Terwijl er stromen van vluchtelingen ons vlakke land bereiken, lijkt er hier binnen niets aan de hand. Welkom in de wereld van herhaling: een kroeg waar de klap van een bierkrat de gasten wekt om nogmaals een teug te nemen. Het is een oneindige cirkel, van gemopper, loze praatjes, en troosteloze bruine bierflesjes. In een complexe choreografie volgen handelingen en stukken tekst elkaar nauwgezet op en de spanning daarvan is bij de acteurs in de eerste scène goed te voelen. Naarmate zij meer naar het absurde zoeken, komt de schwung er in. Met iedere herhalende scène sneuvelt er een idee en een deel van de kroeg. De gasten komen niet verder, ze zitten zo vast als de baby van de zwangere barvrouw. Nadat de gasten opschrikken van een wee schudt ze verontschuldigend haar hoofd: ‘Het is nu al dertien maanden.’ Buiten verandert echter alles en wanneer de muren van de benauwde en smerige kroeg eindelijk openbreken, is dat een verademing. In het vervolg raakt de voorstelling zo ver weg van het herkenbare dat het zijn samenhang totaal verliest.

Een collectief risico

Zoals altijd schuwt het Noord Nederlands Toneel het experiment niet. Eerder dit jaar hadden ze het lef om als eerste een serie ten tonele te brengen. Terecht pronken ze nu na de geslaagde tien uur durende voorstelling op de poster:  ‘All Inclusive, van de makers van theaterhit Borgen‘. Als afsluiting van acht jaar NNT onder de artistieke leiding van Ola Mafaalani kiest NNT wederom voor een gewaagd experiment: All Inclusive kent geen eindregisseur, maar is collectief gemaakt. Dat is helaas te zien.

Wat volgt is niet één voorstelling, maar verschillende delen, gehangen aan de kapstok van één thema: de vluchtelingenproblematiek. De creativiteit van het NNT kent werkelijk geen grenzen en gaat tot ver voorbij het toneel. Er zitten absoluut pareltjes in. In een monoloog van Malou Gorter over een spin, wordt de onsamenhangendheid juist de kracht. Weergaloos vertaalt ze de vindingrijke fantasie van een kind over een afgrijselijke realiteit. Of de muziek van Eef van Breen die het meest simpele Hollandse wijsje als het Wilhelmus in de moeilijkste jazztoonladders weet vast te leggen. Toch slaagt ook de muziek er niet in de afzonderlijke delen van All Inclusive te lijmen.

Probleem opgelost?

Terwijl de verwarring van de voorstelling steeds meer vragen bij het publiek oproept, richt Bram van der Heijden zich tot de zaal met het verlossende woord. Schijnbaar objectief verschuilt hij zich achter onderzoeken van sociologen aan Harvard en zegt de oplossing voor de vluchtelingenproblematiek te hebben gevonden.  Alhoewel.. hij geeft opties, mogelijkheden. Wij kunnen kiezen en klaar is Kees. Of toch niet…

We zijn nog lang niet klaar. Het talent van het NNT om spectaculaire decors te bouwen, wordt met verve getoond. Zeker het eindbeeld is briljant en ik zou er uren naar kunnen staren, maar ook dit is weer een voorstelling op zich. Voor een laatste keer wordt bij het NNT alles uit de kast gehaald; met All Inclusive krijgen we drie verschillende voorstellingen in één. Het NNT gaat uit met een knal, maar misschien was dit iets te veel vuurwerk.

De Bree wordt vertolkt door Tijn Docter. De kersverse docent kan zich al snel vinden in de autoritaire visie op onderwijs van directeur Bint (Jules Croiset). De klassen die hij onder zijn hoede krijgt zijn de intelligente en hardwerkende ‘bloemenklas’ en het rebelse 4D, die niet zonder gevoel voor drama  zijn omgedoopt tot ‘De Hel’. De eerste klas vindt De Bree vooral vanwege hun keurigheid een beetje saai, de tweede verklaart hij de eerste les de oorlog nadat ze zijn tas hebben opgeblazen. De rolverdeling lijkt hiermee duidelijk: een rebelse, slecht presterende klas en een brave, goed presterende klas. Gek genoeg zijn het de niet-functionerende oproerkraaiers uit ‘de hel’ die door Bint tot zijn lievelingetjes worden gerekend. Het zijn daarentegen de braveriken uit de bloemenklas die opbloeien onder het regime van Bint, toch lijkt Bint hen niet te erkennen als zijn succesklas. Het blijft het gehele stuk een raadsel waarom dit zo is

Deze contradictie komt nog duidelijker in beeld na een zelfmoord van een van de leerlingen uit de bloemenklas. De bloemenklas besluit na deze gebeurtenis in opstand te komen tegen Bint. De studenten uit De Hel verhinderen deze opstand en worden door Bint getrakteerd op sigaren waar ze gezamenlijk van genieten. Maar waarom zijn de leerlingen uit De Hel ineens zo autoriteitsgevoelig? Ze werden geïntroduceerd als de rebellen, maar scanderen halverwege het stuk luidkeels de naam van Bint. Welke ontwikkeling is mij hier ontgaan?

Achter de feiten aan

Ook de ontwikkelingen die de hoofdpersonages doormaken zijn lang niet altijd goed te volgen. Zo is De Brees collega To (Hanneke Last) keihard wanneer ze hoort dat een van haar leerlingen zelfmoord overweegt vanwege slechte cijfers: ‘hij gaat zijn gang maar’. In het tweede helft van het stuk draait ze 180 graden om en gaat ze het conflict aan met Bint. Maar in het duister blijft waarom ze van visie is veranderd. Deze willekeurige overgangen maken het moeilijk om je in te leven in de personages en geven je als kijker vaak het gevoel dat je achter de feiten aanloopt.

Het interessantste personage is waarschijnlijk Bint zelf. Sterk is bijvoorbeeld de scène waarin de leraren met elkaar de kerstrapporten bespreken. In geklets over de persoonlijke toestand van de leerlingen heeft Bint geen zin en wanneer de student met zelfmoordoverwegingen ter sprake komt, is Bint vooral geïnteresseerd in hoe de school pr-technisch met deze klap om moet gaan, mocht de leerling zijn plan doorzetten. Griezelig en komisch tegelijkertijd.

Zo kent Bint nog genoeg andere amusante scènes, maar uiteindelijk is het inconsistente handelen van de hoofdpersonages te ondoorgrondelijk om werkelijk door dit stuk meegenomen te worden.