Muziek / Album

Zo tijdloos als de natuur

recensie: Tunng - Mother’s Daughter And Other Songs

.

Het Bos en de Dieren

~

Het is alsof Mother’s Daughter And Other Songs tot stand is gekomen in het diepste van de Engelse wouden (hoewel in het echt nota bene onder een lingeriezaak!?). Het album ademt de sereniteit van het leven in de natuur. Men zingt veelal tweestemmig over de zon, de sterren, de dieren en de zee. De inspiratie lijkt geworteld in de folk, gezien de belangrijke rol van de akoestische gitaren, de hoeveelheid samenzang en wederom dat serene dat in een nummer als Fair Doreen zelfs neigt naar de ouderwetse ballade waarmee de minstreel eeuwen geleden langs de kastelen trok. In die tijd en in de hoogtijdagen van de folk had men echter nog geen laptops en wist men niet wat een sample was.

De Hand van God

De enorme kracht van het debuut van Tunng ligt in het schijnbare gemak waarmee dit tweetal de luisteraar doet vergeten dat er mensenhanden, computers of instrumenten in het algemeen aan zo’n plaat te pas komen. Het geheel is organisch al was het de hand van God of welke hogere macht dan ook die zich hiermee gemoeid heeft. Een goddelijke dosering van verschillende ingrediënten: uitstekend getimede samples, vervreemdende beats en natuurlijk het getokkel van dat ouderwetse snaarinstrument. En bovendien prachtige liedjes. Het is ultieme schoonheid wat Tunng hier laat horen. Voor liefhebbers van oud, modern en tijdloos. Mocht je komende tijd nog de drang hebben om blind een plaat te kopen dan moet het echt Mother’s Daughter And Other Songs zijn. Echt heel bijzonder!

Tunng staat overigens op 30 april (koninginnedag!!!) aanstaande op London Calling op een buitenpodium bij Paradiso Amsterdam naast Kaiser Chiefs, I Am X, New Rhodes, Help She Can’t Swim, The Others, Black Bud, Engineers en Nine Black Alps.

Muziek / Album

OK DJ!

recensie: Vitalic - OK Cowboy

Zo’n vijf jaar geleden kwam er een nieuwe stroming binnen de elektronische muziek: electroclash. Cool, fout, raar maar vreselijk dansbaar. Jaren 80 synthesizermuziek met een dun technojasje. Het begon ondergronds met kleine feestjes in leegstaande fabriekspanden maar langzamerhand braken verschillende artiesten door: Fisherspooner, Tiga, Felix da Housecat en Miss Kittin werden wereldsterren en de Lektroluv-compilaties vlogen de Europese toonbanken over.

~

Inmiddels zijn ’s werelds grootste sterren het er over eens: electro is hot! Sterren als Britney (Do Something) en Gwen (What You’re Waiting For) maken er dankbaar gebruik van, maar de electroproducers hebben door dat de echte electrohype al een gepasseerd station is. Ze verdelen zich in twee kampen: de ene richting, aangevoerd door Miss Kittin, Alter Ego en Chicks On Speed, kiest voor een ruigere variant, soms met dwaze ’teksten’, terwijl een andere groep melodieuze, sfeervolle electro maakt. Een van de grote namen van de laatste stroming is DJ/producer Vitalic.

Gigolo

De in de Oekraïne geboren Pascal Arbez, waarvan de verhalen gaan dat hij als gigolo zijn geld verdiende, komt met zijn eerste full-length OK Cowboy. Deze staat vol met meeslepende electrotracks (het intro en de outro daargelaten). Het knappe is dat, hoewel de tracks erg sferisch en dromerig van inslag zijn, de nummers een enorme dansbaarheidsfactor hebben. Serieus: je moet wel lood in je schoenen hebben als je op een van de nummers stil weet te blijven staan.

Knallend en inventief

De uitschieter in positieve zin is La Rock, een enorme electro-meets-techno-knaller die een jaar of twee terug in de platenkoffer van elke zichzelf respecterende DJ terug was te vinden, en terecht! Het is een van de meest knallende en inventieve dansnummers van de laatste jaren. Deze verscheen, net zoals Poney part I & II, al eerder op de Poney EP, de EP waarmee Vitalic internationaal doorbrak. Maar ook nummers als My Friend Dario, die op single uit zal komen, en No Fun (het enige nummer dan in de sfeer van Miss Kittin is gemaakt) en Newman hebben een enorme hitpotentie. Het zijn ijzersterke dansnummers die ondersteund worden door stevige beats en pompende bassen maar ook scheurende gitaren komen soms voorbij. Aan het einde van de cd wordt een beetje gas teruggenomen met de dromerige tracks Trahison en U and I maar dat wil niet zeggen dat deze nummers minder sterk zijn.

Huiskamer

Heerlijke dansnummers dus. Maar OK Cowboy is veel meer dan een plaat voor de dansvloer. Het zijn niet alleen de beats & bass die de klok slaan; er zit veel muziek in de liedjes. Door het melodieuze karakter van de nummers doet de cd het zeker ook erg goed in de huiskamer. Het is gezellige muziek voor na het werk om even op te laden of voor op een zaterdagavond om alvast in de stemming te komen voor het uitgaan. Het enige nadeel is dat de nummers niet altijd een ultiem hoogtepunt hebben (zoals dat ‘hoort’ bij dansnummers) en te kort zijn (gemiddeld krap vier minuten) om je echt helemaal in te verliezen wanneer je staat te dansen. Dat heeft te maken met het feit dat je naar de cd luistert en niet naar de singles, die hier waarschijnlijk wel op afgestemd zullen worden. Maar goed, dit bederft de pret in de verste verte niet. Prima plaat.

Muziek / Album

Donker en dreigend

recensie: Madrugada - The Deep End

De tijd vliegt. Zo is het inmiddels alweer drie jaar geleden dat Grit verscheen, de laatste cd van het Noorse Madrugada, door 8WEEKLY indertijd omschreven als ‘donker en dreigend’. Tot aan Grit volgden de albums elkaar in rap tempo op: vanaf het debuut Industrial Silences (2000) keurig ieder jaar een nieuwe telg. Totdat de productie in 2002 om duistere redenen stokte. Een jaar daarvoor (2001) had drummer Jon Lauvland Pettersen er al de brui aan gegeven, waardoor we even vreesden voor het voortbestaan van de band. Maar zo gemakkelijk laat Madrugada zich gelukkig niet uit het veld slaan. Met The Deep End bewijst de Noorse formatie definitief terug te zijn aan de top van het Europese popfirmament.

~

Muzikaal mag je de sfeervolle pop-rock van Madrugada plaatsen in het rijtje Tindersticks, Timesbold, Neil Young, Nick Cave en The Velvet Underground. Opmerkelijk genoeg weinig Noorse inspiratiebronnen dus. Dichterbij huis zou je ook kunnen denken aan een hippe jonge band als Audiotransparent. De invloeden varieren van country (The Lost Gospel) via blues (Slow Builder) tot flamengo (Stories from the Streets). Hold On You bevat een bijdrage van filmcomponist Angelo Badalamenti. Op dit nieuwe album doet Madrugada haar ding wederom naar behoren. We hadden ook niet anders verwacht. De donkere grafstem van zanger Sivert Høyem is warmer dan die van Johnny Cash en constanter dan die van voorbeeld Nick Cave. De muziek is broeierig, slepend en melancholisch. ‘Buiten schijnt de zon, maar daar krijgen wij op ons geblindeerde zolderkamertje gelukkig niets van mee,’ dat idee.

Balans

Met The Deep End zou Madrugada wel eens de stap naar het grote publiek kunnen zetten. Het album is minder depri dan het voortreffelijke debuut Industrial Silences en minder experimenteel dan het uiteindelijk toch wat tegenvallende Grit. De Noren lijken met The Deep End bovendien een goede balans te hebben gevonden tussen ingetogen en uitbundig (al is uitbundig bij Madrugada natuurlijk nooit echt uitbundig). Dat je af en toe het gevoel krijgt van ‘verrek, waar ken ik dat ook al weer van?’ doet daar niets aan af. Zonder twijfel één van de leukste albums die ik dit jaar kreeg voorgeschoteld!

Onlangs werden ze op het laatste moment toegevoegd aan de line-up van Pinkpop 2005. Mooi voor de schare fans natuurlijk, maar toch heb ik er een hard hoofd in. Dit soort muziek dien je bij voorkeur op een regenachtige herfstdag in je eentje te luisteren. Madrugada, een grote menigte en zon, ik kan er met mijn hoofd niet bij. Stiekem wil ik ook niet dat men mij mijn favoriete undergroundbandje afpakt. Al gun ik ze het succes natuurlijk van harte.

Muziek / Album

Stevig rocken mag weer

recensie: Stereophonics - Language. Sex. Violence. Other?

.

~

Of het ligt aan de nieuwe drummer of dat de Stereophonics de huidige trend om te rocken wat achternalopen, een feit is zeker: deze nieuwe plaat is een welkome verrassing na de soms wel wat erg tamme albums Just Enough Education to Perform en You Gotta Go There to Come Back . Nadat de band uit Wales de twee sterk rockende albums Word Gets Around en Performance and Cocktails had afgeleverd zakte de passie van de band in en leek het erop dat zanger/gitarist Kelly Jones alleen nog maar rustige liedjes kon schrijven. Toch is het niet zo dat er helemaal terug is gegrepen op deze twee cd’s. De Stereophonics zijn door de jaren heen duidelijk gegroeid.

Agressie

Opmerkelijk is de aanwezigheid van invloeden uit de seventies (glam)rock van bijvoorbeeld Iggy Pop. In een aantal nummers zit mede daardoor veel agressie. Het zit in de stem die soms dreigend klinkt als Marilyn Manson, zoals in Doorman. Het zit in de gitaar, die de nummers met moddervette solo’s doorspekt, het zit in de rare geluidjes op de achtergrond die ook aan Amerika’s engste shockrocker doen denken. En de agressie zit zeker in de teksten. Dat Kelly Jones soms erg boos kan worden op een individu of groep mensen wisten we al door het nummer Mr. Writer (op Just Enough Education to Perform), dat gericht was aan leugenachtige Engelse muziekcritici. Nu zijn uitsmijters de lul (in Doorman) en ook Brother is niet echt een vriendelijk nummer. Dit nummer is gebaseerd op een ware gebeurtenis en dankzij de tekst hoef je niet te raden wat dat was:

“You walk right up to me,
Abuse me on the street,
Like a cannonball killing me.
You got it wrong brother, can’t you see?
Don’t push me brother!”

Totaal plaatje

Niet alle nummers zijn even agressief. Er is een goede balans gevonden tussen de harde nummers en de rustigere liedjes. Ook zijn er nummers met een meer op de liefde toegesneden onderwerp, zoals Devil en de single Dakota. Toch zijn ook deze nummers niet zoetsappig zoals op de vorige twee platen die soms wel erg lieflijk waren. Kelly Jones zegt het ook min of meer in het cd-boekje, de Stereophonics hebben een nieuwe sound, die uitermate plezierig is voor het gehoor. De plaat doet zijn titel (en ook het mooie snelle en hippe artwork) eer aan. Er is taal, seks, geweld en iets anders. Dat andere is de hervonden esprit van de band, die ervoor zorgt dat dit album op nummer 1 staat in de Britse albumlijst en dat Performance and Cocktails en Word Gets Around in de top honderd van beste Britse rockalbums van het blad Kerrang stonden. Een plaats die deze nieuwe plaat met ballen in de toekomst zeker ook verdient, omdat hij bol staat van het testosteron en de Stereophonics weer een tijdje met hun tijd mee kunnen.

Muziek / Achtergrond
special: 'Ultimate Collection' van Prince opnieuw in de handel

Slaaf van de maatschappij

Nog niet zo heel lang geleden ontsloeg platenmaatschappij Warner Nederland acts als Ilse de Lange, Postmen en Krezip. In diezelfde bezuinigingsactie verdween twintig procent van het personeel. In de strijd tegen de dalende verkoopcijfers gokt de maatschappij nu op oude rotten en gegarandeerde successen. In dat licht past ook het uitbundig in de markt plaatsen van deze ‘Ultimate Collection’ van Prince: een driedubbelaar waarvoor zelfs op de televisie reclame wordt gemaakt. De verzamelaar blijkt echter al meer dan tien jaar oud. Een zoektocht naar het waarom achter de hernieuwde aandacht.

~

Drie schijfjes in één doosje: de nummers één en twee bevatten de hits in willekeurige volgorde, het derde levert de bijbehorende b-kantjes. Het is een leuke collectie, maar toch voelt het raar dat Warner dit uitbrengt. De artiest en de platenmaatschappij gingen halverwege de jaren negentig allerminst als vrienden uit elkaar. Enkele jaren voor de scheiding was nog overeengekomen dat Prince voor een slordige dertig miljoen gulden zes platen zou uitbrengen. Het beleid zinde de eigenzinnige muzikant echter niet en het contract van dertig miljoen voelde al gauw als een loden last. Vanaf begin jaren negentig nam hij weinig serieus werk meer op en op het hoogtepunt van de ruzie verscheen Prince alleen nog met het statement ‘Slave’ op zijn wang. Slaaf van de maatschappij.

Commercie

De relatie Prince-Warner is voorgoed voorbij, maar de rechten van de meeste van zijn succesalbums liggen nog wel bij de gewraakte maatschappij. Bij navraag blijken de motieven voor het uitbrengen van de verzamelaar dan ook niet veel verheffender dan het eenvoudig binnenhalen van geld: “Hij staat nu weer in de aandacht vanwege zijn nieuwe werk (Musicology). Daarom hebben we deze box opnieuw uitgebracht,” vertelt een PR-medewerkster.

Vergeten kelderdeur

~

Moeite hoefde de maatschappij overigens niet te doen: de box lag al in 1993 in de winkels. Er is in deze persing niets veranderd: op zowel het hoesje als de schijfjes staat het jaartal 1993 gedrukt en ook de tekst in het informatieve boekje stamt van twaalf jaar terug. Zelfs het artwork is niet aangepast. Niet helemaal een ultieme verzamelaar dus; het idee ontstaat zelfs dat achter een lang vergeten kelderdeur nog stapels cd’s lagen. Als ik dat suggereer weet de PR-medewerkster het ook niet meer. Ze meent toch echt dat de plaat opnieuw is geperst, maar ik kan beter contact opnemen met de productmanager. Die weet er meer van.

Tijdloze muziek

Ook deze bezweert dat het album weldegelijk opnieuw geperst is. Niks geen opeens gevonden oude doos vol cd’s, maar tijdloze muziek, die opnieuw is uitgegeven omdat de oude editie niet meer verkrijgbaar was. De vraag waarom het nu opeens tijd was voor een heruitgave blijkt ingewikkelder te beantwoorden: “Dit album was een tijd niet meer leverbaar en is nu opnieuw uitgebracht voor een zeer scherpe prijs. Om die reden hebben we ook weer een marketingcampagne gestart, die aanslaat want het album kwam op 23 binnen in de Album Top 100 en stijgt nu weer door naar de top 10. Tijdloze muziek immers.” Je zou toch denken dat er ook is nagedacht over waarom deze plaat precies nu weer het daglicht mag zien? Misschien ook niet: “Het waarom van jouw reactie is voor mij volstrekt onduidelijk. […] Ik heb je aangegeven waarom we dit album opnieuw hebben uitgebracht en ik laat het hierbij.”

Filantropie?

Tsja, wat dan nog te zeggen over de box zelf? Hij staat boordevol klassiekers en is inderdaad niet duur. Dus steun je graag een maatschappij in nood, loop er dan niet zomaar aan voorbij. Als filantropie echter niet jouw ding is, dan weet je wel hoe je op een andere manier aan de nummers kunt komen.

Muziek / Album

Uit de prullenbak

recensie: Garbage - Bleed Like Me

Vier jaar duurde de stilte rond de Amerikaanse rockband Garbage. De verkoopcijfers van het laatste album, Beautiful Garbage, vielen erg tegen, geen grote tournee, spanningen tijdens de opnames van het nieuwe album: reden genoeg om de geruchten te voeden dat ze er mee op zouden houden. Dat had mij niet gespeten, afgaande op hun zeurderige hits Stupid Girl en Only Happy When It Rains. Garbage heeft de vier magere jaren echter overleefd en komt uit de vuilnis te voorschijn met een stevige en verrassend goede rockplaat.

~

Voor het nieuwe album hebben ze de hulp ingeroepen van niemand minder dan Dave Grohl, die op het energieke openingsnummer, Bad Boyfriend, het drumstel onder handen neemt. Superproducer Butch Vig, die normaal op de Garbage-troms slaat, en Grohl kennen elkaar nog uit een ver verleden toen Vig het album Nevermind van Nirvana produceerde. Bad Boyfriend is een lekker up-tempo gitaarnummer geworden waarvan er nog meer op de cd staan, zoals de single Why Do You Love Me en Sex Is Not The Enemy. Het zijn geen superoriginele nummers, wel lekker pakkende rocksongs.

Zeurderig

Bleed Like Me bevat ook enkele rustige nummers. Op zich is daar niets mis mee, het houdt een cd afwisselend, maar op Bleed Like Me vallen deze liedjes wat tegen. Zowel het titelnummer als It’s All Over But The Crying missen het pakkende van eerder genoemde nummers en doen denken aan het zeurderige karakter van de hits uit het verleden. Afsluiter Happy Home, die ook niet al te stevig is, vormt hierop gelukkig een uitzondering. Het is een erg mooi nummer waarop zangeres Shirley Mason prachtig zingt, misschien wel haar beste zangpartij op de cd.

Electro

Muzikaal gezien is Metal Heart, halverwege de cd, het hoogtepunt. Na een zenuwachtig intro pompen de electro-synthesisers, van hetzelfde soort als de band zo’n tien jaar geleden gebruikte, uit de speakers. Je proeft de echo van New Orders latere werk. Ritmische drums en stevige gitaren vallen in en maken van Metal Heart het beste nummer van de cd. Ik wist niet dat ze het in zich hadden.

Passé

Na een paar luisterbeurten begint de cd wat inhoudsloos te klinken, vooral op muzikaal gebied. Over de hele cd genomen klinkt de muziek af en toe een beetje passé, de nummers blinken niet uit op het gebied van inventiviteit en creativiteit. Dat lijkt voor een gitaarband een doodzonde te zijn in de tijd van Franz Ferdinand en Bloc Party. Een ieder die maling heeft aan hypes en mode zal dit verder worst zijn en zullen erg van Garbage nieuwste kunnen genieten.

Theater / Voorstelling

Sterke typetjes, maar weinig inhoudelijk

recensie: Strak (Joep Onderdelinden)

Er zijn cabaretiers die opgaan in de actualiteiten of bekend staan om hun grove en scherpe grappen. En dan zijn er ook cabaretiers die maar wat doen, het gaat eigenlijk nergens over, maar het is toch vermakelijk. Joep Onderdelinden behoort tot de laatste groep. Een eend, een kabouter en een baby passeren de revue, maar wat het verband is? Na zijn eerste solovoorstelling Joep, staat Onderdelinden nu op de planken met Strak.

~

Strak zijn de typetjes die Onderdelinden neerzet. Geen BN-ers, maar eenvoudige, haast kinderlijke, personen of dieren die dicht bij het publiek staan. Dit is absoluut de kracht van Onderdelinden. De ongecontroleerde bewegingen van een baby bijvoorbeeld of een waggelende eend. Om nog maar te zwijgen over zijn kaboutermetamorfose. Alles is zo simpel en treffend gedaan dat je er meteen om moet glimlachen. De daarbij goed uitgekozen aanstekelijke melodietjes helpen daar absoluut bij. Onderdelinden weet ook steeds weer een leuke draai te geven aan zijn types en dat houdt het leuk om naar te blijven kijken.

Inhoudelijke kwaliteit

Gezien zijn toneel- en acteerachtergrond (je kent hem misschien wel als postbode Siemen in Zaai op televisie met Plien en Bianca) is het logisch dat hij met gemak het toneel in zijn eentje kan vullen. Uitbeelden kan hij goed, maar het schort aan zijn cabareteske verhalen. Die zijn niet lollig en scherp genoeg en missen bovendien vaak een clou. Natuurlijk heeft iedereen zijn eigen manier van invullen van zijn voorstelling, maar je ziet duidelijk dat hij het qua inhoudelijke kwaliteit nog niet redt bij zijn collega’s in de cabaretwereld.

Eenvoud

Toch zie je dat deze vrolijke veertiger met zijn flaporen wordt omarmd door het publiek. Hij weet met zijn eenvoud en persoonlijke en herkenbare situaties de mensen voor zich te winnen. Al legt hij het er wel te dik bovenop dat hij graag aardig gevonden wil worden door het publiek. Dat is te makkelijk! Hij moet er voor vechten dat het publiek hem te gek vindt, dat moet je niet voor elkaar krijgen door een potje te grienen op het podium.

Typetjes behouden

Onderdelinden doet er soms te weinig aan om het publiek echt nieuwsgierig te maken en een goede verbinding te maken tussen zijn diverse onderwerpen. Hij springt nu van de hak op de tak en te weinig dingen in zijn show hebben raakvlakken met elkaar, waardoor het geheel nogal rommelig overkomt. Advies aan Joep Onderdelinden is daarom om vooral door te gaan met zijn typetjes en zijn eenvoud te behouden, maar daarnaast ook hard te werken aan de inhoud van zijn voorstellingen.

Strak is nog tot en met 28 mei 2005 te zien in de theaters.

Film / Films

Basketballen zonder coach

recensie: Coach Carter

Ken Carter is een groot basketballer geweest. Via het team op zijn college heeft hij carrière gemaakt. Na beëindiging van een imposante loopbaan als speler in de NBA, drijft hij een winkel in sportkleding. Hij heeft zijn sportieve aspiraties opgeborgen en bekommert zich vooral om de opleiding van zijn zoon. ’s Avonds doet hij de boekhouding van zijn zaak. Op een dag wordt hij gevraagd iets te doen voor het basketbalteam van het college waaraan hij zelf onderwijs heeft gehad. ‘Coach Carter’ stelt enkele voorwaarden en gaat aan de slag.

~

De voorwaarden van Carter (een rol van Samuel L. Jackson) hebben te maken met respect, respect voor de tegen- èn de medestander. Daarbij hecht hij waarde aan de schoolgang van zijn spelers. Spijbelen is uit den boze en de studieresultaten moeten voldoende zijn. Hij traint zijn team niet alleen op hun sterke punten, maar gaat aan de slag met de vedetteneigingen, de sterallures en de maniertjes van zijn sterspelers. Coach Carter doet dit door veel te straffen. Zijn spelers doen heel veel push-ups en trekken honderden sprintjes. Carter beloont door niet te straffen. Carter is zelf ster geweest. Hij heeft zijn punten en diploma’s behaald met discipline en hard werken. Het team waar hij trainer en coach van wordt, is een team van luiwammesen en niksnutten. Studenten die toevallig aardig een balletje kunnen gooien, maar vooral veel spijbelen.

Criminaliteit

Carter stuit op veel tegenstand. Allereerst zijn er de spelers. Ze zien het nut van hard werken niet in. Ze verliezen al maanden hun wedstrijden en werken binnen de lijnen net zo hard als in de klas. De ouders willen dat hun kinderen toch blijven sporten en blijken minder te hechten aan de studieresultaten. Een van de manieren voor deze studenten om te ontsnappen aan uitzichtloze baantjes, criminaliteit en werkeloosheid is een sportcarrière. Ouders blijken te denken, dat een carrière in de sport gemakkelijker te bereiken is dan een diploma. Ook het onderwijzend personeel staat niet achter Carter. Slechts vijf leden van het team onderwijzers helpen Carter uiteindelijk door het geven van bijlessen.

Driepunter

~

Samuel L. Jackson is geen basketbalcoach. In de film is al snel duidelijk dat Jackson charisma heeft, maar geen balgevoel. Hij gaat goed om met zijn jongens, maar hij straalt geen moment de vergane glorie van een grote ster uit. Opvallend daarbij is dat deze ex-basketballer de bal in de film nauwelijks aanraakt. Een topcoach mag een pak dragen, maar een ex-speler die geen enkele driepunter scoort is wat ongeloofwaardig. Deze coach gaat het gevecht met zijn spelers vooral buiten de lijnen aan. Carter is een coach in een pak en een trainer die van zijn spelers vooral inzet eist. Briljante aanwijzingen worden weinig gegeven.

Luie donders

Toch heeft de film Coach Carter – overigens gebaseerd op een waar gebeurd verhaal – kwaliteiten. De opnames op het basketbalveld zijn geloofwaardig, de wedstrijden fantastisch in beeld gebracht. De spelers van het team zijn luie donders, hebben allerlei neigingen, maar kunnen een aardig balletje gooien. Zes van de spelers blijken uiteindelijk baat te hebben bij de aanpak van Carter.

Tissues

En zo af en toe is er een onverwachte wending in het verhaal. Zo’n moment waarbij de toeschouwer een brok in de keel voelt, misschien zelfs wel een traan voelt opwellen. Tissue time! Dan is duidelijk, dat Coach Carter gemaakt is voor het grote publiek. De studenten veranderen van kansarme jongeren in sporters met discipline en ambitie, en willen zelfs de schoolbanken weer in! Ze maken keuzes die zullen leiden naar een sportieve en goede toekomst, blijken als een team te kunnen spelen. Natte ogen voor jongeren die zich eerder het liefst als etterbakken gedroegen. Coach Carter overtuigt vooral in die scènes.

Film / Films

De kracht van tradities

recensie: Moolaadé

Moolaadé beleefde haar voorpremière op het Festival Vrouwenfilms in Assen. Gezien het thema van de film is dit geen verrassing. De hoofdpersoon is een vrouw die breekt met de eeuwenoude tradities van haar geboortedorp. Ousmane Sembene, de 81-jarige Senegalese regisseur, heeft met zijn twaalfde speelfilm een aangrijpend beeld van het Afrikaanse platteland neergezet. Sembene wordt wel een van de grondleggers van de Afrikaanse cinema genoemd en doet met deze film zijn naam eer aan. Met deze close-up van de Afrikaanse traditionele cultuur laat Sembene zien hoe groot de kracht van traditie kan zijn.

~

Plaats van handeling is een klein dorpje op het platteland van Senegal. De in felle kleuren gehulde dorpelingen werken hard voor hun dagelijks brood. De mannen in het dorp zijn de baas en de traditie schrijft voor dat alle meisjes op jonge leeftijd besneden moeten worden. Collé Ardo Gallo Sy is de enige vrouw in het dorp die haar eigen dochter zeven jaar geleden niet heeft laten besnijden. Als er vier jonge meisjes vluchten bij hun ‘reinigingsritueel’, kloppen ze aan bij Collé. Om de meisjes te redden, roept ze een heiligplaats aan die hun bescherming zal bieden, een Moolaadé. De meisjes zijn voorlopig veilig maar de druk van de dorpelingen neemt al snel toe. Als ook de dorpsoudsten zich tegen haar keren komt zelfs het aanstaande huwelijk van haar dochter in gevaar.

Represailles

Het twee uur durende drama speelt zich volledig af binnen de muren van het dorp. Dit geeft een gevoel van gevangenschap en maakt de benauwende positie van de hoofdpersonen voelbaar voor de kijker. Ondanks het zware thema is Moolaadé geen onaangename film. Het schetst met veel humor het leven in het dorp. We zien de dorpsbewoners in hun dagelijkse beslommeringen, rijkelijk aangezet met metaforen en symbolen. Toch staat de kleurrijke omgeving in schril contrast met de verstikkende kracht van traditie. Sembene laat zien hoe er om de macht geconcurreerd wordt, en welke middelen daarbij gebruikt kunnen worden. Een belangrijk middel is het geloof in hogere machten. De Moolaadé boezemt angst in bij de dorpsoudsten. Ze zullen de Moolaadé nooit verbreken uit angst voor represailles van de geesten. De Moolaadé kan alleen ongedaan gemaakt worden als degene die hem aangeroepen heeft een magisch woord uitspreekt. Collé weigert dit zolang ze niet de garantie heeft dat de meisjes niet besneden zullen worden.

Media

Een van meisjes vraagt Collé op een gegeven moment of een Bilakoro (een vrouw die niet besneden is) wel kinderen kan krijgen. Deze voor ons westerlingen, rare, zelfs grappige vraag geeft pijnlijk weer hoe diep vrouwenbesnijdenis in deze cultuur verankerd ligt. Als oorzaak voor het opstandige gedrag van Collé wordt de radio aangewezen. De dorpsoudsten besluiten dat alle radio’s in het dorp ingenomen en vervolgens verbrandt moeten worden. De film eindigt met een lang shot van een antenne. Sembene lijkt te willen zeggen dat er een belangrijke rol is weggelegd voor de media in de strijd voor vrouwenemancipatie.

Belangrijke les

Ondanks de luchtige ondertoon blijf je als kijker achter met de vraag in hoeveel dorpen in Afrika nog steeds de meisjes dit ritueel moeten ondergaan. En hoeveel vrouwen zoals Collé er écht bestaan. Sembene leert je een belangrijke les, namelijk hoe groot de kracht van traditie is en hoeveel levens het kost om deze traditie te doorbreken.

Film / Films

Liefde voor de cinema

recensie: Electric Shadows (Meng ying tong nian)

De jongeman Dabing wordt op weg naar de bioscoop met een baksteen het ziekenhuis in geslagen door een jonge vrouw. Pas tegen het einde van de film komt hij erachter waarom, maar dat de twee een lange gezamenlijke geschiedenis hebben wordt na het voorval al gauw duidelijk. De verbitterde vrouw vraagt hem haar vissen water te geven terwijl ze in hechtenis zit, en in haar huis treft hij aantekeningen aan over haar levensgeschiedenis en de rol die Dabing daarin speelt. De jeugd van het cinefiele meisje wordt vervolgens als een film op zich weergegeven. Het verhaal schakelt tussen die geschiedenis van dertig jaar geleden en het heden, waarin de gevolgen duidelijk worden en waarin Dabing probeert orde aan te brengen.

~

Het thema van de film is een familiedrama met fouten, schulden, boete en verlossing, en het helen van emotionele wonden, maar waar het ook om draait is een grote liefde voor films. Hoewel de vele filmfragmenten en de referenties aan de geschiedenis van de Chinese cinema een westerling niets zeggen, is de filmliefde erg toegankelijk. De hartstocht blijkt hij uit elk aspect van Electric Shadows: de jeugd van de hoofdpersonen is met imposante enscenering zelf als nadrukkelijk filmisch weergegeven, alle hoofdpersonen zijn bezeten van films en de belangrijkste handelingen spelen zich af rond projecties en bioscopen. Dat roept vergelijkingen met Cinema Paradiso op, maar Electric Shadows is ook op eigen wijze een vakkundig gemaakt staaltje publiekscinema.

Grandeur

Met overdadige muziek en schitterende settings verkiest regisseur Xiao filmische grandeur boven intimiteit, maar hij verliest daarbij details en menselijkheid niet uit het oog. Alle acteurs spelen prachtig, met name door de acteurs die Dabing en diens oom spelen. De productie is tot in de puntjes verzorgd en hoewel zich nauwelijks verrassingen voordoen en het verhaal nergens buiten braaf afgebakende paden treedt, biedt deze Chinese film een heerlijk anderhalf uurtje publieksvermaak. De kijker laat zich net zo ademloos vervoeren als de personages in de film.