We kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
Deze cookies verzamelen informatie die in geaggregeerde vorm wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn, of om ons te helpen onze website en applicatie voor u aan te passen om uw ervaring te verbeteren.
Als u niet wilt dat wij uw bezoek aan onze site volgen, kunt u dit in uw browser hier uitschakelen:
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
De volgende cookies zijn ook nodig - U kunt kiezen of u ze wilt toestaan:
U kunt meer lezen over onze cookies en privacy-instellingen op onze Privacybeleid-pagina.
Disclaimer en privacybeleid
Theatraal en verpletterend
Misschien ken je het wel. Je ontdekt een bandje in een platenzaak of op een festival. Voor een korte tijd is het jouw geheimpje. Op nogal egoistische wijze probeer je het bandje helemaal voor jezelf te claimen. In je vriendenkring kent niemand het nog, maar jij laat iedereen genereus meegenieten van de in je hoofd gecreëerde hype. Je hebt een T-shirt dat je te vaak draagt. Ondertussen kennen duizenden mensen het bandje al, maar je blijft er in geloven dat ze niet enorm zullen doorbreken. De klap, in de vorm van een paginagrote advertentie op de achterkant van een groot muziektijdschrift, komt onverwacht.
~
Brechtiaans punk-cabaret
The Dresden Dolls bestaan uit Amanda Palmer (piano/zang) en Brian Viglione (drums). De muziek die ze maken hebben ze Brechtian Punk Cabaret gedoopt. Palmer bespeelt haar piano op soms ruwe wijze, te vergelijken met de speelstijl van een getergde Tori Amos. Haar zang heeft raakvlakken met die van Patti Smith of PJ Harvey. Op uiterst expressieve wijze zingt, fluistert of brult ze haar tragikomische, soms cynische teksten. Het drumspel van Viglione gaat prachtig mee in de verschillende hardheidsniveaus van Palmer. Ook hij neemt op het juiste moment gas terug. Met ‘Brechtian’ wordt het theatrale aspect van de muziek en de (wit geschminkte) performance geduid. Hoewel dat laatste bij Brecht (samen met Kurt Weill verantwoordelijk voor de ‘Dreigroschenoper’) juist niet zo overdadig was, is de link naar de sfeer van de Weimar-era duidelijk.
Neurotisch
De plaat opent met het fantastische Good Day waarin Palmer op meesterlijk cynische wijze de teloorgang van een relatie bezingt: ‘…even though you knew it from the start you’d rather be a bitch than be an ordinary broken heart.’ Het neurotisch/hysterische Girl Anarchronism vliegt op topsnelheid voorbij. De teksten zijn soms erg persoonlijk en worden steeds zeer gepassioneerd gebracht. De nummers zijn behoorlijk lang, waardoor de plaat halverwege enigszins kan gaan vervelen. Daarom is het prettig dat de eerste helft van de plaat betere nummers bevat. Bijvoorbeeld het fantastische Coin-Operated Boy dat geheel in overeenstemming met de tekst een mechanisch, robotachtig ritme en metrum heeft. Ergens halverwege de song haalt Palmer een meesterlijk pianotrucje uit, waardoor de plaat vast lijkt te zitten op de regel ‘…and I’ll never be alone’. Ook live wordt dit perfect opgenomen. In meerdere songs zitten grappige verwijzingen naar beroemde nummers. Zo zingt Palmer in The Perfect Fit na een instrumentaal bruggetje ‘I love you, won’t you tell me your name, Hello…’
The Dresden Dolls spelen dinsdag 21 september in de Oude Zaal van de Melkweg in Amsterdam. De perfecte plek om een bepaalde cover ten gehore te brengen. Met dusdanig sterk songmateriaal hebben ze Brel echter niet nodig om een verpletterende indruk te maken. The Dresden Dolls zijn met deze cd nu al een van de grote verassingen van 2004. Hun Brechtian Punk Cabaret is zeer origineel met een hoog tekstueel niveau. Kom er echter alstublieft niet allemaal tegelijk achter, dan blijft het ons geheim, OK?
The Dresden Dolls
Album: The Dresden DollsMisschien ook iets voor u
Leven in de kreukelzone
Ooit overnacht in een terminal? Het is een nachtmerrie. De leuningen komen niet verder dan de helft van je rug. Zodra je wegsoest, klapt je lichaam dubbel. Verstard lig je op de zetels, bang om er vanaf te rollen. Het enige lichtpuntje was voor mij destijds die aardige Rus. Ik mocht mijn hoofd op zijn schouder laten rusten. Juist deze kreukelzone vormt voor de hoofdpersoon in The Terminal het ‘paradijs’.
~
De film vertelt het verhaal van de Oost-Europeaan Victor Navorski (Tom Hanks). Tijdens een vlucht naar New York breekt er in zijn fictieve geboorteland een revolutie uit. Door deze coupe wordt zijn paspoort ongeldig en mag hij Amerika niet in. Wat nu? Vliegt hij terug dan belandt hij wellicht in een bloedbad. En ook het leven van een illegale vluchteling lokt niet erg.
Gate 67
~
Spielberg
In The Terminal werken Tom Hanks en Steven Spielberg voor de derde keer samen. Eerder schitterden ze met de co-producties Saving Private Ryan en Catch Me If You Can. Ook The Terminal belooft een kaskraker te worden. Vooral het begin is ijzersterk. Steeds weer barst de zaal in lachen uit. Er ontstaan allerlei hilarische scenes omdat Navorski nauwelijks Engels spreekt: hij leert Engels via reclamefolders en de televisie. Gaandeweg maken vraag- en uitroeptekens echter plaats voor voorspelbaarheid. Het laatste half uur wordt zelfs een tikkeltje zoetsappig. Waarom moeten Amerikaanse films toch altijd streven naar een happy end?
Waargebeurd
The Terminal is trouwens gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Het is de story van de Iraanse vluchteling Merhan Nasseri. In 1988 landde hij op het vliegveld Charles de Gaulle waar zijn papieren werden gestolen. Hij mocht Frankrijk niet in. Sinds die tijd woont hij in de aankomsthal. Uiteraard kwam het met de papieren toch in orde, maar ondanks zijn vrijheid bleef Nasseri op het vliegveld wonen. Daar maakten de vele interviews hem bijna nog bekender dan Khomeini. De filmrechten op zijn levensverhaal brachten hem maar liefst een miljoen dollar op. Toch verlaat hij zijn ‘woning’ niet. Waar anderen een terrasje pikken om mensen te bekijken, kiest Nasseri voor zijn terminal. Wat is nu boeiender?
The Terminal
Regie: Steven SpielbergJaar: 2024
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Tussen culturen in
De Turkse veertiger Cahit (Birol Ünel) woont in Hamburg en slijt zijn dagen met zuipen, neuken en coke snuiven. Hij werkt als glazenophaler in een jongerencentrum, maar ligt liever dagenlang in zijn vervuilde bed in zijn zwaar verwaarloosde kamer. Hij denkt, maar waaraan? Hij kijkt voor zich uit, maar waarnaar? Zijn vrouw is dood, zijn idealen is hij kwijt en levenslust of ambities heeft hij niet meer. Hij voelt zich geen Turk, maar ook geen Duitser. Zwevend tussen deze culturen is hij zichzelf hopeloos kwijtgeraakt.
~
Hij rijdt met zijn auto gegen die Wand, maar overleeft zijn zelfmoordpoging. Hij wordt opgenomen in een kliniek, waar hij in de wachtkamer van de psychiater de Turkse Sibel (Sibel Kekilli) ontmoet. Ze is begin twintig en heeft geprobeerd haar polsen door te snijden. Zij wil uit haar beklemmende Turkse gezinsmilieu ontsnappen om het vrije westerse leven te ontdekken. Zij wil ook zuipen, snuiven en neuken, met veel mannen, en dansen op new-wavemuziek uit de jaren 80. Haar eerste vraag aan Cahit is of hij met haar wil trouwen. Door een huwelijk voor de buitenwereld met hem aan te gaan, hoopt zij toegang te krijgen tot het door haar gedroomde vrije westerse leven. Gegen die Wand werd dit jaar bekroond met diverse prijzen op het filmfestival van Berlijn. De voortekenen en verwachtingen zijn veelbelovend. Is dit de film die een psychologisch inzicht geeft in de multiculturele problematiek van jonge mensen die zich in de vrije Westerse wereld willen losmaken van hun ouderlijke milieu?
Verbijsterd
~
Vrijheid
~
Onbeholpen en agressief
~
Geen interesse
~
Akin heeft een film willen maken waarin Turkse hoofdpersonen figureren in zijn ambitie om te laten zien dat hij weet wat leven in de onderlaag van het vrije Westen vooral inhoudt: zuipen, snuiven, dansen, vechten en neuken. Gegen die Wand is niet meer dan een verslag van hoe de hoofdrolspelers dit doen.
Gegen die Wand
Regie: Fatih AkinJaar: 2024
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
De wereld draait om de verkoop
“Als ik een beroep voor Simon moest bedenken, zou dat eerder zoiets als gedetineerde zijn.” In deze zin van een van de twee hoofdpersonen in Ventilatoren zit de hele dramatiek van dit literaire stripboek verscholen. Deze uitspraak van Abraham Matchcard over zijn broer Simon zegt namelijk net zoveel over hemzelf.
~
Terug in de tijd
Wat er tijdens die verkooptocht precies mis is gegaan is te lezen in het tweede deel van het boek, dat in de jaren 50 speelt. Simon Matchcard wordt gevolgd op zijn eerste en enige reis als vertegenwoordiger. Hij is op van de zenuwen en bakt er niets van, tot hij vlucht en zich stort op de briefkaarten. Met deze opbouw zou het verhaal in een “gewone” roman vrijwel onuitlegbaar geweest zijn. Juist het visuele aspect van de strip maakt dat de enorme flashback goed te begrijpen is, doordat de omgeving anders is en de figuren jonger. Daarnaast zitten er allerlei details in de strip die uitleg geven of juist vragen oproepen, zoals een portret van de broers als twintigers met een derde jonge man: een broer?
Persoonlijke gevangenis
Het boek draait om hoe het bedrijf, en in wezen het verkopen van de ventilatoren, het leven van de twee broers heeft vormgegeven. Voor beide mannen is het verkopen in een persoonlijke gevangenis uitgelopen. In het geval van Simon een zelfverkozen opsluiting na zijn commerciële mislukking, in dat van Abraham veroorzaakt door omstandigheden, namelijk het verval van het bedrijf en de verzorging van Simon. Hoewel Abraham toegeeft: “De meeste mensen lijken hun best te doen om sleur te vermijden. Zo niet Simon en ik. We waren er aan verslingerd.” Ondanks de treurige stemming die het boek uitstraalt, lijkt Abraham het niet echt erg te vinden om alleen te zijn.
50’s stijl
Het tekenwerk van Ventilatoren sluit prachtig bij het verhaal aan. De auteur, Seth (pseudoniem van Gregory Gallant), is verslingerd aan de jaren 50 en dat is in het tekenwerk terug te vinden. De stijl is een van de “klare lijn”, met veel abstractie, en is verwant aan het werk van hedendaagse Franse striptekenaars als Dupuy en Berberian. De tekeningen zijn zwart-wit met blauw en grijs als steunkleur, wat in het eerste deel het verval van Abraham en Clyde Ventilatoren en in het tweede deel de treurige stemming van Simon goed ondersteunt.
Voer voor letterkundigen
Door de opbouw en thematiek is Ventilatoren een uitzonderlijk intrigerend en gelaagd boek, dat zelfs na meerdere lezingen nog boeit en vragen oproept. Het boek verdient eigenlijk beter dan de naam “strip”, omdat daar in Nederland nog altijd associaties aan kleven van vermaak voor kinderen. Ventilatoren is een aanrader voor echte literatuurliefhebbers en iedereen die flink is uitgekeken op Suske en Wiske.
Misschien ook iets voor u
Vanzelfsprekend, maar toch onvoorspelbaar
Korte verhalen die gebundeld verschijnen moeten volgens de uitgever vaak onder een overkoepelend thema passen. Aan het debuut van Jan Wijnen, Het kwade amen, heeft de achterflapschrijver het thema ‘verlies’ meegegeven: “De hoofdpersonen […] zijn allemaal ergens in hun leven iets kwijtgeraakt”. Dat is inderdaad zo: zelfbeheersing, zelfvertrouwen, een kind, een droom. Maar de verhalen van Wijnen lijden onder deze gemakkelijke thematiek. Er zit veel meer in.
Het kwade amen bestaat uit negen verhalen, waarvan er vijf eerder in tijdschriften verschenen. De kwaliteit van de verhalen wisselt, net als de toon. Dag Willem is een schrijnend, maar toch komisch verhaal over een dementerende vrouw die haar zoon niet meer herkent. In het uitgebeten Zoetigheid leven een man en een vrouw samen op het scherpst van de snede, vooral sinds hun dochter is overleden en het titelverhaal Het kwade amen vertelt luchtig over het weerzien tussen twee oude vrienden en een droom die alsnog in vervulling gaat. Komisch, droevig, bijtend, het staat allemaal door elkaar. Je kunt Het kwade amen beter niet in één ruk uit lezen.
Onverwachte wending
De bundel begint met het sterke De dertiende was een donderdag. De alcoholiste Maria en haar bewaker Bulan zijn op weg naar de begrafenis van het jongetje dat Maria heeft doodgereden. De trein heeft vertraging door een ongeval en Maria en Bulan raken aan de praat. Hij is een gevluchte Joegoslaaf die tijdelijk werk heeft in de alcoholkliniek van Maria. Bijna per ongeluk vraagt ze hem of hij gelukkig is in Nederland:
~
Je ziet het al van verre aankomen en je denkt: ze zal toch niet…? Ze zal Bulan toch niet opnieuw in het ongeluk storten door te ontsnappen en het op een zuipen te zetten? De wending dient zich aan: al wandelend begint ze te huilen, het moment van bezinning is nabij, ze zal niet weglopen. Maar dan, net op het moment dat je begint te geloven dat je initiële vermoedens onjuist waren, draait Wijnen de hele zaak weer om: het verhaal eindigt precies zoals je gevreesd had. Deze truc werkt bijzonder goed en Wijnen past hem verschillende keren toe. Steeds wanneer je vreest dat je precies weet hoe het afloopt, dient zich een wending aan, die echter alleen als afleidingsmanoeuvre dient. De rampspoed voltrekt zich, terwijl de lezer, op het verkeerde been gezet, blijft hopen.
Stijl
Ondanks de verrassing die veel van Wijnens verhalen toch weten te brengen, is niet elk verhaal even goed. Vaak zijn het kleine stilistische mankementen die de lezer beletten het verhaal helemaal in zich op te nemen. Het kwade amen leunt zwaar op dialogen, maar omdat deze rommelig op zijn geschreven is het lastig de draad te volgen. Zonder titel gaat over een verwarde man en Wijnen probeert je in zijn hoofd te laten kijken door het verhaal in ‘jij-perspectief’ te vertellen (Je kon beter opgenomen blijven. Zeiden ze. Maar je werd te lastig.). Op de een of andere manier komt dat echter niet helemaal uit de verf. ‘Je’ weet te goed wat er aan de hand is en daardoor zit de lezer niet in het hoofd van de gek, maar zweeft hij ergens boven zijn schouder. Ook het eerder genoemde De dertiende was een donderdag had (nog) beter gekund. Het is het enige verhaal uit de bundel dat in verleden tijd geschreven is, waardoor je merkt dat je op een afstand staat. Bij de andere verhalen is die barrière afwezig.
Van de negen verhalen zijn er echter maar vier die niet uit de verf komen. De overige vijf bevatten een soort vanzelfsprekendheid die vaak onder de algemene en nietszeggende term ‘realisme’ wordt geafficheerd. Wat is realisme? Dat het echt kan gebeuren? Dat het geloofwaardig overkomt? De vanzelfzprekendheid van Wijnens verhalen schuilt juist in de onafwendbaarheid van de gebeurtenissen. De alcoholiste Maria moet wel ontsnappen, Bennie, die ‘niet helemaal snik’ is, kan in het verhaal Pindakaas niet anders dan aan boord gaan van een zeilschip om samen met een pedofiele crimineel de Atlantische Oceaan over te varen.
Het kwade amen is kwantitatief misschien maar voor de helft gelukt, de vijf verhalen die blijven hangen, zijn ook echt goed. Alle puzzelstukjes vallen bij de ontknopingen op hun plaats, maar tegelijkertijd blijft er van alles open. Het mooiste aan deze verhalen is dat je achteraf niet kunt zeggen: “zie je wel, het loopt precies zoals ik gedacht had.” Wijnen bedekt zijn eigen voorspelbaarheid op een ingenieuze wijze met een laagje hoop.
Prijs: € 14,90
Bladzijden: 157
ISBN: 90 388 8433 8
Misschien ook iets voor u
De essentie van de filmkunst
Het is het jaar 230 voor Christus en China bestaat nog uit zeven koninkrijken. De koning van Qin heeft zich ten doel gesteld al deze koninkrijken samen te smelten tot een groot rijk. Vanwege deze expansiedrift heeft hij veel vijanden, waarvan de belangrijkste zijn de schermmeesters Hemel (Donnie Yen), Gebroken Zwaard (Tony Leung), en Vliegende Sneeuw (Maggie Cheung). Op een dag arriveert er bij het paleis van de koning een strijder (Jet Li) die zich Naamloos noemt en beweert deze drie tegenstanders van Qin gedood te hebben. Aangezien dit door getuigen bevestigd kan worden, wordt hij toegelaten tot de koning. Hero (2002) van Yimou Zhang, nu eindelijk uit op dvd, gaat over deze legendarische strijder die onbedoeld de koning van al zijn zorgen afhielp.
~
Hero behoort tot het genre van de wuxia pian (letterlijk: heldhaftige strijder-film), niet te verwarren met bijvoorbeeld de kung fu-films uit Hong Kong die worden gekenmerkt door brute gevechten vol rauw en heftig geweld. De wuxia pian speelt zich af in een meer geïdealiseerde en mythische wereld, waarin legendarische helden uit een ver verleden op een gestileerde en uitgebalanceerde wijze hun tegenstanders bevechten. Het genre behoort al sinds de jaren ’20 tot de Chinese cinema en bereikte rond 1970 zijn voorlopige hoogtepunt met de elegante en gestileerde films van King Hu.
Met Ashes of Time (1994) van Kar-wai Wong en Crouching Tiger, Hidden Dragon (2001) van Ang Lee is het genre weer een nieuw leven begonnen. Yimou Zhang levert hier met Hero zijn eigen bijdrage aan en met succes: zelden werden zwaardgevechten zo magistraal en overdonderend in beeld gebracht. De prachtige cinematografie van Christopher Doyle en de muziek van Tan Dun creëren een kleurige, surreële wereld waarin legenden opnieuw tot leven komen. Op visueel gebied is Hero dan ook een absoluut hoogtepunt.
De essentie van de schermkunst
~
De film laat ook de problematische en tragische kant van deze levenshouding zien. Gebroken Zwaard is weliswaar bereid zich op te offeren voor een hoger ideaal en uiteindelijk weet hij ook Naamloos te overtuigen van zijn gelijk. Wat echter als dit ideaal wordt gebruikt voor de legitimatie van een dubieuze oorlog? Door een koning die te laf is om zich tegen zijn eigen volk te verzetten? Is zo’n opoffering dan nog wel heldhaftig te noemen?
Drie verschillende verhaalversies
~
Zowel Naamloos als de koning maken gebruik van deze misleiding. Naamloos wil de koning doen geloven dat hij diens tegenstanders gedood heeft om hem vervolgens te kunnen vermoorden. De koning op zijn beurt probeert Naamloos ervan te overtuigen dat zijn ideaal van ‘allen onder één hemel’ zuiver is en hij het niet verdient vermoord te worden. Als de koning Naamloos weet te overtuigen en deze afziet van de moord, blijkt dat de koning toch niet de morele kracht bezit om zijn doel op een edele wijze te bereiken.
Extra’s
Op deze Collector’s Edition staan helaas wat tegenvallende extra’s. De Selected Interviews zijn kort en fragmentarisch en neigen soms naar de typisch Amerikaanse slijmverhalen. Ze draaien onder anderen om de vraag wat een held nu precies is. Het antwoord van bijvoorbeeld Yimou Zhang luidt dan: ‘een held is iemand die onder extreme omstandigheden grote prestaties levert.’ Het blijft telkens bij dergelijke korte definities, die al met al geen wezenlijk inzicht geven in de thematiek van de film.
Enkele fragmenten uit de interviews komen jammer genoeg weer terug in de Documentaries, die zelf verder wel behoorlijk interessant zijn. Zo komen we te weten dat Zhang Yimou met zijn film de traditie wilde doorbreken door er nieuwe elementen aan toe te voegen. Als voorbeeld hiervan laat hij een scène zien waarin een gevecht zich in eerste instantie op een mentaal niveau afspeelt, om pas op het einde in een werkelijk gevecht uit te monden.
Tot slot is er nog een extra film toegevoegd, Last Hero in China. Het is niet helemaal duidelijk wat deze film aan deze set toevoegt. Afgezien van het feit dat Jet Li de hoofdrol in deze film vertolkt, vertoont Last Hero geen enkele overeenkomst met Hero. Twee films voor de prijs van een klinkt leuk, maar in dit geval is het niets meer dan een afkoopsom om de kijker te paaien. Kortom, een prachtige film met enkele gemakzuchtige extra’s die de echte liefhebber niet geheel tevreden zullen stellen.
Hero (Collector's Edition)
Regie: Yimou ZhangJaar: 2024
Distributeur: Dutch Filmworks
Misschien ook iets voor u
Oprecht, maar nergens nieuw
Dichter en punkrockfenomeen Patti Smith werd in 1975 bekend met haar album Horses dat opzien baarde door de combinatie van politiek geëngageerde poëzie en rockmuziek. Het Boymans van Beuningen toont met Strange Messenger momenteel een overzicht van haar tekeningen, zeefdrukken en foto’s.
Patti Smith – If it isn’t a Duncan, it isn’t a yo-yo, 1967
Nog altijd geeft Smith vele optredens waarbij ze tussen de nummers door uit eigen werk en dat van anderen voordraagt. In de afgelopen dertig jaar is ze daarmee uitgegroeid tot ’s werelds bekendste rockster annex dichteres. Maar wat weinigen in Nederland, en misschien ook daarbuiten, zullen weten is dat ze naast deze bezigheden ook succesvol is als beeldend kunstenares. In museum Boijmans van Beuningen daarom aandacht voor haar werk. Daarnaast is in de tentoonstelling werk te zien van vijf kunstenaars die op de één of andere manier door Smith zijn geïnspireerd of met het rockfenomeen hebben samengewerkt.
Menselijke hoogmoed
Digitale afdruk, grafiet, krijt en plakbland op papier
34 x 27,9 cm
Centraal in de tentoonstelling staat een serie van ruim twintig tekeningen, zeefdrukken en digitale prints uit 2001, gemaakt als reactie op de aanslagen van 11 september. Een krantenfoto van de ingestorte South Tower van het World Trade Center in New York deed Patti Smith denken aan Pieter Brueghels Toren van Babel uit 1556. Dit bijbelverhaal (Genesis 11:1-9) dat handelt over de menselijke hoogmoed inspireerde Smith al eerder tot de song Babelogue op de lp Easter en vormde het uitgangspunt voor de dichtbundel Babel. De vraag is wat Patti Smith ertoe brengt een vergelijking te trekken tussen dit oude bijbelverhaal en de recente aanslagen in New York. Misschien zag ze in de aanslagen van 11 september een afstraffing van de arrogante houding van de regering van George W. Bush.
Expressionistische popart
Een kunstenaar die in de jaren zestig nieuwsfoto’s meerdere malen reproduceerde was de Pop-Artkunstenaar Andy Warhol. Zonder ze van commentaar te voorzien reproduceerde hij afbeeldingen van Marilyn Monroe, Elvis Presley, maar ook nieuwsfoto’s zoals die van een elektrische stoel of van straatrellen. Ook Patti Smith toont in haar serie van de South Tower steeds dezelfde nieuwsfoto. Een vergelijking tussen het werk van Smith en van Andy Warhol ligt daarom voor de hand. Beiden waren in de jaren zeventig in het artistieke milieu van New York actief, maar waar Warhol in die tijd zijn Pop Art produceerde, maakte Smith vooral expressionistische tekeningen. Voorbeelden daarvan zien we in een ander gedeelte van de tentoonstelling.
Christelijke symboliek
Grafiet, kleurpotlood en acrylverf op papier
73,7 x 58,4 cm
In zachte kleuren heeft ze hoofdzakelijk vrouwelijke naakten en menselijke figuren getekend die eerder een verwantschap tonen met de vrouwen van abstract expressionist Willem de Kooning uit de jaren vijftig. Daarbij maakte ze nog een enkele tekening met een christelijk thema. De zeefdrukken en digitale prints van de South Tower heeft Patti Smith bewerkt door het toevoegen van verfstreken en teksten. Het zijn dus niet pure reproducties (zoals Warhol die zou hebben gemaakt). Daarbij heeft ze ook nog christelijke symboliek toegevoegd, in de vorm van kruisen, en verwijzen sommige titels naar het geloof zoals South Tower with Babelfield Text van 2001.
In het werk Twin Death, eveneens uit 2001, doorsnijdt een groot kruis het beeld terwijl we op de achtergrond de Twin Towers zien staan. Religie, maatschappijkritische teksten, Pop Art en het Expressionisme lopen door elkaar heen in het werk van Patti Smith. Maar ondanks dat de aanslagen op het WTC recent zijn, komt de serie van de South Tower toch wat gedateerd over: we hebben dit allemaal al eens gezien. Patti Smith heeft haar gevoelens, hoe oprecht ook, niet weten te vertalen in een spannend nieuw beeld.
Dromerige sfeer
Ook als je niet houdt van Patti Smiths werk, valt er in de tentoonstelling toch nog een hoop interessants te zien. Zo is daar bijvoorbeeld de installatie die Ann Demeulemeester maakte naar aanleiding van Patti Smiths dichtbundel Woolgathering uit 1992. Op tulen jurkjes die aan het plafond zijn bevestigd projecteert zij dia’s van een wolkenlucht; in een vitrine liggen katoenen linten waar teksten uit de dichtbundel op zijn geborduurd en door de boxen schalt de stem van Patti Smith die uit haar werk voordraagt. Een dromerige sfeer wordt opgeroepen en laat zich niet meer zo snel uit je hoofd zetten.
De tentoonstelling Strange Messenger: The Work of Patti Smith loopt van 21 augustus tot 21 november in Museum Boymans van Beuningen te Rotterdam. Bij deze tentoonstelling wordt naast het werk van Patti Smith ook werk tentoongesteld van Ann Demeulemeester, Judy Linn, Robert Frank, Franz Gertsch en Dan Graham.
Strange Messenger: The Work of Patti Smith
Gezien in: Museum Boymans van Beuningen, RotterdamNog te zien tot: zondag 21 november 2004
Misschien ook iets voor u
Geheim agent zonder charme
Jason Bourne (Matt Damon) is na The Bourne Identity met pensioen gegaan. Al vroeg in de sequel, The Bourne Supremacy, wordt de kijkers verteld dat hij al twee jaar bezig is met het ophalen van herinneringen. Hij lijdt aan geheugenverlies en herinnert zich niet of nauwelijks iets van zijn daden als geheim agent bij de CIA. Hij was ooit een koele moordenaar en was goed in dat werk.
~
Bourne was geen agent met snelle auto’s, mooie vrouwen en futuristische wapens. Bourne gebruikte zijn handen en vooral zijn verstand. Aan het begin van The Bourne Supremacy is hij een man die met rust gelaten wil worden. In het eerste deel hebben we kennis gemaakt met deze gevechtsmachine. Jason Bourne was een moordenaar, maar hij heeft besloten afstand te nemen van het milieu waarin hij bekend stond als de nooit falende geheim agent. Als hij toch wordt ontdekt, gaat hij op onderzoek uit. Er volgt een film die snel van locatie wisselt, veel dialoog heeft en het vooral van de spannende achtervolgingen moet hebben.
Puzzelstukjes
~
Emotieloos
James Bond, om een voorbeeld te noemen, rustte af en toe nog uit in een hotelkamer met een ‘shaken, not stirred’ martini. In zijn bed vond hij een daar toevallig aanwezige dame en de toeschouwers konden even ademhalen en glimlachen. Jason Bourne heeft geen dames aan zijn arm hangen, maakt geen avances, drinkt zelfs geen koffie: hij slaapt of rust niet eenmaal. Matt Damon lijkt zijn rol zonder veel plezier te spelen. Natuurlijk is zijn leven in gevaar, maar zo humor- en emotieloos verdient hij het slechts tegen een verdwaalde kogel aan te lopen. De toeschouwer snakt naar wat emotie.
Trilogie
Zonder enige twijfel zal deze film volle zalen trekken. Het reclamebudget was ruim en de teksten op de posters ronkend. En zonder enige twijfel zullen de toeschouwers uit de bioscoop komen met een onbevredigd gevoel. Voor het laatste deel in deze trilogie zou het goed zijn om een andere hoofdrolspeler te kiezen en de verhaallijn van Robert Ludlum wat beter te volgen.
The Bourne Supremacy
Regie: Paul GreengrassJaar: 2024
Misschien ook iets voor u
Zoete pappies
“I’m gonna be the best daddy in the world!” Wanneer zo’n zin wordt uitgesproken in een film, betekent dat doorgaans weinig goeds. Maar het kán erger: namelijk dat de makers van de film zo trots zijn op dit sprekende stukje film dat ze het zelfs verwerken in de trailer. Eén voordeel: je weet van tevoren precies waar je aan toe bent. Jersey Girl is dan ook een film waarin de clichés elkaar in rap tempo opvolgen. Alleen geschikt voor hopeloos romantische zielen die geen behoefte hebben aan enige hersenactiviteit tijdens het kijken.
~
Na Gigli was ook Jersey Girl bedoeld als vehikel voor het droompaar Ben Affleck en Jennifer Lopez. Het zat regisseur Kevin Smith echter niet mee. Niet alleen bleek Gigli dusdanig te floppen dat nóg een film met dit koppel een slecht idee zou zijn, ook verbrak het stel al voor de première hun relatie. De oplossing: Smith knipte vrijwel alle scènes met Lopez uit de film en verhief Liv Tyler, de derde grote ster uit de film, tot belangrijkste vrouwelijke hoofdrolspeelster. Voor het Lopez-probleem een prima oplossing. Het heeft de film echter niet kunnen redden.
Babygrappen
~
Mislukking
Om een lang verhaal kort(er) te maken: Ollie wordt ontslagen omdat hij zichzelf volstrekt belachelijk maakt. Het ’tijdelijke’ baantje dat hij bij de gemeente in New Jersey heeft aangenomen heeft hij acht jaar later nog steeds. Maar, nog steeds droomt hij over niets anders dan het leven dat hij heeft verloren in de grote stad. New Jersey staat voor hem gelijk aan mislukking.
Celibaat
Maar dan ontmoet hij de eigenwijze Maya die al zijn verworven zekerheden op zijn kop zet. Na acht jaar lang volgens een zelf opgelegd celibaat te hebben geleefd, lijkt het erop dat zij weer leven in zijn saaie bestaan brengt. Maar de grote stad blijft lokken. Zou de ontluikende liefde tussen hem en Maya hem eindelijk doen inzien dat ook een leven in New Jersey de moeite waard kan zijn? Moraal van het verhaal: leven in een provinciestadje kan net zo bevredigend zijn als een snel leven met veel geld in de grote stad. Als je maar mensen hebt die echt van je houden.
Vroegwijs
Naast alle Hollywoodsterren zou ik nog bijna een belangrijke hoofdrolspeelster vergeten. De kleine Gertie. Want zoals dat hoort in en film over een vertwijfelde pappie moet het vroegwijze kind de show stelen. Met haar grappige opmerkingen waarbij ze het gezinnetje vanzelfsprekend haarscherp analyseert steelt ze al gauw hart van een ieder in haar omgeving. Zo ook dat van de kijker. Tenminste, dat is de bedoeling.
Zure beertjes
Wil je je ondanks bovenstaande beschrijving toch wagen aan Jersey Girl, bedenk dan dat het een stuk goedkoper is om een zak gesuikerde zure beertjes te kopen bij een snoepwinkel. Het resultaat zal hetzelfde zijn: zoet in het begin, maar met een zure nasmaak. Met dit verschil dat de beertjes vermoedelijk meer indruk maken.
Jersey Girl
Regie: Kevin SmithJaar: 2024
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Oude beelden in een nieuw licht
De liefhebber van geëngageerde fotografie kan sinds 5 september in Leeuwarden terecht waar dit jaar de elfde editie van fotomanifestatie Noorderlicht plaatsvindt. Het is de derde keer dat het evenement in Friesland wordt gehouden. De Friese edities staan traditiegetrouw in het teken van de niet-westerse fotografie, ditmaal met als thema Nazar, wat Arabisch is voor ‘zien, inzicht en overdenken’. Het is daarmee de eerste keer dat in Europa op zo’n grote schaal Arabische fotografie wordt vertoond; in Leeuwarden exposeren 26 hedendaagse fotografen afkomstig uit twaalf verschillende Arabische landen. In het voorwoord van de manifestatiegids stelt Noorderlicht directeur Ton Broekhuis dat een manifestatie bij uitstek geschikt is om aandacht te vestigen op dat wat in de dagelijkse beeldenstroom onderbelicht blijft, om oude beelden in een nieuw licht te kunnen bekijken.
~
~
Geen tegenlicht
In de Manege valt inderdaad op dat een groot aantal Westerse fotografen vooral focust op de tragiek van de oorlog. Abbas documenteerde het verdwijnen van Saddam Hoessein uit het Irakese straatbeeld, Paul Blackmore toont de impact van kogelinslagen op een oud gebouw en Benjamin Lowy laat zonder gene een onderlichaam zien, badend in een plas met bloed. Ook de foto’s van de Nederlandse Jeroen Kramer laten geen tegenlicht zien. Kramer volgde 48 uur lang de 124ste brigade (Miami, Florida) tijdens hun patrouille. Vanwege veiligheidsoverwegingen kreeg hij geen toestemming om zijn flitslamp te gebruiken. In de manifestatiegids wordt gesteld dat waar veel westerse media aan de oppervlakte blijven, de fotografen die op Noorderlicht zijn te zien doorgraven. Bij genoemde namen zie ik er weinig van terug. Dat doet natuurlijk niets af aan de kwaliteit van de foto’s, maar bevestigt nog maar eens het beeld dat in het westen is ontstaan.
Paradijs
~
Krachtige beelden
Het Fries Museum toont de Arabische wereld door Arabische ogen. Fotografie speelde in de Arabische wereld tot het einde van de vorige eeuw vrijwel geen rol van betekenis; pas in de jaren negentig kwam daar verandering in. Wel hebben Arabische fotografen nog steeds te maken met beperkingen die hen worden opgelegd door politieke machthebbers. Ondanks die beperkingen zien we een aantal krachtige beelden zoals het poëtische werk van Lalla Essaydi, de met de hand ingekleurde zwart-wit foto’s van Youssef Nabil, de geënsceneerde fotografie van Tarek Al-Ghoussein, waarbij je soms haast het idee krijgt dat je naar een romantisch schilderij van Caspar David Friedrich kijkt en je je daarnaast afvraagt of de figurerende Arabier misschien snode plannen heeft en het klassenverschil in de foto’s van Rawi Hage.
Een selectie van de foto’s die je dit jaar op Noorderlicht kunt zien, verhuist binnenkort naar de Syrische stad Aleppo, waar ze geëxposeerd zullen worden op de achtste International Photography Gathering.
Fotomanifestatie Noorderlicht 2004
Nog te zien tot: zondag 24 oktober 2004Misschien ook iets voor u