/ door: Eva Suijker / beeld: copyright Netflix 4 Sterren
Nimona onderging een aardige gedaantewisseling voordat de film werd uitgebracht. Zo was het oorspronkelijk een stripverhaal én annuleerde Disney het project toen ze het animatiebedrijf Blue Sky Studios sloten. Gelukkig werd Nimona na deze ‘studio shutdown’ opgepakt door Netflix, waardoor we toch nog van dit belangrijke verhaal kunnen genieten.
Niet is wat het lijkt wanneer de film opent in een futuristische ridderwereld, waar Ballister Boldheart (ingesproken door Riz Ahmed) wordt geridderd door de koningin van het land. In plaats van een held te worden, wordt hij tot slechterik gekroond wanneer de koningin tijdens deze ceremonie door zijn wapen overlijdt. Ballisters weg om zijn naam te zuiveren begint wanneer hij een eigenaardig karakter genaamd Nimona (Chloë Grace Moretz) ontmoet. Nimona voegt zich bij hem als zijn sidekick en helpt hem maar al te graag om wraak te nemen, terwijl Ballister slechts zijn onschuld wil bewijzen.
Not a girl
Het feit dat dit een animatiefilm is, komt volledig tot zijn recht wanneer Nimona haar ware aard laat zien: ze kan van gedaante verwisselen. Dit vermogen zorgt ervoor dat ook zij wordt gezien als een monster. Dat wordt op een prachtige manier gevisualiseerd: zo zien we een roze walvis door het plafond van een wit paleis vallen en contrasteert de roze kleur die Nimona behoudt in elke gedaante met de donkere achtergrond van de schuilplaats waarin zij en Ballister zich terugtrekken. De stijl is fijn om naar te kijken door de stripboekachtige animatie, en de transformaties van not a girl tot dier zijn naadloos uitgevoerd.
Representatie van queerness
Waar ze ook in verandert, Nimona blijft Nimona: geestig, duister en uit op wraak. Terwijl het vooral haar karakter is dat de film zo kleurrijk maakt, wordt ze binnen de wereld van de film niet geaccepteerd. Het thema is al snel duidelijk: de strijd voor identiteit op een plek waar jezelf zijn niet wordt geaccepteerd. Het is dan ook verfrissend om te zien dat Nimona zelfs niet probeert om binnen de lijntjes te kleuren en hoe ze de norm bij meerdere gelegenheden uitdaagt. Via Nimona creëert de film daardoor de ruimte om belangrijke vragen over identiteit op te werpen, en hij gebruikt gedaanteverwisselingen als een symbolische representatie van queerness. Hierdoor ademt de animatie nog meer ‘eenentwintigste eeuw’.
Wanneer Nimona haar nieuwe vriend Ballister verliest door de kortzichtige ideologie van hun samenleving, zien we wat voor kracht Nimona werkelijk bezit: de kracht om steeds weer te vechten voor een plek om volledig zichzelf te kunnen zijn. Het verhaal weet zo haar sterkte te etaleren in haar meest donkere moment en de tot dan toe luchtige en komische film af te sluiten met een emotionele climax die je meteen in het hart zal raken. Dit is ook de kracht van deze animatie: zowel gedaanteverwisselingen als ridders portretteren in een dystopische middeleeuwse wereld en de kijker toch doen meeresoneren met de menselijke karakters.
Nimona’s verhaal?
In de eerste helft van de film lijkt het meer het verhaal van Ballister Boldheart dan dat van Nimona en speelt Nimona de sidekick van niet-slechterik. Gelukkig krijgt het plot een wending waaruit blijkt dat Nimona’s verhaal en haar verleden veel dieper verweven zijn met de ridderwereld waarin ze leven dan de film op het eerste gezicht laat zien. Hoewel haar verhaal dus pas laat op de voorgrond treedt, raakt het de juiste snaar wanneer het eindelijk zo ver is en dit tilt het plot naar een hoger niveau.
Nimona is zowel ‘metal’ als roze, twee dingen die in harmonie naast elkaar bestaan in deze film. Nu te zien op Netflix!
Nimona
Regie:Nick Bruno en Troy Quane Jaar:2024 Distributeur:Netflix imdb:https://www.imdb.com/title/tt19500164/
/ door: Sophia Bustin, Denise Hermanns / beeld: Anselm Kiefer, Winterreise, 2015-2020 | emulsie, olie, acryl, schellak, houtskool op doek en hout met loden voorwerpen, metaal, hars, hout, verbrande boeken, karton en houtskool | Private collection | foto: Georges Poncet 5 Sterren
Kunst van Anselm Kiefer laat zich niet in een paar woorden vangen. Zijn monumentale oeuvre heeft een eigen beeldtaal en gelaagdheid waarin ruwe, onconventionele materialen en flarden Duitse geschiedenis, mythologie, poëzie en literatuur de kijker intrigeren en in het ongewisse laten. De door daglicht verlichte zalen van Voorlinden vormen het toneel voor de solotentoonstelling Bilderstreit, een selectie die veel nog niet eerder getoonde installaties, sculpturen, schilderijen en tekeningen omvat.
‘Wat doet de kunstenaar? Hij legt verbanden. Hij knoopt onzichtbare draden tussen dingen. Hij duikt in de geschiedenis, of het nu de geschiedenis van de mensheid is, de geologische geschiedenis van de aarde of het begin en het einde van de zichtbare kosmos’, is een citaat van Anselm Kiefer (1945). Hij wil zijn creaties niet te veel duiden. De kunstenaar werd tijdens de Tweede Wereldoorlog geboren en speelde als kind tussen de ruïnes van het naoorlogse Duitsland. Van het steen dat hij tussen het puin vond bouwde hij huizen. Ook later is hij altijd blijven bouwen en afbreken, met aandacht voor datgene wat in de maatschappij onbesproken bleef. In Voorlinden kun je nu een grote selectie van zijn werk bekijken.
De rode draad
Anselm Kiefer, Wolfsbohne – für Paul Celan, 2020 | emulsie, olie, acryl, schellak en krijt op doek | Private collection | foto: Georges Poncet
Met het reusachtige doek Wolfsbohne – für Paul Celan (2020) toont Kiefer een ruïne met trappen, waarboven een fragment van Celan staat geschreven. Volgens hem is Celan de enige dichter die het naoorlogse Duitsland weet te duiden en daarmee is zijn dichtkunst een grote inspiratiebron voor Kiefer. De enorme loden boekenkast die in dezelfde ruimte staat, verbeeldt hoe zwaar de geschiedenis soms kan zijn. Anselm worstelt met de vraag: wie zou ik zijn geweest ten tijde van de Tweede Wereldoorlog? Deze confronterende reflectie werkt door in zijn rebelse en vaak ongrijpbare kunst. Ik geef geen antwoord op je vragen, schreeuwen de werken, terwijl ze de andere keer zacht fluisteren over het bestaan van fantasie en hoop in een taal vol van symbolische verwijzingen.
Strohalmen
In Der Morgenthau – Plan ziet de kritische beschouwer in een enorm goudkleurig tarweveld een terracotta slang op het zand. De link met listig is snel gelegd en dat is met goede reden. In 1944 werd namelijk het Morgenthau Plan opgezet door de Amerikaanse minister van Financiën. Duitsland moest worden gedemilitariseerd, gedeïndustrialiseerd en veranderd in akkerland. Kiefer ziet in dat dit Hitler juist ‘hielp’ doordat hij zo doorvechten kon rechtvaardigen; immers door dit plan zouden anders miljoenen Duitsers sterven van de honger. Het werk laat duidelijk zien hoe pastoraal en idealistisch het idee was, maar tegelijkertijd laat het gouddruipende koren de angst zien voor een naderende hongerdood en een duistere oorlogsrechtvaardiging.
Experimenteerdrift
Wie dicht op een canvas van Kiefer staat, ziet waarom hij een meester is in het experimenteren. Verschillende materialen en technieken zorgen voor een haast spectaculaire textuurbeleving. Hij steekt zijn werk in brand of bewerkt het met zuur, bouwt op en breekt af, continu zoekende. Lijnen, nummers, citaten en materialen zoals hout, lood, ijzer en stro markeren zijn composities die zowel op afstand als van dichtbij, en vanuit verschillende invalshoeken, mateloos fascineren. De nummers kunnen coördinaten zijn die verwijzen naar de ruimtevaart maar associëren ook met de getatoeëerde nummers uit de concentratiekampen. Dikke klodders verf, soms ingekrast of juist in een opeenstapeling van kleuren, herinneren aan het palet van Van Gogh zoals ook Kiefers grote landschappen en zonnebloemen dat doen. Anselm heeft op 17-jarige leeftijd de rit naar Arles afgelegd om letterlijk in de voetsporen van de meester te treden.
Beladen
Op de wanden van Voorlinden kom je het rafelige handschrift van Kiefer met regelmaat tegen. In zwart noteert hij de mysterieuze titels van zijn installaties. In Zaal 6 bevindt zich een overdaad aan vitrines met objecten, met daarachter grote wandvullende werken. De vitrines zitten bomvol verwijzingen en verhalen die vragen oproepen. De verhalen lopen ook in elkaar over. De titels verwijzen onder andere naar sprookjes, mythen, natuurfenomenen en opera’s. Door de veelheid ervan is de ruimte haast te beladen geworden voor de kijker. Achter glas valt een metershoge toren op, opgebouwd uit doorgeroeste rolstoelen. Even verderop zien we een serie zelfgemaakte fietsen als drager van verschillende materialen, een speels motief in Kiefer’s oeuvre. Ze zijn overgoten met symboliek en belichamen tegelijk de dynamiek van zijn kunstenaarschap dat voortdurend in beweging is
Ongrijpbaar
In het donker staat een levensgrote ‘kijkdoos’ opgesteld, Winterreise, 2015-2020, vernoemd naar de liederencyclus van Schubert. Het is een theaterdecor met een bos waarin een oud ziekenhuisbed, paddenstoelen en namen van Duitse componisten en romantische, veelal nationalistische, schrijvers figureren. Indirect is het een verwijzing naar hoe de nazi’s het werk van deze figuren uit de romantiek hebben gebruikt om hun politieke agenda deels te rechtvaardigen. Het kwade en het schone leven in en met ons, laat het decor zien. De paddenstoelen en schimmels lijken hier ook naar te verwijzen: alles heeft een connectie met elkaar. Het winterse schouwspel dat is neergezet, laat je met vragen en uiteenlopende gevoelens naar huis keren. Net als het creatieve proces van Kiefer is ook de beschouwing van zijn werk voortdurend in beweging. Het is juist deze ruimte voor persoonlijke interpretatie die Bilderstreit zo interessant maakt.
Naast een tentoonstelling draait er ook een film in de Nederlandse en Belgische bioscopen over Anselm Kiefer. De film ‘Anselm’ is een intiem portret van de kunstenaar gemaakt door de Duitse filmmaker Wim Wenders. Je leest er meer over in de betreffende recensie van 8WEEKLY.
Anselm Kiefer in Voorlinden
Gezien in:museum Voorlinden,Wassenaar Nog te zien tot:zondag 25 februari 2024
/ door: Sietske Marres / beeld: Anatomy of a Fall, Copyright Les Films Pelléas 4 Sterren
In Anatomy of a Fall wordt echtgenoot en vader Samuel dood aangetroffen voor zijn Franse chalet. Wat volgt is een ingewikkelde opgave: inschatten wie er schuldig is, terwijl enkel de halfblinde zoon en zijn blindengeleidehond getuige waren van de feiten. Afgelopen mei won het mysterieuze drama al geheel terecht een Palme d’Or in Cannes.
In Anatomy of a Fall vallen we binnen in het afgelegen chalet van succesvol schrijfster Sandra Voyter (Sandra Hüller), oud-academicus en schrijver Samuel Maleski (Samuel Theis), hun 11-jarige deels blinde zoon Daniël (Milo Machado-Graner) en zijn hond Snoop. Wanneer Sandra wordt geïnterviewd door een studente, knalt de instrumentale versie van 50 Cents P.I.M.P. hard door de kamer. Doordat het geluid steeds harder en treiteriger wordt opgevoerd, wordt de studente onsubtiel het huis uit gejaagd en verdwijnt Sandra naar boven. Wanneer Daniël even later terugkomt van zijn wandeling met de hond, vindt hij zijn vader voor hun chalet in een plas bloed. Met maar één persoon aanwezig in de wijde omgeving wordt Sandra al snel als verdachte aangewezen.
Van rechtbankthriller naar familiedrama
Na een bombastische inleiding komt de eerste helft van het verhaal wat langzaam op gang. De tweede akte pakt je daarentegen bij de lurven. Wat Triest erg knap doet, is van een rechtbankthriller een mysterieus familiedrama maken. De eerste glimp van Samuel vangen we pas op wanneer hij dood wordt gevonden. Ervan uitgaande dat híj de muziek aan het draaien was op zolder, hebben we al een messcherpe indruk van het imperfecte huwelijk van Samuel en Sandra nog voordat Samuel überhaupt in beeld is geweest. Ook weerhoudt Triest zich ervan de clichés van het genre te volgen. Nadat Samuel is gevonden, zien we geen vertrouwde politieagenten op de voordeur kloppen. In plaats daarvan volgen we hond Snoop in een lage camerahoek, die de plaats delict verlaat en ons zo door het huis van stukjes informatie voorziet.
Schaamrood op de wangen
Al snel belanden we in de rechtszaal. Als blijkt dat Sandra een blauwe plek op haar arm probeert te verdoezelen en dat Samuel een uit de hand gelopen ruzie van de dag voor zijn dood heeft opgenomen, lijkt het gedaan met Sandra. Hoewel de gehele cast de sterren van de hemel speelt, kan je echt niet om Hüller heen. We ontwikkelen een soort haat-liefdeverhouding met haar en worden heen en weer geslingerd in ons oordeel. Zou ze er toe in staat zijn? Wanneer de verdediging de opgenomen ruzie afspeelt – die de arme Daniël ook moet aanhoren – zijn we getuige van een meesterlijk gespeelde clash, met teksten die realistisch, pijnlijk, narcistisch en egoïstisch zijn. Het is een scene die in ieder geval voor ongemak en schaamrood op de wangen zorgt. Wederom kunnen we Sandra niet volledig plaatsen.
Het huwelijk onder vuur
Behalve dat er in Anatomy of a Fall antwoord wordt gegeven op de ogenschijnlijk simpele vraag of er sprake is van moord of zelfmoord, ligt het instituut huwelijk ook onder vuur. Ken je werkelijk de persoon waarmee je getrouwd bent? Wie bepaalt de balans binnen een huwelijk? Hoe ga je er als koppel mee om als je in elkaars vaarwater zit? In een huwelijk van twee schrijvers; wat is feit en wat is fictie? Triest verkiest duidelijk personage-ontwikkeling boven plot. Hoe zij van een rechtbankthriller dit spannende en mysterieuze drama heeft gemaakt, is waanzinnig om te zien. En als dat je niet overtuigt, zou je alleen al voor het acteerwerk van Hüller absoluut deze film moeten zien.
Anatomy of a Fall
Regie:Justine Triet Jaar:2024 Distributeur:Paradiso Films imdb:https://www.imdb.com/title/tt17009710/
‘Ik ben een sterke vrouw. Ik schaam mij niet. Ik ben geen slet.’ Tessa Ensler is een succesvolle strafrechtadvocaat. Maar ook in de advocatuur moeten vrouwen tegelijkertijd én professioneel op scherp staan, én privé verdacht zijn op verraad. Prima Facie van ITA Ensemble is een adembenemende solo, geregisseerd door Eline Arbo.
Strafrechtadvocaat Tessa Ensler (Maria Kraakman) danst, in toga, terwijl het publiek de zaal binnenkomt. Op punkmuziek. Ze laadt zich op alsof ze een boksring in moet, staat ‘strak gespannen als een veer’. Zo gaat ze de rechtbank in en daar zal ze met een zorgvuldig uitgestippelde strategie haar cliënt vrij pleiten, hoe fout hij ook is.
‘Het is voor mij niet emotioneel, het is een spel’: deze jonge strafrechtadvocaat wint veelal omdat ze het klappen van de juridische zweep tot in de finesses kent. Totdat ze aan de verkeerde kant van de rechtspraak terechtkomt en ervaart hoe het is om niet geloofd, niet serieus genomen te worden.
Verkrachtingsslachtoffers
Prima Facie (2019) is een prijswinnend stuk van de Australische Schrijver Suzie Miller. ‘Prima facie’ – letterlijk: op het eerste gezicht – is een juridische term die aangeeft of er voor een claim voldoende bewijs ligt om een gang naar de rechter zinvol te maken. Miller heeft zelf een juridische achtergrond. In de nasleep van de #MeToo-beweging stelt ze de juridische omgang met seksueel geweld aan de kaak. Een op de drie vrouwen heeft ervaring met seksueel geweld. Nog geen veertig procent van de verkrachtingsslachtoffers doet aangifte bij de politie. 58 procent van die zaken wordt vervolgens door het Openbaar Ministerie geseponeerd en komt dus nooit voor de rechter.
Regisseur Arbo haakt daarop in: er deugt iets niet aan het rechtssysteem, deze vrouwen wordt onrecht gedaan. Daders komen weg met delicten die het leven van vrouwen voorgoed veranderen.
Arbo laat Maria Kraakman de strafrechtadvocaat puur naturel spelen. Kraakman zet de Werdegang van Tessa loepzuiver neer. Stapje voor stapje, van zelfverzekerd en succesvol, naar gebroken en bang. Elk personage dat Tessa in haar verhaal opvoert, krijgt een ander stemmetje, een eigen lichaamstaal.
Deze monoloog is voor de acteur een tour de force van anderhalf uur: Kraakman volbrengt hem schijnbaar moeiteloos, met humor, of overmand door schaamte en verdriet. Met opgetrokken schouders en een geknakt nekje zet ze een beschadigde vrouw neer. Je gelooft haar, Kraakman ís een vrouw die onrecht wordt gedaan.
Verrassend
De achterwand van het decor (scenografie: Renée Faveere) bestaat uit rekken vol hangende dossiers. Op de speelvloer figureren twee grote houten decorblokken als alles, van aanrecht tot collegebank tot rechtbank. De blokken herbergen een keur aan verrassende klepjes, laatjes en plankjes waarmee Kraakman elke denkbare situatie vorm kan geven. Wanneer het licht (licht: Varja Klosse) verandert, wordt Kraakman hetzij een ander personage, of ze is op een andere locatie.
Alles klopt aan deze voorstelling. De tekst is vlijmscherp. De thematiek is helaas actueel: in hoeverre worden vrouwen die het slachtoffer worden van seksueel geweld serieus genomen, en in hoeverre was dat geweld misschien toch best wel een beetje hun eigen schuld? Het decor is even fraai als functioneel, het licht helpt te begrijpen waar we zijn. Maar de grootste lof gaat uit naar de indrukwekkende Kraakman en de trefzekere sturing van regisseur Arbo.
Tekst: Suzie Miller Regie: Eline Arbo Spel: Maria Kraakman Scenografie: Renée Faveere Licht: Varja Klosse Geluidsontwerp en compositie: Thijs van Vuure Kostuums: Rebekka Wörmann Fotografie: Fabian Calis
Prima Facie – ITA Ensemble
Gezien opdonderdag 30 november 2023inDe Schuur, Haarlem Nog te zien tot zaterdag 13 april 2024
Uit nood is So-Young met haar zoontje vertrokken uit Zuid-Korea en geëmigreerd naar Canada, waar ze met vallen en opstaan een nieuw leven opbouwen. Moeder wil het verleden het liefst helemaal vergeten. Totdat een tragische wending haar doet besluiten nog eenmaal terug te keren. Het intieme drama Riceboy Sleeps (2022) heeft terecht lovende kritieken en diverse prijzen in de wacht gesleept.
Puttend uit eigen ervaring – de regisseur is zelf een Canadees met Zuid-Koreaanse roots – schildert Anthony Shim in de film een realistisch en ontroerend portret van een klein immigrantengezin in de jaren negentig van de vorige eeuw. Wat Riceboy Sleeps vooral boeiend maakt, is de gelaagdheid van het verhaal. Alleenstaande moeder So-Young (Choi Seung-yoon) en zoon Dong-Hyun (gespeeld door Dohyun Noel Hwang als klein jongetje en Ethan Hwang als tiener) slaan zich dan wel door de nodige biculturele uitdagingen heen, maar onder de oppervlakte schuilen grotere problemen.
Knokken voor je plek
De film begint met een korte voice-over waarin de achtergrond van moeder So-Young uit de doeken wordt gedaan. Deze intro verschaft je belangrijke informatie over haar harde jeugd in Zuid-Korea, de tragische relatie met een jonge student, en de reden waarom ze ver van haar thuisland een nieuw bestaan wil opbouwen. Het zijn gegevens die absoluut bijdragen aan een goed begrip van het verhaal.
Het eerste deel van Riceboy Sleeps maakt vooral duidelijk hoe de nieuwkomers moeten knokken voor hun plek. Op haar werk kan So-Young zichzelf wel kranig weren: dat ze buiten de groep valt, kan ze wel aan en tegen handtastelijkheden is ze verbaal goed gewapend. Maar zoontje Dong-Hyun – nu ‘David’ gedoopt, al had hij zelf liever ‘Michael Jordan’ als nieuwe Canadese naam gehad – wacht een wrede leerschool in het basisonderwijs. Voor zijn klasgenootjes is hij al gauw de riceboy, een scheldnaam die in het Nederlands wordt vertaald als ‘poepchinees’. Met zijn afwijkende uiterlijk en lunchtrommeltje is hij een mikpunt van pesterijen, waartegen ook de lessen van moeder weinig uitrichten. Van je afslaan is not done op deze school en brengt je alleen maar meer in de penarie.
Prachtig acteer- en camerawerk
So-Young en de jongere en oudere ‘David’ worden uitstekend neergezet door de gecaste acteurs. Juist door het drama klein te houden en niet te overdrijven, geven ze de film een sterk realistisch karakter. De camera speelt hierbij ook een belangrijke rol. Die beweegt vaak met de acteurs mee, zit ze dicht op de huid en de opnamen lijken soms wat snel en onbeholpen geschoten. Dit wekt de indruk dat je kijkt naar amateurbeelden, naar werkelijke scènes uit het dagelijks leven.
Fantoompijn
In het tweede en laatste deel van de film is ‘David’ een puber geworden. Hoewel het samenleven ook de gebruikelijke wrijvingen met zich meebrengt, lijken moeder en zoon ondertussen redelijk gesetteld. Maar onderhuids speelt er meer dan je ziet. Dat So-Young haar verleden consequent afwijst en doodzwijgt, legt een blijvende druk op het gezin. Wie niet in het reine komt met het eigen verleden – en dat is extra relevant voor mensen met een migratiegeschiedenis – wordt geplaagd door ‘fantoompijn’, zo zou je de strekking van de film kunnen samenvatten.
Misschien ligt de symboliek er een beetje dik bovenop, maar alles verandert wanneer So-Young erg slecht nieuws van een geconsulteerde arts krijgt. Aan haar tenslotte de keuze. Wil ze zoonlief in onwetendheid houden en alles laten zoals het is? Of is de tijd toch gekomen om samen de confrontatie met pijnlijke maar essentiële ervaringen in het familieboek aan te gaan? Haar besluit om nog eenmaal terug te keren, geeft de film een hartverwarmend einde. Heel mooi is ook de manier waarop regisseur Shim een Koreaanse parabel over onvoorwaardelijke moederliefde in het slotstuk verwerkt. Met Riceboy Sleeps heeft hij een klein juweeltje aan filmliefhebbers geschonken.
Gezien op Picl, de film is daar nog te streamen tot 11 maart 2024
Riceboy Sleeps
Regie:Anthony Shim Distributeur:September Film Distribution imdb:https://www.imdb.com/title/tt13456340/
/ door: Anne-Martine van den Akker / beeld: 2023 CTMG Inc, All Rights Reserved, All images are property of Sony Pictures Entertainment Inc 2 Sterren
De langverwachte Napoleon van regisseur Ridley Scott toont ons de turbulente opkomst en ondergang van de beroemde Franse keizer Napoleon Bonaparte, gespeeld door Oscar-winnaar Joaquin Phoenix. De film is visueel groots en meeslepend, maar hij blijft onpersoonlijk.
We zien Napoleon voor het eerst wanneer de strijdbare Marie Antoinette naar de guillotine wordt geleid. Hij maakt gebruik van de roerige tijd na de Franse Revolutie om zijn entree te maken en zichzelf te positioneren als briljant militair en politiek strateeg. Dat lukt en vele veldslagen volgen. Zo meedogenloos als Napoleon in de oorlog is, zo kwetsbaar is hij in zijn relatie met Joséphine (gespeeld door Vanessa Kirby). Waar hij op het slagveld uitgroeit tot een legende, wordt zijn privéleven bepaald door zijn obsessie voor zijn geliefde.
Dualiteit van Napoleon
2023 CTMG Inc, All Rights Reserved, All images are property of Sony Pictures Entertainment Inc
Ridley Scott heeft getracht beide kanten van Napoleon in beeld te brengen: zijn genialiteit als militair strateeg en zijn obsessieve liefde voor Joséphine. Tot op zekere hoogte is hij daarin geslaagd, mede doordat Joaquin Phoenix de rol van Napoleon fantastisch vertolkt. Phoenix zet een Napoleon neer die meedogenloos is op het slagveld en waar je soms ook hartelijk om kan lachen. Als kijker mis je een psychologische kijk in het karakter van deze beroemde Franse keizer: wat drijft deze man, waarom maakt hij de keuzes die hij maakt en waarom is zijn liefde voor Joséphine zo obsessief? Deze vragen worden niet beantwoord.
Vanessa Kirby, bekend van The Crown, speelt de rol van Joséphine met verve, maar ook bij haar blijf je gissen naar motieven en kom je niet veel dieper dan de bovenste laag. Alleen als Napoleon en Joséphine de scheidingspapieren tekenen, vooral omdat Joséphine niet in staat blijkt om kinderen te krijgen, wordt de film heel even ontroerend en krijgt de kijker toch een kijkje in hun innerlijke leven.
Geweldige spektakelscenes
Ridley Scott is een genie in het organiseren en in beeld brengen van grootse massascenes. Daarvoor gebruikt hij echte figuranten en laat de aantallen niet digitaal vermeerderen. Dat hij dit ‘analoog’ aanpakt is terug te zien in de beelden. Je ziet echte mensen die elkaar bevechten. De veldslagen zijn een genot voor het oog, met name die in Austerlitz, maar ook de laatste veldslag in Waterloo is schitterend in beeld gebracht.
2023 CTMG Inc, All Rights Reserved, All images are property of Sony Pictures Entertainment Inc
Visueel is Napoleon geweldig. Als geen ander kan Ridley Scott grote historische taferelen in beeld brengen. Maar bij een film die ruim 2,5 uur duurt heb je meer nodig. Scott probeert té veel te vertellen in té weinig tijd en daardoor is het een ietwat saaie opsomming van wapenfeiten en leer je Napoleon nergens echt kennen, waardoor je als kijker op afstand blijft. Door zo’n feitenrelaas duurt de film te lang en gaat hij vervelen.
Volgens veel critici vertoont de regie van Scott een grote zwakte: terwijl zijn films visueel zeer indrukwekkend zijn, lukt het hem vaak niet om solide personages te ontwikkelen. Deze kritiek geldt ook zeker voor Napoleon. Wat mist is diepgang, dat kan door prachtige beelden en een (te) lang, gedetailleerd verhaal gewoon niet worden goedgemaakt.
Napoleon
Regie:Ridley Scott Distributeur:Sony Pictures imdb:https://www.imdb.com/title/tt13287846/
/ door: Laurens Wanders / beeld: Killers of the Flower Moon, Copyright 2023 Paramount Pictures 4 Sterren
Martin Scorsese is terug op het grote scherm, met wellicht de meest opzichtige en wrede maffiabende die hij tot nu toe heeft gepresenteerd. De film vertelt een waargebeurd verhaal over liefde en hebzucht, dat de hoofdpersonen waarschijnlijk graag in de doofpot hadden gestopt
Wanneer de Osage, een stam Native Americans, in Oklahoma op olie stuiten, balen de Amerikaanse bezetters dat ze de rechten van het land bij de originele bewoners hebben gelaten. Onder leiding van William ‘King’ Hale (Robert De Niro) besluiten de Amerikanen om vrienden te worden met de Osage, hen van financieel advies te dienen en huwelijken te sluiten. Hun einddoel is de olierechten over te nemen wanneer de Osage komen te overlijden.
Net teruggekeerd van het front van de Eerste Wereldoorlog, moet de niet zo snuggere Ernest Burkhart (Leonardo DiCaprio) re-integreren in het gebied waar zijn oom King steeds meer touwtjes in handen krijgt. King geeft Ernest de taak om het hart te veroveren van Molly (Lily Gladstone), een Osage vrouw. Bij de eerste versierpoging van Ernest laat Molly al blijken dat ze weet dat hij uit is op haar geld, maar toch begint er een onwaarschijnlijke liefde te bloeien.
Grootsheid alom
De film, gebaseerd op het gelijknamige boek, bestaat grotendeels uit dialogen. Het scheelt dat Scorsese een van de meest gerenommeerde regisseurs is en daardoor over een onuitputtelijke bron van acteertalenten kan beschikken. Frequente medewerkers De Niro en DiCaprio dragen deze film door een groot bereik te tonen in hun rollen. King benadert de Osage met erg veel liefde, iets waarin hij bijna zelf lijkt te geloven, maar kan ook flink intimiderend en meedogenloos uit de hoek te komen. Ernest, zoals zijn naam al doet vermoeden, draagt zijn hart op de tong. Meermaals benoemt hij zijn liefde voor vrouwen, geld en gokken. Op momenten wanneer hij moet kiezen tussen zijn familie en Molly (en daarmee de veiligheid van een heel volk), weet DiCaprio ijzersterk de machteloosheid die deze zware keuze met zich meebrengt te vertolken.
Gladstone zal voor velen het meest verassende element van deze film zijn. Een groot deel van het verhaal rust op haar schouders, wat een uitdaging is wanneer zelfs de minder grote rollen vervuld worden door sterke acteurs als Jesse Plemons, Brendan Fraser en John Lithgow. Gladstone zet Molly neer als een charmante, warme vrouw in de eerste helft van de film. Wanneer Molly’s gezondheid verslechtert en haar familie een voor een om het leven wordt geholpen, laat ze een niet eerder vertoonde vechtlust en gedrevenheid zien.
Een lange zit
Martin Scorsese vraagt veel van de kijkers met deze drie en een half uur durende film, die vooral bestaat uit emotionele interacties van zijn cast. Het geweld waar Scorsese bekend om staat, komt in Killers of the Flower Moon in kleine uitspattingen. Deze schaarste maakt de momenten meer memorabel, maar het gebrek aan actie kan het een uitdaging maken om de concentratie vol te houden. Waar – de iets kortere – Oppenheimer (Christopher Nolan, 2023) de kijker de hele tijd op het puntje van de stoel houdt met de epische muziek door Ludwig Göransson, omarmt de kalme soundtrack van Robbie Robertson de rust.
De film is zeker niet saai. Ondanks de zware materie wordt er gebruik gemaakt van humor om de kijker bij het verhaal te houden. Ernest schiet uit zijn slof op een manier die alleen DiCaprio kan spelen, Kings coureursbril verveeld geen moment en Frasers intonatie in de rechtszaal is hilarisch. De FBI kan alleen maar lachen over hoe absurd de hele geschiedenis is voordat ze er een eind aan maken. Hoewel het tijdens de film dubbel voelt om te lachen om de gebeurtenissen, sluit Scorsese het verhaal op bijna magische wijze af door de kijker persoonlijk met de neus op de verschrikkelijke feiten te drukken. Hij weet zichzelf op 80-jarige leeftijd wederom als auteur te bewijzen. Killers of the Flower Moon is te zien in de bioscoop en zal daarna op Apple TV + verschijnen.
In 2024 keert de musical De 3 Biggetjes van Studio 100 weer terug naar de theaters in België en Nederland. Nu de volledige cast bekend is (zie eerder artikel), blijft er nog één vraag over: hoe zullen die liedjes klinken in een nieuwe uitvoering? De afgelopen tijd is er hard gewerkt door de cast aan het musicalalbum en dat is sinds 17 november 2023 uit. Hoog tijd dus voor een gesprek met K3! 8WEEKLY ging op pad naar Utrecht voor een gesprek met Hanne, Marthe en Julia.
Als de drie dames vrolijk lachend in een roze glitterende outfit met tuinbroeken de ruimte binnen komen lopen, is de toon meteen gezet. De dames zijn enthousiast over het opvoeren van hun eerste musical en laten dat graag blijken. Malin bevraagt de dames onder andere over de aanpassingen aan de musical, hoe het is om zo’n iconische musical opnieuw te gaan opvoeren én over toekomstige musicaldromen.
Februari komt steeds dichterbij, het voelt alsof de vorige persconferentie nog maar net heeft plaatsgevonden. Hoe gaat het met de voorbereiding en repetities voor de musical?
Hanne bijt de spits af en vertelt dat de voorbereidingen nog niet begonnen zijn. ‘We beginnen eigenlijk pas in januari. Maar als ik jou dat vertel en ik hoor jou zeggen “amai, februari, dat is al snel” dan denk ik zelf ook ‘oh, oh!’. Alleen, met elke tour is het zo dat we iets van drie weken tot een maand van tevoren beginnen met repeteren. Dit gaat dus ook gewoon helemaal goed komen.’
Als ze vertelt dat het opvoeren van een musical natuurlijk wel nieuw voor ze is, knikken Marthe en Julia instemmend. De zangeressen kijken ernaar uit om nieuwe dingen te gaan leren.
Weer een nieuwe ervaring dus! Maakt dat het opnemen van het nieuwe album ook anders? Jullie zijn natuurlijk gewend andere muziek op te nemen in de studio. Zorgt het opnemen van liedjes die bedoeld zijn voor toneel, voor een andere ervaring?
Hanne legt uit dat dit inderdaad een andere ervaring is. Ten eerste doordat de zangeressen gewend zijn om popmuziek op te nemen. De muziek zelf is nu letterlijk anders, omdat het musicalmuziek is. Ze vertelt: ‘Dat is qua stemtechniek ook echt anders, nu kan je ook je rol laten doorschemeren in je stem bijvoorbeeld. Je voelt ook aan de muziek dat het situaties zijn die zich nog gaan afspelen op het toneel.’ Ze voegen eraan toe dat het muzikaal ook anders is, omdat er veel meer instrumenten bij komen kijken. Dat geeft meteen een live gevoel. Hanne: ‘Daardoor krijg je echt zin om dat ook op het podium te gaan doen!’
Ik heb zojuist de CD gekregen en zie dat de tracklist er anders uitziet dan het musicalalbum van de eerdere uitvoering. Kunnen we veel veranderingen of vernieuwing verwachten?
Julia pakt voorzichtig het woord en vertelt dat er sowieso veranderingen zijn aangebracht in het scenario van de musical, maar ook als je kijkt naar de setlist. Ze legt uit: ‘Als je kijkt zie je bijvoorbeeld ‘Wie Wie Wie’ er niet meer tussen staan. Er is echter ook een nummer aan toegevoegd: de ‘Huwelijksmedley’. Dit is een soort grote mix van andere liedjes op de CD die met liefde te maken hebben. Dat is een nieuwe toevoeging die we zelf wel heel erg leuk vinden!’ De dames willen de oude fans van de musical wel geruststellen, de klassiekers blijven gewoon in het script en op de tracklist. Hanne voegt eraan toe: ‘Aan die stevige bouwstenen zijn we niet gekomen, maar we hebben het wel wat eigentijdser gemaakt. Sommige aspecten van de musical waren verouderd en er waren teksten waarvan we het vreemd vonden om het nu zo te zeggen of zingen.’ De dames leggen uit dat er kleine tekstuele veranderingen zijn aangebracht, maar dat de nostalgie nog wel intact is gebleven, zowel in de musical als op het album. Hanne: ‘Het is vooral wat nieuwer, een frisse wind.’
De meeste K3 shows hebben als doelgroep jonge kinderen. Maar deze musical trekt een breder publiek aan. Twintigers en dertigers uit mijn omgeving kunnen de liedjes meezingen en meedansen. Mijn beste vriendin kan je altijd troosten door ‘Amor’ aan te zetten en ikzelf ken de hele choreografie van ‘Vandaag Is Het De Dag’. Hoe is het voor jullie om ook voor een oudere doelgroep op te treden?
Marthe legt uit dat ze daar op voorhand al over nagedacht hebben. Ze hebben daarom besloten om ook late night shows te houden, die rond half zeven beginnen. Hiermee hopen ze de oudere doelgroep te bereiken. Ze vertelt: ‘Ja, die kinderen van 4 of 5 jaar die naar de middagshows komen, die zullen nooit naar een avondshow komen.’
De dames deden eerder dit jaar in Middelkerke ervaring op met die late night shows. Hanne vertelt: ‘Je merkt dat die oudere doelgroep enorm gegroeid is. Je verwacht dat die voornamelijk de nummers van de eerste generatie (K3, red.) kennen, maar ze kennen zelfs onze nummers!’ Ze zijn erg benieuwd hoe de avondshows gaan uitpakken bij De 3 Biggetjes.
Hanne: ‘Ik ben heel benieuwd, want de jeugd van toen, die kent al die songteksten en die kent alle dansjes. Daar zitten nu juist kleine veranderingen in. Ik ben heel benieuwd om van hen te horen wat ze ervan vinden.’ De zangeressen voegen eraan toe dat ze zelf natuurlijk ook onder ‘de kinderen van toen’ vallen, ze zijn zelf ook opgegroeid met de eerste generatie K3 en de bijbehorende musicals. Dit maakt het meteen spannend voor hen: ‘We willen het ook wel op onze eigen manier kunnen doen en je vraagt je dan af, als er geen eerste versie van bestond, hoe zou ik het me dan eigen maken?’ Tegelijkertijd willen ze geen afbreuk doen aan het origineel. Hanne vraagt zich hardop af: ‘Hoe doen ze dat bij andere musicals die weer terugkomen?’ Julia vertelt: ‘Omdat we de musical zelf ook zo goed kennen, hadden we kunnen ingrijpen en zeggen dat iets niet weg mag of dat iets anders moet.’ Ze voegt eraan toe dat ze zich dus goed in de ‘nostalgiegeneratie’ kan verplaatsen.
Jullie benoemden net al kort jullie voorgangers Karen, Kristel en Kathleen. Ze hebben in de eerste De 3 Biggetjes hun eigen versie van de personages Knirri, Knarri en Knorri neergezet. Zijn er aspecten van de personages zoals zij die portretteerden waarvan jullie denken ‘die neem ik mee!’, of aspecten waarvan jullie denken ‘dat ga ik nou eens helemaal anders doen!’?
Hanne denkt dat die invulling iets is wat gaat ontstaan tijdens het repeteren. Ze vertelt: ‘In onze shows acteren we vaak ook. Je begint daar met een scenario, maar aan het einde van de rit is dat vaak iets heel anders geworden dan waar je mee begon.’ Tijdens de repetities krijgt het script meer dimensie. En hoe die dimensies deze keer ontstaan? Hanne: ‘Dat ligt aan onze wolven! En natuurlijk aan de regisseur.’ De gehele cast krijgt veel ruimte om dingen te proberen, hoewel iedereen ook fan is van het origineel. Hoe het dus uiteindelijk gaat worden? ‘Dat gaat dus nog ontstaan! Maar, we kijken er wel ontzettend naar uit om het te ontdekken.’ Julia voegt eraan toe dat ze vooral zin heeft om de karaktereigenschappen van de biggetjes te gaan ontdekken. ‘Die wolven, die zijn duidelijk. Je hebt een stoere, een slimme en een …’
Eén die wat dommer en grappig is – Wuppert?
Julia: ‘Ja! Terwijl bij ons als biggetjes minder duidelijk is wat de karaktereigenschappen zijn. Daarin kunnen wij nog gaan zoeken, in samenspel met onze wolven. Het wordt een gezamenlijke zoektocht.’
Spannend en fijn dat jullie nog losgaan met jullie creativiteit. Dan ben ik stiekem wel benieuwd – dit is de eerste musical die jullie gaan opvoeren en ik hoor aan alles dat jullie enthousiasme ervan afdruipt. Jullie voorgangers hebben meerdere musicals gedaan, waaronder Doornroosje en K3 in Wonderland. Smaakt het al naar meer? En zouden jullie dan verder gaan met het heropvoeren van die andere sprookjesmusicals, of zouden jullie wat nieuws willen starten met een ander sprookje?
De zangeressen kijken elkaar aan en Julia herkent meteen aan de blik van Hanne dat die het liefst voor de laatste optie gaat. Julia roept enthousiast ‘Ja!’ en Hanne vervolgt: ‘Kijk, De 3 Biggetjes, dat was voor mij echt een wens. Als ik ooit iets als een musical zou willen en mogen doen, dan deze.’ Julia en Hanne leggen uit dat dit ook komt doordat De 3 Biggetjes een atypische musical is, zowel qua stijl als qua verhaal. Hanne: ‘Het is heel Amerikaans. Zo lekker met een banjo.’ Julia voegt er enthousiast aan toe: ‘Een beetje country!’ Hanne vervolgt: ‘Maar op een coole manier. En het verhaal zelf is ook atypisch. Wie bedenkt er zoiets? Dat er een vervolg komt op het verhaal van De Wolf en De Drie Biggetjes. Waarin de big in het stenen huis drie dochters heeft gekregen en de wolf na zijn afgang drie zonen, die gezamenlijk uit zijn op wraak – maar de zonen en dochters worden verliefd.’ Julia: ‘Wie verzint zoiets!’ Hanne legt verder uit dat als musicals opvoeren naar meer smaakt, ze dan een voorkeur heeft voor iets nieuws. De 3 Biggetjes is volgens haar echter zo’n sterke musical, dat het zonde was geweest om deze over te slaan.
Deze musical kan natuurlijk een mooi startpunt vormen!
Julia kan haar enthousiasme maar lastig verschuilen: ‘Wie weet! Dat zou heel vet zijn.’ Ze begint gelijk verder te dromen en over potentiële verhalen na te denken, waaronder De Drie Musketiers.
Als de zangeressen ondertussen, geheel aansluitend bij hun tv-programma K3 Vriendenboek, het vriendenboek van 8WEEKLY invullen, blijven de creatieve ideeën opborrelen. Het gesprek komt op andere kinderseries, waaronder Winnie The Pooh en Paw Patrol, en hoe die hun weg naar het theater hebben gevonden. Dan blijkt het hek van de dam en komen allerlei gedeelde jeugdherinneringen aan kinderseries naar boven, waaronder herinneringen aan de enge Karbonkel uit Ik Mik Loreland en Plaaggeest van Bassie en Adriaan. De Eftelingserie Sprookjesboom komt ook ter sprake, met name vanwege de frustratie over hoe elke aflevering eindigde met een aankondiging van een nieuw, interessant verhaal. Dat kreeg echter nooit een werkelijk vervolg in een andere aflevering. Hierdoor aangestoken, dromen de meiden nog even verder hoe iets als K3 en de Sprookjesboom er uit zou zien. Om betreffende boom en Julia te citeren: ‘Maar dat, lieve kinderen, is een ander verhaal.’
Het mag duidelijk zijn: Hanne, Marthe en Julia staan te trappelen om De 3 Biggetjes op te voeren! De dames zijn enthousiast en barsten van de creatieve ideeën voor zowel hun huidige personages, als voor toekomstige musicals. Benieuwd naar hoe de bekende musicalliedjes klinken in de nieuwste uitvoering? Of wil jij weten hoe geslaagd de vernieuwingen en tekstuele veranderingen zijn? Het volledige album is sinds 17 november 2023 beschikbaar op streamingdiensten en verkrijgbaar als CD!
Interview Hanne, Marthe en Julia van K3 over het musicalalbum van de 3 Biggetjes
/ door: Els van Swol / beeld: foto Jan-Kees Steenman 4 Sterren
Je zou het eerste schilderij waar je op de tentoonstelling Brueghel: de familiereünie in Het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch op stuit, de ouverture tot de expositie kunnen noemen. Het is de Allegorie op de schilderkunst van Jan Brueghel de Jonge.
Je ziet Bijbelse en mythologische verhalen uitgebeeld, portretten, een hond en een poes, boeken, schilderijlijsten, gereedschap op de grond en een tafel met een boeket dat wordt nageschilderd en zóveel meer. Met een beetje fantasie zou je kunnen zeggen dat hier de matriarch van de familie, Mayken Verhulst, op de voorgrond bezig is. Met nog veel andere schilders op de achtergrond. De naam van Mayken was tot nu toe nagenoeg onbekend.
Hoe de vijf generaties zich allemaal tot elkaar verhouden, valt uit de stamboom op de wand naast het schilderij op te maken.
Mayken Verhulst
Behalve schilderes is Verhulst ook ‘boeckprinter’, heeft ze na de dood van haar man de leiding over diens drukkerij en waakt ze over de nalatenschap van verschillende Brueghels. Zo kan het gebeuren dat je sommige details bij latere generaties weer tegenkomt. Zoals een witte omslagdoek met banen gekleurde stof (een joodse gebedsmantel?). Maykens man Pieter Coecke van Aelst schildert dat doek op zijn Drieluik met kruisiging, maar je komt hem ook tegen op Volkstelling te Bethlehem van hun kleinzoon Pieter Brueghel de Jonge.
Er is trouwens een hele zaal waarin originele schilderijen hangen naast wat navolgers ervan hebben gemaakt. En er is een zaal met schilderijen van Pieter Brueghel de Oude in de stijl van Jheronimus Bosch. Er hangt een vergrootglas naast, om details goed te kunnen bekijken. Verderop is een zaaltekst met een aanbeveling dat je, terwijl je naar het werk aan het kijken bent, je oog misschien kan laten vallen op ‘de verschuivingen in kleur, stijl en materialen’.
Dat is vaak duidelijk genoeg; zo is een schilderij uit het atelier van Pieter Brueghel de Jonge aanzienlijk fletser van kleur. Maar de details op de originele De boerenadvocaat zijn kostelijk. Ze doen qua humor zelfs een beetje denken aan de veel latere afbeeldingen van Marius van Dokkum. Dat is niet vreemd, want bij de Brueghels gaan het hogere en het aardse vaak samen …
… of ze nemen soms zelfs elkaars plaats in. Een mooi voorbeeld is de onlangs gerestaureerde Bloemenguirlande met de Heilige Familie en musicerende engel van Anna Maria Janssens, de vrouw van Jan Brueghel de Jonge. De plaats van Maria wordt later op een soortgelijk schilderij van Abraham Brueghel, zoon van Maria en Jan, ingenomen door een man; het humanisme vierde al geruime tijd hoogtij en met Abraham zijn we inmiddels zelfs al in de barok aangekomen.
De invloed van het humanisme blijkt ook uit de verzamelwoede die naar voren komt in de kabinetten uit het Antwerpen van de zeventiende eeuw. Met bloemen, insecten, schelpen, schilderijen, muziekinstrumenten en wat al niet meer. Het museum heeft er enkele nagebouwd. Helaas zijn er geen toelichtingen bij van wát er allemaal valt te zien, maar misschien is dat weer te detaillistisch.
Minder fijn komen in ieder geval de soundscapes met muziek over. Onder meer met een boertige dans van Tielman Susato, inclusief omgevingsgeluiden. De klank overheerst namelijk nogal en daar zijn echt andere oplossingen voor, zoals een geluidsdouche, waarbij het geluid wordt geconcentreerd op de plaats waar een bezoeker eronder gaat staan.
Dit zijn kleine, en wellicht persoonlijke kanttekeningen bij een meer dan geslaagde tentoonstelling. Want ik geef het je te doen: vijf generaties Brueghels in beeld brengen! In Den Bosch is het gelukt.
Brueghel: de familiereünie
Gezien in:Noordbrabants Museum,’s-Hertogenbosch Nog te zien tot:zondag 07 januari 2024
Staan ze recht tegenover elkaar of hebben ze toch meer met elkaar gemeen dan gedacht? De tentoonstelling over Britse mode in Kunstmuseum Den Haag brengt in ieder geval de kleding van de Royals en de Rebels een stukje dichter naar elkaar toe.
Bij binnenkomst waan je je in een achttiende-eeuws interieur van misschien wel het Britse koningshuis, maar door de speakers klinken onder andere de Sex Pistols met ‘God Save The Queen’. Een groter contrast bestaat er bijna niet. De kostuums die hier worden getoond zijn daarnaast ook niet alledaags voor de Britse royals. De mannequins zijn namelijk gehuld in kleding van de iconische punk modeontwerpster Vivienne Westwood. Zij overleed vlak voor het einde van afgelopen jaar, maar heeft nog steeds een grote invloed op het hedendaagse modebeeld. ‘Bovendien is punk, in de huidige maatschappelijk onrustige tijden, weer springlevend’, wordt er geschreven in de inleidende tekst; is dit ook in de tentoonstelling terug te zien?
Liefde voor de Britten
Voor liefhebbers van het Britse koningshuis schiet de expositie zeker niet tekort. Zo zijn er een aantal stukken van prinses Diana te zien. Zoals een remake van de veelbesproken trui met het zwarte schaap en een zijden cocktailjurk met borduursel van zilverdraad die speciaal voor haar ontworpen werd. Diana werd gezien als stijlicoon, maar ze gebruikte haar outfits ook zeker om een statement te maken. Denk aan de schapentrui waarvan werd gedacht dat ze hiermee duidelijk wilde maken zich het ‘zwarte schaap’ van de koninklijke familie te voelen. ‘Zij was Royal, zij was Rebel en haar garderobe blijft tot de verbeelding spreken.’ Zoals in de zaaltekst wordt omschreven waren haar outfits een belangrijk onderdeel van haar identiteit.
De invloed van mannen(mode)
Hoewel mannenmode in modetentoonstellingen over het algemeen onderbelicht blijft, is er hier relatief veel aandacht voor. Zo had de Britse mannenmode een grote invloed op vrouwenkleding in de negentiende eeuw.
De tentoonstelling doet denken aan de succesvolle expositie Fashioning Masculinities: The Art of Menswear die vorig jaar in het Londense Victoria & Albert Museum te zien was. Hier speelde de Britse popartiest Harry Styles – die met zijn kledingkeuzes de hokjes tussen mannen- en vrouwenkleding probeert te doorbreken – een bijrol.
Ook in het Kunstmuseum hoor je medebezoekers praten over de invloed van Harry Styles met zijn parelkettingen en gelakte nagels, terwijl er hier geen outfit van hem te zien is. Hij is uiteraard niet de eerste en enige man die zich buiten de gebaande paden waagt, maar wel een groot voorbeeld vandaag de dag, waardoor grenzen steeds meer vervagen en meer uitgesproken menswear normaler wordt.
De rijke Britse royals met hun statige kostuums tegenover de punkscene waarin met kleding statements worden gemaakt over maatschappelijke kwesties, zoals de Brexit. Twee werelden die ver uit elkaar lijken te liggen, maar uit deze tentoonstelling blijkt niets minder waar te zijn. Zo haalde Vivienne Westwood inspiratie uit kostuums gedragen door de royals en gaf ze deze een rebelse twist. Maar ook een jongere generatie ontwerpers, zoals de Schotse Charles Jeffrey Loverboy, die in zijn genderneutrale creaties de rebelse Schotse ruit terug laat komen, is te zien. Hierin komen Britse historie en rebellie samen. Het toont ook dat punk vandaag de dag nog springlevend is.
Royals & Rebels - British Fashion
Gezien in:Kunstmuseum,Den Haag Nog te zien tot:zondag 07 januari 2024
We kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Essentiële Website Cookies
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
Google Analytics Cookies
Deze cookies verzamelen informatie die in geaggregeerde vorm wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn, of om ons te helpen onze website en applicatie voor u aan te passen om uw ervaring te verbeteren.
Als u niet wilt dat wij uw bezoek aan onze site volgen, kunt u dit in uw browser hier uitschakelen:
Overige externe diensten
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
Andere cookies
De volgende cookies zijn ook nodig - U kunt kiezen of u ze wilt toestaan:
Privacy Beleid
U kunt meer lezen over onze cookies en privacy-instellingen op onze Privacybeleid-pagina.
Roze is niet alleen voor Barbie
Nimona onderging een aardige gedaantewisseling voordat de film werd uitgebracht. Zo was het oorspronkelijk een stripverhaal én annuleerde Disney het project toen ze het animatiebedrijf Blue Sky Studios sloten. Gelukkig werd Nimona na deze ‘studio shutdown’ opgepakt door Netflix, waardoor we toch nog van dit belangrijke verhaal kunnen genieten.
Niet is wat het lijkt wanneer de film opent in een futuristische ridderwereld, waar Ballister Boldheart (ingesproken door Riz Ahmed) wordt geridderd door de koningin van het land. In plaats van een held te worden, wordt hij tot slechterik gekroond wanneer de koningin tijdens deze ceremonie door zijn wapen overlijdt. Ballisters weg om zijn naam te zuiveren begint wanneer hij een eigenaardig karakter genaamd Nimona (Chloë Grace Moretz) ontmoet. Nimona voegt zich bij hem als zijn sidekick en helpt hem maar al te graag om wraak te nemen, terwijl Ballister slechts zijn onschuld wil bewijzen.
Not a girl
Het feit dat dit een animatiefilm is, komt volledig tot zijn recht wanneer Nimona haar ware aard laat zien: ze kan van gedaante verwisselen. Dit vermogen zorgt ervoor dat ook zij wordt gezien als een monster. Dat wordt op een prachtige manier gevisualiseerd: zo zien we een roze walvis door het plafond van een wit paleis vallen en contrasteert de roze kleur die Nimona behoudt in elke gedaante met de donkere achtergrond van de schuilplaats waarin zij en Ballister zich terugtrekken. De stijl is fijn om naar te kijken door de stripboekachtige animatie, en de transformaties van not a girl tot dier zijn naadloos uitgevoerd.
Representatie van queerness
Waar ze ook in verandert, Nimona blijft Nimona: geestig, duister en uit op wraak. Terwijl het vooral haar karakter is dat de film zo kleurrijk maakt, wordt ze binnen de wereld van de film niet geaccepteerd. Het thema is al snel duidelijk: de strijd voor identiteit op een plek waar jezelf zijn niet wordt geaccepteerd. Het is dan ook verfrissend om te zien dat Nimona zelfs niet probeert om binnen de lijntjes te kleuren en hoe ze de norm bij meerdere gelegenheden uitdaagt. Via Nimona creëert de film daardoor de ruimte om belangrijke vragen over identiteit op te werpen, en hij gebruikt gedaanteverwisselingen als een symbolische representatie van queerness. Hierdoor ademt de animatie nog meer ‘eenentwintigste eeuw’.
Wanneer Nimona haar nieuwe vriend Ballister verliest door de kortzichtige ideologie van hun samenleving, zien we wat voor kracht Nimona werkelijk bezit: de kracht om steeds weer te vechten voor een plek om volledig zichzelf te kunnen zijn. Het verhaal weet zo haar sterkte te etaleren in haar meest donkere moment en de tot dan toe luchtige en komische film af te sluiten met een emotionele climax die je meteen in het hart zal raken. Dit is ook de kracht van deze animatie: zowel gedaanteverwisselingen als ridders portretteren in een dystopische middeleeuwse wereld en de kijker toch doen meeresoneren met de menselijke karakters.
Nimona’s verhaal?
In de eerste helft van de film lijkt het meer het verhaal van Ballister Boldheart dan dat van Nimona en speelt Nimona de sidekick van niet-slechterik. Gelukkig krijgt het plot een wending waaruit blijkt dat Nimona’s verhaal en haar verleden veel dieper verweven zijn met de ridderwereld waarin ze leven dan de film op het eerste gezicht laat zien. Hoewel haar verhaal dus pas laat op de voorgrond treedt, raakt het de juiste snaar wanneer het eindelijk zo ver is en dit tilt het plot naar een hoger niveau.
Nimona is zowel ‘metal’ als roze, twee dingen die in harmonie naast elkaar bestaan in deze film. Nu te zien op Netflix!
Nimona
Regie: Nick Bruno en Troy QuaneJaar: 2024
Distributeur: Netflix
imdb: https://www.imdb.com/title/tt19500164/
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Woest aantrekkelijk en ongrijpbaar
Kunst van Anselm Kiefer laat zich niet in een paar woorden vangen. Zijn monumentale oeuvre heeft een eigen beeldtaal en gelaagdheid waarin ruwe, onconventionele materialen en flarden Duitse geschiedenis, mythologie, poëzie en literatuur de kijker intrigeren en in het ongewisse laten. De door daglicht verlichte zalen van Voorlinden vormen het toneel voor de solotentoonstelling Bilderstreit, een selectie die veel nog niet eerder getoonde installaties, sculpturen, schilderijen en tekeningen omvat.
‘Wat doet de kunstenaar? Hij legt verbanden. Hij knoopt onzichtbare draden tussen dingen. Hij duikt in de geschiedenis, of het nu de geschiedenis van de mensheid is, de geologische geschiedenis van de aarde of het begin en het einde van de zichtbare kosmos’, is een citaat van Anselm Kiefer (1945). Hij wil zijn creaties niet te veel duiden. De kunstenaar werd tijdens de Tweede Wereldoorlog geboren en speelde als kind tussen de ruïnes van het naoorlogse Duitsland. Van het steen dat hij tussen het puin vond bouwde hij huizen. Ook later is hij altijd blijven bouwen en afbreken, met aandacht voor datgene wat in de maatschappij onbesproken bleef. In Voorlinden kun je nu een grote selectie van zijn werk bekijken.
De rode draad
Anselm Kiefer, Wolfsbohne – für Paul Celan, 2020 | emulsie, olie, acryl, schellak en krijt op doek | Private collection | foto: Georges Poncet
Met het reusachtige doek Wolfsbohne – für Paul Celan (2020) toont Kiefer een ruïne met trappen, waarboven een fragment van Celan staat geschreven. Volgens hem is Celan de enige dichter die het naoorlogse Duitsland weet te duiden en daarmee is zijn dichtkunst een grote inspiratiebron voor Kiefer. De enorme loden boekenkast die in dezelfde ruimte staat, verbeeldt hoe zwaar de geschiedenis soms kan zijn. Anselm worstelt met de vraag: wie zou ik zijn geweest ten tijde van de Tweede Wereldoorlog? Deze confronterende reflectie werkt door in zijn rebelse en vaak ongrijpbare kunst. Ik geef geen antwoord op je vragen, schreeuwen de werken, terwijl ze de andere keer zacht fluisteren over het bestaan van fantasie en hoop in een taal vol van symbolische verwijzingen.
Strohalmen
In Der Morgenthau – Plan ziet de kritische beschouwer in een enorm goudkleurig tarweveld een terracotta slang op het zand. De link met listig is snel gelegd en dat is met goede reden. In 1944 werd namelijk het Morgenthau Plan opgezet door de Amerikaanse minister van Financiën. Duitsland moest worden gedemilitariseerd, gedeïndustrialiseerd en veranderd in akkerland. Kiefer ziet in dat dit Hitler juist ‘hielp’ doordat hij zo doorvechten kon rechtvaardigen; immers door dit plan zouden anders miljoenen Duitsers sterven van de honger. Het werk laat duidelijk zien hoe pastoraal en idealistisch het idee was, maar tegelijkertijd laat het gouddruipende koren de angst zien voor een naderende hongerdood en een duistere oorlogsrechtvaardiging.
Experimenteerdrift
Wie dicht op een canvas van Kiefer staat, ziet waarom hij een meester is in het experimenteren. Verschillende materialen en technieken zorgen voor een haast spectaculaire textuurbeleving. Hij steekt zijn werk in brand of bewerkt het met zuur, bouwt op en breekt af, continu zoekende. Lijnen, nummers, citaten en materialen zoals hout, lood, ijzer en stro markeren zijn composities die zowel op afstand als van dichtbij, en vanuit verschillende invalshoeken, mateloos fascineren. De nummers kunnen coördinaten zijn die verwijzen naar de ruimtevaart maar associëren ook met de getatoeëerde nummers uit de concentratiekampen. Dikke klodders verf, soms ingekrast of juist in een opeenstapeling van kleuren, herinneren aan het palet van Van Gogh zoals ook Kiefers grote landschappen en zonnebloemen dat doen. Anselm heeft op 17-jarige leeftijd de rit naar Arles afgelegd om letterlijk in de voetsporen van de meester te treden.
Beladen
Op de wanden van Voorlinden kom je het rafelige handschrift van Kiefer met regelmaat tegen. In zwart noteert hij de mysterieuze titels van zijn installaties. In Zaal 6 bevindt zich een overdaad aan vitrines met objecten, met daarachter grote wandvullende werken. De vitrines zitten bomvol verwijzingen en verhalen die vragen oproepen. De verhalen lopen ook in elkaar over. De titels verwijzen onder andere naar sprookjes, mythen, natuurfenomenen en opera’s. Door de veelheid ervan is de ruimte haast te beladen geworden voor de kijker. Achter glas valt een metershoge toren op, opgebouwd uit doorgeroeste rolstoelen. Even verderop zien we een serie zelfgemaakte fietsen als drager van verschillende materialen, een speels motief in Kiefer’s oeuvre. Ze zijn overgoten met symboliek en belichamen tegelijk de dynamiek van zijn kunstenaarschap dat voortdurend in beweging is
Ongrijpbaar
In het donker staat een levensgrote ‘kijkdoos’ opgesteld, Winterreise, 2015-2020, vernoemd naar de liederencyclus van Schubert. Het is een theaterdecor met een bos waarin een oud ziekenhuisbed, paddenstoelen en namen van Duitse componisten en romantische, veelal nationalistische, schrijvers figureren. Indirect is het een verwijzing naar hoe de nazi’s het werk van deze figuren uit de romantiek hebben gebruikt om hun politieke agenda deels te rechtvaardigen. Het kwade en het schone leven in en met ons, laat het decor zien. De paddenstoelen en schimmels lijken hier ook naar te verwijzen: alles heeft een connectie met elkaar. Het winterse schouwspel dat is neergezet, laat je met vragen en uiteenlopende gevoelens naar huis keren. Net als het creatieve proces van Kiefer is ook de beschouwing van zijn werk voortdurend in beweging. Het is juist deze ruimte voor persoonlijke interpretatie die Bilderstreit zo interessant maakt.
Naast een tentoonstelling draait er ook een film in de Nederlandse en Belgische bioscopen over Anselm Kiefer. De film ‘Anselm’ is een intiem portret van de kunstenaar gemaakt door de Duitse filmmaker Wim Wenders. Je leest er meer over in de betreffende recensie van 8WEEKLY.
Anselm Kiefer in Voorlinden
Gezien in: museum Voorlinden, WassenaarNog te zien tot: zondag 25 februari 2024
Misschien ook iets voor u
Vechthuwelijk zonder winnaar
In Anatomy of a Fall wordt echtgenoot en vader Samuel dood aangetroffen voor zijn Franse chalet. Wat volgt is een ingewikkelde opgave: inschatten wie er schuldig is, terwijl enkel de halfblinde zoon en zijn blindengeleidehond getuige waren van de feiten. Afgelopen mei won het mysterieuze drama al geheel terecht een Palme d’Or in Cannes.
In Anatomy of a Fall vallen we binnen in het afgelegen chalet van succesvol schrijfster Sandra Voyter (Sandra Hüller), oud-academicus en schrijver Samuel Maleski (Samuel Theis), hun 11-jarige deels blinde zoon Daniël (Milo Machado-Graner) en zijn hond Snoop. Wanneer Sandra wordt geïnterviewd door een studente, knalt de instrumentale versie van 50 Cents P.I.M.P. hard door de kamer. Doordat het geluid steeds harder en treiteriger wordt opgevoerd, wordt de studente onsubtiel het huis uit gejaagd en verdwijnt Sandra naar boven. Wanneer Daniël even later terugkomt van zijn wandeling met de hond, vindt hij zijn vader voor hun chalet in een plas bloed. Met maar één persoon aanwezig in de wijde omgeving wordt Sandra al snel als verdachte aangewezen.
Van rechtbankthriller naar familiedrama
Na een bombastische inleiding komt de eerste helft van het verhaal wat langzaam op gang. De tweede akte pakt je daarentegen bij de lurven. Wat Triest erg knap doet, is van een rechtbankthriller een mysterieus familiedrama maken. De eerste glimp van Samuel vangen we pas op wanneer hij dood wordt gevonden. Ervan uitgaande dat híj de muziek aan het draaien was op zolder, hebben we al een messcherpe indruk van het imperfecte huwelijk van Samuel en Sandra nog voordat Samuel überhaupt in beeld is geweest. Ook weerhoudt Triest zich ervan de clichés van het genre te volgen. Nadat Samuel is gevonden, zien we geen vertrouwde politieagenten op de voordeur kloppen. In plaats daarvan volgen we hond Snoop in een lage camerahoek, die de plaats delict verlaat en ons zo door het huis van stukjes informatie voorziet.
Schaamrood op de wangen
Al snel belanden we in de rechtszaal. Als blijkt dat Sandra een blauwe plek op haar arm probeert te verdoezelen en dat Samuel een uit de hand gelopen ruzie van de dag voor zijn dood heeft opgenomen, lijkt het gedaan met Sandra. Hoewel de gehele cast de sterren van de hemel speelt, kan je echt niet om Hüller heen. We ontwikkelen een soort haat-liefdeverhouding met haar en worden heen en weer geslingerd in ons oordeel. Zou ze er toe in staat zijn? Wanneer de verdediging de opgenomen ruzie afspeelt – die de arme Daniël ook moet aanhoren – zijn we getuige van een meesterlijk gespeelde clash, met teksten die realistisch, pijnlijk, narcistisch en egoïstisch zijn. Het is een scene die in ieder geval voor ongemak en schaamrood op de wangen zorgt. Wederom kunnen we Sandra niet volledig plaatsen.
Het huwelijk onder vuur
Behalve dat er in Anatomy of a Fall antwoord wordt gegeven op de ogenschijnlijk simpele vraag of er sprake is van moord of zelfmoord, ligt het instituut huwelijk ook onder vuur. Ken je werkelijk de persoon waarmee je getrouwd bent? Wie bepaalt de balans binnen een huwelijk? Hoe ga je er als koppel mee om als je in elkaars vaarwater zit? In een huwelijk van twee schrijvers; wat is feit en wat is fictie? Triest verkiest duidelijk personage-ontwikkeling boven plot. Hoe zij van een rechtbankthriller dit spannende en mysterieuze drama heeft gemaakt, is waanzinnig om te zien. En als dat je niet overtuigt, zou je alleen al voor het acteerwerk van Hüller absoluut deze film moeten zien.
Anatomy of a Fall
Regie: Justine TrietJaar: 2024
Distributeur: Paradiso Films
imdb: https://www.imdb.com/title/tt17009710/
Misschien ook iets voor u
Hoe seksueel onrecht een sterke vrouw breekt
‘Ik ben een sterke vrouw. Ik schaam mij niet. Ik ben geen slet.’ Tessa Ensler is een succesvolle strafrechtadvocaat. Maar ook in de advocatuur moeten vrouwen tegelijkertijd én professioneel op scherp staan, én privé verdacht zijn op verraad. Prima Facie van ITA Ensemble is een adembenemende solo, geregisseerd door Eline Arbo.
Strafrechtadvocaat Tessa Ensler (Maria Kraakman) danst, in toga, terwijl het publiek de zaal binnenkomt. Op punkmuziek. Ze laadt zich op alsof ze een boksring in moet, staat ‘strak gespannen als een veer’. Zo gaat ze de rechtbank in en daar zal ze met een zorgvuldig uitgestippelde strategie haar cliënt vrij pleiten, hoe fout hij ook is.
‘Het is voor mij niet emotioneel, het is een spel’: deze jonge strafrechtadvocaat wint veelal omdat ze het klappen van de juridische zweep tot in de finesses kent. Totdat ze aan de verkeerde kant van de rechtspraak terechtkomt en ervaart hoe het is om niet geloofd, niet serieus genomen te worden.
Verkrachtingsslachtoffers
Prima Facie (2019) is een prijswinnend stuk van de Australische Schrijver Suzie Miller. ‘Prima facie’ – letterlijk: op het eerste gezicht – is een juridische term die aangeeft of er voor een claim voldoende bewijs ligt om een gang naar de rechter zinvol te maken. Miller heeft zelf een juridische achtergrond. In de nasleep van de #MeToo-beweging stelt ze de juridische omgang met seksueel geweld aan de kaak. Een op de drie vrouwen heeft ervaring met seksueel geweld. Nog geen veertig procent van de verkrachtingsslachtoffers doet aangifte bij de politie. 58 procent van die zaken wordt vervolgens door het Openbaar Ministerie geseponeerd en komt dus nooit voor de rechter.
Regisseur Arbo haakt daarop in: er deugt iets niet aan het rechtssysteem, deze vrouwen wordt onrecht gedaan. Daders komen weg met delicten die het leven van vrouwen voorgoed veranderen.
Loepzuiver
foto: Prima Facie – ITA Ensemble © Fabian Calis
Arbo laat Maria Kraakman de strafrechtadvocaat puur naturel spelen. Kraakman zet de Werdegang van Tessa loepzuiver neer. Stapje voor stapje, van zelfverzekerd en succesvol, naar gebroken en bang. Elk personage dat Tessa in haar verhaal opvoert, krijgt een ander stemmetje, een eigen lichaamstaal.
Deze monoloog is voor de acteur een tour de force van anderhalf uur: Kraakman volbrengt hem schijnbaar moeiteloos, met humor, of overmand door schaamte en verdriet. Met opgetrokken schouders en een geknakt nekje zet ze een beschadigde vrouw neer. Je gelooft haar, Kraakman ís een vrouw die onrecht wordt gedaan.
Verrassend
De achterwand van het decor (scenografie: Renée Faveere) bestaat uit rekken vol hangende dossiers. Op de speelvloer figureren twee grote houten decorblokken als alles, van aanrecht tot collegebank tot rechtbank. De blokken herbergen een keur aan verrassende klepjes, laatjes en plankjes waarmee Kraakman elke denkbare situatie vorm kan geven. Wanneer het licht (licht: Varja Klosse) verandert, wordt Kraakman hetzij een ander personage, of ze is op een andere locatie.
Alles klopt aan deze voorstelling. De tekst is vlijmscherp. De thematiek is helaas actueel: in hoeverre worden vrouwen die het slachtoffer worden van seksueel geweld serieus genomen, en in hoeverre was dat geweld misschien toch best wel een beetje hun eigen schuld? Het decor is even fraai als functioneel, het licht helpt te begrijpen waar we zijn. Maar de grootste lof gaat uit naar de indrukwekkende Kraakman en de trefzekere sturing van regisseur Arbo.
Tekst: Suzie Miller
Regie: Eline Arbo
Spel: Maria Kraakman
Scenografie: Renée Faveere
Licht: Varja Klosse
Geluidsontwerp en compositie: Thijs van Vuure
Kostuums: Rebekka Wörmann
Fotografie: Fabian Calis
Prima Facie – ITA Ensemble
Gezien op donderdag 30 november 2023 in De Schuur, HaarlemNog te zien tot zaterdag 13 april 2024
Misschien ook iets voor u
Een nieuw bestaan heelt geen oude wonden
Uit nood is So-Young met haar zoontje vertrokken uit Zuid-Korea en geëmigreerd naar Canada, waar ze met vallen en opstaan een nieuw leven opbouwen. Moeder wil het verleden het liefst helemaal vergeten. Totdat een tragische wending haar doet besluiten nog eenmaal terug te keren. Het intieme drama Riceboy Sleeps (2022) heeft terecht lovende kritieken en diverse prijzen in de wacht gesleept.
Puttend uit eigen ervaring – de regisseur is zelf een Canadees met Zuid-Koreaanse roots – schildert Anthony Shim in de film een realistisch en ontroerend portret van een klein immigrantengezin in de jaren negentig van de vorige eeuw. Wat Riceboy Sleeps vooral boeiend maakt, is de gelaagdheid van het verhaal. Alleenstaande moeder So-Young (Choi Seung-yoon) en zoon Dong-Hyun (gespeeld door Dohyun Noel Hwang als klein jongetje en Ethan Hwang als tiener) slaan zich dan wel door de nodige biculturele uitdagingen heen, maar onder de oppervlakte schuilen grotere problemen.
Knokken voor je plek
De film begint met een korte voice-over waarin de achtergrond van moeder So-Young uit de doeken wordt gedaan. Deze intro verschaft je belangrijke informatie over haar harde jeugd in Zuid-Korea, de tragische relatie met een jonge student, en de reden waarom ze ver van haar thuisland een nieuw bestaan wil opbouwen. Het zijn gegevens die absoluut bijdragen aan een goed begrip van het verhaal.
Prachtig acteer- en camerawerk
So-Young en de jongere en oudere ‘David’ worden uitstekend neergezet door de gecaste acteurs. Juist door het drama klein te houden en niet te overdrijven, geven ze de film een sterk realistisch karakter. De camera speelt hierbij ook een belangrijke rol. Die beweegt vaak met de acteurs mee, zit ze dicht op de huid en de opnamen lijken soms wat snel en onbeholpen geschoten. Dit wekt de indruk dat je kijkt naar amateurbeelden, naar werkelijke scènes uit het dagelijks leven.
Fantoompijn
In het tweede en laatste deel van de film is ‘David’ een puber geworden. Hoewel het samenleven ook de gebruikelijke wrijvingen met zich meebrengt, lijken moeder en zoon ondertussen redelijk gesetteld. Maar onderhuids speelt er meer dan je ziet. Dat So-Young haar verleden consequent afwijst en doodzwijgt, legt een blijvende druk op het gezin. Wie niet in het reine komt met het eigen verleden – en dat is extra relevant voor mensen met een migratiegeschiedenis – wordt geplaagd door ‘fantoompijn’, zo zou je de strekking van de film kunnen samenvatten.
Misschien ligt de symboliek er een beetje dik bovenop, maar alles verandert wanneer So-Young erg slecht nieuws van een geconsulteerde arts krijgt. Aan haar tenslotte de keuze. Wil ze zoonlief in onwetendheid houden en alles laten zoals het is? Of is de tijd toch gekomen om samen de confrontatie met pijnlijke maar essentiële ervaringen in het familieboek aan te gaan? Haar besluit om nog eenmaal terug te keren, geeft de film een hartverwarmend einde. Heel mooi is ook de manier waarop regisseur Shim een Koreaanse parabel over onvoorwaardelijke moederliefde in het slotstuk verwerkt. Met Riceboy Sleeps heeft hij een klein juweeltje aan filmliefhebbers geschonken.
Gezien op Picl, de film is daar nog te streamen tot 11 maart 2024
Riceboy Sleeps
Regie: Anthony ShimDistributeur: September Film Distribution
imdb: https://www.imdb.com/title/tt13456340/
Misschien ook iets voor u
Visueel geweldig, maar te onpersoonlijk
De langverwachte Napoleon van regisseur Ridley Scott toont ons de turbulente opkomst en ondergang van de beroemde Franse keizer Napoleon Bonaparte, gespeeld door Oscar-winnaar Joaquin Phoenix. De film is visueel groots en meeslepend, maar hij blijft onpersoonlijk.
We zien Napoleon voor het eerst wanneer de strijdbare Marie Antoinette naar de guillotine wordt geleid. Hij maakt gebruik van de roerige tijd na de Franse Revolutie om zijn entree te maken en zichzelf te positioneren als briljant militair en politiek strateeg. Dat lukt en vele veldslagen volgen. Zo meedogenloos als Napoleon in de oorlog is, zo kwetsbaar is hij in zijn relatie met Joséphine (gespeeld door Vanessa Kirby). Waar hij op het slagveld uitgroeit tot een legende, wordt zijn privéleven bepaald door zijn obsessie voor zijn geliefde.
Dualiteit van Napoleon
2023 CTMG Inc, All Rights Reserved, All images are property of Sony Pictures Entertainment Inc
Ridley Scott heeft getracht beide kanten van Napoleon in beeld te brengen: zijn genialiteit als militair strateeg en zijn obsessieve liefde voor Joséphine. Tot op zekere hoogte is hij daarin geslaagd, mede doordat Joaquin Phoenix de rol van Napoleon fantastisch vertolkt. Phoenix zet een Napoleon neer die meedogenloos is op het slagveld en waar je soms ook hartelijk om kan lachen. Als kijker mis je een psychologische kijk in het karakter van deze beroemde Franse keizer: wat drijft deze man, waarom maakt hij de keuzes die hij maakt en waarom is zijn liefde voor Joséphine zo obsessief? Deze vragen worden niet beantwoord.
Vanessa Kirby, bekend van The Crown, speelt de rol van Joséphine met verve, maar ook bij haar blijf je gissen naar motieven en kom je niet veel dieper dan de bovenste laag. Alleen als Napoleon en Joséphine de scheidingspapieren tekenen, vooral omdat Joséphine niet in staat blijkt om kinderen te krijgen, wordt de film heel even ontroerend en krijgt de kijker toch een kijkje in hun innerlijke leven.
Geweldige spektakelscenes
Ridley Scott is een genie in het organiseren en in beeld brengen van grootse massascenes. Daarvoor gebruikt hij echte figuranten en laat de aantallen niet digitaal vermeerderen. Dat hij dit ‘analoog’ aanpakt is terug te zien in de beelden. Je ziet echte mensen die elkaar bevechten. De veldslagen zijn een genot voor het oog, met name die in Austerlitz, maar ook de laatste veldslag in Waterloo is schitterend in beeld gebracht.
2023 CTMG Inc, All Rights Reserved, All images are property of Sony Pictures Entertainment Inc
Visueel is Napoleon geweldig. Als geen ander kan Ridley Scott grote historische taferelen in beeld brengen. Maar bij een film die ruim 2,5 uur duurt heb je meer nodig. Scott probeert té veel te vertellen in té weinig tijd en daardoor is het een ietwat saaie opsomming van wapenfeiten en leer je Napoleon nergens echt kennen, waardoor je als kijker op afstand blijft. Door zo’n feitenrelaas duurt de film te lang en gaat hij vervelen.
Volgens veel critici vertoont de regie van Scott een grote zwakte: terwijl zijn films visueel zeer indrukwekkend zijn, lukt het hem vaak niet om solide personages te ontwikkelen. Deze kritiek geldt ook zeker voor Napoleon. Wat mist is diepgang, dat kan door prachtige beelden en een (te) lang, gedetailleerd verhaal gewoon niet worden goedgemaakt.
Napoleon
Regie: Ridley ScottDistributeur: Sony Pictures
imdb: https://www.imdb.com/title/tt13287846/
Misschien ook iets voor u
Belangrijke geschiedenis eindelijk verteld
Martin Scorsese is terug op het grote scherm, met wellicht de meest opzichtige en wrede maffiabende die hij tot nu toe heeft gepresenteerd. De film vertelt een waargebeurd verhaal over liefde en hebzucht, dat de hoofdpersonen waarschijnlijk graag in de doofpot hadden gestopt
Wanneer de Osage, een stam Native Americans, in Oklahoma op olie stuiten, balen de Amerikaanse bezetters dat ze de rechten van het land bij de originele bewoners hebben gelaten. Onder leiding van William ‘King’ Hale (Robert De Niro) besluiten de Amerikanen om vrienden te worden met de Osage, hen van financieel advies te dienen en huwelijken te sluiten. Hun einddoel is de olierechten over te nemen wanneer de Osage komen te overlijden.
Net teruggekeerd van het front van de Eerste Wereldoorlog, moet de niet zo snuggere Ernest Burkhart (Leonardo DiCaprio) re-integreren in het gebied waar zijn oom King steeds meer touwtjes in handen krijgt. King geeft Ernest de taak om het hart te veroveren van Molly (Lily Gladstone), een Osage vrouw. Bij de eerste versierpoging van Ernest laat Molly al blijken dat ze weet dat hij uit is op haar geld, maar toch begint er een onwaarschijnlijke liefde te bloeien.
Grootsheid alom
De film, gebaseerd op het gelijknamige boek, bestaat grotendeels uit dialogen. Het scheelt dat Scorsese een van de meest gerenommeerde regisseurs is en daardoor over een onuitputtelijke bron van acteertalenten kan beschikken. Frequente medewerkers De Niro en DiCaprio dragen deze film door een groot bereik te tonen in hun rollen. King benadert de Osage met erg veel liefde, iets waarin hij bijna zelf lijkt te geloven, maar kan ook flink intimiderend en meedogenloos uit de hoek te komen. Ernest, zoals zijn naam al doet vermoeden, draagt zijn hart op de tong. Meermaals benoemt hij zijn liefde voor vrouwen, geld en gokken. Op momenten wanneer hij moet kiezen tussen zijn familie en Molly (en daarmee de veiligheid van een heel volk), weet DiCaprio ijzersterk de machteloosheid die deze zware keuze met zich meebrengt te vertolken.
Gladstone zal voor velen het meest verassende element van deze film zijn. Een groot deel van het verhaal rust op haar schouders, wat een uitdaging is wanneer zelfs de minder grote rollen vervuld worden door sterke acteurs als Jesse Plemons, Brendan Fraser en John Lithgow. Gladstone zet Molly neer als een charmante, warme vrouw in de eerste helft van de film. Wanneer Molly’s gezondheid verslechtert en haar familie een voor een om het leven wordt geholpen, laat ze een niet eerder vertoonde vechtlust en gedrevenheid zien.
Een lange zit
Martin Scorsese vraagt veel van de kijkers met deze drie en een half uur durende film, die vooral bestaat uit emotionele interacties van zijn cast. Het geweld waar Scorsese bekend om staat, komt in Killers of the Flower Moon in kleine uitspattingen. Deze schaarste maakt de momenten meer memorabel, maar het gebrek aan actie kan het een uitdaging maken om de concentratie vol te houden. Waar – de iets kortere – Oppenheimer (Christopher Nolan, 2023) de kijker de hele tijd op het puntje van de stoel houdt met de epische muziek door Ludwig Göransson, omarmt de kalme soundtrack van Robbie Robertson de rust.
De film is zeker niet saai. Ondanks de zware materie wordt er gebruik gemaakt van humor om de kijker bij het verhaal te houden. Ernest schiet uit zijn slof op een manier die alleen DiCaprio kan spelen, Kings coureursbril verveeld geen moment en Frasers intonatie in de rechtszaal is hilarisch. De FBI kan alleen maar lachen over hoe absurd de hele geschiedenis is voordat ze er een eind aan maken. Hoewel het tijdens de film dubbel voelt om te lachen om de gebeurtenissen, sluit Scorsese het verhaal op bijna magische wijze af door de kijker persoonlijk met de neus op de verschrikkelijke feiten te drukken. Hij weet zichzelf op 80-jarige leeftijd wederom als auteur te bewijzen. Killers of the Flower Moon is te zien in de bioscoop en zal daarna op Apple TV + verschijnen.
Killers of the Flower Moon
Regie: Martin ScorseseDistributeur: Paramount Pictures
imdb: https://www.imdb.com/title/tt5537002/
Misschien ook iets voor u
Knirri, Knarri, Knorri en … Karbonkel?
/ door: Malin Hollaar / beeld: persfoto © Carola van Duikeren 0 SterrenIn 2024 keert de musical De 3 Biggetjes van Studio 100 weer terug naar de theaters in België en Nederland. Nu de volledige cast bekend is (zie eerder artikel), blijft er nog één vraag over: hoe zullen die liedjes klinken in een nieuwe uitvoering? De afgelopen tijd is er hard gewerkt door de cast aan het musicalalbum en dat is sinds 17 november 2023 uit. Hoog tijd dus voor een gesprek met K3! 8WEEKLY ging op pad naar Utrecht voor een gesprek met Hanne, Marthe en Julia.
Als de drie dames vrolijk lachend in een roze glitterende outfit met tuinbroeken de ruimte binnen komen lopen, is de toon meteen gezet. De dames zijn enthousiast over het opvoeren van hun eerste musical en laten dat graag blijken. Malin bevraagt de dames onder andere over de aanpassingen aan de musical, hoe het is om zo’n iconische musical opnieuw te gaan opvoeren én over toekomstige musicaldromen.
Februari komt steeds dichterbij, het voelt alsof de vorige persconferentie nog maar net heeft plaatsgevonden. Hoe gaat het met de voorbereiding en repetities voor de musical?
Hanne bijt de spits af en vertelt dat de voorbereidingen nog niet begonnen zijn. ‘We beginnen eigenlijk pas in januari. Maar als ik jou dat vertel en ik hoor jou zeggen “amai, februari, dat is al snel” dan denk ik zelf ook ‘oh, oh!’. Alleen, met elke tour is het zo dat we iets van drie weken tot een maand van tevoren beginnen met repeteren. Dit gaat dus ook gewoon helemaal goed komen.’
Als ze vertelt dat het opvoeren van een musical natuurlijk wel nieuw voor ze is, knikken Marthe en Julia instemmend. De zangeressen kijken ernaar uit om nieuwe dingen te gaan leren.
Weer een nieuwe ervaring dus! Maakt dat het opnemen van het nieuwe album ook anders? Jullie zijn natuurlijk gewend andere muziek op te nemen in de studio. Zorgt het opnemen van liedjes die bedoeld zijn voor toneel, voor een andere ervaring?
Hanne legt uit dat dit inderdaad een andere ervaring is. Ten eerste doordat de zangeressen gewend zijn om popmuziek op te nemen. De muziek zelf is nu letterlijk anders, omdat het musicalmuziek is. Ze vertelt: ‘Dat is qua stemtechniek ook echt anders, nu kan je ook je rol laten doorschemeren in je stem bijvoorbeeld. Je voelt ook aan de muziek dat het situaties zijn die zich nog gaan afspelen op het toneel.’ Ze voegen eraan toe dat het muzikaal ook anders is, omdat er veel meer instrumenten bij komen kijken. Dat geeft meteen een live gevoel.
Hanne: ‘Daardoor krijg je echt zin om dat ook op het podium te gaan doen!’
Ik heb zojuist de CD gekregen en zie dat de tracklist er anders uitziet dan het musicalalbum van de eerdere uitvoering. Kunnen we veel veranderingen of vernieuwing verwachten?
Hanne voegt eraan toe: ‘Aan die stevige bouwstenen zijn we niet gekomen, maar we hebben het wel wat eigentijdser gemaakt. Sommige aspecten van de musical waren verouderd en er waren teksten waarvan we het vreemd vonden om het nu zo te zeggen of zingen.’ De dames leggen uit dat er kleine tekstuele veranderingen zijn aangebracht, maar dat de nostalgie nog wel intact is gebleven, zowel in de musical als op het album.
Hanne: ‘Het is vooral wat nieuwer, een frisse wind.’
De meeste K3 shows hebben als doelgroep jonge kinderen. Maar deze musical trekt een breder publiek aan. Twintigers en dertigers uit mijn omgeving kunnen de liedjes meezingen en meedansen. Mijn beste vriendin kan je altijd troosten door ‘Amor’ aan te zetten en ikzelf ken de hele choreografie van ‘Vandaag Is Het De Dag’. Hoe is het voor jullie om ook voor een oudere doelgroep op te treden?
Marthe legt uit dat ze daar op voorhand al over nagedacht hebben. Ze hebben daarom besloten om ook late night shows te houden, die rond half zeven beginnen. Hiermee hopen ze de oudere doelgroep te bereiken. Ze vertelt: ‘Ja, die kinderen van 4 of 5 jaar die naar de middagshows komen, die zullen nooit naar een avondshow komen.’
De dames deden eerder dit jaar in Middelkerke ervaring op met die late night shows. Hanne vertelt: ‘Je merkt dat die oudere doelgroep enorm gegroeid is. Je verwacht dat die voornamelijk de nummers van de eerste generatie (K3, red.) kennen, maar ze kennen zelfs onze nummers!’ Ze zijn erg benieuwd hoe de avondshows gaan uitpakken bij De 3 Biggetjes.
Hanne: ‘Ik ben heel benieuwd, want de jeugd van toen, die kent al die songteksten en die kent alle dansjes. Daar zitten nu juist kleine veranderingen in. Ik ben heel benieuwd om van hen te horen wat ze ervan vinden.’ De zangeressen voegen eraan toe dat ze zelf natuurlijk ook onder ‘de kinderen van toen’ vallen, ze zijn zelf ook opgegroeid met de eerste generatie K3 en de bijbehorende musicals. Dit maakt het meteen spannend voor hen: ‘We willen het ook wel op onze eigen manier kunnen doen en je vraagt je dan af, als er geen eerste versie van bestond, hoe zou ik het me dan eigen maken?’ Tegelijkertijd willen ze geen afbreuk doen aan het origineel. Hanne vraagt zich hardop af: ‘Hoe doen ze dat bij andere musicals die weer terugkomen?’
Julia vertelt: ‘Omdat we de musical zelf ook zo goed kennen, hadden we kunnen ingrijpen en zeggen dat iets niet weg mag of dat iets anders moet.’ Ze voegt eraan toe dat ze zich dus goed in de ‘nostalgiegeneratie’ kan verplaatsen.
Jullie benoemden net al kort jullie voorgangers Karen, Kristel en Kathleen. Ze hebben in de eerste De 3 Biggetjes hun eigen versie van de personages Knirri, Knarri en Knorri neergezet. Zijn er aspecten van de personages zoals zij die portretteerden waarvan jullie denken ‘die neem ik mee!’, of aspecten waarvan jullie denken ‘dat ga ik nou eens helemaal anders doen!’?
Hanne: ‘Dat ligt aan onze wolven! En natuurlijk aan de regisseur.’ De gehele cast krijgt veel ruimte om dingen te proberen, hoewel iedereen ook fan is van het origineel. Hoe het dus uiteindelijk gaat worden? ‘Dat gaat dus nog ontstaan! Maar, we kijken er wel ontzettend naar uit om het te ontdekken.’
Julia voegt eraan toe dat ze vooral zin heeft om de karaktereigenschappen van de biggetjes te gaan ontdekken. ‘Die wolven, die zijn duidelijk. Je hebt een stoere, een slimme en een …’
Eén die wat dommer en grappig is – Wuppert?
Julia: ‘Ja! Terwijl bij ons als biggetjes minder duidelijk is wat de karaktereigenschappen zijn. Daarin kunnen wij nog gaan zoeken, in samenspel met onze wolven. Het wordt een gezamenlijke zoektocht.’
Spannend en fijn dat jullie nog losgaan met jullie creativiteit. Dan ben ik stiekem wel benieuwd – dit is de eerste musical die jullie gaan opvoeren en ik hoor aan alles dat jullie enthousiasme ervan afdruipt. Jullie voorgangers hebben meerdere musicals gedaan, waaronder Doornroosje en K3 in Wonderland. Smaakt het al naar meer? En zouden jullie dan verder gaan met het heropvoeren van die andere sprookjesmusicals, of zouden jullie wat nieuws willen starten met een ander sprookje?
De zangeressen kijken elkaar aan en Julia herkent meteen aan de blik van Hanne dat die het liefst voor de laatste optie gaat.
Julia roept enthousiast ‘Ja!’ en Hanne vervolgt: ‘Kijk, De 3 Biggetjes, dat was voor mij echt een wens. Als ik ooit iets als een musical zou willen en mogen doen, dan deze.’ Julia en Hanne leggen uit dat dit ook komt doordat De 3 Biggetjes een atypische musical is, zowel qua stijl als qua verhaal.
Hanne: ‘Het is heel Amerikaans. Zo lekker met een banjo.’
Julia voegt er enthousiast aan toe: ‘Een beetje country!’
Hanne vervolgt: ‘Maar op een coole manier. En het verhaal zelf is ook atypisch. Wie bedenkt er zoiets? Dat er een vervolg komt op het verhaal van De Wolf en De Drie Biggetjes. Waarin de big in het stenen huis drie dochters heeft gekregen en de wolf na zijn afgang drie zonen, die gezamenlijk uit zijn op wraak – maar de zonen en dochters worden verliefd.’
Julia: ‘Wie verzint zoiets!’
Hanne legt verder uit dat als musicals opvoeren naar meer smaakt, ze dan een voorkeur heeft voor iets nieuws. De 3 Biggetjes is volgens haar echter zo’n sterke musical, dat het zonde was geweest om deze over te slaan.
Deze musical kan natuurlijk een mooi startpunt vormen!
Julia kan haar enthousiasme maar lastig verschuilen: ‘Wie weet! Dat zou heel vet zijn.’ Ze begint gelijk verder te dromen en over potentiële verhalen na te denken, waaronder De Drie Musketiers.
Als de zangeressen ondertussen, geheel aansluitend bij hun tv-programma K3 Vriendenboek, het vriendenboek van 8WEEKLY invullen, blijven de creatieve ideeën opborrelen. Het gesprek komt op andere kinderseries, waaronder Winnie The Pooh en Paw Patrol, en hoe die hun weg naar het theater hebben gevonden. Dan blijkt het hek van de dam en komen allerlei gedeelde jeugdherinneringen aan kinderseries naar boven, waaronder herinneringen aan de enge Karbonkel uit Ik Mik Loreland en Plaaggeest van Bassie en Adriaan. De Eftelingserie Sprookjesboom komt ook ter sprake, met name vanwege de frustratie over hoe elke aflevering eindigde met een aankondiging van een nieuw, interessant verhaal. Dat kreeg echter nooit een werkelijk vervolg in een andere aflevering. Hierdoor aangestoken, dromen de meiden nog even verder hoe iets als K3 en de Sprookjesboom er uit zou zien. Om betreffende boom en Julia te citeren: ‘Maar dat, lieve kinderen, is een ander verhaal.’
Het mag duidelijk zijn: Hanne, Marthe en Julia staan te trappelen om De 3 Biggetjes op te voeren! De dames zijn enthousiast en barsten van de creatieve ideeën voor zowel hun huidige personages, als voor toekomstige musicals. Benieuwd naar hoe de bekende musicalliedjes klinken in de nieuwste uitvoering? Of wil jij weten hoe geslaagd de vernieuwingen en tekstuele veranderingen zijn? Het volledige album is sinds 17 november 2023 beschikbaar op streamingdiensten en verkrijgbaar als CD!
Interview Hanne, Marthe en Julia van K3 over het musicalalbum van de 3 Biggetjes
Artiest: K3Link: Spotify playlist
Link: CD
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Vijf generaties in beeld
Je zou het eerste schilderij waar je op de tentoonstelling Brueghel: de familiereünie in Het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch op stuit, de ouverture tot de expositie kunnen noemen. Het is de Allegorie op de schilderkunst van Jan Brueghel de Jonge.
Je ziet Bijbelse en mythologische verhalen uitgebeeld, portretten, een hond en een poes, boeken, schilderijlijsten, gereedschap op de grond en een tafel met een boeket dat wordt nageschilderd en zóveel meer. Met een beetje fantasie zou je kunnen zeggen dat hier de matriarch van de familie, Mayken Verhulst, op de voorgrond bezig is. Met nog veel andere schilders op de achtergrond. De naam van Mayken was tot nu toe nagenoeg onbekend.
Hoe de vijf generaties zich allemaal tot elkaar verhouden, valt uit de stamboom op de wand naast het schilderij op te maken.
Mayken Verhulst
Behalve schilderes is Verhulst ook ‘boeckprinter’, heeft ze na de dood van haar man de leiding over diens drukkerij en waakt ze over de nalatenschap van verschillende Brueghels. Zo kan het gebeuren dat je sommige details bij latere generaties weer tegenkomt. Zoals een witte omslagdoek met banen gekleurde stof (een joodse gebedsmantel?). Maykens man Pieter Coecke van Aelst schildert dat doek op zijn Drieluik met kruisiging, maar je komt hem ook tegen op Volkstelling te Bethlehem van hun kleinzoon Pieter Brueghel de Jonge.
Er is trouwens een hele zaal waarin originele schilderijen hangen naast wat navolgers ervan hebben gemaakt. En er is een zaal met schilderijen van Pieter Brueghel de Oude in de stijl van Jheronimus Bosch. Er hangt een vergrootglas naast, om details goed te kunnen bekijken. Verderop is een zaaltekst met een aanbeveling dat je, terwijl je naar het werk aan het kijken bent, je oog misschien kan laten vallen op ‘de verschuivingen in kleur, stijl en materialen’.
Dat is vaak duidelijk genoeg; zo is een schilderij uit het atelier van Pieter Brueghel de Jonge aanzienlijk fletser van kleur. Maar de details op de originele De boerenadvocaat zijn kostelijk. Ze doen qua humor zelfs een beetje denken aan de veel latere afbeeldingen van Marius van Dokkum. Dat is niet vreemd, want bij de Brueghels gaan het hogere en het aardse vaak samen …
Het hogere en het aardse
Zaaloverzicht met kunstkabinetten in de tentoonstelling ‘Brueghel: de familiereunie’, © Jan-Kees Steenman
… of ze nemen soms zelfs elkaars plaats in. Een mooi voorbeeld is de onlangs gerestaureerde Bloemenguirlande met de Heilige Familie en musicerende engel van Anna Maria Janssens, de vrouw van Jan Brueghel de Jonge. De plaats van Maria wordt later op een soortgelijk schilderij van Abraham Brueghel, zoon van Maria en Jan, ingenomen door een man; het humanisme vierde al geruime tijd hoogtij en met Abraham zijn we inmiddels zelfs al in de barok aangekomen.
De invloed van het humanisme blijkt ook uit de verzamelwoede die naar voren komt in de kabinetten uit het Antwerpen van de zeventiende eeuw. Met bloemen, insecten, schelpen, schilderijen, muziekinstrumenten en wat al niet meer. Het museum heeft er enkele nagebouwd. Helaas zijn er geen toelichtingen bij van wát er allemaal valt te zien, maar misschien is dat weer te detaillistisch.
Minder fijn komen in ieder geval de soundscapes met muziek over. Onder meer met een boertige dans van Tielman Susato, inclusief omgevingsgeluiden. De klank overheerst namelijk nogal en daar zijn echt andere oplossingen voor, zoals een geluidsdouche, waarbij het geluid wordt geconcentreerd op de plaats waar een bezoeker eronder gaat staan.
Dit zijn kleine, en wellicht persoonlijke kanttekeningen bij een meer dan geslaagde tentoonstelling. Want ik geef het je te doen: vijf generaties Brueghels in beeld brengen! In Den Bosch is het gelukt.
Brueghel: de familiereünie
Gezien in: Noordbrabants Museum, ’s-HertogenboschNog te zien tot: zondag 07 januari 2024
Misschien ook iets voor u
Waar Britse royals en punk samenkomen
Staan ze recht tegenover elkaar of hebben ze toch meer met elkaar gemeen dan gedacht? De tentoonstelling over Britse mode in Kunstmuseum Den Haag brengt in ieder geval de kleding van de Royals en de Rebels een stukje dichter naar elkaar toe.
Vivienne Westwood, voorjaar/zomer 2010 © Peter Stigter
Bij binnenkomst waan je je in een achttiende-eeuws interieur van misschien wel het Britse koningshuis, maar door de speakers klinken onder andere de Sex Pistols met ‘God Save The Queen’. Een groter contrast bestaat er bijna niet. De kostuums die hier worden getoond zijn daarnaast ook niet alledaags voor de Britse royals. De mannequins zijn namelijk gehuld in kleding van de iconische punk modeontwerpster Vivienne Westwood. Zij overleed vlak voor het einde van afgelopen jaar, maar heeft nog steeds een grote invloed op het hedendaagse modebeeld. ‘Bovendien is punk, in de huidige maatschappelijk onrustige tijden, weer springlevend’, wordt er geschreven in de inleidende tekst; is dit ook in de tentoonstelling terug te zien?
Liefde voor de Britten
Voor liefhebbers van het Britse koningshuis schiet de expositie zeker niet tekort. Zo zijn er een aantal stukken van prinses Diana te zien. Zoals een remake van de veelbesproken trui met het zwarte schaap en een zijden cocktailjurk met borduursel van zilverdraad die speciaal voor haar ontworpen werd. Diana werd gezien als stijlicoon, maar ze gebruikte haar outfits ook zeker om een statement te maken. Denk aan de schapentrui waarvan werd gedacht dat ze hiermee duidelijk wilde maken zich het ‘zwarte schaap’ van de koninklijke familie te voelen. ‘Zij was Royal, zij was Rebel en haar garderobe blijft tot de verbeelding spreken.’ Zoals in de zaaltekst wordt omschreven waren haar outfits een belangrijk onderdeel van haar identiteit.
De invloed van mannen(mode)
Hoewel mannenmode in modetentoonstellingen over het algemeen onderbelicht blijft, is er hier relatief veel aandacht voor. Zo had de Britse mannenmode een grote invloed op vrouwenkleding in de negentiende eeuw.
De tentoonstelling doet denken aan de succesvolle expositie Fashioning Masculinities: The Art of Menswear die vorig jaar in het Londense Victoria & Albert Museum te zien was. Hier speelde de Britse popartiest Harry Styles – die met zijn kledingkeuzes de hokjes tussen mannen- en vrouwenkleding probeert te doorbreken – een bijrol.
Ook in het Kunstmuseum hoor je medebezoekers praten over de invloed van Harry Styles met zijn parelkettingen en gelakte nagels, terwijl er hier geen outfit van hem te zien is. Hij is uiteraard niet de eerste en enige man die zich buiten de gebaande paden waagt, maar wel een groot voorbeeld vandaag de dag, waardoor grenzen steeds meer vervagen en meer uitgesproken menswear normaler wordt.
Samenkomst van werelden
Katherine Hamnett, T-shirt ‘Cancel Brexit’ (2018) en broek (ca. 1980-1990); T-shirt ‘We are all prostitutes’, ca. 1982/1983, Kunstmuseum Den Haag.
© Alice de Groot
De rijke Britse royals met hun statige kostuums tegenover de punkscene waarin met kleding statements worden gemaakt over maatschappelijke kwesties, zoals de Brexit. Twee werelden die ver uit elkaar lijken te liggen, maar uit deze tentoonstelling blijkt niets minder waar te zijn. Zo haalde Vivienne Westwood inspiratie uit kostuums gedragen door de royals en gaf ze deze een rebelse twist. Maar ook een jongere generatie ontwerpers, zoals de Schotse Charles Jeffrey Loverboy, die in zijn genderneutrale creaties de rebelse Schotse ruit terug laat komen, is te zien. Hierin komen Britse historie en rebellie samen. Het toont ook dat punk vandaag de dag nog springlevend is.
Royals & Rebels - British Fashion
Gezien in: Kunstmuseum, Den HaagNog te zien tot: zondag 07 januari 2024
Misschien ook iets voor u