We ontmoeten Joe (Gyllenhaal) op de ochtend van de begrafenis van zijn verloofde, die door een dronken gek in een bar is neergeschoten. Joe is ingetrokken bij zijn, ietwat excentrieke, ex-schoonouders (Hoffman en Sarandon), en de rest van de film draait om hun relatie. Wanneer Joe verliefd wordt op de knappe Bertie (nieuwkomer Ellen Pompeo, een kruising tussen Renée Zellweger en Georgina Verbaan), realiseren zijn schoonouders zich dat ze hem, net als hun dochter, ooit eens zullen moeten loslaten.

Realisme

Wat opvalt aan de film is de totale afwezigheid van goedkoop sentiment. Alle acteurs spelen hun rollen ingetogen en heel realistisch, en de film is precies zo: ingetogen en realistisch. Iedereen die ooit een geliefde heeft verloren zal de gevoelens van verbazing en irritatie herkennen die Joe en zijn schoonouders voelen als ze merken dat het leven voor anderen niet stil heeft gestaan, maar gewoon doorgaat. Silberling baseerde zijn script op de ervaringen die hij in 1991 had, toen zijn vriendin bij een soortgelijk ongeluk om het leven kwam. Jarenlang leurde hij met zijn scenario langs verschillende studio’s voordat Disney uiteindelijk toehapte. Silberling wist zijn droomacteurs Hoffman en Sarandon te strikken voor hun rollen en uiteindelijk mocht hij de film na bijna tien jaar maken. Die persoonlijke band met het materiaal is in elk filmbeeldje te merken: de film voelt namelijk nergens “over the top” en is op een intelligente manier gemonteerd. Scènes duren precies lang genoeg om de essentiële informatie over te brengen en beginnen vaak midden in de handeling. Brad Silberling is een regisseur die de intelligentie van zijn kijkers respecteert, en dat is heel plezierig.

Extra’s

In een zo persoonlijke film als Moonlight Mile is een audiocommentaar van de schrijver/regisseur simpelweg een vereiste, en gelukkig stelt de DVD-release van de film niet teleur. Silberling praat op uiterst coherente wijze de speelduur van de film vol, en het klinkt alsof hij zich zeer goed heeft voorbereid. Op bijna chronologische wijze vertelt hij over de totstandkoming van de film, het lange schrijfproces, het zoeken van de juiste acteurs en locaties, het bepalen van de periode (het verhaal speelt zich af in 1973) en de opnamen. Na een commentaartrack als deze is elke documentaire overbodig, en de bijgeleverde making-of is dan ook niet veel meer dan een veredelde reclamespot, hoewel de interviews eerlijk zijn en de beelden achter de schermen interessant.

Het moge duidelijk zijn: Moonlight Mile is een aangename verrassing. Laat je niet afschrikken door de onopvallende hoes en wees bereid dit pareltje in je hart te sluiten!

Matchstick Men beschrijft drie verhalen: dat van een man die last heeft van obsessieve en dwangmatige handelingen, dat van twee oplichters die hun grote slag kunnen slaan en dat van een vader die de dochter leert kennen die hij nooit gekend heeft. De obsessieve, kettingrokende oplichter Roy (Nicolas Cage) en zijn protégé Frank (Sam Rockwell) kunnen in een klap heel erg rijk worden. Om Roy van zijn fobieën en dwangmatige handelingen af te helpen, als hij voor de zoveelste keer volledig doordraait, besluit Frank om Roy in contact te brengen met een psychiater. Bij de psychiater leren we dat Roy getrouwd is geweest en dat hij zijn zwangere vrouw achterliet omdat hij haar in een dronken bui geslagen had. Zou zijn vrouw ooit bevallen zijn van een kind, zijn kind? Met behulp van de psychiater wordt Roys leven op z’n kop gezet door de ontmoeting met zijn 14-jarige dochter, Angela (Alison Lohman).

Uitentreure

Ik moet eerlijk toegeven, ik ben niet zo’n fan van Nicolas Cage. Op de een of andere manier weet hij altijd maar één gezichtsuitdrukking per film te handhaven, en die benut hij dan meestal ook uitentreure. Gone in Sixty Seconds (2000) is zo’n film waarin de gezichtsuitdrukking van Cage zich vooral concentreert op het trouwe hondenuiterlijk, compleet met trouwe doch droevige ogen. Maar in Matchstick Men laat Cage zien dat hij wel degelijk kan acteren. De door tics geplaagde Roy is overtuigend en vertederend tegelijk. Cage heeft goed gegokt met deze film. De grote nieuwkomer is natuurlijk Alison Lohman. Deze 25-jarige (!) actrice weet heel goed een tiener te spelen, die het leven van Roy wel even op zijn kop zal zetten. Lohman zal nog veel vaker op ons netvlies verschijnen.

Sympathie

Na zijn grote kaskraker Gladiator (2000), die deze week voor het eerst op tv was, is de wereld van Matchstick Men heel wat anders voor regisseur Ridley Scott. Terwijl het bij Gladiator vooral ging om kostuums en grootse effecten, moet Matchstick Men het vooral van het verhaal en de filmkunst hebben. En laat dat maar aan Scott over. Hij bewees al met Thelma and Louise (1991) dat hij de kunst van sympathie creëren perfect in de vingers heeft. Hij heeft alleen het juiste script nodig, blijkt nu. Heb je in het begin nog een bloedhekel aan de leugenachtige Roy, maar als hij zijn dochter probeert te leren kennen en van zijn tics af probeert te komen, kan het toch niet anders dan dat je Roy in de eerste plaats gaat zien als een nog ietwat onervaren vader, die het beste met zijn dochter voor heeft en dan pas als de oplichter die hij zijn hele leven is geweest.

Big Bang

En dan slaat Scott genadeloos toe. Wat een idyllische situatie had moeten worden in de film, loopt uit op een regelrechte ramp. Een echt Scott-moment. Terwijl de film over het geheel je op het puntje van je stoel laat zitten om vooral maar niets te missen, is het toch een beetje jammer dat Scott de laatste minuut aan de film heeft geplakt. Scott moet gedacht hebben dat hij het publiek toch met een blij gevoel de bioscoop moest doen verlaten. Hij laat de kijker niet aan de rand van het ravijn achter zoals in Thelma and Louise, maar rondt het verhaal mooi af. Roy laat zich een vrouw en kind aanmeten, die het eerder mislukte huwelijk van de meesteroplichter doet verbleken. Het einde van Thelma and Louise had een inspiratie kunnen en moeten zijn voor Matchstick Men, maar blijkbaar heeft Scott zich iets te veel laten beinvloeden door de scripts van zijn films van de afgelopen jaren.

B-films zijn, voor wie het nog niet weet, films van veelal terecht miskende talenten die zonder geld toch hun artistieke visie op het witte doek willen brengen. Er wordt bezuinigd op acteurs, effects, lokaties, kleding, een goede scriptschrijver, materiaal, geloofwaardigheid, logica, spanning en fatsoenlijk nepbloed. Ergens in een bezuinigingsprobleem op nepbloed moet het idee voor de Killer Tomatoes bedacht zijn. Een cultfilm werd geboren.

Amerika

Het wat en hoe van de dodelijke pomodori’s is onbelangrijk in dit vervolg op Attack of the Killer Tomatoes uit 1987: feit is dat ze er waren, dat ze een gevaar voor de Amerikaanse volksgezondheid vormden (zoals alle vreemde elementen een gevaar voor de Amerikaanse volksgezondheid vormen) en dat de Yanks ze overwonnen (zoals de Yanks eigenlijk iedereen overwinnen). Nu zijn tomaten verboden (zoals Amerikanen eigenlijk alles wat hen niet zint verbieden) en de bevolking reageert hysterisch en xenofoob op alles wat rood en rond is. De pizzeria van een Tomatenoorlogsveteraan Wilbur Finletter en zijn bezorger Chad loopt echter als een trein: wie hoeft er nog tomatensaus op een pizza als je pindakaas hebt, of kersenjam? Mag ik een pindakaas-kokos-ansjovis-kaas-marshmallowpizza?

Borsten

Zoals dat gaat in cheapo horrorkomedies met een vettere knipoog dan het budget, is er een dolgedraaide professor die zich niets aantrekt van de tomatofobie en vrolijk experimenteert met tomaten die op muziek in mensen veranderen. Langharige rock uit de eighties? Uw tomaat wordt een Rambo. Zwoele rumba? U hebt nog nimmer grotere borsten aan een Barbiepop gezien. Een van die tomaten loopt in de vorm van een knap meisje weg bij de professor en ontmoet Chad en diens vriend Matt (George Clooney in een van zijn eerste filmrollen!). Het meisje neemt op haar vlucht een bij een mislukt experiment gecreëerde wollige tomaat mee, die ze FT (Furry Tomato) noemt. Wanneer deze kwijtraakt gaat het balletje – pardon, tomaatje – aan het rollen.

Logica

Return of the Killer Tomatoes is gezegend met een relatief sterk script, vol logica en met een snuifje spanning. Aan de uitvoering is te zien dat Return eigenlijk al geen B-film meer mag heten: de sets zijn relatief groot en stevig, de acteurs zijn beter dan verwacht (George Clooney ging na dit staaltje tomatengore verder met realistisch bloed in ER) en ook de bijrollen worden leuk uitgewerkt, zelfs al helpen ze het verhaal nauwelijks vooruit. Return of the Killer Tomatoes is meer een ode aan de B-film, maar daarmee krijgt de film een dubbele agenda: zowel cult zijn als cult eren. Dit maakt dat je niet voluit kunt lachen om de absurditeit van het idee en de uitvoering, omdat je het gevoel hebt dat alles met opzet gedaan wordt.

Hilarische momenten

Het is het enige rotte plekje op een goede tomaat – eh film -, deze opzettelijke camp- en cultsfeer. Je moet in de stemming zijn voor Return of the Killer Tomatoes, maar dat moet je ook voor titels als Wayne’s World en Dude, Where’s My Car?. De agressieve groenten (of fruit?) spelen in ieder geval een hoofdrol in vele hilarische momenten. Je kunt niet anders dan tenminste een paar keer voluit lachen.

Merchandise

Wanneer je op de fansite Killertomatoes.com kijkt, zie je dat al die tomatenhumor in totaal vier films heeft opgeleverd, plus een tekenfilmserie, een videospel en een hoop merchandise. De merchandise moet betrekkelijk eenvoudig te regelen zijn geweest: verse tomaten, tomatenblokjes, gezeefde tomaten, tomatenpuree, ketchup, spaghettisaus, kookboeken… Return of the Killer Tomatoes doet voor de tomaat wat Jaws voor zwemmen in de zee deed, maar dan met een moddervette knipoog. Pak je scherpste keukenmes en een kilo tomaten, en leef je uit!