Film / Films

De laatste stap naar volwassenheid

recensie: Maria Full of Grace

Soms is fictie net echt. Als Maria de eivormige bolletjes cocaïne naar binnen werkt die ze vanuit Colombia naar de Verenigde Staten moet smokkelen, zien we iedere stap van dat proces. Eerst doopt ze het bolletje in een soepachtige substantie, vervolgens duwt ze het achterin haar keel en slikt het door. Na een tiental bolletjes gaat ze even liggen om ze goed over de maag te verdelen. Daarna slikt ze stug weer verder, tot Maria er zo’n zestig binnen heeft.

~

Dit is niet de enige scène in Maria Full of Grace die een getrouw beeld wil schetsen van de werkelijkheid. De smokkel zelf bijvoorbeeld wordt, vanaf het inchecken op de luchthaven tot de aankomst in de hotelkamer waar de bolletjes worden uitgepoept, uitgebreid gefilmd. Zweterige handen tijdens de vlucht, van het nodig naar de WC moeten. En de spanning bij het uitchecken als Maria er door de controle wordt uitgepikt.

Grote betrokkenheid

~

Zoals een documentairemaker dat gewoon is, deed regisseur Joshua Marston voor zijn debuutfilm veel research. Hij sprak met smokkelaars die gepakt waren, luchthavenpersoneel dat de passagiers controleert, een chirurg die geregeld oproepen krijgt bolletjes operationeel te verwijderen en Colombianen die emigreerden naar de VS. De kennis die hij daardoor opdeed, stelde hem in staat een realistisch, geloofwaardig portret te schetsen van de cocaïnesmokkel van de achttienjarige Maria. Maar daarbij blijft het niet. Marston legt een grote betrokkenheid aan de dag met zijn personage. Hij bekijkt haar niet van een afstandje, maar zit de hele tijd bovenop haar, zodat iedere stap die Maria zet de kijker raakt.

Puber

Hieraan draagt de weerbare, dappere Maria zelf, gespeeld door de debuterende Catalina Sandino Moreno, in hoge mate bij. Moreno’s acteren is naturel, ze heeft geen grootse gebaren nodig om Maria overtuigend neer te zetten. Ze maakt van Maria precies het personage dat Marston voor ogen moet hebben gestaan. Eigenlijk nog een puber, maar door omstandigheden – armoede, zwangerschap en vervolgens drugssmokkel – gedwongen razendsnel de laatste stap naar volwassenheid te zetten. Al is het een voordeel voor Moreno dat ze Maria een beetje ìs: ze komt uit Colombia en heeft dezelfde leeftijd. Misschien kent ze Maria’s situatie zelfs.

Boven het individu

De actrice speelt de rol zo goed, dat je af en toe vergeet dat Maria Full of Grace helemaal geen documentaire is. Marston doet er alles aan dit effect te versterken. De camera gebruikt hij vooral om te registreren en wat hij registreert is levensecht: het leven in een Colombiaans dorpje en later de met immigranten volgepropte achterbuurten van New York. Daarnaast ligt zijn focus niet alleen bij Maria, maar ook bij haar handeling, het smokkelen van drugs. Maria Full of Grace ontstijgt daardoor het individuele niveau van de hoofdpersoon, en wordt een film over iets wat duizenden Colombiaanse vrouwen dagelijks doen.

Belangrijke schakel

Op het filmfestival van Berlijn won Moreno een Zilveren Beer voor beste actrice, terwijl Marston de Alfred Bauer Prijs kreeg voor beste film. Die waardering is terecht. Maria Full of Grace brengt het werk van een kleine maar belangrijke schakel in de drugshandel – de bolletjesslikker – met grote precisie en compassie in beeld.