Knoopjes in een draadje

Gelukkig is scoubidou niet al te moeilijk te begrijpen. Het is een zelfstandig naamwoord en een werkwoord tegelijk. Het naamwoord staat voor gekleurde plastic draadjes, die eruit zien als elektriciteitskabel zonder het stevige binnenste. Het werkwoord staat -logisch- voor wat je met de draadjes doet: ze met verschillende knopen in elkaar draaien en daar figuren van maken. Sleutelhangers, armbandjes, poppetjes, je kunt het zo gek niet bedenken. Kinderen zitten de hele dag stom voor zich uit te staren, terwijl hun vingers razendsnel knoopjes leggen. De regering vreest ernstige concentratieproblemen wanneer de kinderen straks weer naar school moeten. De kenniseconomie wankelt.

Ftalaten

Jammer voor al die scoubidouende kinderen en gelukkig voor de kenniseconomie is het spulletje nu al grotendeels uit de handel genomen. Schadelijke ftalaten – voor de slissers onder ons ook ‘weekmakers’ te noemen – bedreigen het favoriete tijdverdrijf van Neerlands jeugd: de weekmakers zijn giftig en als je geregeld op de draadjes sabbelt, heb je kans dat je hele hormoonhuishouding in de war komt. Je krijgt dan al borsten wanneer je daar nog lang geen zin in hebt en wanneer je jaren later zelf kinderen wilt produceren heb je kans dat dat dan juist niet kan. (En dat geldt ook voor scoubidouende jongens.)

Wat moet je nu? Weg met die plastic draadjes of gewoon verder spelen? Geruchten gaan dat je ftalaten ook kunt inademen, maar dat onderzoek is nog niet uitgevoerd op mensen. Daar gebruiken ze vooralsnog alleen cavia’s en konijnen en ratten voor, en omdat die een wat andere lichaamsbouw hebben, kun je dat niet zomaar vergelijken. Het veiligste is om scoubidou links te laten liggen en je te richten op ander onschuldig vermaak. Een overzichtje volslagen nutteloze bezigheidstherapie, maar dan met minder chemische gevaren.

DMC

De afkorting doet sommigen misschien denken aan chemiefabrikant DSM, maar die bedoelen we niet. DMC is een merk borduurgaren, dat je in de jaren negentig gebruikte om armbandjes van de knopen. Puertoricanen en Guatemalteken op rommelmarkten zie je er nog wel eens mee, maar je kunt het zelf ook. Vriendschaparmbandjes heten ze, en behalve vriendschap brengen ze je ook massa’s tijdverdrijf, want zo’n armbandje heb je niet in een uurtje geknoopt. Het is ook geen dure hobby, want je kunt het doen met alle soorten draadjes die je kunt vinden. Behalve met scoubidou, want dat is te stug. Op deze site vind je allerlei ingewikkelde patronen voor de gevorderde vriendschapsarmbandjesknoper. Prijs de Hondurezen de markt maar uit met je eigengemaakte waar.

Macramé

Het woord alleen al ruikt naar de verkeerde kant van de jaren zeventig. Denk aan ‘kunstige’ raamhangers of wandversieringen van grof touw, jute en raffia, met kralen en knopen erin. Manden voor hangplanten en meer van dat soort spul. Op verschillende sites kun je nog steeds vinden hoe je de artistieke knopen maakt en daar bijzondere versieringen van knutselt. Macramé schijnt al ruim zesduizend jaar een gewaardeerde kunststroming te zijn, zeggen fans. Bij mijn weten is macramé tot nu toe het enige onderdeel van de jaren zeventig dat niet heeft meegedaan aan een revival. En dat zegt genoeg.

Netten en perzen

We blijven in het touw- en draadsegment, want dat schijnt toch het materiaal bij uitstek te zijn voor bezigheidstherapie, en dan vooral knopen. Er zijn er maar weinig, maar er zijn mensen die hun hobby gemaakt hebben van wat vissers vroeger niet zulk aardig werk vonden: netten breien. Brei je eigen hangmat, camouflagenet of natuurlijk gewoon een visnet. Op deze site staat in de linkerbalk een complete cursus in acht delen.
Met meer artistieke knoopjes kom je al gauw bij tapijten. Je eigen Perzisch tapijt maken is helemaal niet moeilijk. Als je er dan ook nog jonge kinderen voor inschakelt, heb je helemaal een authentiek vloerkleed.

Het ergste van al deze knoophobby’s is dat het inderdaad gaat om pure bezigheidstherapie. Tijdverdrijf in z’n zuiverste vorm. Wat je maakt met al die knopen is niet belangrijk. Het gaat om het bezig zijn. “Zo lang ze maar stil zijn op de achterbank,” zullen ouders denken als ze hun kinderen scoubidou- of andere touwtjes toestoppen. Puzzelboekjes zijn ook nutteloos, maar die scherpen de geest. Boeken zijn daarin nog veel beter.

Wereldleider

Knopen zonder doel is een tijdverdrijf dat resoluut aan banden gelegd zou moeten worden. Nuttige dingen moeten de kinderen van Nederland doen om zoet gehouden te worden. Dus dat komt inderdaad neer op netten breien, tapijten knopen, vriendschapsarmbandjes maken. Maar niet voor zichzelf, maar voor de wereldmarkt. Eén zomer lang geconcentreerde bezigheidstherapie en Nederland is de nieuwe wereldleider in handgeknoopte vloerkleden, zelfgeknupte armbanden en ouderwets gebreide vissersnetten. Want die kenniseconomie die hier zo nodig gestimuleerd moet worden, wordt toch niks met dit soort tijdverdrijf.