De titel van de bundel is uitstekend gekozen. Een dode kamer is een ruimte voor akoestische opnames en metingen; ze heeft wanden die alle geluid maximaal absorberen. Ook op een andere manier geeft de titel te denken.

Ontbrekende handvatten

De titel Donkere kamer verwijst volgens het achterplat eveneens naar een kunstwerk van Ann Veronica Janssens: een mistige ruimte met wisselende kleuren, wat een sferisch, maar ook dempend gevoel oplevert. Daar sluiten Spinoys gedichten goed bij aan. Van werkelijk menselijk contact tussen de personages is in het werk geen sprake. Niet zelden ontbreken handvatten om de buitenwereld concreet te beleven:

Een hagelwitte zomerregendag in dit
of op een ander continent.

Door het verblindend daglicht in de witte zaal
de watergroene binnentuin
de stortbui in de hete binnenstad

glijdt uit het niets
zo’n vissige fiets

met op de naaf een aluminium schijf
die al dit licht vangt en opeens

de aardas met een knik verdraait

en al de rest onmerkbaar eerst
verschuiven doet.

Met de hagelwitte regen lijkt het gedicht uit het omringende wit te kruipen en na een onmerkbare verschuiving vervaagt het weer in dat wit. De vaagheid wordt versterkt doordat het gedicht vol staat met woorden die elkaar lijken uit te sluiten. Hagel en zomerregen; de regen en al het witte licht en de witte zaal; de buitenruimten van de binnentuin en -stad. Dat het gedicht zich op dit of op een ander continent afspeelt, maakt de beschreven belevenis ronduit een fictieve: zij vindt volledig plaats in de verbeelding van het gedicht.

Postmoderne romantiek

In het oeuvre van Spinoy zijn zeker twee constanten aan te wijzen. De eerste is een hang naar romantiek (iets waaraan hij zich ook in het Gedichtendagessay As/zteken (2012) schatplichtig acht). Vooral in zijn vroege werk lijkt de dichter hierdoor soms een vazal in dienst van een oud koninkrijk. Ook in deze bundel kom je bijbehorende thema’s tegen: met name dat van het onbenoembare of ongrijpbare andere. De tweede consistente is zijn voorliefde voor ‘witte woorden’, zoals ‘dauwwit’, ‘sneeuwwit’ en ‘rijp’. Als meest gebruikte witte woord staat ‘hagelwit’ met stip bovenaan – alleen al in Dode kamer zie je het een keer of zeven terug. De witte woorden betreffen vaak pseudowitten (want hoe wit is hagel nu eigenlijk?) die verdwijnen zodra (weers)omstandigheden veranderen. Zien we hier een poëtica van negatie terug waarin taal niet naar de wereld om ons heen verwijst, maar alleen naar zichzelf?

Je kunt bovendien vermoeden dat deze witte voorliefde samenhangt met een drang om het onrepresenteerbare te representeren – iets wat in beginsel onmogelijk is. Dit onrepresenteerbare is wel voelbaar in een vloeibaar, veranderlijk taalgebruik. Althans, volgens Jean-François Lyotard, van wie een motto voorin Dode kamer afkomstig is. Spinoy, die de postmoderne filosoof behandelde in zijn proefschrift Twee handen in het lege. Paul van Ostaijen en de esthetica van het verhevene (Kant, Lyotard) (1994), komt met de onbestendigheid van zijn pseudowitten aan dat vloeibare, veranderlijke taalgebruik tegemoet.

Cyberlamp

Maar ook zonder diepgravende beschouwingen kom je de bundel goed door. De nevenstellingen in de gedichten van observaties en beelden doen wellicht denken aan het werk van Martin Reints. De soms wetenschappelijke woordkeus (zoals ‘cyberlamp’ en ‘bewegingsynthese’) doet denken aan het frisse taalgebruik van Sybren Polet. Het geeft deze poëzie de beleving van het aandachtig kijken naar een intrigerend fotoboek.

Gedichten op bierviltjes, een handleiding in wasknijpen, een grote verscheidenheid aan verhalen, prozagedichten. Je kunt het zo gek niet bedenken, of het staat in Das Mag. Als het maar gemaakt is met woorden, mooie woorden. Niet alles is even geslaagd, wel is alles even enthousiast. En bij wie gevoelig is voor taal, zal dat enthousiasme ongetwijfeld overslaan: van Das Magazin krijg je zin om te schrijven.

Verleiden
Dat komt niet in de laatste plaats door de vormgeving. Das Mag draait dan wel om woorden en zinnen, het oog moet wel worden verleid ze te lezen. Oprichters Toine Donk en Daniël van der Meer beseften dat. In de aankondiging van Das Magazin, waarvan in september het nulnummer verscheen, noemden zij het doel van het tijdschrift: opgepakt en gelezen worden. Het moest een tijschrift worden ‘volledig tegen de conjunctuur in, zoals Keynes het zou willen’. Het resultaat is een tijdschrift dat de aandacht vangt zonder schreeuwerig te zijn. Hip op een tijdloze manier. Dikke bladzijden, mooie illustraties en een prettige leesletter maken het tot een waar kunstwerkje.

Het thema van het eerste nummer is ‘De Aanval’. Niet dat de redactie zich daar veel van heeft aangetrokken. Slechts een van de vier hoofdstukken waarin het tijdschrift is opgedeeld, is aan het thema gerelateerd. Daarin staat onder andere een verhaal van Joost de Vries, ‘Vechtmemoires’, over de vroegere stoeipartijen tussen hem en zijn broer. Verder zou je dat hele aanvalsidee zo vergeten. Maar ach, wat deert het. Das Magazin geeft niet de indruk zich aan regels te willen houden.

Experimenteel, vrolijk en spontaan
Dat experimentele maakt het tot een vrolijk en spontaan tijdschrift. In de rubriek ‘Literair Wereldnieuws’ is een vleugje politiek te vinden, in het essay van Chad Harbach een beetje ernst. Maar Das Magazin is vooral plezier. In het schrijven, in de taal. Er is plek voor iedere taalkunstenaar – rapper Faberyayo schreef een gedicht in het nulnummer, en cabaretier Jan Jaap van der Wal heeft zijn vaste plek in een briefwisseling met Daan Heerma van Voss.

Alhoewel, iedere taalkunstenaar… Echt verrassend is de keuze voor auteurs in Das Magazin niet. Ze maken bijna allemaal deel uit van het clubje schrijvers dat vaker samen optreedt, samen werkt en elkaar zelfs recenseert. Het ons-kent-onsgehalte is hoog. Op Remco Campert, A.H.J. Dautzenberg en Chad Harbach na zijn het écht jonge schrijvers, die zich succesvol aan een jonge generatie literatuurliefhebbers hebben weten te binden.

Niet alles even succesvol, maar uitschieters maken dat goed
Niet alle verhalen zijn even succesvol. Misschien dat het de prijs is voor het experimentele karakter. Zo zijn er twee pagina’s besteed aan een ‘fictieve datavisualisatie’. Grappig, voor even, een paar seconden, maar nalezen doe je het niet. Ook het onconventionele verhaal van Alma Mathijsen komt niet goed uit de verf. Het is een verzameling plaatjes van de hoofdpersoon met bijschriften, maar doordat ze niet echt een eenheid vormen, blijf je als lezer een beetje verdwaasd achter.

Uitschieters weten dat goed te maken. Zoals het melancholische ‘Hoe het was’ van Maartje Wortel. In rauwe zinnen en een vloeiend ritme vertelt ze het verhaal van een jongen die naar een eiland gaat om de teloorgang van zijn liefde te overdenken. Alleen dat verhaal al is een reden om Das Magazin te kopen, al is er nu alleen nog maar een deluxe editie verkrijgbaar. Voor het volgende nummer, dat in juni verschijnt, hebben de makers een grotere oplage beloofd. Iets om naar uit te kijken. En niet in het minst dus vanwege de fraaie vormgeving: Das Magazin gooi je niet zomaar bij het oud papier.