We kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
Deze cookies verzamelen informatie die in geaggregeerde vorm wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn, of om ons te helpen onze website en applicatie voor u aan te passen om uw ervaring te verbeteren.
Als u niet wilt dat wij uw bezoek aan onze site volgen, kunt u dit in uw browser hier uitschakelen:
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
De volgende cookies zijn ook nodig - U kunt kiezen of u ze wilt toestaan:
U kunt meer lezen over onze cookies en privacy-instellingen op onze Privacybeleid-pagina.
Disclaimer en privacybeleid
Uit de klei getrokken schaap is uit de kunst
Ronde pretoogjes en een overdreven glimlach: Shaun het Schaap is er weer in zijn tweede klei-geanimeerde film. De Britse Aardman-animatiestudio geeft Shaun een nieuwe kans om zijn fans te vermaken. Dit keer krijgt hij opmerkelijk bezoek van een lieflijke en speelse alien Lu-La. Met haar buitenaardse krachten zet ze de boerderij op zijn kop.
Op het moment dat Lu-La uit de neergestorte ufo stapt lijkt het een eng en groots wezen te zijn waar iedereen bang voor is. Niet gek dat er een hele organisatie is die Lu-La wil vangen om het bestaan van aliens te bewijzen. Al snel merk je hoe schattig en vriendelijk Lu-La eigenlijk is. Ze wil niemand kwaad doen en is enkel opzoek naar haar geliefde ouders. Verdwaald en overweldigd door de nieuwe omgeving ontmoet ze Shaun op de boerderij. Lu-La wordt opgenomen in de schapenkudde en dit zorgt voor grappige momenten. Samen met Shaun start ze een wonderlijke zoektocht om haar plek naar huis terug te vinden, maar dat gaat niet zonder gevreesde tegenslagen.
Levende klei
Aardman Studios houdt nog altijd stug vol om met klei te werken in plaats van de heersende computeranimaties. Dit is in hun voordeel en maakt alles extra speciaal en knap. Een vak waarin Aardman zich tot in de details heeft gespecialiseerd. De schapen en de boerderij zijn prachtig gemaakt. Daarnaast gaan ze dit keer de ruimte in die indrukwekkend is vormgegeven.
Het mooie gebruik van sfeervol licht maakt de alien Lu-La extra interessant. De kleine imperfecties en vingerafdrukken op de klei tonen hoe hard er aan deze film is gewerkt. De personages lijken echt te leven en hun emoties komen werkelijk over. Het is een wereldje dat helemaal klopt en alles is erg geloofwaardig. Tip: ontmoet het beroemde schaap op de expositie van Aardman Studios, nu te zien in het Forum Groningen.
Ondeugende schapenboel
De schapen met hun unieke karakters zorgen voor een lach op je gezicht in de nieuwe film. Ze zijn allemaal wat lomp, spontaan en ergens ook schattig. Waaronder Timmy, het kleinste schaap met zijn knuffelbeertje en Shirley een erg mollig schaap, dat vaak als springkussen wordt gebruikt. Niet altijd denken ze goed na over wat ze precies aan het doen zijn tijdens de lol die ze maken. De consequenties maken het er niet makkelijker op, maar ze vinden er wel een oplossing voor.
Gelukkig hebben ze altijd Bitzer de hond nog die de orde probeert te handhaven. Met zijn fluitje corrigeert hij de schapenkudde om ze weer op het goede spoor te krijgen. Dialogen ontbreken, maar daarvoor krijg je des te meer geinig schapengeblaat en gegrom.
Themapark voor aliens
We kennen het wel, het concept van aliens die een bezoek aan onze aarde brengen. Toch weet Aardman een originele twist te geven aan het geheel. Vooral omdat het niet te serieus overkomt. Nadat de boer mysterieuze graancirkels ontdekt, start hij zijn eigen themapark. De vraag is of hij zelf echt gelooft dat buitenaardse wezens bestaan of er enkel gebruik van maakt om zijn boerderij te promoten. In ieder geval proberen de schapen Lu-La geheim te houden en te beschermen.
Aardman blijft bij zijn vertrouwde boerderij als setting en steekt daar hier en daar wat buitenaardse elementen in. Met oog voor detail zijn er zelfs enkele sci-fi klassiekers verwerkt in de film als extraatje. De spanning blijft op het einde of Lu-La haar ouders kan vinden en ze uit handen blijven van het ministerie van buitenaardse zaken. Pret voor zowel ouderen als kinderen is er zeker met deze dolle schapenbende.
Shaun het Schaap: Het Ruimteschaap is nu te zien op Netflix en Pathe-Thuis.
Misschien ook iets voor u
Hoofse liefde in Hermitage Amsterdam
/ 0 Reactiesdoor: Lisa Spooren / beeld: Zaalfoto © Evert Elzinga 0 SterrenVorig jaar werkte ik bij Hermitage Amsterdam aan Romanovs in de ban van de ridders, een tentoonstelling waarin onder andere op een thematische manier wordt gekeken naar hoe mensen leefden in de middeleeuwen.
In de grote zaal van de tentoonstelling leer je meer over het dagelijkse leven van welgestelde mensen uit de middeleeuwen. Wat deden ze in hun vrije tijd? Hoe uitten zij gevoelens naar een geliefde? En hoe vierden ze feest? Naar zulke vragen deed ik onderzoek tijdens mijn masterstage. In een serie van een paar specials vertel ik jullie meer over mijn onderzoek door enkele objecten uit te lichten die mooi illustreren hoe middeleeuwers leefden. Hiervoor trap ik af met een blogpost over hoofse liefde.
Kistje met scenes of ridderromans, tweede helft veertiende eeuw © Staatshermitage Museum, foto door Alexander Koksharov
Liefde in de middeleeuwen
Liefde is van alle tijden, net zoals het geven van geschenken aan geliefden. Alleen, wat voor geschenken gaven mensen aan elkaar in de middeleeuwen? In die tijd was het voor adellijke mannen gebruikelijk om hun geliefde een ivoren kistje te geven, gevuld met, je zou het niet raden, toiletartikelen! Op zulke kistjes werden liefdesscenes afgebeeld, maar daar hield het niet bij op. Ieder object in het kistje werd voorzien van liefdessymboliek om de serieuze intenties van de edelman kracht bij te zetten. In de tentoonstelling zie je dat mooi terug in een ogenschijnlijk onopvallende kam.
Een kam als liefdesgeschenk?
Kam, tweede helft vijftiende eeuw © Staatshermitage Museum, foto door Alexander Koksharov
Het is nu niet voor te stellen dat je van je geliefde een kam als geschenk krijgt, maar dat was in de middeleeuwen onder de adel heel normaal. In die tijd waren kammen noodzakelijk, omdat mensen zich minder grondig wasten en nauwelijks toegang hadden tot schoon water. De bovenste rij met dunne en dicht op elkaar staande tanden van deze kam was dan ook bedoelt om luizen en viezigheid uit het haar te verwijderen. In de onderste rij staan de tanden net wat verder uit elkaar. Aangezien ook mensen in de middeleeuwen een bad hair day vervelend vonden, is deze rij bedoelt om haar in model te brengen. Voor adellijke mannen en vrouwen die zich toen nog niet goed konden wassen was dit dus best wel een nuttig cadeau. Maar daar houdt het niet bij op.
Als je goed kijkt naar het midden van de kam, dan zie je dat er een hartje is uitgesneden op de plek waar de gebruiker het vastpakte. Het hart, een iconisch symbool voor de liefde, wijst erop dat de ontvanger het object waarschijnlijk heeft gekregen van een geliefde. Naast het hart is een inscriptie te zien in het Hebreeuws waar staat: ‘God zegent u’ . Op kammen in andere museumcollecties vind je veelal een liefdesspreuk of zelfs de naam van een geliefde als inscriptie. Of de geliefde blij was met deze kam zullen we nooit weten. Er zijn geen gebruikssporen te bekennen, dus goede kans dat de kam niet vaak is gebruikt.
Afdekplaatje voor een spiegel, tweede helft veertiende eeuw © Staatshermitage Museum, foto door Alexander Koksharov
Een spiegel met liefdessymbolen
Nog zoiets wat wij nooit cadeau zouden doen, maar wat in de middeleeuwen een luxeproduct was: spiegels. Het bekijken van je reflectie is nu heel vanzelfsprekend, maar in de middeleeuwen waren spiegels zoals wij die nu kennen nog niet uitgevonden. Gepolijst metaal was het beste alternatief, maar het kostte veel tijd, moeite en geld om dat om te toveren tot een spiegel die een duidelijke reflectie kon tonen. Om de kostbaarheid van het object te benadrukken en tegelijkertijd het oppervlak te beschermen werden spiegels afgedekt met ivoren afdekplaatjes. Een van de afdekplaatjes in de tentoonstelling toont een verliefd stel. Dit afdekplaatje stelt geen bestaand koppel voor, want evenals spiegels werden zulke plaatjes in grote getalen gemaakt.
Net als bij de kam zien we wel symbolen die verwijzen naar de liefde. Op de schoot van de jonge vrouw zie je een hondje, een beeltenis die verwijst naar het bekende spreekwoord ‘zo trouw als een hond’. Met haar andere arm zet ze een krans op het hoofd van een man, terwijl hij zijn hand liefelijk heeft uitgestrekt naar haar kin. Op de rechterhand van de man zit een tamme valk, wat net zoals het hondje ook symbool staat voor trouw. De valk is tam en dient dus maar één eigenaar en symboliseert het hart van de jongeman, die ook maar aan één vrouw toebehoort.
Een spiegel met afdekplaatje was in de middeleeuwen dus het ultieme cadeau om aan je geliefde te geven aan wie je eeuwige trouw wilde beloven en van wie je onvoorwaardelijk hield. Zo zie je dat toiletartikelen uit de middeleeuwen onverwachts via symbolen vol met romantische betekenis kunnen zitten.
Romanovs in de ban van de ridders
Gezien in: Hermitage Amsterdam, AmsterdamNog te zien tot: zondag 09 januari 2022
Misschien ook iets voor u
De vele gezichten van Frida Kahlo
“Ze dachten dat ik een surrealist ben, maar dat ben ik niet. Ik schilder nooit dromen. Ik schilder mijn eigen werkelijkheid,” zei Frida Kahlo (1907-1954) in 1953 tegen Time Magazine. Haar realiteit en die van haar man Diego Rivera (1886-1957) worden op een veelzijdige manier getoond in de tentoonstelling Frida Kahlo & Diego Rivera: A Love Revolution.
De liefde tussen Kahlo en Rivera bloeide op in 1928 toen zij elkaar ontmoetten via de Mexicaanse communistische partij. Een jaar later trouwden ze, maar het was een stormachtige relatie met buitenechtelijke affaires aan beide kanten. Tegelijkertijd leefden zij in roerige tijden waarin revoluties elkaar in een vlug tempo opvolgden. De tentoonstelling geeft een gelaagd beeld van hun relatie tegen een achtergrond van deze maatschappelijke en politieke ontwikkelingen, waarbij met name de schilderijen van Kahlo de boventoon voeren.
Met dank aan The Jacques and Natasha Gelman Collection of 20th Century Mexican Art en The Vergel Foundation/INBAL-Secretaría de Cultura. © 2021 Banco de Mexico Diego Rivera Frida Kahlo Museums Trust, Mexico DF c/o Pictoright Amsterdam 2021
Tijdgenoten
In de eerste drie zalen zie je schilderijen van Mexicaanse tijdgenoten van Kahlo en Rivera. Lopend door die zalen wil je weten: waar kijk ik naar? Waarom zie ik op een schilderij van Juan Soriano (1920-2006) een meisje met hersens in haar hand? Waarom heeft Gunther Gerzso (1915-2000) een portret gemaakt van een man die alleen maar bestaat uit witte en rozige hoekige vormen? Maar in de zaalteksten, gebundeld in een boekje, staat hoofdzakelijk biografische informatie en weinig verheldering over de kunstwerken. Wel wordt het duidelijk dat Kahlo en Rivera deze kunstenaars hebben gekend. Zo geven deze schilderijen een goed beeld van de tijdgenoten van Kahlo en Rivera, maar het is jammer dat inhoudelijke informatie over de kunst ontbreekt. Je ziet wat er geschilderd werd, maar de beeldtaal van deze kunstenaars wordt niet toegelicht.
Een kijkje in de levens van Kahlo en Rivera
Vanwege de nadruk op biografische gegevens wekt het eerste deel van de tentoonstelling een afstandelijke indruk. Vluchtig schiet je van de ene naar de andere kunstenaar. Dit verandert radicaal halverwege de tentoonstelling, waar het zwaartepunt verschuift naar Kahlo en Rivera. Je krijgt via uitvergrote foto’s op de wanden een indruk van de gigantische muurschilderingen van Rivera, die vaak een politiek of nationalistisch karakter hadden.
Waar Rivera zich vooral richtte op sociale en maatschappelijke kwesties, nam Kahlo haar innerlijke belevingswereld als uitgangspunt. De zaalteksten wijzen je op symbolen die Kahlo en Rivera gebruikten om uitdrukking te geven aan hun Mexicaanse identiteit en politieke standpunten. Dat geeft een frisse en welkome blik op een kunstenares bij wie het accent vaak ligt op haar fysieke en emotionele lijden. Gelukkig zie je in deze tentoonstelling dat Kahlo niet altijd verwijst naar dat leed in haar kunst.
Zo komen de communistische sympathieën van Kahlo naar voren in een tekening die ze maakte van het Vrijheidsbeeld in New York. In plaats van een fakkel houdt Lady Liberty een geldzak en een atoombom vast. Adolf Hitler en Joseph Stalin verstopt in haar buik. Maar het zou te simplistisch zijn om Kahlo enkel daar mee te vangen. Zo voelde ze zich ook aangetrokken tot de Indiase filosofieën en levensbeschouwing, wat je goed ziet in haar gebruik van het derde alziende oog in Zelfportret als Tehuana (1943). Naast de inheemse symboliek komt ook haar man Rivera terug: op haar voorhoofd heeft ze hem afgebeeld, alsof hij haar haar derde (alziende) oog is.
The Jacques and Natasha Gelman Collection of Mexican Art © Met dank aan de Throckmorton Fine Art, Inc
Fotografie en kleding
De tentoonstelling sluit af met fotoseries van Kahlo en Rivera en gereconstrueerde traditionele Mexicaanse klederdrachten voor vrouwen. Met name de fotoseries onderstrepen het intieme karakter van de tentoonstelling, omdat de fotografen Kahlo en Rivera vaak samen hebben gefotografeerd. Het contrast tussen Kahlo en Rivera is groot in de tentoonstelling, omdat Kahlo zich vooral richtte op haar innerlijke belevingswereld en Rivera op sociale en maatschappelijke problemen. Daardoor zie je de onderlinge band tussen de twee in het eerste deel van de tentoonstelling niet goed terug. De fotoseries brengen daar wat meer verandering in. Kahlo gaat, tegen het einde van de tentoonstelling, leven. Naast de zelfportretten die het artistieke hoogtepunt van de tentoonstelling waren zie je boven je hoofd korte filmpjes waarin Kahlo je lachend toekijkt. Zo ligt de nadruk uiteindelijk toch op Kahlo, en verdwijnt Rivera naar de achtergrond. De tentoonstelling is zeker de moeite waard vanwege de prachtige zelfportretten en beeldtaal van Kahlo, maar niet vanwege een breder begrip van de band tussen deze twee kunstenaars.
Cobra Museum voor Moderne Kunst
Gezien in: Cobra Museum voor Moderne Kunst, AmstelveenNog te zien tot: zondag 03 oktober 2021
Misschien ook iets voor u
Prachtige klei komt tot leven
Ontmoet het beroemde schaap, Shaun the Sheep, op de expositie van Aardman Studios in het Forum Groningen. Daarnaast kom je nog meer geweldige film personages tegen uit bijvoorbeeld Wallace & Gromit, Chicken Run en The Pirates! Band of Misfits. Na Parijs, Frankfurt, Melbourne, Seoul en Daegu heeft Nederland nu de eer om deze prachtige verzameling films van Aardman tentoon te stellen.
Bij binnenkomst weet je niet waar te beginnen met kijken door al het moois van deze Oscar-winnende studio uit Bristol. Helden worden stap voor stap leven ingeblazen. De magie straalt van de tekeningen, decors en kleimodellen af. Fascinerende ideeën zijn uitgewerkt tot amusante films. Nu is eindelijk te zien hoe dat allemaal tot stand komt in deze betoverende reis door de wereld van de Aardman Studios.
Het Galjoen, set van The Pirates! Band of Misfits, 2012
Van mini tot maxi
Alles is zo klein en tastbaar. De miniatuursets en oneindige accessoires zijn zorgvuldig gecreëerd door getalenteerde vakidioten. De liefde voor dit ambacht komt terug in de uitwerking van prachtige vormen en constructies. Kleine konijntjes, klassieke schilderijen, fraaie kleding, grappige posters en smakelijke gerechten geven de films extra karakter. Daarnaast worden records behaald met Dot. De kleinste stop-motion animatie over een blond meisje, niet groter dan een muntje van tien cent, gefilmd met een Nokia N8. Met diezelfde camera is Gulp gemaakt, de grootste stop-motion film. Dat er gewerkt wordt met reusachtige objecten blijkt ook uit het gigantische schip van The Pirates! Band of Misfits. Het schip is bijna aan te raken en door de verrekijkers kom je nog dichterbij om zicht te krijgen op de uitgewerkte details.
Schetsen personages voor de Shaun the Sheep Movie, Farmageddon, 2019
Schetsboekje bij de hand
Elk verhaal begint met een wit vel papier en die velletjes kom je zeker tegen. Niet meer leeg, maar vol met indrukwekkende ideeën van enthousiaste schapen, monsterkonijnen en avontuurlijke piraten. Schetsboeken liggen open met handgetekende figuurtjes. Ze tonen hoe je favoriete karakters vorm krijgen. Ook plattegronden en interieurdesigns van kerken, villa’s, molens en schepen worden op papier uitgewerkt voordat ze in het echt worden gebouwd. Langzaam ontdek je steeds iets meer over het geheime proces dat Aardman goed onder de knie heeft om deze magische klei-animaties mogelijk te maken.
Geboren uit klei
Peter Lord en David Sproxton maakten ooit hun eerste cut-out animatie. Het succes kwam door over te gaan van getekende beelden naar klei. Na het eerste filmpje over de superheld Aardman kwam de geboorte van Morph, het mannetje uit klei. Gevolgd door de eerste verschijning van Wallace & Gromit in A Grand Day Out. De raket staat nu op de expositie klaar voor vertrek. Inmiddels zijn er heel wat personages bijgekomen. Lady Campanula poseert in haar sierlijke outfits en het monsterkonijn toont zijn innerlijke skelet. Piraten wisten de set te veroveren en zelfs de Kerstman is niet vergeten met Arthur Christmas.
De kelder van Wallace & Gromit: set uit The-Curse of the Were Rabbit, 2005
Speelparadijs
Complete decors met schattige en bijzondere elementen halen weer het kind in je naar boven. Steeds weer blijft er iets nieuws te spotten. Als je goed oplet kun je de vingerafdrukken nog vinden op de klei. Juist dit imperfecte element geeft de animatie zijn levendige karakter. Een stukje persoonlijkheid en plezier dat de makers meegeven aan hun creaties. Er is veel interessants te zien en daarom krijg je geen genoeg van. Extra informatie nodig… dan zijn er QR-codes te scannen om de audiotour zelf te beluisteren. Na deze expositie geniet je nog meer van de unieke stop-motion films nu je weet hoe de klei helemaal tot leven wordt gebracht. Een stukje geschiedenis dat gelukkig zijn einde nog niet kent.
De nieuwste film van Studio Aardman, Het Ruimteschaap, is nu te zien op Netflix en Pathé Thuis. Klik hier voor de recensie over deze film.
The Art of Aardman
Gezien in: Forum Groningen, GroningenNog te zien tot: zondag 29 augustus 2021
Misschien ook iets voor u
Migrerende jongeren gevangen in meedogenloos spel
De documentaire Shadow Game is een raamvertelling over jongeren op de vlucht, gekneld tussen de grenzen van Europa.
In de documentaire Shadow Game volgen de regisseurs migrerende jongeren die hun land moesten verlaten en vastzitten tussen de grenzen van diverse landen zoals Servië, Hongarije, Bosnië-Herzegovina, Italië en Kroatië. Je wordt meegesleurd in de levens van jongeren op de vlucht die niets anders willen dan gewoonweg opnieuw een thuis hebben.
Een uitzichtloze situatie
Shadow Game is deel van het gelijknamig project dat ook een korte docu-serie, liefdadigheidscampagne, game en fototentoonstelling omvat. De documentaire, die onderdeel uitmaakt van Movies that Matter, is geregisseerd door Eefje Blankevoort en Els van Driel met behulp van onderzoek van onder andere journalist Zuhoor Al Qaisi. Als kijker treed je in de voetsporen van de jongeren en volg je hun hachelijke tochten doorheen de scheidingslijnen van Europa.
Al vanaf het openingsfragment besef je hoe hard en onmenselijk de situatie is waarin de jongeren verkeren. De 16-jarige Durrab vlucht door het vochtige gras weg van een aankomend voertuig aan de afgesloten grens tussen Servië en Hongarije. Wat volgt is een meeslepend dynamische introductie tot ‘the game’: een verwijzing naar de gevaarlijke oversteek die de vluchtelingen moeten ondergaan wanneer ze de Europese Unie betreden en verder willen reizen.
De oversteek als spel
‘The game’ is niet zomaar een spel, maar deel van een riskante odyssee waarbij de deelnemers niet naar huis kunnen keren maar ook niet kunnen blijven waar ze zijn. Naast de actievolle pogingen om de grenzen over te steken, zijn het ook de dagelijkse problemen die een menselijk portret scheppen van de hoofdrolspelers en de documentaire een poëtisch gehalte verschaffen. Het team en de lokale ploegen filmen de jongeren ook wanneer ze bijvoorbeeld hun kleren drogen boven een aircomachine buiten in de sneeuw, ze zich onder een deken verwarmen op het trottoir, ze gerold in een slaapzak proberen te slapen aan de oevers in een of andere stad, of wanneer ze stevige stapschoenen kopen om de volgende zware voettocht beter te kunnen doorstaan.
Het beeld van de 17-jarige Yaseen die de kat Sheroo terugbrengt naar zijn vaste slaapplaats aan de Servisch-Hongaarse grens waar Yaseen, na vele pogingen, maar niet wegraakt, schept een hartelijke sfeer, maar accentueert ook de gevangenschap tussen de grenzen van met-prikkeldraad-bewaakt Europa.
Het Rijk Europa
De documentaire is ook een aanklacht tegen het strenge beleid van de Europese lidstaten. Shadow Game toont de lijdensweg van de jongeren en belicht de onmenselijkheid van het migratiebeleid door de kijker te betrekken met de bedreigende situatie van de jongeren. Mustafa, 17 jaar, schuifelt met een gebroken arm over een brug in een besneeuwd landschap. Hij vertelt hoe de politie hem toetakelde en telefoneert in tranen met zijn bezorgde familie in zijn thuisland. Er klinken geweerschoten aan de Bosnisch-Kroatische grens, je hoort de ‘pratende muur’ aan de Hongaarse grens die de migranten toespreekt en het gejammer van gearresteerde vluchtelingen aan de Kroatische grens. De anonieme autoriteiten verkrijgen een kwaadaardig amigo en zaaien angst bij de jonge vluchtelingen door hun harde aanpak.
Shadow Game toont wat voor ons normaal verborgen blijft: een harde push-back van de EU en zijn lidstaten. Als kijker voel je mee met de jongeren en zie je met je eigen ogen het wrede beleid tegenover minderjarigen. Shadow Game is een geslaagde geëngageerde documentaire waarbij de betrokkenheid van de filmploeg met de benarde situatie van de jongeren van het scherm spat. Het is ideaal kijkvoer om het Europees migratieprobleem te doorgronden, en de dynamische montage en betrokken vertelstijl alsook de ontroerende verhalen van de jongeren, krijg je er gratis bij.
Shadow Game is te zien op Picl, inclusief een Q&A met de regisseurs.
Shadow Game
Regie: Eefje Blankevoort, Els van DrielJaar: 2024
Distributeur: Cinema Delicatessen
Misschien ook iets voor u
Aanrader voor elke muziekliefhebber
De gerestaureerde documentaire Jazz on a Summer’s Day (1959) geeft een verfrissend beeld van het Newport Jazz Festival van 1958. Als liefhebber van dit genre word je op je wenken bediend met muziek van klinkende namen als Thelonius Monk, Louis Armstrong, Chuck Berry, Chico Hamilton en Mahalia Jackson. Ook als je geen specifieke jazzfan bent, is deze docu zeker de moeite waard.
Door de grote namen uit de jazzwereld is deze documentaire een aanrader voor elke muziekliefhebber. De sfeerbeelden van het festival zijn een streling voor het oog. Het ritme van de montage is goed afgesteld op de muziek, waardoor de film helemaal niet ouderwets overkomt, maar juist een speels karakter krijgt. De gerestaureerde beelden hebben een fris kleurenpalet gekregen. Naast muziek zijn er ook korte interviews te horen, zoals gesprekken met het publiek en de verantwoordelijke van het festival. De reisverhalen naar Europa van Louis Armstrong, die even tussendoor het publiek opwarmt, maken deel uit van een rijke kijkervaring en zorgen voor een aangename noot.
Kauwen op een sigaar en feesten op het dak
Jazz on a Summer’s Day is een prachtige momentopname uit het einde van de jaren 50 en geeft op een speelse en poëtische manier de rustgevende sfeer van het festival weer. Tijdens een rustmoment, wanneer klassieke muziek hoorbaar is, krijg je bijvoorbeeld een scala aan strandbeelden te zien, zoals spelende kinderen en zeilboten die wiegen op het ritme van de zeewind en de muziek. De documentaire blinkt ook uit in de kleine knipoogjes, zoals de barman die zich verslikt wanneer hij even snel een geniepige sip van zijn pilsje neemt. Zo transformeert deze documentaire zich tot een gedicht, even ritmisch en even beeldend en aangrijpend.
De beelden van een sjezende auto vol met trompetterende muzikanten, een dansend paar op het dak van een huis en een man uit het publiek die kauwt op zijn sigaar, vervolledigen de sfeervolle en rustgevende kijkervaring. Als muziekdocumentaire is Jazz on a Summer’s Day zeker geslaagd: naast het luisteren naar muziek van topkwaliteit snuif je de sfeer op van het memorabele festival.
Passie en zweetdruppels
Kortom, het gerestaureerde Jazz on a Summer’s Day biedt een volledig plaatje. Tachtig minuten lang wordt iedereen even een jazz-, soul- en gospelliefhebber. Net als de echte bezoekers van het festival, wil je meebewegen met de muziek. De passie spat van het scherm, net als het zweet van de muzikanten. Wanneer de koningin van de gospel, Miss Mahalia Jackson, haar lied zingt en zich ten volle stort op haar melancholisch gezang, weet je dat je zonet iets unieks hebt aanschouwd.
Jazz on a Summer’s Day is te zien in filmtheaters en op Picl.
Jazz on a Summer's Day
Regie: Bert SternJaar: 2024
Distributeur: Gusto Entertainment
imdb: https://www.imdb.com/title/tt0052942/
Misschien ook iets voor u
Claudel als de meesterverteller
De Franse schrijver Philippe Claudel wordt door veel critici gezien als een meesterlijke verhalenverteller. In deze recensie bespreken we zijn meest recente verhalenboek Een Duitse fantasie. Als vervolg hierop is Tien boeken, tien deugden van Els van Swol – dat gaat over de romans van Claudel – onderwerp van bespreking.
Een schrijver onder de loep nemen op basis van zijn nog steeds groeiende oeuvre is zowel een leuke bezigheid voor een fan als het werk van een criticus. Om dat oeuvre beter op waarde te schatten duiken we eerst in het meest recente werk van de schrijver zelf. In juli verscheen Een Duitse fantasie.
Een Duitse fantasie
De vijf verhalen die Philippe Claudel schreef in een periode van vier jaar tussen 2016 en 2020 worden door de schrijver op een meesterlijke manier met elkaar verbonden. Claudel geeft in zijn naschrift uitleg over het ontstaan van deze verhalenbundel. Met name het eerste verhaal, Ein Mann en het laatste, Die Kleine, zijn stevig aan elkaar verbonden, waardoor de gehele verhalenbundel een natuurlijke eenheid vormt.
Wat Claudel een meesterlijke verteller maakt, wordt duidelijk in de eerste alinea’s van ieder verhaal. De schrijver weet de lezer direct te pakken en de sfeer van het verhaal in een paar regels zo neer te zetten dat je onmiddellijk het verhaal ingetrokken wordt. Hoe verschillend de vijf verhalen ook zijn, Claudel is telkens in staat de sfeer, omstandigheden en de gemoedstoestand van de hoofdpersoon vakkundig te beschrijven. Daarnaast weet hij de wil om door te lezen direct op te roepen.
Toch gaat het in deze kleine bundel een keer mis. Het verhaal Gnadentod is dermate fragmentarisch, doordat het is opgebouwd uit notities, dat het veel minder pakt dan de andere verhalen. Wel nodigt het uit om door te lezen en te beleven wat er in de notities wordt verwoord.
Wat alle verhalen in deze bundel gemeen hebben is het duistere onderwerp van de dood. Deze waart rond in alle vertellingen in al zijn gedaanten. Ook hebben alle verhalen een Duitse titel. De tijd waarin de verhalen spelen kunnen zomaar in of rond de Tweede Wereldoorlog geschetst zijn, al is dat laatste niet helemaal te duiden.
In het slot van de bundel, Die Kleine, herpakt Claudel zich meesterlijk en voert hij je mee in een pakkende vertelling, waarmee hij de cirkel van de bundel op onverwachte wijze sluit. De lezer wordt zo achtergelaten in verwondering, die je nieuwsgierig maakt naar meer werk van deze woordkunstenaar.
Tien boeken, tien deugden
De filosofe, schrijfster en 8WEEKLY-redactrice Els van Swol neemt in haar boek Tien boeken, tien deugden het romanoeuvre van schrijver Philippe Claudel onder de loep. Eén van Claudels boeken (Het verslag van Brodeck) was ooit onderwerp van haar afstudeerwerk aan de Open Universiteit. Deze schrijver is, zoals we al snel kunnen opmerken in dit boek over de boeken van Claudel, bekend terrein voor haar.
Opvallend aan het boek van Van Swol is dat al snel duidelijk is dat Tien boeken, tien deugden een wetenschappelijk karakter heeft. Dat is merkbaar aan de verwijzingen en voetnoten. Deze storen de lezer niet, maar benadrukken en ondersteunen in hoge mate de zorgvuldigheid van de schrijfster.
Van Swol neemt de lezer mee langs de boekenkast met romans van Claudel en laat zien dat hij een aantal aspecten in zijn boeken laat terugkeren. Er zijn onderwerpen die steeds opnieuw aan bod komen of situaties die vergelijkbaar zijn maar steeds anders beschreven worden, die een kenmerkende rol vervullen in de vertellingen van Claudel. Eén van de onderwerpen die in de boeken van Claudel voorkomt is eten. Ook in Een Duitse fantasie maakt eten (of juist het ontbreken van eten) onderdeel uit van veel verhalen.
Er spreekt uit de analyse van Van Swol een grote liefde voor het werk van deze Franse schrijver, die aanstekelijk is voor de lezer. Tien boeken, tien deugden moedigt aan om een of meerdere romans van de schrijver ter hand te nemen en zelf te ontdekken wat Van Swol ons vertelt over het boek. Nergens beschrijft ze zoveel dat het lezen van het boek overbodig wordt. Het plezier in het lezen zal absoluut niet vergaan zijn na het lezen van de bespiegelingen over de tien romans van Philippe Claudel. Wel is de drang voelbaar om naar de romans zelf te grijpen.
Een Duitse fantasie
Philippe Claudel
De Bezige Bij
20,99 euro
144 blz.
ISBN 9789403122519
Tien boeken, tien deugden
Els van Swol
Boekscout
18,50
117 blz.
ISBN 9789464313710
Link: Een Duitse fantasie - Philippe Claudel
Misschien ook iets voor u
Een pleidooi voor de vrouwelijke kracht
Beatrijs Smulders, ’s lands bekendste verloskundige, groeide op in een interessante tijd. Haar jeugd brengt ze door in de preutse en stijve jaren vijftig en als twintiger belandt ze in de krakersrellen in Amsterdam, waar een nieuwe wind door de straten waait. Dit alles beschrijft ze in haar autobiografie waarvan Bloed het eerste deel is.
Beatrijs is begin twintig en woont in Amsterdam, aangetrokken door de vrije cultuur in de jaren zeventig. Haar studie ergotherapie was slechts een excuus om in de hoofdstad te kunnen wonen, maar het is niet haar roeping. Na een goed gesprek met een vriendin realiseert ze zich waar haar affiniteit ligt. Ze wil verloskundige worden.
Deze Beatrijs is Beatrijs Smulders, een van de bekendste verloskundigen van Nederland. Ze staat bekend als pleitbezorger van de thuisbevalling en van de natuurlijke bevalling, zonder te veel medische bemoeienis. In Bloed, het eerste deel van haar autobiografie, vertelt ze hoe ze tot haar inzichten kwam.
Beatrijs vertelt in dit deel over haar leven vanaf haar vroege jeugd in Brabant tot ze halverwege dertig is, vanaf de jaren 50 tot de jaren 80. Ze beschrijft niet alleen haar persoonlijke leven, maar neemt de lezer mee in de grote ontwikkelingen uit haar tijd. Het katholicisme dat plaatsmaakte voor de vrije jaren zestig en zeventig, de komst van de pil, de legalisering van abortus, maar ook de krakersrellen in Amsterdam en de protesten tegen kernwapens in de Koude Oorlog.
Verhalen uit de praktijk
Het interessantst zijn haar verhalen over haar werk als verloskundige. Ze vertelt over de ouderwetse praktijk in de opleiding, haar twijfels over deze aanpak leidden tot vernieuwende inzichten in haar eigen verloskundepraktijk.
Haar eigen praktijk richt ze in vanuit de overtuiging dat vrouwen vanuit hun eigen kracht moeten handelen. Als bijvoorbeeld een barende vrouw op haar rug op bed ligt, waarbij de omstanders op haar neer kijken, dan wordt haar kracht haar ontnomen. Geïnspireerd door andere culturen en door de medische boeken van haar zeventiende-eeuwse voorouders introduceert ze de baarstoel, waarbij de vrouw rechtop kan bevallen, geholpen door de zwaartekracht. Niet alleen verloopt de bevalling gemakkelijker, de vrouw kan hierbij ook haar waardigheid behouden.
Hoe zij de bevallingen beschrijft, zo respectvol en zo vertrouwend op de oerkracht van de vrouw, is gewoonweg inspirerend. Ze beschrijft het alsof je erbij bent als lezer, je ziet het gebeuren, zonder dat het te grafisch of onsmakelijk wordt. Ook laat ze vrouwen aan bod komen uit alle lagen van de samenleving. In haar praktijk in hartje Amsterdam treft ze zowel de prostituee die achter het raam werkt als de BN’er die bekend is van tv.
Trauma’s
Haar roeping tot verloskundige hangt samen met haar eigen seksuele zoektocht. Als meisje kan ze bijna niet wachten tot ze oud genoeg is om de liefde te bedrijven, maar op de vakanties in haar tienerjaren zonder haar ouders ziet ze al snel ook de vreselijke keerzijde. Ze ontmoet meisjes die door jongens worden verkracht, een paar keer wordt ze zelf bijna het slachtoffer.
Later in haar verloskundepraktijk ziet ze dat veel vrouwen hun trauma tijdens de bevalling herbeleven, soms ook met goede afloop – door de ervaring ‘resetten’ ze hun lichaam, waarna ze van hun trauma bevrijd lijken.
De vertelvorm, geheel chronologisch, is wat saai. Ook is de biografie zo uitgebreid dat logischerwijs niet alle delen even relevant of interessant zijn. Zo geeft ze bijvoorbeeld een hele beschouwing over de moslimcultuur en beschrijft ze bijna tot in detail hoe haar jeugd is verlopen. Overbodige stukken die, wanneer de biografie slechts éen boek zou beslaan, waarschijnlijk waren gesneuveld.
Haar inzichten en pleidooi voor de vrouwelijke kracht maken het boek de moeite waard. Hopelijk bevatten de volgende delen meer fascinerende verhalen en inzichten uit de verloskundepraktijk.
Bloed. Een vrouwengeschiedenis
Schrijver: Beatrijs SmuldersUitgever: Nijgh & van ditmar
Prijs: 22,50
Bladzijden: 368
ISBN: 9789038808512
Misschien ook iets voor u
Beter beslissen kun je leren
Ruis veroorzaakt de nodige verstoringen in ons denken. Toch is ruis lastig op te sporen, laat staan te reduceren. In Ruis pogen Daniel Kahneman, Olivier Sibony en Cass R. Sunstein ons desondanks te laten zien hoe we denkfouten kunnen verminderen.
Wanneer het gaat om beoordelingsfouten, denken we al gauw aan het begrip bias: systematische afwijking. Door bewuste of onbewuste vooringenomenheid worden de resultaten van een onderzoek vertekend. Ruis is echter een stuk minder bekend en laat zich het beste definiëren als ‘willekeurige spreiding’. Waar bias systematisch is en zich beter laat voorspellen, is ruis onderhevig aan willekeur en daardoor lastiger te ontdekken. In veel situaties spelen zowel bias als ruis een rol en is het dus belangrijk te herkennen welke factor voor welke vertekening verantwoordelijk is.
Baanbrekende voorganger
Veruit de meest bekende auteur van de drie – Nobelprijswinnaar Kahneman–- brak bij het grote publiek door met Ons feilbare denken. De belangrijkste premisse van dit werk is een doodeenvoudige: het brein werkt met twee systemen, voor het gemak ‘systeem 1’ en ‘systeem 2’ genoemd. ‘Systeem 1’ is als een automatische piloot: wanneer ons gevraagd wordt om uit te rekenen hoeveel 1+1 is, dan hoeven we niet echt te rekenen. We wéten dat het antwoord ‘2’ is en dus hoeft ‘systeem 2’ niet aan het werk.
Dat gebeurt pas wanneer we bijvoorbeeld uitrekenen hoeveel 4156 x 9274 is. Kahneman past in Ons feilbare denken de wisselwerking van deze systemen toe in talloze praktijkvoorbeelden en maakt zo inzichtelijk hoe we helder en effectief kunnen beredeneren. Een baanbrekend werk waarvan wereldwijd meer dan twee miljoen exemplaren verkocht werden.
Hoge verwachtingen
Misschien ligt het aan de samenwerking met coauteurs Sibony en Sunstein, misschien aan de gecreëerde verwachtingen na Ons feilbare denken, maar van Kahnemans heldere stijl is weinig over in Ruis. Wie vooral geïnteresseerd is in praktische handvatten om ruis te verminderen, kan maar beter het advies uit de inleiding ter harte nemen en een aantal van de meer technische hoofdstukken overslaan. Voor de niet-statisticus voegen deze taaie hoofdstukken weinig opzienbarends toe.
En dat terwijl de premisse van het boek veelbelovend is. Behoorlijk wat onrecht en misverstanden zijn volgens de auteurs toe te schrijven aan ruis. Zoals bijvoorbeeld rechters die eenzelfde misdrijf op een regenachtige dag zwaarder bestraffen dan op een zonnige, vergelijkbare sollicitanten die verschillend beoordeeld worden, artsen die voor de lunch eenzelfde patiënt anders diagnosticeren dan erna: het zou niet mogen, maar toch zijn deze verschijnselen aan de orde van de dag. Er is geen sprake van opzet en ook als we ons er bewust van zijn kunnen we er niet zomaar iets aan doen.
Niet-ingeloste belofte
Pas na enkele honderden pagina’s wordt Ruis wat interessanter, wanneer het gaat om de mogelijkheden om ruis tegen te gaan. Ethische bezwaren komen aan bod. Algoritmes worden in het leven geroepen om menselijke ruis tegen te gaan, maar brengen risico’s op discriminatie met zich mee. Zo kunnen algoritmes al dan niet opzettelijk gedragsvoorspellers gebruiken die sterk gerelateerd zijn aan ras of geslacht. Een gevaarlijke ontwikkeling voor een samenleving die steeds meer op algoritmes berust.
Niet meer dan enkele pagina’s worden vuilgemaakt aan deze implicaties van ruisreductie. De hoofdmoot van Ruis leest als een wetenschappelijke publicatie die snel omgezet moest worden naar een nieuwe bestseller. Met een in de stijl van Ons feilbare denken-vormgegeven cover schept Ruis de valse verwachting ons beslisvermogen te verbeteren. De lezer moet echter zelf door heel wat ruis ploeteren om er nog wat van op te kunnen steken.
Ruis: Waarom we zo vaak verkeerde beslissingen nemen, en hoe we dat kunnen voorkomen
Schrijver: Daniel Kahneman, Olivier Sibony & Cass R. Sunstein (vertaald door Lidwien Biekmann & Koos Mebius)Uitgever: Nieuw Amsterdam
Prijs: 24,99
Bladzijden: 448
ISBN: 9789046828465
Misschien ook iets voor u
Indie in vele stijlen
In deze vijfde editie van de indie-update vinden we veel stijlelementen terug die samen toch weer onder deze noemer te vatten zijn. We starten met de verrassende klanken van Mega Bog om daarna de poppy-hoek in te duiken met Tim Schou en avonturen te beleven met John Murry.
Soms is het de vraag hoe het kan dat een genretitel als indiemuziek zoveel verschillende uithoeken kent. Dat maakt het natuurlijk wel tot een uitdaging om in deze genrehoek te verblijven. Het spectrum is breed en er valt voor bijna iedere muziekliefhebber wel wat te genieten. Welkom in de vijfde editie van de indie-update!
Mega Bog
Life, and Another het vijfde album van Mega Bog, althans volgens AllMusic.com. Achter deze naam gaat overigens de artieste, multi-instrumentaliste en singer-songwriter Erin Birgy schuil. Voor velen zal Birgy een grote onbekende zijn. Zo ook voor 8WEEKLY, overigens.
Om haar muziek op dit album te omschrijven gaan we haar vergelijken met een groot aantal artiesten. Denk aan de Tilburgse Kovacs gemixt met sterren uit het verleden als Anne Pigalle voor de nodige Franse gevoelens in de zanglijnen, terwijl de Engelse teksten aan de absurdistische elementen van Sapho en Lene Lovich doen denken.
Vaak klinkt Mega Bog over de hele linie heel lieflijk, totdat ze in het midden van haar album industriële noisy-elementen laat meeklinken. Tegen het eind van het album geeft dat een bijzonder moment, wanneer ze plotsklaps terugschakelt naar de lieflijke klanken die zomers aandoen. Het rijke palet aan instrumenten als gitaar, drums, piano, conga’s, bas, samples en saxofoon wordt gedomineerd door een bed van synthesizers. Het album Life, and Another kent voldoende zomerse aanknopingspunten in de muzikale uitvoering. Een heel fraai album om te delen met andere ruimdenkende luisteraars.
Tim Schou
De muziek van Tim Schou heeft direct een frisse klank. De stem van Schou zit in de hogere regionen en ligt makkelijk in het gehoor. Muzikaal speelt hij een beetje leentjebuur bij acts als Ásgeir en ook zeker de Deen Lukas Graham. De klanken zijn vooral heel vrolijk. Natuurlijk komt hij niet om zijn wereldreis heen. Als we luisteren naar ‘Where You Are’ dan horen we hem zingen over een liefde die de hele wereldreis in zijn hart mee reisde. Het is niet vreemd dat hij verhaalt over zijn reis, omdat die zeven jaar duurde en dus een belangrijk deel van zijn leven uitmaakt.
‘Wake Up’ maakt de link naar voornoemde Lukas Graham alleen maar sterker. Het is een liedje dat meteen de zon in je hoofd doet schijnen. Schou bezit de gave om je met eenvoudige melodielijnen en aantrekkelijke zang meteen op sleeptouw te nemen; muziek die je direct de zomer in lijkt te slepen. Woorden als ‘zonnig’ en ‘feelgood’ zijn bij veel liedjes van dit debuutalbum HERO/LOSER zeker van toepassing. Hoewel de liedjes voornamelijk op de gitaar geschreven zijn, horen we op dit album een veel breder spectrum aan instrumenten en is het een helder en vooral poppy album geworden met lekkere beats.
Gaat er inmiddels een belletje rinkelen bij de lezer? Tim Schou kan gekend zijn door zijn deelname in 2011 aan het Eurovisiesongfestival namens Denemarken. Hij werd toen vijfde in het liedjesfestijn, maar dat bracht hem niet de bekendheid die hij met dit album wellicht wel gaat scoren. Verwacht geen akoestische-gitaar-singer-songwriter-muziek, maar vooral een heerlijk poppy geluid met alles erop en eraan. Opvallend detail is dat het album van Schou vooralsnog alleen op vinyl (LP) en de streamingdiensten is te horen. De cd ontbreekt tot op heden.
John Murry
Door alle coronamaatregelen blijven vele mooie releases een tikje onder de radar of worden ze uitgesteld. Dit lot treft ook het album van John Murry the stars are god’s bullet holes., waarvan de release zomaar een maand werd uitgesteld, maar dat inmiddels wel te beluisteren is op de streamingdiensten. Toch verdient dit muzikale werk een podium. Het is inmiddels het derde album van deze geboren Amerikaan die momenteel woonachtig is in Ierland.
Al bij de eerste klanken treft de stem van Murry je met een referentie naar Nick Cave, maar deze vergelijking houdt snel op. De muziek van Murry voelt toch heel anders, met zijn slidegitaarklanken in het openingsnummer ‘Oscar Wilde (Came Here To Make Fun of You)’, maar wel enorm lekker. Dat laatste komt zeker ook door de spaarzame maar smaakvolle damesbackings in dit liedje. De toon voor het album is direct gezet.
Maar vergis je niet! Het titelnummer ‘The Stars are God’s Bullet Holes’ klinkt venijnig en het ‘I Refuse To Believe (You Could Love Me)’ rockt ineens de pan uit. Bij ‘Ones + Zeros’ keert heel beperkt de slidegitaar terug evenals de vrouwelijke achtergrondzang. Dit alles maakt het album van Murry tot een avontuurlijke muzikale reis die je doet verlangen om het album opnieuw te beleven.
Mega Bog; Tim Schou; John Murry
Album: Life, and Another; HERO/LOSER; the stars are god's bullet holes.Link: Tim Schou
Link: John Murry
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur: