Als muziek in de oren

Laat ‘Running Up That Hill’ van Kate Bush aan twee luisteraars horen en de één begint vanzelf te dansen terwijl de oren van de ander spontaan beginnen te bloeden. Waarom interpreteren we eenzelfde compositie zo verschillend? Er is geen vraag die Rogers zo veel bezighoudt als deze. Ze verruilde haar succesvolle carrière in de muziekindustrie, als producer en geluidstechnicus van onder andere Prince, voor een minstens zo interessante positie aan het Berklee College of Music in Boston. Hier focust ze niet zozeer op de muziek zelf maar veeleer op de luisteraar. In This is what it sounds like wordt ze bijgestaan door co-auteur en neurowetenschapper Ogi Ogas, met wie ze een gedeelde guilty pleasure heeft gevonden in cowboymuziek.

Goed in het gehoor

De meest cruciale factor in muziekbeleving is volgens Rogers niet de muziek zelf, maar de luisteraar. Hoe muziek binnenkomt, welke waarde we eraan toekennen, het hangt helemaal af van onze persoonlijke luisterprofielen. Zo’n uniek profiel kent voorkeuren voor een zevental variabelen, waaronder: authenticiteit, realisme, avontuurlijkheid, melodie, tekst, ritme en timbre. Ieder gebied krijgt een eigen hoofdstuk waarin uitvoerig wordt stilgestaan bij de eigenschappen en de verschillende verschijningsvormen in muziek.

Een deel van je smaakprofiel hangt af van je persoonlijkheid. Ben je experimenteel aangelegd en ontdek je graag iets nieuws? Of houd je het bij je geliefde, vertrouwde genres? Maar onbewust spelen er nog veel meer factoren mee die invloed hebben op je muziekperceptie. Zo hebben de klankkleur en intonatie van je moedertaal invloed op de voorkeur voor grote of juist kleine intervallen.

Luisteroefeningen

Geen boek over muziek zonder muziek. Rogers nodigt je regelmatig uit een specifiek nummer te beluisteren alvorens je verder leest. De auteurs tuigden zelfs een hele website op waar de nummers terug te vinden zijn. Verfrissend is de diversiteit van de gekozen nummers; zowel oude als nieuwe muziek passeert de revue. Zo wordt Creedence Clearwater Revival aangehaald wanneer het gaat om de beelden die in je opkomen tijdens het beluisteren. Gaat het om de complexiteit van ritmes, dan fungeert Parquet Courts als referentie.

This is what it sounds like slaagt erin wetenschappelijk te onderbouwen wat ogenschijnlijk ongrijpbaar is. Rogers is een ware muzieknerd en haar boek zal vermoedelijk vooral door andere muzieknerds gelezen worden. Maar wie zich ervoor openstelt zal versteld staan van het brede palet aan factoren die meespelen bij het scheppen van een waardeoordeel over muziek.