Je kunt je afvragen hoe de hedendaagse kijker moet kijken naar een film uit zo’n andere tijd. Deze film maakt immers gebruik van conventies waar de kijker van nu niet aan gewend is. Vanaf het moment dat de sterren worden geïntroduceerd, door middel van zwarte blokken met witte tekst (geschreven in een soort boekvorm), moet je je als kijker aanpassen. Er zullen misschien recensenten zijn die zeggen dat de film, wanneer je door deze vreemde eigenaardigheden heenkijkt, toch een hele mooie film is, die de moeite van het kijken waard is.

Ik kan dit echter niet zeggen. Ik kan niet door de vreemde kenmerken van de deze film heen kijken. Zo blijft het bordkartonnen decor opvallend plat; de Alpen die op een gegeven moment als decor dienen zijn bijna lachwekkend nep. Ook de verhaallijn komt erg geconstrueerd over (in het kort: jong meisje trouwt met saaie oudere rijke man, maar valt eigenlijk voor jonge held die haar meerdere keren ’toevallig’ het leven redt), wat lachwekkende momenten oplevert wanneer de gebeurtenissen minutenlang van te voren te voorspellen zijn. Eigenlijk is alles aan deze film gekunsteld. De make-up van de acteurs (ook de mannen hebben aangezette ogen en gestifte lippen) en actrices (met hartvormige lippen en te lange wimpers) zorgt ervoor dat je ze blijft zien als spelers, als niet echte mensen. Zo ook de manier van acteren (de naar boven rollende ogen van Gloria Swanson) plus de uitbundige, soms zelfs exotische kostuums zijn gekunsteld.

Beyond the Rocks is niet meeslepend. Juist dit is echter waarom de film interessant is, fris in een bepaald opzicht. Het is geen vloeiende film waarbij je rustig achteruit kunt leunen. Het is zelfs letterlijk geen vloeiende film; lopende en rennende mensen verspringen steeds stukjes (waarschijnlijk het gevolg van een wisseling van de filmstrook), en als kijker moet je meegaan in deze sprongetjes.

Het bijzondere van de nieuwe geluisscore van Henny Vrienten is dat deze het kunstmatige benadrukt, hetgeen waardoor je opgeschrikt wordt. Naast de muziek zijn er vreemde kleine geluiden te horen, zoals bijvoorbeeld opeens het piepen van een tuinhekje. Dit werkt vervreemdend, omdat je de mensen niet hoort praten (hun dialogen zijn in zwarte tussenschermen te lezen), maar soms dus wel de objecten hoort ‘praten’ (zo zijn er ook ruisende kranten, klinkende kopjes en zelfs het geroezemoes van andere mensen in een restaurant is te horen). Een prachtig voorbeeld is een Tiroler dansscene, die waarschijnlijk ook zonder geluid al meesterlijk is, maar met het klapgeluid van dansende mannen in korte leren broekjes helemaal mooi wordt. Dat komt waarschijnlijk ook doordat de scène niet direct deel uitmaakt van het verhaal en verder niet veel betekenis heeft.
Het is duidelijk dat Beyond the Rocks voor de kijker van nu een andere film is dan voor de kijker uit 1922, maar misschien is het nu wel een interessantere film dan toen.

Zes vrienden zijn onderweg naar een footballwedstrijd, wanneer ze door autopech in een afgelegen bos belanden. Twee van hen, het stelletje Carly (Elisha Cuthbert uit 24) en Wade (Jared Padalecki uit The Gilmore Girls) besluiten met een inteeltachtige redneck, die in zijn vrije tijd een kuil met doodgereden dieren vult(!), mee te liften naar het dichtstbijzijnde plaatsje Ambrose. Aangezien de garage dicht is, brengen ze een bezoekje aan het schijnbaar verlaten House of Wax: een huis totaal gemaakt van was (!) en gevuld met wassen beelden. En wanneer de twee erachter komen waarom de beelden er zo realistisch uitzien, is het al te laat.

Afgeknipte vingers

Het duurt ongeveer een uur voordat House of Wax op gang komt en er ook daadwerkelijk iets gebeurt. Voor die tijd zijn de hoofdpersonen maar een beetje aan het rondrijden en wordt er vooral gebruik gemaakt van misleidende spannende muziek – een nogal goedkope manier om de kijker bezig te houden. Als de film uiteindelijk begint, gebeurt er ook wat: doorgeknipte achillespezen, afgeslagen kaken en afgeknipte vingers zijn aan de orde van de dag. Helaas is het dan al te laat om van House of Wax een vermakelijke slasher te maken.

Lachwekkend

Nou ja, vermakelijk is de film wèl. Maar dan in de zin dat de film misschien wel de stomste personages bevat uit de gehele filmgeschiedenis. Keer op keer ondernemen ze de meest hersenloze acties, zoals het in hun eentje verkennen van een creepy huis en zelfs bij het vinden van een tafel vol bebloede zagen, boren en ander onheilspellend gereedschap gewoon doorgaan met de zoektocht. Niemand is zo nieuwsgierig (of dom!) om zelfs na het aantreffen van lugubere moordwapens vrolijk door te gaan. En doordat dit soort acties zich in razendsnel tempo opstapelen, wordt het geheel al snel zo belachelijk dat zelfs de moorden lachwekkend worden. En dat kan toch niet de bedoeling zijn geweest.

Striptease

Het concept voor House of Wax is aardig: psychopaat giet levende mensen in was en creëert zo zijn eigen Madam Tussauds. Het gegeven is lichtelijk gebaseerd op de gelijknamige film uit 1953, met het grote verschil dat de nieuwe versie bevolkt wordt door televisieacteurs als Cuthbert, Padalecki en zelfs Paris Hilton. Deze laatste doet eigenlijk waar ze het beste in is: “verleidelijk” in de camera kijken, een striptease geven om vervolgens een metalen buis door haar hoofd te krijgen.

Tenenkrommend

House of Wax kan uiteindelijk het beste beschreven worden als een slechte combinatie tussen The Texas Chainsaw Massacre, Wrong Turn en duizend andere horrorfilms, alleen dan met was, tenenkrommend domme personages en een totaal belachelijk einde. Het ligt uiteindelijk vooral aan het slechte script dat House of Wax veel lachwekkender is dan eigenlijk de bedoeling was.

Met het plaatje van een schreeuwende man begint de werkelijke film. De gillende mafkees dreigt eigen vrouw en kind om te leggen. Vanaf een nabij gelegen dak probeert Jeff Talley (een baardkammende Bruce Willis) van de LAPD met hem te onderhandelen. Maar Talley faalt, zweert nooit meer te werken als onderhandelaar, en laat zich overplaatsen naar Bristo Camino, een klein plaatsje waar nooit iets gebeurt. Althans, dat denkt Talley, want een tijd later moet hij het opnemen tegen drie schoffies, die in zijn buurt een accountant en diens zoon en dochter gijzelen in een villa.

De draad kwijt

Op dat moment zitten we vijftien minuten in bioscoop, en dan moet nog blijken dat de accountant banden heeft met de onderwereld en de CIA, dat Talleys eigen gezin ook gegijzeld wordt en dat een van de gijzelnemers een psychopaat is. Wending na wending na wending dus. Maar Siri doseert de informatie prima. Alleen op die momenten dat de plot overduidelijk rammelt, loopt de kijker het risico de draad kwijt te raken. Die momenten zijn, zoals het hoort in een actiefilm, aanwezig, maar schaars.

Hysterisch

Wie deze film gaat zien in de hoop een voorproefje van Die Hard IV te krijgen, komt bedrogen uit. Willis hangt eigenlijk de hele film lang alleen maar met allerhande gespuis aan de telefoon; hij neemt zelf praktisch nooit de wapens op. Daarbij komt dat Willis’ personage wordt gedreven door een zeer Amerikaans soort fanatisme: Jeff Talley is te weinig onderkoeld om de kijker te doen geloven dat hij nog andere karaktereigenschappen heeft naast angst, nervositeit en woede en hij neemt geregeld volslagen hysterische beslissingen, die ieder ander al acht keer zijn baan hadden gekost.

Goodwill

Je wilt wel sympathie voelen, maar in zijn poging alle verwikkelingen geheim te houden (anders vermoorden ‘ze’ zijn gezin), maakt hij het zichzelf af en toe nogal lastig. Zoals wanneer hij een slachtoffer niet naar het ziekenhuis laat vervoeren, omdat hij nog wat vragen wil stellen: met zo’n houding kweek je geen enkele goodwill bij je personeel of de kijkers. En op dezelfde manier is de rol van Ben Foster (bekend van Six Feet Under) moeilijk serieus te nemen. Foster speelt de psychotische Mars Krupchek, een van de drie probleemjongeren, en nog nooit heb ik iemand zo overspannen zien hunkeren naar liefde en compassie.

Kwelgeesten

Toch zit je een uur en veertig minuten bloedzenuwachtig in je stoel. Dat komt vooral doordat, zoals gezegd, Siri de kijker om de oren slaat met meer en meer nieuwe verwikkelingen zonder onduidelijk te worden òf juist alles uit te leggen. En Willis mag nauwelijks geweren vasthouden of oneliners uitspreken, maar de manier waarop zijn personage alle tegenstanders tegen elkaar uitspeelt is zeer vermakelijk. Daar komt nog bij dat je prettig nerveus wordt van Siri’s claustrofobische cinematografie: veel gezwenk met camera’s, dicht op de acteurs, weinig licht. Vooral in de laatste twee scènes, waarin Talley vol overtuiging zijn kwelgeesten over de kling jaagt (toch nog Bruce Willis met pistolen!) komt die onrustbarende vormgeving tot zijn recht.

Het krankzinnige tempo, de constante druk op Talley en de kijker, en de woeste eindscène plus epiloog maken dat ze je de bioscoop uit moeten drágen van uitputting, en daarvoor ga je toch naar de film: ontspanning door inspanning. Het verhaal lees je thuis nog maar eens na.