Tag Archief van: muziek

Muziek / Concert

Perfecte Beatlesbeleving

recensie: The Analogues @ Goudse Schouwburg Gouda
The AnaloguesTereza Cervenova

De Nederlandse band The Analogues is in 2014 gestart met het live spelen van albums van The Beatles. Ze hebben sindsdien een machtige staat van dienst opgebouwd. En dat bracht ze al eens in Ziggo Dome waarbij zelfs de technicus Geoff Emerick van The Beatles hun toehoorder mocht zijn en genoot. Op 3 maart speelden ze in een uitverkochte Schouwburg in Gouda.

De muziek van The Beatles is voor velen de oer-popmuziek bij uitstek. Er zijn zelfs puristen die vinden dat er na de muziek van deze vier uit Liverpool nooit meer mooiere muziek is gemaakt. Eigenlijk is voor die liefhebbers dat of niets. Of deze puristen genieten van de uitvoeringen van The Analogues is nog maar de vraag. Er gaat immers niets boven het origineel, volgens hen.

The Analogues live Hello Goodbye show in Gouda

The Analogues live Hello Goodbye show © Ferdy Damman

Nieuwe tournee

Onder de titel Hello Goodbye (The Very Best Of The Studio Years) trekken The Analogues de komende maanden langs de podia. De tour eindigt voorlopig op 25 augustus in Liverpool, de bakermat van The Beatles zelf. Deze show is de tweede in Gouda en de vijfde van een lange reeks optredens die gaat volgen in de vaderlandse theaters. Deze tweede avond op rij is stijf uitverkocht. Uw recensent voelt zich dan ook vereerd dit optreden te mogen meemaken. Een avond ondergedompeld worden in de muziek die de jaren zestig en zeventig zoveel kleur gaf is een weldadig bad. Het podium is soms gevuld met maar liefst veertien muzikanten. Deze avond wordt vaste drummer Fred Gehring vervangen door Kees Schaper en er is een gastvocalist, te weten de ex-zanger van The Analogues, Jan van der Meij. Van de Meij zien we vooral naar voren komen als er een McCartney vocaal gedaan moet worden met wat flinke uithalen.

Ruim twee uur topmuziek

De band zet direct stevig in met ‘Daytripper’ gevolgd door een aantal valse starts, door technische issue, van ‘Paperback Writer’. Deze haperingen van de techniek zijn snel vergeten als we worden meegenomen in een rollercoaster van geweldige muziek die voornamelijk afkomstig is van vier albums die vanavond centraal staan. Dat zijn achtereenvolgens: Magical Mystery Tour, Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band, The White Album en Abbey Road. Bart van Poppel wijst ons er nog even op dat de mellotron helaas de geest heeft gegeven waardoor ze, in tegenstelling tot hun naam, een niet-analoog instrument moeten inzetten in de vorm van synthesizer om te kunnen spelen wat er op de setlist staat.

De band wordt ondersteund door vier (en soms zelfs zes) blazers en een strijkkwartet. De vaart zit dermate in het optreden dat de crew hard moet werken om de muzikanten steeds op tijd te voorzien van vers gestemde en juiste instrumenten. Soms moeten zelfs hele toetseninstrumenten het podium op en af gereden worden in vorm van harpsichord en een heuse concertvleugel. Diezelfde technici letten overigens uitermate goed op. Als even het snoer van gitarist Jac Bico lijkt te haperen, wordt het tijdens zijn spel in de stille passages razendsnel gewisseld en alles omgeschakeld zodat de show er totaal geen last van heeft. Bico die heerlijk opgaat in zijn snarenspel in bijvoorbeeld de geweldige uitvoering van ‘My Guitar Gently Weeps’.

 

The Analogues © Tereza Cervanova

Alle details razendsnel en kloppend

Alle details van de liedjes kloppen, zodat er soms razendsnel van instrument gewisseld moet worden om niets verloren te laten gaan. Het applaus na ieder lied is gemeend, maar wordt al heel snel gevolgd door het volgende prachtig liedje. The Analogues beperken zich duidelijk niet tot de hits, maar schuwen totaal niet om ook minder makkelijk in het gehoor liggende albumtracks de revue te laten passeren, wat de show zeer onderhoudend maakt. Als de hits gespeeld worden hoor je het publiek om je heen voorzichtig meezingen zonder de band te overstemmen. Want de stemmen van The Analogues kleuren zo’n prachtig palet dat The Beatles eer aan doet, dat je daar natuurlijk niets van wilt missen. Het publiek geeft overigens goed gehoor aan de oproep geen foto’s en filmpjes te maken om zo de medebezoekers niet te storen.

Ondanks dat we ons heerlijk in The Beatles-tijd onderdompelen, zijn muzikanten wel zichzelf en willen ze geen kopie zijn van de idolen. Ze dragen bijna allen heerlijk eigentijdse sneakers, ze persen er geen imitatieshow uit maar een fantastisch eerbetoon aan de muziek die zo velen inspireerden. En vaak op de achtergrond aangevuld met videobeelden.

In feite horen en zien we hier een klassiek (pop)concert gespeeld door ras/beroepsmuzikanten die de stukken meer dan eer aan doen. Zo gaat dat immers ook als een orkest Beethoven speelt, om maar wat te noemen.

 

Muziek / Concert

Perfecte Beatlesbeleving

recensie: The Analogues @ Goudse Schouwburg Gouda
The AnaloguesTereza Cervenova

De Nederlandse band The Analogues is in 2014 gestart met het live spelen van albums van The Beatles. Ze hebben sindsdien een machtige staat van dienst opgebouwd. En dat bracht ze al eens in Ziggo Dome waarbij zelfs de technicus Geoff Emerick van The Beatles hun toehoorder mocht zijn en genoot. Op 3 maart speelden ze in een uitverkochte Schouwburg in Gouda.

De muziek van The Beatles is voor velen de oer-popmuziek bij uitstek. Er zijn zelfs puristen die vinden dat er na de muziek van deze vier uit Liverpool nooit meer mooiere muziek is gemaakt. Eigenlijk is voor die liefhebbers dat of niets. Of deze puristen genieten van de uitvoeringen van The Analogues is nog maar de vraag. Er gaat immers niets boven het origineel, volgens hen.

The Analogues live Hello Goodbye show in Gouda

The Analogues live Hello Goodbye show © Ferdy Damman

Nieuwe tournee

Onder de titel Hello Goodbye (The Very Best Of The Studio Years) trekken The Analogues de komende maanden langs de podia. De tour eindigt voorlopig op 25 augustus in Liverpool, de bakermat van The Beatles zelf. Deze show is de tweede in Gouda en de vijfde van een lange reeks optredens die gaat volgen in de vaderlandse theaters. Deze tweede avond op rij is stijf uitverkocht. Uw recensent voelt zich dan ook vereerd dit optreden te mogen meemaken. Een avond ondergedompeld worden in de muziek die de jaren zestig en zeventig zoveel kleur gaf is een weldadig bad. Het podium is soms gevuld met maar liefst veertien muzikanten. Deze avond wordt vaste drummer Fred Gehring vervangen door Kees Schaper en er is een gastvocalist, te weten de ex-zanger van The Analogues, Jan van der Meij. Van de Meij zien we vooral naar voren komen als er een McCartney vocaal gedaan moet worden met wat flinke uithalen.

Ruim twee uur topmuziek

De band zet direct stevig in met ‘Daytripper’ gevolgd door een aantal valse starts, door technische issue, van ‘Paperback Writer’. Deze haperingen van de techniek zijn snel vergeten als we worden meegenomen in een rollercoaster van geweldige muziek die voornamelijk afkomstig is van vier albums die vanavond centraal staan. Dat zijn achtereenvolgens: Magical Mystery Tour, Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band, The White Album en Abbey Road. Bart van Poppel wijst ons er nog even op dat de mellotron helaas de geest heeft gegeven waardoor ze, in tegenstelling tot hun naam, een niet-analoog instrument moeten inzetten in de vorm van synthesizer om te kunnen spelen wat er op de setlist staat.

De band wordt ondersteund door vier (en soms zelfs zes) blazers en een strijkkwartet. De vaart zit dermate in het optreden dat de crew hard moet werken om de muzikanten steeds op tijd te voorzien van vers gestemde en juiste instrumenten. Soms moeten zelfs hele toetseninstrumenten het podium op en af gereden worden in vorm van harpsichord en een heuse concertvleugel. Diezelfde technici letten overigens uitermate goed op. Als even het snoer van gitarist Jac Bico lijkt te haperen, wordt het tijdens zijn spel in de stille passages razendsnel gewisseld en alles omgeschakeld zodat de show er totaal geen last van heeft. Bico die heerlijk opgaat in zijn snarenspel in bijvoorbeeld de geweldige uitvoering van ‘My Guitar Gently Weeps’.

 

The Analogues © Tereza Cervanova

Alle details razendsnel en kloppend

Alle details van de liedjes kloppen, zodat er soms razendsnel van instrument gewisseld moet worden om niets verloren te laten gaan. Het applaus na ieder lied is gemeend, maar wordt al heel snel gevolgd door het volgende prachtig liedje. The Analogues beperken zich duidelijk niet tot de hits, maar schuwen totaal niet om ook minder makkelijk in het gehoor liggende albumtracks de revue te laten passeren, wat de show zeer onderhoudend maakt. Als de hits gespeeld worden hoor je het publiek om je heen voorzichtig meezingen zonder de band te overstemmen. Want de stemmen van The Analogues kleuren zo’n prachtig palet dat The Beatles eer aan doet, dat je daar natuurlijk niets van wilt missen. Het publiek geeft overigens goed gehoor aan de oproep geen foto’s en filmpjes te maken om zo de medebezoekers niet te storen.

Ondanks dat we ons heerlijk in The Beatles-tijd onderdompelen, zijn muzikanten wel zichzelf en willen ze geen kopie zijn van de idolen. Ze dragen bijna allen heerlijk eigentijdse sneakers, ze persen er geen imitatieshow uit maar een fantastisch eerbetoon aan de muziek die zo velen inspireerden. En vaak op de achtergrond aangevuld met videobeelden.

In feite horen en zien we hier een klassiek (pop)concert gespeeld door ras/beroepsmuzikanten die de stukken meer dan eer aan doen. Zo gaat dat immers ook als een orkest Beethoven speelt, om maar wat te noemen.

 

Muziek / Reportage
special: Uitreiking AFAS Edison Pop 2023
Groepsfoto winnaars Edison Pop 2023Ben Houdijk

Prijzenregen in Leusden

Binnen het thema ‘jij noemt het muziek, ik noem het emotie’ werden op maandagavond 6 maart de Edisons Pop 2023 uitgereikt tijdens de AFAS Edisons. Het presentatieduo Défano Holwijn en Raven van Dorst overhandigden de welverdiende bronzen beeldjes aan de winnaars binnen de twaalf categorieën. 8WEEKLY was aanwezig bij deze besloten show in het AFAS Theater in Leusden. Ben je benieuwd naar de winnaars en hoe het er tijdens een awardshow aan toe gaat? Lees dan verder!

Edisons: de Grammy’s van Nederland

De Edisons zijn de meest vooraanstaande en oudste muziekprijzen van Nederland. Ze worden toegekend in drie genres: klassiek, jazz en pop. Gisteravond draaide de uitreiking volledig om het popgenre. De felbegeerde bronzen beeldjes (gemaakt door Pieter d’Hont) worden toegekend door een onafhankelijke vakjury, die per categorie drie genomineerden heeft gekozen op basis van kwaliteit en artistieke waarde. Naast juryvoorzitter Wilbert Mutsaers (Spotify Benelux) bestond gisteren de jury uit Hester Carvalho (NRC), Martijn Biemans (Qmusic), Anna Veenstra (programmeur Melkweg), Nils Brokerhof (Music Director 100% NL / SLAM!) en Randall Spann (Music Director FunX).

Categorie Rock

·      Floor Jansen (2022 single releases)
·      Di-Rect (2022 single releases)
·      Orange Skyline (album: Orange Skyline)

De spits werd afgebeten door de categorieën Rock en Hiphop. In de categorie Rock waren de winnaars met hun uitverkochte clubtours, optredens in Ahoy en de Nederlandse Airplay Top 40-hit van 2022, meer dan terecht: de mannen van Di-Rect. Ondanks dat dit alweer de zesde Edison was voor hun collectie, bleven ze bescheiden. Zo spraken ze in hun speech: ‘Het is heel[MT1]  cliché, muziek is geen wedstrijd. Maar vanaf het moment dat je genomineerd bent heb je wel een probleem, want je kan wel verliezen en dat is minder leuk. Dus heel erg bedankt voor deze!’

Categorie Hiphop

·      Broederliefde (album: Strandje Aan De Maas)
·      KA (album: Recklezz)
·      sor (album: Bae Doven No. 1/No. 2/No. 3)

In de categorie Hiphop waren sor, KA en Broederliefde genomineerd. Daar viel sor met het drieluik Bae Doven No. 1 / No. 2 / No. 3  in de prijzen. Sor was gelijk onder de indruk van het gewicht van het beeldje en vertelde hoelang hij en zijn team al naar het album hebben toegewerkt. Meer dan twee jaar hebben ze gewerkt aan het neerzetten van iets wat nog niet bestond, het eerste hiphop en klassieke album in de wereld. De jury lichtte toe dat hiphop altijd een plek is geweest waar geëxperimenteerd kan worden en dat sor op een unieke wijze twee werelden heeft samengebracht. Toch vertelde sor dat hij de winst niet zag aankomen, hij is zwaar onder de indruk en vertelde dat het nu compleet voelt: het album en nu een Edison.

Categorie Nederlandstalig

·      Jaap Reesema (2022 single releases)
·      Maan (album: Leven)
·      S10 (album: Ik Besta Voor Altijd Zolang Jij Aan Mij Denkt)

De avond werd na een muzikaal intermezzo verzorgd door de band Rondé, vervolgd door de categorie Nederlandstalig. Presentator Défano vertelde tijdens de introductie van de winnaar dat muziek soms een medicijn is, zowel voor de luisteraar als voor de maker. Hierop sloot winnares S10 aan in haar speech. De zangeres die ondanks haar vier nominaties aangaf dat ze de winst niet zag aankomen, maakte bekend dat muziek voor haar helend is geweest in de eenzaamheid die het leven met zich meebrengt. Ze hoopt dat haar muziek, voor wie het nodig heeft, daar ook mee kan helpen.

Categorie Alternative

·      Lucky Fonz III (album: Hemellichamen)
·      DeWolff & Dawn Brothers (album: Double Cream)
·      Froukje (EP: Uitzinnig)

Vervolgens werd de Edison in de categorie Alternative uitgereikt. Lucky Fonz III, DeWolff & Dawn Brothers en Froukje hoefden niet lang in spanning te wachten. Hoewel presentator Défano nog geen naam had genoemd, werd al in het introductiepraatje duidelijk dat de Edison naar een zij en een winnares zou gaan. Froukje sprak dat muziek haar grote liefde is en dat ze blij is om in die grote liefde erkend te worden. En hoewel het niet had gehoeven, vindt ze dit toch wel heel fijn. De categorie werd met een woordspeling naar haar EP afgesloten, Froukje was immers uitzinnig van vreugde!

Froukje met haar Edison voor de categorie Alternative en S10 met haar Edison voor de categorie Nederlandstalig

Froukje met haar Edison voor de categorie Alternative en S10 met haar Edison voor de categorie Nederlandstalig

Categorie Videoclip

·      Regisseurs Cas Mulder en Simon Becks (Froukje ft. S10 – ‘Zonder Gezicht’)
·      Regisseur Véras Fawaz (Maan ft. Goldband – ‘Stiekem’)
·      Regisseur Shay Latukolan (Typhoon – ‘Alleen In De Pauze’)

De avond werd vervolgd met de categorie waarvoor de spotlights even niet op de artiesten zelf staan, maar op de makers van hun videoclips. Regisseur Véras Fawaz sleepte de winst binnen en zag dat zelf niet aankomen, hij was immers erg fan van de andere twee videoclips. De jury lichtte echter toe dat het knap is hoe hij in korte tijd hele (lichtelijk macabere) verhalen weet te vertellen. Passend is dan ook de mededeling van Fawaz dat hij na de Edison voorlopig stopt met videoclips en zich volledig wil focussen op zijn toekomstige speelfilm. Als die film net zulke spannende verhalen in beeld brengt als zijn videoclips (o.a. de clip van ‘Noodgeval’ – Goldband is ook van zijn hand), belooft het veel goeds.

Categorie Dance

·      Sefa (album: Klaagzang)
·      Weval (2022 single releases/EP: Time Goes)
·      Tiësto (2022 single releases)

Di-Rect heeft al een aardige collectie aan Edisons te pakken, maar in de categorie Dance kan Tiësto hierover meepraten. De DJ wist mede door zijn collectie aan internationale samenwerking met o.a. zangeres Tate McRea en Charli XCX de winst binnen te slepen. Zelf zat hij in Los Angeles, maar hij had voor de gelegenheid nog wel een videoboodschap ingesproken met zijn bedankspeech.

Categorie Song

·      S10 – ‘De Diepte’
·      Son Mieux – ‘Multicolor’
·      Maan ft. Goldband – ‘Stiekem’

Toen was het tijd voor de categorie Song, waarin de winst werd aangekondigd voor het nummer dat ons vertelt hoe een ontluikende liefde zowel vurig als ingewikkeld kan zijn. Een verhaal dat de makers uit eigen ervaring kunnen vertellen. Maan en Goldband bestormden vol enthousiasme het podium en wisten weer geheel in eigenzinnige stijl de prijs in ontvangst te nemen. Maan benadrukte aan het einde dat ze nog jarenlang alle festivals plat wil spelen samen met Goldband, en dat willen wij natuurlijk ook!

Goldband, Maan en Véras Fawaz met hun drie Edisons voor de categorieën Videoclip, Song en Nieuwkomer

Goldband, Maan en Véras Fawaz met hun drie Edisons voor de categorieën Videoclip, Song en Nieuwkomer

Categorie Hollands

·      Ammar (2022 single releases)
·      Sophie Straat (2022 single releases)
·      Mart Hoogkamer (2022 single releases)

De winst in de categorie Hollands ging naar de kroegtijger die ook wist uit te blinken met diepgaandere nummers. In zijn glitterende smokingjas nam Mart Hoogkamer de Edison in ontvangst. In het interview met Raven van Dorst vertelde hij blij te zijn dat mensen ook zijn serieuzere kant waarderen, zoals zijn nummer ‘Diamant’, en hem niet alleen maar opzoeken voor zijn welbekende ‘Ik Ga Zwemmen’.

Categorie Nieuwkomer (presented by TikTok)

·      Goldband (2022 single releases)
·      Claude (nummer ‘Ladada (Mon dernier mot)’)
·      Zoë Tauran (2022 single releases)

De eerstvolgende categorie Nieuwkomer, zette de spotlights wederom op Goldband. De band sleepte de Edison weer op geheel eigen, chaotische wijze binnen. Ondanks dat zanger Milo namens de band aangaf dat zij de winst wél verwacht hadden, bleek zanger Boaz nog niet op het podium te zijn vanwege een korte rookpauze. Milo en Karel lieten hem beeldbellen terwijl hij met de rooktuktuk terug werd gebracht van zijn rookpauze. Toen Boaz eindelijk op het podium stond, gaf hij namens de band een wat uitgebreidere bedankspeech. In het interview met Van Dorst kwam ter sprake wat ‘Nieuwkomer’ nu precies inhoudt – Goldband timmert immers al een tijdje aan de weg. Karel grapte dat je in die categorie belandt wanneer je een goed jaar hebt gehad en ze dan eindelijk denken van: goh, die kunnen dus wel wat? Het in ontvangst nemen van hun derde beeldje was natuurlijk niet compleet zonder extra chaos, maar met goede reden: zanger Milo bleek vandaag jarig te zijn en zo kregen ze de hele zaal aan het zingen. Gefeliciteerd Milo!

Edisons Pop 2023 rooktuktuk

Edisons Pop 2023 rooktuktuk

Categorie Pop

·      Antoon (2022 single releases)
·      Flemming (album: Flemming)
·      Rondé (2022 single releases)

Presentator Raven van Dorst benadrukte tijdens het introductiepraatje nog eens het belang van de volgende categorie, we waren immers bij de Edison Pop uitreiking, dus de categorie Pop is extra belangrijk. De winst ging naar de artiest die meerdere singles uitbracht én meerdere nummer 1-hits wist te scoren: Antoon. Helaas was hij zelf wegens ziekte afwezig, maar zijn vader nam de prijs namens hem in ontvangst. Hij ziet deze prijs als een aanmoedigingsprijs: Antoon is begonnen en is er om te blijven.

 

De Edison Oeuvreprijs: Kensington

Vervolgens was het tijd voor misschien wel de grootst haalbare Edison uit het rijtje: de Oeuvreprijs. Deze prijs werd voorafgegaan aan een optreden van een strijkorkest dat een nummer speelde van de (vooraf bekendgemaakte winnaar) Kensington. De band heeft een gekke tijd achter de rug, in september 2022 traden ze voor het laatst op met frontman Eloi Youssef. Ondanks dit afscheid stonden ze met zijn vieren op het podium om de prijs in ontvangst te nemen.

Van Dorst stelt terecht de vraag of de band niet wat jong is voor de Oeuvreprijs, ze bestaan immers nog maar veertien jaar. Gitarist Casper Starreveld lichtte toe dat ze zich inderdaad nog erg jong voelen en het niet voelt alsof ze klaar zijn. De band ziet naar eigen zeggen de winst als bekroning op oeuvre 1.0 en als startschot voor oeuvre 2.0.

 

Categorie Album

·      S10 – Ik Besta Voor Altijd Zolang Jij Aan Mij Denkt
·      sor – Bae Doven No. 1/No. 2/No. 3
·      Flemming – Flemming

Als laatste was het tijd voor de uitreiking binnen de categorie Album. S10, sor en Flemming hebben een tijdje op dit moment moeten wachten, maar kregen gauw het verlossende woord te horen. Met zijn muziek die je ‘niet alleen hoort, maar ook voelt’ weet sor met de verzameling Bae Doven No. 1/ No. 2/ No. 3 zijn tweede Edison van de avond aan zijn collectie toe te voegen. Zijn eerste reactie op het podium was een herhaaldelijke, maar korte: ‘What the fuck?’ Hij maakte van de gelegenheid gebruik om meer mensen te bedanken dan bij zijn vorige speech, voordat hij weer in verbazing (met een enkele ‘what the fuck’) zijn weg vervolgde richting zijn interview.

sor met zijn twee Edisons, voor de categorieën Hiphop en Album

sor met zijn twee Edisons, voor de categorieën Hiphop en Album

Intermezzo’s door een nieuwe generatie artiesten

Om de energie tijdens de uitreiking hoog te houden, werden er tussen de categorieën door intermezzo’s verzorgd door enkele genomineerde bands. Zo konden de eerste twee winnaars opgelucht ademhalen en ontspannen tijdens het eerste intermezzo van Rondé. De band was zelf genomineerd voor de categorie Pop, maar konden hun zenuwen nog even uitstellen door vol enthousiasme het nummer ‘Love Myself’ ten gehore te brengen.

Het tweede intermezzo werd gespeeld door de aanwezige ‘jonkies’ van de avond: Claude, Flemming en Zoë Tauran. Zij brachten een energieke mash-up van hun hits ‘Ladada (Mon dernier mot)’, ‘Automatisch’ en ‘Therapie’ ten gehore. Vanuit de perstribune klonk er meermaals dat er goed opgelet moest worden, want deze drie jongeren vormen samen de nieuwe generatie aan artiesten. Als ze niet deze avond al een Edison binnenslepen, is het niet ondenkbaar dat dit in de toekomst wel het geval gaat zijn.

Kleurrijk einde aan emotionele avond

Als klap op de vuurpijl stond de band Son Mieux klaar om deze mooie avond af te sluiten, alvorens de genodigden en winnaars flink feest konden vieren na het besloten diner. Extra hard zal er gefeest worden door Goldband en sor, die ieder binnen meerdere categorieën hun nominaties wisten te verzilveren en hiermee de grote verzamelaars van de avond werden. Gefeliciteerd!

Overzicht Winnaars Edison Pop 2023:
Rock Di-Rect – 2022 single releases
Hiphop Sor – Bae Doven No. 1/ No. 2 / No. 3
Nederlandstalig S10 – Ik Besta Voor Altijd Zolang Jij Aan Mij Denkt
Alternative Froukje – Uitzinnig
Videoclip Véras Fawas | Maan & Goldband – Stiekem
Dance Tiësto – 2022 single releases
Song Maan & Goldband – Stiekem
Hollands Mart Hoogkamer -2022 single releases
Nieuwkomer Goldband – 2022 single releases
Pop Antoon – 2022 single releases
Album Sor – Bae Doven No. 1/ No. 2 / No. 3
Oeuvre Kensington

 

Film / Documentaire

De wereld zal naar mij luisteren

recensie: The Mahler Monologues
Het Concertgebouw © Hans Roggen© Hans Roggen

In Nederland heeft de muziek van de Oostenrijkse componist Gustav Mahler (1860-1911) altijd op een warm onthaal mogen rekenen. Twaalf keer dirigeerde hij bij het Concertgebouworkest zijn eigen werk, van 1903 tot 1909. Al snel gevolgd door de vaste dirigenten van het orkest die het stokje overnamen en er naam en faam mee verwierven.

Er is zelfs een Gustav Mahler Stichting Nederland, die volgens haar doelstellingen tot missie heeft ‘de aandacht voor Gustav Mahler en zijn muziek levend [te] houden’. Daartoe publiceert ze onder meer een tijdschrift, nodigt vooraanstaande sprekers uit voor lezingen en beheert een online kenniscentrum. Nu is er een door de Stichting uitgebrachte Engelstalige film op DVD, inclusief een boekje in het Engels en Nederlands.

Idee

Het idee hiervoor werd ontwikkeld door Eveline Nikkels, musicologe, filosofe en voorzitter van de Gustav Mahler Stichting Nederland. Zij promoveerde op Mahler en publiceerde – uiteraard – over Mahler, maar ook over onder andere Mengelberg. In de filmer Joost Honselaar vond zij de aangewezen persoon om de film te realiseren. Op Honselaars naam staan een groot aantal documentaires en concertregistraties. Onder meer voor het ZaterdagMatinee en van de kerstmatinees van het (inmiddels) Koninklijk Concertgebouworkest (KCO).

De monologen door Gijs Scholten van Aschat

De monologen worden in fraai Engels uitgesproken door niemand minder dan Gijs Scholten van Aschat, een van Nederlands’ grootste acteurs. In driedelig stemmig pak, op een moderne designstoel gezeten, af en toe lopend of zelfs op de grond liggend en met een Mahlerbrilletje op de neus of ermee zwaaiend, spreekt hij vijftien poëtische teksten uit als was hij Mahler zelf; korte teksten, want de DVD duurt alles bij elkaar slechts ruim een half uur. Het is alsof hij op de bank ligt bij Freud en zijn eigen zielenroerselen te berde brengt.
Onder de teksten klinkt meestal muziek, soms ook niet. Verder wordt er veel beeld vertoond. Foto’s, karikaturen, partituurpagina’s met noten en aantekeningen. De drie elementen vormen een fraaie eenheid die vooral voor mensen die al iets van Mahler weten interessant zal zijn.

Tekst en beeld

Behulpzaam daarbij is het feit dat tekst en beeld nagenoeg een-op-een samengaan. We zien een fotoalbum wanneer er sprake is van het kind Mahler. We zien hem nagelbijten wanneer hij het daarover heeft: ‘Yes, I bite my nails …’. We zien hem roeibewegingen maken wanneer hij zegt van roeien en zwemmen te houden en we horen het water klotsen.
Het beeld is helder wanneer het helder moet zijn, en wordt vaag wanneer de tekst dáár om vraagt: ‘Ik heb vrouwen nooit begrepen’, wanneer hij het over Alma, ‘Almschi’, heeft, Mahlers vrouw. Of het beeld wordt even zwart, wanneer de dood aanstaande is en Mahler citeert uit het beroemde Rückertlied: ‘Ich bin der Welt abhanden gekommen’.

Niet dat we dit dan horen. Wat op dat moment klinkt is een fragment uit het eerste deel van de onvoltooide Tiende Symfonie, gespeeld door het Concertgebouworkest onder leiding van Iliahu Inbal. Het overgrote deel van de fragmenten wordt door het KCO gespeeld, op enkele stukjes na, onder meer uit de Kindertotenlieder. Hier is gekozen voor historische opnamen van de bariton Dietrich Fischer-Dieskau en Mahler zelf.

Beeld en muziek

In tegenstelling tot tekst en beeld, lopen tekst en muziek niet altijd een-op-een samen op. Wanneer er sprake is van volksmuziek en militaire muziek horen we een koekoek, terwijl ‘vogels en dieren … en geluiden. / De wind in de bomen’ pas later voorbijkomen. Voorafgaand aan de monoloog over Mahlers moeder (‘Ik aanbid mijn moeder …’) horen we een fragment uit het beroemde Adagietto uit Mahlers Vijfde symfonie, dat door de film Dood in Venetië wereldberoemd werd, maar laat dit nu een liefdesverklaring aan Alma zijn …

Dat is iets wat je hooguit kan verbazen, meer niet. Je moet goed luisteren, naar muziek en tekst, dát wel. Want wanneer Mahler het over zijn jood-zijn heeft en kort daarop over het feit dat hij ook uitvoeringen van zijn eigen symfonieën heeft gefinancierd, mag je daar als kijker geen link tussen leggen in de zin van het stereotype van de rijke jood.
Nee, we houden het op het vervolg van de tekst: ‘De wereld zal naar mij luisteren!’ Dat is gebeurd en gebeurt gelukkig nog steeds.

Ook een DVD als deze smaakt naar meer. Zo is er een prachtige tekst van Ramsey Nasr, Het hemelse leven, een lang, verhalend en lyrisch gedicht naar aanleiding van de Vierde symfonie van Mahler. Om maar iets te noemen. Een schone taak voor de Gustav Mahler Stichting Nederland?

Sophie Straat: Smartlap is niet dood album cover (groot)
Muziek / Album

Zangeres met een missie

recensie: Sophie Straat – Smartlap is niet dood
Sophie Straat: Smartlap is niet dood album cover (groot)

Het is een spannende week voor Sophie Straat, 3 maart komt haar langverwachte debuutalbum Smartlap is niet dood uit en 6 maart worden de Edisons uitgereikt, waarvoor ze in de categorie ‘Hollands’ een nominatie binnen wist te slepen. Met het nieuwste album bewijst Sophie dat ze die nominatie én het wachten op dit album meer dan waard is.

Langverwacht debuutalbum

Sophie Straat (artiestennaam van Sophie Schwartz) is een Amsterdamse protestzangeres en kunstenares, die samen met haar partner Wieger Hoogendorp allerlei maatschappelijke misstanden aan het licht wil brengen door middel van haar muziek. Al voor het uitkomen van haar debuutalbum heeft ze een stevig muzikaal cv opgebouwd. Haar debuut-EP ’T Is niet mijn Schuld leverde haar een Edison op in de categorie ‘Hollands’, ze stond op het podium met artiesten als Willeke Alberti en The Opposites, en scoorde in 2021 samen met Goldband een flinke zomerhit met ‘Tweede Kamer’. Dat we dan ook vol smart wachtten op de release van haar langverwachte debuutalbum Smartlap is niet dood is een understatement.

Levenslied met een moderne twist

De protestzangeres weet op haar debuutalbum licht te werpen op belangrijke thema’s, waaronder machtsmisbruik, politiegeweld, seksisme (met fenomenen als mansplaining en het patriarchaat), grensoverschrijdend gedrag op studentenverenigingen en racisme. Elk lied draagt een duidelijke boodschap met zich mee, die ondubbelzinnig in de teksten wordt benoemd. Voor wie die boodschap nog onduidelijk is, wordt er in het bijgeleverde boekje per nummer extra uitleg geboden.

Zoals Sophie in het eerste nummer `Smartlap is niet dood´ bezingt, had de Zangeres Zonder Naam een missie met het levenslied en Sophie wil deze missie voortzetten. Ze wil verhalen die we te weinig horen een stem geven en de mensen die het niet met haar eens zijn, ook hard mee laten zingen. En met een lading pakkende teksten én aanstekelijke melodieën, is dat haar zeker gelukt.

Wie denkt dat met dit album de smartlap op de hak wordt genomen of dat het album alleen maar clichématige smartlappen bevat, heeft het mis. Sophie en Wieger zijn diep in de geschiedenis van het genre gedoken en hebben zich duidelijk ingelezen in de thema’s die ze willen bezingen. Zo wordt elk nummer in een uniek jasje gestoken. Het lied dat het meeste lijkt op die typische, oer-Hollandse smartlap, is het nummer ‘Mannen’. Waar dit lied over gaat is duidelijk: mannen. Specifieker gaat het over mansplaining, een fenomeen waar veel vrouwen mee te maken krijgen. De oproep aan mannen om toch eens bewuster te worden, wordt begeleid met een flinke lading draaiorgels, accordeons én een mannenkoor. Een nummer dat heerlijk is om mee te zingen in de kroeg, maar allicht minder snel bij mensen in hun playlist gaat belanden.

Je krijgt het niet meer uit je kop

Ook voor wie niks heeft met die oer-Hollandse sound, is er genoeg te vinden op dit nieuwe album. De aanstekelijke banger ‘Tweede Kamer’ (in samenwerking met Goldband) heeft een pakkend skageluid en doet bij vlagen denken aan Doe Maar. Zo wordt feminisme weer funky en wordt de luisteraar opgeroepen om op een vrouw te stemmen tijdens de verkiezingen. Enthousiast meezingen en dansen is ook goed mogelijk met de bonustrack ‘De stad is van ons’, van dewelke het stevige elektronische geluid niet zal misstaan in menig uitgaansgelegenheid.

Een persoonlijke favoriet is het nummer ‘Vrijheid, gelijkheid, zusterschap’, waarin een prachtige droomwereld wordt bezongen waarin van alles mogelijk is. In die droomwereld kan je als man met een andere man zoenen tijdens een voetbalwedstrijd en kan je in Texas gewoon naar de abortuskliniek, zelfs mét een buddy aan je zij. In het refrein komen we er helaas achter dat het inderdaad écht een droom was en dat onze huidige wereld misschien meer op de achttiende eeuw lijkt dan we willen toegeven. Een nummer met een belangrijke boodschap en een pakkende melodie, een aanrader voor iedereen die door de ietwat bizarre videoclip heen kan kijken.

Een akoestische traktatie

Dat Sophie ook straalt in de kleinere, eenvoudigere liedjes bewijst ze met het nummer ‘Mooier als je lacht’. Een nummer waarin het fenomeen van straatintimidatie, iets waar 94 % van de vrouwen mee te maken krijgt, wordt bezongen. Dit lied is een van de hoogtepunten van het album, maar haast nog beter is de akoestische versie die kortgeleden op YouTube verscheen:

Het levenslied is weer cool

Nadat haar debuut-EP met een Edison werd bekroond, wachtten we met smart (pun intended) op haar debuutalbum. Smartlap is niet dood is het wachten meer dan waard geweest. Sophie Straat bewijst dat ze in meerdere genres kan stralen én weet het levenslied weer hip te maken. De smartlap is zeker nog niet dood!

Muziek / Concert

Impressie en expressie

recensie: Recensie: NTR Zaterdagmatinee 25 februari 2023
Portret Eric WhitacreMarc Royce

Het schijnt dat je óf een bewonderaar bent van zijn muziek, óf er niets mee hebt. Maar kan het ook zo zijn, dat je er dubbel over bent? Ja – dat kan.

De bewonderaars van de composities van Eric Whitacre (1970) – want over hem gaat het – lopen weg met bijvoorbeeld diens ‘Sing gently’, dat afgelopen zaterdag als toegift werd gezongen door het Groot Omroepkoor onder leiding van de componist. In coronatijd werd het opgenomen door Eric Whitacre’s Virtual Choir:

De tegenstanders vinden zijn muziek te eenvoudig, te zoet en sentimenteel, maar The Sacred Veil (2018) voor koor, cello en piano dat voorafgaand aan deze toegift de Nederlandse première beleefde, heeft van beide wat. Je zou zelfs kunnen zeggen, dat het door de compositie zelf is ingegeven.

The Sacred Veil

Het twaalfdelige, een uur durende werk gaat over leven en dood. Over de rollercoaster waarin Whitacre’s vriend en schrijver Charles Anthony Silvestri en diens met kanker gediagnostiseerde, zwangere vrouw Julia Lawrence Silvestri en hun kinderen terechtkomen. Én over het thuis komen, dat wil zeggen de eeuwige rust na de dood.
De titel van het stuk slaat op de sluier tussen twee werelden, leven en dood. Whitacre noemde het in zijn inleidende praatje overigens ‘energy’, wat een andere, meer new age-achtige kleur aan het geheel geeft.

Die heilige sluier, dat thuiskomen, die eeuwige rust en energie staan voor de zoete kant van het werk. Nog benadrukt door een korte sopraansolo van Varvara Tishina die zich tegen het eind losmaakt uit het koor en er als een ziel of een engel hoog bovenuit zweeft.
De minder zoete en sentimentele kant van het stuk ligt in de rusten (‘In weary gratitude, they stand’) die voor het stokken van de adem staan, in de kakofonie ook van het deel waarin de arts de definitieve uitslag bekend maakt en in kleine, dissonante passages die zinsneden laten schrijnen (‘It’s so soft and clean!’).
De minder zoete kant uit zich verder in tegenstellingen die naar voren komen in de tekst (‘You rise; I fall’) en afwijkingen daarbinnen die je niet verwacht: ‘Child of mourning / child of night’ in plaats van ‘child of morning’.

Misschien kun je in dit verband met de Nederlandse componist JacobTV (1951) spreken van ‘peperen met suiker’, in het geval van Whitacre extra benadrukt door de piano en cello die dan weer wat in de schaduw van de koorpartijen treden, een kabbelende onderlaag spelen of een echo geven van het thematisch materiaal (‘I am here’ van ‘I’m afraid’ in het hart van de compositie).
Alles bij elkaar intrigerend en prachtig uitgevoerd door het Groot Omroepkoor en de twee instrumentalisten: Quirine Viersen (cello) en Nicolas van Poucke (piano).

Toek Numan: 3 Haiku

Voorafgaand aan dit werk zingt het Groot Omroepkoor (ingestudeerd door Martina Batič) en met twee andere instrumentalisten (Ellen Versney, harp en Esther Doornink, marimba) 3 Haiku (2013) van de Nederlandse componist Toek Numan (1971).

In lange, vloeiende lijnen, met verglijdende samenklanken zingt het koor een Engelse vertaling van de tekst van Matsuo Bashō, omstrengeld door het spel van de twee instrumentalisten.

Waar Whitacre de luisteraar volgens het programmaboekje bij dit concert meeneemt op een ‘emotionele reis’, nam Numan de luisteraar mee ‘op de stroom van zijn eigen associaties, gevoelens en gedachten’. Een subtiel verschil, maar wel degelijk een verschil: de expressie van leven en dood en de impressie van de schoonheid van het leven en de natuur. Allebei de composities krijgen een groot onthaal. Naast mij zit iemand die na de tweede Haiku uit Numans compositie zegt: ‘Prachtig’ en na Whitacre een traantje wegpinkt.
Whitacre loopt met verende, haast dansende tred de trap op en af, zijn halflange haar op en neer wapperend, zoals je van een klassieke rockstar kunt verwachten.

Muziek / Achtergrond
special: Spotify-playlist van onze muziekredactie

8WEEKLY Playlist: Steengoede covers

Soms kiezen artiesten ervoor om de kunst af te kijken bij de buren. Zo coveren popsterren van tijd tot tijd nummers van hun rock buren, en andersom. Het resultaat is vaak verrassend, en soms zo succesvol dat de cover het origineel ver overstijgt in verzamellijsten als de Top2000. Natuurlijk betekent dit niet dat alle covers beter zijn dan het origineel, maar dit is wel een goede reden om eens stil te staan bij een aantal steengoede covers. 

 

 

Wederzijds gecoverd: Frank Turner en NOFX

Dat singer-songwriter en punkrocker Frank Turner niet vies is van een cover, dat weten zijn fans wel. Bij live optredens covert hij graag zijn eigen favorieten, waaronder “Somebody To Love” van Queen en “Dancing Queen” van ABBA. Zijn persoonlijke helden die meer in zijn eigen genre vallen passeren natuurlijk ook de revue, waaronder Blink-182 en NOFX. Met laatstgenoemde wist Turner er een volledig album uit te halen, waar de artiesten elkaar coveren. Op het album West Coast vs. Wessex uit 2020 covert Turner enkele hits van NOFX, waaronder “Bob” en “Falling In Love”, maar worden zijn eigen hits waaronder “Thatcher Fucked the Kids” gecoverd door de Amerikaanse punkers van NOFX. Het wordt een ware inception op YouTube bij de videoclip van Bob (in Turners’ versie), waar in de videoclip de leden van NOFX verkleed gaan en acteren als Frank Turner en zijn band. Benieuwd hoe de andere nummers klinken? Die zijn te vinden in onze nieuwste playlist! 

Punkversies van diva’s

Dat de zanger van NOFX, Fat Mike, ook van covers houdt is niet vreemd: hij is bassist bij de punkcoverband Me First and the Gimme Gimmes. Deze supergroep bestaat uit leden van verschillende punk- en rockbands, waaronder Lagwagon, Foo Fighters en Swingin’ Utters. De band ontstond als hobbyproject van de leden en speelt alleen covers van andere nummers. Zes studioalbums later kunnen we wel stellen dat dit hobbyproject in de categorie “uit de hand gelopen hobby” valt. Het zesde album Are We Not Men? We Are Diva! focust zich, zoals de titel al kenbaar maakt, op diva’s. Ze coveren (bijna alleen) bekende zangeressen die volgens hun in de categorie diva vallen, dus zangeressen als Barbra Streisand, Madonna en Cher ontbreken zeker niet. Waarom bijna alleen zangeressen? De Britse zanger Boy George van Culture Club kan ook rekenen op een dikke knipoog en wordt ook gecoverd op dit album. Benieuwd hoe “Straight Up” van Paula Abdul klinkt als punk nummer? Ook deze hit is te vinden in de nieuwe playlist.  

Disturbed: groter dan het origineel

Het is elk jaar weer een spannende strijd: welke versie van “The Sound Of Silence” zal dit jaar hoger eindigen in de Top2000? Jarenlang stond het origineel van Simon & Garfunkel het hoogst, maar sinds 2019 staat de versie van Disturbed hoger dan het origineel. Hoewel “The Sound Of Silence” ongetwijfeld de bekendste cover van Disturbed is, hebben ze al een jarenlange traditie waar ze op elk album een cover plaatsen. Vaak pakken ze een oude hit en verhogen ze daarvan het tempo én maken ze het iets agressiever. Eerdere nummers die al een ware Disturbed transformatie hebben ondergaan zijn “If I Ever Loose My Faith In You” van Sting en “Land Of Confusion” van Genesis, beiden te vinden in de nieuwste playlist. 

Naast de covers van Frank Turner, NOFX, Me First and the Gimme Gimmes en Disturbed staan er nog vele andere rockcovers op je te wachten in de nieuwste playlist van 8WEEKLY. Veel luisterplezier! 

  • Disturbed – The Sound of Silence (Origineel: Simon and Garfunkel) 
  • Apocalyptica, Till Lindemann – Helden (Origineel: David Bowie) 
  • Me First and the Gimme Gimmes – Straight Up (Origineel: Paula Abdul) 
  • Floor Jansen, Henk Poort – Phantom of the Opera  
  • Apocalyptica, Nina Hagen – Seemann (Origineel: Rammstein)
  • The Cranberries – Go Your Own Way (Origineel: Fleetwood Mac) 
  • Guns N’ Roses – Knockin’ On Heaven’s Door (Origineel: Bob Dylan) 
  • Green Day – Working Class Hero (Origineel: John Lennon) 
  • The Struts – Dancing In The Street (Origineel: Martha Reeves and the Vandellas) 
  • Maneskin – Beggin’ (Origineel: Frankie Valli and the Four Seasons) 
  • The Ataris – The Boys Of Summer (Origineel: Don Henley) 
  • Red Hot Chili Peppers – Higher Ground (Origineel: Stevie Wonder) 
  • Chris Cornell – Watching The Weels (Origineel: John Lennon) 
  • Limp Bizkit – Behind Blue Eyes (Origineel: The Who) 
  • Disturbed – If I Ever Lose My Faith In You (Origineel: Sting) 
  • Blink-182 – Another Girl Another Planet (Origineel: The Only Ones) 
  • Five Finger Death Punch – Bad Company (Origineel: Bad Company) 
  • Joan Jett & The Blackhearts – I Love Rock ‘N Roll (Origineel: The Arrows) 
  • Shinedown – Simple Man (Origineel: Lynyrd Skynyrd) 
  • The Smashing Pumpkins – Landslide (Origineel: Fleetwood Mac) 
  • Tenacious D – The Last In Line (Origineel: Dio) 
  • Led Zeppelin – Dazed and Confused (Origineel: Jake Holmes) 
  • Billie Joe Armstrong, Green Day – Kids in America (Origineel: Kim Wilde) 
  • Disturbed – Land of Confusion (Origineel: Genesis) 
  • The Interrupters – Bad Guy (Origineel: billie eilish) 
  • Alanis Morissette – King of Pain (Origineel: The Police) 
  • Kula Shaker – Hush (Origineel: Joe South) 
  • NOFX – Thatcher Fucked the Kids (Origineel: Frank Turner) 
  • Pearl Jam – Rockin’ in the Free World (Origineel: Neil Young) 
  • No Doubt – It’s My Life (Origineel: Talk Talk) 
  • George Harrison – Got My Minds Set On You (Origineel: James Ray) 
  • Venice Sunlight – Flagpole Sitta (Origineel: Harvey Danger) 
  • Tim Akkerman – Nemo (Origineel: Nightwish) 
  • Miley Cyrus – Heart of Glass (Origineel: Blondie) 
  • Frank Turner – Falling in Love (Origineel: NOFX) 
FEHD-CD-Pack-Shot
Muziek / Album

Mac DeMarco brengt album met instrumentale nummers uit

recensie: Five Easy Hotdogs
FEHD-CD-Pack-Shot

Het is altijd de moeite waard als Mac DeMarco met een nieuw werk komt. De laatste keer dat er iets nieuws van hem online kwam was twee jaar geleden en toen week hij flink af van zijn oeuvre. In 2020 releasede hij ‘Enter the Sandman’, een cover van Metallica. Het was echter geen originele interpretatie, maar eerder een vervalsing, die in menig kroeg over de speakers kan dreunen zonder dat iemand het verschil door heeft.

Koning van de Indie

Voor zijn nieuwste album Five Easy Hotdogs lijkt de koning van de indie weer op de gebaande paden te komen. Letterlijk paden, want het hele album is on the road geschreven in de USA en Canada. Alle nummers zijn vernoemd naar de plaatsen waar ze zijn opgenomen. Op een enkele song na, komt er geen vocaal aan te pas. We moeten het louter doen met gitaren, drums, percussie en synths.

Unheimische muzak

Al vanaf het eerste nummer is duidelijk dat de kenmerkende sound van DeMarco weer de boventoon voert. Er zijn de welbekende jangly gitaren, die voelen alsof je in een bedje in de wolken wiegt, de synths die nooit groots en meeslepend worden maar charmant blijven door hun zorgvuldige plaatsing en bijna komische sound, en de warme broeierige sfeer die alles opwekt.

Het dreigt nu en dan te verzanden in een bevreemdende soort muzak. Alsof het een koortsdroom betreft in een wachtkamer ontworpen door David Lynch. Niet gek als je je bedenkt dat touren vooral bestaat uit wachten. Charlie Watts zei eens over zijn samenwerking met de Rolling Stones: ‘worked five years and spent 20 years hanging around’. De uitzichtloosheid van het wachten wordt versterkt door de vele repetitieve frases die de nummers herbergen. Na acht keer hetzelfde thema te horen snak je naar ontwikkeling. Maar die komt niet. En als die komt lijkt het eerder een poging tot een halfslachtige variatie dan een thematische ontwikkeling. Alles lijkt kalmte, controle en orde uit te willen stralen. Toch voelt het eerder unheimisch en desolaat.

Wat mist is een heldere lijn, iets waar ik mij als luisteraar aan vast kan klampen. Er is zelden sprake van een lead die mij meeneemt op deze vreemde roadtrip zonder begin of eind. Zelfs na meerdere luistersessies is er weinig dat blijft hangen in de vorm van een melodie. Zijn het keuzes uit pure verveling, gemakzucht of berusting?

Meta werk

Als luisteraar ben ik op mijn hoede, en tracht ik – wellicht vergeefs – te zoeken naar een diepere betekenis. Het is net geen achtergrondmuziek, maar ook niet iets dat je volledige aandacht vraagt. Makkelijk te eten, maar niet bevredigend, zoals hotdogs bijvoorbeeld. Het lijkt eerder een metawerk waarin de maker ons een spiegel voorhoudt, en ons zodanig bevraagt op wat onze verwachtingen van zijn muziek zijn, en wat hij zelf nog toe te voegen heeft als zijn publiek toch wel weet hoe zijn werk moet klinken.

Het is lastig om dit album op een lijn te zetten met zijn eerdere albums, zoals zijn kopie van ‘Enter the Sandman’. Het lijkt alsof Mac DeMarco een lome parodie heeft geschreven, ditmaal niet op een andere act, maar op zichzelf. DeMarco is zich bewust van de kracht, en tegelijkertijd ook zwakte van zijn oeuvre. Zijn nummers kunnen als easy listening weggezet worden, ook al zingt hij over zware thema’s als de moeilijke relatie met zijn vader, of over zijn drang tot vernietiging in ‘Freaking out the Neighborhood’. Gek genoeg doet het album me wat  dat betreft alleen maar meer verlangen naar het volgende, want DeMarco moet vroeg of laat kleur bekennen en dat kan alleen maar interessanter worden. En hopelijk meer verzadigend.

Muziek / Album

Een amalgaam aan artiesten

recensie: Americana-update volume 16
IMG_20230205_105115_upgradeJoost Festen

We tellen door naar de zestiende editie van de Americana-update om wederom een amalgaam aan verschillende artiesten te kunnen bespreken. De dame met de meeste ervaring is Angela Strehli die na vele jaren weer eens van haar laat horen. Sem Jansen kennen we als zanger van Leif de Leeuw band, maar zijn debuut is anders. Hilde Vos vervolgt haar carrière met een thuiskomend album.

Grasduinen in alles wat het americanagenre te bieden heeft, brengt ons met regelmaat bij albums die ons verrassen door onverwachte kwaliteit of door een opleving na een lange stilte in de carrière. Steeds kunnen we constateren dat de kwaliteit heel hoog is.

Hilde Vos

De Brabantse Hilde Vos kennen velen mogelijk van de Johan Derksen shows rond Malford Milligan waarbij ook zij met haar partner Fokke de Jong van de partij waren. Vos had echter toen al twee soloalbums op haar naam staan. Met Home maakt ze haar eerste kwartet vol. Wederom is haar partner te horen op drum. Zeven van de elf liedjes zijn van de hand van Vos zelf die qua stem soms vaag doet denken aan Tammy Wynette.

Naast composities van Tom Paxton, Patty Griffin en Ray Griff tekenen ook twee bandleden voor een van de liedjes. Muzikaal wordt Vos in het fraaie ‘The last thing on my mind’ terzijde gestaan door Normaal voorman Bennie Joling. Helaas wordt de naam van Joling niet op de hoes vermeld noch in het boekje met teksten. In ‘Better move it on home’ horen we andermaal een mannenstem naast die van Hilde Vos. Vermoedelijk is het John Geuzinge Hazinga die voor meer dan alleen backing vocalen tekent. Hij speelt gitaar, pedal steel, dobro, mandoline, banjo en toetsen.

Home is een album dat voelt als thuiskomen in de country kant van de americana muziek. Hilde Vos weet zich als zangeres snel richting je hart te bewegen.

Sem Jansen

Het album Uncle Sem van Sem Jansen heeft er vijf jaar over gedaan om het levenslicht te zien. Zanger Sem Jansen die we kennen als de stem van Leif de Leeuw band nam een gedeelte van het album op toen hij nog door het leven ging als Britt Jansen in het jaar 2018. In de jaren die volgden onderging zij een transitie naar een man. Nu vijf jaar later zingt Sem soms duetten met zijn voormalig gender wat een bijzondere situatie is natuurlijk. De stemmentimbres verweven zich werkelijk prachtig met elkaar en zonder de voorgaande wetenschap zou je deze duetten ook live op het podium willen zien.

Het album Uncle Sem verhaalt over de tocht van Jansen in zijn transitie. De band van zijn broodheer horen we terug als de begeleiding op dit fijne album. Wie onbevangen durft te luisteren zal meegevoerd worden in een heerlijke set van americanaliedjes. Het titelnummer ging de albumrelease al vooruit in 2022. Nu het album het levenslicht zag met zijn akoestische liedjes in plaats van de stevige Southern Rock van Leif de Leeuw band, gaat Jansen op een grote tournee door ons land onder de titel ‘Who The F*ck is Britt?!’. Inmiddels is de tourkalender bekend tot en met juni 2023. Tevens is er een heus krantje rond zijn theatertournee op diverse matten gevallen.

Angela Strehli

Velen zullen de naam van Angela Strehli voor het eerst horen. Toch maakt Strehli reeds vijf decennia muziek en is Ace of Blues haar eerste werkstuk in zeventien jaar. Het album staat vol met covers. Slechts één compositie is van de hand van de zangeres zelf. ‘SRV’ draagt ze op aan Stevie Ray Vaughan die ze zelf gekend heeft en met wie ze ooit het podium deelde.

De stem van Strehli is stevig en fijn in alle bluesliedjes. Ze klinkt als een gerijpte dame, wat ze natuurlijk ook is. Ze won in haar leven vijfmaal de prijs voor de beste vrouwelijke vocalisten in The Austin Chronicle. Deze in 1945 geboren zangeres maakte in de jaren zeventig en tachtig deel uit van de groep artiesten die nachtclub Antone’s in Austin TX liet bloeien. Met dit nieuwe album laat ze het platenlabel Antone’s Records uit de as herrijzen. De bluesliedjes van Bobby Bland, Elmore James, O.V. Wright, Muddy Waters, Chuck Berry, Otis Rush, Howlin’ Wolf, Otis Clay, Jimmy Reed, Little Milton en Dorothy Love Coates zong ze in de meeste gevallen in het verleden ook samen met de schrijvers zelf. Het bijgaande boekje toont veelal de foto’s met haar en de schrijvers. Naast de foto’s hier ook verhalen over haar rijke artiestenverleden. Toch trekt Strehli alle liedjes naar haar toe en weet ze het album tot een heel fraai geheel te smeden.

Boeken / Non-fictie

Schijnbaar lichtvoetig

recensie: Ida Simons – Mieke Tillema

Mieke Tillema heeft voor haar biografie van Ida Simons (1911-1960) een opmerkelijke insteek gekozen. Ze legt Simons’ autobiografische roman Een dwaze maagd naast het werkelijke leven van de pianiste, schrijfster, overlevende, zoals de ondertitel van haar biografie luidt. Natuurlijk in de wetenschap dat je romanpersonages niet een-op-een kunt vertalen naar het echte leven, maar toch: opmerkelijk is het wel. 

Eigenlijk is het dan ook een goed idee om vóór de biografie Een dwaze maagd te (her)lezen. Het boek werd in 2014 herontdekt en gepubliceerd door Uitgeverij Cossee, dezelfde die de biografie uitgaf  
Wanneer Tillema, oud-lerares Nederlands in Haarlem, de roman van Simons loslaat en andere bronnen in haar verhaal betrekt, hoe weinig het er ook zijn, wint het beeld van Ida Simons aan rijkdom: over haar onzekerheid, zwaarmoedigheid, hang naar originaliteit, grote muzikaliteit, eigengereidheid en ontzag voor geleerdheid, maar ook ‘charme, brille en humor (…), stil en schuw’. Opvallend daarbij is Ida’s onzekerheid wat betreft haar taalgebruik. Ze laat haar werk graag door anderen corrigeren, zeker waar het stijl- en spellingkwesties betreft, schrijft Tillema.  
Van muziek heeft Ida meer kaas gegeten. Ze heeft les van verschillende pianisten. In 1930 debuteert zij, net negentien jaar oud, in de Circle musical juif in Antwerpen, waar ze als Ida Rosenheimer is geboren. Twee jaar na haar debuut verlooft ze zich met Dagobert (later David) Simons, een jurist. Na haar huwelijk blijft ze optreden onder haar meisjesnaam. In 1937 krijgen ze een zoon: Carel Arthur Jan, roepnaam Jan. 

De context van Ida’s leven 

Ondertussen is Hitler aan de macht gekomen, een context waar Tillema uitgebreid bij stil staat. Ze roept détails op die niet algemeen bekend zijn. Ida heeft een vooruitziende blik en zegt al aan het begin van de oorlog dat Hitler de joden wil uitroeien, ook in Nederland. ‘Uiteindelijk zal hij ons allen naar Polen of God weet waarheen wegsturen’, zegt ze tegen zangeres/verzetsstrijdster en Shoah-overlevende Lin Jaldati (pseudoniem van Rebekka Brilleslijper).

Soms veronderstelt Simons te veel als bekend of worden ons als lezer details onthouden. Zo is er bijvoorbeeld sprake van de Frederikslijst, een lijst met namen van joden die van maatschappelijke betekenis waren, en van de ‘Barnevelders’, zonder dat meteen duidelijk is, dat de meesten van de lijst werden geïnterneerd op Landgoed Schaffelaar in Barneveld om aan deportatie te ontkomen. Dat geldt ook voor de omschrijving dat Jan mastoïditus had, wat vele pagina’s later pas wordt verklaard als zijnde ‘een uiterst gevaarlijke ontsteking van zijn beide oorbotjes’. En dan: is Judith Belinfante, die enkele malen wordt genoemd, ‘de’ Judith Belinfante, de bekende historica en politica? Uit de context blijkt van wel, maar het wordt als zodanig niet vermeld. 

Tweede Wereldoorlog

Toch wordt het gezin vanuit Barneveld gedeporteerd naar Westerbork en vervolgens naar Theresienstadt. Simons schrijft erover in haar novelle In memoriam Mizzi; een betrouwbaardere autobiografische bron dan de roman Een dwaze maagd. Door de muziek die Ida zelf speelt en hoort, kan ze het leven volhouden. Op een gegeven moment, in februari 1945, wordt een groep van twaalfhonderd joden uit Theresienstadt op een bijzonder transport naar Zwitserland gesteld. 
Op 3 juni 1945 komen ze weer in Nederland aan, op Jan na, die nog in Zwitserland blijft om aan te sterken. Ida treedt weer snel op, met wisselend succes, hoewel ze niet meer terneergeslagen is; nog een karaktertrek die Tillema uitlicht. Wat niet wil zeggen, dat Ida zowel fysiek als psychisch onaangetast is. Ze treedt uiteindelijk steeds minder op en is soms somber en depressief. Ze gaat aquarelleren, componeren en schrijven.  
Tillema gaat beknopt in op haar composities die in de nalatenschap van Ida zijn gevonden, maar als je gericht op internet zoekt, kom je ook een stukje in een openbare collectie tegen: La señorita op eigen tekst in de collectie Muziekschatten, het bladmuziekarchief van de Stichting Omroep Muziek (SOM-013058). Het toont de luchtige kant van Ida. Tillema schrijft echter terecht dat Simons’ literaire werk zich ‘op een ander’ (lees: hoger) niveau beweegt dan haar muziek. De humor en lichte toon van haar muziek klinkt er ook in door, maar die ‘laten de grauwheid van het kampbestaan’ waarover ze schrijft ‘niet alleen intact, ze laten die nog scherper uitkomen’, aldus de auteur.  

Receptie van Simons’ werk

Toch boort Jan Greshoff Simons’ Slijk en sterren (1956) in Het Vaderland de grond in. Hier had ik ook graag wat meer context gezien. De context is namelijk van de ontvangst van vrouwelijke auteurs door sommige mannelijke recensenten in die tijd; die was vaak negatief en neerbuigend. Die context geeft Erica van Boven in haar proefschrift Een hoofdstuk apart (1992), waarin Greshoff er niet zo goed vanaf komt.
Een uitzondering vormt onder anderen Adriaan van Veen, die in de NRC van 18 april 1959 Een dwaze maagd lovend bespreekt, zoals hij dat later met het postuum verschenen Als water in de woestijn zal doen. Dat is Simons laatst geschreven boek. Ze overlijdt op 27 juni 1960, hoogstwaarschijnlijk door zelfmoord.  

Mieke Tillema heeft bergen werk verzet om een contextueel grotendeels sterke biografie te schrijven. Ondanks het weinige bronmateriaal dat tot haar beschikking stond. Dankzij Uitgeverij Cossee komt Ida Simons’ werk de laatste tijd terecht meer in de belangstelling. Het is een mooi geïllustreerde biografie geworden, die al in 2021 verscheen, maar nu weer in een nieuwe oplage beschikbaar is en een ruim lezerspubliek verdient. 

Muziek / Album

Een haastige tour langs de rockgeschiedenis

recensie: RECENSIE Måneskin - Rush!

Waar vele songfestivalwinnaars jaren teren op de faam van dat ene one-hit wonder voordat ze in de vergetelheid raken, bewijzen de muzikanten van Måneskin dat ze meer in petto hebben. Nadat ze met ‘Zitti e buoni’ de winst pakten in Rotterdam, scoorden de extravagante Italianen hits met singles als ‘I Wanna Be Your Slave’ en ‘Supermodel’. Op 20 januari kwamen ze met hun derde plaat: Rush!

Dat de bandleden nog maar zes jaar geleden begonnen als straatmuzikanten in Rome is lastig voor te stellen. Via de Italiaanse X-Factor verwierf Måneskin nationale bekendheid en via het Eurovisie Songfestival veroverden ze de rest van de wereld. Ondertussen hebben ze tientallen gouden, platina en zelfs diamanten platen op hun naam staan en kunnen ze beroemdheden als Iggy Pop en Mick Jagger tot hun fans rekenen. Het mag duidelijk zijn dat de band rondom zanger Damiano David klaar is voor superstardom en dat is zeker te horen in hun nieuwe album.

Contact met de realiteit

Rush! vindt haar thematiek in een loskoppeling van de realiteit, onder andere veroorzaakt doordat de opnames van het album plaatsvonden in Los Angeles. Zo vertelt de gevoelige rockballad Timezone een verhaal over hoe zanger Damiano elk uur iemand belt om te vertellen dat hij langzaam zijn verstand verliest en gaat het nummer Gossip over omgaan met een hevig roddelcircuit. Voor het laatstgenoemde nummer wist de band een samenwerking met Tom Morello (bekend van o.a. Rage Against the Machine) te regelen, wiens agressievere gitaarstijl mooi samenwerkt met het karakteristieke stemgeluid van Damiano. Morello rekent zichzelf tot de fans van Måneskin, hij is naar eigen zeggen trots op zijn Italiaanse roots en wilde maar wat graag samenwerken met deze nieuwe rockband. Samen maken ze een helder statement: hoe sappig je roddels ook zijn, Måneskin ligt er niet wakker van.

Offers

Voor die grote internationale doorbraak lijken ook offers gemaakt te zijn. Italiaans is niet langer de voertaal van de groep: het overgrote deel van het album is in het Engels. Van de zeventien nummers zijn er drie in het Italiaans en die worden pas na elf nummers als een blokje achter elkaar geplakt. Toch vormen Mark Chapman, LA Fine en Il dono della vita het hoogtepunt van het album. Damiano klinkt in zijn moedertaal nog altijd op zijn best, maar nummers als Bla Bla Bla laten zien dat hij ook in het Engels niet onderschat mag worden.
Gitarist Thomas Raggi en zanger Damiano David benadrukten in een interview dat ze het Italiaans een belangrijk element vinden dat ze nooit kwijt willen De Italiaanse taal en cultuur maakt namelijk deel uit van de groep.

Maar de voertaal is niet het enige gemaakte offer voor dit album. Zanger Damiano was twee jaar geheelonthouder, maar voor het opnemen van dit album besloot hij het anders aan te pakken. Hij greep opzettelijk naar de drank, omdat hij hoopte op een agressiever stemgeluid voor het nummer Kool Kids. Het nummer klinkt als een barlied waarmee ze zich afzetten tegen hun critici.

Reis door de rockgeschiedenis
Rush! schiet alle kanten op, van stevige punk stampers naar emotionele ballads. De Harry Styles-achtige tranentrekker The Loneliest werd in oktober 2022 uitgebracht en veroverde meteen een plek in de Top2000. Dit nummer belooft nu al een grote meezinger te worden tijdens liveoptredens. De invloeden van the White Stripes klinken duidelijk door in Bla Bla Bla, maar de oplettende muziekliefhebber hoort ook invloeden van andere rockgrootheden terug, waaronder Guns ’n Roses en Aerosmith. Zo vormt Rush! een ware reis doorheen de geschiedenis van het rockgenre, maar vooral ook langs de muzieksmaak van de bandleden zelf. In een interview vertellen ze dat ze ieder hun persoonlijke smaak in het album hebben proberen te verwerken. Zo heeft elk bandlid minimaal één nummer dat helemaal in diens eigen straatje past.

Is Måneskin met Rush! erg vernieuwend? Nee. Is dat erg? Absoluut niet. Voor jonge muziekfans gaat er via Måneskin een hele wereld aan muziek open en voor de oudere rockliefhebbers vormt het album een voortzetting van hun favoriete genre. En inderdaad, afgelopen jaar bestond het publiek van de band uit een gevarieerde groep van alle leeftijden. Wil jij je in dat publiek mengen? Dat kan! Hun show in het Ziggo Dome op 27 februari is, als een van de weinige shows van hun tour, nog niet uitverkocht!