Boeken / Strip

Toen we van de Duitsers verloren

recensie: Toen we van de Duitsers verloren

~

Tekenaar en schilder Guido van Driel is sinds zijn eerste stripalbum Vis aan de wand niet meer weg te denken uit de Nederlandse stripcultuur. Met name zijn vorige boek De fijnproever werd alom met bewondering ontvangen. Zijn nieuwste werk laat zich lezen als een autobiografische roman. De auteur neemt ons mee terug naar zijn jeugdjaren. Om precies te zijn 8 juli 1974: de dag na ons desastreuze verlies van de Deutsche Mannschaft op de groene mat.

De stijl waarin het verhaal is uitgebeeld is onnavolgbaar. Met fraaie schilderachtige platen creëert de auteur een kleurrijke en adembenemende momentopname in ons zo roerige tijdsgewricht.

Nieuwbouwwijk

Het album bevat een aantal lagen. In eerste instantie maken we uitgebreid kennis met Jonas, een jongen uit een nieuwbouwwijk in Zaandam. Het is mooi om te zien hoe Guido van Driel de belevingswereld van deze jongen vormgeeft: de nieuwsgierige ietwat bevreemdende kijk op de wereld en de drang zich hierin een eigen identiteit en plaats te verschaffen. Jonas is vooral een dromer die moeite heeft het tempo van de tijdgeest bij te houden. Dit levert een paar mooie ontroerende scènes op die de lezer op een treffende manier laat kennismaken met de wereld
gezien door de ogen van een tiener.

Ziekelijke obsessie

~

Onder al dit jeugdsentiment broeit nog iets anders: de verdwijning van Heleentje Donkers, een meisje uit de buurt. Deze geschiedenis vormt de tweede laag van het verhaal. Haast onmerkbaar maken we stapje voor stapje kennis met de moordenaar van Heleentje. Via fragmenten wordt ons uit de doeken gedaan dat deze 43-jarige vrijgezel als tiener in de oorlogsjaren zijn enige liefde bruut verloor, hetgeen hem heeft opgezadeld met een ziekelijke obsessie.

De scènes waarin de beweegredenen van deze man worden ontrafeld, vormen het minst geslaagde deel van het verhaal. Door Nabokov’s Lolita er bij de haren bij te slepen, doet het nogal geforceerd aan. De man zelf blijkt een wat eendimensionale pedofiel te zijn, die langzaam verteerd wordt door zijn verboden verlangens. Verder was het mooier geweest als de ultieme daad niet zo ver was uitgewerkt. Laat het onheil maar sluimeren, onderhuids maar o zo gruwelijk.

Zo spelen de oorlogsgevoelens duidelijk door alle verhaallijnen heen; drukken een inktzwarte stempel op het leven van de personages.

Aan het eind komt alles tenslotte samen. Op intelligente wijze worden de onderlinge verbanden duidelijk gemaakt, waarna alle puzzelstukjes op hun plaats vallen. Wat volgt is de berusting dat alles gaat zoals het gaat. Onomkeerbaar en onaantastbaar.