Weinig sprankelende personages
De Duitse schrijfster Anne Jacobs mag zich met recht een bestsellerauteur noemen. Ze schreef eerder de veelgeprezen serie over Het weesmeisje, waaruit niet een trilogie maar zelfs een quatrologie (d.w.z. vier bijbehorende delen in één reeks) voortkwam. Het betreft één langgerekt verhaal over een jong meisje dat zichzelf omhoogwerkte binnen een familie van adel en er zelfs onderdeel van werd. Hoe vooruitstrevend het genoemde ‘weesmeisje’ (Marie geheten), hoe star het personage Jenny in Jacobs ogenschijnlijk volgende quatrologie over Het landhuis.
Qua verhaal en setting mag het waarschijnlijk minder ‘romantisch’ heten dan die van de serie over Het weesmeisje: met de reeks Het landhuis tuimelen we terug in het post-DDR tijdperk, terwijl lezeressen in Het weesmeisje naar een meer intrigerende periode werden meegenomen: de tijd voor de Eerste Wereldoorlog en het Interbellum. Ook zijn de personages in de Het landhuis-serie minder sprankelend dan in andere romans van de hand van Jacobs.
Weinig inspirerend is voornamelijk Jenny, de kleindochter van Franziska. Laatstgenoemde is de ‘Barones von Dranitz’ die in 1990 terugkeerde naar haar ouderlijk huis, dat ze in de Tweede Wereldoorlog moest ontvluchten. Ondanks de grootst mogelijke tegenzin van de inwoners van Dranitz en het omliggende Waren an der Müritz, gelegen in de schone provincie Mecklenburg-Vorpommern, trachtte Franziska von Dranitz om het landhuis weer in al zijn glorie te herstellen en open te stellen voor het grote publiek: het groteske gebouw met monumentale waarde gaat vanaf nu dienstdoen als wellnesshotel. Dit tot grote afkeer van Franziska’s dochter, met wie ze een slechte kind-ouderrelatie heeft: Cornelia. Op haar beurt heeft Cornelia een slechte verstandhouding met Jenny, haar enige kind, aan wie ze overigens nooit heeft verteld wie haar verwekker was. Het beschrijven van de onderlinge familierelaties benadrukt meteen hetgeen waarop de gehele serie op stoelt: drama, drama en nog eens drama.
Zeikerige types
Jenny is op haar beurt moeder geworden van de kleine Julia, liefkozend ‘Juultje’ genoemd. De vader van deze spruit (haar ex-baas Simon) is buiten beeld… Tenminste voor een poosje, want in dit deel komt hij als ongenode gast een kijkje nemen in Waren en omstreken en denkt hij eraan om een business op te starten om dichter bij zijn dochter in de buurt te kunnen zijn. En intussen polst hij of Jenny hem héél misschien een tweede kans wil geven?
Jenny heeft wel andere zaken aan haar hoofd: een verbouwing, om maar iets te noemen. Ze is de drijvende kracht achter de nieuwe bestemming van landgoed Dranitz en werkt met man en macht mee aan het realiseren van het hotel. Daarbij stuit ze geregeld op problemen, zoals de conflicten met Sonja. Sonja is het kind van Walter (ooit de verloofde van Franziska) en Elfriede (de jongste zus van Franziska die in het kraambed overleed).
Sonja koestert nog steeds wrok jegens haar tante Franziska, aangezien ze haar verantwoordelijk houdt voor de dood van haar moeder Elfriede. Franziska ontvluchtte namelijk ten tijde van de Tweede Wereldoorlog het landhuis en liet Elfriede, met haar zwakke gezondheid, ‘zomaar’ achter. Een nogal overdreven en zelfs bijna onrealistische wrok, zou je kunnen stellen, maar wel passend bij het karakter van deze Sonja: de fors gebouwde dierenarts van Dranitz is nogal een gevalletje ‘paranoïde’ en vreet haar eenzaamheid weg, terwijl ze vol afgunst kijkt naar degenen die het in haar ogen beter hebben. Een personage dat vermoeiend genoeg één van de focalisaties vormt in dit boek: je kijkt namelijk mee vanuit de beleving van Franziska, Walter, Jenny, Sonja en Ulli.
Een zinkend huwelijksbootje
De laatstgenoemde betreft een mogelijke love interest voor Jenny: Ulli is de ex-man van de oervervelende Angela uit het eerste deel, die een baan accepteert in Bremen, maar verknocht raakt aan de erfenis van Max Krumme (diens botenverhuur). Keert hij terug naar Dranitz om neer te strijken naast Jenny, met haar onuitstaanbaar aantrekkelijke, rode lokken? Een man die in ieder geval wél terugkeerde naar Dranitz om zijn leven te slijten met zijn grote geliefde, is Walter. Als jonge soldaat verpachtte hij ooit zijn hart aan Franziska, maar na de Tweede Wereldoorlog kon hij haar niet meer vinden. Hij verloor zichzelf in een amoureuze verhouding met Franziska’s zus Elfriede, waar de stuurse en mopperkontige Sonja uit voorkwam.
Nu is de tijd aangebroken om de verloren decennia in te halen: Walter en Franziska stappen alsnog in dat huwelijksbootje, dat al ‘eeuwen’ ligt aangemeerd. Op hun huwelijksreis worden ze getart door de grote vraag: kunnen ze genieten van elkaar in het hier en nu of knagen de herinneringen aan een pijnlijk verleden te veel aan hun prille geluk?
Weinig monumentale waarde
Het is mooi dat verscheidene generaties het woord krijgen in Storm rond het landhuis, maar eerlijk is eerlijk: het verhaal wordt wel érg gedomineerd door de oudere garde. De oude knarren geven het boek wel een erg hoog ‘Hendrik Groen’-gehalte en nodigt voor een zekere groep lezers wellicht weinig uit tot identificatie (hoewel Max Krumme de prijs krijgt voor meest humoristische van het stel). In de jongere garde wil je je niet echt inleven: hoewel de bijfiguren veel bewondering hebben voor de o zo mooie Jenny, toont ze zich maar weinig sympathiek en is ze voornamelijk onberekenbaar en opvliegend. Ook alle personen die haar omringen, kunnen je maar weinig echt raken. Ze worden dan ook erg gestereotypeerd of te oppervlakkig omschreven.
Ook het plot is niet spannend. Wat zet je er dan tóch toe aan om verder te lezen? Dat is in principe alleen maar de schrijfstijl. Jacobs kan prachtig schrijven en heeft nog steeds een vaatje waar ze voldoende humor uit kan tappen. Toch weet ze met deze roman niet dezelfde ‘hoogtes’ te bereiken als met deel 1. In deel 1 was er een mooie afwisseling tussen heden (de jaren ’90) en het verleden (WOII) en dat zorgde voor een spanningsboog en veel onverwachte wendingen. In deel 2 word je in een bouwput gedropt en kan het lot van menig personage je eigenlijk geen reet interesseren. Hoewel Jacobs mooie zijpaden inslaat, is het verhaal niet van ‘monumentale waarde’. Hopelijk keert het tij met het (zeer waarschijnlijk komende) vervolg!
Het ereklassement
Het dozijn aan Americananieuws volmaken met het ereklassement van 2021 is natuurlijk een feest. De albums van Malford Milligan & The Southern Aces, Robert Jon & The Wreck en Jackson Browne behoren eenvoudigweg tot de mooiste releases van het moment.
De verwachtingen voor sommige releases zijn heel hooggespannen en een ander groot artiest verrast ineens na vele jaren met een bijzonder sterk album. Als eerste presteren Malford Milligan en Robert Jon. Het laatste valt oudgediende Jackson Browne ten deel.
Malford Milligan & The Southern Aces
De coronapandemie zorgde ervoor dat Malford Milligan niet terug kon naar Texas. Zeker na zijn doorbraakalbum Life Will Humble You, dat hem op vele Nederlandse podia bracht, wilde hij die kwaliteit ook graag vasthouden. Met zijn nieuwste album maakte hij met zijn maatje Jack Hustinx een heel persoonlijk album. I Was A Witness verlengt moeiteloos het succes dat hij optekende en incasseerde net voor de coronapandemie uitbrak.
Een grootschalige tournee staat op stapel na de release op de historische datum 25 september. Dat is een datum die vele Nederlanders voorlopig in het geheugen gegrift staat, omdat er veel coronamaatregelen vaarwel gezegd werden: het loslaten van ‘het nieuwe normaal’ en waar dan heel treffend de albumtitel bij past! Hoe actueel kan je als artiest zijn. Het wordt hem bijna in de schoot geworpen, maar laten we ons vooral concentreren op de muzikale heerlijkheden. Het heftigste emotionele nummer dat alles samenvat, is ongetwijfeld het fraaie ‘If I Die Today’. Milligan weet in zijn liedtekst treffend te verwoorden welke angsten, behoeften en ook berusting kunnen schuilen achter deze zware woorden. Verpakt in de grootste schoonheid van muziek die je je maar kan wensen treft hij de luisteraar diep in het hart.
De titel ‘Freedom Ain’t Free’ verwijst zeker ook naar de tijd die zo goed als achter ons ligt. Deze eerste single van het album verwoordt de gevoelens, die we al bijna twee jaar hebben, heel treffend. Muzikaal weet Milligan zich breed neer te zetten, ergens tussen Americana en zeker ook soul. Wie de zanger kent van zijn tijd bij Storyville en bijvoorbeeld het formidabele Live At Antones – Austin Texas, zal met I Was A Witness kunnen verzuchten dat hij nu eindelijk de aandacht en erkenning krijgt die hem al zo lang toekomt!
Robert Jon & The Wreck
We keken natuurlijk reikhalzend uit naar het nieuwe album van Robert Jon & The Wreck. Na zijn doorbraakalbum Last Light On The Highway, dat vorig jaar verscheen met enig uitstel vanwege de destijds woedende maatregelen en beperkingen, was de verwachting voor dit nieuwe album hooggespannen. Laten we helder zijn: deze wordt waargemaakt met Shine a Light on Me Brother.
Het nieuwe album is op vele gebieden, net als de roerganger van de band, een ruwe bolster in een blanke pit. Het album ademt veel energie uit in zang en spel. De Southern Rock van Robert Jon & The Wreck bruist van energie. Toch vinden we een rustpuntje in het nummer ‘Hurricane’, dat met z’n tegendraadse titel juist een ballad blijkt te zijn.
Het dameskoortje van ‘Ain’t No Young Love Song’ is een opvallend stijlelement van het album, een aangename verrassing! Het album wordt afgesloten met het nummer ‘Radio’, dat een belofte in zich draagt voor toekomstige optredens. Dat de band met regelmaat snerpend gitaar- en slide-werk laat horen mag voor de liefhebbers van het vorige album geen verrassing zijn, maar eerder een heerlijk punt van herkenning. Laten we uitzien naar daverende enthousiaste live-optredens zo snel als het allemaal weer mag, kan en veilig is. De ingrediënten zijn alvast ruimschoots voorhanden op dit wederom heerlijke album.
Jackson Browne
Dat oudgediende Jackson Browne een album maakt dat herinneringen oproept aan zijn hoogtijdagen, is een prestatie van groot respect. Met name de herinneringen aan The Pretender worden bij beluistering van Downhill From Everywhere aangewakkerd. De oorzaak ligt in het werkelijk fantastische ‘A Human Touch’, dat Browne samen met Leslie Mendelson naar grote hoogte stuwt. Het lied verwoordt in klare taal waar we de afgelopen bijna twee jaar naar hebben gehunkerd: de menselijke aanraking! Dit liedje kan je de tranen in de ogen laten springen door uiterste vervoering. Wat een treffend en beeldschoon nummer, dat de soundtrack mag worden van een tijd die we graag achter ons laten! Maar als het allemaal zo fraai verpakt is, mogen we dit nog heel vaak terughoren.
Laten we vooral de rest van het album niet vergeten. Browne weet zowel in compositorische als uitvoerende zin het beste in zichzelf naar boven te halen. Dat mag voor een artiest die zijn debuut in 1967 uitbracht een bijzondere prestatie heten. Downhill From Everywhere is overigens het vijftiende studioalbum van de meester. Zijn voorlaatste album Standing On The Beach dateert alweer van 2014 en was eveneens van een bijzondere schoonheid. Maar met dit album komt hij zeven jaar na dato in de buurt van zijn meesterwerk Late For The Sky en evenaart hij met gemak het eerder genoemde The Pretender. Laten we hopen dat een volgend album niet weer zeven jaar op zich laat wachten.
Link: Robert Jon & The Wreck
Link: Jackson Browne
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Het gewonde land Afghanistan in beeld
De documentaire Afghanistan: the wounded land (2020) biedt een genuanceerd beeld van de recente geschiedenis van het verdeelde land: van de monarchie van Mohammed Zahir Shah in de jaren 60 tot de Amerikaanse inval te 2001 en de vredesgesprekken van 2018. Als kijker word je ondergedompeld in een complexe historie van strijd en verzet.
“Wat is er misgegaan in Afghanistan?”, vraagt de verteller zich af in de eerste aflevering van de serie. De reeks begint met nostalgische en kleurrijke beelden van Afghanistan, van hippies die rondstruinen in het trendy Kaboel uit de sixties tot glooiende onherbergzame bergen. Hoe is het land zo verdeeld geworden? Een rechtlijnig antwoord bieden op deze vraag is onmogelijk, toch tracht de documentaire de complexe recente geschiedenis van Afghanistan in beeld te brengen. Sinds de val van de monarchie, de staatsgrepen en de inval van de Sovjet-Unie, bevindt de bevolking zich vaak gevangen tussen twee en meerdere vuren. Al decennialang is het wondermooie met-bergen-omringde land in een wurggreep. De minireeks slaagt erin om gelaagdheid en begrip voorop te stellen en vooral nuance te bieden.
Gewond, verscheurd, verdeeld
Verschillende personen komen aan het woord in de documentaire, van Talibanministers tot parlementsleden, van moedjahedienstrijders tot dokters van Artsen Zonder Grenzen, van aanverwanten van de koninklijke familie tot journalisten. Ook grote namen doen hun verhaal. Zoals de USSR ex-majoor Roeslan Aoesjev, de Amerikaanse generaal Stanley McChrystal, de moedjahedienleider Hekmatyar, de Talibanminister van Financiën Motasim en de CIA-ambtenaar Milton Bearden.
De serie biedt gelaagdheid doordat verschillende perspectieven samengebracht worden en voor een veelzijdige kijk zorgen. Als kijker volg je de geschiedenis van Afghanistan vanaf de monarchie van Zahin Shah tot de presidentiële staatsgrepen van Daoud Khan, Taraki en Amin; van de invasie van het Sovjetleger tot de vorming van de moedjahedien; en van de burgeroorlog tot de komst van de Taliban en de Amerikaanse inval. De minireeks zet ook vrouwenrechten in de verf. Zo komen er vrouwelijke parlementsleden en activisten aan het woord, zoals Shukria Barakzai en Sima Samar; en wordt het belang van vrouwen die hun stem verheffen beklemtoond.
Het onneembare fort Afghanistan
Naast de aangrijpbare verhalen van de geïnterviewden zijn ook de beelden van topkwaliteit. Zo word je als kijker betrokken bij gevechten en aanslagen. De serie bevat bijkomende beelden van onder andere de oorlog tegen de Sovjet-Unie en de aanslagen tijdens de Amerikaanse inval. Zo was Barakzai – een van de sprekers in de documentaire – slachtoffer van een aanslag in 2014 met een bomauto, waarbij ze zowel zelf aan het woord is, als te zien is in de beelden. De documentaire zorgt voor een goede mix van beelden en gesprekken en slaagt erin om de geschiedenis van Afghanistan op een genuanceerde manier in beeld te brengen.
De krachtige zware stem van de dichter Masood Khalili – tevens ook adviseur van de op-Bob-Dylan-gelijkende moedjahediencommandant Massoud – vertelt op een onverbloemde maar poëtische manier over de benarde situaties in zijn geliefkoosde land. Door de krachtige vertelling kan de kijker, naast de prachtige, maar ook gruwelijke, beelden en aangrijpende verhalen van geïnterviewden, zich inleven in de geschiedenis. Ook hoef je als kijker geen voorkennis te hebben over het onderwerp: de verteller en de geïnterviewden leggen de geschiedenis haarfijn uit. Afghanistan: the wounded land is kortweg een prachtige documentaire en een aanrader voor iedereen die iets wil leren over de complexe situatie in Afghanistan.
De vierdelige minireeks is nu te zien op npo.nl en vrt.be.
Misschien ook iets voor u
De sterke vrouwen van Artemisia
Het is een unieke kans die het Rijksmuseum Twenthe kunstliefhebbers biedt: er zijn nu maar liefst twintig Artemisia’s te bekijken. In totaal zijn zestig werken van haar bekend, dus dat is een hoge score.
Artemisia Gentileschi, Madonna met kind, 1610/11, Olieverf op doek Palazzo Pitti, Galleria Palatina, Florence
Het gaat om Artemisia Gentileschi (1593-na 1653), de Italiaanse schilderes die in Rome het levenslicht zag als dochter van de schilder Orazio Gentileschi en Prudentia Montone, een moeder die overlijdt als zij twaalf jaar is. Ze groeide er op en vluchtte naar Florence nadat ze was verkracht door haar leermeester Agostino Tassi. In Florence trouwde ze en verloor vier kinderen, wat buitengewoon zwaar moet zijn geweest. Ze reisde veel, en deed onder meer ook Londen aan. Uiteindelijk overlijdt ze in Napels.
In elke stad nam ze de stijl die daar gangbaar was over, maar wel met de nadruk op een dramatisch-realistische stijl. De invloed van Caravaggio en een Utrechtse tijdgenoot en caravaggist als Gerard van Honthorst, die ze in Rome had ontmoet, kan echter niet worden ontkend. Het is een invloed die via haar ook verder in de Italiaanse schilderkunst doordrong.
Vrouw & macht
In Enschede wordt aan de titel ‘Artemisia’ ‘Vrouw & macht’ toegevoegd. In de fraaie catalogus, met diepgravende essays en mooie afbeeldingen, wordt kunsthistorica Linda Nochlin aangehaald, die stelt dat de mogelijkheden niet voor het oprapen lagen voor vrouwelijke kunstenaars. Vrouwen hadden minder toegang tot een professionele carrière als schilder dan hun mannelijke collega’s. Een geniale uitzondering vormde volgens de feministe Germaine Greer, Artemisia. In Enschede hangen ze vaak naast elkaar: eenzelfde tafereel geschilderd door Gentileschi en door een mannelijke collega. Misschien kun je de schilderingen van mannen ‘erotisch’ noemen en die van Gentileschi, hoe je het ook wendt of keert, op z’n minst licht erotisch. Het verschil zit hem misschien meer in het feit dat de lichamen bij haar kwetsbaarder lijken en dat ze in de gelaatsuitdrukkingen meer ingehouden emoties legt. De dramatiek is bij zowel Gentileschi als haar mannelijke collegae echter duidelijk aanwezig.
Artemisia Gentileschi, Jaël en Sisera, 1620 olieverf op doek Szépmüvészeti Múzeum/ Museum of Fine Arts, Boedapest
Wat iemand op de stoep van het museum ertoe bracht te vragen of er veel spijkers te zien waren waarmee mannenhoofden werden doorboord. Hij doelde hiermee in het bijzonder op het doek Jaël en Sisera (1620) van Gentileschi dat apart op een wand wordt uitgelicht. Een sterk schilderij in heldere kleuren, zoals we die van bijvoorbeeld Guercino uit Bologna kennen. Ja, is het antwoord, er waren veel spijkers te zien, maar vooral veel sterke vrouwen, zoals Jaël die volgens het Bijbelverhaal Sisera, de legeraanvoerder van de Kanaänieten doodde. En ook, en dat trekt het beeld van een proto-feministe wat recht, heel traditioneel-christelijke taferelen, zoals het in 1979 herontdekte Christus zegent de kinderen (ca. 1628).
Een tussenpositie neemt wellicht Madonna met kind (1610-1611) in. Maria heeft daarop geen hemelse blik, maar is eerder afgebeeld als een figuur uit de Griekse mythologie. Ze is ook niet in het blauw gekleed, zoals te doen gebruikelijk, maar in het paars, wat overigens wel weer een diepere grond heeft; paars is de liturgische kleur van de veertigdagentijd, de tijd voor Pasen. En ook het kindje Jezus heeft niet de vroegwijze, goddelijke trekken die we van hem kennen. En let eens op de voeten die onder het gewaad van Maria uitpiepen…
Artemisia Gentileschi, Christus zegent de kinderen, ca. 1626 Olieverf op doek Arciconfraternita dei Santi Ambrogio e Carlodella Nazione Lombarda, Rome
Door de bijschriften ben je overigens toch al geneigd om op zulke details te letten, zoals de vele (parel)oorbellen, maar welk perspectief je als bezoeker bij deze fraaie expositie ook inneemt, het is door de insteek die is gekozen (vrouwelijke kunstenaar, vergelijking met mannelijke tijdgenoten, aandacht voor détails, fraaie begeleidende catalogus) de eerste geslaagde tentoonstelling in één van de drie programmalijnen die het Rijksmuseum Twenthe gaat volgen: Body Politics over diversiteit en over persoonlijke en groepsidentificatie. Of zoals het in de catalogus heet: ‘Wie mag ik zijn?’ Een groot kunstenares. Het smaakt naar meer!
Artemisia. Vrouw & macht
Gezien in: Rijksmuseum Twenthe, EnschedeNog te zien tot: zondag 27 maart 2022
Misschien ook iets voor u
Om door een ringetje te halen
Upload is een multimediaopera van heden, verleden en toekomst. Het snijdt het thema ‘mind uploading’ aan dat van nu is, hoewel het eigenlijk ten diepste al zo oud is als de weg naar Rome, al speelt het verhaal in de toekomst.
Eerst het libretto dat Van der Aa zelf schreef in samenwerking met Madelon Kooijman en Niels Nuijten. Een verder naamloze vader (bariton Roderick Williams) kiest ervoor na zijn dood zijn brein te laten uploaden op een computerserver. Op die manier kan hij zonder lichaam altijd doorleven. In de opera wordt de vraag gesteld of de vader misschien ergens voor wegloopt (verlatingsangst) en of we als mens deze manier van doorleven wel zouden willen.
Het is de dochter (sopraan Julia Bullock) die voor de keuze wordt gesteld om door te gaan of te stoppen, wanneer de uploadprocedure niet helemaal naar wens verloopt en de vader vraagt hem te deleten. Dan zou hij, zingt ze, voor de tweede keer sterven en dat kan ze niet aan. De ‘tweede dood’ is overigens tevens een Bijbels begrip.
Zo oud als de weg naar Rome
Het idee dat lichaam en geest van elkaar zijn gescheiden, kennen we al van het dualisme dat de filosoof René Descartes verwoordde. Het idee
dat het lichaam minder zou zijn dan de geest heeft zelfs nog oudere papieren. Ook hier is het tevens een Bijbelse notie; de apostel Paulus verkondigde het al.
De vragen die daaruit voortkomen en in de opera worden gesteld, worden niet beantwoord. Dat is aan ons, de toeschouwers. Of worden er toch hints gegeven? Tegen over elkaar staan de dichotomie leven en dood, lichaam en geest, menselijk en onmenselijk, man en vrouw, natuur en cultuur. Zij lijken in de muziek én de fantasiefilmbeelden van onder meer Joost Riedijk te worden opgeheven. En let wel: het kan mis gaan, en dan resten slechts twee (!) a capella gezongen woorden die weliswaar associatief met elkaar hebben te maken, maar geen eenheid meer vormen.
De hint zit ook in de vooraf opgenomen soundtrack en de live gespeelde muziek door Ensemble Musikfabrik onder leiding van Otto Tausk. Zij vullen elkaar aan of wisselen elkaar af, waarbij het soms niet helemaal duidelijk is of je nu naar de soundtrack of naar het ensemble zit te luisteren.
Iets soortgelijks gebeurt met de film, die deels live en deels vooraf is opgenomen. Op die manier wisselt het perspectief telkens, zoals dat ook in de literatuur over mind-uploading gebeurt.
Hoe het overkomt
Volgens de onderzoeker Melanie Challenger bijvoorbeeld, een generatiegenoot van librettist Van der Aa, zouden we om te beginnen moeten accepteren dat ons leven eindig is. Zij gaat daarop in in haar boek Het dier in ons. Een nieuwe geschiedenis van de mens. Zij vindt uploaden onrealistisch en onwenselijk, omdat de fysieke werkelijkheid er minder toe zou doen dan de rationele. Bovendien vindt zij uploaden verspilling van geld in deze tijd van crisis. Wel wil zij af van het dualisme tussen lichaam en geest.
Dat is de rationele manier van denken over het thema uploaden. Maar hoe komt de multimediaopera nu over op het publiek? Je wordt als
toeschouwer in bijna anderhalf uur helemaal opgezogen in alles wat er voor en achter op het toneel gebeurt. Niet in de laatste plaats door de geweldige zang van de twee hoofdrolspelers, Williams en Bullock. Allebei hebben ze een grote ‘aria’ die indruk maakt, zoals Shakespeare zijn hoofdrolspelers altijd een grote monoloog geeft. Met name het lyrische This is were you are van de sopraan, die vergezeld ging door prachtige, haast etherische ensembleklanken en filmbeelden die aan de natuur deden denken, maakte indruk.
Niet voor niets kwam het volledige ensemble aan het slot ook naar voren (op het toneel zaten ze al) om het enthousiaste applaus in ontvangst te nemen. De nieuwe opera van Van der Aa en de uitvoering daarvan waren dan ook om door een ringetje te halen. Laten we hopen dat de filmopera nog eens wordt hernomen.
Upload – Michel van der Aa
Artiest: De Nationale Opera: solisten, filmacteurs en Musikfabrik o.l.v. Otto TauskMisschien ook iets voor u
8WEEKLY PODCAST AFLEVERING 1
/ 0 Reactiesdoor: Steffen van Zundert, Sanne Kortooms, Joris Hollaar, Jesse Simonis, Vick ten Wolde0 SterrenDe diverse redactie van online cultuurmagazine 8WEEKLY.nl bespreekt het recente cultuurnieuws, nieuwe releases, evenementen en festivals. Wij bespreken scherpe culturele stellingen en geven cultuurtips over boeken, films, muziek, podiumkunsten, beeldende kunst en meer!
In de allereerste aflevering van de 8WEEKLY podcast bespreken onze redactieleden Vick, Jorien, Sanne en Jesse het recente cultuurnieuws. Onder andere films, tv-series en musicals passeren de revue, vlak voordat Sanne naar de eindfilm van het NFF vertrekt. Wie ziet Vick als de gedroomde opvolger van Daniel Craig in de rol van de beroemde Britse spion? Welke Zuid-Amerikaanse muzikant maakte grote indruk op Jesse? Wat vond Sanne van De Veroordeling? En wat verwacht Jorien van megamusical Aladdin? Je kunt het allemaal horen in de allereerste aflevering van de nieuwe podcast van 8WEEKLY!
De eerste aflevering van de officiële podcast van 8WEEKLY
Misschien ook iets voor u
Gelaagde gangsterroman
Na twee Pulizers voor zijn laatste romans De Ondergrondse Spoorweg en De Jongens van Nickel, waren de verwachtingen voor Colson Whiteheads nieuwe boek hooggespannen. Met Harlem Shuffle heeft Whitehead wederom een volstrekt origineel en levendig werk afgeleverd.
Whitehead is zo’n schrijver die zich bij ieder boek heruitvindt. Zijn oeuvre bevat onder andere een zombieroman, een memoir over de pokerwereld en roman over concurrerende liftinspecteurs. Hij brak bij het grote publiek door met zijn alom bejubelde De ondergrondse spoorweg, een uiterst oorspronkelijke en allegorische roman over het slavernijverleden. Whitehead kleurt graag buiten de lijntjes en zet genres volledig naar zijn hand. Zo schept hij ook in Harlem Shuffle een volledig eigen universum: een misdaadverhaal waar de nodige humor en maatschappijkritiek in verwerkt is.
Dubbelleven
Ray Carney mag dan uit een crimineel nest komen, zelf heeft hij de intentie op het rechte pad te blijven. Met zijn eigen meubelzaak op 125th Street en zijn vrouw Elizabeth die in verwachting is van hun tweede lijkt dat voornemen aardig te slagen. Soms is het buffelen om de huur op te brengen voor hun toch al niet riante appartement, maar klagen mag hij niet.
Ondanks zijn goede intenties slaagt Carney er niet in zich volledig aan zijn verleden te ontworstelen. Zijn neef Freddy – die als een broer is voor Carney – raakt voortdurend verwikkeld in louche zaken. Voordat Carney er goed en wel erg in heeft, is hij een sleutelfiguur geworden binnen een grootschalige juwelenroof in Hotel Theresa. Carneys keurige meubelwinkel vormt immers het perfecte front waar de buit tijdelijk ondergebracht kan worden.
Glijdende schaal
Harlem Shuffle is opgebouwd als drieluik. We volgen Carney en zijn omgeving opeenvolgend in 1959, 1961 en 1964. Ieder deel centreert rondom een bepaalde misdaad en kent zijn eigen opbouw. Afzonderlijk zijn de verhalen goed, maar tezamen versterken ze elkaar. We zien Carney afglijden en telkens weer nieuwe redenaties moet vinden om zijn daden voor zichzelf goed te praten. Whitehead laat zien dat het grijze gebied groot is, als lezer bepalen we zelf het omslagpunt.
Hoewel Harlem Shuffle luchtiger van toon is dan Whiteheads vorige twee romans, blijven racisme en discriminatie ook hier een belangrijk thema. Elizabeth werkt voor een reisbureau dat zich specialiseert in veilige binnenlandse reizen voor zwarten (zeker in de zuidelijke staten is een gastvrij verblijf voor de zwarte bevolking allerminst vanzelfsprekend). Nergens is Harlem Shuffle echt grimmig; Whiteheads kleurrijke personages zoeken simpelweg naar manieren om zich te redden in een wereld waarin ze op zichzelf zijn aangewezen.
Harlem Shuffle
Schrijver: Colson Whitehead (vertaling door Harm Damsma)Uitgever: Atlas Contact
Prijs: 22,99
Bladzijden: 395
ISBN: 9789025471194
Link: De jongens van Nickel - Recensie 8WEEKLY
Link: De ondergrondse spoorweg - Recensie 8WEEKLY
Misschien ook iets voor u
‘Drama’ is het toverwoord
In het eerste deel van de serie Het landhuis maakte de lezer(es) al kennis met de hoofdfiguren Jenny, Franziska en Walter, ontsprongen uit de fantasie van auteur Anne Jacobs. Hoewel het tweede deel, Storm rond het landhuis, veel meer verhaallijnen met elkaar verbindt, beklijft het niet zo erg als het eerste deel. Integendeel, het plot is bij vlagen ronduit langweilig.
Weinig sprankelende personages
De Duitse schrijfster Anne Jacobs mag zich met recht een bestsellerauteur noemen. Ze schreef eerder de veelgeprezen serie over Het weesmeisje, waaruit niet een trilogie maar zelfs een quatrologie (d.w.z. vier bijbehorende delen in één reeks) voortkwam. Het betreft één langgerekt verhaal over een jong meisje dat zichzelf omhoogwerkte binnen een familie van adel en er zelfs onderdeel van werd. Hoe vooruitstrevend het genoemde ‘weesmeisje’ (Marie geheten), hoe star het personage Jenny in Jacobs ogenschijnlijk volgende quatrologie over Het landhuis.
Qua verhaal en setting mag het waarschijnlijk minder ‘romantisch’ heten dan die van de serie over Het weesmeisje: met de reeks Het landhuis tuimelen we terug in het post-DDR tijdperk, terwijl lezeressen in Het weesmeisje naar een meer intrigerende periode werden meegenomen: de tijd voor de Eerste Wereldoorlog en het Interbellum. Ook zijn de personages in de Het landhuis-serie minder sprankelend dan in andere romans van de hand van Jacobs.
Weinig inspirerend is voornamelijk Jenny, de kleindochter van Franziska. Laatstgenoemde is de ‘Barones von Dranitz’ die in 1990 terugkeerde naar haar ouderlijk huis, dat ze in de Tweede Wereldoorlog moest ontvluchten. Ondanks de grootst mogelijke tegenzin van de inwoners van Dranitz en het omliggende Waren an der Müritz, gelegen in de schone provincie Mecklenburg-Vorpommern, trachtte Franziska von Dranitz om het landhuis weer in al zijn glorie te herstellen en open te stellen voor het grote publiek: het groteske gebouw met monumentale waarde gaat vanaf nu dienstdoen als wellnesshotel. Dit tot grote afkeer van Franziska’s dochter, met wie ze een slechte kind-ouderrelatie heeft: Cornelia. Op haar beurt heeft Cornelia een slechte verstandhouding met Jenny, haar enige kind, aan wie ze overigens nooit heeft verteld wie haar verwekker was. Het beschrijven van de onderlinge familierelaties benadrukt meteen hetgeen waarop de gehele serie op stoelt: drama, drama en nog eens drama.
Zeikerige types
Jenny is op haar beurt moeder geworden van de kleine Julia, liefkozend ‘Juultje’ genoemd. De vader van deze spruit (haar ex-baas Simon) is buiten beeld… Tenminste voor een poosje, want in dit deel komt hij als ongenode gast een kijkje nemen in Waren en omstreken en denkt hij eraan om een business op te starten om dichter bij zijn dochter in de buurt te kunnen zijn. En intussen polst hij of Jenny hem héél misschien een tweede kans wil geven?
Jenny heeft wel andere zaken aan haar hoofd: een verbouwing, om maar iets te noemen. Ze is de drijvende kracht achter de nieuwe bestemming van landgoed Dranitz en werkt met man en macht mee aan het realiseren van het hotel. Daarbij stuit ze geregeld op problemen, zoals de conflicten met Sonja. Sonja is het kind van Walter (ooit de verloofde van Franziska) en Elfriede (de jongste zus van Franziska die in het kraambed overleed).
Sonja koestert nog steeds wrok jegens haar tante Franziska, aangezien ze haar verantwoordelijk houdt voor de dood van haar moeder Elfriede. Franziska ontvluchtte namelijk ten tijde van de Tweede Wereldoorlog het landhuis en liet Elfriede, met haar zwakke gezondheid, ‘zomaar’ achter. Een nogal overdreven en zelfs bijna onrealistische wrok, zou je kunnen stellen, maar wel passend bij het karakter van deze Sonja: de fors gebouwde dierenarts van Dranitz is nogal een gevalletje ‘paranoïde’ en vreet haar eenzaamheid weg, terwijl ze vol afgunst kijkt naar degenen die het in haar ogen beter hebben. Een personage dat vermoeiend genoeg één van de focalisaties vormt in dit boek: je kijkt namelijk mee vanuit de beleving van Franziska, Walter, Jenny, Sonja en Ulli.
Een zinkend huwelijksbootje
De laatstgenoemde betreft een mogelijke love interest voor Jenny: Ulli is de ex-man van de oervervelende Angela uit het eerste deel, die een baan accepteert in Bremen, maar verknocht raakt aan de erfenis van Max Krumme (diens botenverhuur). Keert hij terug naar Dranitz om neer te strijken naast Jenny, met haar onuitstaanbaar aantrekkelijke, rode lokken? Een man die in ieder geval wél terugkeerde naar Dranitz om zijn leven te slijten met zijn grote geliefde, is Walter. Als jonge soldaat verpachtte hij ooit zijn hart aan Franziska, maar na de Tweede Wereldoorlog kon hij haar niet meer vinden. Hij verloor zichzelf in een amoureuze verhouding met Franziska’s zus Elfriede, waar de stuurse en mopperkontige Sonja uit voorkwam.
Nu is de tijd aangebroken om de verloren decennia in te halen: Walter en Franziska stappen alsnog in dat huwelijksbootje, dat al ‘eeuwen’ ligt aangemeerd. Op hun huwelijksreis worden ze getart door de grote vraag: kunnen ze genieten van elkaar in het hier en nu of knagen de herinneringen aan een pijnlijk verleden te veel aan hun prille geluk?
Weinig monumentale waarde
Het is mooi dat verscheidene generaties het woord krijgen in Storm rond het landhuis, maar eerlijk is eerlijk: het verhaal wordt wel érg gedomineerd door de oudere garde. De oude knarren geven het boek wel een erg hoog ‘Hendrik Groen’-gehalte en nodigt voor een zekere groep lezers wellicht weinig uit tot identificatie (hoewel Max Krumme de prijs krijgt voor meest humoristische van het stel). In de jongere garde wil je je niet echt inleven: hoewel de bijfiguren veel bewondering hebben voor de o zo mooie Jenny, toont ze zich maar weinig sympathiek en is ze voornamelijk onberekenbaar en opvliegend. Ook alle personen die haar omringen, kunnen je maar weinig echt raken. Ze worden dan ook erg gestereotypeerd of te oppervlakkig omschreven.
Ook het plot is niet spannend. Wat zet je er dan tóch toe aan om verder te lezen? Dat is in principe alleen maar de schrijfstijl. Jacobs kan prachtig schrijven en heeft nog steeds een vaatje waar ze voldoende humor uit kan tappen. Toch weet ze met deze roman niet dezelfde ‘hoogtes’ te bereiken als met deel 1. In deel 1 was er een mooie afwisseling tussen heden (de jaren ’90) en het verleden (WOII) en dat zorgde voor een spanningsboog en veel onverwachte wendingen. In deel 2 word je in een bouwput gedropt en kan het lot van menig personage je eigenlijk geen reet interesseren. Hoewel Jacobs mooie zijpaden inslaat, is het verhaal niet van ‘monumentale waarde’. Hopelijk keert het tij met het (zeer waarschijnlijk komende) vervolg!
Storm rond het landhuis
Schrijver: Anne JacobsUitgever: Xander
Prijs: 21,99
Bladzijden: 399
ISBN: 9789401615204
Misschien ook iets voor u
Een onthutsende bekentenis
Het zal je maar gebeuren: Lianne Sanders trof haar vriend ‘op klaarlichte dag’ met een ander aan in bed. Emotioneel aangeslagen, verliest ze zichzelf in een rouwproces om deze verloren liefde, terwijl ze naarstig zoekt naar de motivatie om verder te gaan en te vertrouwen op zichzelf. In Dan ga ik nu maar eens lekker van mezelf zitten houden tracht ze die zoektocht naar zelfacceptatie en verbinding zo realistisch mogelijk weer te geven.
Eén lange tweet
Heel even was haar persoonlijke misère wereldnieuws, nou ja, laten we zeggen: nationaal nieuws. Op het sociale mediakanaal dat ze in al haar verdriet en frustratie als eerste binnen handbereik had (Twitter), deelde Lianne Sanders (32) dat haar vriend was vreemdgegaan: “Ik betrap na drie jaar lief en leed Sam net in bed met een ander meisje waar hij seks mee heeft gehad vanmiddag”, schreef Lianne op haar Twitter. “Ik weet dat dit een lage wraakactie is, maar het is alles wat ik kan bedenken.” Even snel als ze de tweet de wereld inslingerde, volgde een volgend bericht: “Ik had misschien niet m’n privéleven zo op straat moeten gooien, want inderdaad. Dat achtervolgt je altijd. Maar ik ben gebroken, ik kende dit gevoel niet en blijkbaar veroorzaakte het dit.”
Dit boek is als de lange en overdachte tweet die Sanders vermoedelijk had wíllen delen. Nu alle verdriet en pijn langzaam begint weg te sijpelen (Sanders heeft haar toenmalige, overspelige vriend inmiddels vergeven), kan Sanders met dit boek eindelijk aan een schone lei beginnen. Kwaadsprekerij over de man in kwestie – en indirect de stuwende kracht achter dit boek én de directe rede voor het ontstaan van dit boek – kun je niet verwachten. Sanders treedt op als een sympathieke verteller die laat inzien hoe gebroken iemand wordt achtergelaten na zo’n pijnigende streek. Tevens laat ze doorschemeren dat ze zelf ook niet de meest gemakkelijke persoon is geweest in de relatie met Luppes en legt ze dus ook – heel erkentelijk – een deel bij zichzelf neer.
Omgekeerd liefdesverhaal
In eerste instantie heeft dit boek de kenmerken in zich van wat je een ‘omgekeerd liefdesverhaal’ kunt noemen: de liefde tussen Sanders en haar ex-geliefde (in het boek krijgt hij de fictieve naam ‘Sam’ toegedicht) wordt in al haar eenvoud en complexiteit weergegeven. Van mierzoete herinneringen aan vreugdevolle reisjes tot aan momenten waarop Sanders zich van haar meest irreële en onzekere kant liet zien: momenten dat een zekere bindingsangst (of is het eigenlijk verlatingsangst?) zich meester van haar maakten. Sanders laat ons dus ook zeker kennismaken met haar onzekere kanten en probeert haar ex-vriend niet te demoniseren. Twijfel rijst of Sanders nu – maanden na de allesverwoestende dag – beter kan relativeren en terugblikken op het gebeurde of dat dit boek een groot excuus is richting die man wiens leven ze volledig op z’n kop zette.
De vraag die opdoemt, is inmiddels: wie is hier nu het grootste slachtoffer geworden? Aan die vraag kan een lezer zich maar niet branden, maar feit is dat Sam ook behoorlijk wordt opgehemeld. Zeker in het begin van het verhaal. Als je niet beter wist, zou je denken dat Sanders haar ex-geliefde terug in haar armen wilde. En dat geeft ze ook ruimhartig toe: ook na het verraad van ‘Sam’ bleef de liefde voor Sam bestaan. De verkering was uit, maar het ‘houden van’ was nog lang niet weg uit haar systeem. Dat maakte de periode waarin ze Sam moest loslaten, extra lastig…
De weg naar zelfacceptatie
Een gevoel dat nog groter was dan het liefhebben, was de komst van een grotere vijand: de tergende eenzaamheid en onzekerheid die Sanders overviel. Ze tuimelde in een gat zó diep, dat het onvermijdelijk was dat ze op de bank van een therapeut eindigde. Na jaren de ene liefdesrelatie aan de andere te hebben geregen, is ze ineens aangewezen op zichzelf. Single. De veiligheid is opeens verdwenen; ze wordt pardoes uit het warme ‘liefdesnest’ gedonderd. Het levert een aaneenschakeling van slapeloze nachten op en een legioen aan panische gedachten. Alleen met behulp van haar therapeut en de dame die haar zo nu en dan van een goede massage voorziet, weet ze de grote stap te zetten naar zelfacceptatie. Leert ze om alleen te kunnen zijn. Alleen te kúnnen zijn met gedachten.
Die ontwikkeling van karakter weet ze feilloos op te pennen en daarin schept ze veel herkenningspunten voor haar lezeressen, die vast en zeker ook zulke onzekere tijden (ongeacht of het te maken had met liefde of niet) hebben gekend. Tevens heeft ze voldoende humor in pacht om ook haar dagelijkse mijmeringen en leven van alledag te beschrijven. Die momenten laten je inzien dat dit vooral een millennial betreft die ook struggelt met de dagelijkse dingen, zoals een onaantrekkelijke baan en grote ambities, die helaas wat extra bagage met zich meesleurt in de vorm van een overspelige ex.
Plot klaargespeeld
Hoewel het een kort boekje is, kun je een hoop vertellen over Sanders schrijfstijl. Deze is aansprekend: Sanders schrijft vlot en prettig en dwaalt niet in ellenlange details die de lezer vermoeien. Toch heeft het verhaal iets heel ‘onafs’. Het lijkt meer op een samenraapsel van talloze tweets bij elkaar dan een daadwerkelijk boek (of minstens een volwaardige novelle). Het lijkt gewoon net té kort om echt in je hoofd te blijven hangen.
Maar eerlijk toegegeven: hoeveel meer had de lezer willen weten over de hele situatie? De plot ligt voor handen en is snel klaargespeeld. Het feit dat het een autobiografisch verhaal is, heeft wellicht een afremmend effect gehad. Vanwege de schrijfstijl zul je zeker openstaan voor meer literatuur van haar hand óf heb je tenminste zin om van Sanders vlotte schrijfstijl te genieten via haar actieve Twitteraccount. De echte roman waarmee ze hoge ogen gaat gooien, volgt hopelijk nog.
Dan ga ik nu maar eens lekker van mezelf zitten houden
Schrijver: Lianne SandersUitgever: Spectrum
Prijs: 18,99
Bladzijden: 160
ISBN: 9789000378678
Misschien ook iets voor u
Gouden filmspektakel
/ 0 Reactiesdoor: Vera Verhoef0 SterrenDe 41e editie van het Nederlands Film Festival was een plek van verbinding met diverse films, veelbelovende creaties en interactieve specials. De mooiste vertoningen werden bekroond met de bekende Gouden Kalveren.
Feest door heel Nederland
Het centrum van Utrecht was het middelpunt van het festival. Het uitgebreide programma opende op 24 september met Mijn Vader Is Een Vliegtuig en duurde tot 2 oktober 2021. Dit jaar was het NFF op meerdere manieren te bereiken. In de Domstad vormen de Gouden Tegels een pad van de Gouden Kalf-winnaars van afgelopen jaren. Dit jaar was de onthulling van de tegels van Shahine El-Hamus en Beppie Melissen. Het beeld van het Gouden Kalf stond vlakbij te stralen. Ook interessant was de Nederlandse Filmroute langs elf bijzondere filmlocaties in de Utrechtse Binnenstad, mogelijk door De Nederlandse Filmroute app. De beleving werd nog mooier in het donker met magische lichtprojecties, zoals Kruimeltje die door de straten zwerft. Ook buiten Utrecht vertoonden diverse bioscopen en filmtheaters geselecteerde films van het festival. Nieuw dit jaar was de mogelijkheid om online een eigen programma samen te stellen. Vanuit huis kon je zo toch nog een beetje meegenieten, al blijft de ervaring van het filmfestival in het echt veel beter.
De rode loper geeft toegang tot het Nederlands Film Festival
Sprekende ogen
Naast fictie werden er ook diverse prachtige documentaires vertoond. Eén daarvan is de intieme documentaire Het Oog Dat Voelt, over portretfotograaf Koos Breukel. Na een auto-ongeluk werden zijn foto’s steeds persoonlijker. Hij gebruikt onderwerpen die hem raken en tegelijkertijd weten te verbijsteren. Hij bespreekt hoe iets geks in het leven voor verdere gevolgen en veranderingen zorgen. De camera geeft zijn leven richting als een tweede paar ogen, dat zijn beelden vastlegt.
Een ander leven dat gevolgd wordt is te zien in de documentaire Teledoc Campus NAYA – Der Wald hat Tausend Augen. Het gaat om wolvin Naya die in 2016 werd geboren op een militair oefengebied in Duitsland. Van onderzoekers krijgt ze een gps-halsband voor constante traceerbaarheid. Naya besluit de roedel te verlaten en België te bezoeken. Haar komst is opmerkelijk voor zowel onderzoekers als jagers. De documentaire is een collage van gevonden beeldmateriaal. Bewakingscamera’s, satellietopnames en wildcamera’s leggen al haar bewegingen vast. Als kijker ben je een voyeuristische stalker die constant helpt om Naya in de gaten te houden. De wilde natuurlijke leefomgeving blijkt dan opeens vol te staan met honderden glurende ogen. Hoewel Naya overal aanwezig leek te zijn, nam haar leven een trieste wending. Ze heeft haar sporen achtergelaten op de vele voortlevende opnames.
De speelse ruimte
Een speciale vertoning dit jaar was van Next Space Rebels, als eerste première van een game. Tijdens de première vertelde digitale kunstenaar Floris Kaayk over dit spel. Verzamel onderdelen, krijg een camera, upload filmpjes op je eigen StarTube channel en ga bizarre uitdagingen aan. Een leuke en speelse game waarbij je steeds gekkere en grotere raketten kunt bouwen. Deze schiet je de ruimte in, een oneindige sterrenhemel van satellieten en corrupte netwerken. Een manier om mensen te verbinden en tegelijkertijd in de gaten te houden. Deze duistere zaken in de kosmos zijn in eerste instantie onzichtbaar, maar worden door deze game eens goed onder de aandacht gebracht. In de game wordt gestreden tegen deze gevestigde orde door het activistische ‘Next Space Rebels’. Met het bouwen van zelfgemaakte raketten en deze de ruimte in te schieten wordt daarmee steeds een stukje meer onafhankelijkheid en vrij internet aangelegd. Andere sprekers waren Model-raketbouwer Tess van Hulst, presentatrice Anna Gimbrère en hoofdrolspeler ‘Rocketgirl’ Jade Olieberg. Als einde van de première werd op het scherm een raket afgeschoten. De ruimte is daarmee voor iedereen.
De game Next Space Rebels – Release datum herfst 2021
Een plekje voor animatie
Het Nederlands Filmfestival vertoonde dit jaar ook weer een aantal geanimeerde films. Een daarvan is Pilar, een kortfilm gemaakt door het productiehuis Il Luster gelegen in Utrecht. Met hun creatie is het alsof een schilderij tot leven komt: de film is helemaal handgeschilderd met fraaie texturen en kleuren. Het tafereel maakt een proces door als we een vrouw zien die haar wilde en natuurlijke innerlijk probeert te vinden. Een totale transformatie van mens tot een gedreven en sterk dier dat wil ontsnappen aan de post-apocalyptische omgeving. Een korte maar vooral verrijkende vertoning.
Verstopt in het programma vinden we ook de stop-motion film Empty Seats van Anne Rietmeijer. Getoond wordt het theater genaamd Schauspielhaus Bochum, met allemaal lege stoelen. Waar is het publiek gebleven? Een van de theaterstoelen gaat gedurfd op zoektocht om mensen terug te vinden. Alles in het miniatuur maakt het geheel teder en aandoenlijk. Op de achtergrond klinkt het mistroostige liedje Tell Me, gezongen door regisseur Anne Rietmeijer. Het is een film die op een speelse manier met lichtjes toont hoe belangrijk het publiek is om de levendige sfeer van de theaters draaiende te houden.
Mysterieus einde
Dit jaar sloot het NFF af met Nr.10, de nieuwe film van Alex van Warmerdam. Een gedurfde keuze voor het onwetende publiek. We zien een toneelgezelschap dat hard aan het oefenen is. Marius kan zijn tekst niet onthouden door zijn zieke vrouw en slaapgebrek. Günter blijkt een affaire te hebben met tegenspeler Isabel, de vrouw van regisseur Karl. Dit leidt tot bruisende problemen dat het toneelstuk tot een abstracte collage maakt. De uiteindelijke vertoning loopt hierbij uit de hand. De film lijkt hierna naar een tweede deel over te gaan. Het draait dan vooral om Günter, die een groter geheim heeft. Een mysterieus figuur komt hem achterna en fluistert onbekende woorden in zijn oor. Als vierjarig kind werd Günter blijkbaar achtergelaten door mysterieuze menselijke wezens en opgenomen in een nieuwe familie. Zijn moeder weet hij nu te vinden, maar die is verder weg dan gedacht. Dochter Lizzy is opgelucht als enkele raadsels worden opgelost. Al duiken er hierna alleen nog maar meer vragen op, gevolgd door een bombastisch einde. Niet alles is wat het lijkt en je kunt alleen maar wachten op eventuele verklaringen. Ondanks de onzekerheden is de film goed doordacht in elkaar gezet. Zes jaar is eraan gewerkt om tot een een liefdevol en dramatisch geheel te komen. Een goed thrillergehalte gecombineerd met komische momenten maken de film voortreffelijk. Je moet de hele film over je heen laten vallen. Zoals filmregisseur Alex van Warmerdam zegt: ‘op het einde komt het wel ….’
Nr.10 van Alex van Warmerdam
Het Gouden Kalf
Op vrijdagavond 1 oktober werden deze glimmende prijzen uitgereikt tijdens het Grolsch Gouden Kalveren Gala. Een slotavond die de welverdiende creaties wist te belonen. In totaal zijn er 22 Gouden Kalveren uitgereikt. Daarbij ging de beste film naar De Veroordeling, die ook Gouden Kalveren ontving voor beste scenario, beste bijrol speelfilm en beste hoofdrol speelfilm. Daarmee haalde De Veroordeling maar liefst vier prijzen binnen. Mijke de Jong wist dit jaar de Gouden Kalf te winnen voor de Filmcultuur. Haar indrukwekkende films weten mensen wakker te schudden over de misstanden om ons heen. Deze prijzen werden door een specifieke jury toegewezen. Daarnaast kregen de kijkers het lot in handen om te beslissen om de Gouden Kalf van het Publiek. De film Bon Bini: Judeska in da House ging er met deze prijs vandoor. De 41e editie is hiermee succesvol afgesloten. Het grote Gouden Kalf wordt is inmiddels weer ingeladen en zal weer een jaartje moeten wachten tot hij weer kan pronken.
Misschien ook iets voor u
Giftige thriller met glansrol
Als wettelijke vertegenwoordiger van ouderen probeert Marla Grayson (Rosemund Pike) in I Care a Lot via haar eigen praktijk de eigendommen van haar patiënten gratis en wel over te nemen. Haar succesvolle zwendelpraktijk komt echter onder vuur te liggen als haar volgende slachtoffer nauwe banden onderhoudt met de krankzinnige topcrimineel Roman Lunyov (Peter Dinklage).
Grayson spekt samen met haar levenspartner Fran (Eiza González) al jaren haar eigen bankrekening, door die van haar oudere cliënten te plunderen. Zonder dat deze er weet van hebben, worden zij in verpleeghuizen gestopt – nadat Grayson slinkse dealtjes sluit met zowel de dokter als met de verpleeghuizen – met de reden dat zij lijden onder dementie. In Jennifer Peterson (Dianne Wiest) treft zij een geduchte tegenstander. Wordt dit het einde van Grayson of houdt zij zich staande in de strijd met echte topcriminelen?
Giftige dynamiek
Uit het niets krijgt Grayson te maken met een Russische maffiabaas: Lunyov. Hij is namelijk de zoon van mevrouw Peterson, die vast zit in het verpleeghuis. Lunyov heeft door wat Grayson van plan is en doet er alles aan om zijn moeder weer vrij te krijgen. In eerste instantie wil Lunyov het af doen met een dreigement, maar daar laat Grayson zich niet door afschrikken. Sterker nog, ze gaat op onderzoek uit en komt erachter dat er veel meer geld uit Peterson te halen valt dan slechts alleen een huis: diamanten.
Lunyov en Grayson zijn op het eerste gezicht elkaars tegenpolen. Grayson is weldoordacht en gebruikt snode plannetjes om te krijgen wat zij wilt. Zij gebruikt bijvoorbeeld haar netwerk en reputatie om ervoor te zorgen dat Peterson geen telefoontijd krijgt en zo zwaar aan de medicatie gezet wordt dat zij niet meer helder kan nadenken.
Lunyov is daarentegen meer van de harde aanpak. Zo plant hij een overval op het verpleeghuis om zijn moeder vrij te krijgen, ontvoert hij Grayson en gaat hij ook achter Fran aan. Het zorgt voor een mooie dynamiek tussen Grayson en Lunyov; een strijd tussen twee stijlen van criminaliteit.
Koude rillingen met een goud randje
Grayson is een ware ijskoningin waar de koude rillingen van over je rug lopen, gepaard met kippenvel. Zij is sterke vrouw die zich perfect staande houdt in een door mannen gedomineerd crimineel wereldje. Haar intelligentie, onverschilligheid en onverschrokkenheid zijn ongeëvenaard en juist met die eigenschappen weet zij zich van de rest te onderscheiden.
Het is een mooi personage, op papier, bedacht door regisseur J Blakeson (ook bekend van The Disappearance of Alice Creed). In praktijk in volle glorie vertolkt door Pike, die net zoals in Gone Girl, laat zien niet weg te lopen van een moeilijke en pittige rol. Het is een top performance van Pike die met haar glansrol I Care a Lot naar een hoger niveau tilt. De koude rillingen lopen over je rug als je bedenkt dat zulke mensen (Grayson) ook in de echte wereld rondlopen, maar juist dat gevoel is hoe I Care a Lot zich weet te onderscheiden van andere thrillers.
Misschien ook iets voor u