Tom Wesselman
~
In 1931 begint de in Cincinatti, Ohio geboren Wesselman tijdens zijn militaire diensttijd met het tekenen van strips. Sinds de vroege jaren 60 integreert hij bestaande foto’s, reproducties of echte voorwerpen in zijn beelden, die vaak te maken hebben met seks en sterrenverering. Dat laatste is kenmerkend voor kunstenaars behorend tot de zgn Pop Art-beweging, waartoe onder meer ook Andy Warhol, Roy Lichtenstein, Claes Oldenburg, Richard Hamilton en James Rosenquist worden gerekend. De Pop Art (een afkorting van popular art) ontstond rond 1960 in Amerika en Engeland en haalde haar beelden uit de consumptiemaatschappij. Uitgangspunt is de populaire cultuur: de reclame- en televisiewereld, gebruiksartikelen, strips, pin-ups en popmuziek. In de woorden van de
Kunstbus: ‘De Pop Art kunstenaars zetten zich niet af tegen de opkomende welvaart. Ze maken juist gebruik van de clichés uit de consumptiemaatschappij. Pop Art-kunstenaars zien welvaart dus als een mogelijkheid om hun belevingswereld uit te breiden met nieuwe thema’s en symbolen… het worden de iconen van de middle class lifestyle… Het is herkenbaar en ongecompliceerd: geen ingewikkelde theorieën meer. Pop Art wil een groot publiek bereiken met beelden die bij iedereen bekend zijn’.
In de schaduw van Warhol en Lichtenstein (die meer bezig waren met media) werd Tom Wesselman bij het grote publiek vooral bekend door zijn Great American Nudes. In de Volkskrant schreef Rutger Pontzen daarover: “De pinups, afgebeeld in billboard-stijl, werden iconen van de seksuele vrijheid in de jaren zestig, vanuit mannelijk perspectief gezien. Geprononceerd door hun gelakte nagels, oranje-rode tepels en roze-rode lippen, met op de achtergrond altijd een nonchalant brandende sigaret.”
Tom Wesselman stierf op 17 december 2004 in het New York University Medical Center aan de gevolgen van complicaties na een hartoperatie. Hij werd 73 jaar oud.
Will Eisner
~
Eisner werd op 6 maart 1917 als zoon van joodse immigranten geboren in Brooklyn, New York. Zijn eerste strips (
Harry Karry en
The Flame) verschenen in 1936 in het magazine
Wow What A Magazine! Toen dat blad er na vier nummers de brui aan gaf, richtte Eisner samen met vriend Jerry Iger de Eisner-Iger studio op, een ware stripgenerator die vooral was gericht op de verschillende Amerikaanse kranten. Uit deze ‘illustratiefabriek’ zijn ook latere legendes als Bob Kane, Lou Fine en Jack Kirby afkomstig. Van deze tijd dateert bijvoorbeeld
Hawks of the Sea, een ‘high-seas adventure strip’ die voortborduurde op
The Flame. In 1939 kwam er een eind aan de studio, waarna Eisner toetrad tot de Quality Comics Group waarvoor hij onder meer zijn befaamde creatie The Spirit bedacht. Hoofdpersoon was een gemaskerde detective zonder supergaven die Central City moest hoeden voor criminaliteit. Het alter ego van The Spirit, Denny Colt, woonde op een begraafplaats en had als ‘sidekick’ de donkere jongeling Ebony White.
The Spirit onderscheidde zich van andere strips door zijn atmosferische lichtgebruik, cinematografische invalshoeken en originele scripts. Daarbij verkende Eisner graag de verschillende mogelijkheden qua tekstweergave en lettertype, en begon hij elk nummer met een nieuw logo. Over het tekenen in zwartwit verklaarde Eisner eens in een interview: “I prefer black-and-white line because it is closer to the reader’s mind. That is, color has an interrupting effect in that it complicates the visual. Black-and-white is a more direct commitment.” Eisner wordt ook vandaag de dag door veel collega’s nog steeds beschouwd als één van de belangrijkste striptekenaars ter wereld en heeft daarmee bewezen dat strips niet enkel geschikt zijn voor kinderen. Zijn boek over de kunst van het stripmaken, Comics and Sequential Art, wordt tegenwoordig gerekend tot de beste in zijn soort en het in 1978 verschenen A Contract with God is wel omschreven als de eerste Amerikaanse ‘Graphic Novel’. Niet voor niets draagt de hoogste Amerikaanse onderscheiding voor striptekenaars sinds 1988 de naam ‘Will Eisner Award’. Eisners meest recente werk zijn de hervertellingen van novelles en mythes zoals Moby Dick. In 2002 publiceerde hij zijn, naar nu blijkt, laatste boek Sundiata, over een West-Afrikaanse koning dat deels is gebaseerd op historische feiten, en deels op een mythe.
Will Eisner stierf op 3 januari jl. op 87-jarige leeftijd aan de gevolgen van een mislukte bypass-operatie.
Jan Lavies
~
Veel ruchtbaarheid werd er niet aan gegeven. De meeste landelijke dagbladen volstonden bijvoorbeeld met het ANP-bericht. Naar ons idee is dat wat al te summier, daar Jan Lavies algemeen wordt beschouwd als één van de beroemdste reclametekenaars in Nederland. Hij is voorzichtig te beschouwen als de Nederlandse Henri de Toulouse-Lautrec, al miste Lavies diens zwierige lijnvoering en subtiele kleurenspel.
Jan Lavies werd in 1902 geboren in Den Haag en is bij het grote publiek vooral bekend vanwege zijn art deco-achtige afbeeldingen van de schepen van de Holland-Amerikalijn. Aanvankelijk was hij voorbestemd om tekenleraar te worden, maar het reclamevak bleek interessanter: vlak voordat hij examen zou doen aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag, vertrok hij naar Duitsland. In 1925 vestigde Lavies zich in Nederlands-Indie en vanaf dat moment raakte zijn carrière in een stroomversnelling. Verantwoordelijk daarvoor was de publicatie van een omslagontwerp voor het weekblad d’Oriënt. Op Java ontwierp Lavies onder meer tentoonstellingsstands, folders en kofferetiketten voor hotels en advertenties en affiches voor importfirma’s. Tot zijn opdrachtgevers behoorden de Koninklijke Pakket Maatschappij (K.P.M.), General Motors, de Japanse firma Daishin, Shell, Esso, Sport in Beeld en het eerder genoemde d’Oriënt. Recentelijk (2002) organiseerde het Gorcums Museum een tentoonstelling rond Lavies’ werk waarbij de kunstenaar zelf nog aanwezig was en werd zijn werk tentoongesteld als onderdeel van de expositie Uitgerookt? Roken in de reclame (Museum voor Communicatie, Den Haag). Daarnaast is Lavies opgenomen in o.a. de collectie van het Instituut Collectie Nederland (ICN), het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) en talloze particuliere verzamelingen.
Jan Lavies overleed dinsdag 4 januari op 102-jarige leeftijd in zijn woonplaats Gorinchem.
Susan Sontag
~
Sontag werd meer dan eens omschreven als een van de belangrijkste Amerikaanse intellectuelen van de twintigste eeuw. Ze schreef in de jaren zeventig een baanbrekend essay over kanker,
Illness as Metaphor, in 1988 gevolgd door het even prikkelende
Aids and its Methaphors. In beide werken streed ze tegen de heersende opvatting dat genoemde ziektes onontkoombaar leiden tot de dood. De patiënt diende mondiger te worden en zich beter te laten informeren. Pessimistisch was ze daarnaast gestemd over de Westerse heerschappij: “Het witte ras is de kanker van de wereld. Het is dit ras en enkel dit ras dat het bestaan van het leven op aarde bedreigt.”
Voor de kunst zag Sontag drie taken weggelegd: verblijden, informeren en transformeren. Na de aanslag op het World Trade Center van 11 september 2001 kwam ze in het nieuws toen ze felle kritiek uitte op de rol die de Verenigde Staten speelt in de wereld. Daarmee was ze een van de voornaamste vertegenwoordigers van het vrije woord. Het zal haar niet in dank zijn afgenomen, maar die controverse was een wezenlijk onderdeel van haar strategie. Sontag schreef zeventien boeken, waaronder Notes on Camp (1964) en On Photography (1977), die werden vertaald in meer dan dertig talen. In 2000 kreeg ze voor haar roman In America de prestigieuze Amerikaanse National Book Award. Tevens regisseerde ze films (o.a. Duet for Cannibals) en theatervoorstellingen.
Susan Sontag overleed op dinsdag 28 december 2004 op 71-jarige leeftijd in New York na een jarenlange strijd tegen leukemie.
Het heuvellandschap van Sophia Loren
Peter Sellers was een van de grootste Engelse acteurs. Hij was begaafd, excentriek en een beetje gek. Zijn gekte kwam onder meer naar voren in de keuze van zijn rollen en zijn escapades op het muzikale pad. Misschien wel de mooiste cover van een nummer van The Beatles staat op zijn naam: hij sprak A Hard Day’s Night naar een hoge notering in de Engelse hitlijsten. In The Life And Death Of Peter Sellers wordt geen aandacht besteed aan de muzikant en slechts met mate aan de acteur Sellers. Het is een film over de Engelse cinema van de twintigste eeuw en de mate waarin Sellers de huwelijkse trouw serieus nam.
~
De film is een chronologisch verteld verhaal. Sellers werd geboren op 8 september 1925, werd een gevierde stem op de Engelse radio, speelde hoofdrollen in hoorspelen, maar wilde meer: een carrière op het witte filmdoek. Keer op keer ging hij naar audities, maar werd telkens afgewezen. De frustraties kwamen thuis tot ontlading. Sellers was een egocentrische echtgenoot en zijn vrouw moest veel van hem slikken. Uiteindelijk speelde hij hoofdrollen in onder andere Lolita, Dr. Strangelove, maakte een film over James Bond (Casino Royale) en schitterde in Being There. Sellers overleed op 24 juli 1980.
Doorkijkje
~
Seksbommetje
De cast van The Life And Death Of Peter Sellers is gevuld met sterren. Geoffry Rush is maar enkele minuten geloofwaardig als Peter Sellers. Hoewel de mensen van de make-upafdeling goed hun best hebben gedaan, slaagt hij er niet in om emoties weer te geven die passen bij het drama binnen het verhaal. Rush zou in een hoorspel een geloofwaardige Sellers kunnen laten klinken, maar op het witte doek gaat het mis. John Lithgow speelt de van de Pink Panther-films bekende regisseur Blake Edwards. Lithgow moet, om kort en duidelijk te zijn, zo snel mogelijk terug naar zijn werk in televisieseries die in Nederland niet worden uitgezonden. Charlize Theron speelt het seksbommetje Britt Ekland. Ze doet dit lispelend, hees fluisterend en getooid met een verkeerde pruik. Sonia Aquino speelt stijlvol Sophia Loren. Sellers gaf huis, haard, vrouw en kinderen op om het heuvellandschap van deze vrouw te mogen beklimmen. Emily Watson is overtuigend als de bedrogen mevrouw Sellers. Ze doorstaat alle stormen en zet op het juiste moment een punt achter het huwelijk.
Twee en meer pluspunten
Sonia Aquino en Emily Watson zijn voortreffelijk. Verder zijn er een paar fraaie scènes uit het begin van de carrière van Sellers, ironisch genoeg de periode dat Sellers bezig was als hoorspelartiest! In die scènes is er sprake van emotie, en lijkt er te zijn gezocht naar kwaliteit. Verder is The Life And Death Of Peter Sellers een film met te veel verhalen, te weinig keuzes en wordt de acteur Peter Sellers te kort gedaan.
The Life And Death Of Peter Sellers
Regie: Stephen HopkinsJaar: 2024
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Heerlijke televisie
In 2004 kwam de speelfilm Starsky & Hutch uit. Deze Hollywood-komedie was een regelrecht succes, ook bij de generatie die de beide detectives nog niet echt kende. Dit was reden voor distributeur Columbia om de televisieserie uit midden jaren zeventig van de plank te trekken en uit te brengen op dvd.
~
Starsky & Hutch betekende zo ongeveer de doorbraak van producent Aaron Spelling, de man achter series als Charmed, Beverly Hills 90210 en Melrose Place. In de serie, die van 1975 tot 1979 werd uitgezonden, zijn de detectives Starsky (Paul Michael Glaser) en Hutchinson (David Soul) in hun rode Ford Torino op zoek naar de misdaad. In tegenstelling tot de film is de serie minder een luchtige komedie maar eerder een snelle actieserie met (zeker voor die tijd) spannende achtervolgingsscènes.
Geforceerd
~
Huggy Bear
Opvallend is dat het totaal niet stoort dat de serie zo oud is. Dit heeft er deels mee te maken dat het beeld prima is opgepoetst, maar ook door de goed opgebouwde verhaallijn verveelt het geen moment. Er wordt bijvoorbeeld ruim de tijd genomen om personages uit te diepen. Zo heb je na een paar afleveringen een duidelijk beeld van zowel Starsky als Hutch, maar ook van bijvoorbeeld Huggy Bear. Deze criminele neger die ook wel eens zaken met de politie doet wordt trouwens door Antonio Fargas veel sterker neergezet dan door Snoop Doggy Dogg in de film. Fargas zet een veel interessanter karakter neer dan de zichzelf spelende Snoop.
Goed beeld
De manier waarop de serie op dvd is gezet verdient alle lof. De twintig uur die elk seizoen duurt is erg goed overgezet, maar ook de extra’s zijn goed in orde. Van beide seizoenen zijn alle tv-commercials er bij gezet, een aantal documentaires en een “making of”. Een audiocommentaar van het tweetal was misschien nog interessanter geweest, zeker dertig jaar na dato. De box van het tweede seizoen is wat karig wat betreft extra’s: je zult het met de tv-spotjes moeten doen.
Ruimte voor karakters
Het heeft me oprecht verbaasd dat ik Starsky & Hutch zo kon waarderen. De film vond ik niet echt speciaal, maar de serie is op velerlei gebied een stuk interessanter. Geen middelmatig komedie met een sukkelige Snoop Doggy Dogg, maar een spannende actieserie waarin karakters ruimte krijgen om beschreven te worden en die nog leuk is om te kijken ook.
Starsky & Hutch: The Complete First Season
Regie: William BlinnJaar: 2024
Distributeur: Columbia/TriStar
Misschien ook iets voor u
Alles en dan de liefde
F. Starik is een dichter die graag over de Grote Dingen des Levens spreekt. De tegenstelling tussen zijn twee bundels is er ook een van dien aard, namelijk dood en leven. Een rode voorkant voor Rode vlam en een zwart uiterlijk voor De verdwijnkunstenaar. Het lijkt wat veel, twee bundels in een keer. En dan ook nog van die grote thema’s. Als dat maar goed gaat.
~
De bundels verschenen tegelijkertijd met Vitrine van Vrouwkje Tuinman. Er zijn verschillende paralellen te trekken tussen de bundels. En dit is niet zo vreemd, omdat ze elkaars geliefden zijn. Zo citeert Starik Tuinman (of andersom?) in het gedicht De weg van alle vlees met de woorden “ik ben volkomen naakt vandaag”. Er zijn meer overeenkomstige motieven te vinden en soms hebben ze over dezelfde gebeurtenis een gedicht geschreven. En zou Tuinman het overmatig gebruik van motto’s in haar bundel van haar vriendje hebben overgenomen?
Alles, maar dan ook alles over mijn moeder
Het is natuurlijk interessant om een vergelijking te trekken tussen de bundels van Starik en Tuinman, maar Starik geeft de lezer met zijn twee bundels al genoeg werk. De ene dichter is natuurlijk productiever dan de ander, maar twee bundels afleveren met in totaal zo’n 160 gedichten is behoorlijk veel. Je verwacht van een dichter eerder iemand die zijn woorden stuk voor stuk afweegt en zich afvraagt waarom juist dit woord hier en waarom zou dit gedicht nu wel in de bundel horen en een ander niet. Dit is bij Starik minder het geval. Hij heeft veel woorden nodig voor een bepaald onderwerp.
Een goed voorbeeld hiervan is de reeks Todo sobre mi madre (Alles over mijn moeder) dat uit maar liefst zes verschillende gedichten bestaat. Starik verhaalt over een moeder, van wie in andere gedichten ook de verjaardag wordt gevierd. Het zijn eerder korte verhalen die de dichter hier vertelt dan een gedicht waarbij sommige dingen nog gedacht of ingevuld kunnen worden door de lezer. Hierdoor is het een opsomming van gebeurtenissen, die enkel observaties genoemd kunnen worden.
Wars van eigen metaforen?
~
Daar komt nog bij dat hij vaak uitgekauwde vergelijkingen gebruikt. Zo opvallend dat je bij het lezen bijna schrikt: dat een dichter dit zo in zijn bundel heeft laten staan. Het staat er zonder een spoortje ironie. Een voorbeeld vind je in het gedicht Elastiek, dat gaat over het verlaten van een geliefde. Het voelt alsof er een elastiek is dat aan hem trekt, een kracht die hem naar haar sleurt, een “rekbare” aantrekkingskracht. Maar echt goed of mooi gevonden is het niet:
Zoals in de hierboven geciteerde strofe te lezen, maakt Starik wel gebruik van rijm, eindrijm zelfs. Hij combineert dit met een parlandoschrijfstijl, die soms lijkt te rappen. Soms verliest hij zich in flauwe woordgrapjes of in woordspelletjes zoals in het gedicht Economie van de liefde waarin hij speelt met water en wassen en de maan. Hij is dus wel bewust bezig met hoe het eruit moet zien.
Geen ode aan de poëzie
Dat een dichter wat afgekloven thema’s gebruikt of graag over de liefde dicht, is niet erg. Soms doet het onderwerp er niet zoveel toe. De dichter weet dan te boeien met zijn taalgebruik, de manier waarop hij zijn poëtica uitwerkt of in zijn beeldtaal. Bij Starik blijft dat allemaal wat te veel verborgen of beter: het is er gewoon niet. De twee bundels zijn misschien een ode aan de liefde en aan de dood, maar niet aan de poëzie.
Prijs: € 16,90 per stuk
Bladzijden: resp. 75 en 76
ISBN: 9050005675 en 9050005667
Misschien ook iets voor u
De vanzelfsprekendheden van onze consumptiemaatschappij
Al enige tijd bekleedt kunstenaar Guido van Driel een vooraanstaande positie binnen de Nederlandse stripwereld. Zijn schilderachtige stijl staat garant voor sfeerrijke scènes en de goed doordachte verhaallijnen geven het geheel vaak een filmisch karakter. Na de succesroman Toen we van de Duitsers verloren, ligt het nieuwe album Om mekaar in Dokkum in de stripschappen. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: dit album haalt het niveau van zijn voorganger bij lange na niet. Wel is het de auteur wederom gelukt ons een stel interessante personages voor te schotelen die, ieder op eigen wijze, proberen af te rekenen met het verleden om zo te bouwen aan een nieuwe toekomst.
~
Zo maken we kennis met crimineel Ronnie, die na een mislukte aanslag op zijn leven de wereld om zich heen vanuit een geheel andere invalshoek bekijkt. Hij reist naar Dokkum, zijn geboortestad en tevens de stad waar hij de dader vermoedt die hem bijna vermoordde. En dan is daar Eduardo Jondo, asielzoeker uit Angola, die zijn best doet de mallemolen van procedures met succes te doorlopen. Ondanks de tergende onzekerheid omtrent zijn verblijf, beleeft hij iedere dag in vrijheid weer als een geschenk. We zijn er getuige van hoe de dader van de mislukte aanslag Ronnie al snel weer in het vizier krijgt en zint op een herkansing. Aan het eind brengt het lot de drie mannen op wonderlijke wijze samen.
Stinkende wonden
~
De macht van het woord
Het grote manco is echter het gebrek aan oprechte ontroering. In slechts enkele passages weten de karakters de lezer ook echt te raken. Dit komt met name door de angst van de auteur om stiltes te laten vallen. Anders dan in het voorgaande album heeft Guido van Driel voor dit verhaal veel woorden nodig. Zo scheurt de slotstrofe van het boek de haast contemplatieve verstilling genadeloos aan stukken. En met name Ronnie laat niet af zijn gevoelens onder woorden te brengen, een stortvloed van woorden. Wellicht heeft de auteur zich laten meeslepen met zijn prozaïsche spinsels of heeft hij niet genoeg vertrouwen in zijn lezers. Hoe dan ook, mede hierdoor krijgt diezelfde lezer nooit echt de kans dicht bij de personages te komen en zich met hen te identificeren. De kracht van de pure emotie legt het af tegen de macht van het woord.
Desondanks is Om mekaar in Dokkum een onderhoudend album geworden, vol fraaie en sfeerrijke beelden en een goed opgebouwd verhaal. Het geheel zou nog intenser zijn geweest als Guido van Driel zijn karakters en zijn lezers meer ruimte had gegeven en zichzelf als auteur wat vaker op de achtergrond had gehouden.
Prijs: € 14,95
Bladzijden: 116
Misschien ook iets voor u
Literair festival met te veel politiek
/ 0 Reactiesdoor: Els Bertens0 SterrenNee, Ali B komt niet. Maar hij had niet misstaan op de tiende editie van het literaire festival Winternachten, dat van 21 tot en met 23 januari gehouden wordt in Den Haag. De kersverse Popprijswinnaar is weliswaar geen Turk, Surinamer, Zuid-Afrikaan of Indonesiër, maar wel een schoolvoorbeeld van inburgering zoals intellectuelen dat graag zien. Wat inburgering met een literair festival te maken heeft? Ogenschijnlijk niets.
~
Wederzijds vertrouwen
En engagement is er in Den Haag. Het land dat op Winternachten in de spotlights staat is Turkije (wat is – op immigranten na – de historische verwantschap tussen Turkije en Nederland?) en de organisatoren van het festival moeten ongeveer gedacht hebben: “Nu we een Midden-Oosters land hebben, kunnen we lekker actueel zijn.” De paneldiscussie gaat dan ook over de “situatie van wederzijds wantrouwen tussen Oost en West.” In het publieksdebat wordt de ontwikkelingssamenwerking tussen Nederland, Suriname en de Antillen onder de loep genomen.
Verboden woorden
Wat heeft al dat engagement nog met literatuur te maken? Natuurlijk kan een schrijver zijn boek gebruiken om een politieke of morele boodschap over te brengen. Engagement kan zelfs tot hele mooie boeken leiden. Maar dit soort discussieonderwerpen hoort eerder thuis op een politiek congres dan op een literair festival. Gelukkig vinden deze discussies plaats in de namiddag en blijven de vrijdag- en zaterdagavond gereserveerd voor werkelijke winternachten: optredens waarbij woord en beeld om elkaar heen draaien en elkaar versterken. Dat kan hele interessante dingen opleveren: schrijvers tonen filmfragmenten en spreken over verboden woorden.
Gouden punttieten
Op vrijdagavond kun je zien en horen hoe onder andere Hagar Peeters, Simon Vinkenoog en Def P. hun commentaar op een krantenfoto tot een gedicht hebben gevormd. Willem Jan Otten laat filmfragmenten zien en gaat in op het gebod “gij zult geen beelden maken”. Ook is er een Javaanse wajang-poppenspeler, die ook sigarettenpakjes en bananenschillen tegen het licht houdt. De zaterdagavond is wat meer politiek geladen: schrijvers als Annejet van der Zijl gaan in op de historische vraag hoe de blanke door de eeuwen heen naar de zwarte heeft gekeken en nu nog kijkt. In een andere zaal kiezen schrijvers en essayisten als Bas Heijne een beeld dat verboden zou moeten worden, zoals bijvoorbeeld de gouden punttieten van Madonna. Michaël Zeeman gaat daar tegenin door te kijken naar de (on)mogelijkheid van het verbieden van woorden. Dat je daarbij af en toe een politiek geluidje hoort, moet kunnen. Maar misbruik een literatuurfestival niet voor politieke discussies. Geniet van Winternachten om de literatuur en bewaar dat engagement maar voor een andere keer.
Misschien ook iets voor u
Meeslepende hardrock, niet meer en niet minder
Mensen van Zuid-Amerikaanse afkomst beginnen de komende jaren steeds meer invloed te krijgen binnen het Amerikaanse samenleving. Ondanks verwoede pogingen van de VS om alle grenzen met het zuiden potdicht te houden, neemt de groep Latino’s snel toe en zal binnen een aantal jaren meer dan de helft van de Amerikanen van origine Spaanstalig zijn. Ill Niño is een rockband die ontstaan is uit deze Latino-cultuur en daar ook zichtbaar trots op is. Na vier studio-albums komen ze nu met een dvd met een concert en aantal videoclips. Ze geven hoog op over hun afkomst, maar de vraag is hoeveel invloed dit op de muziek heeft.
~
De nu-metal van Ill Niño doet erg denken aan St. Anger, de laatste plaat van Metallica die door velen verketterd is, maar wel degelijk een album is waarin lekkere dynamische muziek wordt neergezet die je geen moment met rust laat. Ditzelfde geldt eigenlijk voor de muziek van Ill Niño. Het is toegankelijke hardrock waarin ook nog de ruimte wordt genomen om in rustige delen de stem van Cristian Machado tot zijn recht te laten komen. Machado is ook op het podium een charismatische zanger die in staat is met zijn persoonlijkheid een song neer te zetten.
Geen cross-over
~
Balans tussen gepraat en muziek
De dvd geeft een compleet beeld van de carrière van de band tot nu toe. Het concert zelf duurt helaas maar een kleine drie kwartier. Naast een vijftal videoclips is ook een aantal interviews opgenomen, waaronder de special The real world of Ill Niño die even lang is als het concert. Ook hebben alle bandleden een bekentenis op de dvd gezet, maar dit wil helaas het niveau niet overstijgen van “ik heb het wel eens met twee/drie vrouwen tegelijk gedaan.” Dit grote aantal extra’s is natuurlijk leuk, maar op zich is de balans tussen gepraat en de daadwerkelijke muziek nu wel een beetje zoek. Ik had liever nog een uurtje langer naar het concert zitten kijken, dan te horen op welke wijze de bandleden het andere geslacht genomen hebben.
Goede
Ill Niño heeft met Live From The Eye Of The Storm een aardige dvd afgeleverd die vooral opvalt door de grote hoeveelheid extra’s. Meer live-opnames hadden echter geen kwaad gekund. Algemeen valt over hun muziek te zeggen dat deze minder speciaal is dat de bandnaam doet vermoeden. Het is gewoon lekker meeslepende hardrock met veel dynamiek. Niet meer en niet minder.
Ill Niño
Album: Live From The Eye Of The StormMisschien ook iets voor u
Dagboek van een staatsgevaarlijke puber
In de voortdurende paranoia die Rusland ten tijde van het communisme in zijn greep hield, werden de mensen bij bosjes opgepakt. De ene omdat hij zich in een dronken bui negatief over Stalin had uitgelaten, de ander omdat hij een vreemde familienaam had. Liever honderd onschuldigen in de cel dan één schuldige op straat, dicteerde het wantrouwen aan de partijbonzen.
In een dergelijk klimaat is het niet vreemd dat het achttienjarige meisje Nina Loegovskaja (1919-1993), de dochter van een revolutionair, werd opgepakt. Op grond van passages uit haar geheime dagboek werd Nina beschouwd als een staatsgevaarlijke terrorist die van plan was Stalin te vermoorden en zodoende werd ze weggestopt in een van de vele strafkampen.
Nina’s dagboek werd in 2001 teruggevonden in de archieven van de KGB. Het bleek zorgvuldig bestudeerd te zijn en is op vele plaatsen onderstreept. Daardoor is het vrij nauwkeurig na te gaan op basis van welke passages Nina veroordeeld is. Ik wil leven is vooral interessant doordat de oorspronkelijke onderstrepingen zijn overgenomen, waardoor je als het ware over de schouder van de muggenzifterige frikken van de NKVD (de voorloper van de KGB) mee kunt kijken. Het dagboek geeft zodoende niet alleen inzicht in het alledaagse leven en denken van een nuchter en intelligent jong meisje dat onder het sovjetregime leefde en zich daar fel tegen keerde, maar het biedt ook een interessant inkijkje in de humorloze gedachtekronkels van NKVD-medewerkers.
Ik vermoord hem!
Voor de hedendaagse lezer zijn de beschuldigingen van de NKVD nauwelijks serieus te nemen. De viertienjarige Nina schrijft weliswaar: “Ik vermoord hem [Stalin] zo snel mogelijk! Ik moet wraak nemen voor mezelf en voor mijn vader”, maar dit kan toch moeilijk als een moordcomplot beschouwd worden. Allereerst zal een veertienjarige die de middelen en de contacten mist om zo’n complot ten uitvoer te brengen, nauwelijks serieus hebben overwogen Stalin te vermoorden. Bovendien schrijft Nina dit op een moment dat ze woedend is over het feit dat haar vader een verblijfsvergunning is geweigerd.
~
Pessimisme verboden
Niet alleen de politiek getinte passages waarin Nina zich tegen het communisme richt werden onderstreept, maar ook allerlei andere, schijnbaar doodgewone opmerkingen. Bijvoorbeeld: “Het leven is, als je nuchter om je heen kijkt, zo’n zinloze en stomme grap.” Deze gedachte die bij elke normale puber wel eens op zal komen, werd door de communisten als verderfelijk beschouwd. In het communisme was dergelijk pessimisme verboden. Ook Nina’s negatieve opmerkingen over haar uiterlijk, zoals: “Nooit zal iemand weten wat mijn eigen lelijkheid mij gedaan heeft”, zijn uit de boze. Een goede sovjetburger behoorde zulke gedachten niet te hebben en werd geacht geen belang te hechten aan uiterlijke vertoon en lichamelijke schoonheid.
Door de selectie die de NKVD maakte, ontstond er een portret van Nina als iemand die niet alleen staatsgevaarlijke ideeën had, maar ook een negatieve, kwaadaardige persoonlijkheid vol van haat en jaloezie. De nadruk kwam te liggen op de passages waar Nina reflecteerde op de betekenisloosheid van het leven en haar suïcidale neigingen beschreef. Elk spoor van afwijkend gedrag werd door de NKVD onderstreept, zodat dit later tegen haar kon worden gebruikt.
Barbaarse martelingen
De veroordeling, die in feite niet meer dan een formaliteit was, werd uiteraard bloedserieus genomen en Nina’s moest zoals gebruikelijk een hele rij misdaden bekennen. Wat ze grif deed, aangezien ze volstrekt niet bestand was tegen de barbaarse martelingen die men haar deed ondergaan. Na ‘het proces’ werden zij en haar familie veroordeeld tot vijf jaar Goelag-archipel en zeven jaar Siberië. Nina overleefde deze zware jaren en stierf pas in 1993. Ze heeft haar in het dagboek aangekondigde plannen om schrijfster te worden echter nooit verwezenlijkt.
Prijs: 19,90
Bladzijden: 400
ISBN: 90 630 514 76
Misschien ook iets voor u
Ruimte voor de zwakken
De jonge Zach Braff, in Amerika bekend van zijn rol in de televisieserie Scrubs, debuteert als regisseur en scenarioschrijver met The Garden State, waarin hij zelf de hoofdrol van Andrew Largeman speelt. Als kind moest Andrew noodgedwongen uit het ouderlijke huis vertrekken en deze gebeurtenis heeft diepe sporen bij hem nagelaten. Hij probeert een acteercarrière van de grond te krijgen in Los Angeles en heeft jaren geen contact gehad met zijn familie in ‘Garden State’ New Jersey.
~
De vader van Andrew spreekt voor de zoveelste keer zijn antwoordapparaat in met het verzoek ditmaal wel te reageren. De reden hiervan is dan ook uiterst belangwekkend en indringend. De moeder van Andrew is om het leven gekomen bij een glijpartij in de huiselijke badkuip en vader wil dat zijn zoon bij de begrafenis aanwezig is. Andrew besluit dat hij deze noodlottige gebeurtenis, ook al kan hij er geen traan om laten, niet kan negeren en keert na negen jaren tijdelijk terug naar huis. Hier wacht hem een pijnlijke confrontatie met zijn vader, de vrienden van vroeger en vooral met zichzelf.
Clichés
~
Medicijnen
Als Andrew eenmaal is teruggekeerd naar zijn oude omgeving, blijkt dat hij het imposante assortiment medicatie dat hij al jaren gebruikt bewust niet heeft meegenomen. Voor het eerst in jaren durft Andrew clean te zijn. Hij begint te beseffen hoe de door zijn vader, die psychiater is, voorgeschreven medicijnen zijn gevoelens jarenlang hebben onderdrukt. Hij functioneerde wel, maar leefde hij ook? Andrew negeert de adviezen van zijn vader om de pillen weer ter hand te nemen en herontdekt zichzelf. Eindelijk begint hij weer te voelen, ook al is dat in het begin vooral veel pijn. Maar hij blijkt ook liefde te kunnen voelen, als hij Sam (Nathalie Portman) ontmoet, die hem stimuleert opener te worden over zichzelf en zijn verleden. Uiteindelijk is Andrew zo sterk dat hij de confrontatie met zijn vader aandurft en blijkt welke kracht hij bezit. In een vlammend betoog rekent hij overtuigend af met de trauma’s uit zijn opvoeding.
Zoektocht
The Garden State is een verbluffend originele en indrukwekkende film over de zoektocht van een individu naar zichzelf en ware vrijheid. Op geen enkele manier worden clichés bevestigd en dat maakt de film bijzonder en inspirerend. Overtuigend wordt de ontwikkeling van Andrew van pillenslikkende twijfelaar naar zelfverzekerde jongeman in beeld gebracht. De wens van Andrew om zichzelf te ontdekken blijkt zo sterk dat pil noch mens hem tegenhoudt. De moed en de eerlijkheid die hij heeft om de confrontatie met zichzelf aan te gaan worden zeer overtuigend geëtaleerd door hoofdrolspeler Zach Braff en dat maakt diepe indruk. De dialogen tussen Andrew en Sam zijn geestig, intiem en ontroerend.
Verbaal duel
In zijn vriendenkring doet hij wel mee aan XTC-experimenten maar hij houdt alles in de hand. Andrew is en blijft de charmante anti-held, die oogt als een onderkoelde macho, maar het niet is. Hij blijkt een zachtmoedige, gevoelige en kwetsbare jongen die vooral weer wil voelen en leven. De succesvolle zelfontplooiing van Andrew komt de spanning aan het slot van de film niet ten goede. Hij is zo sterk gegroeid in zijn gevoelsbeleving, dat vader, in het rechtstreekse verbale duel met zijn zoon, de antwoorden en het weerwoord op het verhaal van zijn zoon pijnlijk schuldig moet blijven. Het is één van de weinige minpuntjes van The Garden State.
De humor in de film is heerlijk ironisch, subtiel en stijlvol en maakt dat de film niet te zwaar wordt aangezet en een positieve ondertoon houdt.
In Day of the Lords van Joy Division zong Ian Curtis al dat “there’s no room for the weak”, maar The Garden State maakt ons het tegengestelde duidelijk: er is wel degelijk ruimte voor de zwakken.
The Garden State
Regie: Zach BraffJaar: 2024
Misschien ook iets voor u
Myjer speelt hilarisch Triviant van zijn leven
.
~
Als reactie op Adéhadé beschreven we de stijl van Myjer als volgt: “Myjer ramt door, loopt door en praat door. Hij werkt naar een visuele climax toe en heeft leuke verbindende elementen.” Verder valt op: “Myjer is in staat met zijn lichaam bewegingen te maken die er zelfs in ‘slow motion’ nog snel uit zien.” In Yeee-haa! heeft Myjer deze stijl geperfectioneerd. Zo is hij nog sneller, wat vooral opvalt in een imitatie van zijn eigen vader. Ook zijn de verbindende elementen, zoals het Triviant van zijn leven, nog duidelijker aanwezig. Hij heeft geen zware boodschappen in zijn programma, hoewel hij ons wel mee wil geven dat het verstandig is om een condoom om te schuiven als je een hoer op Curaçao bezoekt.
Volledig de weg kwijt
~
Imitaties zijn ongeëvenaard
Een andere kracht van Myjer is dat hij waanzinnig knap stemmen na kan doen. Zo laat hij in Yeee-haa! razendsnel een tiental imitaties de revue passeren. Vooral de manier waarop hij Stef Bos en Henk Westbroek nadoet zijn ongeëvenaard. Typerend is wel dat hij na tien seconden per stem wel weer genoeg heeft laten horen en door gaat naar zijn volgende onderwerp. Normaliter zijn er zelfs bij de groten der aarde momenten waarop je even op adem kunt komen, maar die ruimte gunt Myjer je niet: hij raast zonder mededogen door, zodat je maximaal driekwart van de grappen in volle omvang tot je kan nemen. Voor de rest zul je op de dvd moeten wachten.
Pionnen
Hoewel Jochem Myjer nog in staat zou zijn op een zeepkist tijdens een bijeenkomst van het verbond van verzekeraars de lachers op zijn hand te krijgen, maakt hij toch veel gebruik van theatertechnieken. Hij heeft vijf mooie ‘pionnen’ achter zich staan die op verschillende manieren belicht kunnen worden. Dit concept biedt ongekende mogelijkheden. Zo loopt hij op een gegeven moment op de wallen en zijn alle vijf de pionnen rood. In het ziekenhuis zijn ze weer fel wit. Ook speelt hij met dit decor het eerder genoemde Triviant van zijn leven.
Leuke avond bezorgen
Als reactie op Adéhadé noemde 8WEEKLY Myjer een belofte voor de toekomst. Gelukkig hoeven we deze hoogdravende conclusie niet in te trekken, want wederom bewijst Myjer van unieke waarde te zijn voor het Nederlandse cabaret. Zijn stijl is natuurlijk en uniek en hij is typerend voor een nieuwe generatie die maar één doel heeft: het publiek een leuke avond bezorgen.
Yeee-haa! is nog te zien tot juni 2005 en waarschijnlijk zelfs tot november 2006.
Yeee-haa! (Jochem Myjer)
Artiest: Jochem MyjerGezien op donderdag 13 januari 2005 in het Stadstheater, Zoetermeer
Misschien ook iets voor u
Dode creativiteit
/ 0 Reactiesdoor: Lennard Dost0 SterrenNa de dood van radiogoeroe John Peel, volkszanger André Hazes en regisseur/columnist Theo van Gogh ontvielen ons de afgelopen periode nog een viertal illustere creatieven. Op deze plaats bewijst 8WEEKLY hen in willekeurige volgorde de laatste eer.
Tom Wesselman
~
In de schaduw van Warhol en Lichtenstein (die meer bezig waren met media) werd Tom Wesselman bij het grote publiek vooral bekend door zijn Great American Nudes. In de Volkskrant schreef Rutger Pontzen daarover: “De pinups, afgebeeld in billboard-stijl, werden iconen van de seksuele vrijheid in de jaren zestig, vanuit mannelijk perspectief gezien. Geprononceerd door hun gelakte nagels, oranje-rode tepels en roze-rode lippen, met op de achtergrond altijd een nonchalant brandende sigaret.”
Tom Wesselman stierf op 17 december 2004 in het New York University Medical Center aan de gevolgen van complicaties na een hartoperatie. Hij werd 73 jaar oud.
Will Eisner
~
The Spirit onderscheidde zich van andere strips door zijn atmosferische lichtgebruik, cinematografische invalshoeken en originele scripts. Daarbij verkende Eisner graag de verschillende mogelijkheden qua tekstweergave en lettertype, en begon hij elk nummer met een nieuw logo. Over het tekenen in zwartwit verklaarde Eisner eens in een interview: “I prefer black-and-white line because it is closer to the reader’s mind. That is, color has an interrupting effect in that it complicates the visual. Black-and-white is a more direct commitment.” Eisner wordt ook vandaag de dag door veel collega’s nog steeds beschouwd als één van de belangrijkste striptekenaars ter wereld en heeft daarmee bewezen dat strips niet enkel geschikt zijn voor kinderen. Zijn boek over de kunst van het stripmaken, Comics and Sequential Art, wordt tegenwoordig gerekend tot de beste in zijn soort en het in 1978 verschenen A Contract with God is wel omschreven als de eerste Amerikaanse ‘Graphic Novel’. Niet voor niets draagt de hoogste Amerikaanse onderscheiding voor striptekenaars sinds 1988 de naam ‘Will Eisner Award’. Eisners meest recente werk zijn de hervertellingen van novelles en mythes zoals Moby Dick. In 2002 publiceerde hij zijn, naar nu blijkt, laatste boek Sundiata, over een West-Afrikaanse koning dat deels is gebaseerd op historische feiten, en deels op een mythe.
Will Eisner stierf op 3 januari jl. op 87-jarige leeftijd aan de gevolgen van een mislukte bypass-operatie.
Jan Lavies
~
Jan Lavies werd in 1902 geboren in Den Haag en is bij het grote publiek vooral bekend vanwege zijn art deco-achtige afbeeldingen van de schepen van de Holland-Amerikalijn. Aanvankelijk was hij voorbestemd om tekenleraar te worden, maar het reclamevak bleek interessanter: vlak voordat hij examen zou doen aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag, vertrok hij naar Duitsland. In 1925 vestigde Lavies zich in Nederlands-Indie en vanaf dat moment raakte zijn carrière in een stroomversnelling. Verantwoordelijk daarvoor was de publicatie van een omslagontwerp voor het weekblad d’Oriënt. Op Java ontwierp Lavies onder meer tentoonstellingsstands, folders en kofferetiketten voor hotels en advertenties en affiches voor importfirma’s. Tot zijn opdrachtgevers behoorden de Koninklijke Pakket Maatschappij (K.P.M.), General Motors, de Japanse firma Daishin, Shell, Esso, Sport in Beeld en het eerder genoemde d’Oriënt. Recentelijk (2002) organiseerde het Gorcums Museum een tentoonstelling rond Lavies’ werk waarbij de kunstenaar zelf nog aanwezig was en werd zijn werk tentoongesteld als onderdeel van de expositie Uitgerookt? Roken in de reclame (Museum voor Communicatie, Den Haag). Daarnaast is Lavies opgenomen in o.a. de collectie van het Instituut Collectie Nederland (ICN), het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) en talloze particuliere verzamelingen.
Jan Lavies overleed dinsdag 4 januari op 102-jarige leeftijd in zijn woonplaats Gorinchem.
Susan Sontag
~
Voor de kunst zag Sontag drie taken weggelegd: verblijden, informeren en transformeren. Na de aanslag op het World Trade Center van 11 september 2001 kwam ze in het nieuws toen ze felle kritiek uitte op de rol die de Verenigde Staten speelt in de wereld. Daarmee was ze een van de voornaamste vertegenwoordigers van het vrije woord. Het zal haar niet in dank zijn afgenomen, maar die controverse was een wezenlijk onderdeel van haar strategie. Sontag schreef zeventien boeken, waaronder Notes on Camp (1964) en On Photography (1977), die werden vertaald in meer dan dertig talen. In 2000 kreeg ze voor haar roman In America de prestigieuze Amerikaanse National Book Award. Tevens regisseerde ze films (o.a. Duet for Cannibals) en theatervoorstellingen.
Susan Sontag overleed op dinsdag 28 december 2004 op 71-jarige leeftijd in New York na een jarenlange strijd tegen leukemie.
In memoriam: Tom Wesselman, Will Eisner, Jan Lavies, Susan Sontag
Nog te zien tot: zondag 13 oktober 2024Misschien ook iets voor u