De onmacht van idealisme: escalatie in het schoolgebouw

Ilker Çataks film laat zien wat er gebeurt met de groepsdynamiek wanneer zonder legitieme en concrete bewijzen beschuldigingen rondgaan van diefstal. Geruchten nemen toe en het probleem wordt gecompliceerder. Daarbij werkt de diversiteit aan opvattingen niet bevorderlijk: iedereen heeft een eigen idee over de zaak en hoe deze opgelost dient te worden. Zo ook juffrouw Carla Nowak (Leonie Benesch). Zij gelooft in de kracht van het goede en wederzijds vertrouwen, maar bereikt door haar idealen juist het tegenovergestelde. Ze bedenkt een plan om de dief op camera te betrappen. Hoewel ze hiermee de vermoedelijke dader in de kraag weet te vatten, wordt dit gedaan met een illegale (stiekeme) opname. De spanning tussen recht en ethiek wordt zo het leidmotief van de film.

School als gevangenis en micromaatschappij

Het verhaal blijft binnen de muren van de school, wat de kijker een extra claustrofobisch gevoel geeft. Enkel tijdens de climax verlaten we heel kort het schoolgebouw, om later weer teruggehaald te worden voor verhoor. De privélevens van de kinderen en docenten blijven ook buiten beschouwing. De focus blijft op de diefstal en argwaan, wat deze film tot een ware thriller maakt.

De film houdt ons een confronterende spiegel voor, want een school functioneert als quasi microsamenleving: een maatschappij in de maatschappij. Er zijn regels, geboden en er bestaat een hiërarchie. Door deze allegorie laat Çatak op slimme wijze zien hoe een hele maatschappij ontwricht kan worden door de versplintering van meningen en het verlies van controle. De film krijgt hierdoor een sterke politieke lading.

Losse eindjes

Deze politieke lading heeft de film ook nodig om relevant te blijven en niet verloren te gaan tussen andere films die zich afspelen binnen de schoolmuren (zoals bijvoorbeeld de Duitse film Die Welle uit 2008 van Dennis Gansel). Want een ijzersterke film is het niet, de spanning wordt namelijk nooit echt snijdend. De film raakt verstrikt in een probleem dat te gecompliceerd wordt en dit levert losse eindjes op. Zo zien we Carla, die gaandeweg de film aldoor verder onder druk komt te staan, tijdens een ouderavond mentaal bezwijken. De ouders hebben prangende vragen die ze niet mag beantwoorden omdat er nog geen concrete conclusies getrokken zijn. In paniek verlaat ze het klaslokaal, maar hoe dit conflict uiteindelijk opgelost wordt, komt de kijker nooit te weten.

Daarnaast blijft de film de conclusies maar uitstellen. De school onderneemt bar weinig actie, waardoor het haast lijkt alsof ze willen dat alles uit de hand loopt. Zo krijgen leerlingen het voor elkaar een artikel in de schoolkrant te publiceren waarin ze de woorden van de geïnterviewde juffrouw Nowak volledig verdraaien en het vuurtje alleen maar verder opstoken.

De film komt dus met een aantal dingen te makkelijk weg. Toch wegen deze minpuntjes weinig op tegen de sterke kanten van de film. De acteerprestatie van zowel Leonie Benesch als van de andere acteurs (en ook de kinderen) is sterk. Allemaal vallen ze heel natuurlijk in hun rol. Daarnaast biedt de cinematografie mooie beelden van een omgeving die door velen altijd als saai wordt ervaren, namelijk een doodgewoon middelbare-schoolgebouw. Ze weet ook scherp de mentale druk en twijfels waar Carla onder lijdt te presenteren, zoals in de scène waarin plotseling iedereen dezelfde blouse als de vermeende dief draagt. Als allesbehalve braafste jongetje van de klas maakt dit de film als Duitse inzending voor de Oscarnominaties een goeie kanshebber voor het hoogste rapportcijfer.