~

‘Ik bevind mij in gesloten ruimtes. In die gesloten ruimtes ben jij ook. Jij ligt aan mijn zijde op een bed, maar in het midden van dat bed liggen scherpe scheermesjes die mij kunnen laten bloeden wanneer ik me over jou heen wil buigen. Er liggen mijnen in onze slaapkamer wanneer ik ’s nachts voorzichtig opsta om te horen wie er aldoor aan het douchen is om zijn huid schoon en kaal te spoelen. Ik vind je, verlamd, met de douchekop naar je borst gekeerd, die helemaal rood is van de warmte, van de druk, van de monotonie. Je ziet mij niet, jouw ogen hebben dezelfde pupillen als de mijne en je ziet mij niet, hoewel je je rechtstreeks tot mij wendt.’

In een laatste poging om hun relatie te redden, besluiten ze om op ‘herstelvakantie’ te gaan naar Frankrijk. Maar voordat ze hun plaats van bestemming bereiken, rijden ze midden in de nacht een man aan, die zijn nek breekt. Ze leggen hem in een sloot langs de kant van de weg en rijden door. Maar de volgende ochtend kunnen ze het niet eens worden over de vraag wie er reed. Saga denkt zeker te weten dat Zacherias het was, terwijl hij er juist van overtuigd is dat Saga achter het stuur zat.

‘Je zegt het als een kind dat met zijn handen in de koekjestrommel is blijven steken op het moment dat zijn moeder binnenkomt en vraagt wat er gebeurt: ik was het niet. Het was de koekjestrommel. En nu dit. “Jij bent ergens tegenaan gereden”, zeg je, terwijl je gaat staan, opeens weer in leven en ik begrijp het niet en ik fluister: “Ik?” Ik tril en ga op de grond liggen, mijn benen kunnen mij niet dragen en ik denk: nee. Niet nog meer leugens, dat niet. Dat kan ik niet aan.’

~

Door het gekozen perspectief, slaagt Barbara Voors er goed in om de lezer deelgenoot te maken van de gevoelens van Saga en Zacherias. Het aanvankelijke geluk van het stel slaat om in wanhoop, die erg beklemmend aanvoelt vanwege de stortvloed van gevoelens die over je heen komt. Hierdoor is Vertrouwen in jou geen leuk, maar wel een heel intrigerend en ontroerend boek.

~

Nou, en als Pa dan op het erf rondliep en zich een beetje afborstelde en dronk uit eenblike V.B., zei Kellyanne: ‘Pa, kijk uit! Je trapte bijna op Pobby met je grote voeten! Kijk uit wat je doet!’ Maar Pa was dan te opgewonden om iets anders te zeggen dab: ‘O sorry, prinsesje! Heb ik op je sprookjesvriendjes getrapt?’ Dat zei Pa. Hij en ik hebben Pobby en Dingan nooit ook maar even serieus genomen.

Vader Rex heeft een beetje genoeg van de twee onzichtbare vriendjes en het eigenaardige gedrag van zijn dochtertje. Op een dag neemt hij Pobby en Dingan in zijn pick-up mee naar zijn opaalmijn. ’s Avonds voert hij ze aan de hand weer mee terug, maar Kellyanne is ontroostbaar. Ze zijn niet mee teruggekomen. Pa heeft ze vergeten.

Kellyanne kwijnt weg en haar broer Ashmol begrijpt dat ze alleen beter wordt wanneer Pobby en Dingan teruggevonden worden. Maar een stel onzichtbare en bovendien ook nog denkbeeldige vriendjes terugvinden is een heel karwei, en dus schakelt hij de hulp van de dorpsbewoners in.

~

Rice vertelt zijn verhaal met eenvoudige woorden vanuit het perspectief van een kind. Hij concentreert zich op de vermissing van de denkbeeldige vriendjes, maar spint er enkele draadjes aan vast die zijn boek meer breedte moeten verlenen. De moeder van Kellyanne en Ashmol heeft heimwee naar Engeland, waar zij vandaan komt. Bijna was ze getrouwd met een Brit met de naam Peter Juvenal Whiteway Sidebottom, maar plotseling werd Rex de Australier verliefd op haar. Nergens staat dat moeder ook verliefd was op Rex, en waarschijnlijk was ze dat ook niet. Ashmol is blij dat hij geen Juvenal Whiteway Sidebottom als achternaam heeft en daarmee is de kous af. Jammer dat Rice de lezer niet meer vertelt over de verloren liefde van de moeder.

Het is maar een kort verhaal. Gedrukt in een redelijk groot lettertype beslaat het niet meer dan 103 bladzijden. Jammer, want Rice had veel meer elementen aan zijn origineel bedachte verhaallijn toe kunnen voegen. Nu blijft het verhaal een beetje een zucht. Echt ontroeren doet het boek niet, en misschien was het beter geweest als Rice nog een tijdje gewacht had met de uitgave. Nu is zijn boek een glinsterend steentje, het had een opaal kunnen worden.

~

Don DeLillo viel altijd op door zijn sterk intellectuele romans. Onder de postmoderne experimenten schuilde immer een originele kijk op de wereld, niet zelden doorspekt met verregaande complottheorieën. DeLillo was daardoor een van de meest interessante schrijvers van de late twintigste eeuw. Maar nadat hij voor Onderwereld tientallen verhaallijnen had bedacht, lijkt de koek een beetje op. Niet dat de Amerikaanse schrijver geen visie op de moderne samenleving meer heeft, integendeel. Hij lijkt het gewoon niet meer te zien zitten om er een logisch verhaal omheen te verzinnen.

Kapper

Loopt u maar even mee: Eric Packer, 28 jaar, multimiljardair, eigenaar van een drie verdiepingen tellend appartement, waarvan de bovenste roteert. Bovendien is hij in het bezit van een verlengde witte limousine voorzien van een tiental plasmaschermen, camera, toilet, fauteuil, bank en gek genoeg ook een klapstoel. Verder uiteraard een chauffeur, twee bodyguards en een hoofd beveiliging. Hij stapt aan het begin van het boek in en is vastbesloten zijn haar te laten knippen aan de andere kant van de stad. Tijdens de rit consulteert hij zijn beursanalist, ontmoet hij zijn rijke jonge vrouw in een taxi die toevallig naast hem rijdt, wipt hij even binnen bij zijn minnares, laat hij zich in de auto onderzoeken door een dokter, ontvangt tegelijkertijd zijn financiële deskundige, waarmee hij transcendente seks heeft en ontmoet wederom zijn vrouw, waarmee hij na een paar weken huwelijk ook wel eens het bed wil delen. Even later zit hij vast in een betoging van antiglobalisten die zijn limousine aan gort slaan. Dit belet hem echter niet om een onderhoud te hebben met het hoofd van de dienst theorie van Packer Capital. Even later stapt hij met zijn vrouwelijk lijfwacht een hotel binnen en… heeft seks met haar. Na afloop laat hij zich door haar beschieten met een elektrocutiepistool en geeft haar de rest van de dag vrij. Volgt u nog?

Taartterrorist

~

Bent u nog benieuwd naar het vervolg? Goed dan. Hij wordt nog een keer opgehouden en wel door de rouwstoet van een overleden rapper, hij bereikt de kapper die hij uit sentimentele redenen blijkt te bezoeken. Even later ziet hij op een kruispunt vele naakte mensen liggen. Er blijkt een film te worden opgenomen. Eric gaat er bij liggen en vindt daar zijn vrouw, waarmee hij dan uiteindelijk toch nog de liefde bedrijft. Dan wordt het tijd de limo te parkeren en wonder boven wonder blijkt dit te gebeuren in de straat waar zijn moordenaar woont.

Kapitalistische apocalyps

Met al deze onzin wil DeLillo duidelijk maken dat de kapitalistische twintigste eeuw op zijn einde afstevent. Het grootkapitaal is aan de verliezende hand. Het zijn namelijk de antiglobalisten, de drugsslikkende kinderen op de raves en de treurende R&B’ers die voor de positieve noot zorgen in dit boek. De individualist Packer, die en passant de gehele financiële markt opblaast, wordt zich hier langzaam maar zeker van bewust. Hij identificeert zich voor een deel met de betogers en de subculturen, maar is niet in staat zijn houding te veranderen. Zijn onverschilligheid staat hem in de weg. Uiteindelijk ziet hij zijn einde onder ogen als hij in gesprek is met zijn moordenaar; ook een eenling, maar een slachtoffer van het systeem en geen dader. En dan volgt, met een kleine variatie op Sartre (L’enfer c’est les autres), de zin waar je al deze nonsens voor hebt doorstaan:

De wereld dat zijn de anderen.

Daar gaat het dus om: verdraagzaamheid of het onvermogen om verdraagzaam te zijn. Een nobel streven dat, naar ik vrees, in deze vorm niet veel gehoor zal krijgen. En alhoewel ik weet dat DeLillo deze uitroep ook niet zal horen: een lezing is in het vervolg afdoende, dan hoef je er ook niet zo’n vervelend verhaal bij te bedenken!