Wat beweegt mensen om in alle vroegte naar een platenzaak te gaan om een stukje muziek te scoren? Het is natuurlijk de verzamelwoede en vooral de gecreëerde schaarste door de platenmaatschappijen. Van sommige items, die speciaal voor Record Store Day (RSD) worden uitgebracht, wordt slechts een beperkt aantal exemplaren geperst, en de platenhandelaar moet maar afwachten hoeveel er hem worden toebedeeld. De verzamelaar, die echt iets wil hebben, moet ‘op jacht’ naar het felbegeerde zwarte goud. Niet alleen door heel Nederland werden exclusieve vinylplaten, cd-releases en promotiematerialen uitgebracht die alleen op deze dag verkrijgbaar zijn; RSD is een grootschalig wereldwijd muziekevenement waar meer dan 2.000 onafhankelijke platenzaken aan mee doen. Of de artiest nu al een volledig uitverkochte clubtour in het vooruitzicht heeft of slechts debuteert op RSD, er wordt met liefde gespeeld en geluisterd. Een kleine impressie…

Stille dood voor de streamingdiensten (Rico Stroobant)

In amsterdam lijkt een grafsfeer te hangen, maar dan op een positieve manier. Bij Concerto in de Utrechtsestraat opent Anne Soldaat met een persoonlijk praatje. Samen met zijn band gaan ze ons voor in een muzikaal gebed, “opdat de online streamingdiensten een stille dood tegemoet gaan.” Hiermee maakt hij direct een duidelijk statement dat met gejuich uit het publiek ontvangen wordt. Zijn stem is vandaag niet geweldig, maar hij weet dit helemaal te compenseren door veel zelfspottende opmerkingen te gebruiken. De band stopt zelfs even met spelen als ze een meisje met vingers in haar oren zien staan om vervolgens het lied zo zachtjes mogelijk nogmaals uit te voeren. Ook de cover van Tim Buckley en een compleet andere uitvoering van ‘Iron Man’ versterken de gemoedelijke sfeer.

Compleet anders daarentegen is het optreden van de Gallowstreet Brass Band ruim twee uur later. Met een geïmproviseerd geplakte microfoon op de sousafoon en een moersleutel als triangelstokje, brengen zij keiharde, meedogenloze afro-funk. Het podium lijkt echter niet heel geschikt voor de band; vanwege de ruimte kan het publiek niet helemaal losgaan, ondanks het beweeglijke karakter van de bandleden. Naast het instrumentbangen komen ze daardoor niet veel verder dan gewoon hard scheuren op hun instrumenten.

De grafsfeer wordt compleet gemaakt door Kovacs, waarvan nauwelijks een glimp op te vangen is. Het lijkt erop alsof de wolflady zelf dit keer verslonden wordt door het publiek. Met haar herkenbare wolvenmuts begeleidt door een tv-crew, laat ze haar donkere, grauwe stem horen. Ze zingt werkelijk fantastisch, zoals we van deze opkomende artieste verwachten, maar spookt verder helaas niets bijzonders uit op het podium. Haar bekende liedjes worden gespeeld, waardoor er na een tijdje een sleur in het optreden komt en veel hetzelfde gaat klinken.

Theatraal vermaak

Nee, wie meer vermaakt wilde worden, kon beter een paar straten verderop bij Recordfriend in de Sint Antoniebreestraat aanschuiven. Hoewel hier nog minder ruimte beschikbaar is dan bij Concerto, weet het Broken Brass Ensemble een geweldig speels optreden neer te zetten. De energieke leden maken optimaal gebruik van de locatie door het aanwezige publiek, dat aan twee kanten staat, helemaal mee te laten zingen — tegen elkaar! Daarnaast wordt er technisch ook bijzonder goed gespeeld met onder andere multitonen van de basspeler op de sousafoon. De combinatie van New Orleans Jazzgeluiden en invloeden van funk, zweept het publiek helemaal op. Menig mens waagt zich dan ook onder de tromboneschuif door naar de kassa. De platen van de band verkopen terecht als warme broodjes over de toonbank, alhoewel ook hier een lid per se ‘dood’ moet gaan tijdens een lied om het theatrale karakter van het optreden en de sfeer te versterken.

Wim’s Muziekkelder (Maarten Buser)

Ook in Doetinchem hangt een behaaglijke sfeer, al bleek dat niet elk optreden dat ook uitstraalde. Één van de optredens die er te bewonderen is in Wim’s Muziekkelder is Paulusma, de band rond Jelle Paulusma, ex-lid van Daryll-Ann. Hij vond het vorig jaar in een interview nog nodig om uit te halen naar Justin Bieber: “over Bieber hoor je over drie jaar niks meer.” Heel verantwoord natuurlijk, Bieber dissen. Zo klinkt Paulusma de band ook: ontzettend verantwoord, tegen het saaie aan. Het klinkt allemaal best prima, en vooral de pianopartijen zijn naar behoren, maar het blijft allemaal te veilig. Er is meerstemmige zang, er zijn ingehouden gitaarsolo’s, enzovoort. Er is niet echt een hoogtepunt. De muziek lijkt bedoeld te zijn om de jaren zestig naar het heden te teletijdflitsen, maar klinkt vooral als een jaren negentig-band die de jaren zestig recyclet; eigenlijk niet meer van deze tijd dus. In de teksten wordt bovendien opzichtig verwezen naar The Beatles en de Summer of Love (enigszins misplaatst vals sentiment: Paulusma was toen twee). Uiteindelijk doet het optreden toch weer aan dat ene interview denken, waarin Paulusma verder zuurpruimde: “bij jonge bands lijkt het alsof alles is gerepeteerd.” Zijn eigen muziek klinkt helaas minstens zo bedacht en a-spontaan. Het optreden is absoluut degelijk en best prima, maar de sfeer wordt er uiteindelijk behoorlijk cynisch van.

Sounds, Tilburg (Joost Festen)

Het is heel bijzonder om te zien hoe druk het is rond de vinylbakken om negen uur in de ochtend, terwijl de eerste kopers met het linnen tasje gevuld met lekkers voor de oren de winkel alweer verlaten. Soms blij en soms teleurgesteld en snel op weg naar een andere deelnemende platenzaak. Zoveel platenzaken die het hele jaar door echt een goed repertoire verkopen zijn er helemaal niet meer! De selectiecriteria voor het evenement zijn blijkbaar wat ruimer geworden, waardoor ook handelaren in louter tweedehands zich scharen bij de deelnemers.

Felbegeerd

Bij de RSD-bak tref ik een dame die liever niet op de foto wil met haar ochtendgezicht, maar zich wel de moeite heeft getroost vroeg uit de veren te gaan om de felbegeerde live-plaat van Sly & Family Stone te pakken te krijgen. Ze heeft geluk, want Sounds heeft er één toebedeeld gekregen, en om kwart voor negen is deze nog niet door iemand anders gekocht. Haar dag kan niet meer stuk! En zo zijn er veel liefhebbers die hun slag slaan. Zelfs een picture disc single van A-ha gaat voor de prijs van bijna 37 euro over de toonbank. Gelukkig is niet alles zo duur! Voor de snelle kopers is er zelfs een bijzonder en gratis singletje op rood vinyl van The Kik & Armand met ‘Snelle Jongens’ en ‘Fuck the Blues’; volgens het label een single met twee B-kantjes.

Naast veel aandacht voor de bijzondere releases, is het de hele dag gezellig druk in de platenzaken. Bijna in iedere deelnemende zaak zijn ’s middags diverse optredens en is voor iedereen wel iets te vinden naar zijn of haar muzikale smaak. Zo had Sounds een fraai programma, dat startte om drie uur en tot een uurtje of zes duurde, met acts als Yama, Bjorn van der Doelen, Okieson, King Hiss, Boef, en de Gelogeerde Aap, met als afsluiter een akoestische sessie van de rockband Vanderbuyst. Tijdens die optredens wordt de gezelligheid ondersteund door tegen kostprijs verkrijgbare drankjes. Sounds laat zich van zijn beste kant zien en horen! Hoewel de optredens volgens oog- en oorgetuigen Wil en Birgit Opstals niet van het allerhoogste niveau zijn, wordt er veel goedgemaakt door de voortreffelijke sfeer. Een geslaagde dag voor de platen en de platenzaken!