Een blije film die een lichtpuntje is voor elke vertwijfelde kijker is elk jaar wel te vinden, maar komt dit jaar wel uit heel onverwachte hoek. In Calling E.T. gaat de Nederlandse filmmaker Prosper de Roos op zoek naar buitenaardse intelligentie. Want wat gebeurt er als wij als planeet contact maken leven buiten onze eigen planeet? Wereldwijd is er een kleine groep mensen die zich met dit onwaarschijnlijke scenario rekening houdt en zich op het onvoorstelbare voorbereidt.

DEEL 1 | DEEL 2 | DEEL 3 | DEEL 4 | Interview Nikolaus Geyrhalter | Interview Prosper de Roos

Hoe kom je aan het idee?

Ik las ooit op internet over het protocol en toen dacht ik: bestaan er naast noodplannen voor overstromingen en terroristische aanslagen ook plannen voor zoiets absurds? Na die eerste kennismaking ben ik gaan researchen en kwam uit bij deze groep. Internationaal zijn er zo’n 40 a 50 mensen mee bezig, een groep die bestaat uit wetenschappers, juristen, diplomaten, enzovoort. Ze zijn allemaal verbonden aan de Academie van Astronauten in Parijs. Het merendeel is Amerikaans, maar ze komen van over de hele wereld. Hierin ben ik gaan zoeken naar interessante protagonisten voor de documentaire.

De opbouw van de documentaire via het protocol, heb je dat bewust gedaan om de toegankelijkheid te verhogen?

Dat ook, maar ik heb natuurlijk ook gekeken waar iedereen mee bezig is. Zo is er iemand die zich vooral richt op de taal, een ander op de vraag wat het voor de mensheid betekent, weer een ander is zo gepassioneerd dat hij zijn eigen radioschotels in zijn achtertuin heeft gebouwd. Ik heb gezocht naar mensen die naast hun bijdrage ook vanuit hun persoonlijke beleving over het onderwerp konden praten. Bij dit onderwerp was het ook echt nodig om een hoop informatie te geven, anders blijft het te abstract. De belangen, verlangens en hoop van mensen, en wat het voor ons zou betekenen als mensheid.

De aarde is een kosmische gloeilamp. Het enige wat ze doen is radiotelescopen omhoog richten om iets op te vangen. De van onze aarde afgelekte signalen zweven inmiddels al bij Mars en ze gaan ervan uit dat dat ook andersom geldt. Een heel basale theorie in feite. Niets wordt uitgesloten, maar de onderzoekers gaan ervan uit dat ze via radio het eerste contact zullen maken. Maar een andere beschaving kan net zo goed een andere beheersing van de natuurwetten hebben, en eropuit trekken met ruimteschepen. Of wellicht zijn ze al onderweg.

Ben je er zelf ook anders tegenaan gaan kijken?

Ja, ik geloof wel dat er buitenaardse intelligentie bestaat. Er zijn tegen de 400 miljard sterren in ons melkwegstelsel, en er zijn ook nog eens miljarden melkwegstelsels. De kans dat wij de enige planeet zijn waar intelligent leven is heel klein. Ik zou dat heel raar vinden.

Gaan wij dat nog meemaken?

Dat weet ik niet maar ik hoop het wel natuurlijk. Ze hebben een honderdtal signalen opgevangen. De beroemdste, het WOW signal, zit ook in de film. Rond de veertig daarvan zijn ze verder aan het onderzoeken, maar die kunnen ze nog niet thuisbrengen. Probleem is dat de signalen erg kort duren. Ze moeten het langer kunnen opvangen om het voldoende te kunnen analyseren. Waarschijnlijk zijn ze afkomstig van een buitenaardse beschaving, maar het kan ook een vreemd natuurverschijnsel zijn. Let wel, ze bekijken op dit moment nog maar 1% van de sterrenhemel. Er zijn niet genoeg instrumenten om die helemaal te bekijken. De telescoop in Puerto Rico is een van de sterkste ter wereld, maar er is niet genoeg geld. Het onderzoek wordt vaak gedaan naast het astronomische werk. Dan prikken ze er een computertje bij om tegelijkertijd naar buitenaardse radiosignalen te zoeken. Er is een instituut dat werkt via private financiering en die hebben afgelopen jaar een serie van kleine telescopen gemaakt die samen krachtiger zijn dan de telescoop in Puerto Rico. Die verzameling wordt alleen gebruikt voor de zoektocht naar buitenaardse intelligentie. Ze worden onder andere gefinancierd door Microsofts Paul Allen en het bedrijfsleven.

Die willen er dus wel graag bovenop zitten?

Ja, dat is ook de reden waarom het in Amerika gefinancierd kan worden. Ze denken dat het misschien het goud of de Tefalpan van de toekomst kan zijn. De ex-klasgenoot uit het clubje van Gates is eigenlijk een uitzondering, een idealist. Hij zoekt met de telescoop van Arecibo en het systeem dat hij gebouwd heeft werkt met vrijwilligers. Mensen thuis kunnen met hun computer inloggen en meehelpen om data te helpen analyseren. Dat zijn privé-personen, studenten en ook instituten. Zijn idee was dat er een hele krachtige computer ontstaat, als maar genoeg mensen inloggen. En dat blijkt ook, want inmiddels is het de krachtigste ter wereld en wordt het project niet meer alleen gebruikt voor de zoektocht naar buitenaardse intelligentie maar ook voor bijvoorbeeld de analyse van nieuwe medicijnen. Het project waarmee ze naar buitenaardse intelligentie zoeken heet seti@home.

En de dissident, de Rus die lak aan dat protocol heeft?

In dat protocol staat dat je geen signaal in de ruimte mag sturen of mag antwoorden op een signaal van buiten voordat er internationaal overleg is geweest. Hij heeft daar maling aan en stuurt gewoon signalen de ruimte in. Daar kwam ik tijdens de research – die met tussenposen wel 4 of 5 jaar in beslag heeft genomen – achter.

Dit is mijn eerste lange documentaire. Ik heb wel kortere gemaakt, onder andere 25/01/’95 (2003). Dat is een portret over de dag dat de wereld dichtbij een een nucleaire holocaust is geweest, eigenlijk zonder dat iemand het wist. Zes mensen vertellen wat ze die dag gedaan hebben: een vrouw kreeg een borstvergroting, een ander moest zijn huis uit door een overstroming. (8W: dit incident is bekend geworden als The Norwegian Rocket Incident.)

Heb je altijd van die combinaties waarin zowel veel humor als diepe ernst zitten?

Ja, dat vind ik wel leuk (giechelt). 25/01/’95 is gemaakt voor Docuzone maar heeft maar kort in de bioscoop gedraaid. Jammer, maar qua film is Nederland wel echt een buitenbeentje in Europa en in de wereld. Wij hebben geen echt bioscoopklimaat. Dat heeft ook zo zijn invloed op hoe films worden gemaakt en hoe of ze hun weg vinden naar de bioscoop. Hier dus vaak niet.

Calling E.T. is voor Nederland 3 met de NPS gemaakt, met steun van het Nederlands Fonds voor de Film en het Fonds voor Nederlandse Culturele Omroepproducties en het COBO-fonds.

Dat zijn er een heleboel. Is het daardoor makkelijker?

Nou ja eigenlijk maar ten dele. Meer financiering betekent dat je sneller op zoek kunt gaan naar een personage in Amerika, Puerto Rico of Rusland. Maar moeilijker is dat je meer ‘kapiteins op een schip hebt’. Die fondsen lezen een script en zeggen dan ‘Ja, dat vinden we leuk, maar dit is wat minder en dat moet nog wat sterker worden uitgewerkt’. Je hebt dus met veel meer mensen rekening te houden en daar moet je je in kunnen vinden. Maar dat maakt wel dat soms een project wat langer duurt, dat is de realiteit van de Nederlandse filmwereld. Onderweg staat het soms zomaar een half jaar stil omdat het geld op dat moment op is, en je later moet terugkomen.

Was dat een probleem in de montage?

Jazeker, het was een heel gepuzzel. Met sommige dingen wijk je dan af van het script, maar tijdens het draaien moet je je ook laten verrassen. Door de Rus werden we bijvoorbeeld – met de nodige Russische gastvrijheid – op sleeptouw genomen. Je laat dat dan ook gebeuren want je weet dat je dit wil draaien. Bij andere mensen was het inderdaad zoals ik van tevoren had bedacht. Ik had ze natuurlijk allemaal al een keer ontmoet. Ik heb niks echt geënsceneerd maar soms krijg je ook echt een cadeautje wat je van te voren niet kan verzinnen. Al die mensen hadden dus in het kantoor ‘van die groene mannetjes staan’. Dat was dus echt heerlijk. Ik ben er tevreden over en de reacties zijn over het algemeen ook positief. Calling E.T. is vanaf 3 januari in het IDFA on Tour programma te zien, en in februari staat hij in Rialto (Amsterdam) geprogrammeerd. Ook komt de film in verkorte versie op tv, maar wanneer is nog onbekend. Verder hoop ik natuurlijk dat hij op zoveel mogelijk tv-stations en festivals te zien zal zijn.

Weet je al wat de volgende film gaat worden?

Ik heb wel een aantal ideeën, maar een broedende kip mag je niet storen. Ik ben twee fictie-ideeën aan het uitwerken en een documentaire-idee. Ik vind het allebei leuk want in fictie kan je weer heel andere verhalen vertellen dan in een documentaire. Een idee gaat bijvoorbeeld over een groep mensen en de dood. Af en toe maak ik ook een korte experimentele film. Ik kom van de St. Joostacademie in Breda, dus ik ben wel breed georiënteerd. Uiteindelijk maak ik natuurlijk alleen maar films over onderwerpen die mij interesseren. Dan maak je ook het mooiste werk en lever je de beste dingen.

Het is toch ook maf dat bijna niemand weet dat het protocol bestaat?

Dat is ook leuk aan documentaires maken, het is eigenlijk een korte studie. Het is een soort reis door de geest, waar je je fantasie op los kan laten. Maar je loopt wel tegen grenzen aan, want je kan niet alles verzinnen. Er moet een gemeenschappelijkheid zijn tussen ‘ons’ en ‘anderen’ om contact te kunnen maken.

Je leert ook in dat proces. Zo kwam ik er ook achter dat ik religie niet kon overslaan, gewoon omdat 90 tot 95% van de wereldbevolking religieus is. Er is maar een heel klein percentage wat niet in God gelooft en daar kan je niet aan voorbijgaan. Veel mensen verwachten dat buitenaards leven ook iets religieus, een missie of iets goddelijks met zich meebrengen. De Italiaanse filosoof komt dan vanuit zijn eigen beleving bij het Katholieke geloof uit. Met name hoe de Kerk daar tegenaan kijkt. Van het Vaticaan mag het, die hebben geen moeite met buitenaardse wezens omdat ze ook door God zijn gecreëerd. Toen de film af was heeft het Vaticaan zijn fiat uitgesproken: het is oké om te geloven in buitenaardse wezens. Het serieuze probleem – is Jezus alleen op deze planeet geweest of ook op andere en is hij gestorven voor onze zonden of ook voor die van andere planeetbewoners – is een kwestie waar ze waarschijnlijk minder snel uit zullen komen.

Iedereen laat daar inderdaad in de film zijn eigen stukje over los. In die zin is het een hele blije film. Vind je dat zelf ook?

Ja ik vind het zelf ook een hele hoopvolle en optimistische film. Maar hij heeft ook een aantal andere boodschappen. Ik hoop eigenlijk dat de mensen zich realiseren dat de film niet zozeer over buitenaards leven gaat maar meer over ons en hoe we met elkaar moeten leren communiceren. In de zin van: jongens, let op met wat we met elkaar en onze planeet doen, want it’s the only space-ship we have in this part of the galaxy. Als ik dat maar een klein beetje weet over te brengen ben ik al tevreden.

DEEL 1 | DEEL 2 | DEEL 3 | DEEL 4 | Interview Nikolaus Geyrhalter | Interview Prosper de Roos

Inhoud: Capturing Reality. The Art of Documentary | Constantin and Elena | Fuel | I Wanna Be Boss | Transit Dubai | Valentino: The Last Emperor | The Women of Sanne Sannes | Youssou Ndour: I Bring What I Love

Alleen al op papier oogt de documentaire Capturing Reality indrukwekkend: 33 documentairemakers uit veertien landen worden hierin over hun vak geïnterviewd. Raakt u ook even geïmponeerd door deze kleine greep? Albert Maysles (Grey Gardens), Errol Morris (Standard Operating Procedure), Heddy Honigmann (O Amor Natural), Werner Herzog (Little Dieter Needs to Fly), Kevin Macdonald (Touching the Void), Hubert Sauper (Darwin’s Nightmare), Nick Broomfield (Aileen: Life and Death of a Serial Killer), enzovoort. Een imposante lijst. Het leverde regisseur Ferrari zo’n zestig uur aan materiaal op – en de nodige hoofdbrekens bij de montage.

Niettemin is het haar gelukt een coherent verhaal te destilleren uit al dat materiaal. Diverse facetten komen voorbij: van de onderwerpkeuze (het onderwerp vindt de maker, en niet andersom, zo lijkt het), via het beeld (moet je als maker zelf filmen of juist niet?), tot de toepassing van ensceneringen, geluid en muziek. Maar de kracht van deze film is tegelijk het grote nadeel. Want aan prettige en interessante gesprekspartners geen gebrek, integendeel. Elke spreker heeft op zichzelf waarschijnlijk genoeg boeiends te vertellen over de films die ze hebben gemaakt en het vak in het algemeen om een aparte documentaire mee te vullen. Maar omdat iedereen aan het woord moet komen betekent het dat er niet echt heel diep op de materie ingegaan kan worden. Het oogt daardoor soms wat braaf en weinig verrassend. Niettemin is de film voor bijvoorbeeld aspirant-documentairemakers, filmstudenten en liefhebbers van het genre verplichte kost. Bovendien maken de vele fragmenten uit documentaires waarmee de gesprekken geïllustreerd worden nieuwsgierig naar die films. Eén tip: wacht nog even op de dvd. Die zal zo’n vier uur aan extra materiaal bevatten. (Marcel Westhoff)
Terug naar boven

‘Liefde is dat je met elkaar kunt opschieten’, zegt de 83-jarige Constantin. Het klinkt simpel, maar misschien heeft hij wel gewoon gelijk. Hij kan het weten, want zijn huwelijk met Elena duurt al 55 jaar. Nog altijd houden ze samen hun boerenbedrijfje in stand. Het harde werken gaat gepaard met veel onderling geplaag. Ondanks de armoede en hun vergevorderde leeftijd lijken de twee domweg gelukkig. Debutant Andrei Dascalescu observeert het dagelijks leven van het Roemeense echtpaar van een afstandje. Hij zet de camera op één punt en laat hem daar, terwijl de personages in en uit het beeld wandelen. Soms blijft een buurman met wie Constantin een gesprek voert gewoon helemaal buiten beeld. Het is een mooie manier om de kijker getuige te laten zijn van een bijzonder huwelijk. ‘Ik moet eerst doodgaan’, zegt Constantin. ‘Want jij weet precies welk kleed we aan welke begrafenisgast geven. Als jij doodgaat, heb ik geen idee wat ik moet doen.’ Hij lacht zijn gehavende gebit bloot. Elena grinnikt hoofdschuddend mee. Liefde is dat je op bejaarde leeftijd nog met elkaar kunt lachen, lijkt de conclusie van deze hartverwarmende documentaire. (Marjolein van Trigt)
Terug naar boven

Josh Tickell is een man met een missie: de wereld overtuigen van het nut om olie te vervangen door biodiesel. We zien meteen waar zijn gedrevenheid vandaan komt. Hij groeit op in het onbedorven Australië maar verhuist als tiener naar Louisiana, de geboortegrond van zijn moeder. Hij schrikt van de hier door olieraffinaderijen vervuilde kreken en rivieren, en de schrikbarend veel gevallen van kanker en vruchtbaarheidsproblemen. Josh ontdekt op een gegeven moment biodiesel als alternatief. Niet dat dit nieuw was, integendeel: de eerste dieselmotor liep eind negentiende eeuw op notenolie. Hij lanceert een campagne voor biodiesel, lijkt daar zelfs succes mee te hebben, en maakt vervolgens deze documentaire. Maar als deze net af is verschijnen er plotseling berichten die biodiesel afschrijven als alternatief: het zou immers ten koste gaan van de voedselproductie. Aan Josh’ droom lijkt abrupt een einde gekomen. En daarmee ook aan de film.

Maar Josh gaat niet bij de pakken neerzitten en voegt nieuw materiaal aan de film toe, zoals wat wellicht hét wondermiddel voor de toekomst is: algen. Daarnaast behandelt hij veel, heel veel in de documentaire, zoals de opwarming van de aarde, de banden van de politiek met de oliehandel, de relatie tussen olie- en voedselprijzen, de mysterieuze dood van Rudolf Diesel (de uitvinder van de dieselmotor), de facetten van onze olieverslaving, en de vele vormen van duurzame energie. Door al die informatie zal het de kijker zo nu en dan duizelen, maar het enthousiasme van Josh werkt aanstekelijk. Fuel is een persoonlijk en knap gemaakt pamflet van een man met een missie die tot nadenken aanzet – en wellicht zelfs tot actie. Het feit dat adviseurs van Obama Fuel hebben gezien en er volgens Tickell tijdens de verkiezingscampagne uit geciteerd is, stemt hoopvol. (Marcel Westhoff)
Terug naar boven

Kinderen in China worden hun hele jeugd doordrongen van de noodzaak om een plaats aan een topuniversiteit in China te bemachtigen. Marije Meerman volgt vijf leerlingen in het laatste jaar van hun middelbare school. Ze studeren dag in dag uit, van ’s ochtends zeven tot ’s avonds tien, om maar een goede score voor hun eindexamen te krijgen. Hun families hebben zichzelf dikwijls alles ontzegd voor deze kans. Door de eenkindpolitiek is er meestal ook letterlijk maar één kans om de rijkdom van de familie te vergroten. De druk is groot, dat is aan de gezichten van de kinderen af te lezen. De vermoeidheid straalt uit hun ogen. Het lerarenkorps is er niet veel beter aan toe. De directeur laat ze regelmatig weten dat ze zichzelf moeten schamen als het hen niet lukt om zoveel procent van de leerlingen in een topuniversiteit te krijgen.

Mensen die de hele dag zitten te leren zijn niet het meest logische onderwerp voor een documentaire. Marije Meerman weet er toch een boeiend verhaal van te maken. Mooi zijn de beelden van het schoolgebouw aan de buitenkant. Van een afstand zien de verdiepingen eruit als een soort fabriek, waarin de werknemers zich uren achtereen over hun boeken buigen. Meerman heeft eveneens oog voor details: mollige kindervingers die spelen met een balpen, de ijsberende voeten van de ouders die tijdens het examen buiten staan te wachten. Muziek van Coparck geeft het geheel een hypnotiserend tintje. Toch zakt de spanning in de loop van de film wat in, misschien omdat er zo weinig psychologische ontwikkelingen zijn. Alle leerlingen willen immers hetzelfde. Sommige zullen het krijgen, anderen niet. Het wat sentimentele einde doet afbreuk aan de strak opgebouwde film. Een van de kinderen krijgt opeens een voice-over tot haar beschikking. Het was beter geweest als ze al eerder op de voorgrond was getreden. Nu komt haar onverwachtse afsluiter nogal uit het niets. (Marjolein van Trigt)
Terug naar boven

Ineke Smits volgt een aantal cursisten van een fotografiecursus in Dubai. Hoewel ze zelf uit de gegoede klasse stammen, kiezen ze als onderwerp voor hun foto’s veelal voor de onderkant van de samenleving. Deze structuur geeft Smits de mogelijkheid om een panorama van Dubai samen te stellen, waarin zowel de Pakistaanse dagloners als de Zweedse expats een rol spelen. Ze hebben een ding gemeen: iedereen woont tijdelijk in Dubai. Zelfs de oorspronkelijke bewoners beschouwen het snel veranderende land niet als hun thuis, maar als een plek die ze op een dag hopelijk zullen verlaten.

De cursusleider lijkt niet zozeer geïnteresseerd in de technische kwaliteiten van de foto’s, als wel in de mening van zijn cursisten over Dubai. Dat maakt de fotocursus wat merkwaardig, maar wel interessant voor de documentairekijker. Smits heeft met de cursisten gemeen dat ze diverse plekken bezoekt om mooie plaatjes te schieten. Daarna springt ze weer in de auto. Wellicht doet ze dat expres, om de extreme verschillen in Dubai te benadrukken. De fotogenieke arbeiders komen niet aan het woord, de verwende expats wel. Als ze de mening van een in Dubai geboren inwoner wil weten, krijgt de goedgebekte gesluierde cursiste het woord. Niet de visser die in de lens lacht. Het lijkt alsof er twee soorten mensen zijn in Dubai: zij die de ultramoderne stad opbouwen en zij die hem bewonen. De bewoners brengen de stad tot leven, via hun werk en hun kunstuitingen. De bouwers zijn ironisch genoeg weer het onderwerp van die uitingen, of beter gezegd, het lijdend voorwerp. Transit Dubai blijkt een onverwachts verhelderende ervaring. (Marjolein van Trigt)
Terug naar boven

Al 45 jaar is Valentino Garavani één van ’s werelds beroemdste couturiers. Bijna net zo lang staat Giancarlo Giammetti, zijn zakenpartner en voormalig levenspartner, aan zijn zijde. Valentino: The Last Emperor gaat minstens zo veel over Giametti als over Valentino. Het is bijzonder dat de modeontwerper de camera’s zo dichtbij laat komen. Het levert een uniek verslag op van een wereld die we normaal gesproken alleen achter een glanzende vernislaag te zien krijgen. De werkelijkheid blijkt zoals altijd prozaïscher. Het runnen van een modelabel verschilt niet al te veel van willekeurig welke andere directeursbaan. Het gaat over geld en over PR, maar zelden over kleren. Gelukkig voor Valentino hoeft hij zichzelf niet met zulke futiele zaken bezig te houden. Dat doet Giametti voor hem. Valentino levert de indruk dat hij geen idee heeft welke zakelijke beslissingen er allemaal genomen worden. Hij komt er niet al te best van af in de film. Als een verwend, arrogant kereltje dat totaal in zijn eigen wereld leeft, komt hij alleen af en toe tevoorschijn om kritiek te leveren op datgene wat Giametti met veel moeite voor elkaar gebokst heeft. Giametti zelf is niet veel sympathieker: hij maakt handig gebruik van de camera’s om Valentino in een kwaad daglicht te stellen. Als Valentino vraagt hoe hij het eraf bracht op een persconferentie, antwoordt Giametti venijnig: ‘Die zonnebankkleur mag wel wat minder.’

Valentino: The Last Emperor geeft een hilarisch inkijkje in de wereld van de haute couture. Het is een komen en gaan van valse nichten, Europese adel, beroemdheden en modellen. Ook de hard werkende naaisters die Valentino’s jurken van pailletten voorzien krijgen hun vijftien minuten roem. Als kijker val je van de ene verbazing in de andere. Hoe walgelijk decadent de wereld van Valentino soms ook is, je kunt niet anders dan bewondering hebben voor het feit dat hij alles eerlijk vast laat leggen, inclusief de ruzies met Giametti en zijn kinderachtige gepruil, Slechts een enkele keer schiet hij uit zijn slof. Daarnaast is er natuurlijk de mode. De film geeft een indrukwekkend overzicht van vijfenveertig jaar Valentinojurken, dat oprecht bewondering verdient. (Marjolein van Trigt)
Terug naar boven

In The Women of Sanne Sannes onderzoekt Frodo Terpstra de relatie tussen fotograaf Sanne Sannes en zijn modellen. In een nogal nadrukkelijk aanwezige voice-over vraagt hij zich af wie de fotograaf eigenlijk was. Door zijn jonge dood (een auto-ongeluk maakte in 1967 een einde aan zijn leven) heeft Sannes James Dean-achtige proporties toebedeeld gekregen. De mythe wil dat hij met al zijn modellen sliep. Als Terpstra de vrouwen opzoekt, ontdekt hij dat ze over het algemeen niet seksueel geïnteresseerd in hem waren. Is de hunkering van de fotograaf voor zijn modellen dan juist de ware kracht van de foto’s?

Terpstra maakt een ietwat kunstmatige detective van zijn documentaire. In de voice-over beschrijft hij zijn bevindingen. Hij stelt verschillende hypotheses op en verwerpt ze weer. De zoektocht is onderhoudend, maar het zijn de foto’s zelf die de meeste indruk maken. Begeleid door pianist Christopher O’Riley’s interpretaties van Radioheadnummers, verschijnt het werk van Sannes in beeld. Terpstra legt de foto’s bij voorkeur tussen de herfstblaadjes of onder water, wat eerder afbreuk aan zijn film doet dan dat het er iets aan toevoegt. De interviews met de mensen die Sannes goed kenden zijn boeiend genoeg. Al te veel stilering is overbodig. (Marjolein van Trigt)
Terug naar boven

Geloof is geen populair onderwerp in de popmuziek. 2004 is ook niet het beste jaar om een album over Allah uit te brengen. De aanval op het World Trade Centre staat iedereen nog vers in het geheugen. De kritiek die Youssou Ndour in het buitenland op zijn album Egypt krijgt, is echter nog niets in vergelijking met wat hij in zijn geboorteland Senegal moet verduren. Zonder dat ook nog maar een noot van de muziek gehoord is, doen de vreemdste praatjes de rondte: Ndour zou een videoclip bij de moskee opnemen, waarbij hij omringd wordt door naakte vrouwen. Het wordt niet geaccepteerd dat een popster een cd uitbrengt over de Islam.

Youssou Ndour: I Bring What I Love is een sympathiek portret van de man met de stem van goud, zoals Peter Gabriel hem noemt. In Ndours optiek is er geen verschil tussen zingen en het geloof belijden. Hij probeert met zijn muziek de mooie kant van zijn religie te laten zien. Ondertussen zorgt datzelfde geloof tijdens de tour ook voor praktische problemen: de Egyptische bandleden willen bijvoorbeeld niet optreden als het publiek in de zaal alcohol drinkt. Elizabeth Chai Vasarhelyi volgt Ndour tijdens zijn tournee door Europa en Afrika. Zinderende beelden van het dansende publiek worden afgewisseld met shots van Ndour bij zijn traditioneel levende familie. Ze laat zien dat hij de zoveelste in een lange rij verhalenvertellers is, de zogenaamde griots. Overal waar hij komt weet hij mensen te bewegen, of ze nu wel of niet begrijpen waar hij over zingt. Ndour bewijst ook dat het niet uitmaakt: Allah en liefde zijn wat hem betreft hetzelfde. (Marjolein van Trigt)
Terug naar boven