Eindelijk herwaardering voor Shirley Jackson?
In een sfeer van de gothic horror, niet algemeen als literatuur beschouwd, schreef Shirley Jackson (1916-1965) haar romans en verhalen. Stephen King kent iedereen, maar vingers opsteken wie háár naam echt iets zegt.
Van We hebben altijd in het kasteel gewoond (2017) verscheen al in 1963, een jaar na de Amerikaanse uitgave, een vertaling van Ellen Warmond, onder de licht verradende titel Bramen met arsenicum. De roman speelt zich voornamelijk af in een groot huis bij een nabijgelegen dorp. Daar doet de 18-jarige Mary Katherine Blackwood, die samen met zus Constance en oom Julian het huis bewoont, met grote tegenzin haar boodschappen: de dorpelingen haten de Blackwoods.
Over de reden voor die haat wordt geleidelijk meer bekend en om diezelfde reden barricadeert Constance, even getraumatiseerd als haar zus spooky is, zich in het huis. Niemand komt daar binnen, op een enkele niet vijandig gezinde buurvrouw na die op de thee mag komen, ook al beijvert die zich ervoor dat Constance haar hermetisme gaat opgeven.
Sterke schrijfstijl
De roman paart uitgewogen spanning aan een sterke schrijfstijl, wat te lang door critici niet is opgemerkt. Jacksons woordkunst getuigt zelfs verrassenderwijs van enig gevoel voor poëzie, zonder in dichterlijk volzinnen te vervallen. In feite componeert ze strakker dan Stephen King, haar gothic collega die veel meer pagina’s nodig heeft en met zijn horror nogal eens over de top gaat, hoe bedreven hij dat ook doet.
In haar ghost story heeft Jackson patent op scherp psychologische, ook op even wrange als grappige observaties, ogenschijnlijk meestal tussen neus en lippen her en der toegevoegd. Verbazingwekkend is hoe ze zelfs de allergewoonste dialogen een subtiele lading van dreiging weet te geven. Opvallend is ook hoe ze op een onderhuidse manier met haar schepselen begaan lijkt te zijn, ook al manipuleert ze die eigenhandig in angstige richtingen.
Smaakt naar meer
Na Het kasteel wil je meer van Jackson lezen. In 1948 debuteerde ze met haar eerste van zes romans en met De loterij, waarschijnlijk het beste van haar talrijke verhalen. Het kasteel is haar laatste werk en is inmiddels verfilmd. Van 1963 dateert de geroemde verfilming door Robert Wise van het ook vertaalde De geesten van Hill House, The Haunting genaamd. Zelf is Jackson titelpersonage in de recente speelfilm Shirley. Door overgewicht en kettingroken werd de dood over haar afgeroepen.
