Film / Reportage
special: 50e editie International Film Festival Rotterdam

Filmliefhebbers weer welkom op IFFR

Het International Film Festival Rotterdam (IFFR) vond deze maand zowel digitaal als fysiek plaats, redacteur Vera Verhoef woonde het bijzondere event bij. Niet alleen de mogelijkheid om een film te bekijken was speciaal. Aangezien dit de vijftigste editie was van het IFFR, stonden er unieke spektakels en activiteiten op het programma.

Feestelijke opening met intens liefdesverhaal

Voor het eerst in haar vijftigjarig bestaan werd het grootste filmfestival van Nederland in twee delen gesplitst. Na de online wintereditie van februari was het deze maand tijd voor de lente-editie die op 2 juni van start ging met een indrukwekkend liefdesverhaal: The World to Come. De film maakte onderdeel uit van het nieuwe programma Harbour, met een selectie van toonaangevende hedendaagse films. Het is 1856 als Abigail haar leven doorzet na het verlies van haar dochter. Hoop vindt ze uiteindelijk in Tallie die haar wereld weer iets laat opbloeien. Deze twee vrouwen, overheerst door hun standvastige echtgenoten, vinden verbondenheid met elkaar. Het fijne camerawerk gecombineerd met de poëtische gedachtes van Abigail visualiseren de tedere gevoelens door de film heen. De grote contrasten in koud/warm en dood/leven versterken subtiel de kwellende gebeurtenissen die Abigail meemaakt. Een geslaagde film van Mona Fastvold, die erop wijst dat momenten met dierbaren kunnen verdwijnen en enkel kostbare herinneringen achterblijven.

 

Kijkje in geschilderd leven

Een VR-programma zorgde voor een avontuurlijke en magische beleving, met vier unieke werelden om zelf actief doorheen te gaan. De mooiste was wel The Hangman at Home waarin je ondergedompeld werd in een handgeschilderde wereld. Een geanimeerd kunstwerk met stijlvolle geschilderde decors in sfeervolle kleuren. Helemaal compleet met mysterieuze muziek en een monoloog gebaseerd op Carl Sandburg’s rijm: ‘The Hangman at Home’ afkomstig uit het album Smoke & Steel (1922). Zelf steek je een lucifer aan waarna wordt afgedaald naar een kamer die toegang geeft tot verschillende doorkijkjes. Door de interactieve handelingen wordt alles direct levendig ervaren. “What does the hangman think about when he goes home at night from work?” Het voyeuristische gehalte laat toe om alle gethematiseerde ruimtes te ontdekken. Vijf verhalen met elk een ander personage dat een gevoelige situatie meemaakt: speels, fragiel, seksueel, onzeker of bang. Soms wat ongemakkelijk door de directe opmerkende blik van het personage. Alsof je als kijker betrapt wordt op de ontdekking van deze prachtige presentatie.

 

 

Teruggevonden films

Het is eeuwig zonde als een meesterwerk verloren gaat. Dankzij het IFFR zijn een aantal bijzondere films opgespoord en gerestaureerd om daar opnieuw van te kunnen genieten. In het bijzonder de twee stille kortfilms Neck ‘n’ Neck, een animatie van Walt Disney met Oswald The Lucky Rabbit en Sea Palace van Kenzo Masaoka, met revolutionaire speciale effecten. Onder de gerestaureerde langspeelfilms is The Amusement Park (1973) erg bijzonder. George A. Romero werd door de Lutheran Service Society gevraagd een educatieve film te maken over de mishandeling van ouderen. Romero heeft dit iets verdraaid en daar een fascinerende horrorfilm van gemaakt. Het geheel speelt zich af in een energiek pretpark dat voor ouderen helemaal geen plezierige omgeving is. Ironisch met deze bejaarden weergegeven als een soort zombies. Een absurde nachtmerrie die zelfs in deze tijd nog origineel en accuraat is.

 

 

Chinees geheim

Wang Qiong pakt de camera in handen en begint haar familie te filmen. Drie jaar lang legt ze beelden en interviews af van haar zussen. Deze zijn samengebracht tot een zeer persoonlijke, liefdevolle en ook pijnlijke vertoning All About My Sisters. Qiong is spontaan te werk gegaan en heeft zich niet laten inspireren door andere documentaires. Het project begon als studieopdracht en is geëvolueerd tot een gedurfde documentaire. Dit is ook terug te zien in haar enthousiasme: drie uur is wel wat lang voor een vertoning. De familiegeheimen die onthuld worden, blijven echter verbazingwekkend. De nadruk ligt op de samenleving waarin het zo belangrijk is voor vrouwen om een zoon te krijgen, dat het heel normaal is om abortus te plegen wanneer er een meisje op komst is. Qiong is van plan om de film pas later aan haar familie en omgeving te laten zien, ter bescherming van haar naasten. Vandaar dat de film ook niet in China is uitgegeven. Voor ons een geluk dat Qiong haar verhaal op het IFFR met ons heeft willen delen.

De Werner filmkraam

Elke dag op een andere plek in Rotterdam was een schroomvallige bulldozer te spotten, mogelijk gemaakt door Atelier van Lieshout. Het voertuig is als een stalen monster dat tegen elk gevaar op kan. Een ode aan de Duitse filmmaker Werner Herzog, bekend van Nosferatu the Vampyre (1979), Fitzcarraldo (1982) en vele andere riskante films en documentaires. Dankzij de bulldozer als mobiele filmstudio was te ervaren hoe Werner de realiteit probeert te transformeren naar een verdraaide waarheid voor de kijker. Met daarbij een nader inzicht over de nood aan cinema in ons dagelijks leven. Het voertuig had drie schermen, verdeeld over de binnen- en buitenkant, waarop opnames afspeelde van geïnterviewde buurtbewoners. Het doel was vooral om de omgeving van Rotterdam persoonlijk te betrekken bij het festival. De Vlaamse kunstenaar Hooman Jeddy bracht de filmkraam nog een extra element bij. Elke dag bleef hij het voertuig upgraden met daarbij draaiende filmstrips (pellicule), projecties, hangende doeken of touwen. Deze kinetische kunst was om voorbijgangers nieuwsgierig te maken met iets dat ze niet kennen. Tegenwoordig houden mensen zich enkel nog bezig met hun smartphone en is niks meer interessant. Daar kwam hierbij dus verandering in.

Een oneindige droom

De programmamakers van het IFFR slagen er elke keer weer in om uitmuntende creaties te selecteren. Er zit voor iedereen wel wat aantrekkelijks bij. Zeker met de internationale selectie van verschillende culturen, stijlen en technieken die tot expressie komen. Dat de animatiefilm Poupelle of Chimney Town gekozen is als slotfilm heeft erg goed uitgepakt. Volgeboekte zalen met een groot enthousiast publiek. De eenzame jongen Lubicchi werkt als schoorsteenveger in de levendige stad waar hij het vuilnismonster Poupelle ontmoet. Als een van de weinige geloven ze nog in de sterren die achter de grauwe rook in de lucht hangen. Het is erg inspirerend om te zien dat kinderen veel meer hoop hebben en hun dromen niet zomaar opgeven. Een schitterende keuze voor elke leeftijd maakt het einde van deze lente-editie zeker geslaagd.

 

Over een half jaar in februari zal alweer een nieuwe editie plaatsvinden. We zullen dan zien of het online aanbod behouden blijft naast de fysieke vertoningen. Het is namelijk ergens ook fijn om films op een gekozen tijdstip vanuit huis te bekijken. Al zal het nooit de geweldige ervaring van de film in de bioscoopzaal overtreffen, helemaal niet met zulke indrukwekkende activiteiten erbij.