Nichon GlerumHet geheim achter het raadsel George Soros
Nichon GlerumOf je nou vriend of vijand bent van het Hongaars-Amerikaanse financiële mirakel George Soros, niemand kan een pink krijgen achter wie deze gesloten man nou eigenlijk echt is. Theatergezelschap Mugmetdegoudentand doet een poging het raadsel te doorgronden in de even charmante als rommelige The Making of Soros the Musical.
De speelvloer heeft nog het meeste weg van een kringloopwinkel, met kapotte fauteuils en afgetrapte vloerkleden. En dat is ook de bedoeling: de theatermakers zijn nog volop bezig met het in elkaar zetten van een musical. We treffen ze aan op het moment dat George Soros, het onderwerp van de musical, komt binnenlopen. Hij komt controleren wat er wordt gedaan met de één miljoen dollar die hij heeft gestopt in dit project, in de veronderstelling dat dit een vriendelijk verhaal zal worden over hem, zijn politieke missie en zijn goedgevigheid.
Van speculant tot filantroop
George Soros (Boedapest, 1930) is een Joodse Amerikaan van Hongaarse komaf. Hij maakte zijn onwaarschijnlijke fortuin -dat wordt geschat op 6 tot 7 miljard- in de tweede helft van de twintigste eeuw door behendig te speculeren met geld; vooral met dat van The Bank of England, om precies te zijn. En door allerlei andere financiële kansen precies op het goede moment te zien. Vervolgens ging in zijn hoofd de knop om, en veranderende hij van nietsontziende speculant in empathische filantroop: Soros geeft enorme bedragen weg aan goede doelen. Zijn ideaal is het kapitalisme de nek om te draaien.
Hij heeft echter aan beide uitersten van het politieke spectrum vijanden: rechts haat hem, omdat hij mensen met veel geld pootje probeert te haken. Links wantrouwt hem, omdat het knap vreemd is dat iemand die zo veel geld heeft verdiend door kapitalistisch handelen, nu opeens het licht zou hebben gezien en de wereld wil redden.
The Making of
In The Making of Soros The Musical proberen regisseur (Lineke Rijxman) en acteur (Jasper Stoop) een verhaal te maken waarin de ‘echte’ drijfveren en persoonlijke achtergrond van de filantroop duidelijk worden. Soros zelf (Vincent van der Valk) wil zijn persoonlijke verhaal niet zien; hij wil dat alleen zijn politieke boodschap in zang, dans en sketches zal worden verwoord: ‘dood aan het kapitalisme’, kort gezegd. Hij heeft betaald voor deze productie, de makers moeten de voorstelling neerzetten zoals hij die voor ogen heeft.
Helder en eerlijk
Wat volgt is een lang en rommelig geheel, waarin op alle mogelijke manieren wordt geprobeerd een helder en eerlijk beeld te schetsen van de mens George Soros. Heel even verschijnt de man ook zelf in beeld, wanneer een Amerikaans interview met hem wordt geprojecteerd op een schermpje. In dat gesprek reageert de harde zakenman stamelend op vragen over zijn Joodse jeugd tijdens de Tweede Wereldoorlog in genazificeerd Hongarije.
Tussen het verhaal van Soros door, passeren de meest uiteenlopende (levens-)vragen de revue. Vragen over ieders identiteit, over ik en de ander, over inclusiviteit – zelfs over het leven in een door toeristen en partyboten overspoeld Amsterdam. De acteurs wisselen van personage, worden nu en dan zichzelf, of de ander. De handeling wordt geregeld onderbroken door dansjes en liedjes, veelal geleend uit andere musicals.
Hart
Daarmee is The Making of Soros The Musical niet bepaald een well made play, maar een rommeltje; maar wel een buitengewoon sympathiek en charmant rommeltje. Mugmetdegoudentand is een groep die het hart op de juiste plaats heeft, die maatschappelijk recht en onrecht graag mag bespreken. Ze gebruiken deze voorstelling dan ook om het eens te hebben over het noodzakelijk einde van het kapitalisme, omdat de samenleving er niet alleen slechter van wordt, maar er ook aan ten onder gaat. “Het kapitalisme wordt begraven”, aldus Soros.
IJzersterk is de scène waarin Vincent van der Valk als Soros in een razendsnel en vlijmscherp betoog uiteenzet hoe hij de -uit gebakken lucht bestaande- Bank of England onderuit heeft gehaald.
Hoogtepunt van de voorstelling is de finale, waarin Lineke Rijxman -zelf Joods- het kantelpunt in Soros’ leven verbeeldt. Ze zet de veertienjarige Joodse jongen in Hongarije neer, die moet toezien hoe zijn vader door de Nazi’s wordt gedwongen de bezittingen van weggevoerde mede-Joden te stelen, louter om zichzelf en zijn zoon de gang naar het concentratiekamp te besparen. De boodschap: als je je afvraagt hoe George Soros is geworden tot wie hij is: hier heb je je antwoord.
Stoppen
Mugmetdegoudentand heeft aangekondigd na 38 jaar theatermaken als groep te gaan stoppen. The Making of Soros the Musical is de laatste voorstelling die het collectief maakt. De leden van de groep gaan steeds meer hun eigen weg; en de financiële nekslag die corona heeft betekend, maakt voortgang en voldoen aan hun eigen kwaliteitseisen niet echt mogelijk. Het stoppen is wel oprecht jammer, zeker wanneer ze met deze maffe en hilarische musical opnieuw laten zien hoe belangrijk hun boodschap is en hoe verfrissend hun visie op theater is.
Sjoerd Derine 
René van Kooten, Tessa Sunniva van Tol, April Darby, Esmée Dekker en David van den Tempel op het toneel. Ze maken er een gezellige avond van, mede door allerlei anekdotes die tussendoor verteld worden over grappige momenten uit hun carrières.
door heel Nederland. Deze musical uit 2016 is in 2020 verfilmd en werd een Netflix-hit met Meryl Streep en James Cordon, maar de musical in het theater blijkt nóg leuker.
wat doe je als je als Broadwayster te arrogant gevonden wordt en je alleen maar slechte recensies krijgt? Dan laat je zien dat je onbaatzuchtig bent en jij je naasten lief hebt. Maar hoe? Huizen bouwen voor de armen lijkt de sterren wat ver te gaan, ze zoeken makkelijk oplosbaar leed en dat denken ze te vinden in het ‘lesbienneleed’ van Emma (Julliëtte van Tongeren). Dit meisje uit Indiana wil graag met haar vriendin naar het gala, maar de ouderraad is bang dat hun kinderen hierdoor ook homoseksueel worden en lassen het gala af. Een probleem dat de extravagante gay(iconen) Broadwaysterren wel even oplossen, toch?
Internationale musicalster Pia Douwes speelt haar rol als theaterdiva Deedee met verve. Ze zingt en speelt de sterren schijnbaar moeiteloos van de hemel. Het is erg fijn haar weer zo op het podium te zien, nadat ze in 2019 plots haar stem had verloren. Aan Dennis Willekens, Barry, heeft ze een goede tegenspeler die met regelmaat de lachers op zijn hand heeft, maar ook af en toe zorgt voor wat ontroering. Ook de over de top Trent (Barry Beijer) zorgt voor veel humor op het podium. Bovendien is het erg fijn om Joke de Kruijf te zien schitteren als vermoeide Broadwayster en Winneke Remmers als boze voorzitter van de ouderraad. Te midden van alle glitter en glamour zet de jonge Juliette van Tongeren juist een hele ontroerende, zonder poespas, Emma neer. Waar de andere acteurs veel shownummers hebben, staat Juliëtte regelmatig alleen op het podium en weet te ontroeren met haar geloofwaardige en kleine spel. Net als Emma laat Juliëtte zich niet gek maken door alle grote namen op het podium.
feestjes uitgepakt qua kostuums en is de glitter nooit ver weg. Sterk is ook de keuze om de musicalversie uit 2016 te volgen en niet de filmversie van Netflix. Het verhaal is namelijk genuanceerder en laat Emma nu goed in de spotlight staan, terwijl er in de filmversie (te) veel aandacht gaat naar het drama uit Barry’s jeugd.
is gezet. Nog voor de musical begonnen is zingt iedereen al mee met verschillende Nederlandse en internationale klassiekers. De voetbalfan die zich misschien nog wat ongemakkelijk voelde in het theater, lijkt zich nu ook op zijn plek te voelen.
neer en dat doet hij vooral met zijn stem en accent. Hier valt of staat een biografische musical toch echt mee. In dit geval een erg goede casting.
Tereza Cervenova 
mooie kostuums, maar de erg Hollandse cast leidt hier weleens van af. Gelukkig heeft de show ook veel zelfspot, zo laten ze klompen zien als souvenirtje uit Agraba.
podium verschijnt, omdat Aladdin over de fles wrijft. Een terechte vraag, want pas op dit moment met het nummer ‘Vriend als ik’ komt de show echt op gang. De show krijgt elke keer wat vaart als de geest op het podium is. Dat is erg fijn, maar ook een nadeel, want op andere stukken is de show wat traag. Nummers die eruit springen zijn het openingsnummer ‘Arabische nacht’, ‘Vriend als ik’, ‘Prins Ali’ en het enige goede nummer waar de geest niet in zit: ‘De Wereld wacht’. In dit laatste nummer stappen Yasmine en Aladdin op het kleedje en vliegen rond in een sterrenhemel, een bijzondere scene op het podium. Ook tijdens de andere genoemde nummers pakt de show groots uit met veel kostuumwisselingen en grootse choreografieën.
bijzonder. Over het algemeen is de voorwaarde voor een goed verhaal minimaal één hoofdpersonage waar het publiek zich mee kan identificeren. De musical vertelt het verhaal van de ‘eilanders’ die de ‘vliegtuigmensen’ opvangen. Stuk voor stuk identificeer jij je als publiek met de verschillende mensen. Zo zijn er de Amerikaanse Diane en Britse Nick, die verliefd op elkaar worden, is er de trotse vrouwelijke pilote die haar emoties probeert te onderdrukken en is er het koppel Kevin en Kevin, dat wil verbergen dat ze gay zijn.
muziek en vice versa. Bovendien ondersteunt het decor deze dynamiek, doordat het de vorm heeft van een Romeinse theaterarena. Afwisselend zitten en staan de ‘vliegtuigmensen’ en de ‘eilanders’ in de arena. Alle acteurs spelen meerdere rollen. Zo speelt Frank van den Hengel Kevin, de ene helft van het homokoppel, en Ali, de islamitische passagier die behoorlijk gewantrouwd wordt. Als publiek ben je geen moment in verwarring door al deze dubbelrollen en dat komt vooral door de goede staging en choreografie van Daan Wijnands.
mily, waarin prinses Diana nog altijd een belangrijke rol lijkt te spelen. Het gaat niet goed met prins Harry, hij slaapt steeds slechter en praat nog steeds met zijn dode moeder Diana. Als hij verliefd wordt op de actrice Meghan Markle, dan willen prins Charles en prins William ingrijpen.
.G. Schmidt, waarbij de oude Annie voortleeft in de gedachten van mensen en ook naar het verleden kijkt.
e lakeien of de dreigende pers en ze vormen het keurslijf van de familie. Ze zijn zoals ze zelf zingen: onzichtbaar en dienend. Het decor is minimaal en daar is goed over nagedacht. De panelen aan de zijkant veranderen per locatie en tonen vaak het portret van The Queen die het familiedrama aanschouwt. Een ondersteunende rol die opvalt is die van patatbakker Grace, gespeeld door Gitty Pregers: wat een stem!
