We kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
Deze cookies verzamelen informatie die in geaggregeerde vorm wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn, of om ons te helpen onze website en applicatie voor u aan te passen om uw ervaring te verbeteren.
Als u niet wilt dat wij uw bezoek aan onze site volgen, kunt u dit in uw browser hier uitschakelen:
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
De volgende cookies zijn ook nodig - U kunt kiezen of u ze wilt toestaan:
U kunt meer lezen over onze cookies en privacy-instellingen op onze Privacybeleid-pagina.
Disclaimer en privacybeleid
Sterk, ook zonder innovatie
Hoewel Fires Within Fires nogal standaard klinkt, leveren de invloedrijke metallegendes van Neurosis weer kwaliteit met meeslepende en intense postmetal.
Halverwege de jaren negentig stampte Neurosis bijna eigenhandig het postmetalgenre uit de grond. Sinds die tijd slingert de band de ene na de andere imposante plaat de wereld in, telkens met net weer een andere wending aan het kenmerkende gitaargeweld. De invloedrijke discografie waarin dat heeft geresulteerd, is met recht indrukwekkend te noemen. Twintig jaar na magnus opus Through Silver in Blood (1996) bewijzen de metalheads uit Californië nog altijd een flinke portie meeslepende herrie te kunnen maken, zelfs als de innovatie ver te zoeken is.
Standaard
Op de nieuwste plaat, Fires Within Fires, doet Neurosis immers vooral waar het bekend om staat: intense metalnummers maken met logge riffs en heftige uitbarstingen. Scott Kelly, die er zelf nog een folkcarrière op na houdt, en Steven von Till voorzien de muziek met hun indringende en woeste vocalen van wat emotie. De smaakvol ingezette synthgolven maken het af met een extra dosis sfeer.
Niet alleen doet Neurosis waar het bekend om staat, het doet nauwelijks meer dan dat. Als Fires Within Fires zich op één manier onderscheidt van de rest van de discografie, dan is het dat de band nooit zo standaard als zichzelf klonk als op dit album. De muziek is gestript van een afwijkend element of avontuurlijke insteek; geen ongewone instrumenten, zoals de doedelzak op de voorganger, of aparte songstructuren dit keer. Het is ‘gewoon’ een bondige plaat van veertig minuten – wat overigens erg kort is voor de groep – met typische Neurosismetal.
Genoeg subtiliteiten
Dat klinkt wellicht wat negatief, maar de uitvoering is weer dusdanig sterk dat het toch gewoon genieten is. De zware riffs zijn om van te smullen, de opbouwen zijn meeslepend en er zijn genoeg interessante subtiliteiten. Een uitstekend voorbeeld is hoogtepunt ‘Broken Ground’, dat afwisselt tussen atmosferische geluidsgolven met een ingehouden Scott Kelly en uitbarstingen met kolkende synths, ijzingwekkende uitroepen en riffs die de kaken op elkaar doen klemmen.
Neurosis is het musiceren dan ook nog niet verleerd. Ondanks de hoge kwaliteit steekt het echter nogal bleekjes af bij enkele van de invloedrijke topwerken uit het verleden. De band moet er dan ook voor waken niet te veel in standaardformules te vervallen. Om die reden is Fires Within Fires geen essentieel nieuw album van deze metallegendes, maar wel weer een uitstekend muzikaal werkstuk.
Misschien ook iets voor u
Doorgaan of niet doorgaan?
Hamlet van William Shakespeare is hoogstwaarschijnlijk de zwanenzang van Toneelgroep De Appel, omdat de groep geen subsidie meer krijgt. Deze vermoedelijk laatste voorstelling heeft briljante momenten en ook minder goede, maar het einde, waarin David Geysen, regisseur en hoofdrolspeler, als Hamlet namens De Appel afscheid neemt en het publiek dankt, ontroert.
De Haagse Toneelgroep De Appel kampte al eerder met subsidieproblemen, maar is daar toen met veel lef en een toneelmarathon van twaalf uur succesvol uitgekomen. David Geysen heeft, toen in juni bleek dat er geen subsidie van het rijk zou komen, er voor gekozen om Hamlet op te voeren, het stuk der stukken. Onlangs is duidelijk geworden dat de gemeente Den Haag evenmin geld wil stoppen in een doorstart van de vijfenveertigjarige De Appel.
Wraak
Hamlet is het verhaal van de Deense kroonprins die naar huis komt als zijn vader onverwachts is gestorven. Hij ziet dan hoe zijn moeder kort na het sterven van haar echtgenoot met diens broer trouwt. Dat betekent niet alleen incest, naar de maatstaven van Shakespeares tijd, maar ook het verlies van de kroon waar Hamlet recht op heeft. En dan, of dat al niet pijnlijk genoeg is allemaal, hoort hij tot zijn ontzetting van de geest van zijn vader dat die vermoord is door diezelfde broer die nu zijn stiefvader is. Er rest hem maar een uitweg: wraak!
Het toneelbeeld is spectaculair: hoge stellages met smalle plankieren die constant worden gebruikt – je moet bij De Appel als speler geen last hebben van hoogtevrees – hovelingen die allen in het wit zijn gekleed met, op Hamlet en Ophelia na, wit geschminkte gezichten, de koning en de koningin als boeven met zonnebrillen op en Hamlet als enige in het zwart.
Sterke beelden
Maar als het stuk begint, valt het in eerste instantie niet echt mee. Deze voorstelling heeft constant sterke beelden, de opkomst van de geest is heel bijzonder, maar de tekstbehandeling is niet fantastisch. De enige die Shakespeares woorden recht doet is Bob Schwarze. Schwarze maakt van Polonius, de raadsheer van de koning, een lieve, beetje naïeve man met steeds wisselende gelaatsuitdrukkingen en een prachtige interpretatie van Shakespeares woorden.
Geysen als Hamlet begint spannend: hij ligt verveeld op een van de hoge plankieren terwijl de nieuwe koning het hof verwelkomt, maar ook zijn spel valt tegen. Hamlet wordt heden ten dage nog steeds beschouwd als een relevant stuk omdat het voor veel mensen herkenbaar is dat je geest en je geweten je aansporen iets te doen, maar dat je jezelf er desondanks niet toe kan zetten. De Hamlet van Geysen is echter geen twijfelaar, integendeel, hij is militant. Dat maakt dat een monoloog zoals ‘Nu ben ik alleen’, waarin hij zichzelf kastijdt omdat hij maar niet tot actie overgaat, niet werkt. De scène met de toneelspelers echter is briljant. Hier kan hij uitpakken met Shakespeares humor en dat doet hij fantastisch.
Kleurrijk en inventief
Ook na de pauze zijn de scènes met actie en humor de beste, flitsend en fraai vormgegeven, maar de ernstige scènes vol pijn en ontzetting, zoals de voor het verhaal belangrijke scène tussen Hamlet en zijn moeder, schieten tekort in geloofwaardigheid.
Al raakt deze Hamlet je hart dan niet zoals sommige andere versies, De Appel biedt ons wel een levendige en kleurrijke voorstelling. En het einde, als de gestorven Hamlet ons toespreekt en adieu zegt, ontroert. En dan denk je, wat jammer dat zo’n vitaal en inventief gezelschap moet stoppen. En hoop je heel erg dat er toch nog een wonder gaat gebeuren.
Toneelgroep De Appel – Hamlet
Regie: David GeysenArtiest: Toneelgroep De Appel
Gezien op zaterdag 12 november 2016 in Appeltheater, Den Haag
Misschien ook iets voor u
Een voorstelling omtrent de Amerikaanse verkiezingsnacht
/ 0 Reactiesdoor: Hanna van der Leest0 SterrenDe strijd tussen Donald Trump en Hillary Clinton kwam vorige week dinsdag tot een hoogtepunt tijdens de verkiezingsnacht. Het zou een onvergetelijke nacht worden, waarin geschiedenis zou worden geschreven. Stemmen! was een uitputtingsslag van 11 uur lang achter elkaar theatermaken. Een historische en onvergetelijke nacht is het inderdaad geworden, dankzij de verrassende uitslag. Waar de acteurs en schrijvers en zelfs regisseur Greg Nottrot in het begin nog een beetje lacherig deden over een eventuele Donald Trump als president, was er na de voorstelling een duidelijke omslag te zien en was het verdriet en de verslagenheid op de gezichten van de acteurs en schrijvers af te lezen.
Dinsdagavond 8 november om 21:00 werd het publiek welkom geheten in de Stadsschouwburg Utrecht bij de voorstelling Stemmen! van het Nieuw Utrechts Toneel in samenwerking met het Nationale Toneel en het Zuidelijk Toneel. Regisseur Greg Nottrot nam de rol van host op zich en gaf het publiek een inleiding over wat hen deze 11 uur lang allemaal te wachten stond. Daarbij stelde hij de personages uit het drama aan het publiek voor. De voorstelling werd onderverdeeld in 7 verschillende afleveringen van elk 75 minuten. Na elke aflevering volgde een korte pauze van een kwartier waarin het publiek de kans kreeg om even wat te eten of drinken te kopen en het toilet te bezoeken. Tevens was het mogelijk om een aflevering in de rustruimte door te brengen, maar hier werd niet veel gebruik van gemaakt.
De afleveringen bestaan uit ‘het drama’, dat afgewisseld werd met live verslag van de verkiezingsuitslagen, talkshows en live verbinding met correspondenten in Amerika, ondersteund door livemuziek. Op het podium staat een groot scherm dat fungeert als venster naar de buitenwereld. Hierop worden nieuwsuitzendingen getoond en krijgen we beelden te zien die de correspondenten maken in Amerika. Ook in de foyer van de schouwburg zijn een aantal schermen te vinden, zodat het publiek ook tijdens de pauze niks hoeft te missen.
NMO News
Het drama in Stemmen! speelt zich af in de studio van de fictieve Amerikaanse nieuwzender NMO News. De zender kampt met steeds lagere kijkcijfers en de nieuwe tv-regisseur (gespeeld door Pieter van der Sman van het Nationale Toneel) ziet de verkiezingsnacht als de belangrijkste avond van het jaar om de kijkcijfers van op te krikken. De presentator, gespeeld door Mandela Wee Wee, komt niet opdagen en nu neemt de presentatrice, gespeeld door Ellen Parren, tevens de minnares van de presentator, met tegenzin zijn rol over. De presentator blijkt gegijzeld door een gefrustreerde man die gespeeld wordt door Mark Kraan. Anne-Chris Schulting speelt een medewerker die, net terug van een burn-out, worstelt met haar positie bij de nieuwszender omdat ze van mening is dat ze veel meer kan dan alleen het oplezen van tweets. Drama genoeg dus!
De nieuwsuitzendingen werden afgewisseld met verschillende humoristisch reclames. Bijna alle teksten voor dit drama worden live geschreven en bijna letterlijk op het podium geprint. Zo zie je verschillende keren iemand van de schrijvers A4’tjes met de tekst aan de acteurs uitdelen, wat het live gevoel van de voorstelling benadrukt. Dit vereist veel inspanning en improvisatie van de acteurs. Als er dingen misgingen – acteurs hebben de verkeerde versie van de tekst, zinnen kloppen tekstueel niet – wisten de acteur daar met humor iets van te maken. Wat dat betreft had Greg Nottrot gelijk: wanneer er iets misgaat, heeft dat zo zijn charme. Het voelde heel intiem om bij het proces van schrijven en spelen betrokken te zijn, alsof je je middenin een repetitieproces bevond.
Fictie of realiteit?
De voorstelling bevond zich op de kloof tussen fictie en realiteit. Het drama speelde zich af bij een fictieve nieuwszender, maar bracht wel live verslag van al het nieuws omtrent de Amerikaanse verkiezingen. Dit nieuws was dan weer de realiteit. Voor het publiek was het daardoor soms lastig om te beseffen wat echt was en wat niet. Dit maakte het een interessante voorstelling. Wanneer je Greg Nottrot ‘En we zijn eruit’ hoorde roepen, wist het publiek dat ze zich weer in de realiteit bevonden en werden er in interviews maatschappelijk thema’s aangehaald zoals seksisme, racisme, culturele diversiteit, de vercommercialisering van de media, globalisering en de populistische politiek in Amerika. Tussendoor werd er ook geprobeerd contact te leggen met de correspondenten die live verslag gaven van de sfeer in Amerika. Dit zorgde soms voor chaotische taferelen, omdat op de momenten dat het verslag van de correspondenten gepland stond, er geen verbinding was. Daardoor moesten sommige interviews worden afgekapt om de correspondenten aan het woord te kunnen laten.
De uitslag
Verslagenheid alom wanneer de schrijvers en acteurs zich begonnen te realiseren dat Trump aan de winnende hand was. Het was een emotionele rollercoaster voor de schrijvers en acteurs, maar ook voor het publiek. Aan het begin werd er nog geroepen: wat nou als Trump wint? Dit werd weer lacherig afgewimpeld. Fictie en realiteit waren dusdanig met elkaar verweven dat het even duurde voordat het doordrong dat Trump daadwerkelijk aan de winnende hand was. Tijdens de laatste scène delen de schrijvers de tekst van het nummer Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder van Ramses Shaffy uit, dat door zowel de schrijvers, acteurs als het publiek werd gezonden. Dit vormde een prachtig slotbeeld waarbij iedereen die mee heeft gewerkt op het podium stond te zingen en waar de verbazing en angst van de gezichten was af te lezen.
Na afloop van de voorstelling gingen de bezoekers uitgeput en verslagen naar huis. De officiële uitslag was nog niet bekend, maar officieus konden we al wel zeggen dat Donald Trump de 45e president van Amerika wordt. Spannende tijden zullen volgen voor Amerika en de rest van de wereld.
SPECIAL 'Stemmen!'
Regie: Greg NottrotArtiest: Nieuw Utrechts Toneel i.s.m. Nationale Toneel en Zuidelijk Toneel
Gezien op dinsdag 08 november 2016 in Stadsschouwburg Utrecht,
Misschien ook iets voor u
It Must Be So – Jephtha anno 2016
Fijnbesnaard en inventief pakt Claus Guth, regisseur, het laatste oratorium van Händel Jephtha aan in de kersverse productie van De Nationale Opera. Eminent speelt hij met taferelen die treffend de personages tot leven brengen en het verhaal een sublieme en actuele draai anno 2016 verlenen. Samen met Ivor Bolton, dirigent, en Sommer Ulrickson, choreograaf, schotelt hij ons een onvergetelijke avond voor waarin de universaliteit van de Bijbelse vertelling zichtbaar wordt.
Het Bijbelse verhaal is in dit oratorium monotoon vertaald, des te verrassender is de kleurrijke mis en scene bij de afwisseling tussen de koor- en soloscènes. Guth wikkelt de vertelling rondom de woorden “It must be so”, die al in het begin door Jephtha’s halfbroer Zebul uitgeroepen worden, en knoopt psychologische subtiliteiten met het heden aan. Jephtha wordt gevraagd om een leger aan te voeren en de Israëlieten tegen de Ammonieten te verdedigen. Hij, een buitenstaander en een bastaard die na de dood van zijn vader, de rechter Gilead, verstoten wordt, krijgt een herkansing. Hij stemt in onder de voorwaarde dat hij, als hij de overwinning behaalt, de leider van Israël wordt. Jephtha’s hunkering naar respect en erkenning is zo groot dat hij aan God als dank het eerste wezen dat hem thuis tegemoetkomt belooft te offeren. Helaas, het wordt zijn dochter Iphis, die vanaf nu de spil van de gebeurtenissen wordt. Het spel tussen hart en verstand begint.
Engel
Tijdens de hele voorstelling schuiven de levensgrote letters IT MUST BE SO op het podium, als reminders aan het fatum dat Jephtha na zijn onzinnige gelofte over zich afgeroepen heeft. Geven we niet allemaal ons woord voor iets wat later een misslag in ons leven veroorzaakt?
De funeste cirkel van zijn lot komt op gang. Anders dan in het boek Rechters, waarop Thomas Morell zijn libretto baseerde, kiest Händel voor een gelukkige afloop. Zo niet Guth: zijn engel die Iphis van de vaderlijke doodsteek redt, lijkt geen uitkomst uit de situatie te bieden waarin Iphis noodlottig terechtgekomen is. Volgens de engel mag ze blijven leven, zij het in de beslotenheid van een klooster.
De voorstelling eindigt met Iphis in een vormloos gewaad en kort geknipt haar, zittend op een bed. Ze houdt een kussen voor zich, waaruit ze bij iedere stille gedachte een veertje plukt. Haar gedachten versnellen, het kussen wordt een sloop zonder inhoud en een hoopje dons op de grond. Guth lijkt hier te willen verleiden tot een vraag: binnen welke waanvoorstelling is het überhaupt mogelijk dat er een engel verschijnt?
Vrouwen
Niet de mannelijke personages, maar Iphis en haar moeder Storgé, de laatste met veel dramatische authenticiteit door Wiebke Lehmkuhl vertolkt, maken de handeling raadselachtig en houden de actie levendig. Anna Prohaska lijkt een geboren Iphis te zijn: onbekommerd in haar liefde voor de vader zingt ze met haar dynamische stem de sterren van de hemel en overtuigt ook nog met haar acteerkunst als ze zich aan de gelofte van haar vader onderwerpt. Al snel veranderd de constant zwervende zin It Must Be So in een vraag – zeker als Bejun Mehta alias Hamor voor de zoveelste keer zijn verlangens en dromerige liefde met zijn cherubijnachtige countertenor stem bezingt.
De feminiene personages slepen je mee en al gauw word je toornig op Jephtha’s barbaarse teneur. Richard Crofts stem lijkt in het begin nog onder de tragiek van het personage te kwijnen, doch na de pauze komt hij op gang – hier lof voor zijn plezierig heldere dictie – en zet de verscheurde vader scenisch en muzikaal ontroerend neer. Door Jephtha’s persoonlijke drama en het familieverleden suggereert Croft in het verlengde van Guths visie een leider met beperkte oordeelkracht die standvastig tegenover zijn gegeven woord aan God blijft, maar zich tegelijk als vader en echtgenoot diskwalificeert.
Bolton & co
De geloofwaardigheidsgraad is hoog, de personages schijnen van vlees en bloed en de ontwikkelingen zwepen de emoties van de luisteraar hoog op, niet in het minst dankzij de hier zeer dominante rol van het koor van De Nationale Opera – een vurige bijval voor de koorleidster Ching-Lien Wu – en de meesterlijke hand van maestro Ivor Bolton. Samen met het authentieke ensemble Concerto Köln zorgt hij voor een onvergetelijke avond. Als een barokke schilder met een kwast vervolmaakt hij met zijn dansende manier van dirigeren het oratoriumkunstwerk.
Kunde en kennis van Bolton zorgen voor een gedetailleerde en elegante omlijsting en brengen beelden en muziek van Händels laatste werk tot leven. Een opera die geen opera is maar waarvan het relaas onder de huid kruipt en je dwingt na te denken over het leven.
Misschien ook iets voor u
Snijders’ absurdistische universum is van een verfrissende pretentieloosheid
Niet dat Ronald Snijders (1975) uitblinkt in toenemende originaliteit in zijn shows, vermakelijk is het zeker wel. Met een spervuur aan taalgrappen windt hij met gemak het publiek om zijn vinger, dit keer ook muzikaal ondersteund door Erik Verwey en Bram Knol. Het geeft de derde show van absurdist Snijders een prettig Amerikaans tintje.
Wie een kijkje zou kunnen nemen in het hoofd van de Amersfoortse cabaretier, zou al snel duizelig worden van alle snelle gedachten die er rondtollen. Soms wordt hij daartoe gedwongen, zegt hij. ‘Mensen vragen mij wel eens: wie zijn toch al die mensen die al die vragen stellen?’ Want er zijn nogal wat mensen die hem vragen stellen, bijvoorbeeld wat hem bezig houdt. Of waartoe we hier op aarde zijn. Geen kleine, gemakkelijke vragen dus. Maar Snijders zou Snijders niet zijn als hij niet geheel in eigen stijl de antwoorden geeft. Dat betekent: vrolijk, zonder dat het echt de diepte in gaat. Dat is tegelijk de kracht en zwakte van Ronald Snijders: wanneer hij de meligheid zou kunnen laten voor wat het is en een stukje diepte zou kunnen toevoegen, neemt zijn absurdisme toch altijd weer de overhand. Het zou leuk zijn als hij zichzelf toestaat een keer iets wezenlijks te zeggen, zonder dat het ten koste gaat van zijn lichtzinnigheid.
Niks is logisch
Net als zijn eerdere programma’s is Welke show (‘ik moest nu eenmaal een titel opgeven’) een geheel aan losse sketches, met onder meer een krakende rondgang langs de radiozenders, maar ook liedjes. Die liedjes hebben vaak een melodie die doet denken aan Frank Sinatra, met Snijders’ stem als ongepolijste versie van Herman van Veen. Ondertussen is er nog wat gedoe met een microfoon, die constant de verkeerde klemtonen uitstoot of een pianokruk omver trekt. Niks is logisch in Welke show, dat overigens wel een pauze heeft. Functioneel? Nauwelijks. Het tweede gedeelte is namelijk minder dan het eerste, waaronder een sketch over miscommunicatie tussen een zekere Tessa en Ingmar. Ook wanneer Snijders zijn boek De alfabetweter er weer bij pakt, is dat een kunstje dat niet elke show terug hoeft te komen.
Vreemde eend
Wel sterk is het stuk over een alternatief alfabet en over de ondergang van de klavecimbelspeler in het Amsterdamse openbaar vervoer. Tussendoor heeft hij talloze flauwe, maar goed getimede woordgrappen die te leuk zijn om er niet om te lachen. Kwalitatief niet altijd even sterk, maar Snijders komt er mee weg door zijn sympathieke uitstraling. Zijn cabaret is weliswaar geïnspireerd door Toon Hermans, maar op dit moment is hij onvergelijkbaar. Dat maakt Snijders tot een prettige vreemde eend in de bijt. Bovendien laat hij met zijn gevoelige slotlied op de valreep zien wat hij nog meer in zijn mars heeft. Meer van dat graag.
Ronald Snijders – Welke show
Artiest: Ronald SnijdersGezien op donderdag 10 november 2016 in De Kleine Komedie, Amsterdam
Misschien ook iets voor u
Voortdurend een armlengte verwijderd
De stem van Natalie Mering – Weyes Blood – beweegt zich als een ijl en glazig spook; voortdurend op armlengte afstand van de luisteraar. Sinds de kille folkplaat The Innocents uit 2014 heeft Mering echter een voorwaartse, meer benaderbare beweging ingezet. Keek de zangeres op die plaat nog als in ijs gevat recht de plaathoes uit, op Front Row Seat to Earth is er zelfs bijna oogcontact. Er is iets veranderd.
Front Row vangt evenwel aan in de ruimte tussen haar dagboek en het naar buiten zingen ervan. Mering zingt: ‘I stand apart from the rest’. Naarmate het nummer vordert ontstaat er uit de galm van haar stem en de piano een schrale, koude galm. Een aanhoudend frisse wind. Als je Natalie Mering ziet zingen is het alsof ze ergens een vlies tussen haar en de omgeving optrekt. Haar eigen cocon.
Op de cover van Front Row heeft Mering zich in helblauw dekschild en afgetrapte gympen gehesen, en bevindt ze zich in een bijna onaards uitzicht. Een warm, beige maanlandschap. Ergens raakt de luisteraar het spoor bijster, en wordt welhaast gedwongen het werk vanaf afstand te bekijken.
Nevel
Producer Chris Cohen, die dit jaar nog met een eigen kosmische folkplaat kwam – As If Apart – vult de ruimte met harpen, piano’s en de nevel van Merings stem. Nevel die soms akelig dicht in de buurt komt van Enya. ‘Can’t Go Home’ bestaat bijvoorbeeld uit weinig meer dan een mistbank van Merings stem, elektronisch aangetast. Er lijken woorden in te hangen, maar die zijn niet te ontraadselen. In tekst beweegt Mering zich over een brug die geen eind lijkt te kennen. Links en rechts raast de tijd voort, maar gevoelsmatig is alle voortgang verdwenen. Het einde wordt vroegtijdig afgekapt, waardoor de luisteraar haast in ‘Seven Words’ wordt geduwd, een nummer dat eveneens gevangen zit tussen de herinnering aan gisteren en het uitzicht op morgen. Mering voert het idee van vastzitten tussen gisteren en morgen uiterst consequent door, waardoor de lichte triomf van het ‘Now I Face Tomorrow’ geen echte triomf is, maar net zo goed een weg die eindigt in vreemde stilstand. De suggestie van uitzicht blijkt geschilderd op een massief vlakke muur.
Vrij
Ergens vindt Mering toch de vrijheid om zich te bewegen, al is het in een afgefakkeld schemerland uit de clip van ‘Generation Why’. Bloedende machines en ronddolende randfiguren die groene limonade drinken. Er wordt ergens dus nog (een onduidelijk soort) plezier gemaakt. In ‘Away Above’, het schone besluit van Front Row, zingt Mering ‘I don’t feel bad for you / And that’s what makes us free’. Een vederlicht folknummer met gitaar, handpercussie en kristalzuivere harmonieën. Frisse zeelucht.
Het zou een prachtige afronding vormen van de plaat, ware het niet dat Mering de vreemdste slag voor het eind bewaart. Niet in de vorm van een nummer, maar in de vorm van kapot doorgeseinde radiofragmenten. Front Row to Seat to Earth is dus niet de zoveelste smaakvol georkestreerde folkplaat en Mering is niet de zoveelste langharige muze. Onder de harpen, stoffige orgeltjes en stemmige koorstukken is er ergens een hoek af. Er bevindt zich een armlengte tussen Mering en de wereld daarbuiten. Een intrigerende ruimte die zich als vanzelf vult met suggestie, waanbeelden en dagdromerij.
Weyes Blood
Album: Front Row Seat To EarthAantal tracks: 9
Misschien ook iets voor u
Wat te doen met iemand als Bartleby?
De klerk Bartleby is zo’n sterk verhaal dat het nu al voor de derde keer vertaald is. De Amerikaan Herman Melville (1819-1891), die pas postuum roem vergaarde met zijn roman Moby-Dick; of, de walvis, schreef het in 1853. De verhaalontwikkeling in uitgekiende stappen grijpt de verteller zelf en tegelijkertijd de lezer steeds meer naar de keel.
Stel je voor dat je te goeder trouw een wildvreemde op je privéterrein toelaat en hij niet meer wil vertrekken. Dat overkomt een jurist op Wall Street met ene Bartleby, aangesteld voor nauwkeurig overschrijfwerk. Daar is hij geknipt voor. Maar al gauw reageert Bartleby met ‘liever niet’ als hem iets anders wordt opgedragen. Ieder ander zou op staande voet ontslagen zijn, maar Bartleby’s werkweigeringen zijn zo merkwaardig, want mysterieus, dat de jurist hem in vlagen van medemenselijkheid ontziet. Natuurlijk wil hij, net als de lezer intussen, erachter zien te komen wat de beweegredenen van de zwijgzame zonderling zijn en hoe het afloopt.
Indringer
Het gaat van kwaad tot erger hoe Bartleby op het drukke griffierskantoor in de weg staat, zelfs zo erg dat de sterke arm eraan te pas zou moeten komen om hem weg te krijgen. Maar de jurist kan dat niet over zijn hart verkrijgen. De lezer volgt in toenemende verbazing de ontwikkelingen, net als tegelijkertijd de verteller zelf. In een vastberaden stijl en niet zonder grappige momenten ontstaat een bijzonder soort spanning. Aanvankelijk zou je als lezer politiehulp ingeroepen hebben om de indringer weg te krijgen, maar steeds meer blijk je je met de jurist te kunnen vereenzelvigen.
De meeste mensen ontlopen direct contact met iemand van de deplorabele zelfkant liever. Meestal ziet zo’n deplorabele zijn familie ook niet meer. Door de weifelmoedige houding van de jurist tegenover zijn radicaal stuurse employee vraag je je af hoe jouw houding zou zijn. Waar liggen de grenzen van medemenselijkheid? Hoe ver kun je gaan in de omgang met een onmaatschappelijke zielenpoot? Tussen de regels door krijgt Melvilles verhaal zo een wijdere strekking.
Geen redding
De verteller/jurist is begaan met Bartleby, ‘dit eenzaamste van alle mensenkinderen’, maar krijgt ook een afkeer van hem. Niet uit ‘aangeboren egoïsme van het menselijk hart’. Dan volgt een confronterende kernzin:
De drie andere medewerkers op het kantoor van de jurist ergeren zich halfdood aan hun baas en zouden wel weten hoe van die Bartleby af te komen. Je kunt je in ‘asocialen’ verdiepen, zoals de jurist probeert, maar met hen samenleven lijkt of is uitgesloten. Dit dilemma omspant het hele verhaal. In alle opzichten een meesterwerkje.
De klerk Bartleby. Een verhaal van Wall Street
Schrijver: Herman Melville (vert. Rosalien van Witsen)Uitgever: Athenaeum-Polak & Van Gennep
Prijs: 7,99
Bladzijden: 96
ISBN: 9789025304195
Misschien ook iets voor u
Scherp geschreven en vol hoop en compassie
Gedurende de hele voorstelling van De Lankmoedigen, geschreven en geregisseerd door Joeri Vos, zijn we bij Hansje Brinkers, een transgendervrouw, die in coma ligt op de intensive care van een Rotterdams ziekenhuis. Het stuk blijft lang stil en rustig, maar begint je dan zachtjes wakker te schudden om je uiteindelijk ontroerd en vol hoop achter te laten.
De Lankmoedigen is het laatste deel van het drieluik Goede Bedoelingen dat Joeri Vos voor Toneelgroep Oostpool schreef en het enige deel dat hij zelf regisseert. Het eerste deel, De Onrendabelen, ging over een verwoest gezin, het tweede, Fresh Young Gods, over de financiële elite en nu zijn er dan deze lankmoedigen. Lankmoedig betekent verdraagzaam, barmhartig, tolerant, geduldig. Precies de eigenschappen waar we in onze huidige maatschappij een tekort aan lijken te hebben.
Mededogen
Hansje Brinkers is in elkaar geslagen en ligt aan allerlei apparaten in een stille ziekenhuiskamer. Ze wordt verzorgd door een paar verpleegkundigen, er staat een politieagent op wacht en er komt geregeld een neurotische communicatiemedewerker langs. Ook is er een andere transgender, Xenevieve, een vrouw die Hansje begeleidt op haar weg naar geslachtsverandering.
Vos noemt het stuk een satire, maar die benaming zet je op het verkeerde been. Het satirische zit vooral in de manier waarop iedereen aanvankelijk getypeerd wordt: de verpleegkundigen met hun beroepstaal, Xenevieve met haar kwaadheid over deze zoveelste hate crime, de afwezige manier waarop de communicatiemedewerker communiceert, veroorzaakt door het feit dat ze steeds met minstens drie dingen tegelijk bezig is. Ook op de televisie hoor je stereotype uitspraken in het nieuws en de diverse talkshows waarin we de usual suspects van de Nederlandse televisie kunnen herkennen, mensen als Jort Kelder en Marc-Marie Huijbregts. Maar alle personages in dit stuk zijn complexe mensen van vlees en bloed, door Vos haarscherp en met mededogen neergezet.
Transgender
Dit neerzetten neemt veel tijd in beslag en het feit dat wat de ene toeschouwer bloedserieus neemt door de ander als hilarisch wordt gezien, levert soms wrijving en ongeduld op. Maar dan ergens halverwege heeft Xenevieve, prachtig gespeeld door Jacobien Elffers, een aangrijpende monoloog waarin ze zich blootgeeft over het transgender zijn. De tekst en de wijze waarop Elffers die brengt raken diep. En heel sterk: vlak daarna laat Vos haar gepassioneerd praten over haar werk, het taxeren van kunst, zodat ze daadwerkelijk kan tonen dat ze inderdaad door meer wordt gedefinieerd dan door wat er in haar onderbroek zit.
Vanaf dat moment kun je niets anders dan je overgeven aan wat er gebeurt. Er ontstaat een intieme sfeer, waarin je meevoelt met iedereen, ook met de oom van de jongen die dit alles heeft veroorzaakt. De stoïcijnse politieagent met Turkse achtergrond laat haar masker zakken en eigenlijk begin je heel veel van iedereen te houden. Zelfs van de communicatiemedewerker, een mooie rol van Ilke Paddenburg.
Eerbetoon
De schitterende eindmonoloog is voor Hansje zelf. Vos bewijst met deze tekst een van onze meest interessante hedendaagse toneelschrijvers te zijn. En de wijze waarop hij het briljante einde in deze regie vormgeeft is zowel grappig als heel ontroerend.
Het thema van De Lankmoedigen is: hoe nu mens te zijn? In het programma kun je lezen ‘dat deze voorstelling ook een eerbetoon is aan de ploeteraars die in de schaduw werken. Aan alle mensen die zich dagelijks inzetten om onze samenleving vol botsende belangen en verlangens, min of meer op de rails te houden.’
Wat ongelooflijk heerlijk dat juist nu een dergelijk op allerlei lagen van je psyche inwerkend stuk, dat wars is van cynisme en sentimentaliteit, te zien is. Hulde!
Toneelgroep Oostpool – De Lankmoedigen
Regie: Joeri VosArtiest: Toneelgroep Oostpool
Gezien op dinsdag 08 november 2016 in Frascati, Amsterdam
Misschien ook iets voor u
RACE aan de vooravond van Trump
In tijden van zwartepietendiscussies en Amerikaanse rassenrellen mag de opvoering van RACE, het openingssalvo van Eric de Vroedt bij het Nationale Toneel, geen toeval heten. Dat dagen later een diep racistische demagoog de machtigste man ter wereld wordt had niemand zien aankomen. Het maakt van RACE een onverwacht actuele bespiegeling over de onontkoombaarheid van racisme.
Het advocatenbureau van Jack Lawson (Mark Rietman) en Henry Brown (Werner Kolf) lijkt een toonbeeld van kleurenblindheid; een blanke en een gekleurde man die gezamenlijk een succesvolle zaak runnen. Het doet denken aan het verdraagzame Nederland, dat zich zo graag wil presenteren als natie waarin rassenongelijkheid een gestreden strijd is. Niets is minder waar, zo ook in de firma van Lawson en Brown. Als zij de verdediging opnemen van de rijke Charles Strickland (Hein van der Heijden) die beticht wordt van de verkrachting van een zwart meisje komt het onderhuids racisme naar boven. Met name Brown is gevoelig voor het aanwijzen van discriminerende opmerkingen. “Zeg je dat omdat ik zwart ben?” is een tekst die terugkeert en aantoont hoe snel de omgang tussen deze personages gekleurd wordt door vooroordelen. Een interessant gegeven, maar niet meteen interessant theater. In de eerste akte neigt RACE naar iets te net societytoneel, waarin heren en dames opkomen, een mooie mise-en-scène aanhouden en discriminatie vooral op tekstniveau aankaarten.
Wantrouwen en paranoia
Dit verandert wanneer de focus verschuift van de zaak Strickland naar de verhoudingen in de firma. Lawson blijkt stagiaire Susan aan te hebben genomen op basis van haar donkere huidskleur. Haar afwijzen zou te makkelijk als racisme verklaard kunnen worden, en dat is funest voor de zaak, zo verdedigt hij zich. Op haar beurt blijkt Susan meer dan een hand gehad te hebben in het aannemen van Stricklands verdediging. Hij is voor haar de archetypische blanke onderdrukker die bij voorbaat schuldig is en gestraft dient te worden. Wantrouwen jegens de andere huidskleur blijken zowel voor Lawson als voor Brown en Susan diepgeworteld te zijn. Lawson laat het verleden van Susan onderzoeken, Susan onderzoekt zijn motieven voor de baan die hij haar gegeven heeft. Een echt kleurenblinde dialoog blijkt voor deze personages – en voor ons – nog steeds onmogelijk te zijn.
Hierin schuilt de kracht van RACE. De Vroedt kaart racisme hier niet aan door woedende xenofobie te ensceneren. In een samenleving waarin Facebookdreigingen en PVV-tirades gemeengoed zijn geworden lijkt daar reden genoeg voor, maar zo wordt het ook erg makkelijk om een beschuldigende vinger naar de buurman te wijzen. In de plaats daarvan laat hij met RACE zien dat racisme in iedereen zit, ongeacht huidskleur. De juiste manier om respectvol met elkaar om te gaan is voorlopig nog niet gevonden. Zeker niet in het jaar van Trump.
Het Nationale Toneel - RACE
Regie: Eric de VroedtArtiest: Het Nationale Toneel
Gezien op zaterdag 05 november 2016 in Koninklijke Schouwburg, Den Haag
Misschien ook iets voor u
New Fall Festival 2016 @ Düsseldorf (2/2)
/ 0 Reactiesdoor: Joost Festen / beeld: Wilma Festen 0 SterrenTijdens het New Fall Festival 2016 proberen we van het zaterdagprogramma drie optredens mee te pakken inclusief de afterparty. De ochtend wordt gevuld met een ontmoeting met festivaldirecteur Hamed Shahi, die de genodigde pers te woord staat en maar al te graag een kijkje achter de schermen geeft.
Naast het beleven van het festival is het altijd fijn om wat achtergrondinformatie te horen over de organisatie. Een team van twintig personen organiseerd het festival, waarvan er slechts vijf er zeven maanden mee bezig zijn. Stuttgart is nu de tweede stad die aansluit bij het festival. Als het goed loopt zullen er meer steden volgen. Düsseldorf wordt langzaam maar zeker als muziekstad op de kaart gezet door de invloed van dit festival.
Uitstekende lichte muziek
Dat kwaliteit belangrijk is bij het New Fall Festival wordt nog eens onderstreept door Agnes Obel, die zelfs driemaal optreedt gedurende het festival. Obel heeft net haar nieuwe album Citizen Of Glass uitgebracht en speelt hier de meeste nummers van. Obel laat zich op het podium uitsluitend begeleiden door vrouwen: een cello/mellotron/klarinet- speelster, een elektronische drumster/saxofoniste en nog een celliste. Obel staat zelf achter de toetsen in het midden van het altaar van de Johanneskirche. Bij aanvang hoorden we dat het oorspronkelijk de bedoeling was dat ze in het midden van de kerk op een podium zou spelen met het publiek er omheen. Helaas gaf het management van Agnes Obel hier geen toestemming voor. Niet getreurd, want de opstelling op het altaar geeft een prachtig beeld en een uitstekend geluid. Niet alle plaatsen kunnen echter benut worden, omdat anders het zicht naar het podium wordt ontnomen door de pilaren van de kerk.
De lichtshow van Obel schijnt regelmatig het publiek in, maar het zet ook de artiesten soms in een vreemd lichtschijnsel op deze nog lichtrijke namiddag in november. Toch is het optreden van Obel een fraai feest der herkenning met oude en heel veel nieuwe liedjes, die geen van allen in kwaliteit voor elkaar onderdoen. Nummers als ‘Philharmonics’ en ‘Riverside’ ontbreken dan ook niet op de set. De laatste van de twee toegiften is ‘On Powdered Ground’, waarmee ze haar debuutalbum wat sterker naar voren schuift dan haar tweede album Aventine. Obel speelt met haar band een ruim uur vol en laat de kerkgangers vertrekken met een voldaan gevoel en een hoofd vol uitstekende lichte muziek, wat prima past op deze namiddag.
Beter als de melodie vloeit
John Grant is een naam die de harten van muziekliefhebbers sneller doet kloppen. Zijn discografie kent geen enkel zwak moment. Na zijn carrière met de band The Czars verscheen in 2010 het eerste soloalbum: Queen of Denmark. Sindsdien verschenen nog een live-album en twee studioalbums. Zijn jongste album Grey Tickles, Black Pressure verscheen ruim een jaar geleden. Het optreden van Grant wordt voorafgegaan door Frances, die gezeten achter de piano ons gedurende een klein half uur opwarmt voor de hoofdact. De zangeres speelt een aantal van de nummers die binnenkort op haar debuutalbum zullen verschijnen.
Grant speelt een dwarsdoorsnede door zijn repertoire. Voor sommige composities is er geen ontkomen aan; zo passeren het overbekende ‘Marz’ en het even zo bekende ‘GMF’ tijdens het concert de revue. Grant speelt een aantal van zijn meer synthesizer en licht door hip-hop beïnvloedde tracks en danst er met zijn grote verschijning bij als een olifant die elegant probeert te zijn. Het zijn de iets mindere momenten van het concert. Muzikaal is Grant meer op zijn plaats als de melodie vloeit en de band melodieus klinkt, zodat deze de singer-songwriter op treffende wijze begeleidt. De band bestaat uit een toetsenist, bassist, gitarist en drummer.
De eerste toegift doet Grant solo achter de elektrische piano, terwijl hij het mooie ‘Vietnam’ vertolkt. Na ruim anderhalf uur is het concert voorbij. Het publiek verlaat voldaan de zaal van het fraaie Museum Kunstpalast, die met zijn houten muurbekleding gezegend is met een fijn geluid. Waarschijnlijk hadden de versterkers het ook met wat minder volume goed kunnen laten klinken en hadden de oordoppen niet ingehoeven. De herinnering aan een onderhoudend, gedegen en vooral energiek optreden van de in Amerika geboren Grant, die tegenwoordig zijn thuishaven heeft in IJsland, zal nog lang in ons geheugen staan.
Aufwiedersehn
Mede door de toevoeging van het voorprogramma aan het optreden van John Grant is het inmiddels zo laat dat we de geplande afterparty niet meer kunnen halen. We zullen Wyoming daardoor niet zien spelen, zoals we gisteren nog wel een staartje van Sarah & Julian wisten te pakken, die een prima informeel slot aan vrijdag maakten. Officieel behoort de afterparty, zo wist de directeur ons te vertellen, namelijk niet bij het programma van het New Fall Festival.
Voor ons zit het festival erop. Op zondag zijn er voor de volhouders nog wel een paar optredens, zoals die van Adam Green.We kijken terug op een geslaagd internationaal getint New Fall Festival 2016 en verheugen ons op de zevende editie die zal plaatsvinden in het volgende jaar; de agenda is reeds afgeblokt.
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur: