Film / Films

Onbevangenheid tot in het absurde

recensie: Poor Things - Yorgos Lanthimos

De wereld ligt aan onze voeten, maar vaak zijn we te angstig of te sceptisch om deze verder te onderzoeken. In de nieuwste film van regisseur Yorgos Lanthimos (The Lobster, The Favourite) volgen we menselijk experiment Bella Baxter (Emma Stone), een vrouw die in de unieke positie is om de wereld met een kinderlijk enthousiasme en ongeremde kritiek te ontdekken.

De absurdistische komedie speelt zich af in een wereld die nét niet gelijk is aan die van ons. De film opent mysterieus met een vrouw die zonder een woord van een brug afspringt. Schelle snaarinstrumenten klinken om een gevoel van ongemak, gepaard met spanning, te creëren. Snel hierna wisselt de film naar zwart-wit en zien we een Frankenstein-achtige laborant en zijn vreemde huis. Er wordt een experiment uitgevoerd, met als resultaat: Bella Baxter (Emma Stone), een eindeloos gefascineerde jongedame. Met een frisse, kritische blik begint zij aan een ontdekkingstocht van de kleurrijke, onconventionele wereld.

Met Oscars bekroond

De kunstzinnige film is op meerdere aspecten beloond met een Oscar: beste productieontwerp, beste kostuumontwerp, beste haar en make-up en beste vrouwelijke hoofdrol voor Emma Stone. Behalve dat de dialogen hilarisch zijn geschreven, zorgen Stone’s mimiek en intonatie voor een niet eerder vertoond personage. Nieuwsgierig, oversekst en veel te eerlijk weet Bella de wereld voor haar te winnen. Met name de wijze waarop Bella haar ervaringen beschrijft zijn vindingrijk en ontzettend raak. De evolutie van losbandig kind naar geëmancipeerde vrouw heeft onvoorspelbare wendingen, maar blijft geloofwaardig en goed te volgen.

Een betoverende vrouw

Bella begint als klein kind opgesloten in een volwassen lichaam. Haar mentale groei gaat razendsnel en ze trekt al snel de aandacht van de mannen om haar heen. Godwin Baxter (Willem Dafoe) ziet haar als zijn experiment en sluit haar het liefst op om haar te observeren. Max McCandles (Ramy Youssef) is zo gefascineerd door Baxters creatie dat hij tijdens zijn studie van Bella verknocht aan haar raakt. De gladde schurk Duncan Wedderburn (Mark Ruffalo) kan zijn lust niet bedwingen wanneer hij de excentrieke Bella voor het eerst ziet. Bella trekt altijd haar eigen plan en laat zich niet leiden door wat anderen van haar verwachten. Voor de mannen is dit zichtbaar frustrerend, maar altijd op een wijze waarbij de kijker niets anders kan dan Bella gelijk geven. We volgen immers haar avontuur en haar leven.

De bezitterigheid die veel mannen eigen lijkt te zijn, wordt een fysieke metafoor in de iconische dansscène. Bella kan haar lichaam niet bedwingen en lijkt te moeten dansen. Natuurlijk gaat dit op haar eigen, impulsieve manier. Duncan besluit met haar mee te dansen en wil haar telkens vastpakken, maar Bella danst zichzelf keer op keer los, zodat ze op haar manier kan blijven dansen. Op deze wijze blijft de film spelen met vraagstukken als autonomie, waarbij Bella altijd conventies aan haar laars lapt.

Experimenteel en memorabel

Het plezier van ontdekken staat op de voorgrond. Zelfs wanneer de personages stilzitten, vervelen hun interessante en originele gesprekken geen moment. De fixatie van de film op naakte lichamen kan vermoeiend zijn, maar het wordt wel altijd gebruikt om de thema’s van de film verder te ontwikkelen. Bella’s ontdekkingslust werkt aanstekelijk. De film is lang, maar ook groots. Er is genoeg te zien wat met een enkele keer kijken niet volledig te bevatten is. De titel Poor Things lijkt in eerste instantie te slaan op Bella, een onderontwikkeld mens waar de mensen om haar heen zich boven verheven voelen. Het tegenovergestelde is misschien eerder waar. Mensen die niet met volle overgave het leven leven zoals Bella, zijn de echte poor things. Deze film wil je niet missen.