Muziek / Album

Doorbrekend talent

recensie: Tommy Ebben - Tommy Ebben

Het derde album van Tommy Ebben draagt simpelweg zijn naam. Overtuigender kan Ebben niet de aandacht vragen voor zijn nieuwste werkstuk. Dat Ebben dat niet voor niets doet, blijkt snel na intensieve beluistering.

Ebben is gezegend met een stem die de rockmuziek goed past. Het klinkt als een cliché dat de stem een randje heeft, gecombineerd met een tikje heesheid. Zijn stem doet nog het meeste denken aan Passenger. Ebben tapt echter volledig uit een rock- en zelfs af en toe een power rock-vaatje. Met een setting van gitaren, opzwepende drums, synthesizers en natuurlijk fijn gitaarwerk legt Ebben een stevige bedding voor zijn composities.

Het grote geluid
Het album opent met ‘Golden’, dat met zijn heerlijke drive direct de toon zet voor de rest Het gitaarwerk op ‘Battle of the Bismarck Sea’ is helder en doortastend. Soms wint de muziek als de tekst het laat afweten, zoals in ‘Red Curled Curtain’, dat door de muziek omhoog gehouden wordt als Ebben eenvoudigweg de tekst aanvult met nietszeggende zang. Het maakt er de compositie gek genoeg toch niet minder om. ‘I Wish I Was a Carpenter’ is een bijzonder rustpuntje. Het heeft wel een rustig tempo, maar is niet echt een ballad in de bekendste vorm. Wel een indringend nummer dat je onderhuids doet vibreren.

‘Keep a Light On’ is zowaar een echte single-kandidaat omdat dit nummer lekker in het gehoor ligt en een stampende melodie heeft. Echt iets voor een festivaltent! ‘September Skies’ vertegenwoordigt het grote geluid van Tommy Ebben door met strijkers, blazers en een rockband te schitteren.

Serieus talent
Het album wordt fluweelzacht afgesloten met een akoestisch nummer. Daarmee gaat Tommy Ebben niet als een nachtkaars uit, maar het bewijst juist dat de liedjes van Ebben zich ook  lenen voor een akoestische benadering. Het talent om fijne composities te schrijven, gecombineerd met uitvoeringen die vele kanten laten zien van de artiest die bovendien nog gezegend is met een stem die je raakt, is een fijne belofte voor de toekomst van deze man die misschien wel op doorbreken staat.

Ebben doet regelmatig een goede poging om een liedje te schrijven dat zich in je hoofd nestelt als een gevoelige hit. Of een van de liedjes van dit album dat gaat lukken zal de tijd leren. Met zijn benoeming tot 3FM Serious Talent kan hij in ieder geval rekenen op toenemende airplay van zijn liedjes. Laten we hopen dat het talent dat deze sympathieke zanger uitstraalt de extra aandacht weet om te zetten in meer bekendheid. Het is hem gegund.

Live in Nederland:
8 mei, luxor live Arnhem
9 mei, Asteriks, Leeuwarden
11 mei, Paradiso, Amsterdam

Boeken / Fictie

Hé Eva, klei erover?

recensie: Mathijs Meinema - Liefde en ander onbehoorlijk gedrag

Mathijs Meinema is jong en de kleurrijke boekcover suggereert dat hij eigenlijk nog jonger is. Zijn schrijfkunst sluit daarop aan. Herkenbare situaties worden op een rake manier neergezet. Want liefde is inderdaad ook samen de ober uitlachen.

Liefde en ander onbehoorlijk gedrag is een verzameling aan blogposts. De korte verhaaltjes in Meinema’s tweede boek schetsen beelden uit het liefdesleven van student Thijs. De bundel is geen roman, maar de stukjes volgen elkaar wel in chronologische volgorde op. Thijs wordt verliefd, begint eerst geen relatie en dan toch wel, de relatie wankelt, het gaat uit, hij heeft liefdesverdriet, zweert de liefde af en uiteindelijk staat hij dan toch maar weer op. En tussendoor eet hij tosti’s, op elk tijdstip van dag en nacht. Duidelijk geen schokkende nieuwe thema’s. Maar dat hoeft ook niet, want elke stap in het proces weet Meinema namelijk te voorzien van formuleringen en metaforen die wel nieuw en verfrissend zijn.

Iphone

s en oma

s

Studentikoze settings en woordgebruik worden afgewisseld met raad van oma, weliswaar in de snackbar, en rake metaforen. Zo is er een ‘ze pakt haar telefoon, slide to unlock en holy fock, zoenende achtergrond-alert’. Elke 22-jarige, zoals Thijs, weet wat dit betekent. Als de achtergrond van je Iphone een selfie is waarop je je geliefde zoent, is het aan. Maar er is ook: ‘Zand is zo slap. Uit zand trekt je het zo weer omhoog. Klei is al beter. Hé, Eva, klei erover?’ Als het gaat om een gebroken hart, is zand toch inderdaad niet afdoende? Klei erover en aanstampen, jongen.

‘In de praktijk blijkt dat dat rustig aan doen vooral voor Eva geldt. Ik ben juist alleen maar onrustig’, aldus Thijs in de fase waarin het nog niet echt aan is tussen hem en Eva. Het lichtje van zijn telefoon knippert wel of niet en dat is wat zijn dag domineert. Herkenning alom: ‘rustig aan’ doen twee mensen eigenlijk nooit samen. Maar aan gaat het toch, en dan heeft hij het plotseling over Eva’s ogen die ‘speciaal voor de gelegenheid een nieuw likje verf hadden gekregen’. Meer heb je niet nodig om te weten hoe laat het is (half drie ’s nachts). Na een periode van ‘dit is het’, begint de relatie echter toch te wankelen. Juist deze pijnlijke momenten weet Meinema raak weer te geven:

Het lijkt op ijs, dit. Dat er maar een klein scheurtje zichtbaar is, maar intussen breekt de plek waar ik sta misschien wel recht door mijn benen door open, omdat er nog andere scheurtjes waren, die ik niet had gezien.

Van grijs terug naar kleuren in high definition

Thijs krijgt gelijk. ‘Wist je dat de grijstinten weer terugkomen nadat je de wereld in kleur hebt gezien?’, vraagt Thijs de lezer nadat de relatie stuk is gegaan. Ja, dat wisten we wel, maar door die vraag aan ons te stellen, zijn we ons er opeens ook ontzettend van bewust. Is de kaft daarom zo kleurrijk? Hoe dan ook, een aantal tosti’s later is er weer een feestje en een meisje dat Thijs nog nooit eerder heeft gezien. ‘Testbeeld en dan ineens bám, high definition.’ En zo is het maar net. Dus misschien is de vraag wel: wist je dat de kleuren weer terugkomen nadat je de wereld in grijstinten hebt gezien?

Theater / Voorstelling

Vrouwelijke Hamlet is cerebraal, volwassen en zelfbewust

recensie: Toneelgroep Amsterdam - Hamlet vs Hamlet

.

Na in 1997 de koningsdrama’s van Shakespeare te hebben hertaald tot het veelgeroemde Ten oorlog, stort Lanoye zich nu op Hamlet. En terwijl je naar Hamlet vs Hamlet zit te kijken vraag je je af wat Shakespeare is en wat Lanoye, vloeien de twee mannen in elkaar over als de zijtakken van een rivier, bedrijven ze literair de liefde met een taal die zowel speels als obsceen, zowel poëtisch als realistisch is. Niks geen taboes en heilige huisjes, bij Shakespeare en Lanoye mag alles. Moet alles. Aan traditie hebben zij lak, want het is ze alleen om waarheid te doen. Het leven tonen zoals het leven is. O romantiek! O naïviteit! O meesterlijkheid!

Bewerking van Lanoye en Cassiers brengt Hamlet in majeur
In de klassieke interpretatie is Hamlet een depressieve twijfelaar, een jongeman die denkt maar niet doet, een psychiatrische patiënt die niet tot actie over kan gaan. Eigenlijk best een wonderlijke duiding als je kijkt naar wat er allemaal in het toneelstuk gebeurt. Hamlet vs Hamlet doorbreekt de traditie en slaat een hele andere toon aan: Hamlet is geen klagerig en zielig watje, maar een zelfbewuste jongeman die de wereld met kalme stem, humor en een licht afstandelijk glimlachje tegemoet treedt. En die krachtige jongeman wordt gespeeld door een jonge vrouw! Het is een briljante vondst. Abke Haring schittert en geeft Hamlet zijn viriliteit terug. Haar Hamlet is sterk èn kwetsbaar, intelligent èn gevoelig, humoristisch èn humaan. Haar Hamlet is een metroman. Denken en voelen is interessanter dan schreeuwen en doen.

Maximale psychologie in minimalistisch decor
In een designdecor met subtiele symbolische lading (een toneelvullende glazen vloer met daaronder de rottende restanten van het menselijk driftleven; van het plafond neerhangende horren en jaloezieën waarachter geheimen en gevoelens worden verborgen) voeren de personages hun fascinerende psychologische strijd. Als aan het eind de fysieke geweldsexplosie – een soort hedendaagse gezinsdrama – plaatsvindt,   wordt het stuk iets minder spannend. Wel heeft Lanoye voor de Shakespearekenner nog een verrassend slot in petto. Op volstrekt natuurlijke wijze zet hij deze toneelklassieker naar eigen hand. Shakespeare en Lanoye worden één in hun liefde voor toneel en literatuur.

Kunst / Achtergrond
special: Er was eens… De collectie nu

Het Van Abbemuseum als encyclopedie en speelparadijs

De collectie van een van de meest toonaangevende musea voor moderne en hedendaagse kunst in Nederland wordt op een zeer verfrissende wijze tentoongesteld. De kracht van de tentoonstelling Er was eens… De collectie nu schuilt hem in de manier waarop de toeschouwer wordt uitgedaagd het geheel te lezen, te interpreteren, aan te vullen en te herschrijven.

Kunst van 1900 – nu
Het Van Abbemuseum brengt meer dan 600 kunstwerken en archiefstukken over de periode 1900 – nu samen in één tentoonstelling. Het doel ervan is om de collectie op een geheel nieuwe manier te benaderen en nieuwe verhalen te vertellen. De werken worden  gepresenteerd aan de hand van de maatschappelijke en politieke context waarin ze gemaakt zijn. De tentoonstelling is, voor zover mogelijk, chronologisch opgebouwd.

Zaal met werken van de Cobra beweging (Foto: Peter Cox)

Zaal met werken van de Cobra beweging (Foto: Peter Cox)

Opbouw van de collectie
Het verhaal dat het Van Abbemuseum vertelt begint met een selectie kunstwerken uit de privéverzameling van de Eindhovense sigarenfabrikant Henri van Abbe (1880-1940). Deze werken, die in de kelder te zien zijn, vormde de grondslag voor het ontstaan van het museum in 1936. Op de begane grond worden werken getoond uit de periode 1909 – 1975. Er is werk te zien van o.a. Marc Chagall, Pablo Picasso, George Braque en Wassily Kandinsky. Werken van de Cobra beweging zijn volop aanwezig en het lichtgevende blauw van Yves Klein trekt iedere toeschouwer als een magneet naar zich toe.

Allan McCollum: Plaster Surrogates, 1989 (Foto: Peter Cox)

Allan McCollum: Plaster Surrogates, 1989 (Foto: Peter Cox)

Van het bruisende Modernisme op de begane grond, gaat de tentoonstelling verder op de eerste verdieping die gedomineerd wordt door punkers en feministen en waar schilderijen ingeruild zijn voor Performance Art. De werken op deze verdieping staan in het teken van tegenculturen uit de periode 1965 – 1985. Een groot deel is opgeslagen in het zogeheten Do It Yourself Archief.

Op de tweede verdieping worden werken tentoongesteld uit de periode 1980 – nu. Hoe gaan postmoderne kunstenaars zoals Juan Muñoz en Allan McCollum om met het gegeven dat werkelijk alles al gedaan is? En wat is überhaupt nog de functie van een schilderij?

Ook is er op deze verdieping aandacht voor de rol van globalisering, migratie en wordt duidelijk welke invloed de komst van internet heeft op onze huidige kunstwereld. Werken van o.a. Marlene Dumas, Rineke Dijkstra en Surasi Kusolwong spelen een prominente rol en komen in de hoge, lichte zalen op deze verdieping erg goed tot hun recht.

Surasi Kusolwong: Naked Machine, 2000-2011 (Foto: Peter Cox)

Surasi Kusolwong: Naked Machine, 2000-2011 (Foto: Peter Cox)

Helemaal in het bovenste topje van het museum zijn fragmenten van documentaires te zien, waarin verschillende kunstenaars hun kijk op de wereld van 1900 tot nu geven. Deze Blik op de wereld geeft uiteenlopende, verfrissende visies op verschillende ontwikkelingen uit de geschiedenis en is een mooie aanvulling op de collectie. Of je als bezoeker aan het einde van je museumbezoek de concentratie nog op kan brengen om ook hier je volledige aandacht aan te kunnen schenken is nog maar de vraag. Daar staat tegenover dat je na één bezoek aan deze collectie hoogstwaarschijnlijk nog lang niet bent uitgekeken en vast en zeker nog een keertje terugkomt.

Do It Yourself archief
Het grootste deel van de kunstcollectie op de eerste verdieping is samengebracht in een Do It Yourself archief. Allerlei tekeningen, prenten en posters uit de jaren 1965 – 1985 kunnen door de bezoekers zelf uit het depot gehaald worden. Heel secuur en met handschoenen aan mag alles van heel dichtbij bekeken worden. Een unieke ervaring. Wie het leuk vindt kan zelf een tijdelijke mini expositie inrichten met werken uit het archief. Ook zijn er zeer uiteenlopende objecten, kunstenaarsboeken, dia’s en videowerken te bekijken. Een ludieke manier om zoveel mogelijk werken uit de collectie zichtbaar te maken voor het publiek.

Het museum als speelparadijs
De collectie van het Van Abbemuseum bestaat uit zoveel werken, dat je soms als bezoeker even niet meer weet waar je kijken moet. Het kan een verademing zijn om je te laten rondleiden via de audiotour No Kiddin’. Via deze tour nemen kinderen van 5 tot 17 jaar je mee op reis door het museum. Vooral de kijk van de jongste gidsen kan voor veel bezoekers een echte openbaring zijn. De kinderen vertellen over diverse kunstwerken waarbij ze hun associatievermogen en fantasie volledig de vrije loop laten. Het resultaat? Een glimlach op ieders gezicht en de garantie dat je in de rest van het museum met totaal andere ogen rondkijkt. De opvoedende rol van het museum verdwijnt even naar de achtergrond terwijl de omgeving langzaam verandert in een waar speelparadijs.

Het museum als ruimteschip
Een geheel andere manier om de collectie te ervaren is door een koptelefoon op te zetten en te luisteren naar het werk van Ricky van Broekhoven. In This is not a space zijn verschillende geluidsgolven hoorbaar die een nieuwe dimensie geven aan de bestaande architectuur van het museum. De werken uit de collectie krijgen een geheel andere lading wanneer je door het museum wandelt met deze speciale koptelefoon op. Door de illusie van nieuwe ruimtes die door de audioscape worden opgewekt wordt het museum een totaal andere plek. Compleet verzonken in je eigen wereld vervolg je je weg door het museum, dat ineens verdacht veel weg heeft van een ruimteschip of een andere buitenaardse plek.

Kunst kijken op je kop
Voor wie het veel te druk heeft om de collectie te bezoeken, is ook een oplossing bedacht. Sla je yogales een keertje over en kijk kunst terwijl je op je kop staat. Met de doe-het-zelfrondleiding Punt.Point word je als bezoeker uitgedaagd om op allerlei plekken in het museum niet alledaagse posities aan te nemen. Ga eens languit voor een schilderij liggen of mediteer in lotushouding, zittend op het werk van Carl Andre. Dit is weer een compleet andere manier om de collectie te benaderen. Ontspanning en veel plezier gegarandeerd.

Voor ieder wat wils
Er was eens… De collectie
nu is een zeer uiteenlopende tentoonstelling waar oneindig veel verhalen worden verteld, die een ieder op zijn eigen manier, in zijn eigen tempo mag lezen, interpreteren en herschrijven. Of je nu veel van kunst weet, of helemaal niks, of je 84 bent of nog maar een peuter, in het Van Abbemuseum maakt het allemaal niks uit. Het museum is er in geslaagd hun omvangrijke collectie op een verrassende manier tentoon te stellen. Er wordt een schat aan informatie aangeboden maar je bepaalt zelf of je dat allemaal tot je wil nemen of dat je gewoon even helemaal weg wilt dromen.

Muziek / Achtergrond
special: Festival Hidden Treasures @ Roepaen Ottersum

Ontdekkingstocht

Voor de tweede maal organiseert Roepaen Podium het Hidden Treasures festival, als een zwerftocht door het oude klooster van Maria Roepaen in Ottersum. Muziek en kunst gaan hand in hand.

Odd Hugo in The Nightclub

Odd Hugo in The Nightclub

Een klooster met zijn vele gangen, kamertjes, kelders en zolders leent zich bij uitstek voor een soort speurtocht. Een ontdekkingstocht naar nieuwe aansprekende muziek en kunst, van beginnende of nog te ontdekken  kunstenaars. Kleine, vaak onversterkte, podia bieden een klein gehoor een inkijkje in de muziek van nieuwe artiesten. 8WEEKLY ging op deze muzikale zoektocht met een ruim tweehonderd man tellend publiek.

Moois ontdekken
Er zijn zeven acts en het programma biedt de mogelijkheid om vijf concerten mee te maken. De eerste schifting moeten de bezoekers al maken als ze de dag plannen, die begint om twee uur en rond half acht eindigt met het hoofdoptreden van Eefje de Visser in de kapel van Roepaen. Het uit Estland afkomstige Odd Hugo in The Nightclub is op ons lijstje de opening van de middag. In een twintig minuten durende set bewijzen deze mannen uit een fijn muzikaal hout gesneden te zijn. Met een debuutalbum onder de arm klinken ze direct als een heel volwassen band die door een groter publiek omarmd kan worden. De heren schitteren met fijne samenzang, zowel met een klassieke begeleiding van gitaar, bas en drum als na het toevoegen van twee blazers, wat het spectrum verder opent waarmee Odd Hugo liedjes schildert.

Faarjam

Faarjam

De in Farsi zingende Faarjam is bij onze volgende stop een prachtige ontdekking. De band speelt alle vijf de composities van hun EP Awar E Rang. Met een charismatische singer-songwriter, violiste, een bassist met ingehouden spel en een drummer die met fijne slag net dat ritme invult dat nodig is, is de band Faarjam een weldaad voor oog en oor. Iedere stoel in de kloosterkamer is gevuld en er wordt geluisterd met ingehouden adem. Het applaus bewijst dat de liedjes doel treffen, al zijn ze voor de meesten niet verstaanbaar.

Belofte voor de toekomst
Mikky Zomerdijk laat zich bijstaan door een gitarist en een zangeres. Ze zingt met overtuiging haar zelfgeschreven liedjes. Met een korte inleiding geeft ze uitleg over wat haar inspiratie heeft gegeven. De meeste liedjes zullen bij verdere invulling en uitwerking zelfs nog winnen aan zeggingskracht. Het talent van Zomerdijk is bewezen in ruim een halfuur durende set. Meneer van Dalen heeft in de persoon van Sophie Reekers een prima tekstschrijver die met haar Nederlandse liedjes een solide set aan Nederpop op de bühne brengt. Het klinkt doortimmerd en overtuigend en dat effect wordt versterkt door de mimiek van de zangeres.

Luka

Luka

De verrassing van de dag mag zeker op het conto van Luka worden geschreven. De band heeft net haar EP Chasing Seasons opgenomen die op uitkomen staat. De band speelt een aantal liedjes die een groot dynamisch bereik van heel zacht en ingetogen tot heftig luid laten horen. De spanningsboog wordt in ieder liedje op een perfecte manier opgeroepen. Het muzikale talent en het plezier spat werkelijk van het podium af. Met meerdere multi-instrumentalisten in de band en muzikanten die elk detail aanpakken en uitwerken is Luka een belofte voor de toekomst van de alternatieve muziek.

De afsluiter is voor Eefje de Visser op het podium van de kapel. Helaas weet De Visser geen geïnspireerd optreden ten gehore te brengen. In een korte set laat ze liedjes van haar beide albums horen met de nadruk op haar nieuwste Het is. Wat op papier een vlammend slot moest worden, laat de eer aan de jonge garde. Gelukkig overheerst de herinnering aan een geslaagd en gezellig druk festival. De verborgen schatten schitteren en zijn ontdekt!

Theater / Voorstelling

Geloofwaardige zoektocht

recensie: Moeremans & Sons - Kill your character

.

‘We willen alleen maar goed voor u zorgen.’ Daarmee ligt gelijk de kern van Kill your character bloot: wat wil theater met haar publiek en waarom acteren we eigenlijk?

Het stuk is de eindexamenvoorstelling van toneelacademiestudenten van ArteZ uit Arnhem; wel heel losjes gebaseerd op Luigi Pirandello’s meesterwerk Zes personages op zoek naar een acteur uit 1921. De voorstelling begint traag. Een dramaturge en technicus zijn de laatste voorbereidingen aan het treffen voor een toneelrepetitie, de acteurs en regisseuse druppelen één voor één binnen. Een vouwfiets, nat haar, doorlopen mascara, pedant roeren in een kopje thee: het laat vilein de eigenaardigheden van acteurs zien. De acteurs spreken zacht, haast onverstaanbaar. Twee vrouwen in het publiek vinden het lang duren. Hardop vragen ze zich af wanneer het nu echt gaat beginnen. Ze weten niet dat het al begonnen is, dat deze naturelle speelstijl een dreigende voorbode is voor wat straks gaat komen.

Geloofwaardig spel
We zien de repetitie van een toneelstuk. Een gezin, bestaande uit vader, moeder en twee dochters. De ene dochter heeft een kind verloren, de ander is autistisch. De acteurs doen hun best een sterk ingeleefd drama neer te zetten, maar onderbreken de repetitie als ze zelf twijfelen aan wat ze aan het maken zijn. Hoe kan een 25-jarige actrice nu geloofwaardig een vrouw van 40 spelen? Waarom zit een autistisch kind in een rolstoel? Daarop volgt een lange discussie tussen de acteurs hoe het dode kind te verbeelden. Alle theaterclichés komen voorbij, zonder dat de acteurs zichzelf daarbij sparen. Een prachtige en vooral geestige scène.

Wie is echt?
Echt spannend wordt het als de vier personages, die de acteurs net zelf hebben gecreëerd, op komen lopen. Vanaf dan lopen alle lijnen door elkaar. Wie is er nu acteur of personage? Kan het echte personage alstublieft opstaan? De personages vragen aan de acteurs waarom zij zo zijn gemaakt. Waarom zo karikaturaal? Waarom moeten zij lijden op het toneel? Schrap ons toch! De acteurs zoeken verward naar antwoorden. Aan de hand van de aloude theaterwetten zoeken ze naar rechtvaardiging. ‘We willen het publiek een spiegel voorhouden, dat het zich herkent. En ja, we willen gewoon een succesvolle voorstelling maken.’ Het is fantastisch acteerwerk van alle eindexamenstudenten dat we hier zien: gelaagd en vooral geloofwaardig.

Vraag of antwoord
Moeremans & Sons laat het publiek achter met veel vragen. Dit was toneel in al haar verschijningsvormen: een veelheid aan speelstijlen die ons continue in verwarring achterlaten. Is het nu schijn of werkelijkheid? In de schitterende eindmonoloog van de regisseuse schuilt misschien het antwoord op de vraag waarom we eigenlijk acteren: sommige dingen moet je gewoon voor waar aannemen. De twee vrouwen uit het publiek verlaten boos de zaal: ‘dit was geen toneel.’ Misschien waren zij wel het meest geshockeerd van iedereen en was dat stiekem toch de bedoeling van de makers.

Film / Films

Solide maar weinig verrassende misdaadthriller

recensie: The Keeper of Lost Causes

.

Muziek / Achtergrond
special:

‘Onder de straatstenen ligt het strand’

.

Bijzonder is dat 50 bezoekers (van de 150) hun tentje mogen opslaan in de oude kelder om te overnachten. “Haringen zijn niet nodig”, zegt organisator Arianne Notenboom lachend. Een belangrijke reden om de werfkelder (die dateert uit 1412) te gebruiken als festivalzaal is de goede akoestiek. Voorheen fungeerde de ruimte  behalve als kloosterkelder  als illegale wietplantage, wijnkelder, en onderduikadres in de Tweede Wereldoorlog. Notenboom: “Tijdens de verbouwing passeerden er mensen die zeiden dat hun oom hier nog ondergedoken had gezeten.” In 2011 kwam er een nieuwe entree en ontstond er een flexwerkplek.

Do i

t yourself


Het festival begint zaterdagavond om 20.00 uur, en duurt tot zondagmiddag. Het muzikale gedeelte is bijzonder gevarieerd, en omvat singer-songwriters, bluegrass, folk, gipsy, en koorzang. Twee dichters en een kunstenares completeren de line-up. Verder is er een ‘do it yourself silent disco‘, waarin bezoekers kunnen dansen op zelf meegebrachte muziek. Aan bomen is ‘plukpoëzie’ bevestigd van de aanwezige dichters, en met ‘flessenpost’ kan de bezoeker contact opnemen met medebezoekers. Op zondagochtend is er (voor de vroege vogels) een consolewandeling, die voert langs beeldhouwwerkjes in de lantaarnpalen op de Oude- en de Nieuwegracht.

Straatstenen


De naam van het festival (‘Sous les pavés, la plage’) vertaalt letterlijk naar “Onder de straatstenen ligt het strand”, en is ontleend aan een slogan die gemeengoed was tijdens de studentenopstanden in Parijs van 1968. Studenten trokken toen stenen uit de straat en bekogelden de politie ermee. Notenboom: “Het is niet de bedoeling dat dat hier ook gebeurt, hoor!” De leus is figuurlijk en betekent: “Kijk verder dan het alledaagse.” Notenboom: “Op dit festival ga je ook op ontdekkingstocht door een divers programma; het is echt een ontdekkingsfestival!”

Voor het volledige programma: kijk op de website van het festival.

Kunst / Expo binnenland

Enthousiast over schaduw

recensie: Viviane Sassen - UMBRA

Viviane Sassen heeft een nieuwe stap gemaakt in haar beeldende werk. Het Nederlands Fotomuseum laat deze nieuwe stap, samen met het bekende oeuvre, zien in de tentoonstelling UMBRA (schaduw).

Nog geen stap binnen en de toeschouwer staat al in het licht van een projectie. Er is echter geen geërgerd gezucht te horen. De toeschouwer is namelijk zojuist onderdeel geworden van het nieuwste werk van Viviane Sassen (1972, Amsterdam), TOTUM. Sassens werk gaat over schaduwen. TOTUM is een optocht van fotografische werken, die middels twee projectors in tegengestelde richting op twee muren wordt geprojecteerd. In alle foto’s komen schaduwen gelijkend aan die van de toeschouwer opvallend naar voren.

Schaduw staat voor…
In haar werk zoekt Sassen op spontane wijze naar de betekenissen die een schaduw kan hebben. Chaos, angst, maar ook mysterie en emotionele projectie zijn hier voorbeelden van. Dichtbij de ingang van de grote zaal hangt een werk uit de serie REBUS (Sassen heeft er expliciet voor gekozen om de individuele werken geen titels te geven) waarin we een kind zien lopen. De geprojecteerde schaduw van de fotografe bedekt vrijwel het gehele kind, maar reikt in tegenstelling tot het gecentreerde jongetje tot onderaan de compositie. Hoe ver het kind ook loopt, de invloed van zijn moeder (Sassen zelf) blijft in de vorm van een schaduw op het kind geprojecteerd. Het kind lijkt er echter wel groter en sterker door.

'Zonder titel' uit de serie AXIOM, 2014.

‘Zonder titel’ uit de serie AXIOM, 2014.

Recht tegenover dit werk zijn hemel en aarde vertegenwoordigd. Een felgele emmer spat van de foto, zwevend boven een rubberen band. In de rubberen band is de schaduw zo donker dat de opening evengoed een zwart gat had kunnen zijn. Op de achtergrond zijn graven te zien. De schaduw is hier oneindig en beangstigend.

De associatie van schaduwen met een donkere zijde, ‘het kwaad’, is onvermijdelijk. Sassen omarmt deze betekenis en laat dit zien met werk uit haar studententijd, dat ze inleidend inzet. Schaduwen zijn er niet in te vinden, maar met ongebruikelijke aanzichten worden lichamen vervormd en worden perverse associaties opgeroepen. De betekenis van de schaduw was al een fascinatie vóór ze de schaduw zelf in haar werk gebruikte.

Nieuw hoofdstuk in het oeuvre
Schaduwen hebben de eigenschap een beeld te abstraheren. In enkele foto’s uit de serie CARBON is er meer schaduw dan herkenbaar beeld te zien. Het resultaat nodigt niet alleen uit tot intensiever kijken, maar brengt het beeld ook tot rust. Hoewel de abstractie voor een schilderachtig element zorgt, zijn de voorstellingen realistisch, wat resulteert in een vreemde mix tussen esthetiek en realiteit.

'Zonder titel' uit de serie REBUS, 2014.

‘Zonder titel’ uit de serie REBUS, 2014.

Dit principe wordt echter weerlegd in de serie AXIOM. Deze recentste ontwikkeling in haar werk is een serie foto’s die geheel abstract is. De foto’s ogen als Moholy-Nagy’s constructivistische werken op papier, maar de schaduw in de werken helpt de toeschouwer van deze illusie af. Er is namelijk slechts een aantal spiegels en kleurvlakken, van boven gefotografeerd in de woestijn, te zien. Door de schaduw van de spiegels, maar ook door de reflectie in het zand, vormen zich allerlei geometrische vlakken. De schaduw is hier het enige dat de toeschouwer direct herkent, de enige betrouwbare documentatievorm.

Schaduwen zijn altijd aanwezig. Sassen gebruikt deze schaduwen om meerdere betekenislagen te onderzoeken. Door het studentenwerk en de verschillende fotografische benaderingen krijgt de tentoonstelling een experimenteel karakter, waardoor UMBRA soms wat jong overkomt. De tentoonstelling laat een enthousiast onderzoek zien naar duistere betekenissen.

Muziek / Album

Elbow verlegt koers

recensie: Elbow - The Take Off and Landing of Everything

.

Het verhaal moge duidelijk zijn. Gestart in 1991, het eerste succes met The Seldom Seen Kid in 2008, en de status bevestigd met Build a Rocket Boys! in 2011. Na een album met B-kantjes en een livealbum eerder dit jaar, is daar nu het zesde studioalbum van Elbow. Veel blijft hetzelfde bij The Take Off and Landing of Everything, maar een iets andere koers lijkt toch ingezet.

Omdat een band zich moet blijven vernieuwen  stilstand is immers achteruitgang  besloot Elbow het concept te volgen dat The Beatles hanteerden voor hun White Album. In plaats van met z’n vijven werden nummers in wisselende kwartetvorm opgebouwd. Door deze andere dynamiek, en doordat ook de andere bandleden nu teksten schreven, ontstond er een nieuwe manier van werken. Tel hierbij op dat zanger Guy Garvey veel inspiratie opdeed in zijn tijdelijke woonplaats New York, en een iets andere soort plaat lijkt voor de hand liggend.

Openingstrack exemplarisch889.jpg


Met opener ‘This Blue World’ zou je een artikel kunnen vullen. Het vertelt misschien wel het verhaal van dit hele album. Het tekstuele verhaal wordt ondersteund door zachte staccato drums op de achtergrond, vergezeld door een verdrietig orgeltje en de troostende stem van Garvey. Het nummer lijkt naar een bij Elbow te verwachten climax toe te werken, maar laat dat. Na enkele keren luisteren is dat niet erg meer. Tot twee keer toe lijkt het nummer uit te doven, maar start het weer door. Zie hier enkele kenmerken van dit album: lange tracks zonder echte climax, of eenvoudige refreinen met veel orgelspel.

Het Hallé Orchestra
Hetzelfde orgeltje horen we bij ‘Charge’, waarbij de ergernis net onder de oppervlakte ligt, maar ook niet uitbarst. De band wordt begeleid door violisten van het Hallé Orchestra. Hetzelfde orkest uit Manchester maakt zijn opwachting bij ‘Real Life (Angel)’. Het voordeel van een grote naam zijn is dat je je makkelijker weet te omringen met zulke goede musici. De muziek, ditmaal van gitarist Craig Potter, wordt nu wel voorzien van een couplet-refreinstructuur. Wederom geen hapklaar refein, maar wel erg fijn.

Lengte en structuur
Ook een feit als je definitief op de kaart staat: je hoeft geen nummers meer te maken die niet een bepaalde (korte) lengte hebben voor de radio. Het album telt maar liefst vijf nummers van zes minuten of langer. Meezingers als ‘Lippy Kids’ en ‘Open Arms’, of Engelands nieuwste volkslied ‘One Day Like This’, zijn niet meer het doel. Voor het publiek dat wél graag een herkenbaar refrein wil, is er de in januari al uitgekomen single ‘New York Morning’. De pianomuziek klinkt vertrouwd, en Jimi Goodwin, de zanger van Doves, doet mee. Het refrein, dat een ode brengt aan de werkers in New York, ligt gemakkelijk in het gehoor en nodigt uit tot meezingen.

Dikke voldoendes
Een geheel ander geluid horen we op ‘Honey Sun’. Het nummer is klein gehouden, en de zang klinkt zó zacht en zuiver, dat het lijkt alsof de bebaarde Mancunian naast je staat te zingen. Begeleid door een vintage drummachine gaat het over de wens een menselijke kanonskogel te zijn, om van liefdesverdriet ver verwijderd te raken. ‘Colour Fields’, geschreven door bassist Turner, is het kortste nummer op het album, maar mist de hook om het tot een hit uit te groeien. Waarom alle nummers op het album toch een dikke voldoende scoren bewijst ook ‘Fly Boy Blue / Lunette’. Openend met samenzang, verstoord door scheurende gitaar, en ondersteund door twee saxofoons. Het stampt tot halverwege het nummer, neemt dan af tot enkel drums en gitaar, maar laat zien dat dik 6 minuten kunnen blijven boeien.

Elbow als publiekstrekker


Dat de band zich weer iets vernieuwt valt te prijzen, maar of het concertpubliek hierop zit te wachten, zal moeten blijken. Jonger publiek, opgegroeid met YouTube en Spotify (en dus gewend snel te zappen), zou best kunnen afhaken. De innemende en charismatische Garvey zou met dit album theaterzalen bij de strot kunnen grijpen, maar bij grotere optredens verwacht het publiek toch participatie en meer afwisseling. Laat het maar niet merken dat Garvey autocue verwacht nodig te hebben om alle teksten te onthouden.