Het verhaal van Ocean’s Eleven was verrassend. De bende pleegde een onmogelijke kraak in Las Vegas en ging er met $163.000.000 vandoor. Voor Ocean’s Twelve besloot men uit te wijken naar Europa. Terry Benedict, de baas van de beroofde casino’s (gespeeld door Andy Garcia) komt bij een aantal van de bendeleden langs en dreigt met repercussies als hij zijn geld niet terugkrijgt. Clooney en co moeten op pad en krijgen veertien dagen de tijd om het geld bij elkaar te roven. Ze komen terecht in Amsterdam om een document te stelen (eigenaar Jeroen Krabbé), gaan even langs station Haarlem en vertrekken naar Rome om een uniek ei te stelen. Of de bende er uiteindelijk in slaagt het geld bij elkaar te krijgen, geeft geen moment spanning in de film. Toeschouwers zullen niet nagelbijtend naar de film kijken. Ocean’s Twelve kabbelt naar het einde en is voor elke toeschouwer met een draaitijd van twee uur aan de lange kant…

Elf

De bende bestaat uit twaalf leden. In Ocean’s Eleven had elk bendelid een duidelijke rol en taak in het geheel. In dit vervolg, elf leden plus Catherine Zeta-Jones, is dit niet het geval. Clooney en Pitt zijn de hersenen, Damon mag de sullige benjamin spelen en de rollen van de andere negen leden zijn onduidelijk en in ieder geval niet essentieel voor de ontwikkeling van het verhaal. In de bladen in Nederland kwam tijdens de opnames van de film steeds de goede en ontspannen sfeer naar voren. Soderbergh heeft hier gebruik van gemaakt. Hij heeft twaalf sterren tot zijn beschikking en ze willen allemaal wel een scènetje spelen met wat humor en een paar leuke zinnen. Het geeft de regisseur de mogelijkheid om tijd te vullen.

Een aantal voorbeelden waarbij de regisseur vooral de filmtape vult en het verhaal niet verder ontwikkelt. Twaalf bendeleden nemen afzonderlijk een auto en de opname van de korte file door het verkeer neemt zeker dertig seconden in beslag. De auto’s glijden langzaam door beeld. Zitten de leden in een gevangenis in Rome, dan glijdt de camera langs de gezichten en dat duurt ook meer dan een halve minuut. Soderbergh vult op deze manier zeker 20 minuten van de film. Tel daar de eerder genoemde overbodige scènes bij die wat humor in Ocean’s Twelve moeten brengen en er is al snel een half uur overbodig materiaal: scènes die niets te maken hebben met de plot en waarbij de toeschouwer alleen maar sterren kan kijken. Damon heeft een scène met Pitt, Zeta-Jones heeft een babbeltje met Clooney en zo kabbelt het door. En ergens in die aangename sfeer besluit Steven Soderbergh de camera stil te zetten en volgt de aftiteling.

Twaalf

Ocean’s Twelve is een film zonder verrassingen, heeft geen enkel spannend moment en wordt uitgekauwd aan de toeschouwer gepresenteerd. Vergapen aan een sterrenensemble gaat over in gapend kijken naar beroemde koppen. Ocean’s Twelve is een grote film en zal veel publiek trekken. Veel van de bezoekers zullen zich bekocht voelen. Ocean’s Twelve heeft geen enkele rol van hoog niveau, de locaties zijn niet echt verrassend en de interactie tussen de sterren spat nergens van het doek. De film heeft een mager verhaal, is niet in een snelle stijl opgenomen en schiet op alle fronten te kort. Het is de wat trieste opbrengst van een film waar veel talent aan heeft gewerkt. De extra’s op de dvd die later dit jaar verschijnt, zullen waarschijnlijk veel gezelligheid, bloopers en afgevallen scènes bevatten. Wachten op de dvd is het beste advies voor deze overbodige sequel.

The Caine Mutiny

Het slordige en ongeorganiseerde marineschip Caine krijgt een nieuwe kapitein, Queege (Bogart). Hij wil van de Caine weer een eersteklas marineschip maken en doet dat met strenge hand. Niet alleen zijn zijn methodes streng, maar ook erg eigenzinnig en absurd. De bemanning gaat gebukt onder zijn rare grillen en enkele commandanten vertrouwen de labiele Queege de leiding over het schip niet mee toe. Wanneer het schip in een zware storm komt en Queege niet capabel lijkt om zonder kleerscheuren uit de benauwde situatie te geraken, besluiten de commandanten om hem af te zetten en de leiding van het schip over te nemen. Tijdens een rechtszitting moet duidelijk worden of dit een gerechtvaardige actie was of dat dit onder muiterij valt.

The Caine Mutiny, gebaseerd op het Pulitzer-winnende boek van Herman Wouk, is de enige kleurenfilm uit de box en was één van Bogarts latere films. De film werd genomineerd voor zeven Oscars, waarvan er één voor Bogart was. Het is bij lange na niet zijn meest gedenkwaardige film, maar hij bij tijd en wijlen laat hij acteerwerk van de bovenste plank zien. Bijvoorbeeld in de fantastische scène in de rechtszaak waarin je kapitein Queege tijdens zijn minutenlange speech in één lang shot langzaam paranoïde ziet worden.

Dead Reckoning

In een flashback zie je hoe Rip (Bogart) aan een pastoor vertelt hoe hij met zijn medeparachutist en kameraad Johnny na de oorlog als VIP’s worden teruggevlogen uit Frankrijk. Wanneer Johnny tijdens de reis de benen neemt en enkele dagen later verkoold in het mortuarium opduikt, gaat Rip op onderzoek uit. Hij komt tot de ontdekking dat Johnny verdacht werd van moord en dat dit iets te maken heeft met een illegaal casino en de bloedmooie nachtclubzangeres Coral (Lizabeth Scott). Uiteraard krijgen beiden al snel verliefde gevoelens, maar is de sexy Coral wel zo onschuldig als ze doet voorkomen?

In Dead Reckoning speelt Bogart een rol zoals hij zo vaak doet: de cynische, onafhankelijke, hard-boiled detective die tijdens een speurtocht kogels moet ontwijken, lijken uit verschillende kasten ziet rollen en mooie maar mysterieuze dames ontmoet (al is hij officieel geen detective in dit verhaal). De heerlijke cynische gesprekken, dubbelzinnige opmerkingen en pakkende one-liners: Bogart is in topvorm.

Sirocco

Is een film succesvol, dan wordt er al snel gekeken hoe veel geld eruit gehaald kan worden. Vaak komt er een sequel, soms een soort kopie waarin enkele dingen veranderd worden maar de basis hetzelfde is. Dit laatste is het geval geweest met Sirocco, die gemaakt is met Casablanca in het achterhoofd. Ook hier is de setting een Arabisch land bezet door het Franse leger, is er een strijd om een vrouw en om belangrijke reispasjes. Harry Smith (Bogart) is een clandestiene wapenhandelaar in Syrië die in de clinch komt met kolonel Feroud van het Franse leger doordat hij wapens levert aan opstandige rebellen en omdat hij flirt met Violette, zijn vrouw. Wanneer zijn praktijken aan het licht komen, wil hij samen met Violette vluchten naar Caïro.

Met Sirocco is dus duidelijk geprobeerd het succes en het niveau van het acht jaar eerder uitgebrachte Casablanca te halen, maar de makers hebben op beide gebieden gefaald. Op zich is Sirocco geen slechte film, maar wanneer je je zo duidelijk een voorbeeld stelt, word je ook op basis van die vergelijking afgerekend. Sirocco is minder scherp, minder smaakvol en minder sfeervol dan Michael Cutriz’ klassieker. En minder origineel.

In a Lonely Place

Net als Dead Reckoning is In a Lonely Place een echte ‘whodunit’ met het tempo van een sneltrein. Bogart speelt Dixon Steele, een scenarioschrijver die de opdracht krijgt om van een middelmatig boek een goed filmscript te maken. Hij is moe, heeft geen zin in lezen en laat daarom Mildred, een garderobejuffrouw in zijn favoriete restaurant, hem het boek thuis voorlezen. De volgende ochtend wordt Mildred vermoord aangetroffen. Steele is de hoofdverdachte, maar zijn buurvrouw Laurel (gespeeld door Gloria Grahame) verschaft hem een alibi. Ze worden verliefd, maar steeds meer dingen wijzen erop dat Dixon toch de moordenaar is.

In deze fim van regisseur Nicholas Ray (Rebel Without A Cause) speelt Bogart speelt erg sterk. Geen seconde in de film weet je als kijker of je zijn verhaal kan vertrouwen of niet. Grahame speelt ook opvallend sterk en dat zorgt voor evenwicht. Er zijn niet veel actrices die Bogart evenwicht kunnen bieden – zelfs een wereldster als Ingrid Bergman moest in Casablanca Bogart duidelijk als meerdere erkennen. Wat verder opvalt aan In A Lonely Place is dat de film, die erg doet denken aan Sunset Boulevard, eindigt in een soort anticlimax. Het is echter wel een erg interessante: eentje die je aan het denken zet. De extra’s bevat een redelijk interessant interview met regisseur Curtis Hanson (L.A. Confidential, Wonder Boys) die spreekt over zijn bewondering voor de film, en een korte maar voor liefhebbers van de technische kant interessante documentaire over het restauratieproces van de film.

Sahara

Vlak voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog werd ook Hollywood als wapen tegen het nazisme en fascisme ingezet. Veel speelfilms waren doorspekt met propagandistische retoriek waaruit bleek dat de Duitsers monsters waren en de geallieerden de ene heldhaftige daad na de andere deden. Zo ook in Sahara. Bogart speelt Joe Gunn, een Amerikaanse kolonel die met een tank door de Sahara ten strijde trekt tegen de Duitsers en Italianen. Onderweg komen ze allerlei soldaten tegen, geallieerden en vijanden die allemaal in de tank kruipen en zo een gemêleerde groep soldaten doen ontstaan die de Sahara doorkruist.

Sahara, genomineerd voor drie Oscars, is een van de subtielere oorlogs-, dan wel propagandafilms. In veel films ligt de boodschap er zo duidelijk bovenop dat het lachwekkend wordt. In deze film staat de moraal echter in het teken van het verhaal in plaats van andersom. Sahara is een sterke oorlogsfilm met Bogart en ook Lloyd Bridges, die een Britse commandant speelt, die de film meer dan de moeite waard maken.

The Harder they Fall

Wanneer de krant van sportverslaggever Eddie Willis (Bogart) failliet gaat, neemt hij een aanbod aan om persoonlijke persagent te worden van Toro, een reusachtige bokser. Na enige tijd komt Willis er achter dat de managers van Toro duistere zaakjes spelen: afpersing, chantage, omkoping en geweld zijn aan de orde van de dag. Willis wil dit spelletje niet meer meespelen maar wanneer hij er uit stapt, zet hij erg veel op het spel.

Samen met In A Lonely Place is The Harder They Fall de beste uit de box. Bogart haalt aan het einde van zijn carrière het beste in zichzelf naar boven en zet een fantastische Willis neer die tussen twee vuren instaat en duidelijk in strijd is met zichzelf. En net als in Raging Bull zijn de boxscènes fantastisch sfeervol en levensecht. De film werd dan ook genomineerd voor de Oscar voor beste cinematografie.

Humphrey Bogart was echt een ster van wereldformaat. Zijn populariteit was enorm en hij zal nooit vergeten worden. Na het zien van deze films valt echter wel één ding op: Bogart speelt eigenlijk altijd hetzelfde typetje. Nooit eens kruipt Bogart in de huid van de emotionele vader van drie kinderen of van een gehandicapte kunstenaar; altijd is hij de harde, cynische, eenzame stoere man. Maar daar was hij zo goed in dat elke van zijn films weer een genot is om naar te kijken. En ook al zitten zijn allergrootste successen (Casablanca, The Big Sleep, The Maltese Falcon) niet in de box, voor fans van Bogart is deze collectie ultiem genieten.

Maar waar succes om de hoek komt kijken (en dus veel geld) worden makers ineens een stuk serieuzer. Vandaar dat nu The Princess Diaries 2: Royal Engagement in de bioscopen draait. Helaas geldt voor dit vervolg wat voor de meeste sequels opgaat. Waar in het eerste deel het gestuntel van prinses Mia nog een brede glimlach tevoorschijn toverde, zijn de klungelmomenten in dit tweede deel alleen maar vermoeiend en voorspelbaar.

Trouwen

Het verhaal in dit tweede deel gaat van start op het moment dat prinses Mia haar diploma Politicologie in ontvangst neemt. Ze is 21 jaar en dus klaar voor een volwassen rol in Genovia, het koninkrijk van haar oma. Eenmaal aangekomen blijkt echter dat oma besloten heeft met pensioen te gaan. Het is tijd voor Mia om de troon te bestijgen. Wel zit er nog een addertje onder het gras. Een Genoviaanse wet schrijft namelijk voor dat een vrouw pas mag regeren wanneer ze getrouwd is. En omdat er nog een gegadigde voor de troon blijkt te zijn, heeft ze maar drie maanden om dit voor elkaar te krijgen. Vindt ze binnen die tijd geen geschikte man, dan gaat de troon aan haar neus voorbij.

Wat een lol

Zoals te vrezen viel doen de makers van de film in dit tweede deel veel te veel hun best om net zo leuk te zijn als in deel één. Een bevallige entree op een feest eindigt met een ring die van haar vinger vliegt en wanneer ze koninklijk wuift naar het volk, tilt ze per ongeluk een plantenbak van het bordes. En ook de meesterlijke grap waarbij ze samen met haar love interest in een fontein belandt, ontbreekt natuurlijk niet. Ha ha, wat een lol.

Truttige gilletjes

Veel bekende gezichten uit het eerste deel zijn opnieuw opgetrommeld. Julie Andrews speelt opnieuw de statige, maar vooral ook rechtvaardige en vriendelijke koningin. En ook de meeste bijrollen worden vervuld door oude bekenden. Natuurlijk is ook hoofdrolspeelster Anne Hathaway weer van de partij. Maar hoe vrolijk ze ook haar best doet nog iets van de film te maken, het script en haar leeftijd zitten haar intussen te duidelijk in de weg om de film nog te redden. Het resultaat is een film die aan elkaar hangt van truttige gilletjes, kinderachtige spelletjes en moralistische lessen over sterke vrouwen en het volgen van je hart in plaats van je verstand.

Dit is niet de enige scène in Maria Full of Grace die een getrouw beeld wil schetsen van de werkelijkheid. De smokkel zelf bijvoorbeeld wordt, vanaf het inchecken op de luchthaven tot de aankomst in de hotelkamer waar de bolletjes worden uitgepoept, uitgebreid gefilmd. Zweterige handen tijdens de vlucht, van het nodig naar de WC moeten. En de spanning bij het uitchecken als Maria er door de controle wordt uitgepikt.

Grote betrokkenheid

Zoals een documentairemaker dat gewoon is, deed regisseur Joshua Marston voor zijn debuutfilm veel research. Hij sprak met smokkelaars die gepakt waren, luchthavenpersoneel dat de passagiers controleert, een chirurg die geregeld oproepen krijgt bolletjes operationeel te verwijderen en Colombianen die emigreerden naar de VS. De kennis die hij daardoor opdeed, stelde hem in staat een realistisch, geloofwaardig portret te schetsen van de cocaïnesmokkel van de achttienjarige Maria. Maar daarbij blijft het niet. Marston legt een grote betrokkenheid aan de dag met zijn personage. Hij bekijkt haar niet van een afstandje, maar zit de hele tijd bovenop haar, zodat iedere stap die Maria zet de kijker raakt.

Puber

Hieraan draagt de weerbare, dappere Maria zelf, gespeeld door de debuterende Catalina Sandino Moreno, in hoge mate bij. Moreno’s acteren is naturel, ze heeft geen grootse gebaren nodig om Maria overtuigend neer te zetten. Ze maakt van Maria precies het personage dat Marston voor ogen moet hebben gestaan. Eigenlijk nog een puber, maar door omstandigheden – armoede, zwangerschap en vervolgens drugssmokkel – gedwongen razendsnel de laatste stap naar volwassenheid te zetten. Al is het een voordeel voor Moreno dat ze Maria een beetje ìs: ze komt uit Colombia en heeft dezelfde leeftijd. Misschien kent ze Maria’s situatie zelfs.

Boven het individu

De actrice speelt de rol zo goed, dat je af en toe vergeet dat Maria Full of Grace helemaal geen documentaire is. Marston doet er alles aan dit effect te versterken. De camera gebruikt hij vooral om te registreren en wat hij registreert is levensecht: het leven in een Colombiaans dorpje en later de met immigranten volgepropte achterbuurten van New York. Daarnaast ligt zijn focus niet alleen bij Maria, maar ook bij haar handeling, het smokkelen van drugs. Maria Full of Grace ontstijgt daardoor het individuele niveau van de hoofdpersoon, en wordt een film over iets wat duizenden Colombiaanse vrouwen dagelijks doen.

Belangrijke schakel

Op het filmfestival van Berlijn won Moreno een Zilveren Beer voor beste actrice, terwijl Marston de Alfred Bauer Prijs kreeg voor beste film. Die waardering is terecht. Maria Full of Grace brengt het werk van een kleine maar belangrijke schakel in de drugshandel – de bolletjesslikker – met grote precisie en compassie in beeld.