Fascinerend concert tijdens November Music
Een grotere tegenstelling is op de elfde van de elfde niet denkbaar: de massa mensen met rood-wit-gele sjaals en in carnavaleske uitdossing in Oeteldonk op weg naar Prins Carnaval, en de steeds meer verstilde klanken van de zeven muzikanten die saxofonist/fluitist/componist Ben van Gelder tijdens een uitverkocht concert op de elfde dag (!) van November Music om zich heen verzamelt.
Het programma is geënt op de cd Manifold (DoYouMind Records) en beweegt zich tussen de nummers ‘Glass’ aan het begin, ‘Voice of reason’ aan het eind, met nog ‘een liedje’ – zoals Van Gelder het noemt – en een toegift na.
Ben van Gelder (1988) debuteert op 15-jarige leeftijd op North Sea Jazz, maar zijn muziek beweegt zich tussen jazz en hedendaags klassieke muziek. Zo ook deze, een uurtje durende set voor een internationaal gezelschap op rieten/fluit, trompet, contrabas, drums en orgel met zangstem. Een opmerkelijke combinatie; het resultaat van een compositieopdracht van het Orgelpark in Amsterdam. Hierbij werkte Van Gelder samen met organist Kit Downes, die nu ook het orgel bespeelt dat staat opgesteld op de galerij van de Willem Twee Toonzaal in Den Bosch; de vrouwengalerij van de voormalige synagoge.
De Koning der instrumenten
Eigenlijk komen uit de Koning der instrumenten, het orgel, de meest moderne klanken. Onder meer door het spelen met de luchttoevoer en de registers. We moeten als luisteraars volgens Van Gelder in zijn praatje vooraf zelf maar beslissen of de combinatie orgel, drums en contrabas een geslaagde is. Het eenlettergrepige antwoord luidde volmondig: Ja!
Uit deze opmerking kun je afleiden dat voor Van Gelder de combinatie van orgel met blazers en zang meer voor zich spreekt. En dat is ook zo; het orgel is immers ook een blaasinstrument. Waarbij aangetekend dat zangeres Fuensata Mendez vaak woordloos zingt, als een van de instrumentalisten. De drummer zoekt het in het samenspel vooral in het werken met brushes (zacht klinkende borsteltjes) en een enkele slag op het bekken. De contrabassist strijkt de snaren van zijn instrument. Samen wisselen de muzikanten tussen langzame akkoorden en snel gebroken akkoorden. Tegelijk of tegen elkaar in, dan weer unisono, met een volle klank, dan weer in rijk geschakeerde soli.
Maar altijd is er sprake van duidelijk gestructureerde nummers en van een spanning die wordt op- en afgebouwd. Fascinerend om ademloos naar te luisteren.
Dat vindt The New York Times ook; de gelijknamige cd is in juni van dit jaar terecht één van hun aanraders. Voor het programma, dat op 10 december a.s. nog in de kerk van het Groningse Garnwerd wordt herhaald, geldt hetzelfde. Zonder meer.
In courtesy of the artist. Image by Ben Geraerts. 
