Mark Kozelek draait al even mee en heeft in meer dan twintig jaar veel mooie dingen gemaakt. Zijn indrukwekkende oeuvre wordt met Benji nog verder uitgebreid.

Kozelek is nooit het zonnetje in huis geweest en zal dat ook niet worden, maar de depressies die hem teisterden in zijn tijd als frontman van Red House Painters hebben in de loop der jaren plaatsgemaakt voor zoete melancholie. Een (auto)biografie van Kozelek zou overbodig zijn. Wie zijn discografie in chronologische volgorde beluistert, krijgt een volledig beeld van Kozeleks leven en persoonlijke ontwikkeling.

Jeugdherinneringen
Kozeleks teksten zijn altijd intiem en doen aan als dagboekfragmenten. De inmiddels 47-jarige singer-songwriter maakt de luisteraar ook op Benji deelgenoot van zijn leven. Dat leven lijkt op dit moment vooral in het teken te staan van jeugdherinneringen. Met een zekere weemoed kijkt Kozelek terug op jeugdliefdes, verloren familieleden en zijn eerste levensjaren.

Zo richt Kozelek zich in het schitterende openingsnummer ‘Carissa’ tot zijn achternicht, die op 35-jarige leeftijd overleed, en op ‘Truck Driver’ zingt hij over zijn overleden oom. Op ‘I Can’t Live Without My Mother’s Love’ en ‘I Love My Dad’ beschrijft hij op lieflijke wijze de liefde voor zijn ouders, terwijl hij op ‘Jim Wise’ een oude vriend van zijn vader bezingt, die zijn vrouw vermoordde en daarna zichzelf van het leven probeerde te beroven.

Het absolute hoogtepunt is echter het betoverende ‘I Watched The Film The Song Remains The Same’. In ruim tien minuten vergelijkt Kozelek het jongetje dat hij was op de basisschool met de man die hij nu is. Zo horen we de tekst: “For 46 years now I cannot break the spell / I’ll carry it throughout my whole life and probably carry it to hell / I’ll go to my grave with my melancholy / And my ghost will echo my sentiments for all eternity.”

Meditatief
Maar er is natuurlijk meer dan de verhalen die Kozelek zijn luisteraars voorschotelt. Hij begeleidt zijn teksten met akoestische gitaar, bass en xyolofoon, en wordt op enkele tracks bijgestaan door een drummer en pianist. Over het algemeen staat de muziek zodanig in dienst van Kozeleks verhalen dat je soms vergeet dat je niet met literatuur, maar met muziek te maken hebt. ‘Dogs’ en ‘Richard Ramirez Died Today Of Natural Causes’ zijn uitzonderingen op die regel. Doordat de instrumentatie wat meer uitgesproken is dan op andere nummers, vallen deze tracks direct op.

Toch zijn het vooral de minimale songs die na meerdere luisterbeurten indruk maken. De muziek werkt bijna meditatief en vestigt de aandacht op de mooie verhalen die Kozelek vertelt. Tel daar Kozeleks typische manier van zingen bij op, die zowel voor nonchalant als zeurderig door kan gaan, en je kunt enkel concluderen dat Mark Kozelek nog altijd een van de meest interessante en unieke muzikanten is binnen het singer-songwritergenre.

Muziek die het meeste raakt wordt vaak gemaakt door mensen die zelf pijn hebben gehad. Op A Church That Fits Our Needs, de vorige plaat van Lost in the Trees, was dit ook het geval. Het emotionele leed door de zelfmoord van zijn moeder had Picker losgelaten op zijn muziek en die is prachtig geworden. Hoewel zijn pijn nog terug te horen is op het nieuwe Past Life zegt de titel van de plaat het eigenlijk al: het verleden is het verleden. Ook in de muziek is dit te horen: experimentele en lichtelijk opzwepende beats en fijne, zomerse synths.

Voorzichtig
Past Life is zeker niet de meest blije plaat, maar blijft in zijn geheel behoorlijk kalm. ‘Lady in White’ begint met een rustige beat en een mysterieus pianogeluid. De dromerige vocals van Picker passen goed bij de muziek. Het nummer springt er nergens enorm uit, maar is als een parel die net uit een oester is gekomen: voorzichtig en ongepolijst. Het volgende ‘Daunting Friend’ is muzikaal gezien het uiterste: het verwelkomt de lente met open armen en klinkt door het opzwepend ritme en de hoge vocals zowaar vrolijk. Hoewel ‘Rites’ en ‘Sun’ ook in dit lente-rijtje passen, is ‘Daunting Friend’ het meest verrassende nummer op de plaat.

Verstopt
Opener ‘Excos’ en afsluiter ‘Upstairs’ zijn nummers die de plaat goed samenvatten. De luisteraar maakt kennis met de nieuwe, verlichte Picker in ‘Excos’, maar wordt er in ‘Upstairs’ aan herinnerd dat de wonden op een goed plekje zijn verstopt. Dat lied is op het eerste gehoor niet duister, maar heeft wel donkere lyrics: “And where will I go now, when my world is cold and broken, will the sea part, when the moons blood falls, and opens up the earth, there’s a sun rise, don’t let me fall apart”. De pijn zal nooit helemaal verdwijnen, maar het verschil met het vorige album is dat het grote verdriet aardig verwerkt is.

Dat er na regen altijd, al dan niet kleine zonnestralen komen bewijst Picker met Past Life. Ook al is de plaat ietwat voorzichtig en klein, het resultaat mag er zijn. De vorige cd was mooi door het grote verdriet en het onbegrip, het nieuwe album is erg knap door de aanwezigheid van persoonlijke ontwikkeling vertaald in muziek.