Theater / Voorstelling

Pim inspireert

recensie: Theaterstukken over Pim F.

Sinds opkomst en dood van Pim Fortuyn heeft iedereen weer een mening over politiek, allochtonen, het koningshuis en hoe het überhaupt met het land verder moet. Voor sommige theatermakers is de nieuwe volksvrijheid om te zeggen wat je denkt een dankbare bron: actueel en geëngageerd toneel is weer in opkomst. Momenteel touren twee spraakmakende voorstellingen door het land. Doop! van Zep en Sympathy for the devil van het Noord Nederland Toneel (NNT).

~

In Doop! vermoordt veganist Wally van der Vee politicus en vastgoedhandelaar Koos Lotsvoort. Het NNT verweeft de Faust van Goethe met ‘het klimaat’ dat na de opkomst van Fortuyn is ontstaan: Marokkanen zijn Kut-Marokkanen, negers zijn lui en het enige wat geldt is het eigenbelang. De nieuwe mens kan en wil alles zeggen, maar denkt daardoor nergens meer goed over na. Hij streeft alleen nog naar zijn eigen plezier, maar is tegelijkertijd nooit écht gelukkig.
De moraal van het NNT gaat gepaard met een veelheid aan absurdisme, foute grappen en onderbroekenlol. Ronald McDonald probeert aan te sluiten bij de groep duivels die Faust verleiden, een Teletubbie laat zich door diezelfde duivels van achteren nemen en wordt later letterlijk ontmaskerd als Mephisto en God heeft geen tijd om zich uit te laten over morele vragen: hij zit net aan een lunch bestaande uit gehaktballen.

Fortuyn

Op het eerste gezicht lijken Doop! en Sympathy for the devil veel overeenkomsten te hebben: muziek speelt een belangrijkje rol in beide stukken en de twee verhalen spelen in de cultuur ontstaan na het optreden van Fortuyn. Kritisch zijn de stukken ook, maar op verschillende punten. Doop! probeert de drijfveren van Wallie van der Vee inzichtelijk te maken, maar veroordeelt zijn daad tegelijk: Wallie eindigt als een eenzaam hoopje dat zichzelf de dood in hongerstaakt. Het NNT laat de moord buiten beschouwing; het gezelschap richt zich op de egoïstische samenleving die momenteel ontstaat.

Faust, model voor de moderne mens, sluit een verbond met de duivel om er zelf beter van te worden. Maar hoe de duivel ook zijn best doet, Faust blijkt niet te plezieren: in zijn eigen land heeft hij last van allochtonen die zich niet aanpassen en in het buitenland wordt hij benaderd door opdringerige verkopers. De duivel: “Maar deze man is vriendelijk en nodigt je bij hem thuis uit. Zo leer je hun cultuur kennen.” Faust: “Ik heb betaald om hier te komen. Ik wil niet ook nog worden lastiggevallen door die lui.” Uiteindelijk blijkt zijn vriend al die tijd gelijk gehad te hebben: het zaakje stinkt en íemand zal moeten betalen. En de kans is groot dat dat Faust zelf blijkt te zijn. Ofwel: samenleven doe je niet alleen, zoals het CDA al verkondigde.

Schreeuwerig

~

Voorstellingen van het NNT zijn altijd goed toegankelijk, waardoor de groep uit Groningen redelijk veel jongeren naar het theater weet te trekken. Ook Sympathy for the devil kent de typische NNT-ingrediënten als een cabareteske presentatie en grappen toegespitst op de actualiteit. Vermakelijk is de voorstelling dan ook zeker, maar het behoort niet tot de beste stukken die het NNT afgelopen jaren heeft neergezet. Daarvoor zitten er te veel matige momenten in: zo is er een schreeuwerig en onnodig intermezzo van een slecht-lijkende Balkenende, is de lijn in het verhaal bij vlagen warrig en gaat het spel te veel over the top.

‘Ik dood niemand, maar het kan móeten’

Doop! verhaalt naast de geschiedenis van Wallie van der Vee over de opkomst van junkie-muzikant Doctor Sax, gemodelleerd naar Herman Brood. Schrijvers Peter Pluymaekers en Jef Hofmeister wilden eerst het hele stuk over de vrijgevochten rocker laten gaan, maar schrokken toen ze zich in hem verdiepten: “Herman wás niet vrij, hij deed alles voor de media”, vertelde Hofmeister in een interview met Trouw. Dan liever een hoofdfiguur geïnspireerd op de ‘vrijgevochten’ moordenaar Volkert van der Graaf. Hofmeister in datzelfde interview: “Ik dood niemand, maar het kan móeten. Fortuyn was ook gevaarlijk” en: “Ik veroordeel de moord, maar stel de filosofische vraag: hoe weet je dat het niet goed was?”

~

Een ware media-rel was geboren: Marten Fortuyn riep zelfs op tot een boycot van het toneelstuk. Bij de première verspreidden LPF-aanhangers pamfletten met de kop ‘verheerlijking van een politieke moord’. Na het stuk gezien te hebben kwam Marten Fortuyn echter terug op zijn mening: “Hofmeisters heeft in Trouw uitspraken gedaan die hij niet waarmaakt met zijn krakersopera”, verklaarde hij zijn voortijdige oproep. Hofmeister beweerde tegelijk dat zijn woorden verkeerd waren weergegeven, maar de publiciteit was toen al binnen.
Publiciteit die de groep anders waarschijnlijk had moeten ontberen: inhoudelijk stelt Doop! namelijk weinig voor. Het bestaat uit flinterdunne flarden verhaal die aan elkaar worden gespeeld door originele leden van de Wild Romance, Broods vaste begeleidingsband. De muziek is dan ook het enige interessante aan de voorstelling, het is bijna jammer dat de acteurs het optreden steeds onderbreken.

Sympathy for the Devil is tot 20 december te zien – www.nnt.nl
Doop! speelt tot 10 december – www.zep.nu

Muziek / Concert

Pepsi Chart Live

recensie: Pepsi Chart Live

Kwam je voor Jim, Jamai, Di-rect, Dewi, Daniel Bedingfield, Sugababes of Pink naar Pepsi Chart Live? De pubers lieten afgelopen zaterdag duidelijk hun voorkeur voor de Idols naar voren komen in een niet-uitverkocht Ahoy’. Anderen gilden juist voor Daniel Bedingfield en Di-rect. En dan waren er ook (de wat oudere) Pink-liefhebbers. En die laatstgenoemden werden zeker niet teleurgesteld met een miniconcert van een half uur.

~

Voor ieder wat wils, en dat is ook wel de kracht van dit concept. Alle 7500 aanwezigen zullen ongetwijfeld speciaal voor een aantal artiesten naar Ahoy’ gekomen zijn en kregen er nog een paar anderen ‘gratis’ bij cadeau. Toch is het dan uiteindelijk frustrerend als ‘jouw artiesten’ slechts één of twee nummers zingen. Op zich krijg je wel waar voor je geld, maar vijftien artiesten in drie uur (inclusief pauze) is absoluut aan de krappe kant.

Vuurwerk

Voor de artiesten zelf moet het ook lastig zijn om zo snel een grote zaal op z’n kop te zetten. De heren van Di-rect mochten het spits af bijten en knalden er (letterlijk met vuurwerk) lekker in met ‘Rollercoaster’. Als eerste band en ambassadeurs van de frisdrankfirma mochten ze drie nummers spelen. En dat deden ze goed, maar het sprankelde niet.

Geluksonderbroek

~

Sowieso was de eerste helft een beetje tam, maar toch ook niet slecht te noemen. Meiden zongen uit volle borst mee met Daniel Bedingfield, die een mooie akoestische If You’re Not The One ten gehore bracht. Idols-Jim met z’n geluksonderbroek liet iedereen meezingen met zijn bekende hit This Love Is Real. En zanger Jamaï scoorde makkelijk met Step Right Up. Hij verraste iedereen wel met de tweede single die hij zong, het zomerse nummer Wango Tango, dat voor de gelegenheid goed paste bij zijn zonnebril.

Rondjes draaien

Nederlandse artiesten hadden de overhand in het eerste deel van Pepsi Chart Live. Maar na de pauze stonden uitsluitende internationale artiesten geprogrammeerd, zodat de Idols-fans alvast naar huis konden. The Rasmus pakten na de pauze weer fris de draad op met hun gitaarmuziek. De jongens uit Helsinki deden het niet verkeerd. Na hun hitsingle In The Shadows speelden ze nog het ook lekker in het gehoor liggende First Day Of My Life. Stacie Orrico, bekend van haar hit Stuck, liet op het podium zien dat zij vol energie zit, want ze bleef maar bewegen, wat op zich wel een lust voor het oog was. In tegenstelling tot de Sugababes, die gewoon hun ding deden, rondjes draaiden op het podium tijden het liedje Round Round, en verder weinig extra’s presteerden.

Twee tampons

Daarentegen was het wachten op Pink het zeker waard: ze maakte alles goed. De zangeres met blonde hanenkam, rode broek en zwart topje zong maar liefst vijf nummers, want ze was natuurlijk niet voor niets de nieuwste aanwinst van het cola-merk en voor het eerst in Nederland. Helemaal van een leien dakje ging het optreden niet, want de bassist brak de band van z’n gitaar en Pink probeerde snel de tijd op te vullen met een ranzige joke over twee tampons, die de jeugdige bezoekers toch niet begrepen. Desalniettemin was deze vrouw met ballen een waardige afsluiter voor een feest met veel artiesten. Maar de volgende keer misschien toch wat minder artiesten zodat iedereen tot z’n recht komt?

Heb je de optredens gemist? Op Yorin wordt het uitgezonden op 25 oktober en 1 november van 17.30 tot 18.30 uur.

Links

Pepsi Chart Live op Pepsi.nl

Boeken / Fictie

Zinloos proza

recensie: Adam Thirlwell - Politiek

Adam Thirlwell werd begin 2003 opgenomen op Granta’s lijst van beste jonge Britse auteurs onder de veertig. En dat is geen goed teken. Als Adam namelijk representatief is voor deze lijst en het Britse literaire schrijverschap in het algemeen, staat het triest gesteld met de toekomst van de Britse literatuur.

~

Het eerste dat opvalt aan de roman Politiek is de seks. Het boek opent er namelijk mee. Een anaal georiënteerde seksscène wordt, dat mag dan wel weer gezegd worden, zeer beeldend omschreven.
In dit soort gevallen ben ik altijd bang dat de soms dunne scheidslijn tussen literatuur en porno overschreden gaat worden. En aangezien ik van literatuur weinig heb gemerkt in dit boek (afgezien van verwijzingen naar andere schrijvers) komt deze scheidslijn zelfs nooit in zicht. We hebben hier gewoon te maken met porno, die verbonden wordt door een onsamenhangend, slecht geschreven verhaal.

Thirlwell denkt hier trouwens anders over, zoals op pagina 151 blijkt: “Maar gelukkig ben ik geen pornograaf. Ik haat pornografie, ik haat dat magisch realisme. Ik, ik geloof in negentiende-eeuws realisme.” Nu maar hopen dat hij het tenminste zélf gelooft.

Slecht?

Slecht geschreven verdient natuurlijk een toelichting. Waarom vind ik een van de beste jonge Britse auteurs een slechte schrijver? Omdat de schrijver voortdurend zijn eigen teksten probeert te verklaren en te verduidelijken. Daarom.
Er kan geen gebeurtenis in het verhaal voorbijgaan of onze alwetende schrijver vertelt ons wel hoe we deze passage dienen te interpreteren. Het magere verhaal wordt daardoor steeds onderbroken voor de commentaren van Thirlwell. Afgezien van het feit dat dit dus de eventuele aanwezige vaart eruit haalt (hoewel daar weinig kans op is), geeft het niet echt het gevoel dat de schrijver de lezer als een volwassen, zelfstandig denkend wezen ziet. Je wordt aan de hand genomen en zorgvuldig betutteld.

~

Waarvoor dank. Nu hoef ik me niet te vermoeien met denken. De roman krijgt zo de ‘aangename’ futiliteit van een doorsnee Amerikaanse actiefilm, maar dan zonder de actie. En zonder de vaart, special effects, zinloze bevrediging en al die andere pluspunten van een vermakelijk stuk entertainment.

Eigendunk

En door die commentaren heen klinkt dan ook nog eens een zelfingenomen tevredenheid, die je langzaam maar zeker tegen gaat staan.

“Maar markies De Sade was dan ook geen expert op het gebied van de ontucht. Hij was te theoretisch. Als het gaat om ontuchtig proza, ben ik een betere schrijver dan markies De Sade.”

Bovenstaand citaat is maar een klein voorbeeld van het beeld dat Thirlwell over zijn eigen schrijverskunsten heeft. Zelfs als je het met deze stelling eens zou zijn is het maar de vraag of Thirlwell ooit de bekendheid verkrijgt die de goede oude markies De Sade in de loop van de tijd wel heeft verkregen.

Conclusie

Voor een conclusie dien je de plus- en de minpunten bij elkaar op te tellen, om vervolgens tot een weloverwogen uitspraak te komen. U begrijpt mijn probleem al: er valt niets op te tellen of af te wegen. Er zijn geen pluspunten.
Thirlwell mag dan door sommigen gezien worden als een belofte, mij zou de belofte nooit meer te schrijven het meest verblijden. Dan hoef ik me niet weer door 240 pagina’s nietszeggend gebazel heen te worstelen.

Een laatste kanttekening wil ik echter nog wel plaatsen. Ik ben namelijk niet helemaal duidelijk geweest omtrent het verhaal dat zich in deze roman probeert te vertellen. Er zit namelijk best potentie in dat verhaal. Het had een heel boeiend verhaal over vriendschap, liefde en driehoeksverhoudingen kunnen worden. Maar de nadruk ligt hier op hád. Adam Thirlwell heeft deze potentie totaal over het hoofd gezien en van een mogelijk geniaal relaas een armetierig stukje tekst gemaakt. En op zich is dat ook al een hele prestatie.

Link:

http://www.granta.com

Film / Films

Dodelijke voltreffer?

recensie: Kill Bill Vol. 1

.

~

Tarantino viel voor het eerst op met de werkelijk briljante film Reservoir Dogs. Met Pulp Fiction kwam zijn doorbraak naar het grote publiek, daarna werd het allemaal wat minder. Hij schreef wat mee aan andere filmprojecten, produceerde af en toe wat en acteerde zelf hier en daar een beetje. Zijn derde project Jackie Brown werd enigszins lauw ontvangen, en naarmate de jaren volgden begonnen vele criticasters te suggereren dat Tarantino met Pulp Fiction zijn beste kruit verschoten had. Met Kill Bill is het dan ook “d’r op of d’r onder”.

Moordlijst

~

Black Mamba (Uma Thurman) is pissig. Ze is een voormalige huurmoordenaar die uit het vak probeerde te stappen. Tijdens haar bruiloft kwamen haar oud-collega’s langs, en in plaats van rijst begonnen ze met kogels te strooien. Haar man wordt vermoord, en ze wordt voor dood achter gelaten. Na vier jaar in coma te hebben gelegen komt ze bij en besluit wraak te nemen voor wat haar oude collega’s haar hebben aangedaan. Ze maakt een moordlijst, en werkt de namen daarop één voor één af. De laatste man op de lijst is haar voormalige werkgever, de mysterieuze Bill.

Stijl

Kill Bill heeft een hoop kleine plotlijntjes, maar is qua verhaal niet heel diepgaand. Wat hier telt is stijl, stijl en nog eens stijl. Tarantino gebruikt zijn voorliefde voor alles wat met film te maken heeft, en die liefde zie je overal terug. De film is onderverdeeld in hoofdstukken, en de filmliefhebber zal constateren dat elk hoofdstuk een unieke filmstijl heeft. Er is zelfs een hoofdstuk helemaal in animestijl. Nu is het dus eens niet een pittig scenario en vlijmscherpe dialogen waarmee Tarantino de kijker verbluft.

Bloed

Voor Black Mamba haar dodelijke werk mag doen neemt Tarantino echt de tijd om de karakters in de film te presenteren. En net op het moment dat je een karakter een beetje begint te kennen, en snapt wat zijn/haar drijfveren zijn, volgt een onvermijdelijk dodelijk gevecht. Tarantino brengt de karakters met veel liefde tot leven, om ze vervolgens genadeloos weer af te maken. Dat het bloed rijkelijk vloeit in Kill Bill is een understatement. Het spuit werkelijk het scherm af. De wagonladingen bloed geven de vechtscènes iets cartoonesk, en halen de scherpe randjes van het geweld af.

Voorliefde voor pulp

Kill Bill Vol. 1 is een prachtige, hilarische en interessante film geworden. Tarantino laat zien dat je zelfs met het meest simpele plotje nog een meesterwerk kan maken, door gewoon een prachtige visuele stijl op het witte doek te toveren. Zijn voorliefde voor pulpfilms en zijn rare gevoel voor humor doen de rest. Kill Bill is absoluut iets wat je gezien moet hebben. En nu maar wachten op deel twee…

Film / Films

De kunst van durven

recensie: Jeux d'Enfants

Wat moet je doen als je als kind een spelletje “durf je of durf je niet” – in het Frans “Cap ou pas cap” – hebt verzonnen waar je niet mee kunt stoppen? Doorgaan natuurlijk! Dromerige decors, de roze wolk die over de hele film zit, en het volledige gebrek aan realiteitszin kenmerkt Jeux d’Enfants. En dat doet mij natuurlijk denken aan die andere Franse film, die nu al twee jaar in de bioscopen draait.

~

Het is onmogelijk om geen vergelijking te trekken tussen Yann Samuells Jeux d’Enfants en Jean-Pierre Jeunets Le Fabuleux Destin d’Amélie Poulin uit 2001. Beide films lijken uiterlijk veel op elkaar, dat kan niemand ontkennen. Maar terwijl Amélie lief en schattig van toon was, laat Jeux een veel sadistischere versie van het spel der liefde zien. Krijg je vlinders in je buik van de manier waarop Amélie de pasfotoverzamelende Nino probeerde te vertellen dat ze van hem hield, in Jeux d’Enfants ontbreekt die realiteitzin vrijwel en wordt het ultieme haat-liefde spel gespeeld.

Carousel

~

De achtjarige Julien (Thibault Verhaege) en Sophie (Joséphine Lebas-Joly) zijn vriendjes door dik en dun en maatjes voor het leven. Ze spelen samen het spelletje, waarbij de een, die een blikken doosje met carousel op de zijkant in handen heeft, mag zeggen wat de ander moet doen. Het spelletje begint onschuldig met wat kattekwaad op school. Zo plast Julien in bijzijn van de directeur op de grond, zodat hij het doosje weer in handen kan hebben. Maar de speelse rivaliteit wordt met de jaren wreder. Zo laat de volwassen Julien (Guillaume Canet) Sophie (Marion Cotillard) in haar studententijd haar slipje over haar broek heen dragen, waardoor ze een examen niet haalt. Het spel wordt steeds serieuzer tot het punt waarop Julien voor het altaar staat en Sophie zijn bruiloft verpest. Hij zet haar neer op rails, waar een paar minuten later een trein langs zal komen. Natuurlijk durft ze niet te blijven staan en daarmee is het spel uit. Het wordt tijd om volwassen te worden. Jaren later denken ze nog steeds aan elkaar en hopen ze elkaar nog eens te zien. Beide zijn ingezakte volwassenen geworden, die op zoek zijn naar een beetje spanning in hun leven. De ultieme uitdaging ligt te wachten.

Dromerig

Samuell gebruikt eenzelfde dromerige en sprookjesachtige sfeer zoals we die van Amélie kennen. Hij gebruikt felle kleuren en mooie special effects, waaruit je zou kunnen concluderen dat hij Jeunets succes probeert te evenaren door eenzelfde film te maken. Maar niets is minder waar. De tekenfilmachtige decors in Jeux d’Enfants laten de klap van de realiteit harder aankomen dan ooit. Ze laten duidelijk zien hoe de gekte toeslaat bij de twee hoofdpersonen, zeker als ze wat ouder worden.

Roze wolk

Jeux d’Enfants begint als een schattig liefdesverhaal, waarbij een jongen een meisje redt van een groep bullebakken. Het laat zien hoe een spelletje twee kinderen bij elkaar kan brengen. Maar een spelletje kan dusdanige vormen aannemen, dat er een soort roze wolk onstaat. Bij Amélie was de roze wolk in de film vrij ongevaarlijk, omdat Amélie de verklaring van de liefde als haar belangrijkste taak zag. Bij Jeux krijgen we een pervers geheel te zien waarbij het spel belangrijker wordt dan het echte leven. Hoe verder je in de film komt, hoe donkerder de scènes worden en hoe erger de gekte wordt. De roze wolk verdwijnt langzaam.

Realiteit

Jeux d’Enfants
is een prachtige film. Samuell heeft zijn uiterste best gedaan om een wereld weer te geven waarin het volledige gebrek aan realiteitszin pijnlijk duidelijk wordt. De wereld van Julien en Sophie laat zien hoe een spelletje kan omslaan in een obsessie en hoe liefde kan omslaan in haat, maar tegelijkertijd de ultieme liefdesuiting kan zijn. De acteurs laten zich van hun beste kant zien in dit verhaal over liefde en haat. Jeux d’Enfants lijkt een lolletje van begin tot eind, tot je ineens gaat nadenken over hoe morbide het spel der liefde soms kan zijn.

Film / Films

Geen vals sentiment

recensie: My Life Without Me

Het leven is kort, probeer van elke seconde wat te maken. Dat is de niet bijster originele boodschap van de film My Life Without Me, die echter verpakt wordt in een ontroerende, maar nergens oversentimentele film.

~

Op het eerste gezicht is de 23 jarige Ann (Sarah Polley) maar een gewone vrouw. Ze is schoonmaakster op een universiteit en moeder van twee dochtertjes. Samen met haar man Don (Scott Speedman) die bouwvakker is, woont ze in een verotte stacaravan in Vancouver. Haar dromen zijn niet uitgekomen, maar ze is niet verbitterd. In tegenstelling tot haar klagende moeder die tegenover haar woont.

Ongepland verliefd

Ann leeft dus niet in de meest vrolijke situatie die je maar kunt bedenken. Dan krijgt ze ook nog eens van de dokter te horen dat ze kanker heeft aan beide eierstokken. Ze heeft nog maar twee tot drie maanden te leven. Ann neemt het bijzondere besluit om het aan niemand te vertellen. In plaats daarvan schrijft ze tien punten op die ze nog gedaan wil hebben voor haar dood. De kinderen elke dag vertellen dat ze van hen houdt, cassettebandjes opnemen voor hun verjaardagen en haar vader opzoeken in de gevangenis. En ze wordt ongepland nog een keer echt verliefd…

Milli Vanilli

~

De Spaans-Canadese co-productie My Life Without Me had heel makkelijk een oversentimentele film kunnen worden. Zo’n Amerikaans RTL4-drama doordrongen van vals sentiment. Knap genoeg is dat niet het geval. In de film zijn opvallend weinig tranen te zien. Voor zware emoties heeft Ann geen tijd. Ze wil haar laatste twee maanden zo mooi mogelijk leven. Ann wordt wakker uit een droom en beseft opeens: ik moet nu echt gaan leven. Het leven van veel mensen is in haar ogen opeens nep, Milli Vanilli.

Geen espresso

Regisseuse Isabel Coixet baseerde haar flm op het boek Pretending the Bed Is a Raft van Nanci Kincaid. Ze vertelt het verhaal op een langzame wijze, maar niet te langzaam. Vooral heeft ze veel oog voor de details die een mooi geheel vormen. Zoals een klant in een café die loopt te zeuren over dat er geen espresso meer is. Of Ann haar vriendin die alleen maar bezig is met afvallen. Ann ziet in dat dit niet de belangrijke dingen in het leven zijn.

Ingehouden

Sarah Polley, die eerder schitterde in eXistenZ en Go weet de rol van Ann perfect neer te zetten. Ze speelt haar als een op het eerste gezicht heel normaal meisje, dat van de een op de andere dag zwaar nieuws te horen krijgt. Hoe ze daar emotioneel mee omgaat, speelt Polley ingehouden. Weinig tranen, maar blauwe ogen die haast verraden dat ze een afschuwelijk geheim bij zich draagt.

Discussie

De film biedt daarnaast ook nog interessant discussiemateriaal. Heeft Ann inderdaad het recht om de rest van haar omgeving niet te vertellen dat ze kanker heeft? Haar man en kinderen hebben tenslotte niet de kans om afscheid van haar te nemen. Aan de andere kant blijft hen een heleboel ellende bespaard. Een interessant vraagstuk.

Humor en hoop

My Life Without Me is een dramatische film: het verhaal zal weinig mensen onberoerd laten. Toch is de film niet vervelend zwaar geworden, hoe heftig het verhaal ook is. Dit komt doordat de nadruk in de film niet gelegd is op het sentiment of eventuele depressie. Er is ook ruimte voor humor en hoop. Daarnaast is er bij het einde ruimte voor de kijker gelaten om de toekomst in te vullen: hoe ziet mijn leven er uit zonder mij?

Muziek / Album

Lichte muziek met zware woorden

recensie: Travis - 12 Memories

Een zwembad van een hotel in Frankrijk maakte in de zomer van vorig jaar een onverwacht einde aan de stroomversnelling in de carrière van Travis. Drummer Neil Primrose dook hier namelijk in zonder zich over de diepte van het bad zorgen te maken en brak drie nekwervels. Lang was het onzeker of hij nog wel zou kunnen lopen, maar Neil gebruikte het drummen juist als therapie om er weer bovenop te komen. De rest van de band laste noodgedwongen een pauze in en kwam tot nieuwe inzichten. Ze beschouwen zelf 12 Memories dan ook als hun beste album tot nog toe. De grote vraag is of wij de stap van Travis van onschuldige liedjes, naar songs met een verhaal kunnen waarderen of dat dit de band nodeloos zwaarmoedig maakt.

~

Travis ontstond in het Schotse Glasgow, uit een andere band met de naam Glass Onion. De band nam al in 1997 haar eerste album Good Feeling op. Maar het echte succes kwam pas met de plaat The Man Who (1999), een CD die direct op nummer één in de hitlijsten terecht kwam. De opvolger The Invisible Band brak nog meer records. Het nummer Why Does it Always Rain on Me? bijvoorbeeld zal iedereen direct in het gehoor springen. Heerlijk zorgeloze muziek.

Herkenbaar geluid

De muziek is sinds The Invisible Band eigenlijk niet erg veel veranderd. Het geluid van Travis is nog steeds herkenbaar, vooral door de luchtigheid van de begeleiding. De muziek dartelt vrolijk door tijdens het hele album. Speciaal Quicksand en Somewhere Else vallen hierdoor direct op. Het is muziek waar je vrolijk van wordt, het maakt daarbij eigenlijk niet uit welke tekst de zanger ten gehore brengt. Het voelt als was je een vrolijk kwispelende hond. Het maakt niet uit wat je baasje zegt, de toon waarop het gezegd wordt is een stuk belangrijker.

Leed van de wereld

~

De teksten van Travis zijn echter wel volwassen geworden. De band heeft relatief ‘makkelijke’ emoties als liefde en het bijkomende verdriet grotendeels losgelaten en is zich het leed van de wereld gaan aantrekken. Dit leidt soms tot een flinke dosis cynisme in The Beautiful Occupation met de tekst “I’m just wasting my time / Half a million civilians gonna die today.” Heerlijke Schotse nuchterheid. Maar Travis is meer dan nuchterheid. In het nummer Peace The Fuck Out roepen ze eenduidig op om onze stem te verheffen en niet stilzwijgend akkoord te gaan met de oorlogen in de wereld. Gebrek aan nuchterheid is soms ook zo mooi.

Een echte Corbijn

Toen ik deze CD voor het eerst zag dacht ik eerst maar een ding: “Eindelijk weer een echte hoes van Anton Corbijn”. Je ziet zo vaak goedkope namaakhoezen van fotografen die proberen op ongewone plekken scherp te stellen en dat op bruin bromide papier af drukken, om dezelfde sfeer te krijgen. Het doet dan ook goed om de mooie hoes van Travis te zien. Mooie foto’s met de klasse van de originaliteit van de meester zelf.
Verder is de muziek heerlijk lichtzinnig, maar aan de andere kant ook diepzinnig. De band combineert simpele teksten met lichte muziek, maar geeft ondertussen wel een mooie boodschap mee. Daardoor kom je makkelijk in de muziek en luister je ook eerder naar de betekenis van de woorden.

Denken

Travis heeft duidelijk een flinke ontwikkeling doorgemaakt. Na een lange afwezigheid laat 12 Memories een mooie nieuw geluid horen. De muziek is zeker niet erg veranderd en stroomt nog steeds over van muzikaliteit. De verandering zit hem vooral in de teksten, die inmiddels een stevige boodschap meegeven. Dit leidt echter niet tot zwaarmoedige beschouwingen, maar de band zet je gewoon aan het denken. Meer is er niet nodig. Samen met het uiterlijk zorgt dit er voor dat Travis een erg toegankelijk album heeft neergezet. Een lust voor het oog en het oor.

Link:

Officiele homepage: www.travisonline.com

Boeken / Fictie

Emoties die wat te hoog oplopen

recensie: Sarah Rayner - Gelijk spel

.

~

In Gelijk spel vormen Orianna en Ivy een team. Ze werken veel samen als art director en copywriter op het reclamebureau Green, dat is gevestigd in Soho. Buiten het werk zijn de twee ook bevriend, maar dat verandert als Oraina een relatie krijgt met Dan, hoofd financiën. Ze houden dit eerst geheim voor hun colleges en zelfs voor Ivy. Dit vindt Ivy niet leuk. En als Orianna dan ook nog een career move maakt en creatief directeur wordt, gaat haar wraakcampagne van start.

Trouwen

Ivy speelt iedereen tegen elkaar uit en dat alleen om er zelf beter van te worden. Ze verzint dingen, vertelt halve waarheden en meer van die dingen. Gelukkig verklaart de schrijfter wel waarom ze dat doet. Ze heeft een nare jeugd gehad. En dan doe je zulke dingen, dus. Echter in dit verhaal waar ‘slecht’ heel slecht is en ‘goed’ heel goed, komt alles op z’n pootjes terecht. Ivy wordt door iedereen verlaten en Dan en Orianna komen weer bij elkaar en trouwen zelfs! Eind goed al goed.

Het verhaal is compleet met karakters die niet uitgewerkt worden, maar waarvan een fijne stereotypering wordt gegeven, zoals de homoseksuele sportinstructeur, die voor Dan valt en de aan winkelen verslaafde artdirectors en copy writers. Ivy is een mooie roodharige en Oriana een gevoelige ronde Italiaanse in wier ogen telkens tranen wellen, of zoals de schrijfster zegt: druppen of rollen. Doordat de meeste personages veel te lang werken, reageren ze soms nogal overtrokken, zoals Orianna wanneer Dan het horloge verloren heeft, dat ze hem gaf.

~

‘Ik denk dat ik het op de sportschool heb laten liggen’, gaf hij toe.
‘Op de sportschool?’, krijste Oriann met een mengeling van boosheid en schrik. ‘Waar op de sportschool?’
‘Dat weet ik niet meer precies.’ Dans gedachten waren één grote warboel. ‘Waarschijnlijk in de kleedkamer.’
‘Maar dan heeft iemand het misschien wel gestolen!’ jammerde Orianna. ‘O, Dan!’ De tranen begonnen over haar wangen te rollen.

Shakespeare zou zich omdraaien in zijn graf. Gelijk spel zou een moderne Othello zijn. Goed, iemand neemt wraak op iemand anders, maar verder kunnen het verhaal en de dialogen niet tippen aan de middeleeuwse variant. De titels boven de hoofdstukken zijn bedoeld als moderne varianten op Shakesperiaanse zinnen, bijvoorbeeld Had ik jou niet lief de chaos is compleet. Maar ze zijn flauw en passen niet goed in het boek.

Verliezen

Doordat er veel dialogen zijn leest het boek snel, maar dat is nog geen teken van kwaliteit. Er zit een kleine spanningsboog in, zeker wanneer er ook nog een fraudezaak is, maar het is allemaal wat te zoet. De emoties lopen hoog, doet het persbericht me geloven, maar de personages stellen zich misschien wat te veel aan. Als ze iets minder overdreven reageerden, was er lang niet zo veel aan de hand geweest. Misschien is het boek leuk voor in de metro, maar als je het toevallig verliest bij het overstappen, is dat ook niet zo’n probleem.

Boeken / Strip

Driftig geëxperimenteer

recensie: Swah?

‘Opmerkelijk’ is een woord dat door je hoofd schiet als je voor het eerst het werk van Johan van Zanten onder ogen krijgt. Want dat zijn tekenstijl afwijkt van die van andere tekenaars, behoeft geen betoog. Het is niet voor het eerst dat er driftig geëxperimenteerd wordt met kaderlijnen, wel dat dit zo consequent gebeurt. Het is dan ook even wennen als je het eerste album van deze 28-jarige bouwkundige doorbladert. Toch zal hij voor velen geen onbekende zijn. Al enige tijd is zijn werk dagelijks te bewonderen in het Noord-Hollands Dagblad.

~

Deze ongebruikelijke vormgeving brengt toch ook een gevaar met zich mee: de tekeningen eisen regelmatig te sterk de aandacht op, waardoor de clou genoegen moet nemen met een bijrol. Hieruit blijkt duidelijk de onervarenheid van de tekenaar. Het is dan ook zaak hier de komende tijd meer aandacht aan te schenken. Er dient een evenwichtige dialoog te ontstaan tussen woord en beeld. De acteurs zijn er om het verhaal te vertellen, niet om zichzelf te presenteren.
Het goede nieuws is dat Johan van Zanten een auteur is met een eigen smoel. Nu is het zaak hier een meer volwassen invulling aan te geven.

Actualiteit

~

Op zijn eigen website pretendeert de auteur met een ‘scherpe blik naar allerhande situaties uit het menselijk bestaan te kijken’ en in te haken op de actualiteit. Dit laatste gaat hem goed af. Zo mogen onder meer de bijdragen over de oorlog in Irak en de perikelen omtrent het Kyotoverdrag gerust een hoogtepunt worden genoemd. Op een creatieve en prikkelende wijze worden deze onderwerpen in beeld gebracht.
Toch is dit te weinig om het album himmelhoch jauchzend in te halen. Te vaak blijven de grappig bedoelde passages steken in flauwiteiten en neigen de serieus getinte scènes naar oppervlakkigheid.

Desondanks is het verfrissend een tekenaar aan het werk te zien die eigenwijs genoeg is om de platgetreden paden te negeren en een eigen route uit te stippelen. Of hem dit eeuwige roem zal opleveren, is uit dit debuutalbum nog niet op te maken. Veel zal afhangen van zijn bereidheid zichzelf en de wereld om hem heen met een zekere onbevangenheid tegemoet te treden. Alleen dan zal hij zich verder kunnen ontwikkelen als observator en cartograaf van het menselijk bestaan in al zijn facetten.

Theater / Voorstelling

Schitterend theater

recensie: Het licht in de ogen

.

~

En dat zeg ik niet om hen te plezieren, maar omdat het echt zo is. Ze zetten een schitterend spel neer. Hij met z’n – soms wat voor de hand liggende – grappen, maar met een mimiek waardoor je wel in de lach schiet. En zij met haar bedenkende gezicht, ze is goed in het dramatische spel. Nieuwenhuijzen en Croiset vullen elkaar perfect aan. Elke acteur mocht willen dat hij na 50 jaar, net als deze twee, nog zo op de planken staat.

Warmte

Het licht in de ogen gaat over een oud theaterechtpaar. Het toneel heeft hen niet meer nodig en daarom zitten ze thuis te klagen en te dromen. Zij droomt van tropische warmte, hij van warme aandacht. Ondertussen gunnen ze elkaar het licht niet meer in de ogen. Als op een dag de telefoon rinkelt en zij het goede nieuws krijgt om aan een come back te beginnen, neemt hun leven een radicale wending.

Het tweede deel van het stuk is sterker dan het eerste deel. Die radicale wending wordt op een gegeven moment dramatisch en daar kan Nieuwenhuijzen zich prima in uitleven, een lust voor het oog. Terwijl zij in het eerste deel meer op de achtergrond bleef. Daarentegen komt Croiset, zelf ook regisseur bij het Toneel Speelt, in het eerste deel meer tot z’n recht en moet hij daarna een stapje terug doen. Goed geregisseerd door Gijs de Lange.

Het Milieu

~

Ger Thijs schreef de teksten. Goed, kort en raak. Met een minpuntje: er kwamen wel erg veel grappen over de toneelwereld voorbij, die waarschijnlijk toch bij een deel van het publiek (dat minder met het theatermilieu bekend is) niet aankomt. Soms kwamen er teveel namen van recensenten en regisseurs voorbij. Uiteraard is het een afweging geweest, omdat het wel bij de beleving van dit uitgerangeerde theaterechtpaar hoort, maar het had nog iets meer beperkt kunnen worden.

Het licht in de ogen is gewoon een lachwekkend, maar ook wel verdrietig stuk over het leven, ijdelheid, jaloezie en liefde.

Speelperiode: tot en met 29 april 2004
Meer informatie: www.hettoneelspeelt.nl