Boeken / Fictie

Ontoereikend liefdesverhaal

recensie: Over vijf jaar - Rebecca Serle

Waarom de ene roman wel een vertaling verdient en de andere niet, ligt vaak voor de hand. Toch is het opmerkelijk dat de roman Over vijf jaar van Rebecca Serle het heeft geschopt tot ‘bestseller’. Het is een wel erg simpel liefdesverhaal en een karig uitgewerkt idee dat veel meer diepgang had kunnen krijgen. Een prima boek, maar niet een die eruit springt naast andere romans.

Het boek kenmerkt zich meteen door de hoofdstukindeling. Er zijn behoorlijk wat hoofdstukken voor zo’n korte roman. Alles moet ook meteen – snel, snel – uit de doeken gedaan worden: dit is het personage, zo heet ze, daar werkt ze, dit is haar vriend, dit is haar leven. Punt. Een oppervlakkige kennismaking met protagoniste Dannie Kohan, een advocate met dollartekens in haar ogen. Ze wil snel hogerop komen in haar baan en alles draait om targets. De schrijfster laat het allemaal wel heel serieus en over de top overkomen door zich te beroepen op allerlei lastige en onbegrijpelijke business language. Waarschijnlijk heeft de auteur een niet-alledaags hoofdpersonage in het leven willen roepen, een die niet op hoge hakken slingert en honderduit praat over haar kat en non-existente seksleven. De vraag is maar of ze daarmee lof oogst of dat ze juist een afstand creëert tot de lezer.

Deze Dannie krijgt een nogal hitsige droom over ene Aaron Gregory. Alleen haar beste vriendin brengt ze op de hoogte van deze droom. Voor haar vriend, David, houdt ze dit liever verborgen, juist omdat deze droom Dannie’s leven op losse schroeven zet en aan het twijfelen brengt over haar huidige geliefde. Zeker als haar vriend haar ten huwelijk vraagt, iets waar ze al langere tijd op wachtte. Vijf (verlovings)jaren later, kondigt Bella verheugd haar nieuwe relatie aan. Dannie is ook meteen he-le-maal extatisch. In het boek lijkt het alsof ze Bella’s geluk boven dat van haarzelf plaatst. Je gaat bijna twijfelen: houdt Dannie meer van Bella dan van David, hetzij op een vriendschappelijke wijze?

Werk boven alles?

Terug naar Bella’s blije aankondiging. Dít is het moment dat Dannie compleet overdondert: de persoon die Bella aan haar voorstelt als haar ‘nieuwe vriend’ is iemand minder dan de man met wie Dannie in haar droom van vijf jaar geleden lag te rollebollen. Sindsdien vormt er zich een knoop in haar maag: is het mogelijk dat Dannie’s droom werkelijkheid wordt en zij straks op een of andere manier met Bella’s vriend eindigt? In eerste instantie lijkt deze gedachte nicht im Frage, aangezien Dannie zich opeens compleet stort in haar huwelijksplannen. Een datum, locatie en jurk: dingen waarover de ‘normale’ toekomstige bruid zich uren zorgen kan maken en klessebessen met haar vriendinnen, is voor de weinig geïnteresseerde Dannie natuurlijk onbelangrijk. Daarnaast tilt Bella haar relatie al heel snel naar een hoger niveau. Een nogal héél hoog niveau. Tenminste, daar lijkt het in eerste instantie wel op, maar Bella komt heel bedrogen uit en dan, dan pas, snapt Dannie dat je je werk in sommige gevallen even moet laten voor wat het is en dat je je om écht belangrijke zaken zorgen moet maken.

Romans. Ze worden allemaal gekenmerkt door één element en dat is – uiteraard – te zwaar geromantiseerde voorstelling van het (liefdes)leven. Het is zaak voor een auteur die dit genre beoefent om niet te verzaken in stilistische dooddoeners en overdreven metaforische vergelijkingen om een liefdesleven aan af te spiegelen. Toch jammer dat de wereldwijde bestseller Over vijf jaar dat niveau niet overstijgt. Het is op z’n zachtst gezegd een ‘alleraardigste roman’ over de liefde en over andere belangrijke zaken in het leven als vriendschap en ziekte, maar het verhaal beklijft niet. Dat komt voornamelijk door de schrijfstijl. Het is allemaal zo oppervlakkig en vluchtig neergepend, dat het verhaal niet echt tot leven wil komen.

Perfecte protagoniste?

Daarnaast is het opmerkelijk hoe onbeminnelijk auteur Rebecca Serle haar hoofdpersonage maakt. De protagoniste verhaalt continu over de suffe en saaie dingen die ze op haar werk doet, met eveneens weinig boeiende collega’s. Iedere keer als er weer een relaas volgt over de werkzaamheden van deze Dannie Kohan, rolt er een verveelde gaap uit je mond. Bo-ring. Het is vrij lastig om je met iemand te identificeren die kortgezegd geen hobby’s heeft naast haar werk en die geen zier geeft om haar fysieke uitstraling. Ze is te gepolijst en dat perfectionisme maakt haar zo… nep. Haar beste vriendin Bella biedt al meer mogelijkheden tot zelfidentificatie, maar is zo wispelturig en argeloos dat je je gaat storen aan haar egocentrisme die de lezer klaarblijkelijk moet waarderen als een soort ‘fuck you’-mentaliteit.

Nee, het wordt er niet inspirerender op als de focus verlegd wordt naar de mannen in deze roman. Dannie en haar vriend David vallen het beste te typeren als dat ene stel dat je treurig tegenover elkaar ziet zitten in een restaurant. Dat stel van wie het ongemak overslaat op de serveerster, die zich voorneemt om dat tafeltje in het restaurant zoveel mogelijk te vermijden om nog met een glimlach rond te kunnen lopen. Ironisch genoeg krijgt de lezer enkele situaties in een restaurant voorgeschoteld, de enige nog tenenkrommender dan de andere. Dan de man om wie het daadwerkelijk draait in dit verhaal: Aaron Gregory, de vriend van haar beste vriendin. Over hem heeft Dannie een realistisch aandoende droom, waarvan je je uiteraard afvraagt of deze droom ook werkelijkheid wordt. Dat hij wél voldoet aan het plaatje van de ideale man, moge al snel duidelijk zijn. Hij is met stip op één de meest mysterieuze persoon die deze roman te bieden heeft.

De enige vraag die je ertoe aanzet om dan toch die laatste pagina uit te lezen, is uiteraard de vraag: “Hoe ziet Dannie’s leven er over vijf jaar uit?” Als die vraag uiteindelijk wordt beantwoord, zal ongetwijfeld de volgende gedachte in je naar boven schieten: jeetje, wat had dit boek voor de rest weinig om het lijf. Bestseller? Voortaan mag er wel iets voorzichtiger worden omgegaan met dat predicaat.