Kunst / Achtergrond
special:

Manet en de zee

.

~

Het eerste werk dat wordt getoond is De slag tussen de USS Kearsarge en de CSS Alabama uit 1864, het is de verbeelding van een moment uit de Amerikaanse burgeroorlog. In juni 1864 werd de Alabama voor de Franse kust bij Cherbourg door de Kearsarge tot zinken gebracht. Manet’s zeeslag was een onderwerp dat veel aandacht trok bij het Franse publiek. Gedurende een maand hing het werk van in de etalage van een galeriehouder in Parijs en werd het bewonderd door drommen toeschouwers.

Overtuigd rebel

Het onderwerp van het schilderij is bijzonder.Weinig andere schilders hielden zich bezig met contemporaine politieke gebeurtenissen (al waren Courbet en Millet reeds bekend met hun schilderijen van boeren en arbeiders). Het zal aan de politieke interesse van de schilder hebben gelegen dat hij voor dit onderwerp koos, Manet was naast schilder namelijk ook overtuigd socialist en rebel.
Zo schilderde hij in 1867, drie jaar na de slag tussen de twee Amerikaanse schepen, De terechtstelling van Keizer Maximiliaan. Met de hulp van de troepen van Napoleon III werd Maximiliaan, de Aartshertog van Oostenrijk, uitgeroepen tot keizer van Mexico in de hoop een vazalstaat te stichten in de Nieuwe Wereld. Maar zodra de Franse troepen zich terugtrokken werd de nieuwe keizer gevangengenomen en geëxecuteerd door Mexicaanse nationalisten.

~

In 1868 zou Manet nog enkele schilderijen maken van de slag tussen de USS Kearsarge en de CSS Alabama die ook allen op de tentoonstelling te zien zijn. Ze getuigen van de interesse die Manet had voor eigentijdse ontwikkelingen in de politiek.

Het verleden

Ondanks zijn interesse in de moderne geschiedenis baseerde Manet zijn schilderij op grote voorbeelden uit het verleden. In de zaal waar ook De slag tussen de USS Kearsarge en de CSS Alabamahangt, zijn schilderijen te zien van onder andere Ludolf Backhuysen, Willem van de Velde de Jongere en Lois-Gabriel-Eugène Isabey. Werken uit de zeventiende tot en met halverwege de negentiende eeuw van schilders die zich bezighielden met het schilderen van zeegezichten en visserstaferelen.
Manet heeft de kunst van voor zijn tijd zichtbaar goed bestudeerd, hij bezocht het Louvre en zag daar de zeegezichten van de zeventiende-eeuwse Hollanders. In Frankrijk stond het zeegezicht in het begin van de negentiende eeuw in grote belangstelling. De invloed van het verleden is dan ook goed te zien in Manets eerste schilderij met een nautisch onderwerp, al gebruikte hij in tegenstelling tot zijn voorbeelden veel helderder kleuren en hanteerde hij een lossere penseelstreek.

Parijs Manets vriendin Berthe Morisot kon zich niet voorstellen dat Manet ooit ergens anders zou wonen dan in Parijs. Hij had namelijk een hekel aan het platteland en hij had tot dan toe nauwelijks landschappen geschilderd.
Dat hij zijn eerste zeeschilderij had gemaakt lag niet aan zijn liefde voor de natuur; het kwam voort uit zijn politieke interesse. Het schilderij is dan ook geen ooggetuigenverslag, maar een reconstructie op basis van afbeeldingen in de krant. Manet zou toen hij de Kearsarge in het echt zag hebben opgemerkt dat hij verbaasd was dat hij het schip in zijn schilderij zo dicht had benaderd.
Ondanks zijn liefde voor de stad, maakte Manet toch zo’n dertig schilderijen van de zee. En niet allemaal met een politiek onderwerp. Hoe is dit mogelijk?

nieuwe tijden

~


Vlak nadat Manet De slag tussen de USS Kearsarge en de CSS Alabamavoltooid had, ging hij op vakantie naar Boulogne-sur-Mer, een badplaats die hij kende vanuit zijn jeugd. Hij maakte er schetsen van het mondaine badleven en werkte deze schetsen uit in zijn atelier in Parijs.
In 1865 leerde Manet de schilder Monet kennen, toen laatstgenoemde zijn werk voor het eerst in Parijs tentoonstelde. De twee raakten bevriend en stimuleerden elkaar. Manet inspireerde de jonge kunstenaar om met helderder kleuren te werken, terwijl die Manet op zijn beurt aan het schilderen in de buitenlucht probeerde te krijgen. In de tentoonstelling hangen daarom ook zeetaferelen van Monet die zijn geïnspireerd op het kleurgebruik van zijn oudere vriend. Maar in de tentoonstelling wordt niet duidelijk waarom Manet tot het schilderen van zeegezichten kwam. In de jaren nadat de twee kunstenaars elkaar ontmoetten heeft Manet enkel nog de slag tussen de Kearsarge en de Alabama een paar keer geschilderd en één keer een scheepsdek.
In de jaren zeventig kwam het impressionisme op, kunstenaars als Renoir, Monet en Berthe Morisot gingen over op een lossere schilderstijl, helderdere kleuren en het werken in de buitenlucht. Ook Manet ging in deze periode langzaam over op het werken en plein air en schilderde zijn eerste zeegezichten direct naar de natuur. Bij technisch onderzoek van sommige schilderijen uit deze periode zijn zandkorrels gevonden in het verfoppervlak. Al had hij eind jaren zestig ook al enkele schetsen gemaakt die hij later in zijn atelier zou uitwerken.

Tussenpozen

~


Het zou na deze periode (eind jaren zestig, begin jaren zeventig) bijna tien jaar duren voordat Manet weer zeeschilderijen zou maken, het waren De ontsnapping van Rochefort, de grote studie uit 1880-´81 en De ontsnapping van Rochefort uit 1881-´82.
Rochefort was een radicaal politicus en journalist die in 1871 deel uit had gemaakt van de Franse Commune. Het schilderij van Manet gaat over de ontsnapping van Rochefort uit een Franse strafkolonie. Het is dus weer een politiek schilderij dat Manet schilderde en is niet direct naar de werkelijkheid gemaakt.
Alleen begin jaren zeventig maakte Manet in de buitenlucht schilderijen met de zee als hoofdonderwerp. Op eerder en later geschilderde werken is de zee slechts decor voor politieke gebeurtenissen. Zo zijn er drie periodes te onderscheiden (met grote tussenpozen van enkele jaren) waarin Manet zeeschilderijen maakte. In de tentoonstelling wordt echter gesuggereerd dat Manet naast al zijn andere schilderijen een klein maar gedegen oeuvre van zeeschilderijen opbouwde. En dit is niet correct.
Toegegeven, er zijn mooie schilderijen van Manet te bewonderen op deze tentoonstelling. Maar hoe de schilder zich ontwikkelde binnen het genre wordt niet getoond.
De makers van de tentoonstelling lijken zich bewust van de hiaten binnen de expositie. Die gaten proberen ze te dichten door er werk van vele andere kunstenaars bij te betrekken. Voorbeelden vóór, en navolgers ván Manet, die uiteindelijk enkel dienen als de stopverf van een binnenhuisschilder.

Film / Films

De leugen en de zoekmachine

recensie: Shattered Glass

.

Stephen Glass (Hayden Christensen) is in de film Shattered Glass een jonge journalist, die voor het bekende opinieblad The New Republic werkt. Daar wedijvert de overwegend jonge redactie om de beste primeurs en artikelen. Glass schreef na zijn studie onder meer voor Rolling Stone en een aantal andere in Amerika gezaghebbende bladen. Hij was succesvol en werd op handen gedragen, een jong journalistiek talent op weg naar de top.

Zoekmachine

Debuterend regisseur Billy Ray heeft voor Shattered Glass zelf het script geschreven. Hij wilde een nauwkeurig verslag willen doen van de carrière van Stephen Glass. De 25-jarige Glass bleek na onderzoek 27 van zijn 41 artikelen volledig te hebben verzonnen, hij gebruikte valse e-mail adressen en maakte zelf websites om zijn collega’s om de tuin te leiden. Voorbeelden? Hij schreef over republikeinse partijconventies en verzon de drank en de hoeren, bezocht converenties in de informaticawereld en creëerde computernerds. Hij leek al zijn artikelen te kunnen staven met voice mails, websites en door hem gesproken personen. Stephen Glass bleek een duim te hebben, die meer dan de waarheid manipuleerde! Hij ging aan zijn eigen gesponnen web van leugens ten onder. Een medewerker van een webmagazine typte wat namen uit een artikel in een zoekmachine en ontdekte de waarheid over de leugens van Glass.

308.000 hits vs €8,-

Nu ligt er de vraag om een recensie te schrijven over Shattered Glass, een film over een journalist die minimaal de helft van zijn artikelen uit de duim zoog. Is het noodzakelijk om de film te zien voor het schrijven van een recensie of zal ik me beperken tot het overschrijven van regels uit eerder geschreven recensies? Bespaart €8,- en die film zie ik later nog wel eens op DVD. Shattered Glass levert 308.000 hits op in de zoekmachine van Google!

Obsessie

Shattered Glass is een portret van een geobsedeerde leugenaar, die snel verslaafd raakt aan het succes dat zijn leugens hem oplevert. Niet de sympathieke Glass blijkt ten slotte de echte held van de film; dat is de aanvankelijk door de redactie gehate, maar doortastende hoofdredacteur Chuck Lane – misschien niet geheel toevallig de man die het scenario fiatteerde.
In Shattered Glass wordt iedereen bij naam en toenaam genoemd. Elk detail over dit verhaal is gecheckt en nogmaals door de zoekmachines gehaald. Regisseur Billy Ray wilde geen enkele leugen in zijn film. Hij wilde de waarheid, terwijl hij beter wist. De waarheid, elke waarheid kan in de journalistiek een leugen zijn
Shattered Glass laat zien dat de leugen verslavend is, dat de leugen kan regeren. Niet alleen om het fantastische spel van de acteurs en actrices is het een belangrijke film, maar vooral omdat er eindelijk een film uit Amerika komt, die laat zien dat de leugen eindig is.

Bioscoopbezoek

~


Voor deze recensie beweer ik de film te hebben bezocht, heb ik gebruik gemaakt van artikelen uit kranten en tijdschriften. Of ik volledige zinnen heb overgetikt, geplagieerd, lijkt me niet verstandig om hier te vermelden.
8Weekly resideert in Groningen en Pathé Amsterdam, mijn woonplaats, werkt niet met gastenlijsten. Heb ik bijna €10,- neergelegd voor een film, waar ik later een recensie van ruim 500 woorden over ga schrijven? Is het niet meer dan voldoende om wat recensies te lezen, zinnen te kopiëren, een zoekmachine te gebruiken en dan te besluiten met een lovende zin. €10,- afgezet tegen het gemak. Scheelt met dit mooie weer twee uur in de bioscoop, die recensie schrijf ik op mijn balkon in de zon!

(Of er een deel 2 in de maak is. Ik zou er graag een door mij zelf verzonnen bericht over schrijven. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen, dat ik het niet weet. Die nieuwe Soulwax heb ik in huis, dat spel van mijn zoon en die krant verschijnen later dit jaar. Denk ik!)

Boeken / Fictie

Familiedrama dat niet had mogen gebeuren

recensie: Noëlle Harrison - Beata Beatrice

Een parelsnoer, een roze baret en een in rood leer gebonden schetsboek – dat zijn een paar van de voorwerpen die Eithne, een kunstenares op het punt van doorbreken, bewaart ter herinnering aan haar oudere zus Beatrice. Beatrice is tien jaar geleden, op achttienjarige leeftijd, in de mist verdwenen. Men neemt aan dat ze is vermoord. En dan, op een dag, staat er een jonge vrouw voor haar deur die beweert de dochter van haar zus te zijn. Dit is het uitgangspunt van een uitstekend boek dat in de lijn van het werk van bestsellerduo Nicci French ligt. Er is echter een groot verschil met Nicci French: Noelle Harrison schrijft vele malen beter.

Afwisseling

Aan de hand van korte hoofdstukken, die steeds uit het perspectief van de verschillende hoofdpersonen geschreven zijn, wordt de ware toedracht rondom het verdwijnen van Beatrice ontrafeld. De achtergronden en beweegredenen van Beatrice, Eithne en hun moeder Sarah worden langzaam maar zeker duidelijk. Maar ook andere personen komen, waar nodig, aan bod. En zo ontvouwt zich langzaam een familiedrama, dat nooit had mogen plaatsvinden. En juist dat besef dringt zich langzaam maar zeker steeds meer aan de lezer op. Het had niet hoeven gebeuren. Als ook maar één van de betrokkenen eerder zijn mond had open gedaan had veel leed voorkomen kunnen worden.

Dit droevige besef wordt door Noelle Harrison op subtiele wijze aan de lezer overgedragen. De wisselwerking tussen de gezinsleden wordt prachtig gekenschetst en geeft het verhaal juist dat beetje extra dat ik bij Nicci French zo vaak mis. Dit schrijversduo verzandt vaak in oeverloos psychologisch blabla en hun hoofdpersonen komen soms welhaast hysterisch over. Maar Harrison blijft to the point. De emoties van de hoofdpersonen blijven altijd logisch en navolgbaar en de vrouwen blijven sterk ondanks hun verdriet. Tel daar een vlotte vertelstijl bij op en je hebt een onderhoudend boekwerk.

Wendingen

En het verhaal is tevens onderhoudend door de wendingen die het neemt. Als je denkt te weten hoe een en ander zich afgespeeld heeft blijkt het toch weer net iets anders te liggen. Dus stel je je visie bij om meteen geconfronteerd te worden met het relaas van een volgend hoofdpersoon. En dat duidt dan weer op een andere verloop van gebeurtenissen. Deze wisseling van inzichten verkregen door de verschillende invalshoeken per hoofdstuk maakt Beata Beatrice zo boeiend om te lezen. Van begin tot eind vraag je je af wat er nu werkelijk met Beatrice gebeurd is. En godzijdank kom je er pas achter op de allerlaatste pagina.

Het besef

En als dan op het eind alles op zijn plaats valt, als het hele verhaal verteld is, dan overvalt je het eerder genoemde besef dus nog een laatste maal. Het besef van onnodig leed. Het besef dat zwijgen niet altijd goud is. Dat praten juist een hoop ellende kan voorkomen. Dat vriendschappen of familiebanden kapot kunnen gaan aan stiltes. Maar ook het besef dat je hier een uitzonderlijke roman hebt gelezen. En dus zal ik niet zwijgen maar luidskeels oproepen tot het lezen van Beata Beatrice. Zegt het voort.

8WEEKLY

Knoopjes in een draadje

Artikel: Goed voor onze positie op de wereldmarkt

Als je geen kleine broertjes of zusjes of buurkinderen hebt, is het soms net alsof je van een vreemde planeet komt. Je snapte al niks van Pokémon, je begrijpt nog minder van opvolger Yu-Gi-Oh en nu je in de vakantie een beetje door de halflege winkelstraten slentert heb je geen idee wat het is: scoubidou. Je hoeft maar een groepje kinderen van een jaar of tien, twaalf tegen te komen of je hoort het woord: scoubidou. Een toverspreuk die heel de Nederlandse jeugd in de greep houdt.

~

Gelukkig is scoubidou niet al te moeilijk te begrijpen. Het is een zelfstandig naamwoord en een werkwoord tegelijk. Het naamwoord staat voor gekleurde plastic draadjes, die eruit zien als elektriciteitskabel zonder het stevige binnenste. Het werkwoord staat -logisch- voor wat je met de draadjes doet: ze met verschillende knopen in elkaar draaien en daar figuren van maken. Sleutelhangers, armbandjes, poppetjes, je kunt het zo gek niet bedenken. Kinderen zitten de hele dag stom voor zich uit te staren, terwijl hun vingers razendsnel knoopjes leggen. De regering vreest ernstige concentratieproblemen wanneer de kinderen straks weer naar school moeten. De kenniseconomie wankelt.

Ftalaten

Jammer voor al die scoubidouende kinderen en gelukkig voor de kenniseconomie is het spulletje nu al grotendeels uit de handel genomen. Schadelijke ftalaten – voor de slissers onder ons ook ‘weekmakers’ te noemen – bedreigen het favoriete tijdverdrijf van Neerlands jeugd: de weekmakers zijn giftig en als je geregeld op de draadjes sabbelt, heb je kans dat je hele hormoonhuishouding in de war komt. Je krijgt dan al borsten wanneer je daar nog lang geen zin in hebt en wanneer je jaren later zelf kinderen wilt produceren heb je kans dat dat dan juist niet kan. (En dat geldt ook voor scoubidouende jongens.)

Wat moet je nu? Weg met die plastic draadjes of gewoon verder spelen? Geruchten gaan dat je ftalaten ook kunt inademen, maar dat onderzoek is nog niet uitgevoerd op mensen. Daar gebruiken ze vooralsnog alleen cavia’s en konijnen en ratten voor, en omdat die een wat andere lichaamsbouw hebben, kun je dat niet zomaar vergelijken. Het veiligste is om scoubidou links te laten liggen en je te richten op ander onschuldig vermaak. Een overzichtje volslagen nutteloze bezigheidstherapie, maar dan met minder chemische gevaren.

DMC

~

De afkorting doet sommigen misschien denken aan chemiefabrikant DSM, maar die bedoelen we niet. DMC is een merk borduurgaren, dat je in de jaren negentig gebruikte om armbandjes van de knopen. Puertoricanen en Guatemalteken op rommelmarkten zie je er nog wel eens mee, maar je kunt het zelf ook. Vriendschaparmbandjes heten ze, en behalve vriendschap brengen ze je ook massa’s tijdverdrijf, want zo’n armbandje heb je niet in een uurtje geknoopt. Het is ook geen dure hobby, want je kunt het doen met alle soorten draadjes die je kunt vinden. Behalve met scoubidou, want dat is te stug. Op deze site vind je allerlei ingewikkelde patronen voor de gevorderde vriendschapsarmbandjesknoper. Prijs de Hondurezen de markt maar uit met je eigengemaakte waar.

Macramé

~

Het woord alleen al ruikt naar de verkeerde kant van de jaren zeventig. Denk aan ‘kunstige’ raamhangers of wandversieringen van grof touw, jute en raffia, met kralen en knopen erin. Manden voor hangplanten en meer van dat soort spul. Op verschillende sites kun je nog steeds vinden hoe je de artistieke knopen maakt en daar bijzondere versieringen van knutselt. Macramé schijnt al ruim zesduizend jaar een gewaardeerde kunststroming te zijn, zeggen fans. Bij mijn weten is macramé tot nu toe het enige onderdeel van de jaren zeventig dat niet heeft meegedaan aan een revival. En dat zegt genoeg.

Netten en perzen

~

We blijven in het touw- en draadsegment, want dat schijnt toch het materiaal bij uitstek te zijn voor bezigheidstherapie, en dan vooral knopen. Er zijn er maar weinig, maar er zijn mensen die hun hobby gemaakt hebben van wat vissers vroeger niet zulk aardig werk vonden: netten breien. Brei je eigen hangmat, camouflagenet of natuurlijk gewoon een visnet. Op deze site staat in de linkerbalk een complete cursus in acht delen.
Met meer artistieke knoopjes kom je al gauw bij tapijten. Je eigen Perzisch tapijt maken is helemaal niet moeilijk. Als je er dan ook nog jonge kinderen voor inschakelt, heb je helemaal een authentiek vloerkleed.

Het ergste van al deze knoophobby’s is dat het inderdaad gaat om pure bezigheidstherapie. Tijdverdrijf in z’n zuiverste vorm. Wat je maakt met al die knopen is niet belangrijk. Het gaat om het bezig zijn. “Zo lang ze maar stil zijn op de achterbank,” zullen ouders denken als ze hun kinderen scoubidou- of andere touwtjes toestoppen. Puzzelboekjes zijn ook nutteloos, maar die scherpen de geest. Boeken zijn daarin nog veel beter.

Wereldleider

~

Knopen zonder doel is een tijdverdrijf dat resoluut aan banden gelegd zou moeten worden. Nuttige dingen moeten de kinderen van Nederland doen om zoet gehouden te worden. Dus dat komt inderdaad neer op netten breien, tapijten knopen, vriendschapsarmbandjes maken. Maar niet voor zichzelf, maar voor de wereldmarkt. Eén zomer lang geconcentreerde bezigheidstherapie en Nederland is de nieuwe wereldleider in handgeknoopte vloerkleden, zelfgeknupte armbanden en ouderwets gebreide vissersnetten. Want die kenniseconomie die hier zo nodig gestimuleerd moet worden, wordt toch niks met dit soort tijdverdrijf.

Muziek / Album

Ambitieuze Luistermuziek

recensie: Noor - A Perfect Concubine

Het gaat goed met de Nederlandse muziek. Aan het contingent interessante Nederlandse debuutalbums kan er sinds kort weer ééntje worden toegevoegd: A perfect Concubine van Noor. Voor de liefhebber van schijnbaar eindeloze herhaling en subtiele modulaties, je weet wel, het soort hypnotiserende/slepende muziek waar een band als Mogwai patent op lijkt te hebben (al probeert het Japanse Mono de koning steeds nadrukkelijker van zijn kroon te beroven). Uw recensent is zo’n liefhebber. De associatie met de Schotten zit hem voornamelijk in de sfeer, maar meer dan Mogwai zijn de jongens van Noor toch vooral op zoek naar het ultieme liedje. De negen nummers van dit fraaie debuut duren daarom nergens langer dan 4 minuut 39.

~

Qua geluid doet Noor erg denken aan de vroege Radiohead (luister maar eens naar het nummer Not Enough) en in de verte aan de Smashing Pumpkins (Leaving, Autumn). Vooral de karakteristieke geknepen stem (met andere woorden, je moet er van houden) vertoont op sommige momenten overeenkomsten met die van Billy Corgan. Dat de gitaar dan soms wat sneller/langzamer lijkt te willen dan de ritmesectie (Green) en de zang niet altijd even zuiver is, is op zich niet eens zo heel erg storend (al zullen de meningen daar wel over verdeeld zijn). Dat de power af en toe ontbreekt eigenlijk ook niet. De vier Noren komen er mee weg.

Toeren in een oud verrot busje

De teksten op dit melancholieke debuut zijn universeel en gaan voor het grootste deel over de vergankelijkheid van relaties en de eenzaamheid die iedereen wel eens voelt. Wat dat betreft niets nieuws onder de zon. En passant wordt in leaving nog maar eens een sneer uitgedeeld naar het Idols concept: “To think that life is great is like thinking Idol Jim has a great voice.”
Inderdaad, maar met een beetje mazzel horen we van Jim, Jamai, Boris en al die andere zogenaamde Idols over twee jaar helemaal niets meer. Dat is dan toch wel weer een leuk vooruitzicht! En als je eerlijk bent valt dat leven als muzikant toch eigenlijk best mee? Beetje toeren in een oud verrot busje, lekker spelen, wat geeft er nou meer voldoening?
“When I look at my life there is no reason to be sad.” Precies!

Voor een debuut cd is dit een heel aardig schijfje. Geen eredivisieniveau, maar de top van de Nederlandse eerste divisie komt al aardig in zicht! Een label hebben ze nog niet, maar dat kan vast niet lang meer duren.

Muziek / Album

Wijzer

recensie: The Roots - The Tipping Point

Je hebt van die hiphoppers die het eigenlijk alleen bij het eigen publiek goed doen, geen gitaarliefhebber die ze kent en geen punker die er ook maar aan denkt een plaat van ze te kopen. Je hebt ook van die hiphoppers die het bij iedereen goed doen. Outkast en N.E.R.D. verkopen platen aan alle lagen van de bevolking. Je doet jezelf als muziekliefhebber mooi tekort als je geen exemplaar hebt van Speakerboxx/The Love Below, het gewaagde dubbelalbum van André 3000 of Fly or Die van Pharrell, Chad en Shay.

Hetzelfde geldt voor The Roots uit Philadelphia die met het in 2002 verschenen Phrenology en met het daarvan afkomstige The Seed eindelijk doorbraken tot het grote en brede publiek met muziek die kwalitatief zo hoogstaand is dat vele rockbands het nakijken hebben wanneer ze op een festival naast elkaar staan geprogrammeerd, want The Roots bestaan uit een stel briljante muzikanten met gitaar/bass/drums/keys en turntables, die zonder problemen het laatste kwartier van hun set voljammen zonder de verveling een kans te geven.

Supermarkt

Rapper Black Thought, drummer/producer ?uestlove en de zijnen stonden dit jaar op Pinkpop en op het urban georiënteerde Rotterdam Import in aanloop naar de onlangs verschenen plaat The Tipping Point. Wederom een album om in te lijsten met old-school hiphop, soul en funky stuff. Met een openingsnummer gebaseerd op een oudje van Sly and the Family Stone (opgenomen naar aanleiding van een merkwaardige situatie waarin een vrouw in een supermarkt vond dat The Roots echt eens een cover van Everybody Is A Star moesten doen…”thanks lady”), een afsluiter bestaand uit meerdere delen van in totaal meer dan een kwartier en de dubieuze eer van een opmerking over het slechte weer in Nederland. Alsof men de pinkstermoesson tijdens het schrijven voor The Tipping Point al zag aankomen.

Respect

Tien tracks telt het uit jamsessies tot stand gekomen album. Tien behoorlijk verschillende tracks, die toch allemaal samensmelten tot een coherent album. Een plaat die er geen twijfel over laat bestaan dat hier op een eigenzinnige manier kunst wordt geschapen. Om weer terug te komen op die prachtige openingstrack: de twist die daarin na zo’n viereneenhalve minuut wordt gemaakt, is geniaal en tekenend voor dit gezelschap voorwie je eigenlijk alleen maar diep door de knieën hoort te gaan. Zeven platen lang hebben ze de basis gelegd voor een spannend, gloedvol geluid dat zijn weerga niet kent. Het lukt niet zoveel hiphopgroepen om in deze mate respect af te dwingen bij de massa en bij de, laten we het maar de culturele elite noemen. Met hun zwarte-inventieve-hip-popmuziek geven ze samen met acts als N.E.R.D. en Outkast de starre witte gitaarminnende mannen een flinke partij slaag (kijk maar naar de laatste editie van Pinkpop) en daarbij steek ik mijn hand in eigen boezem. Dank u wel meester ?uestlove. Net als met Phrenology zijn we met The Tipping Point weer een stapje wijzer geworden. Popmuziek in deze vorm is kunst, laat daar geen twijfel over bestaan.

Film / Films

Helemaal in de wolken

recensie: Hollands licht

In de eerste jaren van de filmgeschiedenis moesten films het zonder geluid stellen. De meeste van die vroege films waren zwart-wit, dus zonder kleur. Films zonder acteurs zijn er ook genoeg: denk aan animatiefilms. Maar er is nog nooit een film geweest die zonder licht kon. Licht is het essentiële bestanddeel voor elke film, de bron van elk stukje cinema. Maar niet alleen de filmkunst is afhankelijk van dat ongrijpbare verschijnsel, ook de schilderkunst kan er niet zonder.

~

De Hollandse meesters uit de 16e en 17e eeuw stonden bekend om hun fabelachtige gebruik van licht en schaduw in hun werken. In de negentiende eeuw kwam de term ‘Hollands licht’ in zwang. Hiermee probeerde men het aparte karakter van de Nederlandse schilderkunst te beschrijven. Maar bestaat dit Hollandse licht eigenlijk wel echt? Is het niet een mythe die al meer dan honderd jaar stand houdt? Schilderden de meesters niet gewoon elkaars werken na? Deze vragen worden opgeworpen in Hollands licht, de film die vorig jaar bekroond werd met het Gouden Kalf voor beste lange documentaire.

Fotogeniek

~

Ruim tien jaar werkten de broers Maarten en Pieter-Rim de Kroon aan deze film. Na veel research, gesprekken met deskundigen en ook afwijzingen vonden ze uiteindelijk toch een financier en konden ze gaan filmen, in Frankrijk, de Verenigde Staten en uiteraard in Nederland. Maar Hollands licht bestaat niet alleen uit fotogenieke wolkenpartijen en meesterwerken uit de schilderkunst: ook enkele deskundigen – een aantal kunstenaars, historici, een meteoroloog en astrofysicus Vincent Icke – komen aan het woord over het verschijnsel uit de titel. De interviews vormen meteen het zwakste punt van de film. Over een verschijnsel dat zo ongrijpbaar is als licht is het gewoon lastig praten, en vooral de kunstenaars blijven veelal hangen in halfslachtige observaties. Daar staat tegenover dat de wetenschappers wel veel interessante informatie geven over de schilderkunst en de natuurkundige kant van het weer.

Trance

En natuurlijk zijn er de veelgeprezen beelden van cameraman Paul van den Bos: lange, statische shots van de mooiste luchten die Nederland te bieden had tijdens het jaar waarin de film werd opgenomen. Alleen de beelden al waren, samen met de sferische muziek van het Paleis van Boem, wat mij betreft goed geweest voor dat Gouden Kalf. Het tempo van de film is traag, maar door de mooie beelden raak je als vanzelf in een trance die je weer eens doet beseffen hoe mooi Nederland toch eigenlijk is, ondanks al haar tekortkomingen.

Extra’s

Hollands licht gaat op dvd vergezeld van een paar interessante extra’s. De diavoostelling met ongeveer dertig foto’s kun je met een gerust hart overslaan, maar de interviews met de gebroeders De Kroon en camerman Van den Bos geven een goed beeld van de productie en de achterliggende filosofie waarmee de film werd gemaakt. De interviews zijn in vijf stukken verdeeld en zijn, vooral in het deel over de opnamen, redelijk technisch: zelfs het merk negatieffilm wordt besproken.

Aquarium

Het observatiepunt bestaat uit enkele landschapsbeelden uit de film, achter elkaar geplakt tot een ruim twintig minuten durende montage. 360° Nieuwkoop is een shot van tien minuten waarin de camera rondjes draait op een locatie uit de film. Leuk voor degenen die in de buurt van Nieuwkoop wonen of als vervanging van het virtuele aquarium op je computerscherm.

Hollands licht zal niet iedereen aanspreken, daarvoor is het tempo van de film te langzaam en het onderwerp niet boeiend genoeg. Voor liefhebbers van de oude Hollandse meesters of het Nederlandse landschap is Hollands licht echter bijna verplichte kost.

Muziek / Album

Your New Favorite Band

recensie: The Hives - Tyrannosaurus Hives

Ze dragen namen als Vigilante Carlstroem, Dr Matt Destruction, Howlin’ Pelle Almqvist, Chris Dangerous en Nicholaus Arson, treden op in pakken waar The Monkees en The Shadows jaloers op zouden zijn en beschouwen zichzelf als de beste band ter wereld. Waarom zou je immers je tijd verdoen in de op een na beste band? Arrogantie met een grote knipoog. Gesproken met een strak gezicht.

Vier jaar gleden betekende het album Veni Vidi Vicious hun definitieve doorbraak bij het grote publiek. De hits Hate To Say I Told You So en Main Offender werden de strijdliederen van een nieuwe generatie.
Natuurlijk gaat het hier om de Zweedse garagerockers The Hives, the self proclaimed rescuers of rock ’n roll. Beslist geen band om hun ambities onder stoelen of banken te steken. Wie ze ooit live heeft gezien, zal het beamen. Voorman Pelle als de nieuwe Elvis Presley. Het schudden met de heupen is aan hem wel besteed. Geen idee alleen waar zijn teksten over gaan. Wie het weet mag het zeggen.

Een plaat om je vingers bij af te likken

Slechts weinigen hadden verwacht dat Veni Vidi Vicious nog kon worden overtroffen. En toch flikken ze het hem met Tyrannosaurus Hives. Het is een plaat om je vingers bij af te likken en het resultaat van spelen, spelen en nog eens spelen. Naar verluidt deden ze in 2001 meer dan 250 shows.

Het verhaal gaat dat de muziek wordt aangereikt door het mysterieuze zesde bandlid Mr. Randy Fitzsimmons. Het zou Fitzsimmons zijn geweest die de jongens benaderde met het idee om een band te starten. Op de achterkant van de albumhoes staan daarom niet voor niets zes paar benen. Leuke anekdote natuurlijk, maar hecht er niet te veel waarde aan.

It’s all part of the myth


De nummers op Tyrannosaurus Hives duren net als op voorgangers Barely Legal en Veni Vidi Vicious nooit veel langer dan 2,5 a 3 minuten (een Hives-concert duurt gemiddeld ongeveer een uur) en zijn een mix van jaren 60 rock ’n roll (The Who), jaren 60/70 Detroit punk (MC5, The Stooges, The Ramones) en jaren 80 New Wave. Hard, puntig en melodieus, de gejaagdheid lijkt alleen nog maar te zijn toegenomen. Voor wie nog niet overtuigd is; luister naar nummers als Walk Idiot Walk (tevens de nieuwe single), Abra Cadaver en B Is For Brutus en bereid je voor op een waar adrenalineshot. Verschil ten opzichte van Veni Vidi Vicious is de gruizigheid op Tyrannosaurus Hives. Een bewust gecreëerde oude sound dus dit keer.

20 augustus kun je het allemaal zelf gaan meemaken op het Lowlandsfestival in Biddinghuizen. 15 oktober volgt de herkansing in Paradiso (Amsterdam). Mis het niet want “Tyrannosaurus Hives is a record so full of potential hits, it would take a hundred songwriters working for a hundred years to come up with anything like it“. It’s showtime!

Muziek / Album

Geen vrolijke zomermuziek

recensie: The Cure - The Cure

.

~

Het gaat hier namelijk niet om zomaar een schijfje, maar om de titelloze nieuwe cd van The Cure, de band die door velen wordt beschouwd als voorloper van de gothic-scene en door de fans vaak in één adem wordt genoemd met jaren 80-bands als Depeche Mode, New Order en diens voorloper Joy Division (waarvan zanger Ian Curtis in 1980 zelfmoord pleegde). Hippe bands als Interpol en Franz Ferdinand zijn er zeker door beïnvloed. Geen vrolijke zomermuziek dus, ook op dit nieuwe album niet.

Krassende gitaren

Baden in de ellende zullen we, maar eigenlijk hadden we ook niet anders verwacht. Niet geschikt voor de depressieve zielen onder ons, oftewel: Luisteren op eigen risico!

To know it’s all too late. She will never be the one for me. She will never be enough. She will never be the one for me. We will never be in touch. I will never be the one for her. I will never be enough. I will never be the one for her. We will never be in love

zingt een nog altijd getergde Robert Smith in het nummer Never. The Cure gaat weer meer in de richting van Pornography (1982) en Disintegration (1989, met daarop juweeltjes als Lullaby en Lovesong). Voor de fans van albums als Kiss Me Kiss Me Kiss Me (1987), Wish (1992, met Friday I’m In Love) en Wild Mood Swings (1996) is het aanvankelijk waarschijnlijk even slikken. Verwacht dit keer geen mechanisch klinkende drums en semi-vrolijke orgelpartijen. Die tijd is voorbij. De nadruk ligt nu veel meer op de krassende gitaren. Andere tijden, andere werkwijzen.

Huwelijk

Zo nam de band voor dit album voor het eerst een producer in de arm. De eer viel ten deel aan Ross Robinson, vooral bekend van zijn werk voor bands als Korn en Slipknot. Misschien niet direct een voor de hand liggende keus, maar wonder boven wonder heeft het goed uitgepakt. Robinson gaf Smith in de studio de opdracht te zingen terwijl de band aan het spelen was (dus geen afzonderlijke opnames). Hierdoor is er veel meer dan ooit sprake van interactie. Het klinkt alsof de band is herboren. “This is how I always imagined making records could be, nothing comes close to what I felt while we were making this album”, aldus Robert Smith. De voorwaarden voor een goed huwelijk zijn aanwezig en ik meld me hierbij aan als getuige.

Herfst

Waarom platenmaatschappij Geffen heeft besloten om dit schijfje nou juist in de zomer uit te brengen, ik kan zo snel even geen reden bedenken. Wel zijn er genoeg redenen om het juist niet in de zomer uit te brengen. Die mag je er zelf bij verzinnen. Was het alvast maar herfst.

Film / Films

Zoete tranen op een schoon dekbed

recensie: Confessions Of A Teenage Drama Queen

.

~

Maria Cep, een rol van de 17-jarige Lindsay Lohan, leeft gelukkig met haar moeder en twee zusjes in New York. Ze heeft alleen maar dromen en nog geen teleurstellingen meegemaakt. Ze wil actrice worden, koningin van het drama. Moeder besluit echter dat het voor de kinderen beter is, om te verhuizen naar het plaatsje Dellwood, New Jersey. Mary, die zich al snel Lola laat noemen, ziet haar wereld in duigen vallen. Ze gaat in het preutse stadje plat op haar bek, keihard op haar pronte billetjes en valt met haar perfect gepoederde neusje in de stront. Ze zal geen actrice kunnen worden en het leven zal alleen maar saai en vervelend zijn. Haar grote idool is Stu Wolff, de charismatische zanger van de popgroep Sidarthur. Deze woont en speelt in New York en de verhuizing levert alleen maar meer afstand op tussen fan en afgod.

Rampspoed

~

Lola gaat naar de universiteit en stuit daar op veel vijandschap. Haar zang- en acteertalenten worden onderkend, maar ze komt daarmee op voet van oorlog te staan met de vorige prima donna van de toneeluitvoering en schoolmusicals. Daar bovenop komt het verschrikkelijke nieuws dat Sidarthur uit elkaar zal gaan. De groep zal een laatste concert geven in New York en Maria en haar enige vriendin Ella hebben geen kaartjes. Veel rampspoed en daarbij wensen die onvervulbaar lijken voor Lola.

Zoete tranen

De verwachtingen die ik had bij het zien van de poster blijken na het zien van de film te kloppen. Confessions Of A Teenage Drama Queen is zo’n film waar de acteurs en actrices elke scène andere merkkleding aan hebben, elke geplengde traan zoet smaakt en de scènes zo vaak zijn gerepeteerd, dat elk spoor van spontaniteit ontbreekt.

Fast forward

Ben je echt nieuwsgierig of Lola nog kaartjes krijgt voor het concert van haar idool? Of de ontmoeting met zanger Stu Wolf zal leiden tot romantische ontwikkelingen? Of Lola de hoofdrol in de schoolmusical naar behoren op de planken zal brengen? Of er een eind komt aan de overvloed aan merkkleding? Dan verwijs ik je graag naar de film. Mocht je niet naar de bioscoop gaan, maar wilt wachten op de dvd of de video is er een klein advies: houd de knop ‘fast-forward’ stevig ingedrukt.

Hapje

Confessions Of A Teenage Drama Queen is een voor tieners bedoelde komedie. Het is onbegrijpelijk dat regisseuse Sara Sugarman, scriptschrijvers en producenten kunnen denken dat deze film toeschouwers zal trekken. De makers hebben bij de première naar dit volkomen mislukte vehikel moeten kijken en onder het genot van een hapje en een drankje elkaar na afloop moeten feliciteren. Zij hebben weinig drama in veel te veel tijd moeten zien. Terecht!