Film / Films

Aids in de Schijnwerpers

recensie: Dallas Buyers Club

Al twintig jaar zwierf het script voor Dallas Buyers Club rond in Hollywood, voordat de financiering eindelijk rond was. Toch is deze biografie over aidsslachtoffer en pionier Ron Woodroof een mooi relaas over het leven van een bijzonder persoon.

Dallas Buyers Club deed al voor zijn verschijnen veel stof opwaaien, niet zozeer vanwege de film zelf, als wel vanwege het forse gewichtsverlies van de hoofdrolspelers. De altijd gebronsde Matthew McConaughey verloor naar verluidt bijna twintig kilo voor zijn rol als aidspatiënt Ron Woodroof. Jared Leto hongerde zichzelf een maand lang uit om tien kilo te verliezen voor zijn rol als transgender Rayon.

Er was eens…hiv
Het is 1986 en de homofobe Ron Woodroof is een onbesuisde dertiger die zijn dagen slijt met seks, sigaretten en drugs. Tussendoor is hij elektricien en rodeo-enthousiasteling, waarbij hij als het zo uitkomt wat extra geld probeert te verdienen met weddenschappen. Wanneer hij in het ziekenhuis terechtkomt na een werkongeval, vertelt zijn arts Eve Saks (Jennifer Garner) hem dat hij aids heeft. Hij is er dusdanig slecht aan toe dat hij nog dertig dagen te leven heeft. Hoewel Ron Woodroof zijn werkelijkheid in eerste instantie hardnekkig ontkent – tenslotte heeft hij nog nooit seks gehad met een man – moet hij na wat literatuuronderzoek toegeven dat zijn leefstijl maar al te goed verantwoordelijk kan zijn voor zijn diagnose.

Het enige beschikbare medicijn is AZT, en dan alleen in onderzoeksverband, waarbij de helft van de patiënten het middel krijgt en de andere helft een placebo. Ron heeft geen hoge pet op van die kansen en dus koopt hij het middel illegaal, waarop zijn toestand alleen maar verslechtert. Hij besluit het over een andere boeg te gooien en gaat op zoek naar medicijnen die niet zijn goedgekeurd in Amerika. Hij zoekt aanvankelijk alleen in Mexico, later wereldwijd. Samen met transgender Rayon richt hij de Dallas Buyers Club op, waarmee hij andere hivpositieven van illegale medicijnen voorziet. Dit levert hem echter conflicten op met zowel zijn behandelend artsen, die zijn experimentele methoden onverantwoord vinden, als met de FDA, het Amerikaanse medicatieorgaan.

Meesteroplichter
Rons vaardigheden doen denken aan die van Leonardo DiCaprio in Catch Me If You Can. Hij is niet vies van een beetje oplichterij en verkleedt zich onder andere als priester en arts om de Mexicaanse grens over te steken. De Dallas Buyers Club was niet uniek; aan het begin van de jaren negentig bestonden er ongeveer tien soortgelijke clubs in de Verenigde Staten, maar Dallas stond vanwege zijn voorman bekend als de meest ondernemende. Ron Woodroof is een van McConaugheys beste rollen tot nu toe, waarin hij de ontwikkeling van Ron goed laat zien: van homofoob feestbeest tot pionier binnen de aidsniche. Het acteerwerk van Jared Leto is zoals altijd subliem; naar verluidt bleef hij ook buiten de opnames in zijn rol van de feminiene Rayon, die de film zijn broodnodige komische elementen bezorgt… maar niet zonder een donker randje.

Fatale afloop
Niet alleen de film zelf, ook de productie ervan was een avontuur. Scriptschrijver Craig Borten interviewde Ron in 1992 en voltooide het script niet lang daarna. Twintig jaar aan gesteggel volgde, waarbij Borten vooral moeite had de financiering rond te krijgen. Het uiteindelijke budget voor de film bedroeg minder dan McConaugheys gebruikelijke salaris alleen al, en de opnames werden binnen een maand geschoten.

Uiteindelijk overleed Ron in 1992, kort na zijn interview met Borton, zes jaar na zijn diagnose en vier jaar voor de huidige medicijnencocktail tegen aids beschikbaar werd. Dallas Buyers Club is een rauwe weergave van de dagen dat hiv een doodvonnis was in plaats van een chronische ziekte. Vooral vanwege de indrukwekkende acteerprestaties een uitermate goed begin van het filmjaar.