We trappen af met The Hobbit: The Desolation of Smaug. Rachel las het boek, Wim niet. Let op: dit stuk bevat veel spoilers!

[Rachel] Om maar even met de deur in huis te vallen: ik ben zwaar teleurgesteld in de film. Er is dusdanig veel aan de verhaallijn van het boek veranderd dat ik als boekliefhebber pur sang al hoofdschuddend in de bios zat. Halverwege durfde ik bijna niet meer te kijken.

[Wim] Is het zo erg?

[Rachel] De sfeer is zo anders dan in het boek! Het boek draait vooral om de reis van de dwergen, terwijl een continue bedreiging van Orcs en Sauron ontbreekt. Het is een avonturenroman, terwijl de film een waanzinnige achtervolging is. Boself Tauriël is verzonnen, de subplots van Legolas, Radagast en Gandalf komen in het boek niet voor. De onschuld en humor uit het boek zijn ingeruild voor een grimmige sfeer en overdadige actie.

[Wim] Dat zijn wel fors wat aanpassingen.

[Rachel] Ja, en bovendien zijn de dwergen in het boek eigenlijk maar mietjes! Ze sturen Bilbo in zijn eentje op de draak af en wagen zich zelf pas naar binnen wanneer Smaug al lang en breed onderweg is naar Laketown; voordeel van die opzet is het ontbreken van de veel te lange gevechtsscène die in de film zit.

[Wim] Het krioelde inderdaad van de subplots. Het zijn er net zoveel als het aantal spinnen in Mirkwood. En om nou te zeggen dat ze iets toevoegen? Gandalf die naar Dol Guldur moet om de necromancer te verslaan (in z’n uppie! waarom?!); de vergezochte driehoeksverhouding tussen elvenchick Tauriel, dwerg Kili en Legolas; de stugge Elvenkoning Thranduil die weigert zijn koninkrijk te verlaten. Het houdt niet op. Vervolgens komen personages zoals Beorn totaal uit de lucht vallen. En kijk je naar het hoofdplot – namelijk de dwergen die Erebor willen heroveren – dan zijn Bilbo en de dwergen niet veel opgeschoten. De adelaars zetten het gezelschap aan het einde van deel 1 af met The Lonely Mountain in zicht, en na 2,5 uur film zijn ze krap binnen.

~

[Rachel] Vanuit filmisch oogpunt snap ik Jacksons keuzes overigens meestal wel. Gandalf kan niet volledig van het toneel verdwijnen en hij heeft personages nodig voor een link met Lord of the Rings (LotR). Hij heeft echter veel uit het boek aangepast dat niet nodig was. Tauriel kan wat mij betreft opmieteren en die hele orc-achtervolging ook, ten faveure van meer aandacht voor Mirkwood.

[Wim] Legolas voegt ook niets toe. Hij is weliswaar de zoon van Thranduil, maar het is een saaie vent. Zonder Gimli is er weinig aan, al slacht Legolas wel weer stijlvol een hoop orcs af. Waarom Jackson zoveel personages uit LotR terug heeft laten komen is mij een raadsel. Bilbo en Gandalf lijken me voldoende om een soepele overgang te creëren. Daar begint LotR ook mee tenslotte. Bovendien is de opgebouwde fanbase dusdanig groot dat het wel heel raar zou moeten lopen wilde The Hobbit floppen.

[Rachel] Er zijn ook wel dingen die mogen blijven hoor! Bard bijvoorbeeld, die in het boek een veel kleinere rol heeft, zorgt voor consistentie in het verhaal. En vooruit, Gandalfs subplot wil ik ook wel houden. Eigenlijk heb ik vooral kritiek vanwege het boek, dus ik ben benieuwd hoe jij de film ervaren hebt.

[Wim] Het is de vijfde keer dat je Midden-Aarde ziet, maar het blijft indrukwekkend. Het tempo van de film is goed, Legolas is een ware martial arts specialist geworden met een indrukwekkende vechtstijl, de 3D is goed geïmplementeerd en het naderende onheil dat in LotR echt gaat beginnen is al duidelijk merkbaar. Peter Jackson heeft volgens mij bewust gekozen om The Hobbit in het verlengde van LotR plaats te laten vinden, inclusief wat malafide personages en de grimmige sfeer. Wel jammer dat de personages die zo rustig werden geïntroduceerd in het eerste deel niet beter worden uitgewerkt.

[Rachel] Dat vind ik ook een punt van kritiek. Verder zijn de dwergen niet erg komisch, zoals in het boek; ik vind ze maar een stereotypisch en hebzuchtig zooitje. Ik denk dat Jackson me daarop verliest, de grimmige sfeer en het feit dat zijn personages weinig sympathiek zijn.

[Wim] Tijdens An Unexpected Journey kreeg ik juist sympathie voor de dwergen, met hun verleden en dat mooie lied in Bilbo’s huis. Nu beginnen zowel Thorin als Bilbo door respectievelijk de Arkenstone en de Ring nare trekjes te vertonen.

[Rachel] Ik vond daarnaast het eerste anderhalf uur gehaast aan doen. Ze zijn het bos nog niet binnen of ze worden al aangevallen door spinnen. In het boek reizen ze eerst weken rond.

~

[Wim] Maar toch, als je The Desolation of Smaug louter als film bekijkt, kom je op een andere conclusie. Met LotR in het achterhoofd ligt The Hobbit in het verlengde van de wereld die Jackson al eerder heeft gecreëerd en het kan een risico zijn om daar vanaf te wijken.

[Rachel] Daar ben ik het wel mee eens, ja.

[Wim] Als er geen enkel spektakel in de buurt komt van de massieve veldslagen uit LotR en de draak zonder enige poeha wordt verslagen en de dwergen hun land herclaimen, dan zou ik toch lichtelijk ontevreden de bios verlaten.

[Rachel] Ik heb nog iets positiefs gevonden! De casting! Stephen Fry is zoals altijd een genot om naar te kijken. En de draak is prachtig gemaakt. Ik was na alleen het oog in An Unexpected Journey bang dat hij tegen zou vallen, maar absoluut niet.

[Wim] Smaug ziet er erg goed uit ja! Wat verwacht je in het laatste deel aan te treffen?

[Rachel] Ik ben heel benieuwd naar deel 3, of Jackson er veel extra achtergrond uit bijvoorbeeld De Silmarillion in stopt. Dat had ik namelijk verwacht toen we drie films voor onze kiezen kregen, niet allerlei zelfbedachte opsmuk.

[Wim] Ik hoop vooral dat wanneer het voorbij is we niet weer een uur lang scènes zien waarin mensen afscheid aan het nemen zijn van elkaar. Ik zie het hele zootje al weer grienen als Bilbo terugkeert naar The Shire.

[Rachel] Conclusie?

[Wim] The Hobbit: The Desolation of Smaug is als film zeker geslaagd. Jackson creëert wederom een prachtige fantasywereld die blijft fascineren. Dat er wat overbodige personages in rond lopen en er enkele onnodige subplots zijn, kan ik hem wel vergeven.

[Rachel] Vooruit, we kunnen concluderen dat hij als film wel geslaagd is. Maar als boekverfilming niet.