Deel 1 | Deel 2 | Deel 3

Inhoud: One Night in a City | Sleep Dealer | Painted Skin | Mum & Dad

Sfeervol en humoristisch

One Night in a City (Jedné noci v jednom meste)
Jan Balej • Tsjechië, 2007

Deze stop-motion-animatiefilm bestaat uit drie delen. In het eerste deel zien we de ontmoetingen van een groep curieuze flatbewoners, in het tweede deel draait het om de belevenissen van een boom en een vis gedurende vier seizoenen en in het derde deel volgen we drie verhalen die in dezelfde nacht plaatsvinden.

One Night in a City wordt in de beschrijving in één adem genoemd met het werk van Jan Svankmajer, en op bepaalde punten is er inderdaad duidelijk leentjebuur gespeeld bij deze meester en pionier van de Tsjechische stop-motion-animatie. Toch heeft de eveneens Tsjechische regisseur Jan Balej voldoende eigen inventiviteit en humor om zich te onderscheiden en een frisse film neer te zetten die prettig origineel aanvoelt. Vooral de scène waarin een straatmuzikant zichzelf een nieuw oor aannaait in de verwachting beter accordeon te kunnen spelen, maar in plaats daarvan ineens kan tekenen als Van Gogh, is erg leuk gevonden. Voor de liefhebber een vermakelijke en sfeervolle film, voor degenen die nog onbekend zijn met deze vorm van cinema een leuke introductie die precies lang genoeg duurt. (Anouk Werensteijn)
Terug naar boven

Cyberarbeider

Sleep Dealer
Alex Rivera • VS/Mexico, 2008

In de toekomst is Mexico nog steeds de plek waar voor de Amerikaanse economie goedkope arbeid vandaan komt. Maar moderne technieken zorgen ervoor dat de potentiële emigranten letterlijk kunnen inpluggen (een beetje à la The Matrix) op een netwerk, zodat ze hiermee vanuit hun eigen land robots op afstand in de VS kunnen besturen. Een van die arbeiders is Memo, zoon van een landarbeider. Hij trekt naar de grote stad om zijn familie te kunnen onderhouden nadat zijn vader is geliquideerd omdat die werd aangezien voor een ‘aqua-terrorist’. Hier ontmoet hij een beginnend journaliste, die zijn verhaal op internet zet. En wie heeft vooral belangstelling hiervoor? De piloot die zijn vader vermoordde.

Sleep Dealer biedt een originele en realistische toekomstvisie, die – door juist een niet te overdreven futuristisch beeld te schetsen – des te overtuigender over komt. Dat maakt helaas niet dat de film op alle vlakken overtuigt. Dat geldt voor de wisselvallige special effects, het romantische verhaal dat een wel heel voorspelbaar stramien volgt, en de subplot van de piloot met gewetenswroeging. Hierdoor biedt de film net niet die scherpe satirische toekomstblik die hij in potentie wel in zich heeft. (Marcel Westhoff)
Terug naar boven

Mooi concept, slecht uitgewerkt

Painted Skin (Wa pei)
Gordon Chan • Singapore/China/Hongkong, 2008

Soms heb je van die films die op papier goed klinken, maar zich op beeld helaas niet waar maken. Painted Skin is zo’n film. Ten tijde van de Han-dynastie in China redt generaal Wang Sheng een jonge vrouw uit de handen van een roversbende. Hij neemt haar mee naar zijn huis, waar al snel blijkt dat de vrouw een demon is die haar menselijke huid behoudt door menselijke harten te eten. Daarnaast heeft ze haar zinnen gezet op het innemen van de plaats van Wang Shengs vrouw Peirong.

Het concept is goed en had een mooie sprookjesfilm kunnen opleveren, maar helaas is er teveel mis met Painted Skin. De montage is rommelig en soms zelfs knullig, de geluidseffecten zijn goedkoop en ineffectief en de muziek is slecht ingezet. Daarbij komt nog dat de Engelse ondertiteling erg gebrekkig is en daardoor afleidt, maar dat is een bekend symptoom van festivalfilms.

Hoe zielig we de hoofdpersonen ook moeten vinden, het gevoel weet zich niet door de barrière van cynisme heen te werken. Het helpt dan ook niet dat de chemie tussen Wang Sheng en Peirong ver te zoeken is. Painted Skin is hier en daar visueel aantrekkelijk en soms nog best humoristisch, maar de film is over het algemeen veel te sentimenteel en werkt daarmee voornamelijk op de lachspieren. Samen met de slechte postproductionele vormgeving wekt dit vooral irritatie op. Ook duurt de film veel te lang en is het tempo tegen het einde tergend langzaam. Typisch een geval van mooi concept, slecht uitgewerkt. (Anouk Werensteijn)
Terug naar boven

Fritzl aan de keukentafel

Mum & Dad
Steven Sheil • VK, 2008

In Mum & Dad wordt een jonge immigrante ontvoerd door een collega en vervolgens door de psychotische vader en moeder daarvan opgesloten en gedwongen om familielid te worden. Als voorbeeld van de recente Britse horrorcinema is dit goedkope genrewerkje relatief vernieuwend: de narigheid die je normaal gesproken in afgelegen gebieden of landen ziet, voltrekt zich in Mum & Dad in de gesloten kamers van het rijtjeshuis van een middenklassegezin. Veel meer heeft de film echter niet te bieden. Er wordt een poging gedaan om Ken Loach-achtige keukentafelscènes als ironisch element in te voegen, maar die is niet meer dan halfslachtig, waardoor de film het niveau van het vergelijkbare Calvaire (2004) geen moment haalt.

De bekende komiek Perry Benson (You Rang M’Lord?, This is England) overtuigt nog redelijk als de verknipte vader, maar omdat geen van de personages een persoonlijkheid meekrijgt, en omdat de film allesbehalve subtiel is, laten de verwikkelingen – inclusief de voorspelbare ontsnapping aan het einde – de kijker koud. Andere ambities dan de kijker misselijk maken lijkt de film niet te hebben, waardoor de wetenschap dat zich rond dezelfde tijd als de opnames van deze film in Oostenrijk in werkelijkheid soortgelijke wandaden werden gepleegd, hem redelijk aanstootgevend maakt. (Paul Caspers)
Terug naar boven

Let the Right One In is gebaseerd op een vuistdik boek van de Zweedse auteur John Ajvide Lindqvist, dat inmiddels een grote schare fans heeft opgebouwd in Zweden. ‘Ik kreeg het boek in handen gedrukt van een vriend’, zegt Alfredson, ‘en hoewel ik normaal gesproken tegenstander ben van het verfilmen van echt goede boeken, was dat in dit geval anders. Het boek was heel cinematografisch geschreven en riep onmiddellijk veel beelden op in mijn hoofd. Toen we de schrijver benaderden, begrepen we elkaar en besloten we de film te maken. Lindqvist werkte ook mee aan het scenario’.

De film vertelt het verhaal van de 12-jarige Oskar, een schuchter jongetje dat gepest wordt door zijn klasgenoten in een besneeuwde buitenwijk van Stockholm. Op een dag krijgt Oskar een nieuw buurmeisje, Eli. Ze is net zo oud als Oskar maar het grote verschil is dat zij al een heel lange tijd 12 jaar is. Eli blijkt namelijk een vampier te zijn. Oskar raakt verliefd op haar en de twee vinden iets in elkaar dat ze missen in zichzelf. Oskar zint op wraak op de bullebakken die hem pesten en wordt daarbij geholpen door Eli. Op haar beurt wordt zij weer herinnerd aan haar jeugd door Oskar, hoewel dat laatste voer is voor speculatie.

Autobiografisch

De film is, op de buitengewone elementen na, een grotendeels autobiografisch verhaal van Lindqvist en Alfredson herkende zich daarin. ‘De schrijver van het boek werd veel gepest in zijn jeugd en ik had ook een aantal problemen tussen mijn negende en twaalfde jaar, dus het was makkelijk voor mij om me met de hoofdpersoon te identificeren. Ik denk dat het sterkste element van het boek en de film ook het verhaal is van Oskar die zijn weg probeert te vinden in de wereld’.

Het valt inderdaad op dat de horrorelementen van Let the Right One In altijd op de achtergrond blijven, soms zelfs letterlijk. Alfredson filmt de scènes waarin Eli op zoek is naar haar slachtoffers vaak op suggestieve wijze, van een afstandje, zonder de goedkope schrikeffecten die vaak in Amerikaanse films worden gebruikt. Alfredson houdt zich dan ook niet erg bezig met de films en series over vampiers die vooral in de Verenigde Staten als paddestoelen uit de grond schieten. ‘Het was absoluut niet mijn intentie een horrorfilm te maken. Ik vind dat genre doorgaans ook niet erg interessant en wilde die aspecten van het verhaal daarom ook niet teveel benadrukken. Let the Right One In is het verhaal van Oskar en Eli en het feit dat Eli een vampier is, is daarbij een bijkomstigheid’.

Spiegelkarakters

Een belangrijke kracht van de film zijn de twee uitstekende hoofdrolspelers Kåre Hedebrant (Oskar) en Lina Leandersson (Eli). Het was cruciaal voor het welslagen van de film dat de twee goed bij elkaar pasten, volgens Alfredson. ‘De twee moesten elkaar spiegelkarakters zijn. Hij is licht, zij is donker. Hij is zwak, zij is sterk. Dat was een moeilijk combinatie om te vinden en de audities duurden daardoor ook een jaar’. Hoe gingen de kinderen om met het bij vlagen expliciete geweld dat in de film te zien is? ‘De bloederige scènes zijn enger om naar te kijken dan om te maken, dus dat was niet het grootste probleem. De scène waarin de meeste problemen ontstonden, was het moment dat de pestkoppen Oskar met een stok te lijf moesten gaan. Een van de jongetjes had daar zo veel moeite mee dat hij in huilen uitbarstte. Ik heb uiteindelijk besloten dat fragment in de film te laten, omdat het een sterk effect had’.

Let the Right One In speelt zich af in de besneeuwde buitenwijken van Stockholm, een omgeving die een extra dimensie toevoegt aan het verhaal. Door de besneeuwde vlaktes, het subtiele camerawerk van de Nederlands-Zweedse Hoyte van Hoytema en de regelmatige stiltes, krijgt de film poëtische kenmerken. ‘In een land als Zweden wordt sneeuw als iets negatiefs beschouwd, omdat het gepaard gaat met het donker en de kou van de winter. Ik wilde in mijn film juist de helderheid van de winter en de sneeuw onderzoeken. Sneeuw staat in mijn ogen niet voor donker maar voor licht, zeker als je het op de juiste manier belicht zoals wij in de film hebben proberen te doen. Daarmee wordt de sneeuw een erg interessante wereld voor een vampier om in te leven, omdat we vampiers normaal gesproken juist in donkere omgevingen zien’.

Alfredson vertrouwt in Let the Right One In volledig op de kracht van het beeld en heeft de dialogen dan ook tot een minimum beperkt. ‘Ik zie te veel films waar alleen maar gesproken wordt om de stilte op te vullen en dat wilde ik vermijden. Door de stilte in de film komen de schaarse geluiden en dialogen juist extra tot hun recht en betekent het echt iets. Ook de muziek (van Johan Söderqvist, AA) speelt daarbij een belangrijke rol. We wilden dat de muziek het liefdesverhaal weerspiegelde, en niet de horrorelementen van het verhaal’.

Remake

Het grote succes van Let the Right One In, die in 2008 al op het Rotterdams filmfestival te zien was en sindsdien tientallen internationale prijzen in de wacht sleepte, hadden weinigen kunnen voorspellen. Vooral in de Verenigde Staten is de film aangeslagen bij een relatief groot publiek (voor een arthousefilm) en wordt er al gesproken over een remake. Regisseur Matt Reeves (Cloverfield) is hiervoor aangetrokken. Alfredson heeft wel een verklaring voor het grote succes van de film. ‘Omdat we in de film meer vertrouwen op de beeldtaal dan op de dialogen, denk ik dat mensen over de hele wereld gemakkelijker kunnen meegaan met de film. Ook de thematiek over een jongetje van 12 dat gepest wordt op school, is universeel en maakt het makkelijk voor mensen zich te identificeren met de personages’. Met de plannen voor een Amerikaanse remake is Alfredson niet gelukkig. ‘Het is jammer dat voor het grote Amerikaanse publiek de taalbarrière nog steeds te groot is. De remake zal waarschijnlijk dan ook een heel andere film worden, gericht op een groter publiek met veel actie, waardoor veel van de subtiliteit van het verhaal verloren zal gaan’.

Lees ook onze recensie van de film.