~

Zaak(je)

~

Hygiëne

Natuurlijk wordt de gedaantewisseling uiteindelijk opgemerkt, maar de kijker heeft dan al een verbazend inkijkje gehad in opleiding en onderwijs van jongens in Afghanistan. De voorlichting die jongens krijgen over het schoonmaken van hun penis en eikel is komisch. Tegelijkertijd laat deze scène zien hoe er wordt gedacht over hygiëne en voorlichting. Een oude man instrueert jongens van tien tot twaalf jaar en sprenkelt wat water over hun buik. Drie keer links en drie keer rechts en schoon is de zaak.

Nutteloos

Indoctrinatie en de herhaling van discriminerende boodschappen leidt bij kinderen al tot het idee dat vrouwen niet belangrijk zijn en meisjes nutteloos. Mannen kopen voor niet meer dan een handvol duiten een volgende vrouw en leeftijd speelt daarbij geen rol. Osama is een indringende en belangrijke film. Onderdrukking van vrouwen en kinderen leidt anno 2004 nog steeds tot wantoestanden. Osama is ook een moedige film, die de discussie over dit eeuwenoude thema levend houdt.

~

Rampenfilm

~

Zwakke maag

Komische rampenfilms zijn niet altijd even leuk, omdat ze vaak een beetje over de top gaan. Bij Duplex worden de rampen echter in gepaste doses toegediend. Vooral de scène waarin Alex vastzit in het appartement van Mrs. Connelly en deze nietsvermoedend met haar spons het bad induikt is erg grappig. De scène waarin Alex en Nancy vervolgens de gootsteen van hun bovenbuurvrouw gaan ontstoppen – waarbij uiteraard het nodige misgaat – is daarnaast niet echt geschikt voor mensen met een zwakke maag.

Zwart

Qua verhaal heeft Duplex veel weg van Throw Momma from the Train, waarin het grote kwaad ook in de vorm komt van een oud, irritant vrouwtje dat uit de weg geruimd moet worden. Het plot is meteen de reden dat Duplex voor de tere zieltjes onder ons misschien af en toe iets te bot is. Vooral in het laatste gedeelte van de film – wanneer het plan om het oude vrouwtje om zeep te helpen vastere vormen aanneemt – wordt de komedie iets te zwart voor het grote publiek. Niet zo zwart als DeVito’s vorige film Death to Smoochy, maar toch redelijk zwart.

Dus?

Duplex is een leuke comedy geworden. Stiller en Barrymore vormen een aardig duo, de film heeft een grappig verhaal met een verrassende ontknoping en een aantal scènes zijn bijzonder lachwekkend en geslaagd. Geen megatopper, maar wel een van de leukere komedies van dit moment.

~

Een vader (Konstantin Lavronenko) keert na 12 jaar terug in zijn gezin. Hij neemt zijn beide zoons mee op een vakantietripje, dat meer en meer verwordt tot een overlevingstocht. De vader gaat met zijn zoons om met de overheersende boodschap dat zij moeten oefenen in het voor zichzelf opkomen. Vader geeft hierbij allerlei opdrachten die de jongens moeten uitvoeren. Zo moeten zij een vechtpartij beginnen met een andere jongen, in weer en wind vader in een roeiboot vervoeren en in een hoge toren klimmen. De pedagogische vaardigheden van vader beperken zich tot het geven van strikte commando’s en correcties, waarbij hij alleen uitgaat van de eisen en verwachtingen die hij van zijn kinderen heeft. De oudste zoon (Vladimir Garin) probeert gehoorzaam te voldoen aan de wensen van zijn vader, terwijl de jongste zoon (Ivan Dobronravov) zich steeds openlijker verzet tegen diens wil en gezag. Met name in de confrontatie met de jongste telg worden de hopeloze gebreken van vader om nader contact te maken met zijn beide zoons grandioos blootgelegd.

Overleven

~

Glansrijk debuut

De vertelling verloopt in een mooi, rustig tempo, is spannend, overzichtelijk en werpt voor de kijker vele interessante vragen op. De behandelde onderwerpen zijn herkenbaar voor iedereen: de soms onneembare kloof tussen willen en kunnen, de beklemming waarin kinderen gevangen kunnen zitten in de relatie met een ouder, de woede over de tekorten van een ander, het verlangen te willen ontsnappen en het onvermogen om (vader)liefde te uiten. De manier waarop Zvjagintsev stilte gebruikt in de film is van een schreeuwende grootsheid. De acteerprestaties van met name beide jongens zijn indrukwekkend. Het camerawerk is origineel en fascinerend, de beelden van de verschillende landschappen zijn wonderschoon van kleur en lichtinval en de muziek is betoverend en opwindend. De vertelling eindigt enigszins abrupt, maar het slot dat daarna nog volgt is doordacht en diepzinnig. The Return overtuigt glorieus op alle fronten.

De drie trekken zich terug uit de buitenwereld en discussiëren over films en politiek onder het genot van dure wijn. Maar bovenal spelen zij hun favoriete spel: het imiteren van filmscènes. Dit levert mooie momenten op, bijvoorbeeld wanneer de studenten door het Louvre rennen, om de recordtijd van de hoofdpersonen uit Godards Bande à part te verbeteren, maar het levert ook wrede situaties op. Als iemand de nagespeelde situatie niet kan raden, moet er een tegenprestatie worden gedaan. Zo geeft Isabella haar broer de opdracht zichzelf voor hun ogen af te trekken voor een filmposter.

Porno

~

Meer denkers dan doeners

Stilistisch gezien is de film namelijk erg mooi. Scènes worden afgewisseld met zwart-witfragmenten van oude films van Godard, Chaplin en andere groten uit de filmgeschiedenis. Interessant is ook de achtergrond waartegen het verhaal zich afspeelt: de roerige tijden in het Parijs van de jaren 60. De drie hoofdpersonen delen de idealen van de protesterende menigte, maar gaan zo in elkaar op dat de buitenwereld totaal langs hen heen gaat. Ze komen amper de deur uit. Ze zijn meer denkers dan doeners met hun grote idealen.

Afstandelijk

Het verhaal draait voornamelijk om de verhouding tussen het drietal. Al snel wordt duidelijk dat Isabelle en Theo een verstoorde broer-zusrelatie hebben. Zo slapen ze samen (naakt) in één bed. Matthew is verliefd op Isabelle. Dit uit zich in een vreemde driehoeksverhouding, waarbij de tweeling voortdurend psychologische en fysieke spelletjes met Matthew speelt. De reden waarom blijft onduidelijk, en dit is ook meteen het grote minpunt van de film. De motivatie voor het gedrag van Theo en Isabelle ontbreekt. Zijn het gewoon verveelde jongeren? Wat speelt er tussen de tweeling? Is er iets met Isabelle gebeurd toen ze klein was? De karakters zijn niet goed uitgediept. Wellicht wilde Bertolucci de hoofdrolspelers iets mysterieus meegeven, maar het resultaat is dat de personages te oppervlakkig zijn. Hun drijfveren zijn onduidelijk, waardoor de film te veel op de vlakte blijft. Goed gefilmd, mooi om naar te kijken, maar te afstandelijk om daadwerkelijk mee te voelen met de hoofdrolspelers.