Zou het niet fantastisch zijn om die muziek in min of meer moderne kwaliteit te kunnen horen? Met die oude akoestische opnamen zit dat er niet echt in: vaak werden ze op 78-toerenplaten uitgebracht die het begrip ‘ruis’ een heel nieuwe, orkaanachtige betekenis gaven. Daarbij was de speelduur van de platen zelf beperkt tot een minuut of zeven, wat vooral bij langere werken (Mahler!) een nogal veelbetekenend obstakel bleek.

Favoriete riedels

~

Geklakker

Welte deed drie goede dingen: hij verbeterde het mechanisme van de pianola dusdanig dat hij kon wedijveren met het kleurenpalet van de echte piano, hij ontwierp een opnamesysteem voor het systeem met een ingewikkeld stelsel van koolstoffen stokken en geëlektriseerde rollen en hij huurde een aantal internationale toppianisten in om stukken op zijn apparaat in te spelen. De weerslag van die opnamesessies horen we terug op deze CD, die Naxos voor de gebruikelijke afbraakprijs aan de man brengt. Daarvoor werd een speciaal gereconstrueerde piano gebruikt, waardoor je de zeldzame combinatie krijgt van historische opnamen, vastgelegd met moderne opname-apparatuur. Het lichte geklakker van het Welte-Mignon mechanisme op de achtergrond neem je daardoor graag voor lief.

Slaafs conformisme

Het eerste wat duidelijk wordt is hoezeer de manier van pianospelen die Welte opnam verschilt van de huidige. Dat wordt nergens duidelijker dan in het meest opmerkelijke stuk op de CD, Saint-Saëns’ Rapsodie d’Auvergne, in 1905 ingespeeld door de componist zelf. Saint-Saëns speelt met grote tempowisselingen en neemt vrijheden die je in deze tijd van slaafs conformisme van geen pianist meer zult horen. Toegegeven, soms is het wat slordig, maar het vuur maakt alles goed.

Onbevangen en roekeloos

Walter Giesekings versie van het eerste deel (‘Ondine’) uit Ravels prachtige Gaspard de la Nuit kun je prima vergelijken met de andere opnamen die hij later, tot in de jaren vijftig, van dat stuk zou maken. Toen Gieseking het stuk voor Welte inspeelde, medio jaren twintig, was hij ongeveer 25 jaar oud; die jeugdigheid laat zich horen in een onbevangenheid (roekeloosheid?) die zijn latere, meer gepolijste vertolkingen missen. Daarom is dit misschien wel Giesekings beste poging – en daarmee de mooiste Ondine ooit.

Pianoleeuw

De laatste hoogtepunten die ik nog moet noemen zijn het openingsnummer, waarin Ignacy Jan Paderewski zijn eigen Minuet speelt (opgenomen in 1906) en Josef Lhevines pianoversie van de Strauss-evergreen Die schöne blaue Donau. Paderewski, bekend geworden als ‘pianoleeuw’, laat horen dat hij ook met meer subtiele structuren kan omgaan, terwijl Lhevine een Schwung aan de Donau meegeeft die de walskoning ongetwijfeld zou hebben gewaardeerd.

Daarmee hebben we de meest opmerkelijke delen van deze CD wel gehad. Dat wil niet zeggen dat de rest het beluisteren niet waard is, integendeel. Télémaque Lambrino geeft een speelse Militaire Mars van Schubert weg (opgenomen in 1905), Horowitz heeft wat geleend uit Bizets Carmen (1927) en Rudolf Ganz speelt op een fantastische manier twee wat mindere stukken. Laten we afsluiten met Alfred Grunfeld, die een deel van zijn toneelmuziek (later filmmuziek) voor A Man about Town inspeelde in 1905.

De opnamen zijn eigenlijk allemaal van hoge kwaliteit, uitgevoerd door de beste pianisten van hun tijd. Het is soms te betreuren dat ze moesten werken met materiaal dat bij nadere inspectie hun standaard niet helemaal haalde, maar in de gevallen waar dat niet het geval is, mag het resultaat spectaculair genoemd worden. Alleen om naar Saint-Saëns, Gieseking of Lhevine te luisteren zou je deze schijf al in huis moeten halen.

Eigenlijk is het ook niet zo ingewikkeld. Strakke riffs met rauwe zang vol smeuïge teksten, die bol staan van de geiligheid, onder een dodelijk tempo: dit is Danko Jones in een notedop. Maar als het allemaal zo makkelijk is, waarom komen er dan zo weinig van dit soort plaatjes uit? Danko Jones rockt je in 12 nummers simpelweg ondersteboven, net als op zijn vorige albums. En dan heb je hem nog niet eens live gezien.

Doorbraak

Danko Jones ontstond in 1996 in de clubscene van Toronto, Canada. Vanaf dat moment werd eigenlijk alleen maar live gespeeld. Want het heeft lang geduurt voor de driekoppige band iets op plaat zette. Toen in 1999 uiteindelijk werd besloten de EP My Love Is Bold uit te brengen kwam die al snel onder de aandacht van het Zweedse Bad Taste Records. In 2001 brak men bescheiden door in Europa met de verzamelaar I’m Alive And On Fire. Dit was een kort overzicht van de tracks die de band al live ten gehore bracht vanaf 1996. De internationale doorbraak kwam echter pas met de release van Born A Lion. Het singletje Lovercall werd een bescheiden hit in meerdere landen. Belangrijker was echter de live-reputatie die de band vooruitsnelde.

Zieltjes winnen

Want op het podium komen de songs pas echt tot leven. Danko Jones rockt je compleet van je sokken, en laat je na zijn set ontredderd achter. De stomende rockmachine die Danko Jones is, speelde alle grote festivals al plat in 2002, en overal wint men nieuwe fans. Op Pinkpop beloofde Danko dat ‘naarmate het publiek meer lawaai zou maken, ze des te harder zouden spelen’. Het total uitzinnige publiek brak de tent bijkans af. Ook het clubcircuit heeft al ruimschoots kennis gemaakt met de Canadese rockmachine; in Nederland kan Danko al niet meer stuk. De nieuwe plaat was nog niet klaar of men was alweer on the road om zieltjes te winnen.

Rauwere sound
Op We Sweat Blood is de stijl van de band weinig veranderd ten opzichte van Born A Lion. Meedogenloos komen de twaalf testosteron-bommetjes uit je speakers en in je smoel. De nummers zijn echter wel een stuk rauwer op de plaat gezet. Er is meer variatie tussen de nummers, die sowieso een stuk harder zijn dan het voorgaande werk. Hoogtepunt op We Sweat Blood is wat mij betreft Dance.

She’s got that rhythm, she’s got that bounce
the way she moves her thing when she walks out.
All the girls get jealous, all the guys want more,
when the lights go down and she hits the floor…

Danko Jones is er wederom in geslaagd een plaat te maken vol rock ’n roll zoals rock ’n roll bedoeld is. ‘One rock band to rule them all’.