Muziek / Concert

Daryll-Ann als podiumbeest

recensie: Daryll-Ann live

.

~

Vuur

Meteen valt op dat de band trots is op hun Excelsiorlabel: één van de gitaristen draagt een shirt van Caesar, en is dat niet de toetsenist van Johan? De eerste twee nummers komen van hun nieuwste cd Trailer Tales. Het klinkt allemaal erg goed, maar ook nogal tam. Het vermoeden rijst dat Daryll-Ann meer een studioband is, hun optreden mist vuur. De volgende twee nummers komen van hun eerdere cd Happy Traum. Deze nummers slaan beter aan bij het publiek en de jongens zelf lijken ze ook wat beter in de vingers te hebben. En langzamerhand begint Daryll-Ann zo echt te rocken.

Happy Traum

Eerst denk je nog: het komt omdat ik Happy Traum beter ken, logisch dat die nummers meer met me doen. Maar als ik terugkijk komen voor mij de hoogtepunten van de avond allemaal van hun vorige cd. Als alleen de toetsenist en de zanger met een mondorgel op het podium blijven, en er enorm breekbare, intieme versies van Money Or Love en Riverside neerzetten. Of wanneer ze het prachtige Trip The Stairs spelen en helemaal opgaan in een rockend gitaargebeuren. Daryll-Ann heeft met Happy Traum een cd gemaakt waar moeilijk over heen te komen is.

Mooie liedjes

Op het eerste gezicht zijn de Daryll-Ann jongens geen podiumbeesten. Na een nummer gespeeld te hebben zegt zanger en bandleider Jelle Paulusma met een verlegen charme enkel “Ja..”, en ze pakken hun instrumenten vast voor het volgende liedje. Ze hebben geen “image” neer te zetten, geen geflirt met het publiek, geen “Groningen hebben jullie er zin in?”. En dat is wel eens zo verfrissend. De band met het publiek ontstaat uiteindelijk vanzelf, door het enorme respect dat je krijgt voor deze rasmuzikanten, die gewoon genieten van het spelen van mooie liedjes. Het publiek klapt na elk nummer geestdriftiger, en de bandleden lijken meer en meer los te komen. Alsof je als publiek je steentje bijdraagt aan de avond; als Daryll-Ann je bedankt heb je het gevoel dat het niet alleen het gebruik is maar echt gemeend. Door die wisselwerking ga je met een echt lekker gevoel naar huis: we hebben er een mooie avond van gemaakt, Daryll-Ann en ik.

Boeken / Fictie

Gloed van de jeugd

recensie: Voel maar

Jan Brokken gaf zijn nieuwste roman Voel maar als motto een citaat van de Zuidamerikaanse schrijver Borges mee “Er is geen mens die zichzelf niet vindt, als hij terugdenkt.”. Deze gedachte krijgt gestalte in Brokkens hoofdpersoon Lucas Saverijn, een Nederlandse rechter die naar het Aruba van zijn jeugd is getrokken om daar te werken. Bij alles wat hij ziet, hoort, ruikt en voelt komen herinneringen op aan zijn kinderjaren. Deze indrukken beheersen hem zozeer, dat hij stelt: “De waarde die je aan dingen toekent, stel je kennelijk al op jonge leeftijd vast. Alles van later is minder.” Lucas mag dan wel dertig jaar verder zijn, de belangrijke beslissingen in zijn leven zijn consequent terug te voeren op het kleine jongetje dat hij is geweest. Als hij na een hachelijk avontuur in de rechtszaal besluit een bootreis te maken, stapt hij op een schip omdat hij het herkent van de plakplaatjes die hij als klein kind verzamelde. En eenmaal aan boord raakt hij verwikkeld in een relatie met een Argentijnse vrouw die hem doet denken aan een meisje van de basisschool. Deze bootreis en deze liefde lopen er op uit dat Lucas Saverijn zijn leven in de tropen vaarwel zegt en terugkeert naar Nederland.

Uit de klei

Hoe diep de huidige Saverijn in zijn verleden verankerd is, zie je als Brokken een lange passage wijdt aan een centrale jeugdherinnering: de kleine Lucas vat daarin de wereld om hem heen al in dezelfde kernachtige, scherpe formuleringen als de volwassen rechter. Over de kinderen in het Hollandse boerendorp waar hij na tien jaar tropen terechtkomt zegt hij als elfjarige: “Ze moeten de woorden wel uit de klei trekken, maar dan geven ze je ook meteen de hele suikerbiet. Hun blik is open als een veld.”
Het boek zit vol met dergelijke uitspraken, waarin het klimaat, het tijdperk en de omstandigheden waarin iemand opgroeit als verklaringsgrond worden aangedragen voor karakter en gedrag. Brokken heeft een talent voor dergelijke bespiegelingen, en zet daarmee een robuuste, doortastende Lucas Saverijn neer. Een rechter is geen psycholoog: Saverijn zoekt niet naar innerlijke motivaties, maar maakt een zakelijke afweging in hoeverre iemand door omstandigheden ergens toe wordt gedreven.

Freud

Het hoofdpersonage van Voel maar is duidelijk een aanhanger van het naturalisme: eind 19e eeuw was dit een literaire stroming rond de gedachte dat de bron van ieders persoonlijkheid ligt in zijn omgeving, klimaat en plek in de geschiedenis. Saverijn ziet zichzelf als een man uit één stuk, die de dingen doet die hij doet in een vol bewustzijn van het waarom – hij is immers in omstandigheid zus en zo opgegroeid. Bij zijn kijk op andere mensen komen dezelfde inzichten naar voren. Brokken laat geen twijfel toe over het gelijk van deze mensenkennis, hij biedt geen ander personage met een alternatieve kijk aan, er komt geen vertellerscommentaar aan te pas waarin Saverijns denkbeelden genuanceerd zouden kunnen worden. En tja, gezien mijn plaats in de geschiedenis, de generatie na de moderne roman en Freud, mis ik toch af en toe wat fijnziniger en diepgravender analyses.

Film / Films

Mulholland Dr.

recensie: Mulholland Dr.

De films van David Lynch zijn altijd een belevenis. Zijn films moet je vaker zien wil je het volledig raffinement in structuur en uitwerking doorzien. In Lynch’ nieuwste creatie lopen dromen, angsten, werkelijkheid en ongrijpbaarheid in elkaar over zoals we van hem gewend zijn.

Gezever

~

Hoe het verhaal van een David Lynch-film samen te vatten? Een stukje rechtlijnigheid aanbrengen en de kijker een beetje op weg helpen zodat hij niet geheel verdwaalt in het labyrint? Dit lijkt overbodig: de oplettende kijker weet best de weg te vinden in de films van David Lynch. Het veelgehoorde argument dat er zoveel overblijft waar de kijker naar moet gissen is louter gezever. Niet alles hoeft verklaard te worden, zeker niet na een eerste keer kijken.

Seksuele escapades

Betty (Naomi Watts) is een braaf Canadees meisje dat haar beroemde tante in Los Angeles gaat bezoeken. Ze heeft altijd gedroomd van Hollywood en waant zich dan ook in een droom wanneer ze in het appartement van haar tante mag logeren. De droom wordt verstoord wanneer Betty onder de douche een vrouw ziet staan. Deze weet niet wie ze is, alleen maar dat ze een auto-ongeluk heeft gehad. Ze noemt zich in eerste instantie maar Rita (Laura Harring), omdat ze die naam op een filmposter heeft zien staan. Romantisch als Betty is gaan ze op onderzoek uit. Al gauw wordt werkelijkheid vermengd met surrealistische en seksuele escapades waaruit steeds moeilijker kan worden opgemaakt wie de twee vrouwen eigenlijk zijn.

Surrealistisch dienblaadje

~

Naast deze personages worden de avonturen van de jonge regisseur Adam Kesher (Justin Theroux) gemixt. Duistere figuren bemoeien zich met zijn nieuwste film. De connecties met de twee vrouwen en een serveerster worden steeds complexer en dubbelzinniger zoals we van Lynch gewend zijn. Is niets zoals het lijkt, of wordt alles netjes aan ons gepresenteerd op een surrealistisch dienblaadje zwevend in een tijdsvacuüm?

Te duister

Mulholland Dr. was in eerste instantie bedoeld als tv-serie. De Amerikaanse zender ABC wilde bij nader inzien de serie toch niet realiseren omdat deze te duister zou zijn voor het publiek. De pilotaflevering duurde 100 minuten en dankzij geld van Canal+ kon er 45 minuten extra materiaal aan worden toegevoegd.

Samenraapsel

Lynch heeft met Mulholland Dr. niet zijn magnum opus gemaakt. De film lijkt het meest op een soort best of, een leuk samenraapsel van zijn stokpaardjes. Het zou kunnen dat hij zoveel materiaal in de film heeft verwerkt dat 20 tv-afleveringen niet voldoende zouden zijn om alles uit te werken en aan het licht te brengen.

De ware kracht van Mulholland Dr. ligt in het concept. Dit is niet alleen een film maar het is bovenal een film over film in een film met een film en ga zo maar door. Alle stijlen en genres worden aaneengelast tot één grote ode aan de filmgeschiedenis, met in de hoofdrol Los Angeles.

Mulholland Dr. is de uitgelezen kans om weer eens heerlijk weg te dromen in een droom.

Muziek / Album

In de viskom

recensie: Willard Grant Conspiracy + Telefunk - In The Fishtank 8

Een aantal jaren geleden begon het onafhankelijk muziekbedrijf Konkurrent met het fenomeen In The Fishtank: bands die op een of andere manier in de gratie van het label zijn geraakt mogen op experimentele basis ongeveer een half uur muziek opnemen. Dat heeft gezorgd voor een aantal interessante samenwerkingsverbanden. Tortoise deed het bijvoorbeeld met The Ex en Low met Dirty Three. Op dit achtste album werd de fishtank bevolkt door het Nederlandse Telefunk en het Amerikaanse Willard Grant Conspiracy.

~

Willard Grant Conspiracy en Telefunk besloten traditionele liederen te gaan vertolken. Een opvallende keuze, gezien de iets meer elektronische achtergrond van Telefunk. Konkurrent verwachtte dan ook een botsing tussen elektronica en akoestische gitaren. In The Fishtank 8 geeft echter een compleet ander beeld. Er is geenszins sprake van zware elektronica. Je moet soms goed luisteren om nog iets terug te horen van de verwachte botsing. Alleen de Duitse klassieker Grün Grün, gelijk ook het topstuk, bevat echt prominent aanwezige beats.

~

Het feit dat de botsing is uitgebleven zegt niets over de kwaliteit van het album. De twee bands hebben een puike plaat afgeleverd. Er is duidelijk een zeer grote eigen inbreng in de arrangementen geweest, want op Near the Cross (een traditionele hymne uit 1869) na klinkt geen enkele track als een oude klassieker. De lome countrysfeer van omstreeks 1900 is wel duidelijk aanwezig in het prachtig vertolkte Dig a Hole in the Meadow. Natuurlijk zijn de teksten wat ouderwets, maar dat geeft niet, want deze nummers zijn tijdloos. Dat hebben Willard Grant Conspiracy en Telefunk wel bewezen.

Twee verschillende bands twee dagen in de studio, met als resultaat zes fantastisch uitgevoerde nummers met een totale lengte van ongeveer een half uur. Ik vind dit echt een heel leuk initiatief. Muzikanten kunnen hun inspiratie kwijt en krijgen de ruimte om te experimenteren, iets dat vooral leuk is in een samenwerkingsverband. Ik kijk nu al uit naar de volgende Fishtank.

Film / Films

A Beautiful Mind

recensie: A Beautiful Mind

Het is zo’n mooi verhaal, het getormenteerde genie dat al zijn moeilijkheden tenslotte overwint. Het werd ons al getoond in Shine en in A Beautiful Mind zien we het weer. De film herbergt ongegeneerd Oscarmateriaal en ontroert en vertedert, maar ergens bleef toch de zure nasmaak van gepolijst drama hangen.

John Nash is een beetje vreemd, maar wel lekker. Russel Crowe speelt de wiskundige die graag origineel wil zijn. Hij is dat, zelfs in verschillende opzichten. Ten eerste verwerpt hij een theorie tot de basis van economie was uitgeroepen, ten tweede werd hij daarna schizofreen en ten derde won hij 45 jaar na publicatie van zijn eigen theorie de Nobelprijs voor de economie (er bestaat geen wiskundeprijs).

Vreemde nasmaak

Mooi gefilmd, met aandacht voor details, is A Beautiful Mind zeker. Het verhaal is mooi en dramatisch, de kostuums en het camerawerk verzorgd. De spanning ontbreekt niet en de tranen vloeien rijkelijk. Ron Howard en Russell Crowe hebben hun best gedaan en daar mag best een Oscar voor worden uitgedeeld. Maar ik bleef toch zitten met een vreemde nasmaak.

~

Gepolijst is niet het juiste woord, evenmin als geaffecteerd of onecht. John Nash heeft echt bestaan en daar ligt dan ook de clou. Ik wilde wat meer weten van Nash en zocht zijn biografie op internet. Daar kwam de aap uit de mouw. In een paar regels vertellen twee studenten van de Universiteit van St. Andrews in Schotland een heel ander verhaal over Nash dan ik door de ogen van Ron Howard zag.

Heksenjacht

Nash kreeg een kind bij een vrouw die hij niet wilde trouwen. Hij werd door de politie gearresteerd bij een heksenjacht op homoseksuelen en werd daarna verwijderd van het project waar hij aan werkte. Het enige wat we van Nash’s echte leven terug zien in de film is de studente met wie hij een affaire heeft en met wie hij uiteindelijk wel trouwt. De film is een biopic met fictieve elementen en Crowe heeft zelf gezegd dat hij niet John Nash heeft willen spelen maar zijn eigen interpretatie van de Nobelprijswinnaar. Het zouden misschien maar zijsporen in de film zijn, maar dat buitenechtelijk kind en die homoseksualiteit zouden A Beautiful Mind net wat dieper gemaakt hebben.

A Beautiful Mind is een prachtige film, maar niet de biopic die hij probeert te zijn. Het verhaal van Nash is een sprookje geworden. Een sprookje dat lijkt op de werkelijkheid. Die werkelijkheid wil Howard in A Beautiful Mind net iets te mooi maken. Oscarmateriaal, dat wel. Maar niet zonder aantekeningen.

Theater / Voorstelling

School for Fools

recensie: School for Fools

~

Vijf schouwburgen in het land richtten zich eens naar het Oosten: theatergroepen uit Midden en Oost-Europa brengen het publiek in aanraking met het onbekende. In de Groningse stadschouwburg speelde het Russische Fornalny theater in een coproductie met Baltic House het stuk School for Fools, naar de roman van Sascha Sokolov.

Saffie

Het begin: iedereen heeft zijn plekje gevonden en praat wat. Een jonge vrouw, die erg veel gelijkenis vertoont met Saffie uit Absolutely Fabulous, loopt rond en vraagt in het Engels of iedereen zover mogelijk naar voren wil gaan zitten. Na wat aansporingen hier en daar vullen de eerste rijen zich uiteindelijk op. We wachten eigenlijk allemaal tot het licht uitgaat, de spots aangaan en het stuk zal beginnen. En we wachten… Het licht blijft aan, de stem van de vrouw klinkt vragend: of ze kunnen beginnen. Het publiek, getraind in theaterbezoek, valt onmiddellijk stil. De vrouw vraagt of iedereen haar kan verstaan, en daar komen twee acteurs nonchalant het podium op.

“Wat krijgen we nu?”

Het decor tot nu toe: twee witte doeken waar de ruimte achter doorheen schemert, in het midden staat een deur met een schoolbord erop. Er staat een emmer water waaruit ze wat op hun gezicht spetteren. Ze leggen uit wat ze gaan doen, vertaald door de vrouw. Ze zijn allebei een jongetje dat ergens ooit leefde. En ze zijn allebei hetzelfde jongetje. Omdat ze geloven dat in iedereen twee kanten zitten. Zoals donker en licht, ver weg en dichtbij, en ga zo maar door. De ene vergelijking na de andere, vaak achteloos uit de mouw geschud, tot op het lachwekkende, haast pijnlijke af. Soms lachen er al mensen voordat de vrouw haar vertaling heeft gegeven, en vraag je je als je het Engels hoort af wat er dan zo grappig was. Net als je denkt dat dit een stevig teleurstellend avondje wordt, gaat de schooldeur open. Vanuit de zaal komen de acteurs aangelopen en het barst los…

Amarcord

~

School for Fools blijkt een prachtig, filmisch stuk te zijn. Je komt terecht in de belevingswereld van een jongetje, waarin het gesproken woord er weinig toe doet, wat hij ziet des te meer. Het stuk is bijna tekstloos, maar laat in sprekende beelden zien wat het jongetje aan angsten, genoegens en fantasieën koestert. Het doet denken aan Amarcord van Fellini, dezelfde magische sfeer waarin een jongetje denkt, de symbolische rollen van volwassenen om hem heen. Dezelfde soort choreografische, ritmische patronen in de beelden. En hetzelfde ongrijpbare, plotloze verhaal, puur gestuurd door associatie van de herinnering. Het ene beeld vloeit in het andere over in een dans van acteurs en decorstukken en hun schaduwen op de doorschijnende witte doeken. Er worden dingen aangestipt, die vaak vaag en ongrijpbaar blijven. Zoals de kameraadschap met de malle heksachtige buurvrouw, of de moeder die misschien vreemdgaat, de aardrijkskunde leraar die in de problemen komt, misschien wel door zijn liefde voor een leerling. Maar het blijft bij dat aanstippen, geen uitdiepend gepsychologiseer. De Formalny groep weet zo de werkelijkheid van een jongetje in al zijn bizarre dromerigheid precies te vangen.

Zooitje

Aan het eind komt er vrij onverwacht toch een moraal aan te pas: de wereld van de volwassenen is maar een zooitje. De acteurs die het jongetje spelen stoppen ineens met hun spel, ze trekken de doeken dicht en zeggen: dit gaat allemaal mis. Na een intermezzo dat ietwat pijnlijke herinneringen oproept aan het stroeve begin, wordt er een einde gezocht dat naar hun zin is: alle volwassen uit het stuk worden in de schoolbanken gezet, in de “School for Fools”.

Slapstick

Het stuk verkent voor mij vele uitersten, ik krijg het gevoel dat het op sommige punten bijna over de schreef gaat. De slapstick als de jongetjes hun ontroostbare juf een roos aan willen bieden, compleet met acrobatische kunstjes en Laurel en Hardy muziek – je zou het wat te veel van het goede kunnen vinden, maar het werkt! Deze voor ons vreemde vorm van theater kun je toeschrijven aan een andere theatercultuur, maar misschien heeft het ook te maken met het specifieke, experimentele karakter van de groep. De Formalny groep vindt hun bronnen in middeleeuwse mysteriespelen, het absurdistisch toneel, Russische acteertradities en huidige performancekunst. Dat dit mengelmoesje van inspiratie werkt blijkt uit de onderscheidingen die ze al hebben gewonnen met deze voorstelling. Met deze tournee winnen ze daarbij vast ook heel wat harten voor zich van het Nederlandse publiek…

Links

Paradise Lost?

Theater / Voorstelling

Stilte voor de Storm

recensie: House of Mangoes

In deze rubriek gaan we voortaan beginnende cabaretiers, stand up comedians en andere theather vogels van divers pluimage bespreken. Youp van ’t Hek zei het zelf al, juist in die kleine zaaltjes waar onbekenden zich proberen te bewijzen springen de vonken er vanaf, en is het ouderwets gezellig.

~

Het is een mooie woensdagavond en we zijn te gast in Groningen, bij de Ierse Pub Sally O’Briens wel te verstaan. Volgens de posters zal House of Mangoes vanavond een “improvised two man comedy show” geven. Om 21.00 stroomt het publiek binnen. De zaal zit behoorlijk vol met overwegend studenten, en het publiek heeft er duidelijk zin in. De artiesten van dienst stellen zich via een flyer voor als Gerry en Lolu, altijd in voor “hot steamy sex” dus: “give ‘em a call”. Ik sprak beide heren een week voor een nieuw optreden.

Knipoogjes en kwinkslagen

De openingssketch van hun laatste show geeft meteen de verhoudingen weer. Gerry danst vrolijk in het rond, en is duidelijk de publieksspeler. Snelle knipoogjes en kwinkslagen met de diverse dames op de eerste rij. Zijn olijke (kan dat woord vandaag de dag nog?) gedrag staat in schril contrast met Lolu, die onbewogen de chaotische dans van Gerry observeert. Al snel ontpopt Lolu zich als de aangever en drager van diverse sketches terwijl Gerry alle voorzetjes met veel grappige grimassen het doel in schiet. De twee hebben bij vlagen een goede Laurel en Hardy-feeling, en de zaal reageert hier zeer positief op. De show is overigens geheel in het Engels.

Verrassend

~

De show is opgebouwd uit improvisatie-sketches waarin het publiek veel betrokken wordt. Vaak mag het publiek de randvoorwaarden voor een sketch, zoals lokatie, verzinnen. Het publiek joelt. Een kerkhof! De supermarkt! Playboy Mansion! De V.N.! Uiteindelijk vraagt men nog om een relatie tussen twee personages (bijvoorbeeld kandidaat en Idols jurylid), en een sketch ontstaat. Niet elke sketch is een schot in de roos, maar het blijft improvisatie, en het publiek vergeeft één misser nog wel. De show kent op deze manier veel variatie (ik heb het allemaal inmiddels vier keer mogen aanschouwen), en zal dus bij een tweede bezoek ook weer weten te verrassen.

Bezetting

House of Mangoes bestaat doorgaans uit meerdere leden, maar voor de gelegenheid traden ze eens met zijn tweeën op. De bezetting is de laatste voorstellingen nog wel eens veranderd, maar over het algemeen kan men naast Gerry en Lolu ook Marlous Peterse en Cees Krottje bewonderen. Marlous kan zonder problemen op de bühne van een diva in een viswijf transformeren, en Cees geeft vaak een aardige John Cleese-lookalike ten beste. Dat Cees dit jaar door een studie in het buitenland afwezig is laat zich wel merken, met zijn grimassen heeft hij al menig sketch naar een hoger niveau weten te tillen.

Hoe begon House of Mangoes?

~

Zelfs daar blijkt een sketch in te zitten. Gerry speelt de schone slaper die van god te horen krijgt dat er op een dag een knappe man (Lolu) zal komen, en hem zal vertellen dat ze de House of Mangoes moeten oprichten. Sinds de eerste voorstelling zijn ze behoorlijk vooruit gegaan. Gerry: “Als je de eerste video’s terugziet, dan denk je wel eens: dat was kantje boord.” Het blijft tenslotte improvisatie, en er kan wel eens wat misgaan op het podium.
Lolu: “Het is de bedoeling dat je openstaat voor de ideeën waar een ander mee aankomt dragen. Zodra je ‘blokt’ krijg je een sketch die niet werkt. Aan de andere kant, some rules are meant to be broken.”
Gerry: “We hadden een keer een sketch met Bush en Blair. Ik was Blair, en Lolu’s enige inbreng was dat hij de boel plat wilde bombarderen. Waar ik ook mee aan kwam dragen, hij bleef maar Nah, let’s nuke ‘m roepen. Dat komt de druk van een sketch wel bij mij te liggen.”
Lolu: “De essentie van improvisatie is conflict. Zodra Bush zou toegeven dat ze ook zouden kunnen onderhandelen is er niet veel meer aan. Daar zit het publiek niet op te wachten.”

Wat wil het duo met House of mangoes?

Lolu: “Uiteindelijk lijkt me het geweldig om een echt “House Of Mangoes”-huis op te zetten, een thuisbasis waar we cursussen, workshops en optredens geven. Ook hopen we elders in het land te kunnen optreden, want het altijd goed om te zien hoe nieuw publiek op ons reageert.”
Gerry: “We hebben de show al eens buiten Groningen opgevoerd, en aangezien het publiek geen idee heeft wat het kan verwachten, werkt dat vaak goed.
Grootse plannen dus, maar voor nu staat House of Mangoes woensdag 19 februari weer gewoon op de planken van Sally O’Briens.”

Film / Films

Let op het gat

recensie: The Rise and Fall of the Legendary Anglobilly Feverson

~

De zon is niet de zon, maar een groot vlammend oog dat door een gat in de lucht naar ons kijkt. Het kan Diddybob niets schelen. Het enige dat hij wil is een gat in zijn kop, maar in plaats daarvan krijgt hij het verhaal van Anglobilly Feverson die naar het gat in de lucht vloog om te ontsnappen. Snap je het nog? Welkom bij Rosto A.D., een Amsterdamse club vormgevers die zich heeft toegelegd op vreemde verhaaltjes.

Wie op het Rotterdams Filmfestival de film Ghost World heeft gezien, weet waar dit over gaat, of kan althans delen ervan herkennen. Voor Ghost World vond namelijk de wereldpremiere van een tien minuten durende roadmovie plaats: The Rise and Fall of the Legendary Anglobilly Feverson. Bij de meeste kijkers liet Anglobilly meer vragen achter dan Thora Birch. Veelgehoorde kreet na afloop: “Wat was dat eigenlijk?”

Wat was dat?

Mooi gemaakt was het in ieder geval wel. Anglobilly Feverson is een mengeling van live-action, stop-motion, animatie en schilderij. De intentie was om de film als een groot schilderij te benaderen, aldus de makers. Een ontdekkingsreis waarbij onvoorziene gebeurtenissen en “ongelukjes” deel uit maken van het eindresultaat. Van ongelukjes is echter weinig te zien in de tien minuten visuele douche.

Maar wat is het?

~

Anglobilly Feverson maakt deel uit van een groter verhaal, de zoektocht van Diddybob naar plaatsen om zijn lege landkaart mee op te vullen. Mind My Gap heet de zogenaamde grafische novelle, die te bekijken is op www.rostoAD.com. In het verhaal spelen gaten een grote rol. Het begint met een gat in het papieren decor, gaat vervolgens over het gat van de deur, een gat in je hoofd en tenslotte in Anglobilly over het gat in de lucht.

Hebben we zoiets al ooit eerder gezien?

Ik durf te zeggen van niet, maar Rosto A.D. is ook verantwoordelijk geweest voor de clip van Anouks The Dark en de korte muzikale film Beheaded, voor wie dat wat zegt. Wie nog steeds een grote witte vlakte ervaart in zijn binnenste, kan die vullen met de beelden op Mind My Gap. De reis van Diddybob is onderverdeeld in kleine hoofdstukjes, die een goed beeld geven van hoe ook Anglobilly in elkaar zit.

Kunnen we Anglobilly ergens zien?

Misschien. Op 21 februari gaat de film toeren. Houd in ieder geval de site in de gaten.

En verder?

“De film gáát niet alleen over een trip, het maken ervan was ook een trip en hopelijk is de bioscoop-ervaring een trip voor de kijker,” zeggen de makers. Daar willen we meer van weten. Wie zijn de breinen achter Rosto A.D en waarom hebben ze dit gemaakt? Lees binnenkort een interview op 8WEEKLY.

Muziek / Achtergrond
special: The Dave Matthews Band

Eeuwige roem

Na het uitkomen van zijn voorlaatste album Before These Crowded Streets gaf Dave Matthews met zijn band een optreden in een volgepakt Paradiso voor een half-Nederlands en half-Amerikaans publiek. Een paar jaar eerder had hij op Pinkpop al de ondankbare taak om als openingsact te fungeren op de pinkstermaandag. Kortom, the Dave Matthews Band is nog niet echt populair bij de gemiddelde Nederlander. Wanneer ik aan iemand vraag of hij of zij wel eens van the Dave Matthews Band gehoord heeft dan krijg ik negen van de tien keer een negatief antwoord. Iets dat opvallend is gezien de megasterstatus die Matthews in eigen land geniet.

~

Uitverkochte arena’s en miljoenenverkopen zijn tegenwoordig heel normaal voor the Dave Matthews Band. Het collectief werd in 1991 opgericht en behaalde voor het eerst de absolute top met het fantastische album Under The Table And Dreaming uit 1994. De liedjes worden gekenmerkt door de verscheidenheid aan arrangementen en door de intense, virtuoze stem van Matthews zelf. Die verscheidenheid en intensiteit kwam tot een climax op het album dat naar mijn mening de internationale doorbraak had moeten betekenen: Before These Crowded Streets.

Geen Hootie and the Blowfish

~

Die doorbraak kwam er niet en de reden daarvoor is onbekend. Misschien waren het de behoorlijk lange nummers van zeven à acht minuten die het publiek tegenhielden om eens naar Dave Matthews te gaan luisteren. Of misschien was het de naam die de band lijkt te hebben in Nederland. Veel mensen zijn geneigd om the Dave Matthews Band in één adem te noemen met bijvoorbeeld Hootie and Blowfish, een band die qua repertoire en muzikaal genie enorm ver van Dave Matthews ligt.

The Space Between

Maar er begint nu eindelijk een beetje schot te komen in de populariteit van de band. Op hun laatste album Everyday zijn de nummers niet meer zo lang en heeft Matthews zijn akoestische gitaar, die hij overigens fantastisch bespeelt, aan de wilgen gehangen en verwisseld voor een elektrische. Het resultaat is wel dat sommige liedjes een stuk gelikter klinken als voorheen. Neem bijvoorbeeld de single The Space Between, die nu zelfs in Nederland een hit aan het worden is, met behulp van een zingende vrouw op een perron in een reclamespotje.

Geloofwaardigheid

Je zou kunnen menen dat Matthews zijn muzikale geloofwaardigheid zou hebben verloren bij het maken van het laatste album. Feit is echter dat de nummers niet op kwaliteit hebben ingeboet. De muziek heeft haar intensiteit behouden en klinkt nu alleen wat makkelijker in de oren. Misschien weet Matthews het verschil op te heffen op zijn volgende plaat. Tot dan blijven de cynici cynisch en blijft Matthews ook in Nederland doorstoten naar een verdiende eeuwige roem.

Theater / Voorstelling

(Be)Zoek eens het paradijs

recensie: Masquerade

In de periode van 8 tot 18 februari spelen verschillende Midden- en Oost-Europese theatergezelschappen in zes Nederlandse theaters in Amsterdam, Utrecht, Rotterdam, Arnhem, Haarlem en Groningen. 11 Februari opende het Small Theatre of Vilnius het festival in Groningen. Zij speelden het in 1835 door de Rus Lermontov geschreven stuk Masquerade. Het Paradise Lost?-Festival kreeg op voorhand erg weinig aandacht in de Nederlandse pers. Om het festival toch onder de aandacht van het publiek te brengen maakte de directeur van de Groninger schouwburg deze eerste avond gratis toegankelijk.

~

Laatste der Romantici

Een uur voor de voorstelling begon was in één van de foyers een lezing over Lermontov en zijn toneelstuk. Tegenwoordig wordt Lermontov veelal gezien als één van de laatste Russische romantici. Hij schreef veel poëzie en proza. Van de vijf toneelstukken die hij schreef is Masquerade eigenlijk de enige die het opvoeren waard is. In zijn schrijven is Lermontov erg beïnvloed door auteurs als Lessing, Shakespeare en Schiller.

Het boek Held van onze tijd (1840/41) is het belangrijkste werk van Lermontov. De hoofdpersoon uit dit boek lijkt in zijn karakter bijzonder op Arbenin, de hoofdfiguur uit Masquerade. Beiden hebben een grote behoefte aan avontuur, hebben te kampen met veel negatieve energie en storten anderen in het ongeluk.

Mobiele telefoon

Als het stuk begint blijkt dat de actie van de theaterdirecteur redelijk goed heeft uitgepakt; de Stadsschouwburg zit behoorlijk vol met zowel oudere als jongere mensen. Door een voorstelling gratis aan te bieden krijgen ook mensen die nooit naar het theater gaan eenvoudig de kans dat eens te doen. Uiteraard is dat alleen maar toe te juichen, maar één van de nadelen die dat met zich mee brengt bleek al meteen bij het begin van de voorstelling; twee maal ging een mobiele telefoon af.

Boventiteling

~

Het Small Theatre of Vilnius is een uit Litouwen afkomstig gezelschap. Zoals de meeste Paradise Lost?-voorstellingen is ook Masquerade voorzien van Nederlandse boventiteling. In het begin was het dan ook een beetje onwennig voor het publiek. Iedereen moest op zoek naar een goede verhouding tussen het meelezen van de boventiteling en het volgen van de figuren op het toneel. Dat wees zichzelf echter redelijk snel, waarop er volop genoten kon worden van het al dat bijzonders uit Litouwen.

Zoenende vis

“Bijzonder” en “mooi” zijn twee woorden die de voorstelling van het Small Theatre of Vilnius goed dekken. Bij het begin van de voorstelling is het podium van de Stadsschouwburg bedekt met een dun laagje nep-sneeuw. In die sneeuw staan een aantal klassiek aandoende beelden en loopt een soort van nar. De nar roept een vis op, die uit het podium omhoog komt. Hij zoent de vis, waarop die weer wegzakt naar onder het podium. Het stuk is begonnen en het verhaal gestart, alleen heeft niemand een idee waar het over gaat. Als de voorstelling echter vordert wordt duidelijk wie Arbenin (de hoofdrolspeler) is, wat voor soort persoon hij is en wat de rollen van de andere spelers zijn. Het gaat allemaal wat moeizamer dan bij een Nederlandstalig stuk, maar uiteindelijk daagt alles.

Sterk absurdistisch

Lermontov schreef zijn toneelstuk als een aanklacht tegen de 19e eeuwse burgerij van Sint Petersburg. Het stuk is bij zijn leven nooit opgevoerd omdat het zo controversieel was. Als Masquerade tegenwoordig door een westers gezelschap wordt gespeeld vind je dat er vaak niet meer in terug. Het Small Theatre of Vilnius blijft echter dichter bij de originele tekst. Naast maatschappij-kritisch is het stuk ook uitermate komisch en sterk absurdistisch, wat het allemaal wat lichter te verteren maakt.

Paradise Lost? is nog tot 18 februari in Nederland. Masquerade speelt helaas niet meer, maar vele andere stukken nog wel. Het is een erg bijzondere ervaring om Midden Oost Europese gezelschappen hier bezig te zien en de boventiteling maakt het mogelijk de stukken goed te volgen. Er zijn geen gratis voorstellingen meer, maar studenten krijgen wel vaak korting.

Links

Paradise Lost?