12 maart – Boekenfest’16
Een groot festijn, met een uitgebreid programma. Blind dates met auteurs, optredens van schrijvers en dichterlijke voordrachten. Met onder anderen: Televisiemaker en schrijver Hugo Borst, Ronald Giphart en Bart Chabot, Fokke & Sukke-tekenaar Jean-Marc van Tol, Dichter des Vaderlands Anne Vegter en dichter Tsead Bruinja én auteurs Marjan Berk, Thomas Rosenboom Luuc Kooymans en Toef Jaeger. Aan het eind van de avond is er een swingend feest tot in de kleine uurtjes.
Zaterdag 12 maart; 19:00 – 01:30 uur
Bibliotheek Assen en Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk, Weiersstraat 1c, Assen
Entree: Gratis, maar sommige onderdelen op het programma zijn betaald.
Klik hier voor meer info.
12 maart – Het Rotterdamse Boekenbal met David Van Reybrouck
De boekenweek wordt in Club Gewalt Rotterdam begonnen met een uitgebreid gesprek met de schrijver van het Boekenweekessay, David Van Reybrouck. Verder zijn er op onze oosterburen geïnspireerde voordrachten van onder anderen Sanneke van Hassel en Alex Boogers én zullen alle aanwezigen gezamenlijk het Rotterdamse Boekenweekgeschenk gaan schrijven. Daarna gaan de biertafels aan de kant en de voetjes van de Fußboden met Duitse dj-plaatjes van ClublePop.
Zaterdag 12 maart; 21:00 – 01:00 uur
Arminius, Museumpark 3, Rotterdam
Entree: €10,00/ Studenten en Rotterdampas: €7,50
Klik hier voor meer info.
13 maart – Ein Sonntag in Berlin, 1930
Waan je in het Berlijn van 1930, het jaar waarin Joseph Roth, Thomas Mann, Alfred Döblin en Lion Feuchtwanger hun meesterwerken schreven. Verschillende sprekers vertellen over de auteurs, de romans en het tijdperk, er is muziek, er worden beelden van Duitsland en Berlijn uit de jaren ’30 worden getoond en er wordt Duitse wijn geserveerd.
Met: Geert Mak, Els Snick, Kees ’t Hart, Erik Bindervoet, Jeroen van Kan, Nina Polak en muziek door zangers Guido Groenland en Antje Lohse en pianist Daan Boertien.
Zondag 13 maart; 15.00 – 18.00 uur
Goethe Institut, Herengracht 470, Amsterdam
Entree: € 5 / € 3 / studenten gratis
Reserveren wordt aanbevolen en kan via info@amsterdam.goethe.nl of 020-5312900
Klik hier voor meer info.
16 maart – Het laatste BrokkenBal
Het tiende en laatste BrokkenBal. Rond de Boekenweek presenteert gitariste/componiste Corrie van Binsbergen in het Bimhuis het inmiddels vermaarde BrokkenBal, een avond met veel muziek en veel literatuur. De afgelopen jaren waren de schrijvers van het Boekenweekgeschenk hoofdgast op het BrokkenBal. In 2013 was dat Kees van Kooten, in 2014 Tommy Wieringa en in 2015 Dimitri Verhulst. Ook op het komende BrokkenBal is dat het geval en treedt Esther Gerritsen op. Daarnaast zijn er optredens van Kees van Kooten en Han Buhrs.
Met: Corrie van Binsbergen (gitaar/composities), Hans Hasebos (vibrafoon), Joost Buis (trombone/lapsteel), Hermine Deurloo (mondharmonica/sopraansax), Dion Nijland (bas), Yonga Sun (drums/percussie). Ook treden de Two Als op, met Albert van Veenendaal (prepared piano) en Alan Purves (percussie).
Woensdag 16 maart 2016; 20:30 – 23:00 uur
Bimhuis, Piet Heinkade 3, Amsterdam
Entree: € 22 zitplaats / € 18 staanplaats
Klik hier voor meer info.
16 – 19 maart – Tilt Festival
Op deze zesde editie: Midas Dekkers, Willie Wartaal, Tommy Wieringa, Evie Wyld en De Speld. Het festival brengt taal tot leven met eigenzinnige artiesten en cross-overs op het gebied van literatuur, theater, beeld en muziek. In de Tilburgse binnenstad treden zo’n veertig artiesten op op verschillende culturele locaties in de historische binnenstad.
Woensdag 16 – zaterdag 19 maart ; verschillende tijden
Verschillende locaties in Tilburg
Entree: de verschillende dagen en evenementen hebben verschillende entreekosten. Kijk hiervoor op de website!
19 maart – Boekenbal voor Lezers
Het Nijmeegs Boekenfeest viert haar tienjarige jubileum en wordt eenmalig omgedoopt tot het Boekenbal voor Lezers. In Concertgebouw De Vereeniging in Nijmegen wordt de literatuur op grootse wijze gevierd met schrijvers, dichters, muzikanten, kunstenaars, wetenschappers en natuurlijk lezers. Met onder meer: Herman Koch, P.F. Thomése, Charlotte Mutsaerts, Esther Gerritsen, David Van Reybrouck, Maarten van Rossem, Thomas Verbogt en Alexander Münninghoff. (Er is ook een gratis middagprogramma voor de liefhebbers.)
Zaterdag 19 maart 2016 ; 20:00 – 23:55 uur.
Concertgebouw de Vereeniging, Keizer Karelplein 2D, Nijmegen
Entree: €17,50 / €15,- (biebpas) / €10,- (CJP/student)
Klik hier voor meer info.
Televisie
Mocht je toch liever niet je luie stoel verlaten, dan kun je tijdens de Boekenweek de televisie aanzetten op NPO 2 en de volgende programma’s tegenkomen:
Van Kooten en De Bie Boekenweekspecial: Was Von Kooten und Der Bie noch zu sagen hätten
Zaterdag 12 maart, 20.30 uur
Ook dit jaar doken van Kooten en de Bie weer (voor het tiende jaar op rij) in de tv-archieven in het kader van de Boekenweek. Het duo stelde een programma samen uit hun eigen televisiewerk waarin Duitsland een rol speelde. De basis van deze vijftig minuten durende compilatie is de film die zij in 1981 maakten over hun rol in de Tweede Wereldoorlog.
Nationale Boekenquiz
Maandag 14 t/m vrijdag 18 maart, 19.55 uur
Sanne Wallis de Vries presenteert deze nieuwe literaire quiz. Zestien schrijvers gaan van maandag tot en met vrijdag de strijd met elkaar aan. Elke dag spelen twee schrijversduo’s tegen elkaar. Het duo dat na drie kennisrondes de meeste punten heeft, speelt vervolgens de dagfinale tegen elkaar. Elke dag levert dus één winnaar op. Deze vier dagwinnaars strijden op vrijdag 18 maart in de finale om de winst.
Iedereen Schrijft
Vrijdag 11 & maandag 14 t/m vrijdag 18 maart, 22.50 uur
Nederland telt een miljoen aspirant-schrijvers, maar wie zijn zij? In elke aflevering vertelt één van de winnaars van de NPO BoekenweekSchrijfwedstrijd 2016 over de magie van het schrijverschap.
Lees dit artikel voor leestips voor tijdens de Boekenweek!
Familiealbum
Door de geboorte van haar zoontje en een breuk met haar platenlabel viel Elske DeWall terug op wat echt belangrijk is in het leven: familie. Een rijke bron van inspiratie, getuige haar nieuwe album, Velvet Soldier.
Met haar debuutalbum Balloon Over Paris maakte Elske DeWall een vliegende start. Haar talent bleef niet onopgemerkt: vele optredens bij DWDD en 3FM volgden, een optreden op North Sea Jazz met Jonathan Jeremiah en het Metropole Orkest en De Wall zong zelfs met Lionel Ritchie in het RTL-programma Life4You. Ook Brave, het tweede album van de Friezin, mocht er zijn. Haar lied ‘This Game’ werd gebruikt als titelmuziek voor de tv-serie Moordvrouw en dat leverde haar een breed publiek op. De periode na Brave werd een roerige tijd. Met als hoogtepunt de zwangerschap van haar eerste kindje en als dieptepunt haar vertrek bij platenmaatschappij Universal. Met haar derde album Velvet Soldier is er een nieuwe fase in haar carrière aangebroken.
Geborgenheid
Met ‘Blackwater’ trekt Elske meteen fel van leer. Een soulvol en krachtig nummer met een lekkere beat. De unisono melodielijn van gitaar en zang in de intro en refreinen is een leuke vondst. Uitstekend radiomateriaal dit! Dat er ook een nummer voor haar pasgeboren spruit op het album zou komen, was natuurlijk te verwachten. Elske heeft het slim verpakt waardoor je ‘I’ll Be Around’ op meerdere manieren kunt interpreteren. Een nummer recht uit het hart. De geborgenheid die Elske haar zoontje in dit nummer schenkt, is iets wat je ieder kind toewenst.
Wanneer je een kind op de wereld zet, ga je onvermijdelijk nadenken over de wereld waarin het opgroeit. Radicalisering, extremisme en terrorisme beheersen het nieuws. Met frasen als: ‘‘But what plan is one without peace’’ en ‘‘Unwrap your heart from the grip of your sword’’ lijkt Elske in ‘Sing Me Home’ op deze actualiteit in te willen spelen. Onder begeleiding van gebroken piano-akkoorden zet ze met beheerste stem in. Zodra de drums invallen verhoogt ze de inzet, om vervolgens met ruggensteun van het koor over te toepen en helemaal voluit te gaan. Kippenvel, zo horen we haar het liefst! Wat begint als een klein singer-songwriternummer eindigt met een climax van gospel in zijn puurste vorm. Waar nummers als ‘The Fall’ en ‘Only One’ nogal voorspelbaar zijn en vocale gedrevenheid enigszins ontberen, laat ze hier zien dat zij toch tot de betere zangeressen van Nederland behoort. Dit maakt ‘Sing Me Home’ een van de sterkere nummers van het album.
Familiealbum
Met Velvet Soldier heeft Elske haar persoonlijkste album tot nog toe afgeleverd. Naast ‘I’ll Be Around’ en ‘Hercules’ – een nummer waarmee ze haar door een depressie geplaagde vader een hart onder de riem wil steken, is er nog een nummer dat over een familielid gaat. ‘Forever Like This’ gaat over haar zus Femke, die als achtergrondzangeres een belangrijke rol in haar band speelt. Hun stemmen zijn zo identiek dat het even lijkt alsof Elske hier een duet met haarzelf zingt. De beelden die in dit nummer worden geschetst, lijken rechtstreeks uit een familiealbum afkomstig: Twee meisjes die samen oproeien in een Fries dorpje. Hoezeer Elske DeWall op haar familie boogt, is na het beluisteren van Velvet Soldier wel duidelijk. Haar pas ontwaakte moederinstinct lijkt veel in haar los te hebben gemaakt. DeWall heeft daar, zoals het een ware kunstenaar betaamt, een aantal indrukwekkend mooie liedjes uit gedestilleerd.
Elske DeWall
Album: Velvet SoldierMisschien ook iets voor u
Verrassend, verfrissend en vernieuwend
Niet alleen mocht Jack Garratt zich bekronen als Brits Critics Choice Champion 2015, in januari kreeg hij eveneens de BBC Sound of 2016 toegereikt. Deze electro-troubadour heeft het afgelopen jaar veel van zich laten horen en is dé nieuwe singer-songwriterbelofte van het Verenigd Koninkrijk. De prijzen heeft de jongeman van 24 al op zak, nu het publiek nog volledig binnenhalen met zijn debuutalbum Phase.
Sinds het eerste concert van zijn allereerste Europese tour – op het podium van Bird in Rotterdam vorig jaar – is Jack Garratt enorm gegroeid op zowel commercieel gebied als in populariteit. Het afgelopen anderhalf jaar bracht hij een paar EP’s uit, waarvan er al een paar van muziekvideo’s zijn voorzien. Het aantal views mag dan nog wat achter blijven, hij laat in elk geval zien dat hij wil meedoen in de hedendaagse muziekindustrie.
Eigen categorie
Garratt in Bird, Rotterdam.
De liedjes klinken niet zoals je zou verwachten van iemand die zich op elektronische muziek oriënteert. De vergelijkingen met Sam Smith, James Bay en Ed Sheeran zijn al snel gemaakt door de singer-songwriterachtige stijl, maar dan zonder de krachtige of emotionele teksten. Bovendien weet Jack Garratt op een slimme manier zijn elektronische loops en geluiden uit de drumpads te mixen met R&B, zijn elektrische gitaar en piano/synthesizer. Het lukt hem om de liederen daarbij alsnog erg poppy te laten klinken, waardoor hij een groot publiek kan aanspreken. De muziek is moeilijk in te delen in één genre door deze aparte, unieke stijl. Alle geluiden, zowel op het album als live, worden door Garratt zelf geproduceerd met het gebruik van looppedalen en door veel te switchen tussen verschillende instrumenten. Dat alleen al is een enorme plus om hem in levenden lijve in actie te zien, zijn imposante verschijning met rossige baard (en pet) nog buiten beschouwing gelaten.
Beheerst, maar uiterst bescheiden
Garratt heeft een goede beheersing over zijn kopstem en gebruikt dat dan ook in zijn voordeel. Hij dubbelt in veel liedjes zijn tekst met deze techniek zoals in ‘Worry’ en ‘Breathe Life’. In deze liedjes en de eerste officiële single van het album ‘Weathered’ geeft Garratt zichzelf het meeste bloot. Hierin komt des te meer zijn bescheidenheid naar voren. Hij weigert eigenlijk zelf erkenning te nemen voor hoe hij nu geworden is (“Tell her I owe it to her” – ‘Breathe Life’), terwijl hij de gedachten van zijn ‘versleten ziel’ wil ontdoen van ongrijpbare herinneringen die hem oud doen laten voelen (“When I grow old, my weathered soul and memories reclusive, elusive, help me take them out” – ‘Weathered’). Het geluid van een jongeman die nog zijn weg aan het vinden is en zijn wilskracht aan het laten zien is, maar het schijnbaar toch niet alleen kan.
De liedjes op het album wisselen elkaar qua stemming en intensiteit goed af, hetzij tussen de tracks op het album dan wel tussen passages binnen een lied. De klanken van ‘The Love You’re Given’ lijken je volledig te omgeven, totdat de schoonheid van elektronisch vuurwerk losbarst. ‘Chemical’ is daarentegen geladen met doordringend handgeklap en een genadeloos dance-achtig refrein waar niet mee te spotten is. Zo dreunt Garratt het hele album door. Met de grootsheid die de liedjes opwekken door de veelvoudige muzikale elementen en klankkleuren, aanstekelijke melodieën en gemakkelijke hooks, blijven ze na slechts een keer luisteren al goed in je hoofd hangen. Het is door de opmerkelijke stijl echter nog maar af te wachten hoe succesvol deze formule in de toekomst zal zijn, laat staan of zijn muziek ook in Nederland helemaal zal aanslaan.
Hoewel Jack Garratt zich het afgelopen jaar goed heeft kunnen profileren, zit hij nog steeds in de beginnende fase van zijn carrière. Dat erkent hij zelf in zekere zin met de titel van zijn debuutalbum. De Engelsman heeft de eerste hobbel nu succesvol genomen en hoeft zich niet meer zo onzeker te voelen zoals hij zich in zijn muziek uit. Als Jack Garratt het nieuwe geluid van 2016 representeert, kunnen we in elk geval een jaar vol veelzijdige relaxte mixen met elektronica-invloeden verwachten in de hitparade en op de podia.
Binnenkort live te bewonderen:
11 mei 2016 – Paradiso, Amsterdam
12 mei 2016 – Doornroosje, Nijmegen
13 mei 2016 – Maassilo – Rotterdam
15 mei 2016 – Royal Circus, Brussel
Jack Garratt
Album: PhaseAantal tracks: 12 (19 op Deluxe)
Link: Jack Garratt
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
#Citizen
/ 0 Reactiesdoor: Jesse Prevoo0 SterrenHoe leef je als burger en als kunstenaar in de digitale werkelijkheid? Die vraag staat centraal in Hacking Habitat. In hoeverre ben je in staat de geschreven en ongeschreven regels van de online maatschappij te beïnvloeden, te omzeilen of naar je eigen hand te zetten? En wanneer je een manier hebt gevonden om met de technologie in je leven om te gaan, welke verantwoordelijkheden en vrijheden horen daar dan bij?
De expositie van de kunstmanifestatie Hacking Habitat is een verzameling van zeer gevarieerde kunstwerken. Een beeld van een dakloze 20-jarige Adolf Hitler staat naast tot blokken samengeperst metaal, dat ooit het jacht van dictator Franco was. In een andere kamer staan honderd speakers die elk een ander soort pijn laten klinken: geweeklaag, gehuil, gesnik, geschreeuw en gejammer. Zó overheersend dat de bezoeker er maar moeilijk aan kan ontsnappen. In de diversiteit van kunstwerken is de expositie duidelijk geslaagd.
Wat is burgerschap?
De centrale vraag die Hacking Habitat stelt, draait om citizenship in een digitale maatschappij. In het rondetafelgesprek dat voor de opening georganiseerd is – eigenlijk is het meer een presentatie van personen, want een discussie blijft uit – blijkt dat er vele manieren zijn om met dit citizenship om te gaan. Toch schijnt er een consensus te bestaan: in de moderne, dynamische maatschappij is burgerschap iets vloeibaars. De ‘gemeenschap’ wordt niet langer bepaald door geografische beperkingen, maar door de keuze ergens bij te horen. Het internet, sociale media en de steeds groter wordende invloed van digitale media en communicatie hebben een wereld gecreëerd waarin in de burger zélf zijn maatschappij(en) kiest.
Birgitta Jónsdóttir is van de aanwezigen wellicht het meest actief binnen de wereld die Hacking Habitat tentoonstelt. De IJslandse poetician, zoals ze zichzelf omschrijft, is sinds 1995 als dichter werkzaam op het internet, zit sinds 2009 in het IJslands parlement, was in 2012 mede-oprichter van de IJslandse Piratenpartij en is ook nog eens betrokken bij het beruchte Wikileaks. Het zijn háár woorden die de consensus in het rondetafelgesprek, over wat een ‘gemeenschap’ is, het best beschrijven. Jónsdóttirs instelling reflecteert dit: als parlementslid is zij niet bang om haar baan te verliezen, zo stelt ze. En dat is een insteek die ervoor zorgt dat ze haar eigen gemeenschap kan creëren, waardoor ze zonder binding met een achterban haar idealen kan nastreven – een situatie die door de digitale wereld mogelijk wordt gemaakt.
Preken voor eigen parochie
Een tegenwerping die wordt gemaakt, is dat die vloeibaarheid van gemeenschap eigenlijk niet meer is dan een samenkomen van gelijkgestemden. Jezelf omringen met anderen die dezelfde idealen en ideeën hebben, kan worden gezien als een vorm van escapisme. Maar, zo stelt de Amerikaanse componiste en musicienne Holly Herndon, Hacking Habitat is exact dat: een samenkomst van gelijkgestemden.
De expositie is inderdaad een voorbeeld van zo’n ad-hoc gemeenschap. Veel kunstwerken worden pas betekenisvol als de bedoeling geëxpliciteerd is. Vaak is het niet het kunstwerk op zich dat een betekenis draagt, maar de contextualisering van het werk en de duiding van de intentie van de kunstenaar. Het geheel wordt daardoor minder toegankelijk voor iedereen die niet tot de gemeenschap behoort waarbinnen de kunst geproduceerd is. Hoewel de expositie daardoor een gecompliceerd geheel wordt, kan deze ontoegankelijkheid en noodzaak tot overpeinzing en framing van de kunstwerken op persoonlijk niveau als een pluspunt worden beschouwd. Als bezoeker moet je je steeds verplaatsen in anderen, proberen deel uit te maken van een andere gemeenschap. Zo dwingt Hacking Habitat je tot vloeibaar burgerschap.
Holly Herndon
Holly Herndon, die ‘s avonds het podium betreedt in de Hertz-zaal van Tivoli Vredenbrug, beantwoordt de centrale vragen van Hacking Habitat met haar muziek, visueel ondersteund door videokunstenaar Mat Dryhurst. Die muziek is een indrukwekkende mix van vocale intimiteit en oncompromisloze digitale hoekigheid. Haar composities, die lijken te evolueren in een continu tweegesprek met haar apparatuur, gaan over de interactie van mens tegen machine, mens met machine, mens als machine. Haar ijle, etherische stem werkt als een menselijk contrapunt tegenover de elektronische klanken uit haar laptop, trekken het publiek mee in de vraagstukken en verwonderingen over haar relatie met technologie.
De visuele kunst van Mat Dryhurst sluit hier thematisch naadloos bij aan. Bureau’s met computers worden getransformeerd tot abstracte landschappen met een geheel eigen geografie, waar een kluwe van maskers en sloten zich een weg door heen baant als in een Katamari-game. Dryhurst verbeeldt hiermee overtuigend de tegenstellingen tussen de wijdsheid van onze verbondenheid en de gesloten omgeving van onze eigen private space. Tussendoor spreekt hij het publiek in korte text-messages toe, gebruikt hij zijn webcam om zichzelf live te projecteren in de digitale beelden, en is zelfs de cursor van de muis waarmee hij zijn beelden manipuleert grote delen van de show prominent zichtbaar in beeld. Hierdoor betrekt hij het publiek expliciet bij zijn creatieproces, waardoor de toeschouwer het gevoel krijgt dichter bij de artiesten op het podium te komen.
Stoelen zijn raar
Als speciale gast Birgitta Jónsdóttir het woord tot ons richt, is haar aanwezigheid alleen al bijna genoeg om het optreden een extra lading van cyber-engagement mee te geven. Haar gedicht over de rol van hacking als weerwoord tegen onderdrukking, machtsmisbruik en onrecht geeft zelfs een activistische boodschap mee aan de meer emotionele, persoonlijke muziek van Herndon. Daarmee past ook deze spontane samenwerking weer perfect in de thematiek van Hacking Habitat, waarin burgerschap en identiteit geen vaststaande waarden zijn, maar vloeibare bestaansvormen, die elkaar informeren en beïnvloeden.
De keuze voor de Hertz-zaal met zitplaatsen maakt het voor het publiek lastig om mee te gaan in de bij momenten toch zeer dansbare ritmes van Holly Herndon. Met de in elkaar overlopende composities van Herndon is het eerste half uur van het optreden hierdoor een beetje een oefening in concertetiquette. Weer is het Mat Dryhurst die het ijs wat breekt door ons in text-messages aan te moedigen te klappen en – als we willen – ook te dansen. ‘Chairs are weird.’ Daar heeft hij een punt. Maar misschien is het bij de doorvlochten muziek van Herndon juist een verrijking als het publiek die rustig zittend tot zich kan nemen, in plaats van dansend, juichend en klappend. Het versterkt de introverte benadering van Herndon, die paradoxaal genoeg zorgt voor een intieme sfeer waarin ook de buitenstaander meer voeling kan krijgen met de complexe materie die Hacking Habitat aan haar publiek presenteert.
Makkelijke antwoorden zijn er niet in de steeds complexere digitale samenleving, en de manifestatie mag gecomplimenteerd worden met haar durf moeilijke vragen te stellen. Vragen die terugkomen in het optreden van Herndon. Maar vooral vragen die de bezoeker dwingen mee te gaan in een zoektocht naar een vorm van ‘gemeenschap’, of een meervoud daarvan. Het is uiteindelijk Holly Herndon die er het best in slaagt haar publiek een intieme deelgenoot te maken van die zoektocht.
Hacking Habitat & Holly Herndon
Gezien op donderdag 25 februari 2016 in Gevangenis Wolvenplein & Tivoli Vredenburg, UtrechtLink: Holly Herndon
Link: TivoliVredenburg
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Follow the money
Geld maakt niet gelukkig. Yeah right! Alsof je gelukkiger bent zonder geld. Met deze woorden begint de publiciteitsflyer van CASH. Het is een goede weergave van de manier waarop in deze voorstelling over geld wordt gepraat, kritisch en nuchter.
Geld, of geen geld, maakt alles anders en daar moeten we ons goed bewust van zijn. CASH is een reprise van een theatervoorstelling voor twaalf jaar en ouder, die in 2013 al met veel succes is gespeeld. Een van de spelers, Nastaran Razawi Khorasani, heeft toen De Gouden Krekel gewonnen voor de beste podiumprestatie van dat jaar.
De scènevloer bestaat uit een bouwtekening van een bank. Als het licht aangaat, liggen drie spelers op de grond en een vierde, Sus, staat op een tafel en bedreigt de anderen zogenaamd met een pistool. Sus is ontslagen bij de bank waar hij hard heeft gewerkt en is nu van plan die te beroven. Hij slaagt erin de andere drie mee te krijgen in zijn plan. Rutger, een nerdy hacker, wil wraak nemen op de machthebbers omdat die ontiegelijk de boel aan het versjteren zijn met hun onterechte bonussen. Dennis, een oudere ervaren crimineel achtervolgd door Chinezen, wil vooral heel rijk zijn om op een tropisch eiland te kunnen zitten. En Nas, de enige vrouw in het gezelschap, heeft geld nodig om haar doodzieke broertje te kunnen laten behandelen. Alle spelers gebruiken hun eigen voornaam.
Bankroof
Hoog niveau
Tegen het eind wordt het wat rommelig. Er worden ballen opgegooid die niet meer terugkomen, zoals bijvoorbeeld het verhaal over het broertje van Nas dat niet blijkt te kloppen. En er wordt zo ontzettend lang over de bankroof gepraat dat je een beetje ongeduldig wordt. Wanneer gebeurt het nou eens? Maar of een jeugdig publiek daar last van heeft, betwijfel ik. Zeker wanneer, als het eindelijk zover is, we er letterlijk middenin zitten.
De voorstelling gaat nog toeren, maar een bezoek aan het Maas Podium, de thuisbasis van Maas Theater/Dans, is zeker aan te raden. Mooi theater, ruime zaal, een dj in de foyer en grappige zitjes, waarin je onder andere naar de verhalen van enkelen van de acteurs kunt luisteren. Een fijne plek voor laagdrempelig jongerentheater van hoog niveau.
Maas Theater/Dans - CASH
Artiest: Maas Theater/DansGezien op zaterdag 05 maart 2016 in Maaspodium, Rotterdam
Nog te zien tot zaterdag 19 maart 2016
Misschien ook iets voor u
Europa komt, op de rug van een stier
‘De terugkeer van Europa,’ het moet deze dagen wat raar klinken. Toch heeft het Nexus Instituut dit als titel voor de jubileumuitgave van zijn tijdschrift Nexus gekozen. Op overtuigende wijze pleitten de auteurs in dit nummer voor een Europees beschavingsideaal.
‘Je suis Européen!’ In de titel van het symposium dat het Nexus Instituut in juni vorig jaar organiseerde klonk de actualiteit door. Nadat het hoofdkantoor van satirisch tijdschrift Charlie Hebdo op 7 januari bestormd was, waarbij meerdere doden vielen, gingen miljoenen Europeanen de straat op, ‘Je suis Charlie’ scanderend. Ineens leek Europa eensgezind.
Lang duurde die eenheid niet: slechts weken na het symposium ontwikkelde een aanhoudende stroom vluchtelingen uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika zich tot een crisis. Overheden en burgers kwamen tegen over elkaar te staan: in Duitsland probeerde Angela Merkel gastvrij gezeten, terwijl in Oost-Europa grenshekken werden gebouwd. In Nederland werd een vrouw die protesteerde tegen een asielzoekerscentrum in het Drentse Oranje door de auto van staatssecretaris Klaas Dijkhoff aangereden. Daaroverheen kwamen nieuwe aanslagen in Parijs in november en de massale aanrandingen in Keulen. Europa lijkt overspannen en in paniek, gegijzeld door de angst.
Van prinses tot unie
Het zeventigste nummer van Nexus, een dubbeldik jubileumnummer, verscheen eind vorig jaar te midden van al dat rumoer en opschudding. ‘De terugkeer van Europa’ heet het, en de publicatie blijkt een daad van verzet. Het Nexus Instituut, met oprichter-directeur Rob Riemen voorop, is van mening dat een discussie over Europa niet alleen over de Europese Unie moet gaan. Dat is, zacht gezegd, een misverstand, en waarschijnlijk een gevaarlijk misverstand: Europa is niet alleen politiek, maar juist ook een cultuur.
Want ‘Europa’, het woord, gaat terug tot een prinses die door de Griekse oppergod Zeus (voor de gelegenheid als stier vermomd) vanuit Fenicië (het huidige Libanon) naar Kreta werd gebracht. Naar haar werd een heel continent genoemd, wiens bewoners een haast eindeloze hoeveelheid grote kunstwerken hebben gemaakt. Van een aantal van hen – Victor Hugo, Robert Musil, Stefan Zweig – zijn essays opgenomen in Nexus 70. Anderen, zoals Thomas Mann en Marcel Proust, worden bewierookt. Zij zijn de geestelijke vaders van het Nexus Instituut, de intellectuele voorbeelden, en het is hun humanistische gedachtegoed dat de auteurs van dit nummer uitdragen.
De woorden van deze schrijvers en intellectuelen worden aangevuld door die van filosofen, zoals Karl Jaspers, en politici, zoals Winston Churchill en Robert Schuman, grondlegger van de Europese Gemeenschap. Nexus 70 bevat 10 speeches en essays van dergelijke grote, reeds overleden denkers, en 27 reacties door een grote groep hedendaagse intellectuelen. Van NRC-journaliste Caroline de Gruyter tot econoom Robert Skidelsky en van operazanger Plácido Domingo tot de voormalige First Lady van Cyprus Androulla Vassiliou: het is wederom een indrukwekkende verzameling stemmen die het Nexus Instituut weet te vangen.
Bestaat de Europese ziel?
Samen buigen zij zich over vragen die misschien eenvoudig klinken, maar complexe antwoorden vereisen: is er een Europese ziel, en zo ja, hoe herken je die? Hoe kunnen Europeanen zich verbonden voelen? Hoe kunnen we mensen zo ver krijgen ‘je suis Européen’ te roepen? De Europese politiek zal geen bevestigende antwoorden kunnen geven. Zolang natiestaten de instituties van de Europese Unie blijven kapen om hun eigen belang te verdedigen, zolang nationale regeringsleiders geen verantwoordelijkheid nemen voor wat er in Brussel besloten wordt, zal de burger zich niet emotioneel verbinden aan de Unie. En wie de kille complexen van staal, beton en glas in de Europese wijk in Brussel ziet, denkt wel drie keer na voordat hij of zij, zoals een recensente opmerkte, een bumpersticker van de EU op de auto plakt.
Het antwoord, suggereren vele bijdragen in deze bundel, ligt eerder in een gedeelde cultuur, een gedeelde geschiedenis. Dat de EU de harten niet sneller laat kloppen, is logisch: hoewel sinds de jaren tachtig wordt geprobeerd een Europese identiteit te stimuleren, gaat her hier in de kern om een economisch en politiek project.
Laat Europa terugkeren
De vele bijdragen aan Nexus 70 zijn zoals het motto van de Europese Unie: verbonden in hun verscheidenheid. Dat die verscheidenheid zich niet echt richt op de banden van Europa met de grotere wereld – dat wil zeggen: voorbij de rol die de VS spelen in deze wereld, voorbij de chaos in het Midden-Oosten – is echter jammer. De kracht van deze bundel ligt elders, namelijk in het gloedvolle betoog voor de Europese kunst, literatuur en gedachtegoed. Laat de mensen weer in Europa geloven, laat haar terugkeren.
De terugkeer van Europa: Haar tranen, daden en dromen
Schrijver: Nexus 70Uitgever: Nexus Instituut
Prijs: € 34,50
Bladzijden: 371
ISBN: 9789491060076
Misschien ook iets voor u
Hemel en hel
De schilderijen en–minder bekende–tekeningen van Jheronimus Bosch zijn al vijfhonderd jaar een bron van verschillende interpretaties en meningsverschillen over de toeschrijving ervan. Opvattingen die soms meer zeggen over de interpreten dan over Bosch zelf. Het leeuwendeel is nu te zien in de plaats waar hij geboren werd en werkte: ’s-Hertogenbosch.
Edward Cohen schreef een boek waarin onder meer wordt ingegaan op ‘Jeroens visie op joden en jodendom’, terwijl Louise Fresco, voorzitter van de Raad van Bestuur van Wageningen UR, in Bosch’ hybriden een oproep ziet om onze relatie met andere levende wezens te verbeteren. Maar toen de directeur van een buitenlands museum in de film Jheronimus Bosch, touched by the devil van Pieter van Huystee en de NTR geïnteresseerd aan een Nederlands onderzoeker vroeg of je Bosch ook als humanist zou kunnen zien, nam deze een wat nonchalante pose aan en ontkende dit na enig aarzelen ten stelligste—en zonder verdere toelichting.
De landloper als levenspelgrim
Jheronimus Bosch, De aanbidding door de koningen, ca. 1470-80, New York, The Metropolitan Museum of Art, John Stewart Kennedy Fund, 1913. Foto Rik Klein Gotink en beeldverwerking Robert G. Erdmann voor het Bosch Research and Conservation Project.
Natuurlijk, een schilderij als De aanbidding door der koningen, met enorm veel bladgoud, staat helemaal in de traditie van de rooms-katholieke Bijbeluitleg uit de tijd van Bosch: het Oudtestamentische offer van Isaak wordt als voorafschaduwing van Jezus’ kruisdood gezien; Gary Schwartz wees er al op in zijn boek Jheronimus. De wegen naar hemel en hel. Maar wat te denken van De landloper? De eerste gewone man, volgens de audiotour, na alle heiligen, geestelijken en edelen die er in de kunstgeschiedenis aan vooraf gingen. Als dat geen uiting van (pré)humanisme is!
Het verhaal gaat verder. In het instructieve boekje bij de tentoonstelling wordt namelijk in de eerste plaats de landloper, die ook achterop het gesloten drieluik De hooiwagen te zien is, in verband gebracht met de levenspelgrim: ‘de mens die steeds weer moet kiezen tussen goed en kwaad.’ In hetzelfde boekje wordt voorts een verband gelegd tussen Jheronimus Bosch en de Moderne Devotie. Net zoals dat overigens wordt gedaan tussen de Vlaamse primitieven en deze stroming van inkeer, die ontstond rond Geert Grote en behalve Bosch ook Erasmus en Thomas à Kempis beïnvloedde. Dit laatste verklaart de aanwezigheid van een Antwerpse druk uit 1505 van Thomas’ De navolging van Christus. In de marge staat een man met een mand op de rug, waarin we de levenspelgrim herkennen.
Unieke kans
Jheronimus Bosch, Hellelandschap, privécollectie. Foto Rik Klein Gotink en beeldverwerking Robert G. Erdmann voor het Bosch Research and Conservation Project.
Dergelijke dwarsverbanden leggen interessante achtergronden bloot. Het samenbrengen van zoveel werken van Bosch geeft de bezoeker de unieke kans dit op eigen houtje ook te doen. Natuurlijk, er ontbreken werken, niet in de laatste plaats door een ruzie met het Prado in Madrid. Een eenvoudig bordje met ‘n.a.’ volstaat. Maar een kans als deze zal er niet snel meer komen.
Het unieke zit hem ook in het feit dat panelen die in de loop der tijd van elkaar gescheiden zijn geraakt, weer bij elkaar zijn gebracht. Zoals Het narrenschip en Gulzigheid en lust. Of in de tekeningen die worden getoond, waarvan een voor het eerst: een Hellelandschap dat zich sinds 2003 in een privéverzameling bevindt. En het feit dat negen schilderijen zijn gerestaureerd, waardoor onvermoede details en kleuren boven zijn gekomen.
Het valt allemaal goed te zien, want de tentoonstelling is ruim opgezet. Misschien waren de samenstellers bang dat dit niet het geval zou zijn, en hebben ze daarom animaties toegevoegd. Weinig mensen schonken er echter aandacht aan. Waarom zouden ze ook, als er zoveel moois bij elkaar is gebracht.
Jheronimus Bosch – Visioenen van een genie
Gezien in: Het Noordbrabants Museum, ’s-HertogenboschNog te zien tot: zondag 08 mei 2016
Misschien ook iets voor u
Betoverend
Zangeres en harpiste Joanna Newsom verovert al meer dan tien jaar de harten van muziekliefhebbers met haar orkestrale folk en poëtische teksten. Gehuld in een sprookjesjurk en omgeven door getalenteerde musici doet ze datzelfde vanavond met het publiek, op fenomenale wijze.
Majestueus songmateriaal
Maar dan Joanna Newsom. Twee uur lang geeft zij het publiek een niets minder dan betoverende ervaring. Dat doet ze samen met vier bandleden, die, net als Newsom zelf, geregeld wisselen van instrument. Vooral bij gitarist Ryan Francesconi is het alleen al vermakelijk om te zien hoe hij het ene na het andere instrument oppakt, van banjo tot blokfluit. Bovendien klinkt het allemaal als een klok: elk nummer krijgt een uitvoe
ring die het majestueuze songmateriaal eer aan doet. De complete setlist, waarvan ongeveer de helft afkomstig is van Divers (2015) en de andere helft bestaat uit ouder werk, is dan ook zuiver genieten.
En dat ligt niet alleen aan het spel: ook de zang van Joanna Newsom is even betoverend als gehoopt. Haar typerende engelenstem met een hees randje zorgt voor menig kippenvelmoment. Daar komt nog eens bij dat ze zelf een ontwapende verschijning is. Tijdens de opvoeringen is ze een en al concentratie, maar zodra ze haar laatste noot gespeeld heeft, verschijnen telkens direct de pretoogjes en een tevreden glimlach. Ze zoekt meermaals contact, vaak op spontane wijze, en pakt zo het publiek in, zelfs buiten de muziek om.
Staande ovatie
Maar het is uiteindelijk wel de muziek die echt zal blijven hangen. Zo vliegt het weergaloze ‘Emily’, dat afklokt boven de twaalf minuten, razendsnel voorbij en krijgt ‘Peach, Plum, Pear’ met succes een wat meer orkestrale uitvoering. Ook het materiaal van Divers overtuigt moeiteloos: de climax van ‘Sapokanikan’ komt live geweldig tot zijn recht, terwijl Joanna Newsom met ‘Time, As a Sympton’ bewijst ook alleen vanachter de piano te kunnen ontroeren. Niet voor niets krijgt ze nog voor de toegift, een wederom prachtig vertolkt ‘Baby Birch’, een staande ovatie. En daarna uiteraard weer. Allemaal terecht: Joanna Newsom laat maar weer eens horen een artiest te zijn van een zeldzame klasse.
Joanna Newsom
Gezien op zondag 28 februari 2016 in Doornroosje, NijmegenMisschien ook iets voor u
Evenementen in de Boekenweek
/ 0 Reactiesdoor: Carmen Ploeg, Dorien Pool0 Sterren8WEEKLY zal verslag doen (dus houd de homepage in de gaten!) van het Rotterdamse Boekenbal op 12 maart en van het Boekenbal voor Lezers in Nijmegen op 19 maart. Maar dit zijn niet de enige literaire evenementen die tijdens de Boekenweek worden georganiseerd. We zetten er een paar op een rij:
12 maart – Boekenfest’16
Een groot festijn, met een uitgebreid programma. Blind dates met auteurs, optredens van schrijvers en dichterlijke voordrachten. Met onder anderen: Televisiemaker en schrijver Hugo Borst, Ronald Giphart en Bart Chabot, Fokke & Sukke-tekenaar Jean-Marc van Tol, Dichter des Vaderlands Anne Vegter en dichter Tsead Bruinja én auteurs Marjan Berk, Thomas Rosenboom Luuc Kooymans en Toef Jaeger. Aan het eind van de avond is er een swingend feest tot in de kleine uurtjes.
Zaterdag 12 maart; 19:00 – 01:30 uur
Bibliotheek Assen en Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk, Weiersstraat 1c, Assen
Entree: Gratis, maar sommige onderdelen op het programma zijn betaald.
Klik hier voor meer info.
De boekenweek wordt in Club Gewalt Rotterdam begonnen met een uitgebreid gesprek met de schrijver van het Boekenweekessay, David Van Reybrouck. Verder zijn er op onze oosterburen geïnspireerde voordrachten van onder anderen Sanneke van Hassel en Alex Boogers én zullen alle aanwezigen gezamenlijk het Rotterdamse Boekenweekgeschenk gaan schrijven. Daarna gaan de biertafels aan de kant en de voetjes van de Fußboden met Duitse dj-plaatjes van ClublePop.
Zaterdag 12 maart; 21:00 – 01:00 uur
Arminius, Museumpark 3, Rotterdam
Entree: €10,00/ Studenten en Rotterdampas: €7,50
Klik hier voor meer info.
13 maart – Ein Sonntag in Berlin, 1930
Waan je in het Berlijn van 1930, het jaar waarin Joseph Roth, Thomas Mann, Alfred Döblin en Lion Feuchtwanger hun meesterwerken schreven. Verschillende sprekers vertellen over de auteurs, de romans en het tijdperk, er is muziek, er worden beelden van Duitsland en Berlijn uit de jaren ’30 worden getoond en er wordt Duitse wijn geserveerd.
Met: Geert Mak, Els Snick, Kees ’t Hart, Erik Bindervoet, Jeroen van Kan, Nina Polak en muziek door zangers Guido Groenland en Antje Lohse en pianist Daan Boertien.
Zondag 13 maart; 15.00 – 18.00 uur
Goethe Institut, Herengracht 470, Amsterdam
Entree: € 5 / € 3 / studenten gratis
Reserveren wordt aanbevolen en kan via info@amsterdam.goethe.nl of 020-5312900
Klik hier voor meer info.
16 maart – Het laatste BrokkenBal
Het tiende en laatste BrokkenBal. Rond de Boekenweek presenteert gitariste/componiste Corrie van Binsbergen in het Bimhuis het inmiddels vermaarde BrokkenBal, een avond met veel muziek en veel literatuur. De afgelopen jaren waren de schrijvers van het Boekenweekgeschenk hoofdgast op het BrokkenBal. In 2013 was dat Kees van Kooten, in 2014 Tommy Wieringa en in 2015 Dimitri Verhulst. Ook op het komende BrokkenBal is dat het geval en treedt Esther Gerritsen op. Daarnaast zijn er optredens van Kees van Kooten en Han Buhrs.
Met: Corrie van Binsbergen (gitaar/composities), Hans Hasebos (vibrafoon), Joost Buis (trombone/lapsteel), Hermine Deurloo (mondharmonica/sopraansax), Dion Nijland (bas), Yonga Sun (drums/percussie). Ook treden de Two Als op, met Albert van Veenendaal (prepared piano) en Alan Purves (percussie).
Woensdag 16 maart 2016; 20:30 – 23:00 uur
Bimhuis, Piet Heinkade 3, Amsterdam
Entree: € 22 zitplaats / € 18 staanplaats
Klik hier voor meer info.
Op deze zesde editie: Midas Dekkers, Willie Wartaal, Tommy Wieringa, Evie Wyld en De Speld. Het festival brengt taal tot leven met eigenzinnige artiesten en cross-overs op het gebied van literatuur, theater, beeld en muziek. In de Tilburgse binnenstad treden zo’n veertig artiesten op op verschillende culturele locaties in de historische binnenstad.
Woensdag 16 – zaterdag 19 maart ; verschillende tijden
Verschillende locaties in Tilburg
Entree: de verschillende dagen en evenementen hebben verschillende entreekosten. Kijk hiervoor op de website!
19 maart – Boekenbal voor Lezers
Het Nijmeegs Boekenfeest viert haar tienjarige jubileum en wordt eenmalig omgedoopt tot het Boekenbal voor Lezers. In Concertgebouw De Vereeniging in Nijmegen wordt de literatuur op grootse wijze gevierd met schrijvers, dichters, muzikanten, kunstenaars, wetenschappers en natuurlijk lezers. Met onder meer: Herman Koch, P.F. Thomése, Charlotte Mutsaerts, Esther Gerritsen, David Van Reybrouck, Maarten van Rossem, Thomas Verbogt en Alexander Münninghoff. (Er is ook een gratis middagprogramma voor de liefhebbers.)
Zaterdag 19 maart 2016 ; 20:00 – 23:55 uur.
Concertgebouw de Vereeniging, Keizer Karelplein 2D, Nijmegen
Entree: €17,50 / €15,- (biebpas) / €10,- (CJP/student)
Klik hier voor meer info.
Televisie
Mocht je toch liever niet je luie stoel verlaten, dan kun je tijdens de Boekenweek de televisie aanzetten op NPO 2 en de volgende programma’s tegenkomen:
Zaterdag 12 maart, 20.30 uur
Ook dit jaar doken van Kooten en de Bie weer (voor het tiende jaar op rij) in de tv-archieven in het kader van de Boekenweek. Het duo stelde een programma samen uit hun eigen televisiewerk waarin Duitsland een rol speelde. De basis van deze vijftig minuten durende compilatie is de film die zij in 1981 maakten over hun rol in de Tweede Wereldoorlog.
Nationale Boekenquiz
Maandag 14 t/m vrijdag 18 maart, 19.55 uur
Sanne Wallis de Vries presenteert deze nieuwe literaire quiz. Zestien schrijvers gaan van maandag tot en met vrijdag de strijd met elkaar aan. Elke dag spelen twee schrijversduo’s tegen elkaar. Het duo dat na drie kennisrondes de meeste punten heeft, speelt vervolgens de dagfinale tegen elkaar. Elke dag levert dus één winnaar op. Deze vier dagwinnaars strijden op vrijdag 18 maart in de finale om de winst.
Iedereen Schrijft
Vrijdag 11 & maandag 14 t/m vrijdag 18 maart, 22.50 uur
Nederland telt een miljoen aspirant-schrijvers, maar wie zijn zij? In elke aflevering vertelt één van de winnaars van de NPO BoekenweekSchrijfwedstrijd 2016 over de magie van het schrijverschap.
Lees dit artikel voor leestips voor tijdens de Boekenweek!
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Lezen in de Boekenweek
/ 0 Reactiesdoor: Dorien Pool, Carmen Ploeg0 SterrenOp 12 maart barst het grootste boekenfestijn van ons land weer los. Een week lang bots je in elke boekhandel tegen signerende auteurs aan, zijn er lezingen in schouwburgen en buurtcentra, en lezen we met z’n allen het boekenweekgeschenk. Met ‘Duitsland: Was ich noch zu sagen hätte’ als thema richt boekenland zich een week lang op onze oosterburen. 8WEEKLY zocht voor je uit welke boeken je in deze week kunt lezen.
Boekenweekgeschenk
Dit jaar is het boekenweekgeschenk geschreven door Esther Gerritsen. Voor het eerst sinds 2002 weer eens een vrouwelijke boekenweekauteur!
Broer gaat over Olivia, financieel directeur van een familiebedrijf. Ze krijgt een telefoontje van haar broer Marcus. Zijn been dreigt te worden afgezet. Marcus en Olivia zien elkaar zelden, maar de amputatie raakt Olivia onverwachts, alsof het haar eigen been is dat ze verliest. Ze laat alles uit haar handen vallen in een hopeloze poging haar broer te redden. Maar het is de vraag of hij degene is die redding nodig heeft.
Net als voorgaande jaren kan er met het boekenweekgeschenk gratis g
ereisd worden in de trein. Op zondag 20 maart is Broer van Esther Gerritsen een geldig vervoersbewijs bij de NS.
Bij aankoop van € 12,50 aan Nederlandstalige boeken krijg je het boekenweekgeschenk mee. Weet je nog niet welk boek je wil kopen? Lees dan de rest van dit artikel voor leuke boekentips!
Boekenweekessay
Het Boekenweekessay 2016 komt van de hand van cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver David Van Reybrouck. Hij vergaarde bekendheid en erkenning met zijn grootse boek over Congo. Met Congo. Een geschiedenis won hij de Libris Geschiedenisprijs 2010.
Ook in zijn essay schetst Van Reybrouck een portret van een land. Een vergeten land dit keer. In Zink verkent Van Reybrouck een vergeten mini-staatje op de grens van Nederland, België en Duitsland: Neutraal-Moresnet. Dit grondgebiedje van slechts drieënhalve vierkante? kilometer hoort nu bij Duitstalig België, maar was tot 1918 een land met een eigen vlag, eigen postzegels en een eigen volkslied.
In zijn Boekenweekessay beschouwt David Van Reybrouck de bijzondere geschiedenis van dit vergeten land. Het essay roept vragen op over geschiedenis, grenzen en landen.
Het essay is tijdens de Boekenweek in de boekwinkel verkrijgbaar voor € 2,50.
Nicholas Stargardt – De Duitse oorlog
Met het thema Duitsland ontkom je natuurlijk niet aan het oorlogsverleden. Bij de Bezige Bij verschijnt komende maand De Duitse oorlog van Nicholas Stargardt. Hierin beschrijft hij de Tweede Wereldoorlog vanuit het perspectief van de gewone burger. Want ondanks dat er al bibliotheken vol geschreven zijn over de Tweede Wereldoorlog begrijpen we eigenlijk nog steeds niet waarom ‘gewone’ Duitsers achter de oorlog bleven staan.
Stargardt vertelt aan de hand van brieven, dagboeken en verslagen het verhaal van de soldaten, leraren en huisvrouwen die de oorlog meemaakten. Onze generatie maakte die oorlog gelukkig niet mee maar met dit boek geeft Stargardt je een inkijkje in die wrede wereld.
Hans Fallada is in Nederland niet heel bekend maar in Duitsland is zijn roem te vergelijken met die van Gerard Reve bij ons. Hij wist als geen ander het leven van voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog te beschrijven. Wie was deze man, die een pseudoniem aannam voor zijn schrijverschap?
Volgens 8WEEKLY-recensent Vincent is deze biografie een echte aanrader: ‘Vanaf de eerste bladzijden word je Fallada’s wereld ingetrokken en krijgt ook de beginnende Fallada-lezer een sterk idee van de schrijver en de man daarachter.’ Lees hier de hele recensie!
Wouter Meijer – We kunnen niet allemaal Duitsers zijn
Duitsland lijkt een van de beste landen van Europa te zijn. Duitsers zijn kampioen export, nemen de leiding in de vluchtelingendiscussie en gaan indrukwekkend goed met hun verleden om. Maar het is niet al goud wat er blinkt. Ondertussen kampt Duitsland met het opkomende extreemrechts, worstelen ze met de grote aantallen asielzoekers en groeit het aantal onderbetaalde flexwerkers.
Wouter Meijer onderzocht wat we kunnen leren van de Duitsers en schetst een interessant beeld van onze oosterburen.
Rüdiger Safranski – Nietzsche. Een biografie van zijn denken & Goethe. Kunstwerk van het leven
Ken je klassiekers: Rüdiger Safranski schreef biografieën over Nietzsche en Goethe. Hij vertelt je meer over het leven van deze grote Duitse denkers en analyseert hun filosofieën.
8WEEKLY-recensent André las eerder de biografie van Goethe en beloonde dit werk met maar liefst 5 sterren: ‘Naast de tientallen meters boeken die al over de grote Duitse dichter zijn gepubliceerd, is dit kunststukje van Safranski een ware openbaring. Op een luchtige, zeer leesbare manier brengt hij de levensgeschiedenis van Goethe in beeld, gekoppeld aan fragmenten uit brieven, dagboeken, gedichten en proza uit diens omvangrijke oeuvre. Zo weet Safranski nog stelliger een complete Goethe neer te zetten, waarbij vele aannames gestaafd worden door originele teksten en talrijke gaten op overtuigende wijze gevuld worden.’ Lees hier de hele recensie!
Als je deze culthit nog niet gelezen hebt, grijp dan nu je kans. Tussen de zware oorlogs- en filosofieboeken mag je best iets luchtigs lezen. Om Duitsland mag ook gelachen worden.
J. Kessels: The Novel is de bizarre roadtrip van P.F. Thomése en zijn favoriete personage J. Kessels. Samen rijden ze in Kessels’ oude roestbak van Tilburg naar de Hamburgse Reeperbahn, op zoek naar een vreemdgaande frikandellenhandelaar. Met J. Kessels schrijf Thomése een bizarre ode aan de krimi en het Duitse voetbal, om uiteindelijk terug te keren naar het vertrouwde Brabant.
Frank Vermeulen – Wir schaffen das!
Het moderne Duitsland fascineert veel schrijvers evenveel als het Duitsland uit het verleden. Wir schaffen das! gaat niet over een van de wereldoorlogen, maar over het Duitsland van nu. Hoe zit het met de Duitse identiteit nu er grote stromen vluchtelingen het land binnenkomen? Hoe veranderden de Duitsers in een halfjaar van optimistische globalisten in benauwde grensbewakers van de eigen identiteit?
Nell Zink – Misplaatst
Misschien een beetje valsspelen, maar dit boek is zeker een aanrader en de schrijfster woont in Duitsland! Dat is de link met het boekenweekthema en is door ons goedgekeurd. In 1966 valt eerstejaarsstudente Peggy als een blok voor professor Lee. Ze beginnen een verhouding die zorgt voor een ongeplande zwangerschap en een huwelijk. Het paar is gedoemd te mislukken – zij is lesbisch, hij is homo – maar ze gaan pas tien jaar later uit elkaar. Peggy vlucht met haar driejarige dochtertje Karen, maar haar negenjarige zoon Byrdie laat ze achter. Ze besluit onder te duiken en neemt een Afro-Amerikaanse identiteit aan. Wanneer Karen jaren later een beurs krijgt voor de universiteit van Virginia, ontmoet ze eindelijk haar oudere broer Byrdie. Dit zorgt voor verwarring en misverstanden.
Dit jaar verscheen een nieuwe editie van deze klassieker, als eerste boek van het Geef Mij Maar Een Boek-initiatief. Dit initiatief van de landelijke boekhandels kiest elk jaar een nieuw boek om ‘‘de kroonjuwelen van de Nederlandse jeugdliteratuur’’ in het zonnetje te zetten. Goede reden om dit boek weer eens op te pakken (of misschien voor het eerst te lezen?). Oorlogswinter gaat over Michiel, een jongen uit de buurt van Zwolle. Hij groeit op tijdens de ijskoude winter van 1944/1945, de laatste winter van de Tweede Wereldoorlog. Hij ontdekt dat oorlog misschien spannend lijkt maar vooral ook gruwelijk is. Met zijn eenzaamheid groeit ook zijn onafhankelijkheid. Michiel moet als een volwassene zijn eigen beslissingen gaan nemen.
Misschien ook iets voor u
Macht, bloed en tirannie
De Romeinse keizer Augustus bracht Rome waar het na vele jaren van bloedige burgeroorlog zo naar snakte: een lange periode van vrede. Die vrede kwam wel met een prijs. Een dictatuur waarin duizend-en-een gevaren, verlokkingen en machtswellust besloten lagen. Tom Holland somt ze in Dynastie allemaal op.
Tom Holland begint zijn voorwoord met een anekdote die symbool staat voor de volstrekte gekte waaraan bijna iedere Romeinse keizer in meer of mindere mate ten prooi viel. Caligula, een van de meest tot de verbeelding sprekende wreedaards, staart over de zee. Zijn soldaten staan aan het strand opgesteld. Trompetgeschal. Het teken voor de strijd wordt gegeven. Caligula verheft zijn stem en zegt: ‘Soldaten! Ik gebied jullie schelpen op te rapen. Vul jullie helmen met de schatten van de oceaan.’ Natuurlijk gehoorzamen de legionairs zijn bevel.
Godenzoon en vredestichter
Augustus (dat ‘de door de goden uitverkorene’ betekent) was de achterneef van Julius Caesar en volgde hem in 44 v.Chr., na zijn gewelddadige dood, op. De vredevorst. Zo liet Augustus zich voorstaan. Ironisch, gezien het bloed dat hij aan het begin van zijn carrière vergoot om aan de macht te komen. Omdat de Romeinen van oudsher een republiek kenden, en daar veel waarde aan hechten, veinsde de kersverse vredestichter dat deze staat nog altijd heersend was. Dat hij een regelrechte dictator was, werd met alle voor handen zijnde mogelijkheden subtiel bedekt.
Toen Augustus in 14 n.Chr. stierf, bleken de bevoegdheden die hij in de loop van zijn machtsjaren naar zich toegetrokken had geen tijdelijke middelen te zijn. Het gehele ragfijne netwerk dat de godenzoon had opgebouwd om zijn absolute macht te behouden, moest worden overgenomen. In Augustus’ geval was zijn plaatsvervanger op aarde zijn adoptiefzoon Tiberius. Een man die qua karakter zoveel van de voormalig keizer verschilde dat deze toch al triestige man nog ongelukkiger werd nadat hij zijn nieuwe ambt, zijn nieuwe leven, aanvaarde.
Terreur
Toch bracht ook Tiberius, ondanks zijn impopulariteit, het er als keizer aardig vanaf. Maar de tijd van relatieve pais en vree was voorbij. Het schrikbewind onder Augustus’ kleinzoon, Caligula, duurde vier jaar. Seneca, de bekende Romeinse filosoof, schreef over hem: ‘De natuur heeft hem naar mijn mening alleen voortgebracht om te laten zien hoe ver ongebreidelde verdorvenheid in combinatie met ongebreidelde macht kan gaan.’ Had zijn opa zijn macht zoveel mogelijk verborgen willen houden, Caligula had geen zin om langer met het zelfbedrog mee te gaan. Op die manier was hij wellicht wel de eerlijkste van alle keizers, vindt Holland.
Bloedstollend
Het fijne aan Hollands relaas is dat hij, bijvoorbeeld wanneer hij schrijft over de regeringsperiode van Caligula, niet trapt in de val van politieke correctheid. Hij constateert, plaatst daden in de toentertijd heersende moraal, en weet er vaak op enigszins ironische wijze een terloopse opmerking over te maken. Daarbij komt dat Holland – het materiaal zit hem uiteraard niet tegen – pakkend de ene geschiedenis aan de andere weet te rijgen. Het hoofdstuk waarin Varus door Arminius in een hinderlaag wordt gelokt, mag de ietwat hijgerige term ‘bloedstollend’ dragen.
Een geschiedenis met zoveel hoofdpersonen, intriges en door elkaar lopende verhaallijnen helder uiteenzetten, iets wat de schrijver heeft gedaan, is al een prestatie op zich. Toch weet Holland een extra dimensie aan Dynastie toe te voegen door de geschiedenis van Augustus’ familie te verbinden met de ontwikkeling van Rome. De stad, ooit gesticht door de door een wolf gezogen Romulus en Remus, onderging vele transformaties. Van viezig, armoedige stadje, verwerd het tot een metropool van pracht en praal, passend bij de status van het Romeinse rijk van toentertijd. Overigens leidde de laatste keizer uit de tak van Augustus het verval van het machtige rijk in. Nero, die zichzelf meer als artiest dan als keizer zag, liet het imperium met zijn dood in chaos achter. De dynastie was gebroken, maar de verhalen zullen wel voor eeuwig voortleven.
Dynastie. Opkomst en ondergang van het huis van Julius Caesar
Schrijver: Tom Holland (vert. Boukje Verheij en Arian Verheij)Uitgever: Athenaeum – Polak & Van Gennep
Prijs: 29,99
Bladzijden: 480
ISBN: 9789025300395
Link: Tom Holland
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur: