Film / Films

Visueel geweldig, maar te onpersoonlijk

recensie: Napoleon (2023) - Ridley Scott

De langverwachte Napoleon van regisseur Ridley Scott toont ons de turbulente opkomst en ondergang van de beroemde Franse keizer Napoleon Bonaparte, gespeeld door Oscar-winnaar Joaquin Phoenix. De film is visueel groots en meeslepend, maar hij blijft onpersoonlijk.

We zien Napoleon voor het eerst wanneer de strijdbare Marie Antoinette naar de guillotine wordt geleid. Hij maakt gebruik van de roerige tijd na de Franse Revolutie om zijn entree te maken en zichzelf te positioneren als briljant militair en politiek strateeg. Dat lukt en vele veldslagen volgen. Zo meedogenloos als Napoleon in de oorlog is, zo kwetsbaar is hij in zijn relatie met Joséphine (gespeeld door Vanessa Kirby). Waar hij op het slagveld uitgroeit tot een legende, wordt zijn privéleven bepaald door zijn obsessie voor zijn geliefde.

Dualiteit van Napoleon

2023 CTMG Inc, All Rights Reserved, All images are property of Sony Pictures Entertainment Inc

Ridley Scott heeft getracht beide kanten van Napoleon in beeld te brengen: zijn genialiteit als militair strateeg en zijn obsessieve liefde voor Joséphine. Tot op zekere hoogte is hij daarin geslaagd, mede doordat Joaquin Phoenix de rol van Napoleon fantastisch vertolkt. Phoenix zet een Napoleon neer die meedogenloos is op het slagveld en waar je soms ook hartelijk om kan lachen. Als kijker mis je een psychologische kijk in het karakter van deze beroemde Franse keizer: wat drijft deze man, waarom maakt hij de keuzes die hij maakt en waarom is zijn liefde voor Joséphine zo obsessief? Deze vragen worden niet beantwoord.

Vanessa Kirby, bekend van The Crown, speelt de rol van Joséphine met verve, maar ook bij haar blijf je gissen naar motieven en kom je niet veel dieper dan de bovenste laag. Alleen als Napoleon en Joséphine de scheidingspapieren tekenen, vooral omdat Joséphine niet in staat blijkt om kinderen te krijgen, wordt de film heel even ontroerend en krijgt de kijker toch een kijkje in hun innerlijke leven.

Geweldige spektakelscenes

Ridley Scott is een genie in het organiseren en in beeld brengen van grootse massascenes. Daarvoor gebruikt hij echte figuranten en laat de aantallen niet digitaal vermeerderen. Dat hij dit ‘analoog’ aanpakt is terug te zien in de beelden. Je ziet echte mensen die elkaar bevechten. De veldslagen zijn een genot voor het oog, met name die in Austerlitz, maar ook de laatste veldslag in Waterloo is schitterend in beeld gebracht.

2023 CTMG Inc, All Rights Reserved, All images are property of Sony Pictures Entertainment Inc

Visueel is Napoleon geweldig. Als geen ander kan Ridley Scott grote historische taferelen in beeld brengen. Maar bij een film die ruim 2,5 uur duurt heb je meer nodig. Scott probeert té veel te vertellen in té weinig tijd en daardoor is het een ietwat saaie opsomming van wapenfeiten en leer je Napoleon nergens echt kennen, waardoor je als kijker op afstand blijft. Door zo’n feitenrelaas duurt de film te lang en gaat hij vervelen.

Volgens veel critici vertoont de regie van Scott een grote zwakte: terwijl zijn films visueel zeer indrukwekkend zijn, lukt het hem vaak niet om solide personages te ontwikkelen. Deze kritiek geldt ook zeker voor Napoleon. Wat mist is diepgang, dat kan door prachtige beelden en een (te) lang, gedetailleerd verhaal gewoon niet worden goedgemaakt.