Film / Films

Mauvaises Fréquentations

recensie: Mauvaises Fréquentations

.

Veertienjarige meisjes en de liefde; een rampzalige combinatie als je het mij vraagt. Lichamelijk nog niet volgroeid, geestelijk nog niets te bieden maar wel behandeld willen worden als een volwassen vrouw. Dat soort jonge meisjes zoeken vaak hun heil in de liefde. De liefde als medium om serieus genomen te worden. Waar die drang toch vandaan komt is mij al jaren een raadsel. Misschien een hormonaal effect of een chronisch gebrek aan geduld. Met de meeste van deze meisjes komt het later allemaal goed; eindelijk een kerel die haar niet belazert, een eigen inkomen, huisje en een tweeling in de buik. Jaren later lachen op een knullige manier om hun eigen bokkensprongen. De charme van deze opwellingen zullen de meeste vrouwen jammer genoeg nooit inzien, niet wetende dat het heel wat slechter met ze had kunnen aflopen.

~

Delphine is een lief en onschuldig meisje van vijftien. Ze ziet er schattig uit en daar baalt ze natuurlijk van. Ze wil populair zijn en erbij horen. Wanneer er een nieuw meisje op school komt, kijkt Delphine ontzettend tegen haar op. Olivia heet ze, heeft dreadlocks en draagt veel make-up en punkie kleding. Wanneer Delphine Olivia een brief schrijft lijken de meisjes meer op elkaar dan op het eerste gezicht gedacht zou worden. Delphine en Olivia worden hartsvriendinnen, en voor het eerste in Delphine’s jonge leventje begint ze zich vrouw te voelen. Wanneer een meisje zich vrouw gaat voelen, daar is het de tijd voor de man om op het toneel te verschijnen. Delphine valt voor de akelige Laurent. Laurent is een onbetrouwbaar sujet en straalt dat ook van alle kanten uit. Delphine ziet in Laurent haar prins op het witte paard en heeft voor de rest oogkleppen op. Laurent en zijn maat Alain hebben genoeg van dat lullige Frankrijk en willen naar Jamaica emigreren. Dat kost natuurlijk een hoop geld, en dat hebben de meeste kinderen van veertien nog niet.

Laurent is niet op zijn achterhoofd gevallen en komt met en briljant idee: als Delphine en Olivia nou eens wat jongens zouden pijpen voor vijfentwintig gulden per beurt, dan zou het benodigde geld er snel zijn. Blind van liefde voor Laurent besluit Delphine een heuse hoer te worden. En dat al op veertienjarige leeftijd! Olivia is woest, maar besluit omwille van Delphine ook haar lichamelijke integriteit op te geven. Delphine pijpt voor Laurent en Olivia pijpt voor Delphine. De zaken gaan goed, de meeste jongens op school willen best vijfentwintig gulden betalen voor een pijpbeurt. Wanneer de centjes binnen lijken te zijn lijkt niets meer wat het is; haar loverboy blijkt toch niet zo over te lopen van liefde voor Delphine. Delphine gelooft er allemaal niets van en blijft tot het bittere einde haar puberpooier verdedigen.

Delphine, geacteerd door de uitstekend debuterende Maud Forget, laat een pubermeisje met al haar naïviteit en gedrevenheid zien. Haar liefde is de ware, er is niets dat ze niet voor hem zou doen. Toch raakt Mauvaises Fréquentations niet de juiste snaar. De kijker wordt niet meegesleept in het prostitutiedrama. De meisjes pijpen, wij blijven slechts kille voyeurs. In de overvloed van Frans realistische films is Mauvaises Fréquentations noch een debacle noch een hoogvlieger.

Film / Films

The Discovery Of Heaven

recensie: The Discovery Of Heaven

Ik begrijp eerlijk gezegd niet wat er zo onverfilmbaar zou moeten zijn aan Mulisch’ Ontdekking van de hemel. Schrap alle encyclopedische feitjes, negeer de kinderachtige wetenschappelijke en politieke visies en wat overblijft is een merkwaardige metafysische fantasie. Fantasieën lenen zich naar mijn mening uitstekend om verfilmd te worden, zo ook het negenhonderd bladzijden lange verhaal van Neerlands grootste fantast.

~

God heeft zo langzamerhand genoeg van de mensheid. De mensen met hun vrije wil en tomeloze arrogantie denken dat ze zelf heersers van het universum geworden zijn. God heeft daarom besloten dat hij de tien geboden terug wil. Aangezien het de engelen verboden is zelf naar de aarde te gaan, moeten ze van boven af zorgen dat de juiste persoon gecreëerd wordt die in staat is de tien geboden op te sporen en naar de hemel te brengen.

Nou weten we allang dat Gods wegen ondoorgrondelijk zijn, maar de wegen van de met de opdracht belastte engelen zijn helemaal absurd te noemen. Oorlogen, misdaad, noodweer en meteorieten worden uit de kast gehaald om alles naar wens te laten verlopen.
De engelen zorgen ervoor dat Onno (Stephen Fry) en Max (Greg Wise) elkaar ’toevallig’ ontmoeten. Tussen beide mannen ontpopt zich de ultieme vriendschap. Ze gaan volledig in elkaar op tot dat Ada (Flora Montgomery) verschijnt. Tussen hen drieën onstaat een merkwaardige relatie waar uiteindelijk de uitverkoren Quinten (Neil Newbon) uit voortkomt. Zal hij de stenen tafelen weten te vinden en zijn leven willen opofferen?

De verwachtingen van The Discovery Of Heaven waren zeer hoog gespannen; de verfilming van de bekendste Nederlandstalige roman in combinatie met een voor Nederlandse begrippen gigantisch budget van dertig miljoen gulden. De eerste berichten in de pers deden vermoeden dat het hier om een meesterlijke verfilming zou gaan. Ik kan me voorstellen dat zo’n dure productie de steun nodig heeft van de pers, maar ik ben zelf ernstig teleurgesteld in het eindresultaat.

~

The Discovery Of Heaven is in de eerste plaats geen coherente film geworden. De scènes zijn een lappendeken zonder een goede continuïteit. Dit werkt vanaf het begin tot eind zeer storend. Het fragmentarische karakter zorgt er tevens voor dat de onderliggende relaties in het geheel niet uit de verf komen. De vriendschap tussen Onno en Max lijkt dan ook meer op een absurd toneelstukje dan op een symbiotische relatie.

Ten tweede vind ik de adaptatie van Edwin de Vries van een hapsnap-niveau. Hijzelf denkt daar anders over: “Het is natuurlijk een enorme uitdaging om uit zulk rijk materiaal en zo’n perfect geconstrueerd verhaal een goed script te maken. Maar ik geloof dat we erin geslaagd zijn om uit het boek een spannend, avontuurlijk en emotioneel filmverhaal te destilleren.” Spannend is de film in het geheel niet en het avontuur en emotionaliteit zijn helemaal ver te zoeken. Wat mij betreft is The Discovery Of Heaven dé film vol gemiste kansen. Met een hermetischer geschreven script en met meer gevoel voor regie was het wel een geslaagde verfilming geworden. Jammer dat zo’n film het toonbeeld moet worden van grote Nederlandse filmproducties.

Film / Films

Festen

recensie: Festen

.

~

Wie nog nooit van de naam Dogma heeft gehoord zal ik nu even verrijken met een uitleg. Dogma is een gezelschap van een stel internationale regisseurs zoals onder andere Thomas Vinterberg en Lars von Trier (Dancer in the Dark). Zij hebben een akkoord gesloten onder elkaar, om een aantal films te maken die anders zijn dan de standaard Hollywood-troep die elke week de bioscopen opleukt. Er zijn een aantal regels opgenomen in het akkoord, zo mogen er geen filters gebruikt worden, het geluid mag nooit later ingemonteerd worden en misschien het belangrijkste wat de Dogma-films apart zet van de rest is dat alles gefilmd moet worden met een ‘hand-held camera’.

Da’s lekker!

Festen is de eerste film in een reeks van 25 Dogma-films en volgens vele nog steeds de allerbeste. De film gaat, zoals de titel al zegt, over een feest. De vader van de familie wordt zestig jaar en daar hoort een groot feest bij, waarbij de gehele familie is uitgenodigd. Alle zoons en dochters, suffe oude tantes en ander deprimerend volk druipt binnen als het ‘feest’ gaat beginnen. Bij het eerste diner krijgt de oudste zoon het woord en hij begint rustig met zijn speech, praat wat over vroeger, over hoe papa vroeger voor dat hij in bad ging hem en zijn zusje eerst nog even doodleuk verkrachtte. En iedereen is plots met stomheid geslagen, na tien minuten is het heel wonderlijk weer helemaal over, want bijna niemand gelooft hem. Even later komt hij weer terug met de mededeling dat hij nog niet helemaal klaar was. Papa heeft namelijk ook nog eens zijn zusje vermoord. Zo, hallo, da’s lekker! Niemand gelooft de arme Christian (erg sterk neergezet door de Deense acteur Ulrich Thomsen) en hij wordt dan ook met een grote moeite buiten de deur gezet en zelfs aan een boom vastgebonden!

Intens

~

Die hele familie is knettergek! En dat maakt het ontzettend intens om naar Festen te kijken, je gelooft niet wat er allemaal gebeurt. Toegegeven, het is allemaal wat overdreven, maar na een tijdje begin je er zelfs de humor ervan in te zien als je de halve familie in polonaise door het huis ziet huppelen. Leedvermaak is het goede woord. Ze zouden eens zo’n familie in het Big-Brother huis moeten zetten, gegarandeerd succes bij de kijkers!

Festen is dus als gezegd de eerste in de reeks Dogma-films, en omdat ik verder nog geen delen ervan heb gezien, kan ik niet zeggen of Festen een van de beste van de serie is. Maar wat wel erg opvalt is dat de film een erg pessimistische uitstraling heeft; alles is ontzettend dramatisch, maar tevens draagt het ook die onmisbare zwarte, cynische humor in zich mee die hem toch zeker de moeite waard maakt.

Dvd extra’s:

Interviews (tekst), Alternatief einde, Trailer

Dvd mening:

Niet al te sterke dvd. Het interview is op zich wel interessant, maar het is toch altijd leuker om het uit de mond van de regisseur te horen. Het alternatieve einde is bijna niet anders dan het origineel, enkel wat woordwisselingen en situaties zijn lichtelijk anders. De extra’s zijn niet de zaken waarvoor je de dvd hoeft aan te schaffen.

Meer info over Festen en de andere Dogma-films vind je hier.

Film / Achtergrond
special:

Filmfestival Gent 2001

Het programma van het 28e Internationaal Filmfestival van Vlaanderen – Gent, zoals de volledige naam luidt, was dit jaar op z’n minst onevenwichtig te noemen. Grote publiekstrekkers stonden geprogrammeerd naast zeer experimentele films, en dankzij een paar retrospectieven gingen de tekenfilms van Disney en de B-films van Roger Corman hand in hand.
Het gebrek aan een rode draad is aan de andere kant weer goed te praten doordat er letterlijk voor iedereen wel iets te vinden was.

Op een groot festival als Gent, waar in minder dan twee weken tijd meer dan tweehonderd films werden vertoond, is het onontkoombaar dat je niet alles kunt zien. Je moet keuzes maken, die niet altijd goed uitpakken. Zo zag ik door een vreemde speling van het lot precies die helft van de competitiefilms die niet in de prijzen viel, en door de indeling van het programma moest ik favorieten als The Others en Takeshi Miikes Visitor Q missen.

Wolken

~

Gelukkig heb ik een hoop mooie films wel gezien. Eén van de eerste hoogtepunten was het poëtische Wolken: Brieven aan mijn zoon, waarvan de titel de lading precies dekt. Regisseuse Marion Hänsel filmde jarenlang wolken in alle vormen en maten. Betoverende beelden van het noorderlicht, geisers, een vulkaan en allerlei wolkenformaties zijn doorsneden met brieffragmenten die zij twintig jaar lang aan haar zoon schreef.
Eerst zijn de beelden nogal standaard: blauwe luchten met schapenwolkjes als ze zwanger is, onweersluchten als hij voor het eerst een tijdje bij haar weg is. Maar gaandeweg wordt de metafoor duidelijk: de wolken verbeelden pure emoties; worden deze vervormd of gemanipuleerd, dan is dat in de film te zien als reflecties van de wolken in water en kantoorgebouwen. Kunstmatig opgewekte emotie is nooit gelijk aan de echte pure vorm, zo laat de stekelige rook van fabriekspijpen zien. De kunst komt er nog het dichtst bij in de vorm van impressionistische schilderijen, maar ook kunst is slechts een afbeelding van het echte leven.

The Deep End

~

Deze sfeervolle thriller is in feite een lofzang op het moederschap; de film laat zien hoe ver de liefde van een moeder gaat als de minnaar van haar zoon onder verdachte omstandigheden om het leven komt en een dag later de louche zakenpartners van diezelfde minnaar op de stoep staan en vijftigduizend dollar eisen.
De show wordt gestolen door Tilda Swinton, die op een vastberaden maar terughoudende manier de rol van de moeder speelt, maar ook lof voor Goran Visnjic, die op een geloofwaardige manier verandert van crimineel in medestander. Zwak punt in het verhaal is evenwel de knullige manier waarop de vrouw het lijk van de minnaar verbergt: in een ondiepe baai, terwijl je het hele Lake Tahoe tot je beschikking hebt?

The Dish

~

Liefdevol portret over een onderbelicht onderdeel van de Apollo 11-missie: de Autralische satellietontvanger in het dorpje Parkes die de beroemde beelden van de eerste maanlanding doorsluisde naar de rest van de wereld, en de problemen die de technici (onder leiding van Sam Neill) tegenkwamen.
De film ademt moeiteloos de sfeer van de late sixties, alhoewel het lijkt of de inwoners van Parkes nog steeds in de jaren ’50 leven. Veel memorabele personages zorgen voor komische momenten, maar er is ook ontroering en ontzag voor de geleverde prestaties. Een heerlijke feel good movie.

The Anniversary Party

~

Acteurs Alan Cumming en Jennifer Jason Leigh schreven in een paar weken een script, nodigden een stel bekende vrienden uit, en maakten met een paar digitale videocamera’s in 19 dagen deze film over een echtpaar (Cumming en Leigh) dat een feestje geeft ter ere van hun zesde trouwdag.
De sfeer van de film is lekker spontaan, het plezier spat van het scherm af, maar het verhaal laat te wensen over. De eerste helft van de film bevat een aantal ontroerende momenten, zoals tijdens de toast van Kevin Kline, Phoebe Cates en hun kinderen (in werkelijkheid ook een gezin), maar ergens halverwege ontspoort de film als er XTC op tafel komt. De uitvergrote reacties die daarop volgen zijn onnodig en vergroten de geloofwaardigheid niet. Het was nu juist zo mooi om een stel arrogante Hollywood-klootzakken te zien veranderen in echte mensen en de acteurs zijn goed genoeg om dat gegeven ook zonder de hulp van zo’n uit te kunnen werken, maar blijkbaar dachten de schrijver/regisseurs er anders over.

Film / Achtergrond
special: Wie is hij en wat doet hij?

John Cusack

Deze week gaat America’s Sweethearts in premiere, met in de hoofdrollen Julia Roberts, Catherina Zeta-Jones en John Cusack. Cusack is eigenlijk maar een vreemde vogel. Hoewel zo’n beetje iedere filmfreak hem kent zijn er maar weinig big-budgetfilms met zijn naam op de titelrol. De duurste films waarin Cusack in heeft geacteerd zijn Con Air en the Thin Red Line, en dat zijn volgens kenners niet zijn beste rollen. Tijd dus om een nadere blik op John te werpen.

Showbizz en acteren zijn hem met de paplepel ingegoten. Zijn vader Dick en vooral zijn zus Joan (Working Girl, Runaway Bride) gingen hem voor. Al op zijn twaalfde stond John op de planken van Chicago’s Piven Theatre Workshop en speelde daar in diverse stukken. Cusack’s filmdebuut was diep in de jaren tachtig met enkele tienerfilms als Class (1983), The Sure Thing (eerste echte hoofdrol, 1985), Stand By Me (1985) en het waargebeurde honkbaldrama Eight Men Out (1988).

Na enigszins naam gemaakt te hebben voor zichzelf kon hij eindelijk wat kieskeuriger worden en hoefde hij niet meer op alles wat hem aangeboden werd in te gaan. Hierdoor begon John al snel op te vallen als iemand met een neus voor een bijzondere film. Na het relatief succesvolle The Grifters (1990) hield hij zich een tijdje vooral bezig met zijn eigen theatergroep The New Criminals. In 1997 breidde hij deze groep uit met New Crime Productions, om eigen onafhankelijke films te produceren.

~

Het eerste product van New Crime Productions was Grosse Pointe Blank (1997) en bleek meteen een schot in de roos. Het verhaal gaat over een huurmoordenaar die terugkeer naar zijn geboortestad voor een High School reunie. De bizarre galgenhumor en het ingetogen acteer werk van Cusack sprak een hoop mensen aan, en gaf een zekere kwaliteits status aan de naam Cusack. Als hij op een filmrol stond, dan zat het wel goed. Om toch wat meer geld in het laatje te krijgen nam hij daarna een rol aan in het bombastische Con Air (1997) van Jerry Bruckheimer, iets wat sommigen in het ‘indie’ wereldje hem kwalijk namen.

Zijn status werd echter volledig hersteld met Being John Malkovich (1999). Zijn keuze voor deze film onderstreepte eens te meer zijn voorkeur voor originele projecten en leverde hem veel lof op. Zijn tweede New Crime-productie, High Fidelity (2000), naar een boek van Nick Hornby, zou dit alleen maar verbeteren. Cusack schreef voor een groot deel zelf het script en vertolkte de hoofdrol, een cynische platenverkoper die zijn leven en relaties opdeelt in top 5-lijstjes.

Of Cusack met America’s Sweethearts weer een schot in de roos heeft valt zeer te bezien. Eén van zijn grootste problemen is dat hem vaak verweten wordt steeds hetzelfde typetje op te voeren. Cusack is echter gewoon Cusack, en dat is voor zijn fans meer dan genoeg.

Boeken / Fictie

De intrige als schaakspel

recensie: Lezing van gastschrijver Thomas Rosenboom in Groningen

.

~

Voor een volle zaal staat een kleine man met een grote microfoon om zijn nek. Hij leest zijn lezing voor, kijkt nu en dan op, maar leest gestaag verder. Zo kleurig als zijn proza, zo grijs is zijn voorleesstem. Thomas Rosenboom is geen persoon om een volle zaal te betoveren. Toch is het interessant wat hij voorleest. Referent Gerrit Krol levert commentaar op de lezing.

Dit was de derde lezing van Rosenboom in het kader van zijn gastschrijverschap aan de Rijksuniversiteit Groningen. De lof der intrige, zo had hij zijn voorleesbeurt getiteld. Bij Rosenboom draait het hele verhaal om de plot. Niet voor niets heten zijn romans ‘uiterst strak gecomponeerd’.

De intrige is alles, op alleen een mooie stijl kan een boek niet varen. Er zijn schrijvers die menen dat zij met alleen hun schrijstijl een boeiende roman kunnen schrijven. “Zij menen zo veel stijl te hebben, dat de intrige overbodig wordt. Ik zou nog een stap verder gaan,” leest Rosenboom monotoon, “en zeggen: schrijf dan helemaal geen boek.”

Rosenboom heeft nog een aantal tips voor de beginnende schrijver. “Laat je niet afleiden, houd het tempo erin en schrijf alleen dingen die je verder helpen.” De snaar moet strak gespannen worden. Referent Gerrit Krol ziet dat toch een beetje anders. “Die snaar spannen doe je pas achteraf. Op het moment van schrijven weet je meestal niet eens welke snaar je moet spannen.” Krol vindt ook dat de intrige weliswaar belangrijk is, maar niet van levensbelang voor een goed boek. Tot een interessante discussie komt het niet. Rosenboom en Krol geven enkel wijze lessen aan de beginnende schrijver.

Film / Films

America’s Sweethearts

recensie: America's Sweethearts

.

~

Eigenlijk mag je zulke films helemaal niet leuk vinden. De gemiddelde filmliefhebber is niet te paaien met een halfgelukte satire op Hollywood, waar een enorme sterrencast elkaar voor rotte vis uitmaakt en je van te voren al weet wie uiteindelijk met wie naar bed gaat. Toch is America’s Sweethearts de moeite waard, al was het maar om het script en de soms vileine grappen van Billy Crystal.

De Assepoester in dit verhaal is Julia Roberts, de boze stiefzus heet Catherine Zeta-Jones en de knappe schoonbroer is John Cusack. Hoe het allemaal fout ging en hoe het allemaal weer goed komt is van geen belang, leuker is de tijd daar tussenin. De ingewikkelde misverstanden en geslaagde one-liners getuigen van het vakmanschap van mede-scriptschrijver Crystal. Geen suffe slapstick of gewetenloos taarten gooien, voor deze grappen moet je opletten en luisteren. Dat het soms een seconde duurt voordat het kwartje valt houdt de kijker, en de film, aangenaam fris.

Men lacht wat af...Natuurlijk is het allemaal heel luchthartig en blij. Als Crystal een satire op Hollywood voor ogen had, heeft hij in de ogen van sommigen gefaald. Maar niet elke film over Hollywood hoeft over te lopen van zelfkritiek, en misschien is het juist leuker om ook een keer pretentieloos te lachen om al die acteurs, regisseurs, studiobonzen en critici. Er mag ook wel eens gewoon om filmland gelachen worden zonder dat we al die zelfkritiek erbij hoeven slikken. Er zijn al veel te veel films die zichzelf te serieus nemen.

America’s Sweethearts is in niet zo gek veel woorden te vangen: een luchtige komedie met satiristische trekjes die handelt over de relatieproblemen van het ideale paar Hollywoodacteurs. Een vakkundige film, die voor sommigen niet genoeg spot met het geld en de grootheidswaan van de filmindustrie. America’s Sweethearts is gewoon een leuke film. Daar kun je moeilijk over gaan doen omdat je het te gemakkelijk, te gemiddeld en te gewoon vindt, maar diep van binnen moet je toch bekennen dat je eigenlijk heel hard hebt moeten lachen. En dus is dit een leuke film. Niet meer, niet minder.

Boeken / Fictie

Een lieve tuinkabouter

recensie: De mensheid zij geprezen. Lof der Zotheid 2001

.

mensh.gifWat mijn cliënt onderscheidt van een tuinkabouter is de opstand, de weigering, het grote nee. Deze advocaat heeft duidelijk geen hoge pet op van zijn cliënt. En wie is die cliënt? Niet Mink K., niet O.J. Simpson, niet Eichmann, maar de mens. Jij en ik. Wij zijn tuinkabouters, en wij verschillen alleen van die gipsen dwergjes omdat we af en toe ‘nee’ zeggen.

In 1509 schreef Desiderius Erasmus zijn Lof der Zotheid. Hij laat een zottin aan het woord die de mensheid beschimpt en haar betweters, bureaucraten en bollebozen onder vuur neemt. Vierhondertweeënnegentig jaar later doet Arnon Grunberg hetzelfde, maar dan anders. In plaats van de mensheid af te kraken, probeert hij haar te verdedigen. Wij kunnen er niets aan doen dat we zijn zoals we zijn, is het motto. Wij zijn zo gemaakt door de almachtige Poppenspeler.

Grunbergs advocaat is een figuur van ‘been there, seen that’. Hij heeft alles gelezen en alles gezien, en toch probeert hij de mens, die waardeloze, slappe, opportunistische (vul hier nog wat onduegdzame karaktertrekken in), die luie zak botten, te verdedigen. Uit overtuiging. De mens is van nature niet slecht. Ook niet als literatuur, film en geschiedenis zeggen van wel.

Maar de mens is dat wel, en de advocaat herhaalt het keer op keer. De mens is onverdraagzaam, een sadist, een necrofiel, een pedofiel en een oorlogszuchtige waanzinnige. Toch praat hij, of liever Grunberg, dat telkens goed. Het is zijn schuld niet, het is hem ingefluisterd,luidt het veelvuldige commentaar. Maar soms verliest Grunberg de draad. Oorlog is een massale flirt met de door en vernietiging om de liefde voor het leven te bevestigen. Er valt veel goeds en moois en nuttigs in een oorlog te ontdekken. En net als de voorjaarsschoonmaak ruimt het lekker op. Wie trapt daar in?

~

De rechter misschien, die uiteindelijk een oordeel over de mens zal moeten vellen. Maar de lezer zeker niet. Grunbergs boek is een mooie stijloefening, maar mist de overtuigingskracht. Natuurlijk is de mens van nature goed, maar de argumenten tegen die stelling probeert Grunberg op zo’n cynische en botte wijze te ontkrachten dat we haast zouden gaan geloven dat mensen echt slecht zijn. De Mensheid zij geprezen, inderdaad. Maar dan moet de Mensheid zich manifesteren als een lieve gipsen tuinkabouter en niet als een morsige schuldige tegen wil en dank. Als de rechter zou moeten oordelen, zou Grunbergs Mensheid een enkeltje verdoemenis krijgen.

Boeken / Fictie

Geen gewone doorsneekinderen

recensie: De kinderen van Arthur

.

arthur.jpg

Met zijn tienen waren ze, een kleine overzichtelijke groep voor een klein overzichtelijk land. Tien kinderen uit verschillende bevolkingslagen, die om de zeven jaar zouden worden gefilmd en geïnterviewd, zodat de documentaire hopelijk zou kunnen achterhalen hoe bepalend de maatschappelijke achtergrond voor iemands verdere leven was. Of het uitmaakte of je met een zilveren dan wel met een plastic lepel in je mond geboren was. Of met helemaal geen lepel, dacht Arthur als hij zich Chantals krotwoning voor de geest haalde of Victors ondergrondse bestaan.

Regisseur Arthur Goemaere wil met zijn zevenjaarlijkse documentaires het Vlaamse publiek een spiegel voorhouden. Maar natuurlijk zijn de kinderen al na de eerste documentaire, als ze zeven jaar oud zijn, geen gewone Vlaamse kinderen meer. Hoezeer hij het ook probeert te voorkomen; door de kinderen te selecteren voor het project, oefent Arthur wel degelijk invloed uit op hun leven. Bijvoorbeeld op dat van Victor, een jongetje dat in een ondergronds toilet leeft en door zijn moeder wordt gedwongen om seksuele handelingen te verrichten met de bezoekers. Of op het leven van Désiré, voor wie Arthur regelt dat hij terug kan gaan naar zijn geboorteland Zaïre.

Kristien Hemmerechts heeft ervoor gekozen om vooral het karakter van één van de kinderen, Dora, verder uit te werken. Haar leven wordt op de voet gevolgd. Door haar medewerking aan Arthurs project wordt ze uiteindelijk zelf ook een succesvol televisiemaakster. Zij is ook degene die de meeste invloed zal uitoefenen op het leven van Arthur, want ze worden verliefd op elkaar en krijgen een verhouding. Hoewel er van een verhouding eigenlijk nauwelijks sprake is:

~

En het was ook niet goed voor haar imago, ze presenteerde een programma voor kinderen, het gaf geen pas om plotseling met een duistere liefde uit te pakken. Zelfs als ze de identiteit van haar mysterieuze minnaar geheimhield. Trouwens, hij had geen tijd voor een buitenechtelijke verhouding. Dat kon ze van hem niet verwachten. Dus hadden ze een verhouding zonder er een te hebben.

De conclusie van het boek is voor de hand liggend: ook als je uit een achterstandsmilieu komt, kun je heel gelukkig en succesvol worden in je latere leven. En als je met een zilveren lepel in je mond geboren wordt, is dat helemaal geen garantie dat je goed terecht zal komen. Dit is ook meteen de zwakte van het boek: het is allemaal wel erg voorspelbaar en onorigineel. En dat maakt De kinderen van Arthur tot een middelmatig boek.