We kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
Deze cookies verzamelen informatie die in geaggregeerde vorm wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn, of om ons te helpen onze website en applicatie voor u aan te passen om uw ervaring te verbeteren.
Als u niet wilt dat wij uw bezoek aan onze site volgen, kunt u dit in uw browser hier uitschakelen:
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
De volgende cookies zijn ook nodig - U kunt kiezen of u ze wilt toestaan:
U kunt meer lezen over onze cookies en privacy-instellingen op onze Privacybeleid-pagina.
Disclaimer en privacybeleid
Het schrijnende spel van de hoer
Aanvankelijk is de naaktheid van de vrouw op het podium genant. Ze verruilt het ene sexy speelpakje voor het andere, in afwachting van de volgende klant. Ondertussen kijken de toeschouwers aan tegen blote borsten, blote billen. Maar gaandeweg wordt dat blote lichaam voor de toeschouwer even normaal als voor de hoer die de actrice in Triptiek neerzet. Elke klant wil een nieuw spel, en de hoer verkleedt zich voor de rol die van haar wordt verwacht. Al doende geeft ze een schrijnend kijkje in de achtergronden en drijfveren van zomaar een hoer.
Het theater is een bordeel. We betreden de zaal via een roze gang, aan weerszijden voorzien van peeskamertjes. Als uiteindelijk ook de naamloze hoer de zaal binnenkomt gaan de gordijnen naar buiten dicht. Het spel gaat beginnen. Alleen blijkt de hoer geen anonieme wipkip. Ze is een persoonlijkheid met een jeugd en ouders. Ze komt uit de provincie, ze zat zelfs op een kloosterschool, en nu studeert ze keurig netjes literatuurwetenschappen. Maar de grens naar de seksindustrie is makkelijk overschreden. Ze kotst op het idee, maar het hoerenleven en de reacties van haar lichaam fascineren haar ook.
~
Ouders
Triptiek is goeddeels een monoloog van Anniek Pheifer. Ze speelt een kind dat zich in de steek gelaten voelt door een “slapende moeder” en een vader die “wacht op het einde der tijden” en die ze verdenkt van hoerenbezoek. Haar ouders vinden het vast onbegrijpelijk dat ze haar lichaam verkoopt, maar zij vindt dat ze het er zelf naar hebben gemaakt. Tegelijkertijd schetst ze een deerniswekkend beeld van de hoerenlopers, van mannen met idiote wensen en fantasieën, die zich verlagen omdat ze seks willen. En de hoer zelf, die is langzamerhand de tel kwijt van het aantal “pikken dat ze heeft gepijpt”. Actrice Anniek Pheifer gooit haar ziel en zalig in de strijd om deze rol te spelen in Triptiek bij het Nationale Toneel. Ze jubelt en ze jankt, ze weet het zeker en ze twijfelt toch, ze triomfeert en ze lijdt pijn: Pheifer zet hier haar sterkste rol tot nu toe neer.
Bataille
Regisseur Franz Marijnen mag graag wroeten in de duistere krochten van de menselijke geest. (Zie ook de recensie van De Meiden). Hij slaagt daarin het beste wanneer hij dicht blijft bij dierlijke driften. Geen wonder dat hij periodiek terugkeert bij de Franse schrijver George Bataille (1897-1962), met zijn nogal ranzige seksuele fantasieën en zijn fascinatie voor bordelen. Deze keer combineert Marijnen op toneel een verhaal van Bataille met de teksten van de Frans-Canadese schrijfster Nelly Arcan (1975). De laatste beschreef haar persoonlijke ervaringen in het boek Hoer. Resultaat van deze optelsom is het relaas van een hoer, aangevuld met de drijfveren van de hoerenloper (gespeeld door Stefan de Walle).
~
Vette kater
Niet helemaal evenwichtig in deze voorstelling is de overgang van de hoer naar de hoerenloper. Het personage van de vader van de hoer valt samen met dat van de hoerenloper die Stefan de Walle speelt. Een man die, gefascineerd door prostituee Madame Edwarda, met haar meeloopt de nachtelijke stad in, wat onvermijdelijk leidt tot een vette kater. Want een hoer is nu eenmaal nooit zomaar een vrouw die je liefhebt. Die invalshoek is er een beetje met de haren bijgesleept. Al is het idee mooi: we hebben het verhaal van de hoer gezien, wie zijn toch die mannen die deze treurigheid in stand houden? Zonder klanten geen prostitie, zonder prostituees geen klanten.
Confronterend
Maar die wat overbodige man is de enige wankeling in een verder magistraal mooie voorstelling. Dat is te danken aan Anniek Pheifer. Zij laat enerzijds zien hoe het hitsige spel van de hoer in zijn werk gaat, om anderzijds voortdurend uit die rol te stappen en als normale vrouw uit te leggen wat dat afgedwongen spel met je doet. Zo wordt Triptiek confronterend en schrijnend, maar ook grappig en diep-menselijk.
Triptiek is dit seizoen te zien t/m 22 april. Klik hier voor de speellijst.
Nationale Toneel - Triptiek
Artiest: Nationale ToneelGezien op vrijdag 31 maart 2006 in Locatie, Scheveningen
Misschien ook iets voor u
Indrukwekkend meesterwerk
De stripmakers Jean-Claude Gal en Jean Pierre Dionet zijn bij het grote publiek geen bekende namen, maar genieten bij een beperkte groep een geweldige reputatie. Hoewel hun samenwerking door de vroege dood van Jean-Claude Gal beperkt bleef tot het hier besproken album De wraak van Arn en het binnenkort eveneens bij uitgeverij Sherpa te verschijnen De legers van de veroveraar, hebben ze een stukje stripgeschiedenis voortgebracht dat niet onderschat mag worden. Met deze luxueuze uitgave krijgen de liefhebbers een laatste kans om het werk van deze twee talentvolle auteurs aan te schaffen.
~
In dit omvangrijke boek zijn de verhalen De wraak van Arn en De triomf van Arn samengevoegd. Beiden verschenen ooit al eens bij uitgeverij Arboris. Het verhaal draait om koningszoon Arn, wiens vader door een tegenstrever is vermoord. Arn brengt zijn jeugd in gevangenschap door, maar wordt onderwezen door Nera, een wijze oude man, die wegens kritiek op de nieuwe heerser ook in de gevangenis is gezet. Arn weet uit zijn gevangenis te ontsnappen en vol wraakgevoelens trekt hij door een bar landschap om wraak te nemen op de man die zijn vader vermoordde en zijn jeugd verpestte. Het verhaal klinkt simpel en in wezen is het dat ook, maar de sfeer die ermee gepaard gaat is van zo’n hoog niveau dat het oppervlakkige verhaal niet stoort. De volgende tekstfragmenten zijn een mooi voorbeeld van hoe Dionnet nog meer sfeer oproept dan de prachtige tekeningen van Gal al weten voort te brengen:
Dit soort stukken tekst, rustig verspreid over vele pagina’s, maken dit boek een genot om te lezen en verheffen De wraak van Arn tot een episch verhaal, dat je als lezer helemaal laat meeleven met Arn. Het moge duidelijk zijn: voor de diepgang moet je ergens anders zijn en ook de handelingen van Arn zijn niet altijd even logisch, maar alles staat in dienst van het gevoel dat dit boek bij je moet oproepen. En daar slaagt het wonderwel in.
~
Zeer mooi tekenwerk
Voor dat gevoel is echter meer nodig dan sfeervolle teksten en daar doet Gal zijn duit in het zakje. Hij werkte extreem langzaam, maar het resultaat was er dan ook naar: met een buitengewone beheersing van het tekenen in zwart-wit laat Gal in dit album zien dat er met zijn dood een groot tekenaar verloren is gegaan. Sommige tekeningen lijken wel gravures, zo gedetailleerd zijn ze, en vooral de paginagrote landschappen zijn adembenemend. Als Gal een gebouw tekent dan zie je overal minuscule details en bij de landschappen is het zo mogelijk nog preciezer: werkelijk elk puntje lijkt het resultaat van een hele hoop verbeteringen. Ook de personages lijken vaak net weggelopen uit een foto. Gals beheersing van licht en donker zorgt bij vlagen voor mooier tekenwerk dan elke andere strip in dezelfde tekenstijl. Waar sommige tekenaars nog wel eens moeite hebben met de anatomie lijkt het alsof Gal moeiteloos telkens weer de perfecte houding op papier weet te zetten. Net als bij de landschappen lijkt dit te danken aan zijn eindeloze geschaaf aan elke tekening.
Hoewel De wraak van Arn niet perfect is (daar is het verhaal te voorspelbaar voor) komt het er dicht bij in de buurt. In zijn genre is het in elk geval een boek op eenzame hoogte, want door het prachtige tekenwerk van Gal en de sfeervolle teksten van Dionet ga je als lezer op in het boek, en beleef je het avontuur samen met Arn. De luxe uitgave van Sherpa is prachtig verzorgd en gelimiteerd tot 1000 exemplaren, en is voor de liefhebbers van epische verhalen of prachtig realistisch tekenwerk een absolute must.
Prijs: 39.95 (hardcover, zwart-wit)
Bladzijden: 125
ISBN: 90 75504 69 1
Misschien ook iets voor u
Spel tussen tafellaken en servet
.
.
Rock ‘Roll werd door de jeugd meteen met warm onthaal verwelkomd, terwijl het door de ouderen werd gezien als boodschapper van de duivel. Nu worden er over dit fenomeen steeds meer kritische studies geschreven, waarin zowel sociale als politieke structuren worden blootgelegd, die aan de hand van dit fenomeen kunnen worden waargenomen. De tentoonstelling Next level. Art, Games & Reality lijkt aan te geven dat men er klaar voor is het fenomeen ‘gaming’ onder de loep te nemen.
Naast alle aandacht die mediakunst – of nieuwe media – de afgelopen jaren heeft gekregen, is het nog vrij ongewoon om de amusementsspelletjes, die in sneltreinvaart worden geproduceerd en vernieuwd, een kritische blik te gunnen. Natuurlijk zijn er in grote mediatentoonstellingen regelmatig werken te zien die een relatie hebben tot computer games, in de zin dat ze gebruik maken van dezelfde mechanismen, of beïnvloed zijn door de visuele stijlen die in games voorkomen. Maar vanuit de hoek van de organisatoren is er nog niet veel gedaan om de spellen een verdieping te geven. Door de titel van de tentoonstelling in het Stedelijk Museum CS wordt de indruk gewekt dat dit moment nu gekomen is, maar de ‘Next level’ blijkt niet gehaald.
Tentoonstelling door TMF
De tentoonstelling omvat een verzameling van game presentaties en kunst die gebruik maakt van gametechnieken of zich er visueel op baseert. Helaas is het nogal een beperkte weergave van wat er te vinden is op het cross-over gebied van kunst en games. Het overgrote deel van de tentoonstelling bestaat uit games geselecteerd door de Gamekings, wel bekend van hun programma op TMF. Dit in combinatie met het gaming jargon op de muren in flitsend ontwerp van Machine, wijst er op dat deze tentoonstelling eigenlijk meer als een kennismaking voor de ouders met de belevingswereld van hun kinderen is bedoeld. Van alle games die zijn geselecteerd is er maar een die er echt uitspringt omdat hij je echt aan het denken zet: het online spel Worlds of warcraft. Naast het scherm hangt de veelzeggende uitleg dat dit het eerste virtuele land is dat door meer dan vijf miljoen mensen actief wordt bewoont. De verschuiving van de verkozen realiteit doet angstvallig denken aan de sci-fi drama Avalon (2001), een film waarin een (illegaal) virtual reality spel het leven van talloze mensen beheerst en uiteindelijk ook hun einde wordt. Helaas lijken de andere spellen uit de trukendoos van de Gamekings alleen maar uitgekozen op hun formele levensechtheid of hun waarde als curiositeit.
Naast de vele games is het vooral kunstenaar Brody Condon, wiens werk expliciet afkomstig is uit de gamecultuur, die met de scepter zwaait. Een flink aantal montages van gamefragmenten waar Condon de spelfiguren andere dan de oorspronkelijke bedoelde handelingen laat uitvoeren, pogen de overlappingen tussen werkelijkheid en spel te openbaren. Soms gebeurt dit juist doordat de oorsprong ver verwijderd is van het effect, zoals bij het werk Karma Physics, Elvis (2004) waar de bewegingscoördinaten voor een sterfscène zijn toegepast om de King weer tot leven te wekken. Toch komt ook Condons werk niet veel verder dan spielerei waar er een beetje geknutseld en geëxperimenteerd wordt met gametechnieken zonder tot denken aan te zetten.
Spelenderwijs leert men?
Al met al maakt Next level. Art, Games & Reality weinig indruk. Het heeft meer weg van een lokkertje om kinderen al vroeg het museum in te krijgen, dan dat er een serieuze poging wordt gedaan een verdieping in dit cross-over gebied te vinden. De uitzonderlijk vele educatieve projecten om de tentoonstelling heen bevestigen dit. Het is een schril contrast met de opmerkelijke tentoonstelling Pong die onlangs in de Kunstverein Stuttgart werd gepresenteerd. Door een iets strakker kader te scheppen is het de curatoren hier wel gelukt een interessante link tussen kunst, werkelijkheid en de gamecultuur te leggen. Aan het begin van maart werd de tentoonstelling in het Stedelijk Museum in jongerenmagazine Glamcult hoopvol aangekondigd door Marco Demoet:
Helaas, het Stedelijk behandelt het onderwerp op de gebruikelijke wijze, als niets anders dan een kinderspeeltje.
Brody Condon, Geert Jan Mulder e.a. - Next level. Art, Games and Reality
Gezien in: Stedelijk Museum, AmsterdamNog te zien tot: zondag 18 juni 2006
Misschien ook iets voor u
Wonderbaarlijk stuk filmgeschiedenis
De broertjes Shaw, oorspronkelijk bioscoopeigenaren, groeiden na de tweede wereldoorlog al gauw uit tot de grootste filmproducenten van China, en behielden deze positie totdat in de jaren tachtig de genres waarin ze zich specialiseerden uit de mode raakten. Nog steeds worden de films vaak niet echt serieus genomen, ondanks studies van grote namen als David Bordwell. Maar dat de historische kung fu- en zwaardvechtklassiekers van de Chinese filmgiganten een mijlpaal zijn in de filmgeschiedenis, staat buiten kijf.
Hun invloed is ook aanzienlijk: Quentin Tarantino mag dan in zijn Kill Bill-tweeluik dwepen met de vergane glorie van de Shaw Brothers, hun impact op een hele generatie oosterse filmmakers is veel belangrijker. Niet alleen gevierde actiefilmmakers als Hark Tsui en John Woo (die zijn carrière begon als assistent-regisseur bij een Shaw-regisseur) haalden hun inspiratie uit de Shaw-films, maar alle gevierde Aziatische filmhuisnamen (Edward Yang, Yimou Zhang en Kar-Wai Wong bijvoorbeeld) werden met de Chinese formulefilms grootgebracht. Wong maakte met Ashes of Time nota bene zelf een heuse zwaardvechtfilm, en Zhang scoorde pas echt een hit toen hij bewapende helden door de lucht liet vliegen in Hero.
Duizend films
De Shaws schreven geschiedenis met een enorme reeks genrefilms, waarvan de vechtfilms het bekendst zijn geworden. Toen de productie goed op gang kwam werd massaproductie ingevoerd; zodra het studiocomplex Movie Town in de jaren zestig eenmaal voltooid was, werden daar voor de Shaws al gauw zo’n 25 films per jaar geschoten. Het gigantische studioterrein van de Chinezen spreekt nog steeds tot de verbeelding, en het lijkt onvoorstelbaar dat zoveel films op dezelfde plek op werden genomen, hoewel de doorgewinterde kijker al gauw dezelfde locaties in verschillende films herkent. De buitenlocaties hadden vlaktes, bergen, een meer, bruggen, en zelfs een replica van de Chinese Muur, de binnencomplexen technische studio’s, eetzalen, oefenruimtes, barakken en appartementen. Er werkten zo’n 1200 mensen dag en nacht aan de filmproducties, en de sterren en regisseurs, die in exclusieve dienst van de Shaws stonden, woonden op het terrein.
Zo produceerde de Shaw Brothers in hun hoogtijdagen (medio jaren zestig tot medio jaren tachtig) meer dan duizend films. Men vermoedde dat de negatieven van deze ontzagwekkende filmschat verloren waren gegaan. Maar het overgrote deel bleek in uitstekende staat te verkeren toen de rechten van de gehele collectie in 2000 eindelijk verkocht werden aan distributiegigant Celestial Pictures. Die maatschappij nam twee jaar later de ontzaglijke klus op zich om een selectie van niet minder dan 760 films te restaureren en op dvd uit te brengen. Dit is waarschijnlijk het grootste filmrestauratieproces dat ooit ondernomen is: nog steeds wordt elke maand een aantal films opgepoetst en klaargestoomd voor een dvd-uitgave, in origineel ‘Shawscope’-formaat, met gecorrigeerde kleuren en een vlekkeloze soundtrack. Wie wel eens een videoversie van een Shaw-film heeft gezien, zal versteld staan van het verschil.
Ballet
Dutch Filmworks heeft prettig genoeg een tiental van de films voor de Nederlandse liefhebber beschikbaar gesteld. Die selectie bevat voornamelijk ware vechtklassiekers van de drie grote regisseurs Cheh Chang (Che Zhang), King Hu (Chin-Chuan Hu) en de jongere Kar-Leung Lau (Chia-Liang Liu), maar ook wat onbedoeld hilarische genrerommel als Oily Maniac en Mighty Peking Man– de Chinese King Kong. Helaas ontbreken de talloze operaverfilmingen, musicals, melodrama’s en contemporaine misdaadfilms, zodat je geen helder beeld krijgt van al de producties van de Shaws. Maar de liefhebber zal er niet om malen dat de nadruk op kung fu- en zwaardvechtfilms ligt: de uitgekozen films behoren tot het beste wat de genres ooit opgeleverd hebben. King Hu’s invloedrijke Come Drink With Me (1966) bijvoorbeeld was een van de eerste ‘moderne’ zwaardvechtfilms, die het genre opnieuw populariseerde; een unieke film met zijn balletachtige choreografie, en met bovendien een vrouw als held. Een ander voorbeeld is Kar-Leung Lau’s The 36th Chamber of Shaolin (1978). Deze film begint met de clichés van een kung fu-drama, maar blijkt al gauw een magnifiek schouwspel vol verrassingen, met enthousiaste acteurs en een grote technische finesse, met name in de montage (alleen overmatig gebruik van de destijds vernieuwende techniek van de zoomlens dateert de film). Humor zou pas later zijn intrede in het genre doen, en het is Lau die hiermee de weg baande voor latere idolen als Jackie Chan en Sammo Hung.
De Nederlandse schijfjes kosten een schijntje, en dat is er ondanks de zeer fraaie verpakking helaas aan af te zien: de extra’s zijn verdwenen, en de ondertiteling is een amateuristische sjabloonvertaling. Kleine kanttekeningen bij zo’n schitterend kijkje in een wonderbaarlijk stuk filmgeschiedenis.
Shaw Brothers Collection
Regie: Diverse regisseursJaar: 2024
Distributeur: Dutch Film Works
Misschien ook iets voor u
Een overgestileerde crash
.
A big and bold stroke
“Dirty But Clean Pierre”, voor de burgerlijke stand Peter Finlay, heeft een leven achter de rug dat wat opbouw betreft veel op zijn boeken lijkt. Hij werd in 1961 geboren in Australië maar groeide op in Mexico, waar zijn vader om carrièreredenen met zijn gezin naartoe verhuisde. De Finlays waren rijk en Peters kindertijd was rustig en luxueus. Toen hij negentien was begon de zaak te ontsporen: eerst stierf zijn vader, niet lang daarna werd de familie financieel geruïneerd door de nationalisering van de Mexicaanse banken. Daarna veranderde het leven van DBC in een neerwaartse achtbaanrit: hij begon geld te lenen, eerst voor zijn familie, later voor zijn eigen drugs. Hij maakte enorme schulden, lichtte onbekenden op (onder andere door ze wijs te maken dat hij het goud van Montezuma wist te vinden), bedroog zijn eigen vrienden en dacht naar eigen zeggen toen hij tegen de dertig liep: “How the fuck did I get here?”.
De berichten uit de jaren negentig zijn tegenstrijdig. Pierre zelf beweert dat hij zich als kluizenaar terugtrok, en, al luisterende naar Russische orkestmuziek, zich aan zijn “big and bold stroke” wijdde: een roman schrijven. Het was een poging om in één klap een normaal leven te beginnen én zijn schulden af te kunnen betalen. Zijn debuut móest een succes worden. En het ongelooflijke gebeurde: Vernon God Little werd een verkoopsucces en dat niet alleen, het werd direct geconsacreerd door de gevestigde literatuurwereld met de toekenning van de Man Booker Prize, een van de meest prestigieuze onderscheidingen in mondiaal letterenland.
Doelgerichte ontsporing
De afgekickte (“clean”) maar nog even vuile Pierre keert nu, drie jaar na zijn doorbraak, terug met Ludmila’s Broken English, een boek geschreven onder aanmerkelijk minder gecompliceerde omstandigheden dan zijn eersteling. Het boek zelf is juist gecompliceerder. Twee verhalen uit ‘de nabije toekomst’, om en om verteld, worden pas over de helft van het boek met elkaar verweven. In het eerste verhaal draait het om de Britse Gordon-Marie (“Bunny”) en Blair Heath, een voormalig Siamese tweeling die pas op hun drieëndertigste fysiek worden gescheiden en losgelaten uit hun verzorgingstehuis.
Na de volledige privatisering van de overheid en daarmee van het zorgsysteem, is het simpelweg goedkoper om de broers aan de “care in the community” over te laten. De Heaths reageren zeer verschillend op de plotselinge (bewegings-)vrijheid: Blair tracht zich op alle mogelijke manieren te storten in de overspannen wereld van de open markt en het hoogkapitalisme, het ‘geloof in jezelf’ en de vrije sex, terwijl Bunny enkel terugverlangt naar de beschermende koepel van hun verzorgingstehuis.
Het tweede verhaal speelt in Ublilsk, een postcommunistisch ministaatje in de Kaukasus, beschreven als “a compacted heap of dung and snow”. Het toch al instabiele republiekje staat op het punt te worden veroverd door het nabije Gnezvarikstan en oorlog, geweld, armoe, honger en dood dreigen. De knappe, jonge Ludmila woont in een boerengehucht maar droomt van een vlucht uit haar armoedige leven. Met haar minnaar Mikhail wil ze proberen de “the fountainhead of war”, het Westen, te bereiken; daar moeten immers vrede en overvloed te vinden zijn. Een maffe, maar niettemin geloofwaardige reeks incidenten leidt ertoe dat Ludmila uiteindelijk haar foto post op een Russische bruiden-website, waarna de link met de Britse tweeling gelegd kan worden en een orgiastische botsing tussen oost en west plaats kan vinden. Pierre werkt zelfbewust en doelgericht naar die ontsporing toe.
Overstilering
De satire is duidelijk – ligt er zelfs wat dik op-, het Westen, het Kapitalisme, onze hedonische party-wereld: we kunnen het in onze zak steken. Maar wie dat wil doen krijgt wel te maken met Pierre’s stijl, die met ‘bloemrijk’ nog maar zeer ten dele is beschreven. Het lijkt erop dat dit de toegevoegde waarde is van een Pierre-roman in rust geschreven, maar het had beter zonder gekund. Voorbeelden: in Ludmila’s Broken English loopt of kijkt niemand. Bij Pierre heet lopen “bowling”, “booming over”, “washing along like sperm” en kijken omschrijft hij met “curl an eye”, “beach a fat eye”, “throw a volley of blinks”, “poke deadly eyes”. Het is even aardig, maar al snel vermoeiend lezen en vooral zo onwaarachtig als wat: het boek wil zo ontzettend graag stilistisch origineel en anders zijn, dat het zo gekunsteld en nep wordt als een bos plastic tulpen met lichtjes erin. Het boek is een crash, maar een overgestileerde crash.
Ludmila’s Broken English heeft niettemin een hoop te bieden: een venijnige maar humoristische blik op de stand van zaken, politiek en moreel, maar ook de ‘kladderadatsj’ aan het einde en de (letterlijk vertaalde?) overdreven formele frasentaal der sombere Kaukasiërs. Maar of het nu aan de ’tweede-boek-koorts’ ligt of iets anders: de stijl haalt veel van de vaart uit de Pierre-ervaring, en juist van die vaart moet hij het hebben. Hopelijk vliegt DBC Pierre de volgende keer weer wat harder, rauwer en onopgesmukter uit de bocht.
Nederlandse vertaling: DBC Pierre • Ludmila’s gebroken Engels • Uitgever: Podium • Prijs: € 18,50 (paperback) • 331 pagina’s • ISBN 9057590573
Prijs: 19,50 (paperback)
Bladzijden: 318
ISBN: 0571215181
Misschien ook iets voor u
Wraak in woord en beeld
/ 0 Reactiesdoor: Charissa van der Vlies / beeld: Nanco Dolman, campagnebeeld: BOEM 0 Sterren~
~
~
Familietragedies zijn tegenwoordig weer aan de orde van de dag. Daarmee is de voorstelling Thyestes helemaal van deze tijd. Thyestes is een multimediale solovoorstelling van Jörgen Tjon a Fong. De oorspronkelijke mythe gaat over de Griekse staat Mycene waar een nieuwe koning moet komen. De broers Thyestes en Atreus maken beiden aanspraak op de troon. Het mondt echter uit in een bloederige broedertwist waarin de ene broer een vreselijk plan verzint om wraak te nemen op zijn broer die hem de troon ontnam. Tijdens een verzoeningsmaaltijd schotelt Atreus Thyestes zijn drie zoons voor. Zich van geen kwaad bewust eet Thyestes zijn eigen kinderen op en wordt het levende graf van zijn eigen nageslacht. Het is de ultieme wraak van Atreus. Wraak was in de beschaving van de oude Grieken iets vanzelfsprekends. Waar nu deze rauwe vorm van wraak (gelukkig) afschuw opwekt, was het destijds je plicht om wraak te nemen op degene die jou of je geliefde iets had aangedaan.
Tjon a Fong plaatst deze Griekse tragedie over ultieme wraak in een modern jasje. De voorstelling speelt zich af op het toneel van de Grote Zaal, zowel acteurs als publiek bevinden zich op het toneel. De makers hebben gekozen voor een multimediale vorm die helemaal past bij de jeugdige doelgroep die het zappen tussen disciplines gewend is. Er wordt gebruik gemaakt van live gesamplede en gemanipuleerde beelden, dia’s, poppenkast, vocoders, dancemuziek en traditioneel toneel. Jammer genoeg wordt de voorstelling hierdoor ook rommelig en komt de verhaallijn niet goed uit de verf. Met deze multidisciplinaire vorm van theater moet je oppassen dat je niet al je kruit in een keer verschiet. De dramatische lijn van het verhaal komt op deze manier niet goed over.
Het had allemaal wat geconcentreerder en scherper gemogen. Met name wanneer Tjon a Fong op een gegeven moment besluit om de broers van mensen uit het publiek op te gaan bellen, om hen te vragen wat het ergste is wat de broers elkaar ooit aangedaan hebben, haalt dit enorm de vaart uit het stuk. Tjon a Fong is een goed en charismatisch acteur, daar ligt het niet aan, maar dit stuk smeekt om een dramatische spanning. Door het gebrek hieraan komt het publiek er pas vrij laat achter waar het in dit verhaal nou precies om gaat: wat voor afschuwelijks de ene broer de andere aandoet. Gedurende de voorstelling kom je alleen via flashbacks te weten wat Atreus’ motivatie was voor zijn verschrikkelijke daad. Dit terwijl de plot eigenlijk al in de epiloog bekend wordt gemaakt. Zeker als je de mythe van Atreus en Thyestes niet kent is de voorstelling behoorlijk verwarrend. Ook had ik graag meer raakvlakken en verbindingen met het heden terug gezien in de voorstelling. Alleen het gebruik van moderne technieken, is op zich niet zo buitengewoon vernieuwend.
~
Gepassioneerde discussie
Op zaterdag was er een talkshow over het thema en op zondagmiddag was er een debating-wedstrijd over wraak. In een boksring werden stellingen als “Wraak is intelligente mensen onwaardig” en “Eerwraak is geoorloofd als jouw geliefden worden gekrenkt” verdedigd of ontkracht. De winnaar werd bepaald door een decibellenmeter. Het publiek deed goed mee, had een sterke en inhoudelijke mening en er werden verdomd intelligente opmerkingen gemaakt. De deelnemers verdedigden hun mening vol passie en probeerden zoveel mogelijk mensen te overtuigen van hun gelijk. Het was interessant en een beetje griezelig om te zien hoe iemand met een afwijkende mening, je toch weet te overtuigen van zijn of haar standpunt. Als je maar met genoeg emotie en overtuigende feiten over de brug komt, dan kan je waarschijnlijk verzekerd zijn van veel bijval van het publiek.
Dikke huid
Als afsluiter van de zondagmiddag werd de videofilm Olifant vertoond. De film is duidelijk geïnspireerd door Gus van Sant’s Elephant en verwijst ook naar de dikke huid van het dier. Iets wat je nodig hebt om te overleven op straat. De film werd door Amsterdamse scholieren speciaal voor het Wraakfestival gemaakt. De jongeren verzamelden hun eigen ervaringen en ideeën over wraak, deze vormden het uitgangspunt voor het script. Een lowbudget productie, gemaakt met scholieren zonder filmervaring, maar juist daardoor een film die heel puur en echt overkomt. Het gaat over jongeren in de Bijlmer die wraak nemen op elkaar. Iedereen heeft zijn eigen visie op de werkelijkheid en daardoor een eigen waarheid. De film is met 20 minuten te kort om echt diep te graven in de karakters en de beweegredenen van de hoofdpersonen, maar de essentie is duidelijk.
~
Beide avonden werden afgesloten door performances met DJ’s, spoken word optredens, breakdancers en VJ’s. Eboman bijvoorbeeld drukte wraak uit in beeld en geluid en Natasha Jakavleva zong een wraakaria. Er waren ook optredens van onder meer Senna en Kamp18 en DJ’s Babalicious, Taco Fett en DFJef. Kortom, de dagen vol discussie en standpunten mondden uiteindelijk uit in een lekker relaxed feestje.
Doorbroken conventies
Moeten wij het heft in eigen handen nemen? Moet je je inhouden en aanpassen aan de heersende wetten en regels, of zijn er situaties waarin wraak verantwoord is? Of is wraak toch gewoon een teken van domheid, een oerdrift? Iedereen heeft hier zo zijn eigen mening over. Toch heerste er een positief en saamhorig gevoel in de gangen en zalen van de Stadsschouwburg. Het was druk, er waren naast de organisatoren veel vrienden van deelnemers en artiesten aanwezig, maar ook mensen die nieuwsgierig waren geworden door de postercampagne, blogs en communities. Het was een goede combinatie van wat oudere bezoekers en jong publiek. En het streven om met de witte toneelwereld te breken lijkt geslaagd. Ruim de helft van de bezoekers bestond uit een ander, veel jonger en kleurrijker, publiek dan men gewend is in de Stadsschouwburg. Iedereen hing lekker in banken en op zitkussens, er werd smakelijk gegeten en gedronken en een hoop mensen waren gelukkig niet bang om hun mening te geven over dit lastige onderwerp. Het festival was leuk, interessant en afwisselend. Urban Myth is erin geslaagd om een juiste balans te vinden tussen inhoud en entertainment. Een goed initiatief van Urban Myth om een dergelijk – toch controversieel – thema aan te snijden en zo met conventies te breken. Volgende keer iets meer vaart en minder wachtmomenten, dan is het helemaal goed.
Het Wraakfestival komt ook naar Lantaren/Venster in Rotterdam (7 april) en Theater de Poorterij in Zaltbommel (26 april o.v.b.).
Link: Lantaren/Venster
Link: Urban Myth
Misschien ook iets voor u
Jammer, maar dan anders
Oerdegelijk, net als de gemiddelde Bayerische Motor Werke. Dit zuid-Duitse project onder de naam Ms. John Soda is er een dat binnen de grenzen van het toegestane blijft. Schitterend, dat wel, maar het heeft niets dat we nog niet kennen. Terwijl de dingen die ze deden toch wel de nodige scherpe randjes bezaten. Dit keer is het meer schoon kabbelen met de ingrediënten elektronica en analoge instrumenten. Daar kun je je geen buil aan vallen.
Ms. John Soda is sinds het debuut No P. or D. uit 2002 het project van Micha Acher en Steffi Böhm. John Soda was tijden lang de mascotte; noem het hun variant op Iron Maidens’ Eddie. Op t-shirts en platen was de robot te zien en symboliseerde hij hetgeen Ms. John Soda wilde uitdragen: de analoge voorstelling van de digitale wereld. En in die wereld, veelal met de wortels in het kleine Zuid-Duitse plaatsje Weilheim, hebben Acher en Böhm hun sporen al dubbel en dwars verdiend. Acher onder andere bij the Notwist en Tied & Tickled Trio, en Böhm bij Couch en Borrowed Tunes.
De Weilheimvijver
~
Onbevredigend
Hoewel de plaat allemaal mooie popsongs, met alle een digitale ondertoon, bevat, voelt het niet helemaal lekker. Over de schoonheid, met nummers als Hands, het sfeervolle A Million Times of Line by Line, is geen twijfel mogelijk. Andere afwijkende nummers als het rockende Scan the Ways of het electrogeladen No. One zijn allemaal pareltjes. Het enige dat ontbreekt is de kracht, de energie of de overtuiging van andere indietronica, die je uit het verleden zou kunnen kennen. Dubbel, dat is misschien de beste omschrijving. De band haalt zijn doelstelling, zonder twijfel. Alleen het resultaat is voor de liefhebber ietwat onbevredigend.
Ms. John Soda
Album: the Notes and the LikeMisschien ook iets voor u
Het vijfde studioalbum van Placebo is wat je ervan verwacht
Voor haar vijfde studioalbum riep de band van de charismatische, androgyne zanger/gitarist Brian Molko onder andere de hulp in van sexy The Kills-zangeres Alison Mosshart (aka ‘VV’). Je zou bijna gaan denken dat Molko en co willen ‘meeliften’ op het succes van één van de hipste rockduo’s van de afgelopen jaren. Want al verkocht Placebo van zijn laatste reguliere album – het in 2003 verschenen Sleeping with Ghosts – dan wereldwijd 1,4 miljoen exemplaren, ‘hip’ is bepaald niet het eerste woord waar je aan denkt als het over Placebo gaat.
En toch is dat dus niet hoe de vork in de steel zit. Brian Molko blijkt The Kills-zanger Jamie Hince (aka ‘Hotel’) namelijk nog te kennen uit zijn schooltijd en liet diens band al eerder optreden in het voorprogramma van Placebo. Toen voor het puntige Meds een zangeres nodig was, was Hince’s wederhelft, de bevallige Alison Mosshart, een logische eerste keus. Het moet gezegd, het contrast tussen de sexy, zwoele stem van Mosshart en het nasale stemgeluid van Molko pakt goed uit! Geniaal is ook de regel waarmee Mosshart Molko in het refrein met de neus op de feiten drukt: “Baby, did you forget to take your meds?”. Ook REM-zanger Michael Stipe is op Meds van de partij (Broken Promise) al herken je zijn stem dan nauwelijks.
Terug naar vroeger
~
Tekstueel is er sinds 1997 weinig veranderd; nog altijd zijn het de persoonlijke, neo-romantische teksten waarin Molko verhaalt over verbroken relaties en gekrenkt zelfvertrouwen. Een begenadigd tekstschrijver zal Molko wel nooit worden- vaak neigt het zelfs naar rijmelarij-, maar dat is ook niet waar het bij Placebo om is te doen; waar het Molko wel om gaat, is het neerzetten van een bepaalde sfeer. Iets dat ook nu weer uitstekend is gelukt!
Verrassend constant
In vergelijking met de vorige vier reguliere Placebo-albums kent Meds opvallend weinig albumvullers. Eigenlijk mag alleen het gestaag voortkabbelende In The Cold Light of Morning tot die categorie worden gerekend (al is Follow the Cops back Home ook niet heel erg spannend). Wat dat betreft is dit zonder twijfel één van de meest constante Placebo albums tot op heden. Met als hoogtepunten het melancholieke Pierrot the Clown, het onheilspellende Space Monkey, Broken promise, afsluiter Song to Say Goodbye en de eerste single Because I Want You (waarvan Russel Lissack van het hippe Bloc Party inmiddels een remix maakte).
En toch hou ik een dubbel gevoel over aan deze nieuwe van Placebo. Qua energie haalt Meds het namelijk bij lange na niet bij Placebo’s in 1996 verschenen debuutalbum. De bijna Smashing Pumpkins-achtige, logge riffs van het debuut, ze lijken verder weg dan ooit. Dat wisten we natuurlijk al lang, maar toch had ik even goede hoop toen werd gesproken over de ‘sfeer van het debuutalbum’.
Placebo
Album: MedsMisschien ook iets voor u
Intense zielenpijnpop van de bovenste plank
Vergeet the Shins. Echt. Zij mochten misschien de boeken in gaan als de meest succesvolle SubPop-band uit het post-Nirvana-tijdperk. Maar na het horen van Everything all the Time van Band of Horses lijkt dat succes met rasse schreden te vervagen. Het klinkt overdreven; de zoveelste hype in wording, maar: believe the hype. Al is het maar voor deze ene keer. Denk aan een onvermoeibare combinatie van Neil Young, The Beach Boys en My Morning Jacket. Denk aan intense, met hartzeer en zielenpijn gevulde pop van de bovenste plank.
~
onvervalst
Nee, Band of Horses klinkt puur en is ontdaan van tierelantijnen. Hier en daar een aanvullende banjo of een fijne steel guitar, maar dat is alles. Dat neemt niet weg dat de gitaren, zij het bedeesd, wel kunnen scheuren, zoals in Wicked Gil. Vanaf de toepasselijke opener The First Song tot aan het einde van de plaat klinkt de stem van Bridwell als die van Brian Wilson en heeft het de klank en badkamergalm van My Morning Jackets Jim James. Het heeft iets afstandelijks, het geeft het geluid de nodige ruimte en maakt de sound authentiek.
Hoog niveau
De kracht van Everything All the Time zit hem in de nummers en vooral in de bezielende ondertoon. Zoals het dynamische The Funeral, dat met fantastische aanzetten kracht wordt bijgezet, een bijna over the top gedreven zanglijn kent, een geweldige melodische thematiek bevat en daardoor zeer sterk in elkaar zit. De perfecte rust, daarentegen, wordt gezocht met St Augustine, dat met een als harp getokkelde gitaar en een basstem als afsluiter apart en bedaard de energie van de rest van de plaat nog een extra boost geeft. The Great Salt Lake kent de ideale poplijnen, van het niveau van The Beach Boys’ Pet Sounds, terwijl Weed Party door zijn bezieling Everything All the Time zonder moeite naar grote hoogten tilt. Geweldig. Wat een fantastische plaat.
Band of Horses
Album: Everything all the timeMisschien ook iets voor u
Zoek de verschillen
Basic Instinct 2 is als een film die je ooit lang geleden hebt gezien. Hij komt je erg bekend voor, maar je weet niet meer precies hoe hij ook alweer afliep. Dus blijf je kijken.
De plot is dan ook duidelijk een kopie van Basic Instinct. De agent Nick Curran (Michael Douglas) is vervangen door psychiater Michael Glass (David Morrissey), die in opdracht van de politie een profielschets maakt van sexy schrijfster Catherine Tramell. Zij wordt, net als in het eerste deel, gespeeld door Sharon Stone. Glass raakt op dezelfde manier als Curran in de ban van de schrijfster en heeft grote moeite zaken en privé gescheiden te houden. Ook hij raakt daardoor zelf in de problemen. De VS is vervangen door de UK en ziedaar: een nieuwe film.
Seksuele spanning
~
Schrijversechtpaar Leora Barish (Desperately Seeking Susan) en Henry Bean (Internal Affairs) is verantwoordelijk voor het verhaal, en de Britse regisseur Michael Caton-Jones (Rob Roy, City by the Sea en het eveneens erotisch getinte Scandal) neemt hier het stokje over van Paul Verhoeven. Dat kan niet makkelijk geweest zijn, maar hij weet de sfeer van de eerste film perfect te vangen. Ontstond er rond deel één nog een kleine rel om de scène waarin Tramell haar benen over elkaar slaat en de kijker een fractie van een seconde een blik tussen haar benen gunt, in deel twee had de regisseur duidelijk het gevoel een reputatie hoog te moeten houden. Het origineel stond, mede door de bewuste scène, bol van de seksuele spanning. Die kon in deze vervolgfilm natuurlijk niet achterwege blijven, deze spanning hóórt bij de film, en bij Tramell. Al is het anno 2006 een stuk lastiger om nog met seks te choqueren. Gevolg: weer veel naakte lichamen die door en over elkaar krioelen, met nog extravagantere seksuele uitspattingen (een orgie bijvoorbeeld). De seksuele spanning was waarschijnlijk een van de moeilijkste aspecten om te behouden. Het de regisseur wél gelukt, ook Basic Instinct 2 is met recht een erotische thriller te noemen.
Letterlijk gekopieerd
~
Sommige scènes lijken zelfs letterlijk gekopieerd uit het origineel. Zo is er de beroemde ondervragingsscène, waarin Stone haar benen spreidt voor de camera. Zo ver gaat ze in deel twee niet, maar de rest van de scène blijft overeind: daarin ondervraagt psychiater Glass haar naar aanleiding van een ‘ongeluk’ waarbij een beroemde voetballer is omgekomen, terwijl de schrijfster bij hem in de auto zat. Ze steekt een sigaret op en Glass maakt duidelijk dat roken verboden is in het gebouw. Alsof ze het niet heeft gehoord blaast Tramell de rook langzaam uit, de welbekende sexy blik blijft rusten op Glass. Er bestaat geen twijfel over wie de touwtjes in handen heeft tijdens het gesprek.
Geen tweede Douglas
Toch doet het geen recht aan Basic Intinct 2 om te stellen dat deze film een regelrechte kopie is. Het verschil zit met name in het karakter van Glass. Hij en Curran hebben niet zoveel met elkaar gemeen, behalve dan dat ze allebei als een blok voor Tramell vallen (maar welke man doet dat niet?). Beide karakters worden achtervolgd door hun eigen verkeerde keuzes uit het verleden (Curran heeft per ongeluk onschuldige toeristen doodgeschoten, Glass heeft een moordenaar verkeerd ingeschat en vrijgelaten, die toen toch iemand vermoordde), maar er is duidelijk niet gezocht naar een tweede Michael Douglas. Gelukkig maar, want tv-acteur David Morrissey zet een overtuigende succesvolle doch getergde psychiater neer. En waar Curran uiteindelijk naast Tramell in bed belandt, gaat Glass ten onder in het web van leugens en bedrog dat zo vakkundig gesponnen is.
Maar omdat ook deze film weer een open einde heeft en de vraag of de schrijfster nu wel of niet een seriemoordenares is, weer onbeantwoord blijft, bekruipt de kijker toch het gevoel naar een herhaling te zitten kijken. Op deze manier kun je namelijk wel honderd Basic Instincts maken, en dat is geen compliment.
Basic Instinct 2 is echt een ‘deel twee’. Waarom deze film nu precies is gemaakt, is niet helemaal duidelijk, ik had aan Basic Instinct genoeg. Basic Instinct 2 voegt niets toe aan het eerste deel, er is slechts met dezelfde bouwstenen een variant gemaakt van het origineel. Hoewel de cast en regisseur uitstekende prestaties leveren en de film echt niet slecht is, is hij wel een herhaling van de eerste. Helaas.
Basic Instinct 2
Regie: Michael Caton-JonesJaar: 2024
Misschien ook iets voor u