Vrijdagmiddag, kort voordat de Zwarte Cross 2009 officieel van start zou gaan, krijgt het festivalterrein zware regenval te verduren. Het water komt echt met bakken naar beneden. Gevolg hiervan is dat het terrein op sommige gedeelten veranderde in een modderpoel. Dat mocht de pret echter geen seconde drukken. Hoewel het stuntterrein deze avond vanwege veiligheidsredenen gesloten bleef, was er nog altijd zeer veel te beleven. Bijvoorbeeld op het hoofdpodium, het fijnproeverspodium, in de megatent of in de theaterweide!

Vrijdag

In de theaterweide hangt het hele weekend een zeer relaxte sfeer. Mensen komen even uitpuffen, komen genieten van de optredens of van wat er meer te zien is. Zo trekt de minibar, een kroegje waar alles klein is, van de tafels en stoelen tot de bierpullen en ober aan toe, veel aandacht. Ook kunnen bezoekers dagelijks luisteren naar een voorgedragen column van cabaretier André Manuel. Deze column gaat over wat er zich op het festivalterrein afspeelt, maar geeft tevens een blik op de wereld buiten de Zwarte Cross. Manuel is zo zijn toeschouwers van dienst omdat zij, volgens de cabaretier, anders het contact met de realiteit zouden kunnen verliezen. Zo komen onder andere Zwarte Cross-icoon Tante Rikie, minister-president Balkenende en Michael Jackson op vermakelijke wijze aan bod.

In een hoek van de theaterweide is de voorstelling Vlucht van Vincent de Rooij te zien. 8WEEKLY zag deze voorstelling al eerder, maar het blijft intrigeren hoe een zeecontainer tegelijkertijd kan dienen als filmzaal én als ruimte waarin de korte film wordt gemaakt. Eenmaal weer buiten is het genieten van straattheater. Een kort maar krachtige pingpongballenact trekt veel bekijks en het publiek druipt binnen een paar minuten met een grote glimlach op het gezicht af. Dan is het vanwege de soms harde regenbuien tijd om een droge plek op te zoeken. Op het fijnproeverspodium treedt Bertolf op. Met zijn band presenteert Bertolf het Zwarte Cross-publiek een lekker in het gehoor liggend concert, waardoor het zeker geen straf is te moeten schuilen voor de regen. Met Another Day had Bertolf al een bescheiden hit, maar ook zijn nieuwe single Mr. Light belooft zeker succesvol te worden. Bertolf speelt een uur vol gas en het publiek vindt het prachtig.

Zaterdag

Bij het betreden van de theaterweide passeer je twee beveiligingsmedewerkers. Grote brede kerels met aan hun hand geen woeste waakhond, maar een radio. Uit de boxen klinken luide blafgeluiden. Zo nu en dan schiet de radio, als was het een echte hond, op mensen af en jaagt ze schrik aan. Het is oppassen op het theaterterrein!

Op het hoofdpodium laat Miss Montreal ondertussen zien dat ze goed raad weet met het Zwarte Cross-publiek. Direct vanaf de start weet ze op indrukwekkende wijze iedereen op het hoofdveld voor zich te winnen met haar charmante verschijning, maar zeker ook met haar melodieuze rocknummers. Het plezier spat letterlijk over van het podium op de mensenmassa op het veld. Even later in de theatertent stelt cabaretier Onno Innemee teleur. Hij toont enkele op zichzelf staande typetjes die niet uit de verf willen komen. Een Hagenees die de verschillen tussen mannen en vrouwen onder de loep neemt gaat er nog net mee door, maar de stotterende opa die een internetcursus begeleidt is flauw en ontbeert tempo. Innemee lijkt ter plekke te bedenken welk typetje hij tevoorschijn zal toveren en breidt na zo’n twintig minuten, als steeds meer toeschouwers de theatertent verlaten, snel een einde aan de voorstelling.

Hoogtepunt van het theaterprogramma van de Zwarte Cross 2009 was wel het toneelstuk Alabama Chrome van Orkater. De drie acteurs (Kaspar Schellingerhout, Viktor Griffioen en Erik van der Horst), optredend onder de naam The Sadists, brengen een rauwe mengelmoes van muziek, actie, komedie en drama. Ritmische mokerslagen, afgewisseld met kettinggerinkel en een overdreven Amerikaans accent van de acteurs, brengen de toeschouwers naar het broeierige Amerikaanse platteland. In het zuiden van Amerika worden roestplekken verstopt onder zilverkleurige tape. Je ziet niks meer van de roest, maar het roestproces wordt natuurlijk niet gestopt. De drie jongens op het toneel zijn vastgeroest in wat ze doen, ook al willen ze dat het liefst voor elkaar en voor de buitenwereld verborgen houden. Het is zoeken naar een uitweg. Ieder doet dat op zijn eigen manier. Country en blues voeren de overhand in deze muzikale voorstelling. Afgewisseld met korte sketches waarin de spelers niet enkel laten zien dat ze erg muzikaal zijn, maar ook hun acteertalent tonen. Soms stoer en vol bravoure, dan weer klein en ontroerend. Alabama Chrome kent echter ook zeer komische momenten. Het stuk zit vol grapjes en trucs die je totaal niet aan ziet komen. Deze combinatie van humor, drama en de passende muziek maakt van Alabama Chrome een opvallend goede voorstelling die uitstekend past op een festival als de Zwarte Cross.

Een ander hoogtepunt staat aan het begin van de avond op het programma: Roosbeef. In april van dit jaar won deze zangeres De Eerste Prijs, de prijs voor Nederlands talent op het gebied van licht eigentijds amusement. De theatertent is volledig volgestroomd voor deze belofte met haar band. Het begin is rommelig. Geluidsapparatuur blijkt nog niet goed te zijn afgesteld en een goed kwartier later dan gepland kan zangeres Roos Rebergen haar eerste nummer ten gehore brengen. Wie Roosbeef niet eerder beluisterde is misschien verrast dat de nummers in het Nederlands worden gezongen. De hele setting en de mysterieuze aantrekkingskracht die de zangeres heeft, doen on-Hollands aan. Roosbeef heeft een heel eigen geluid en haar teksten zijn poëtisch en puur. De charismatische Roosbeef brengt haar nummers dan serieus, dan weer met humor zoals in het nummer Jongen gaat het leger in (lijkt wel vakantie) of in Te heet gewassen. Ieder lied klopt, iedere zin klopt, ieder woord klopt. Elk nummer weet te boeien door de boodschap die er in is gelegd. Ondertussen speelt Roosbeef met haar publiek. Toeschouwers die het aandurven de tent tijdens het optreden te verlaten moeten, om buiten te komen, langs de zangeres lopen. Haar ogen priemen in je rug.

Zondag

De zon schijnt rijkelijk vandaag en zorgt voor een prachtige festivaldag. Al om kwart over tien begint het programma op de theaterweide met een kerkdienst en vervolgens het spelen van bingo onder leiding van Tante Rikie. Op het theaterterrein loopt een dakloze rond. Zwerver Dirk is een creatie van kunstenaar Fred Abels. Lang niet iedereen in de theaterweide heeft in de gaten dat de zwerver een robot is die op afstand wordt bestuurd. Zo levensecht beweegt de zwerver zich met zijn winkelkar over het terrein, hij blijft staan bij mensen, knikt, schudt zijn hoofd en loopt weer verder. Een opvallend project.

Terwijl de oude rockers van Normaal op het hoofdpodium de pannen van het dak spelen, treedt in de theatertent Op Sterk Water op. Deze groep maakt improvisatiecabaret en treedt op in wisselende samenstelling. Vandaag bestaat de groep uit Dave Luza, Daniël Koopmans, Eddy Houtveen en Roemer van der Steeg. Bij improvisatiecabaret denk je al snel aan De Lama’s. Ook bij Op Sterk Water komt die gedachte op. Toch geven de cabaretiers hun eigen draai aan de verschillende onderdelen en dat maakt dat Op Sterk Water zeker geen Lama-kloon is. Dat improvisatiecabaret nog steeds erg populair is blijkt uit de stroom toeschouwers die een plekje zoekt in de theatertent. Op zeer originele wijze weten de vier heren vervolgens situaties die ze net van het publiek te horen hebben gekregen te vertalen in krachtige liedjes of verrassend grappige situaties. De geïmproviseerde reggaeversie van een verhaal uit het publiek, waarbij een meisje die op de camping van de Zwarte Cross met slapende jongens op de foto werd gezet door haar moeder, is magistraal. Het is jammer dat de show na een klein half uur op zijn eind is gekomen.

Op het buitenpodium staat de Belg Bernard Massuir. Hij zingt zonder woorden, maar brengt een scala aan geluiden, tonen en ritmes ten gehore. Massuir doet clownesk aan en probeert het publiek te bewegen mee te klappen op de door hem gezongen composities die bij tijd en wijle erg knap in elkaar steken. Het publiek geniet echter vooral van het mooie weer en van Massuir op de achtergrond.

Om de hoek treedt eveneens een internationaal gezelschap op. The Whalley Range All Stars, een Engelse theatergroep, spelen Pig. Pig is een toneelstuk dat wordt opgevoerd in een groot opgeblazen varken. Via gaten in het biggenlijf kunnen steeds tien toeschouwers per keer de voorstelling bekijken. De toeschouwers krijgen varkensstaarten omgebonden zodat ze het varken niet bang maken. Bij voorbijgangers zorgt de rij van tien mensen met varkensstaarten, op de knieën met het hoofd in een gat, voor een komische aanblik. Waar deze voorbijgangers geen weet van hebben is wat er binnen in het varken is te zien. Binnen is een kamer ingericht. Twee acteurs hebben een biggetje op de arm. Deze biggen worden wakker, gaan eten en willen geaaid worden. Verder zijn er nog scènes met ganzen en schapen te zien die zeker een glimlach tevoorschijn toveren. Het is echter vooral de wijze waarop je naar de voorstelling kijkt, met varkensstaart en met je hoofd door een gat, die het geheel speciaal maakt.

Natuurlijk was er op de theaterweide en de rest van het festivalterrein nog veel en veel meer te beleven. De charme of juist het nadeel van een festival is echter dat het ondoenlijk is om alles te zien wat er op het programma staat. Wat wel van overal op het festivalterrein te zien was, was de zeventig meter hoge toren waarvan een motorrijder een sprong ging maken. Vooraf was er enige scepsis over deze stunt. Toch is de sprong een aantal malen gemaakt. De motor viel te pletter en de berijder landde met een parachute onderaan de toren waarna een groot vuurwerk losbarstte. Jovink en de Voederbietels op het hoofdpodium en Fragment in de megatent sloten uiteindelijk het Zwarte Cross Festival 2009 af. Nu is het weer een jaar wachten op de volgende editie, maar het festival heeft zeker onderstreept waarom het vorig jaar de titel ‘Populairste festival van Nederland’ won.