Het experiment dat Boyle beschrijft lijkt nu actueler dan ooit, met een klimaat dat zichtbaar opwarmt én de huidige ambities om een bemande missie naar Mars te sturen. De E2, zoals de ecosfeer genoemd wordt, biedt in beide gevallen een oplossing: mocht de aarde onbewoonbaar worden verklaard dan kunnen we in elk geval overleven in een kunstmatige wereld – of dit nu op aarde is of op Mars.

Boyle heeft het experiment in een zeer leesbare en spannende roman gegoten. Het verhaal begint met de selectie van de acht deelnemers en volgt hen gedurende de twee jaar dat het experiment duurt. In deze periode leven ze volkomen afgezonderd in een soort terrarium waarin verschillende ecologische systemen zijn nagemaakt, waaronder een oerwoud en een zee. De deelnemers verbouwen hun eigen gewassen, houden de kwaliteit van het water en de lucht in de gaten en recyclen bovendien álles. Elke molecuul blijft in het systeem en de deur naar de buitenwereld mag onder geen beding geopend worden om ‘besmetting’ te voorkomen. Voor de deelnemers is dit experiment ontzettend belangrijk. Ze hebben hier jarenlang voor getraind en zien het als een historisch moment, vergelijkbaar met de maanlanding.

Leven op elkaars lip

Behalve de vraag of een dergelijk systeem technisch mogelijk is, is de vraag of mensen het zo lang met elkaar kunnen uithouden misschien nog wel interessanter. Een toekomstige Marsmissie kan bijvoorbeeld falen, enkel doordat iemand psychologisch instabiel is of doordat de groepsdynamiek niet goed is. Met De Terranauten speelt Boyle duidelijk op deze kwestie in, door de nadruk te leggen op het psychologische element en weinig aandacht te besteden aan het technische. Een slimme zet, want juist hierdoor is zijn boek zo relevant.

In De Terranauten komen komen drie personen in afwisselende hoofdstukken aan het woord. In een zelfgeschreven verslag blikken ze terug op hun deelname aan het bijzondere experiment. Dawn Chapman en Ramsay Roothorp vertellen hun verhaal als deelnemer. Linda Ryu werd tot haar grote verbazing niet geselecteerd voor het experiment en vertelt haar verhaal vanuit de buitenwereld.

Dawn en Ramsay beschrijven voornamelijk het dagelijkse leven in hun nieuwe wereld en welke spanningen het samenleven met zich meebrengt. Want breng vier mannen met vier vrouwen samen en je krijgt geheid soapachtige taferelen. Door de ogen van Linda ontdek je de politieke en commerciële belangen die met het experiment gemoeid zijn. De E2 wordt nauwkeurig door de buitenwereld gevolgd en het is daarom belangrijk dat de acht deelnemers zich voorbeeldig gedragen.

Door het boek heen maken de drie hoofdpersonen een ontwikkeling door. Linda wordt heen en weer geslingerd tussen haar jaloezie en haar vriendschap voor Dawn. Dawn wordt geconfronteerd met haar idealen als ze moet kiezen tussen haar gezondheid en het openmaken van de E2 (wat, nogmaals, absoluut niet toegestaan is). Ook leer je ze dankzij hun zelfgeschreven verslagen goed kennen. Ramsay bijvoorbeeld wordt in eerste instantie als een onvervalste vrouwenversierder gepresenteerd. In zijn dagboek lees je juist over zijn twijfels en zijn gevoelige kant. De personages zijn geloofwaardig en het is hierin dat je Boyles schrijverskwaliteiten herkent.

Spanningsboog

De Terranauten is zo’n boek dat je niet meer weg kunt leggen als je eraan begint. Door steeds te wisselen van perspectief houdt Boyle het verhaal op een subtiele manier spannend. Vaak eindigt een hoofdstuk met een cliffhanger die pas in de loop van het volgende hoofdstuk opgepikt wordt. Dit klinkt als een slim trucje maar zo voelt het niet. Het verhaal is spannend en doet op geen enkele manier gekunsteld aan. Tot op het eind. Zonder al te veel te verklappen loopt het boek nog even door nadat de spanningsboog al is gedaald. Het einde lijkt willekeurig en laat de lezer daardoor helaas ietwat onbevredigd achter.

De Terranauten heeft alle ingrediënten voor een goed boek: een sterk plot, een actueel en relevant verhaal, sterke karakters en een goede spanningsboog. Het is alleen jammer dat het verhaal zo abrupt eindigt. Een klein smetje op een verder perfecte roman.

Isabell en Georg wonen in een hippe wijk van een grote Duitse stad. Hij is redacteur bij een belangrijke nationale krant en zij is celliste. Ze hebben samen een zoontje, Matti. Ze zijn gelukkig en hebben hun leven op orde.

Maar hun zorgeloze leventje wordt aan het wankelen gebracht. Isabell kan haar werk als celliste niet meer voortzetten door trillingen in haar hand. Georg wordt het slachtoffer van een reorganisatie bij de krant. Ze moeten allebei op zoek naar een nieuwe baan.

Frustratie


Terwijl hun inkomen terugloopt, wordt alles om hen heen duurder. De huur stijgt, de koffie bij de hippe koffietentjes wordt steeds duurder en de oude bakker is vervangen door een ambachtelijke bakkerij: ‘authentiek’, maar wel ontzettend prijzig. Ze hebben er altijd aan meegedaan maar als de werkloze Isabell bij de bloemist 35 euro voor wat bloemen moet afrekenen, voelt ze zich bedonderd.

Isabell en Georg gaan met deze nieuwe situatie verschillend om. Georg legt zichzelf en zijn gezin een sober regime op. Het heeft iets weg van boetedoening: als we geen geld verdienen, verdienen we ook niets, zo lijkt Georgs motto te zijn. Hij lijkt voldoening te halen uit het tot op de laatste cent uitrekenen van de uitgaven en het uitpluizen of hij een paar cent kan besparen op de tandpasta.

Ondanks, of misschien wel dankzij Georgs zuinigheid, weigert Isabell te besparen. Ze blijft dure jurken kopen en sushi bestellen, hoewel ze zich dat eigenlijk niet kan veroorloven. Ze ergert zich aan de demonstratieve zuinigheid van Georg. Op zijn beurt verwijt hij haar dat ze zich niet aanpast aan de nieuwe situatie.

Vlucht


Georg droomt van een uitvlucht. Op internet kijkt hij naar boerderijen waar hij met Isabell zelfvoorzienend zou kunnen leven. Maar wil hij dat echt? Als hij het stel opzoekt dat hij ooit voor de krant over hun zelfvoorzienende boerderij heeft geportretteerd, lijkt hij teleurgesteld als hij ziet dat ze het nog steeds volhouden. Hij had ze liever zien falen, dan had hij die optie ook kunnen afstrepen.

Isabell wil juist alles behalve die vlucht naar voren maken. Zij klampt zich vast aan alles wat ze heeft, ze wil ‘zich verstoppen voor de tijd die almaar doortikt’. Tijdens het schoonmaken kan ze Matti’s vingerafdrukken op de deur niet wegpoetsen: ze laat ze zitten, als herinnering.

Ook zij wil vluchten, maar juist de tegengestelde kant op als Georg. Maar omdat dit alles onuitgesproken blijft, groeien de onderlinge frustraties en krijgen ze steeds meer ruzie.

De reden dat dit alles onuitgesproken blijft, is schaamte. Schaamte voor de buitenwereld maar ook voor elkaar. Ze willen niet aan elkaar toegeven dat ze – in ieder geval in hun eigen ogen – zijn ‘mislukt’.

Mislukkelingen


De gegentrificeerde buurt wrijft dat er ongenadig in. Isabell hoort ’s nachts het gelach van de cafétafeltjes bij haar in de buurt: ‘ze drinken wijn en espresso en hebben geen tijd voor zwakkelingen (…), de straten van haar buurt zijn niet voor mislukkelingen.’

Voor Georg is een avondwandeling door de buurt een kwelling geworden. Een blik in de smaakvol ingerichte huizen van vreemden gaf hem voorheen een behaaglijk gevoel. Nu zeggen ze hem allemaal hetzelfde: ‘Wij kunnen het, jij niet’.

Generatieportret


Bilkau’s debuutroman is het portret van een generatie. De dertigers en veertigers startten hun werkende leven in de tijd waarin economische groei vanzelfsprekend leek. Nu worden zij ineens geconfronteerd met het risico dat alles wat ze hebben opgebouwd, zomaar kan verdwijnen.

Maar De Gelukkigen is meer dan het portret van een generatie. Bilkau laat op overtuigende wijze zien wat angst met een relatie kan doen en hoe man en vrouw op elkaar reageren als hun levensplannen dreigen te mislukken. Externe factoren, in dit geval werk en inkomen, kunnen een negatieve uitwerking hebben op de liefde tussen twee personen. Dat is zonde. Want hoewel het geen vanzelfsprekendheid is, heeft juist de liefde de kracht soeverein te zijn.