We kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
Deze cookies verzamelen informatie die in geaggregeerde vorm wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn, of om ons te helpen onze website en applicatie voor u aan te passen om uw ervaring te verbeteren.
Als u niet wilt dat wij uw bezoek aan onze site volgen, kunt u dit in uw browser hier uitschakelen:
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
De volgende cookies zijn ook nodig - U kunt kiezen of u ze wilt toestaan:
U kunt meer lezen over onze cookies en privacy-instellingen op onze Privacybeleid-pagina.
Disclaimer en privacybeleid
Terug naar de wortels
Het heeft vier jaar geduurd voordat het nieuwe album van Rosemary’s Sons het levenslicht mocht zien. Hier is dan Home Sweet Home als derde kwaliteitsstuk van deze Bredase groep. Met een geluid dat is geworteld in de Amerikaanse rootsrock blijft de band dicht bij huis, zoals de titel al suggereert.
~
Gastbijdragen
Het album opent met ‘Best Is Yet To Come’, een prettig in het gehoor liggende compositie, die de luisteraar lekker moet maken voor wat er nog gaat komen. Dit nummer is een mooie singlekandidaat. Dat Stevie Ann haar steentje bijdraagt is niet zo vreemd, als je weet dat producer Patrick van Hofwegen aan dit album meewerkt; hij produceerde ook eens haar plaat. ‘Perfect’ is de compositie die zich versterkt weet met de prachtige zang van Stevie Ann. Het is een mooie toevoeging en haar stem kleurt prima in het palet van Rosemary’s Sons. ‘Perfect’ is een echt Americana-liedje geworden dat door gemengde zang een extra dimensie heeft. De zangeres is niet de enige vakgenoot uit Nederland die medewerking verleent. Op ‘Mary-Ann’ is het JW Roy die zijn stembanden doet horen. Ook JW Roy laat Rosemary’s Sons aangenaam in het Americana-idioom, zijn stem is een mooie aanvulling op de zang van Martijn Hagens. In het nummer ‘The Others’ trakteert de groep op blazers en een orgeltje dat in een vlaag doet denken aan Little River Band. Ook ‘Bad News’ roept herinneringen op aan muziek uit de tijd van die band, overigens zonder gedateerd te klinken.
Goed klimaat
Met Home Sweet Home heeft Rosemary’s Sons gelukkig afstand genomen van de invloeden van jazz en glamrock die ze voorheen ondergingen en is het gezelschap teruggekeerd naar de wortels waarop ook All in Hand was gebaseerd. Hoewel diens opvolger St. Eleanor’s Park met goede kritieken ontvangen werd, bleef het aanvankelijke succes van het debuut uit. Hierdoor was de band genoodzaakt om in eigen beheer te starten met opnames voor dit derde album. Inmiddels hebben ze met deze cd onderdak gevonden bij hun derde platenmaatschappij: CNR Entertainment. Met het succes van artiesten als Ilse DeLange, die op hun eerste album meespeelde, en Stevie Ann, moet het klimaat goed zijn om de kwaliteiten van Rosemary’s Sons op het gebied van Amerikaanse rootsrock en Americana door een groter publiek te laten waarderen. De kwaliteit van Home Sweet Home is voldoende hoog om boven de middelmaat uit te stijgen. Enige aanstekelijke songs maken het mogelijk om ook op de radio een plaatsje te veroveren.
Rosemary's Sons
Album: Home Sweet HomeLink: Rosemary's Sons (officiële website)
Link: CNR Entertainment
Misschien ook iets voor u
Afwisselende aperitiefjes wakkeren de literaire honger aan
/ 0 Reactiesdoor: Noortje Kessels / beeld: Vincent Quak 0 Sterren.
In de filmzaal worden filmportretten vertoond van Jeroen Brouwers, Hans Verhagen, Rien Vroegindeweij en Abdelkader Benali, evenals een aantal animatiefilms van Sander Alt. Vooral diens animatie van Maria Barnas’ gedicht ‘Het noorden is het noorden’ valt op door een abstracte eenvoud die de beeldende woordenstroom van Barnas niet wegdrukt, maar de ruimte geeft aan de fantasie en verbeelding van de toeschouwer. Dat maakt nieuwsgierig naar Barnas’ voordracht later op de avond. Het filmprogramma wordt zo nu en dan overstemd door de jazzband SteamTeam, die in de aangrenzende serre speelt. Hoewel hun muziek lekker klinkt, verstoort het de films.
Smeltende gedachten
Vragen en lachen
De repetitieruimte is deze avond het domein van Greet Verstraete, in het stuk Smeltende gedachten van Hanneke Paauwe. Staand in een laagje blauw water zwaait de actrice de scepter over het twintigkoppige publiek met een spervuur van vragen, op de man af gesteld: ‘Bent u een held? Wat is de geur van uw bed? Durft u een terrorist te kussen? Zult u zichzelf missen als u dood bent? Wat is belangrijker: vragen stellen of antwoorden geven? Uit hoeveel letters bestaat de zin van uw leven?’ Deze laatste vraag staat ook gedrukt op haar witte hoepelrok, die door het opzuigen van het water van onder blauw is geworden. Het publiek antwoordt zo nu en dan, maar is vooral in gedachten op zoek naar antwoorden op Paauwes vragen. De intieme sfeer, door het gedempte licht dat de waterkringen op de muur spiegelt en de limiet van twintig bezoekers, maakt evenveel indruk als het meisje met haar indringende blik en vragen.
Herman Koch
Deze intimiteit staat in groot contrast met de grote zaal waarin Jan Siebelink, Herman Koch en Abdelkader Benali voordragen. Toch lukt het voornamelijk Koch om deze totaal gevulde zaal te verenigen, niet met vragen, maar door de lach. Hij leest drie korte verhalen voor. Twee daarvan zijn ‘bekentenissen van’ die samen met andere ‘bekentenissen van’ een nieuwe bundel zullen gaan vormen, aldus Koch. Met name ‘Bekentenissen van een kunstenaar’ is hilarisch. Hierin bekent een kunstenaar aan het eind van zijn leven dat hij ook niet meer weet hoe hij zijn schilderijen moet houden, wat de boven- en onderkant is. Ook stemt hij in met het vroeger door hem zo gehate commentaar dat een vijfjarig kind hetzelfde kan maken. De zaal buldert van het lachen als de kunstenaar aan zijn zoon die in Canada woont, vraagt wat zoonlief precies bedoelt met de uitspraak dat hij zo ver mogelijk verwijderd wil zijn van zijn moeder, zijn vader en diens kutschilderijen.
Brokjes poëzie
Serieuzer, maar niet minder vermakelijk, zijn de door Sabine de Lat naar Engelstalige liedjes omgezette gedichten van Charles Baudelaire, die zij in de kleine zaal ten gehore brengt met de band Le Loup Noir. Vooral ‘Poison’ (‘Le Poison’) klinkt als een echte chanson door de begeleiding op (onder andere) accordeon. De goed gevulde zaal loopt leeg als het optreden van Le Loup Noir wordt gevolgd door een voordracht van Maria Barnas. Het publiek kiest duidelijk voor de tegelijkertijd optredende Ellen ten Damme. Hoewel Barnas’ voordracht niet daverend is, leest ze een aantal mooie gedichten voor uit haar bundels Twee zonnen en Er staat een stad op.
Ellen ten Damme
Het is voor haar gewoonweg onmogelijk om op te boksen tegen de fraaie en swingende liedjes van Ellen ten Damme. De teksten van de liedjes, met openingszinnen als ‘Misschien zal ik een draakje voor je slachten’, werden geschreven door Ilja Leonard Pfeijffer. Voor een afgeladen zaal brengt Ten Damme een afwisselende show: rustige liedjes met viool, hardere nummers op gitaar, akoestische liedjes en zelfs meezingers als ‘Ik ben bang om rijk te worden’. Een prima afsluiter voor een publiek dat lang genoeg heeft stilgezeten en wil praten en bewegen.
In die behoefte wordt voorzien met een afterparty verzorgd door Naald en Kraak. Gedanst wordt er (nog) niet, het publiek staat moe maar voldaan na te praten over het afwisselende programma. Er was voor ieder wat wils en de brokjes literatuur en poëzie die deze avond geserveerd werden, maken nieuwsgierig naar meer. Precies wat de organisatie voor ogen had bij het samenstellen van het festival.
Misschien ook iets voor u
Zoekende
.
~
Engagement en identiteit
Toen hij vijf jaar geleden, ten tijde van het uitkomen van zijn film The Motorcycle Diaries het filmfestival in Cannes aandeed, zei de Braziliaanse regisseur Walter Salles in een interview dat de nieuwe generatie Latijns-Amerikaanse regisseurs sociaal en politiek geëngageerd was en films maakte die vaak over identiteit gingen. Deze beschrijving gaat ook op voor Salles zelf, die eraan bijdroeg dat Brazilië vanaf de late jaren negentig weer naam kreeg als filmland. Eerder had Salles al indruk gemaakt met Central do Brasil (1998), die hem twee Oscarnominaties opleverde. Daarin is een jongetje, gespeeld door Vinícius de Oliveira, op zoek naar zijn vader. In Linha de Passe, die Salles samen met Daniela Thomas maakte, keren zowel deze acteur als dit thema terug.
~
Veelzijdig
~
Linha de Passe
Regie: Walter SallesJaar: 2024
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Invloedrijk
Als je naar de maan kijkt zie je duidelijk dat deze gevormd is door de vele invloeden van buitenaf. De vele inslagen hebben letterlijk grote invloed gehad op de verschijningsvorm van dit hemellichaam. Hetzelfde is van toepassing op Lunar. Deze Haagse band is duidelijk ook door vele invloeden gevormd.
De band zelf geeft al aan dat ze niet in één hokje zijn te vangen en inspiratie haalt uit diverse muzikale voorbeelden. Om een beeld te geven: The Beatles, U2, dEUS, Snow Patrol, Radiohead, Matchbox 20, Primus, Dave Matthews, Pixies, Pearl Jam en Incubus. Dat deze hoeveelheid Lunar niet een even grillig en pokdalig aangezicht geeft als de bovengenoemde maan mag dan ook haast een wonder heten. Lunar heeft al deze invloeden perfect weten te versmelten tot een tiental lekkere rocknummers op haar cd umfelt.
Kadering
~
Kort samengevat noemt Lunar zichzelf ook wel: dEUS meets Pearl Jam meets Snow Patrol. Dat bakent de boel al verder af en geeft wellicht een duidelijker beeld van hetgeen we bij het beluisteren van de cd mogen verwachten. En inderdaad zijn deze invloeden goed terug te horen in hun nummers. Maar helaas is het leven zelden zo simpel. Want al snel zullen nog andere namen dan hierboven genoemd de revue passeren tijdens een tocht langs de nummers van umfelt.
Neem nu bijvoorbeeld een nummer als ‘Half Past Wrong’, met de pakkende tekst ‘This could be a perfect day, this should be a perfect day!‘. Velen zullen door het geluid van deze song toch echt niet de neiging kunnen onderdrukken heel hard aan de Nits te denken. Maar ook zijn er parallellen te vinden tussen de zanger van Lunar (Ron Nielen) en die van Rammstein (Till Lindemann). Niet dat Lunars muziek naar metal neigt, maar de zwaardere zangpartijen van Nielen hebben een zelfde soort rafeligheid als die van Lindemann. En zo zijn nog veel meer verbanden te leggen, maar we laten bands als Kaiser Chiefs en The Killers gemakshalve maar even buiten beschouwing.
Nearly perfect?
Waar het op neerkomt is namelijk dat Lunar van al deze invloeden een eigen mix heeft weten te produceren. En dat levert lekkere rocknummers op die goed in het gehoor liggen. En door al die invloeden komen die nummers je op een vreemde manier vanaf het allereerste moment bekend voor. Het voelt alsof je in een warm en gespreid bedje terechtkomt. En dat terwijl je de songs dus pas voor het eerst hoort. Dat zorgt ervoor dat umfelt. je een vertrouwd gevoel meegeeft. Geen geringe prestatie voor een eerste kennismaking.
Lunar heeft kortom een degelijk rockalbum neergezet dat je je meteen thuis laat voelen. Goed verzorgde nummers met de bekende thema’s als liefde, het dagelijks leven, geloof, maar ook tell sell-reclames passeren de revue. Daarmee vormen band en muziek een prachtige doorsnede van de hedendaagse (muzikale) realiteit. Om het ongeveer in de woorden van de band zelf te zeggen: ‘This could be a perfect cd, this should be a perfect cd!‘
En dat is niet eens zo ver bezijden de waarheid.
Lunar
Album: umfelt.Link: Lunar (MySpace)
Misschien ook iets voor u
Het oude Faust-verhaal in nieuw jasje
Charon, de bootsman van de onderwereld, is het zat om altijd maar onbeduidende zielen over te zetten en vraagt Pluto om een noemenswaardiger vracht. Pluto zet vervolgens zijn duivels in om de beroemde dokter Faust uit Wittenberg op het slechte pad te brengen. Een duister sprookje, dat op bijzonder humoristische wijze wordt opgevrolijkt door levendige details als rondrennende ratten op het podium en een zingende hansworst.
Het zaaltje van het Amsterdams Marionettentheater is klein maar knus, op de vloer staan gouden stoelen met rode kussens opgesteld in rijen en de garderobe en toiletten gaan half schuil achter een groot gordijn van rood velours. Op het podium zijn de touwtjes waarmee de marionetten bediend worden te zien, hun monden bewegen niet en de decors zitten eenvoudig in elkaar. De muziek en de stemmen klinken uit twee grote boxen aan weerskanten van het toneel.
~
Casperl, tegenhanger van Faust
Behalve in deze aandacht voor details en visuele grappen, komt er ook veel luchtigheid in het spel dankzij het personage Casperl. Deze wordt door Wachter aangenomen als hulp in de huishouding en hij maakt zich nuttig door de vloer te poetsen met zijn achterwerk. Hij zingt opera-achtige liederen die de simpelheid bezingen: geen kennis, maar een potje bier na een dag hard werken.
Waar Faust hulp krijgt van de achterbakse Mephisto, maakt Casperl kennis met Auerhaan. Auerhaan is een kalkoenachtige vogel op rode vrouwenpumps, die eieren legt en Casperl achter Faust aandraagt op diens wereldreizen. Met name de reis naar het Parijs ten tijde van de Wereldtentoonstelling van 1889 bevalt Casperl slecht: die ‘Fransozen’ eten immers kikkerbillen en van braadworst hebben ze nooit gehoord. Als hij klaagt over zijn onvrede, begint Auerhaan te huilen en zo blijkt dat Auerhaan geen slechte duivel is. Uiteindelijk draagt ze Casperl terug naar zijn geliefde Wittenberg, die daar nachtwaker wordt omdat je dan de hele dag kan blijven slapen. Hoe het met Auerhaan afloopt blijft onduidelijk.
Onbeslist lot
~
Hoewel de zaal voornamelijk bevolkt werd door ouderen, is de voorstelling zonder meer geschikt voor alle leeftijden. De wonderbaarlijke reis van Dokter Faust is nog op zondag 24 mei en vrijdag 5 juni te zien in het Amsterdams Marionettentheater en keert in het najaar terug.
Amsterdams Marionetten Theater - De wonderbaarlijke reis van Dokter Faust
Artiest: Amsterdams Marionetten TheaterGezien op zondag 10 mei 2009 in Amsterdams Marionettentheater, Amsterdam
Misschien ook iets voor u
Een gevangenis van radeloosheid
De radeloze eenzaamheid van een jongen wiens grote liefde, alles waar hij voor leeft, onbeantwoord blijft, krijgt een bijzondere lading door de locatie van de opvoering. Een kille gang in de voormalige mannengevangenis van Leeuwarden, de Blokhuispoort, maakt het stuk des te indringender.
Het stuk Werther is gebaseerd op de briefroman Die Leiden des jungen Werthers van Goethe. Het verhaal was destijds behoorlijk controversieel. Het gaat over een jongen, Werther, die tot over zijn oren verliefd raakt op Lotte, maar die afgewezen wordt voor een gewone, saaie zakenman. Hij verzinkt in zijn verdriet, dat hem zo tot wanhoop drijft dat hij uiteindelijk een pistool op zijn slaap zet. Het leidde in de achttiende eeuw, toen het boek verscheen, tot een rage: jongeren herkenden zich zo in de gevoelsmatig levende Werther, dat het aantal zelfmoorden schrikbarend steeg.
~
Gevangenis
Daarmee is de stap naar zelfmoord nog niet gezet, natuurlijk. Het is de extreme eenzaamheid, zonder enig uitzicht, die Werther hiertoe drijft. Dat wordt benadrukt door de bijzondere locatie waar Werther gesitueerd is. Het stuk speelt in de Blokhuispoort, de oude strafgevangenis voor mannen in Leeuwarden. Inmiddels is daar geen gevangene meer opgesloten en worden de cellenblokken gebruikt voor culturele doeleinden. Toch hangt er nog steeds een bijzondere sfeer. Het stuk wordt niet in een oude cel gespeeld, maar in een witte gang. De gebruikte ruimte is daarmee erg lang, maar weinig breed, waardoor het benauwde gevoel versterkt wordt. De eenzaamheid die de gevangenen gevoeld moeten hebben, wordt weerspiegeld in de radeloosheid van Werther. De krijtstreepjes op de muren spreken daarmee boekdelen. Verder is het decor simpel gehouden: dat de oorspronkelijke roman uit brieven bestaat, komt terug in de stapels papier, enveloppen en inktpotjes die langs de muur staan, evenals in de kostuums, waar ook woorden en zinnen op geschreven zijn. Samen met het taalgebruik wordt zo het achttiende-eeuwse verhaal van Goethe met de moderne interpretatie verenigd.
Werther is een boeiende voorstelling over thema’s die ook tegenwoordig nog aanspreken, enthousiast gebracht door drie talentvolle acteurs. De speciale locatie waar het gespeeld wordt maakt het stuk alleen maar sterker. De doordringende eenzaamheid en wanhoop van Werther houden je zo drie kwartier gevangen en laten je niet los.
Werther is nog op 19 en 20 mei 2009 te zien in de Blokhuispoort in Leeuwarden, als lunch- en avondvoorstelling.
Productiehuis Meeuw - Werther
Artiest: Productiehuis MeeuwGezien op zondag 17 mei 2009 in Blokhuispoort, Leeuwarden
Misschien ook iets voor u
Verdieping bij Huis en Festival a/d Werf
/ 0 Reactiesdoor: Suzanne Groenland0 SterrenHet is niet met grote trom bekend gemaakt, maar bij Huis a/d Werf gaat het een en ander veranderen. De meest duidelijke verandering is dat in Huis a/d Werf niet langer gastvoorstellingen geprogrammeerd worden. Men gaat zich volledig concentreren op het productiehuis en de zalen gaan alleen nog door de huismakers gebruikt worden. Volgens artistiek leider Yvonne Franquinet is dit een logische volgende stap in de ontwikkeling van het Huis en Festival.
~
Huis voor de makers
Huis en Festival a/d Werf heeft al een aantal jaar veel succes met een theatervorm die ‘ervaringstheater’ is gedoopt. Deze ervaringsvoorstellingen hebben met elkaar gemeen dat het publiek niet in een theaterzaal zit, maar zelf een actieve rol heeft. Yvonne Franquinet: ‘Niet alleen in Nederland, maar ook in het buitenland wordt er enthousiast gereageerd op ervaringstheater. We krijgen veel aanvragen voor tournees en reprises. Tot nu toe hadden we vaak geen ruimte om daar op in te gaan.’
Door de gastprogrammering af te stoten komt Huis a/d Werf helemaal in dienst te staan van de kunstenaars die er werken. Hierdoor ontstaat er nog meer ruimte voor onderzoek en conceptontwikkeling in het Huis. Franquinet: ‘Wat we de komende tijd bijvoorbeeld verder willen onderzoeken is het hergebruik van installaties. In Huis a/d Werf wordt veel installatiekunst gemaakt. Je zou een installatie kunnen beschouwen als de tekst van een theatervoorstelling. Onze gedachte is dat je een installatie, net als een repertoiretekst, opnieuw kunt gebruiken. We zijn heel benieuwd wat er gebeurt wanneer een andere kunstenaar zich tot een bestaande installatie moet verhouden.’
Daarnaast gaat er intensiever samengewerkt worden met de opleidingen van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU). Franquinet: ‘Op die manier willen we de praktijk en de opleidingen beter op elkaar afstemmen. Die behoefte is er ook vanuit de HKU. Daarbij gaat het niet alleen om artistiek talent, maar we willen bijvoorbeeld ook zakelijke talenten begeleiden. We gaan onder andere gastlessen geven en werkervaringsplaatsen creëren.’
Aangezien er tijdens het festival in de huidige vorm al veel aandacht is voor de huismakers, verandert er aan de opzet van Festival a/d Werf niet veel. Franquinet: ‘Op het festival willen we dat wat we zelf produceren laten zien in relatie tot wat er elders wordt geproduceerd. De verhouding van vijftig procent eigen makers en vijftig procent gastvoorstellingen blijft gehandhaafd.’
Werkelijkheid en theater
Deze week gaat Festival a/d Werf 2009 van start. Deze editie heeft de titel Get real meegekregen. Die paraplutitel wijst op een trend die Franquinet signaleert binnen de kunst: de makers halen de werkelijkheid het theater binnen. Yvonne Franquinet: ‘De trend van het gebruik van de werkelijkheid in het theater is in Nederland begonnen met het ervaringstheater. In andere landen zijn daar andere vormen voor ontwikkeld. Het startpunt is hetzelfde, maar iedereen gaat hier op zijn eigen manier mee om. Ik vind het interessant om dat nu naast elkaar te zetten op het festival.’
Het collectief Berlin is hier volgens Franquinet een van de vele voorbeelden van: ‘Zij maken theatrale documentaires. De nieuwste is echt een pareltje geworden. Het is een stadsportret van Moskou en laat de grote tegenstellingen in de stad zien. Ze hebben hiervoor zelf een tent ontworpen, gebruiken live muziek en verschillende bewegende schermen. Als toeschouwer maak je zelf een eigen montage uit die verschillende schermen. Maar die montage wordt uiteraard wel gestuurd door de makers.’
Aandacht
Opvallend is dat niet alleen Huis en Festival a/d Werf in haar nieuwe beleid kiest voor verdieping, maar dat de makers op het festival dit ook doen in hun voorstellingen. Franquinet: ‘De wereld van tegenwoordig is druk en hectisch. Het goede is dat jonge mensen daardoor gewend zijn om snel verschillende soorten informatie bij elkaar te brengen. Aan de andere kant mis je daardoor ook iets, namelijk diepgang. De tijd nemen om iets heel gedetailleerd te bestuderen bijvoorbeeld. Ik merk dat dit een behoefte is die sterk leeft bij kunstenaars. Ze willen weer focus aanbrengen in de wereld en zeggen als het ware: “Kijk eerst eens goed naast je voordat je verder kijkt.” Gob Squad is daar een goed voorbeeld van. Zij doorbreken de anonimiteit van de stad en maken de helden van de straat zichtbaar. Hun werk staat voor het nemen van rust om het echte te bekijken.’
De begrippen rust en aandacht lijken ook van toepassing te zijn op het project van James Beckett. In een van de zalen van Huis a/d Werf werkt hij samen met zijn ploeg aan de installatie die straks in een container op de Neude komt te staan. In de perspectivisch toelopende constructie komen jaloezieën van verschillende formaten te hangen. Door middel van het openen van deze jaloezieën gaat een compositie van beweging en geluid ontstaan. Franquinet: ‘De uitvoering van James’ idee is veel werk, maar in wezen is het heel eenvoudig. Ik word heel gelukkig van de schoonheid van zo’n simpel idee.’
Festival a/d Werf vindt plaats van 21 t/m 30 mei in Utrecht.
Zie het 8WEEKLY-festivalverslag.
Festival a/d Werf: 21 t/m 30 mei 2009
Misschien ook iets voor u
Waardige waarnemer rechtsboven
Het is wrang: een week na verschijning van Mijn vrouw & andere stukken, de verzamelde columns van zijn invaller in de Volkskrant, overleed Martin Bril, columnist hors concours. Vriend en vaste vervanger Ronald Giphart toont met deze bundeling aan dat ook hij de kunst van de column beheerst. Bijna ieder verhaaltje amuseert of vertedert.
Ronald Giphart (1965) kan als schrijver van romans over liefde, dood, seks en het studentenleven – de grote thema’s van het leven kortom – al decennialang rekenen op een groot lezerspubliek. Zijn boeken figureren op de leeslijst van vrijwel iedere scholier en iedere herdruk kan rekenen op een verkoopsuccesje. Daarmee laadde de Utrechter verdenkingen van de zwavelzure mandarijnen op zich. Geen hoge literatuur, pruttelden de critici.
Met zijn noodgedwongen invalbeurt voor de zieke Bril boorde Giphart niet alleen een nieuw reservoir lezers aan, hij kweet zich bovendien op indrukwekkende wijze van zijn taak. Zelfs de militante Bril-adepten zullen zich vermaakt hebben met de columns die Giphart schreef in de tweede helft van 2008. Zeker omdat de auteur zelf regelmatig vol bewondering over zijn voorganger schrijft, zoals in zijn allereerste stukje, met de titel ‘Bril’. Nu, zo kort na de dood van die laatste, krijgen de slotregels van die column een nieuwe lading:
In de lijn van de meesters
Giphart is geen Bril, omdat niemand Bril kán zijn. Maar als Mijn vrouw & andere stukken iets bewijst, is het dat de hoofdredactie van de Volkskrant geen betere vervanger had kunnen kiezen. De columns zijn korte schetsjes uit het dagelijks leven van een beroemd schrijver, zonder daarbij te verzanden in belegen dagboekidioom. Overigens vindt Giphart het vak van columnist niet opnieuw uit. In de traditie van de grote meesters Bril en Carmiggelt, heeft ook hij het bijvoorbeeld opvallend vaak over zijn kinderen, waarbij hij zich niet beperkt tot die eeuwige komische versprekinkjes, maar ook schrijft over de schaduwkanten van het ouderschap. En juist dan ontroert Giphart het meest, zoals in het prachtige stukje ‘Hersenschudding’.
Uitstekend schrijver
Mijn vrouw & andere stukken bevat mooie verhalen, herinneringen, schetsjes en scènes, een bonte stoet aan prima columns eigenlijk. Ze blijven boeien, die stukjes, juist door de grote verscheidenheid. Onvoorstelbaar knap eigenlijk, wanneer je bedenkt dat deze stukjes allemaal stammen uit een halfjaar waarin Giphart slechts waarnemer was voor vriend Bril, een onderhoudsmonteur die de plek rechtsboven warm moest houden voor zolang het duurde. Voor de laatste twijfelaars: wie zulke columns afscheidt is een uitstekend schrijver. Geen Bril, dat niet. Enfin.
Prijs: 16,00
Bladzijden: 265
ISBN: 9057591693
Misschien ook iets voor u
On-Kafkiaanse herinneringen aan oude politieke stokpaardjes
Het is aanpassen of wegwezen. Aap gaat over hoe een aap in een rap tempo verwordt tot een Europees mens, een politiek wezen. De aap gespeeld, door Sadettin Kirmiziyüz, wordt mens, niet omdat hem dat zo aantrekt, maar omdat het de uitweg is naar iets anders. Aap, gebaseerd op Ein bericht für eine Akademie van Franz Kafka, handelt over de voorbereiding op de grootste speech ooit.
Ein bericht für eine Akademie van Franz Kafka, handelt over de voorbereiding op de grootste speech ooit.
~
Waarheen leidt de weg?
In lijn met de beoogde visie van Köroglu lijkt het stuk zonder moraliserende vinger te willen wijzen naar een politieke arena. Het publiek moet een kant kiezen in die arena. De vraag is alleen: welke kant? En welke politieke arena? Aap stipt hoogstens iets aan over integratie en minderheden. Maar wat wil Aap? Waar moet het publiek heen? Met een boek van Martin Luther King in handen scanderen: ‘Ik geloof in wonderen, maar alleen in de wonderen van de mens!’ gevolgd door een verzameling oneliners van Rita Verdonk geeft niet genoeg aan het publiek om er wat mee te kunnen. De verwijzingen naar Obama zijn voor de hand liggend en de referentie aan talkshow host Jerry Springer is vreemd. Er is geen duidelijke keuze gemaakt in wat het stuk precies wilt vertellen over de politiek van het hier en nu vanuit Kafka en bovenal: hoe zich dat verhoudt tot Aap, en tot dat ‘iets anders’ waar de aap het steeds over heeft. Het stuk valt hierdoor in een onbedoeld effect: die van de stuurloosheid.
Aansluiting bij het thema van Kafka
Kafka slaagt, in tegenstelling tot het stuk Aap, er uitzonderlijk goed in een gevoel op te wekken van wat het is om als vreemde in een geperfectioneerde samenleving te moeten staan. Jammer dat de makers van Aap (die Kafka expliciet bij Aap betrekken) hier niet wat beter en meer gebruik van hebben gemaakt. De spelvorm herinnert geenszins aan Kafkiaanse gegevens. Het spel prikkelt niet en is niet raadselachtig en beangstigend om naar te kijken. Het stuk werkt niet bevreemdend op de menselijke kunstmatige en ambtelijke systemen die Kafka aankaart in zijn werken. Het laat vrijwel zonder pijnlijkheden zien hoe de aap mens wordt.
De consequentie van een aap
~
Omkleden in avondkostuum is niet spannend genoeg en geeft in de breedste zin één op één de evoluerende mens weer. Het spel kiest de ingang: hoe wordt een aap een mens. Juist door deze letterlijke ontwikkeling wordt soms de geloofwaardigheid aangetast. De moeite die de aap heeft met zijn uitspraak bijvoorbeeld wisselt nog al. Het ene moment zijn het vloeiende zinnen in algemeen beschaafd Nederlands, het andere moment is alleen de klank ‘ui’ een enorme uitdaging. Deze willekeurige aanvallen en imitaties van ‘aap zijn’ maken het karakter inconsequent en ongeloofwaardig. Kirmiziyüz lacht dwars door zijn aapgeluiden en aapachtige bewegingen zijn levensverhaal weg. Hij maakt zijn aap daarmee onbelangrijk. Heel even na de bewuste speech, zien we het gevecht van Kirmiziyüz met zijn mens-zijn. Het mens-zijn waar hij als machteloos ‘showbizz’-individu geen controle meer over heeft en tegelijkertijd de aap in hem die probeert door te breken via zijn spieren. Dit is wat het stuk chronisch nodig heeft.
Het geheel
De muziek in het stuk lijkt uit te dragen dat het iedereen aangaat. Oosterse, Chinese akkoorden ondersteund door een jazz saxofoon, wisselen de klassieke viool en circusmuziek af. Deze verwarrende wereldse mix, die soms te luid door de teksten heen gespeeld wordt, lijkt het effect te willen veroorzaken dat Köroglu en Kirmiziyüz voor elkaar hadden moeten krijgen in regie en spel. Namelijk overweldigend zijn.
Het decor is niet bijzonder te noemen: een inloopkast met meerdere rokkostuums, een ijzeren constructie om aan te slingeren en in het midden twee diagonaal opgestelde spiegels. De spiegels maken onderdelen van de monoloog wel spannend omdat daar zich het beste spel van Kirmiziyüz ontvouwt. Op die momenten reageert hij daadwerkelijk op zichzelf. Aap ontdekt, speelt en snuffelt met zijn twee spiegelbeelden. De dans van Kirmiziyüz met zijn meerdere spiegelbeelden heeft een rustige en tragische uitwerking.
Aap is een stuk met potentie dat helaas soms meer lijkt op aapjes kijken dan een theatraal schouwspel dat zich op zijn minst ergens toe verhoudt.
Aap is te zien van 19 juni t/m 21 juni op Festival de Parade in Rotterdam.
thEAter EA - Aap
Artiest: thEAter EAGezien op woensdag 13 mei 2009 in Theater Kikker, Utrecht
Misschien ook iets voor u
China van nu in tien verhalen
Yiyun Li groeide op in Beijing en vluchtte naar de VS. Ook de personages in de tien verhalen die haar debuut Een heel leven later vullen, leven in scherp tegengestelde werelden: traditioneel, communistisch en modern China, en dan ook nog de ‘heilstaat’ Amerika. De dikwijls schrijnende fricties die dat oplevert, vormen Li’s onderwerp.
Haar personages staan meer tegenover dan naast elkaar. Je leeft mee met de zwakkere, die weerloos door de bevoorrechte het loodje legt, ook letterlijk. Li schildert de bevoorrechte niet demonstratief zwart af, maar heeft alle meedogen met de zwakkere. Zo is Oma Lin (51) van het oude fatsoen, maar ze grijpt overal naast omdat ze steeds de schuld van alles krijgt in plaats van waardering. Na bewezen diensten wordt ze afgescheept, om futiliteiten op staande voet ontslagen en op straat ook nog eens beroofd. Dickens in China. Li’s eerste roman – die nog in Nederland moet verschijnen – heet niet voor niets Verschoppelingen. Toch schuilt er meer licht dan duisternis in haar verhalen, mede door de teruggehouden en fijnzinnige stijl. Li is allesbehalve zwaar op de hand.
Problemen
Er is een moeder die uit schaamte haar geestelijk gehandicapte dochter verborgen houdt, een jaloerse echtgenote en een stiekem overspelige man die uiteindelijk voorstelt zijn vriendinnetje in huis te nemen, mannen die wegens politieke activiteiten gestraft zijn, uit de kast komen, willen scheiden, schijnhuwelijken sluiten om naar Amerika te kunnen. Dat genereert een hoop problemen, zeker in een land waar kapitalisme en marxisme elkaar niet langer uitsluiten, maar in een gevecht verwikkeld zijn waarin ze elkaar zoveel mogelijk proberen te sparen.
Enkele verhalen zijn minder sterk. Enerzijds komt dat doordat Li zo begaan is met de sociale werkelijkheid, dat de literaire minder kans krijgt. De ietwat schematische verhalen dreigen dan casussen te worden, waarin algemene trekken de persoonlijke verdringen, als illustratiemateriaal in lessen maatschappijleer. Waar zoonlief uit de VS (homo ook nog) zijn inmiddels zwaar christelijke moeder in China bezoekt, wordt de dialoog te veel beheerst door gediscussieer, uitwisseling van onverzoenbare meningen. Zo komen zoon en moeder niet echt tot leven. In een ander verhaal halen een stuk of wat babbelende boeren een tragedie van vroeger naar boven. Die truc werkt dan beter.
Flashbacks
Anderzijds is er het probleem van de nogal afstandelijk samenvattende flashbacks. Die heeft Li nodig om de plots uit te meten, die nu eenmaal flink uiteenlopende tijden en plaatsen bestrijken. Als de flashbacks de overhand nemen, boet het verhaal in het hier en nu aan kracht enigszins in en krijgt het iets vertellerigs. Een verhaal met een ononderbroken tijdsverloop spreekt dan waarschijnlijk meer aan.
Als je de bundel uit hebt, ben je niettemin blij de sterke verhalen niet gemist te hebben. Met name het titelverhaal en ‘Onsterfelijkheid’ zijn met meesterhand geschreven.
Vertaald uit het Engels door Sjaak de Jong
Prijs: 18,50
Bladzijden: 224
ISBN: 9045012332
Misschien ook iets voor u