Tag Archief van: 8WEEKLY

boekenweek 2016
Boeken / Achtergrond
special: 8WEEKLY tipt
boekenweek 2016

Evenementen in de Boekenweek

8WEEKLY zal verslag doen (dus houd de homepage in de gaten!) van het Rotterdamse Boekenbal op 12 maart en van het Boekenbal voor Lezers in Nijmegen op 19 maart. Maar dit zijn niet de enige literaire evenementen die tijdens de Boekenweek worden georganiseerd. We zetten er een paar op een rij:

12 maart – Boekenfest’16

Een groot festijn, met een uitgebreid programma. Blind dates met auteurs, optredens van schrijvers en dichterlijke voordrachten. Met onder anderen: Televisiemaker en schrijver Hugo Borst, Ronald Giphart en Bart Chabot, Fokke & Sukke-tekenaar Jean-Marc van Tol, Dichter des Vaderlands Anne Vegter en dichter Tsead Bruinja én auteurs Marjan Berk, Thomas Rosenboom Luuc Kooymans en Toef Jaeger. Aan het eind van de avond is er een swingend feest tot in de kleine uurtjes.

Zaterdag 12 maart; 19:00 – 01:30 uur

Bibliotheek Assen en Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk, Weiersstraat 1c, Assen

Entree: Gratis, maar sommige onderdelen op het programma zijn betaald.

Klik hier voor meer info.

rotterdamse boekenbal12 maart – Het Rotterdamse Boekenbal met David Van Reybrouck

De boekenweek wordt in Club Gewalt Rotterdam begonnen met een uitgebreid gesprek met de schrijver van het Boekenweekessay, David Van Reybrouck. Verder zijn er op onze oosterburen geïnspireerde voordrachten van onder anderen Sanneke van Hassel en Alex Boogers én zullen alle aanwezigen gezamenlijk het Rotterdamse Boekenweekgeschenk gaan schrijven. Daarna gaan de biertafels aan de kant en de voetjes van de Fußboden met Duitse dj-plaatjes van ClublePop.

Zaterdag 12 maart; 21:00 – 01:00 uur

Arminius, Museumpark 3, Rotterdam

Entree: €10,00/ Studenten en Rotterdampas: €7,50

Klik hier voor meer info.

13 maart – Ein Sonntag in Berlin, 1930

Waan je in het Berlijn van 1930, het jaar waarin Joseph Roth, Thomas Mann, Alfred Döblin en Lion Feuchtwanger hun meesterwerken schreven. Verschillende sprekers vertellen over de auteurs, de romans en het tijdperk, er is muziek, er worden beelden van Duitsland en Berlijn uit de jaren ’30 worden getoond en er wordt Duitse wijn geserveerd.

Met: Geert Mak, Els Snick, Kees ’t Hart, Erik Bindervoet, Jeroen van Kan, Nina Polak en muziek door zangers Guido Groenland en Antje Lohse en pianist Daan Boertien.

Zondag 13 maart; 15.00 – 18.00 uur

Goethe Institut, Herengracht 470, Amsterdam

Entree: € 5 / € 3 / studenten gratis

Reserveren wordt aanbevolen en kan via info@amsterdam.goethe.nl of 020-5312900

Klik hier voor meer info.

16 maart – Het laatste BrokkenBal

Het tiende en laatste BrokkenBal. Rond de Boekenweek presenteert gitariste/componiste Corrie van Binsbergen in het Bimhuis het inmiddels vermaarde BrokkenBal, een avond met veel muziek en veel literatuur. De afgelopen jaren waren de schrijvers van het Boekenweekgeschenk hoofdgast op het BrokkenBal. In 2013 was dat Kees van Kooten, in 2014 Tommy Wieringa en in 2015 Dimitri Verhulst. Ook op het komende BrokkenBal is dat het geval en treedt Esther Gerritsen op. Daarnaast zijn er optredens van Kees van Kooten en Han Buhrs.

Met: Corrie van Binsbergen (gitaar/composities), Hans Hasebos (vibrafoon), Joost Buis (trombone/lapsteel), Hermine Deurloo (mondharmonica/sopraansax), Dion Nijland (bas), Yonga Sun (drums/percussie). Ook treden de Two Als op, met Albert van Veenendaal (prepared piano) en Alan Purves (percussie).

Woensdag 16 maart 2016; 20:30 – 23:00 uur

Bimhuis, Piet Heinkade 3, Amsterdam
Entree: € 22 zitplaats / € 18 staanplaats

Klik hier voor meer info.

tilt festival 201616 – 19 maart – Tilt Festival

Op deze zesde editie: Midas Dekkers, Willie Wartaal, Tommy Wieringa, Evie Wyld en De Speld. Het festival brengt taal tot leven met eigenzinnige artiesten en cross-overs op het gebied van literatuur, theater, beeld en muziek. In de Tilburgse binnenstad treden zo’n veertig artiesten op op verschillende culturele locaties in de historische binnenstad.

Woensdag 16 – zaterdag 19 maart ; verschillende tijden

Verschillende locaties in Tilburg

Entree: de verschillende dagen en evenementen hebben verschillende entreekosten. Kijk hiervoor op de website!

19 maart – Boekenbal voor Lezers

Het Nijmeegs Boekenfeest viert haar tienjarige jubileum en wordt eenmalig omgedoopt tot het Boekenbal voor Lezers. In Concertgebouw De Vereeniging in Nijmegen wordt de literatuur op grootse wijze gevierd met schrijvers, dichters, muzikanten, kunstenaars, wetenschappers en natuurlijk lezers. Met onder meer: Herman Koch, P.F. Thomése, Charlotte Mutsaerts, Esther Gerritsen, David Van Reybrouck, Maarten van Rossem, Thomas Verbogt en Alexander Münninghoff. (Er is ook een gratis middagprogramma voor de liefhebbers.)

Zaterdag 19 maart 2016 ; 20:00 – 23:55 uur.

Concertgebouw de Vereeniging, Keizer Karelplein 2D, Nijmegen

Entree: €17,50 / €15,- (biebpas) / €10,- (CJP/student)

Klik hier voor meer info.

 

Televisie

Mocht je toch liever niet je luie stoel verlaten, dan kun je tijdens de Boekenweek de televisie aanzetten op NPO 2 en de volgende programma’s tegenkomen:

boekenweek 2016Van Kooten en De Bie Boekenweekspecial: Was Von Kooten und Der Bie noch zu sagen hätten

Zaterdag 12 maart, 20.30 uur

Ook dit jaar doken van Kooten en de Bie weer (voor het tiende jaar op rij) in de tv-archieven in het kader van de Boekenweek. Het duo stelde een programma samen uit hun eigen televisiewerk waarin Duitsland een rol speelde. De basis van deze vijftig minuten durende compilatie is de film die zij in 1981 maakten over hun rol in de Tweede Wereldoorlog.

Nationale Boekenquiz

Maandag 14 t/m vrijdag 18 maart, 19.55 uur

Sanne Wallis de Vries presenteert deze nieuwe literaire quiz. Zestien schrijvers gaan van maandag tot en met vrijdag de strijd met elkaar aan. Elke dag spelen twee schrijversduo’s tegen elkaar. Het duo dat na drie kennisrondes de meeste punten heeft, speelt vervolgens de dagfinale tegen elkaar. Elke dag levert dus één winnaar op. Deze vier dagwinnaars strijden op vrijdag 18 maart in de finale om de winst.

Iedereen Schrijft

Vrijdag 11 & maandag 14 t/m vrijdag 18 maart, 22.50 uur

Nederland telt een miljoen aspirant-schrijvers, maar wie zijn zij? In elke aflevering vertelt één van de winnaars van de NPO BoekenweekSchrijfwedstrijd 2016 over de magie van het schrijverschap.

 

Lees dit artikel voor leestips voor tijdens de Boekenweek!

boekenweek 2016
Boeken / Achtergrond
special: 8WEEKLY tipt
boekenweek 2016

Evenementen in de Boekenweek

8WEEKLY zal verslag doen (dus houd de homepage in de gaten!) van het Rotterdamse Boekenbal op 12 maart en van het Boekenbal voor Lezers in Nijmegen op 19 maart. Maar dit zijn niet de enige literaire evenementen die tijdens de Boekenweek worden georganiseerd. We zetten er een paar op een rij:

12 maart – Boekenfest’16

Een groot festijn, met een uitgebreid programma. Blind dates met auteurs, optredens van schrijvers en dichterlijke voordrachten. Met onder anderen: Televisiemaker en schrijver Hugo Borst, Ronald Giphart en Bart Chabot, Fokke & Sukke-tekenaar Jean-Marc van Tol, Dichter des Vaderlands Anne Vegter en dichter Tsead Bruinja én auteurs Marjan Berk, Thomas Rosenboom Luuc Kooymans en Toef Jaeger. Aan het eind van de avond is er een swingend feest tot in de kleine uurtjes.

Zaterdag 12 maart; 19:00 – 01:30 uur

Bibliotheek Assen en Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk, Weiersstraat 1c, Assen

Entree: Gratis, maar sommige onderdelen op het programma zijn betaald.

Klik hier voor meer info.

rotterdamse boekenbal12 maart – Het Rotterdamse Boekenbal met David Van Reybrouck

De boekenweek wordt in Club Gewalt Rotterdam begonnen met een uitgebreid gesprek met de schrijver van het Boekenweekessay, David Van Reybrouck. Verder zijn er op onze oosterburen geïnspireerde voordrachten van onder anderen Sanneke van Hassel en Alex Boogers én zullen alle aanwezigen gezamenlijk het Rotterdamse Boekenweekgeschenk gaan schrijven. Daarna gaan de biertafels aan de kant en de voetjes van de Fußboden met Duitse dj-plaatjes van ClublePop.

Zaterdag 12 maart; 21:00 – 01:00 uur

Arminius, Museumpark 3, Rotterdam

Entree: €10,00/ Studenten en Rotterdampas: €7,50

Klik hier voor meer info.

13 maart – Ein Sonntag in Berlin, 1930

Waan je in het Berlijn van 1930, het jaar waarin Joseph Roth, Thomas Mann, Alfred Döblin en Lion Feuchtwanger hun meesterwerken schreven. Verschillende sprekers vertellen over de auteurs, de romans en het tijdperk, er is muziek, er worden beelden van Duitsland en Berlijn uit de jaren ’30 worden getoond en er wordt Duitse wijn geserveerd.

Met: Geert Mak, Els Snick, Kees ’t Hart, Erik Bindervoet, Jeroen van Kan, Nina Polak en muziek door zangers Guido Groenland en Antje Lohse en pianist Daan Boertien.

Zondag 13 maart; 15.00 – 18.00 uur

Goethe Institut, Herengracht 470, Amsterdam

Entree: € 5 / € 3 / studenten gratis

Reserveren wordt aanbevolen en kan via info@amsterdam.goethe.nl of 020-5312900

Klik hier voor meer info.

16 maart – Het laatste BrokkenBal

Het tiende en laatste BrokkenBal. Rond de Boekenweek presenteert gitariste/componiste Corrie van Binsbergen in het Bimhuis het inmiddels vermaarde BrokkenBal, een avond met veel muziek en veel literatuur. De afgelopen jaren waren de schrijvers van het Boekenweekgeschenk hoofdgast op het BrokkenBal. In 2013 was dat Kees van Kooten, in 2014 Tommy Wieringa en in 2015 Dimitri Verhulst. Ook op het komende BrokkenBal is dat het geval en treedt Esther Gerritsen op. Daarnaast zijn er optredens van Kees van Kooten en Han Buhrs.

Met: Corrie van Binsbergen (gitaar/composities), Hans Hasebos (vibrafoon), Joost Buis (trombone/lapsteel), Hermine Deurloo (mondharmonica/sopraansax), Dion Nijland (bas), Yonga Sun (drums/percussie). Ook treden de Two Als op, met Albert van Veenendaal (prepared piano) en Alan Purves (percussie).

Woensdag 16 maart 2016; 20:30 – 23:00 uur

Bimhuis, Piet Heinkade 3, Amsterdam
Entree: € 22 zitplaats / € 18 staanplaats

Klik hier voor meer info.

tilt festival 201616 – 19 maart – Tilt Festival

Op deze zesde editie: Midas Dekkers, Willie Wartaal, Tommy Wieringa, Evie Wyld en De Speld. Het festival brengt taal tot leven met eigenzinnige artiesten en cross-overs op het gebied van literatuur, theater, beeld en muziek. In de Tilburgse binnenstad treden zo’n veertig artiesten op op verschillende culturele locaties in de historische binnenstad.

Woensdag 16 – zaterdag 19 maart ; verschillende tijden

Verschillende locaties in Tilburg

Entree: de verschillende dagen en evenementen hebben verschillende entreekosten. Kijk hiervoor op de website!

19 maart – Boekenbal voor Lezers

Het Nijmeegs Boekenfeest viert haar tienjarige jubileum en wordt eenmalig omgedoopt tot het Boekenbal voor Lezers. In Concertgebouw De Vereeniging in Nijmegen wordt de literatuur op grootse wijze gevierd met schrijvers, dichters, muzikanten, kunstenaars, wetenschappers en natuurlijk lezers. Met onder meer: Herman Koch, P.F. Thomése, Charlotte Mutsaerts, Esther Gerritsen, David Van Reybrouck, Maarten van Rossem, Thomas Verbogt en Alexander Münninghoff. (Er is ook een gratis middagprogramma voor de liefhebbers.)

Zaterdag 19 maart 2016 ; 20:00 – 23:55 uur.

Concertgebouw de Vereeniging, Keizer Karelplein 2D, Nijmegen

Entree: €17,50 / €15,- (biebpas) / €10,- (CJP/student)

Klik hier voor meer info.

 

Televisie

Mocht je toch liever niet je luie stoel verlaten, dan kun je tijdens de Boekenweek de televisie aanzetten op NPO 2 en de volgende programma’s tegenkomen:

boekenweek 2016Van Kooten en De Bie Boekenweekspecial: Was Von Kooten und Der Bie noch zu sagen hätten

Zaterdag 12 maart, 20.30 uur

Ook dit jaar doken van Kooten en de Bie weer (voor het tiende jaar op rij) in de tv-archieven in het kader van de Boekenweek. Het duo stelde een programma samen uit hun eigen televisiewerk waarin Duitsland een rol speelde. De basis van deze vijftig minuten durende compilatie is de film die zij in 1981 maakten over hun rol in de Tweede Wereldoorlog.

Nationale Boekenquiz

Maandag 14 t/m vrijdag 18 maart, 19.55 uur

Sanne Wallis de Vries presenteert deze nieuwe literaire quiz. Zestien schrijvers gaan van maandag tot en met vrijdag de strijd met elkaar aan. Elke dag spelen twee schrijversduo’s tegen elkaar. Het duo dat na drie kennisrondes de meeste punten heeft, speelt vervolgens de dagfinale tegen elkaar. Elke dag levert dus één winnaar op. Deze vier dagwinnaars strijden op vrijdag 18 maart in de finale om de winst.

Iedereen Schrijft

Vrijdag 11 & maandag 14 t/m vrijdag 18 maart, 22.50 uur

Nederland telt een miljoen aspirant-schrijvers, maar wie zijn zij? In elke aflevering vertelt één van de winnaars van de NPO BoekenweekSchrijfwedstrijd 2016 over de magie van het schrijverschap.

 

Lees dit artikel voor leestips voor tijdens de Boekenweek!

boekenweek 2016
Boeken / Achtergrond
special: 8WEEKLY tipt
boekenweek 2016

Lezen in de Boekenweek

Op 12 maart barst het grootste boekenfestijn van ons land weer los. Een week lang bots je in elke boekhandel tegen signerende auteurs aan, zijn er lezingen in schouwburgen en buurtcentra, en lezen we met z’n allen het boekenweekgeschenk. Met ‘Duitsland: Was ich noch zu sagen hätte’ als thema richt boekenland zich een week lang op onze oosterburen. 8WEEKLY zocht voor je uit welke boeken je in deze week kunt lezen.

Boekenweekgeschenk

Dit jaar is het boekenweekgeschenk geschreven door Esther Gerritsen. Voor het eerst sinds 2002 weer eens een vrouwelijke boekenweekauteur!

Broer gaat over Olivia, financieel directeur van een familiebedrijf.  Ze krijgt een telefoontje van haar broer Marcus. Zijn been dreigt te worden afgezet. Marcus en Olivia zien elkaar zelden, maar de amputatie raakt Olivia onverwachts, alsof het haar eigen been is dat ze verliest. Ze laat alles uit haar handen vallen in een hopeloze poging haar broer te redden. Maar het is de vraag of hij degene is die redding nodig heeft.

Net als voorgaande jaren kan er met het boekenweekgeschenk gratis gBroer en Zinkereisd worden in de trein. Op zondag 20 maart is Broer van Esther Gerritsen een geldig vervoersbewijs bij de NS.

Bij aankoop van € 12,50 aan Nederlandstalige boeken krijg je het boekenweekgeschenk mee. Weet je nog niet welk boek je wil kopen? Lees dan de rest van dit artikel voor leuke boekentips!

Boekenweekessay

Het Boekenweekessay 2016 komt van de hand van cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver David Van Reybrouck. Hij vergaarde bekendheid en erkenning met zijn grootse boek over Congo. Met Congo. Een geschiedenis won hij de Libris Geschiedenisprijs 2010.

Ook in zijn essay schetst Van Reybrouck een portret van een land. Een vergeten land dit keer. In Zink verkent Van Reybrouck een vergeten mini-staatje op de grens van Nederland, België en Duitsland: Neutraal-Moresnet. Dit grondgebiedje van slechts drieënhalve vierkante? kilometer hoort nu bij Duitstalig België, maar was tot 1918 een land met een eigen vlag, eigen postzegels en een eigen volkslied.

In zijn Boekenweekessay beschouwt David Van Reybrouck de bijzondere geschiedenis van dit vergeten land. Het essay roept vragen op over geschiedenis, grenzen en landen.

Het essay is tijdens de Boekenweek in de boekwinkel verkrijgbaar voor € 2,50.

Nicholas Stargardt – De Duitse oorlog

Met het thema Duitsland ontkom je natuurlijk niet aan het oorlogsverleden. Bij de Bezige Bij verschijnt komende maand De Duitse oorlog van Nicholas Stargardt. Hierin beschrijft hij de Tweede Wereldoorlog vanuit het perspectief van de gewone burger. Want ondanks dat er al bibliotheken vol geschreven zijn over de Tweede Wereldoorlog begrijpen we eigenlijk nog steeds niet waarom ‘gewone’ Duitsers achter de oorlog bleven staan.

Stargardt vertelt aan de hand van brieven, dagboeken en verslagen het verhaal van de soldaten, leraren en huisvrouwen die de oorlog meemaakten. Onze generatie maakte die oorlog gelukkig niet mee maar met dit boek geeft Stargardt je een inkijkje in die wrede wereld.

hans falladaAnne Folkertsma – Hans Fallada. Alles in mijn leven komt terecht in een boek

Hans Fallada is in Nederland niet heel bekend maar in Duitsland is zijn roem te vergelijken met die van Gerard Reve bij ons. Hij wist als geen ander het leven van voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog te beschrijven. Wie was deze man, die een pseudoniem aannam voor zijn schrijverschap?
Volgens 8WEEKLY-recensent Vincent is deze biografie een echte aanrader: ‘Vanaf de eerste bladzijden word je Fallada’s wereld ingetrokken en krijgt ook de beginnende Fallada-lezer een sterk idee van de schrijver en de man daarachter.’ Lees hier de hele recensie!

Wouter Meijer – We kunnen niet allemaal Duitsers zijn 

Duitsland lijkt een van de beste landen van Europa te zijn. Duitsers zijn kampioen export, nemen de leiding in de vluchtelingendiscussie en gaan indrukwekkend goed met hun verleden om. Maar het is niet al goud wat er blinkt. Ondertussen kampt Duitsland met het opkomende extreemrechts, worstelen ze met de grote aantallen asielzoekers en groeit het aantal onderbetaalde flexwerkers.
Wouter Meijer onderzocht wat we kunnen leren van de Duitsers en schetst een interessant beeld van onze oosterburen.

Rüdiger Safranski – Nietzsche. Een biografie van zijn denken & Goethe. Kunstwerk van het leven

Ken je klassiekers: Rüdiger Safranski schreef biografieën over Nietzsche en Goethe. Hij vertelt je meer over het leven van deze grote Duitse denkers en analyseert hun filosofieën.

8WEEKLY-recensent André las eerder de biografie van Goethe en beloonde dit werk met maar liefst 5 sterren: ‘Naast de tientallen meters boeken die al over de grote Duitse dichter zijn gepubliceerd, is dit kunststukje van Safranski een ware openbaring. Op een luchtige, zeer leesbare manier brengt hij de levensgeschiedenis van Goethe in beeld, gekoppeld aan fragmenten uit brieven, dagboeken, gedichten en proza uit diens omvangrijke oeuvre. Zo weet Safranski nog stelliger een complete Goethe neer te zetten, waarbij vele aannames gestaafd worden door originele teksten en talrijke gaten op overtuigende wijze gevuld worden.’ Lees hier de hele recensie!

 

J.KesselsP.F. Thomése – J. Kessels: The Novel

Als je deze culthit nog niet gelezen hebt, grijp dan nu je kans. Tussen de zware oorlogs- en filosofieboeken mag je best iets luchtigs lezen. Om Duitsland mag ook gelachen worden.

J. Kessels: The Novel is de bizarre roadtrip van P.F. Thomése en zijn favoriete personage J. Kessels.  Samen rijden ze in Kessels’ oude roestbak van Tilburg naar de Hamburgse Reeperbahn, op zoek naar een vreemdgaande frikandellenhandelaar. Met J. Kessels schrijf Thomése een bizarre ode aan de krimi en het Duitse voetbal, om uiteindelijk terug te keren naar het vertrouwde Brabant.

Frank Vermeulen – Wir schaffen das!

Het moderne Duitsland fascineert veel schrijvers evenveel als het Duitsland uit het verleden. Wir schaffen das! gaat niet over een van de wereldoorlogen, maar over het Duitsland van nu. Hoe zit het met de Duitse identiteit nu er grote stromen vluchtelingen het land binnenkomen? Hoe veranderden de Duitsers in een halfjaar van optimistische globalisten in benauwde grensbewakers van de eigen identiteit?

Nell Zink – Misplaatst 

Misschien een beetje valsspelen, maar dit boek is zeker een aanrader en de schrijfster woont in Duitsland! Dat is de link met het boekenweekthema en is door ons goedgekeurd. In 1966 valt eerstejaarsstudente Peggy als een blok voor professor Lee. Ze beginnen een verhouding die zorgt voor een ongeplande zwangerschap en een huwelijk. Het paar is gedoemd te mislukken – zij is lesbisch, hij is homo – maar ze gaan pas tien jaar later uit elkaar. Peggy vlucht met haar driejarige dochtertje Karen, maar haar negenjarige zoon Byrdie laat ze achter. Ze besluit onder te duiken en neemt een Afro-Amerikaanse identiteit aan. Wanneer Karen jaren later een beurs krijgt voor de universiteit van Virginia, ontmoet ze eindelijk haar oudere broer Byrdie. Dit zorgt voor verwarring en misverstanden.

oorlogswinterJan Terlouw – Oorlogswinter 

Dit jaar verscheen een nieuwe editie van deze klassieker, als eerste boek van het Geef Mij Maar Een Boek-initiatief. Dit initiatief van de landelijke boekhandels kiest elk jaar een nieuw boek om ‘‘de kroonjuwelen van de Nederlandse jeugdliteratuur’’ in het zonnetje te zetten. Goede reden om dit boek weer eens op te pakken (of misschien voor het eerst te lezen?). Oorlogswinter gaat over Michiel, een jongen uit de buurt van Zwolle. Hij groeit op tijdens de ijskoude winter van 1944/1945, de laatste winter van de Tweede Wereldoorlog. Hij ontdekt dat oorlog misschien spannend lijkt maar vooral ook gruwelijk is. Met zijn eenzaamheid groeit ook zijn onafhankelijkheid. Michiel moet als een volwassene zijn eigen beslissingen gaan nemen.

Muziek / Album

Zonnige duetten

recensie: Albumrecensie Tip Jar – Let Go

Nu de krokussen en narcissen de koppen weer uit de grond steken lijkt ook de tijd rijp geworden om het tweede album van Tip Jar te draaien. Let Go staat vol met vrolijke duetten die doen verlangen naar het voorjaar en de zomer.

Het Nuenense duo Tip Jar wordt gevormd door Bart de Win en zijn levenspartner Arianne Knegt. Een jaar geleden debuteerden ze met Back Porch. Hun muziek is sterk geworteld in americana, maar ze spelen ook leentjebuur bij de pop, folk, bluegrass, blues en niet te vergeten de jazz. Dit tweetal in een hokje stoppen gaat dan ook niet lukken.

Muzikale kwaliteiten

De muzikale kwaliteiten van Bart de Win zijn in de pers reeds breed uitgemeten. Met zijn drie soloalbums oogstte hij veel positieve kritieken. De laatste, getiteld Easy To See, verscheen in 2012.
Verder speelt de Win met veel nationale en vooral internationale artiesten mee, als die op tournee zijn in Nederland. Een greep uit de namen: Iain Matthews, Walt Wilkins, Birds of Chicago, Greg Trooper en Kevin Welch. Bovendien coacht hij beginnende talenten. Een van zijn leerlingen is bijvoorbeeld Maurice van Hoek, die vaak samen speelt met Douwe Bob en Charl Delamarre, maar binnen een paar maanden met zijn eigen album zal komen. Kortom: muziek zit in het wezen van de Win. De Knegt en hij zijn graag geziene gasten tijdens menig concert, of ze nu zelf spelen of dat ze komen luisteren naar collega’s of vrienden.

Geniet meer!

De liedjes op Let Go zijn op één uitzondering na van de hand van Bart de Win. Slechts een compositie schreef hij samen met zijn partner Arianne de Knegt. De dertien liedjes (het veertiende nummer van de cd is een reprise op een van de liedjes) zijn allemaal van even hoge kwaliteit. Het album gaat vrolijk van start met het titelnummer ‘Let Go’, dat de luisteraar aanmoedigt om echt los te laten, meer te laten gebeuren en alles lekker over je heen te laten komen. Het is de perfecte manier van leven in plaats van alsmaar te streven. Dit gevoel weet het duo het hele album lang vast te houden. Het is een boodschap die het gelukkige koppel eigenlijk al glimlachend vanaf het hoesje uitstraalt. Ze staan op een wereldbol met muziek, bergen, wegen en een oud Volkswagenbusje.

Toch passeren ook minder vrolijke onderwerpen de revue, zoals in ‘She Knew’, waar het verglijden van de tijd en de vergankelijkheid van het leven bezongen wordt. Een naderend einde is in dit nummer bijna voelbaar, maar uiteindelijk overheerst, na luisteren en herbeluisteren van het album, een blij gevoel vooral door de vaak springerige melodieën van de composities.

Muziek

‘Fucking zenuwachtig’ Birth of Joy presenteert nieuw album

recensie: Birth of Joy @ Gebr. de Nobel, 25-02-2016

In een halfleeg Gebr. de Nobel wordt vanavond het (overigens te gekke) derde studioalbum van Birth of Joy gepresenteerd. Een avond die jammer genoeg nergens echt op gang wil komen.

Birth of Joy zal met meer dan 450 shows de afgelopen drie jaar en een record van 172 in 2014 een van de meest tourende bands van Nederland zijn. Met orgel, drums en gitaar produceren ze psychedelische bluesrock met fijne ’60 en ’70 invloeden.

Avond begint moeizaamBreaking Levees

Als opwarmer staat de nog jonge Amsterdamse rockband Breaking Levees op het podium. De onwennigheid straalt er af en toe nog vanaf, nummers klinken hier en daar wat afgeraffeld en ook de stiltes ertussen zijn soms ietwat ongemakkelijk. Wel zijn de nummers gevarieerd en maakt de afwisseling van eerste stem tussen de twee zanger/gitaristen het boeiend om naar te luisteren.
Het optreden had een mooie opwarmer kunnen zijn die qua stijl mooi bij het hoofdprogramma aansluit, maar Breaking Levees zal nog veel meer uren moeten maken om op hetzelfde niveau te komen quBOJ2a liveperformance.

Dan is het tijd voor de band waarvoor iedereen die avond is gekomen. Hoewel, een deel van het publiek lijkt er ook te zijn om op donderdagavond met vrienden en een biertje in hun hand bij te kletsen. Birth of Joy opent met ‘You Got Me Howling’, een eerder uitgekomen single van hun vanavond gereleasede album Get Well. Ook de daaropvolgende drie nummers zijn afkomstig van het nieuwe album. Hier lijkt het publiek niet erg van gediend te zijn. Bezoekers verliezen hun aandacht en er wordt in de zaal meer gepraat dan geluisterd.

Zenuwen niet merkbaarBOJ3

Gelukkig komen er vanavond ook wat oudere nummers voorbij, zoals het rauwere ‘Devils Paradise’ van het eerste album. Wel jaagt de band deze er helaas wat snel doorheen. Na ‘Numb’ van het nieuwe album laat de zanger/gitarist weten: ‘’We zijn echt fucking zenuwachtig, veel nummers doen we nu voor het eerst live.’’ Bravo Birth of Joy, dit is niet te merken. Er is vanavond weinig op het spel van de band aan te merken.

Het is mooi om te zien hoe de drie muzikanten op elkaar ingespeeld zijn. In ‘Envy’ zitten veel tempowisselingen waarbij ze elkaar perfect aanvoelen, en in meerdere nummers geven ze elkaar uitgebreid de ruimte om te soleren. Vooral de synthsolo in het bluesy ‘Midnight Cruise’ van de nieuwe plaat maakt veel indruk.

Psychedelisch hoogtepunt

Tijdens het oudere nummer ‘Dead Being Alive’ laat de band echt zien waartoe ze in staat is. Het nummer wordt lang uitgerekt en mondt uit in een intense climax. Ook het publiek weet dit te waarderen en er is eindelijk wat meer beweging te zien in de zaal. In de nummers daarna is de hoofdrol vooral voor de drums, naast vijf bekkens is er zelfs een gong meegenomen die de drummer in enkele intro’s gebruikt.

Het is jammer dat de band zichzelf een beetje teniet doet door de ironische opmerkingen tussendoor, bijvoorbeeld door na een van hun nieuwe nummers, als de laatste klanken nog niet eens zijn weggestorven, te melden dat ‘‘dat nummer echt een zware bevalling was’’. Ook de fel aanspringende lampen tussen de nummers door komen de sfeer niet ten goede.

Na het laatste nummer neemt de band niet de moeite om het podium te verlaten, maar gaat het, na het applaus, meteen door met de toegift. Birth of Joy heeft vanavond haar kwaliteit bewezen maar was nergens echt geniaal. Misschien was het te wijten aan een wisselwerking tussen de statische halfgevulde ruimte en de band. Gelukkig touren ze voorlopig nog met hun nieuwe album; gaat dat zien en help ze aan een volle zaal!

BOJ4

 

Film / Films

Een bus vol hippies

recensie: Paradise Trips (dvd)

Mario Dockers doet wel wat denken aan een politieagent op leeftijd of een oudere crimineel. Net op het moment dat hij met pensioen denkt te gaan, dient zich nog een allerlaatste klus aan die hij moeilijk kan laten lopen. Alleen: Mario Dockers is touringcarchauffeur.

Paradise Trips is zo’n typische sociaal-realistische tragikomedie waar de Vlamingen de laatste jaren patent op hebben. Denk aan Aanrijding in Moscou, Hasta la Vista of Brasserie Romantiek. Geen films die heel diep graven, wel verhalen die vaardig de juiste feelgood-snaar weten te raken.

Zo ook Paradise Trips. Mario dreigt in een zwart pensioengat te vallen. Zijn vrouw heeft hij niets meer te vertellen. Dan wordt hij onverhoopt opgeroepen om een groep alternatieve jongeren naar een Kroatisch festival te rijden. Na een leven lang brave burgers afleveren aan de Spaanse costa’s is zo’n ritje andere koek.

Veganistische nietsnut

Dockers – type druipsnor en Viva España-ringtone – moet aanvankelijk niets hebben van deze groep ongewassen, werkschuw tuig. Maar gaandeweg bouwt hij enkele vriendschappen op met een onzeker hippiemeisje en een jongetje die niet zo veel moet hebben van zijn vader, die hij een veganistische nietsnut vindt.

Op het festival in Kroatië ontdekt Mario dat de vader in kwestie zijn eigen zoon is die hij jaren niet meer heeft gezien, nadat hij hem heeft aangegeven bij de politie wegens drugshandel. De vraag waar Paradise Trips vanaf dat moment om draait, is of de norse vader zich zal verzoenen met zijn flierefluitende zoon. Het antwoord laat zich raden, maar het traject naar de feelgood-finale is aangenaam.

Jemig de pemig-grapjes

Regisseur Raf Reyntjes gebruikt het computerspel Mario Bros als een metafoor voor de onhandige en emotioneel geblokkeerde buschauffeur. Geestig is de scene waarin Mario na een LSD-trip inclusief Mario-pet door een bos met paddenstoelen zijn weg moet zoeken.

Minder geslaagd zijn de vele voor de hand liggende jemig de pemig-grapjes over hippies. Ook de Nederlandse inbreng – Noortje Herlaar heeft een rol als reisleidster annex schoondochter – is er met de haren (lees: vanwege de subsidie van het Nederlands Filmfonds) bijgesleept. Het is gelukkig hoofdrolspeler Gène Bervoets die de weerbarstige Mario de nodige diepgang geeft.

Muziek / Album

Moke voorspelt eigen succes

recensie: Moke - The Time Has Come

Eind mei vloog hun oefenruimte in Amsterdam in brand. Demo’s en instrumenten verdwenen in de vlammen. Ironisch genoeg net na het uitbrengen van de single ‘Let It Burn’. ‘The Time Has Come’ van het nieuwe gelijknamige album voorziet dat voor Moke de tijd gekomen is. Niet om te stoppen, wel voor een doorstart.

Behalve dat er materiaal verdween voor het nieuwe album was er al eerder het afscheid van gitarist Phil Tilly, begin 2014. In een interview met 3voor12 vertelt hij niet meer te kunnen bijdragen aan vooruitgang van de band. Zijn idee van Moke als gitaarband met ‘puntige songs en goede looks’ blijkt niet meer overeen te komen met de visie van de andere bandleden. Zijn vertrek én de komst van Robin Berlijn (gitarist van o.a. Ellen ten Damme en Kane), zorgen voor een plaat met wat minder rock.

Bij het debuut Shoreland in 2007 werd Moke meteen gebombardeerd tot Britpopband. Stevige, snelle, gitaartracks als ‘This Plan’, ‘Last Change’ en doorbraakhit ‘Here comes the summer’ en de afkomst van zanger Felix Maginn bevestigden dit beeld. Behalve het prachtige Brits van de zanger is er tegenwoordig minder wat aan Britpop doet denken. De nummers hebben veel meer rustmomenten dan ‘echte’ Britpop en leunen minder op alleen de gitaren.

Variatie in tracks

De titelsong (zie onder) opent met een dwingend gezongen ‘The time has come‘, net nadat heldere klanken uit een speeldoosje worden onderbroken door een straaljager. Een rammelende tamboerijn zorgt voor een lekker ritme tegenover deze zin in het refrein. Halverwege het nummer creeërt een trompetsolo  een rustmoment. Een snel couplet met een hint naar Oasis wordt gevolgd door het refrein. Een track met een mooie radiolengte, die met deze ingrediënten gerust wat langer had mogen zijn.’Hide In The Daylight’ is rustig en zoet met een hoog gezongen refrein. Maginn speelt slaggitaar en Berlijn soleert hier virtuoos tussendoor. Mooi tegenwicht biedt ‘The Ballad of a Lost Soul’, openend met donker pianospel en lage zang en pas later vergezeld door gitaar en drum. Een nummer over de twijfel die in jezelf zit en het achterlaten van dingen in je leven om vooruit te gaan. Het is deze variatie in nummers die er ook voor zorgt dat je niet kunt spreken over een recht-toe-recht-aan rockalbum.

Fijne refreinen

Mede debet hieraan en prettig voor de meeste luisteraars zijn de meezingbare refreintjes, zoals dat van het open en door keyboard ondersteunde ‘All That I Wanted’.  Ook hierin horen we de hand van Berlijn, onder meer met een stoere riff. De nieuwste single ‘Stand My Ground’ start ontwapenend. Met zowel zang als drum werkt het naar het refrein toe, begeleid door ‘Ohoohoo’. Beide liedjes hebben de potentie het publiek flink mee te krijgen.

‘Cause I’m wide awake,
I’ve been lost and found,
as bridges burn,
I’ll stand my ground.’

Het is jammer dat de tour in maart en april slechts tien zalen aandoet. Een aantal extra podia zouden niet verkeerd zijn om het album The Time Has Come voor het voetlicht te brengen. Want dat verdient het album. Met enkele radiofähige singles is het te hopen dat Moke zichzelf weer nadrukkelijk aan het Nederlandse muziekfront meldt.

 

 

Theater / Voorstelling

Fan of geen fan: zien!

recensie: Theatervoorstelling 'Chez Brood' @ Theater Markant Uden, 17 februari 2016

Dat Herman Brood een bijzondere persoonlijkheid was, daarover is geen enkele discussie: als muzikant en kunstenaar en als onze meest beroemde junk heeft hij zijn sporen achtergelaten. Dit jaar zou hij zeventig jaar geworden zijn.

Het fraaie, moderne theater Markant ligt aan de markt midden in Uden. Het is een theater dat we in het verleden al bezochten en waar we goede herinneringen aan hebben. De locatie, de ambiance en ook het prima geluid zullen goed van pas komen bij het beleven van Chez Brood.

Alle precaire onderwerpen

De voorstelling is een kruising tussen een rockshow en een theatervoorstelling. Op het toneel staat een rijdend podium met daarop de band onder leiding van Jan Rot. Brood zelf wordt geweldig gespeeld door Stefan Rokebrand, die zich prima heeft ingeleefd in de rol van Brood, inclusief alle maniertjes. Als je hemchez 2 bezig ziet op het podium, zien we de mens Brood zoals we die ons herinneren. Vijftien jaar geleden stapte Brood bewust uit het leven door van het Hilton in Amsterdam te springen en dat is het moment waarop de show begint. De doodskist blijft de hele avond links op het podium staan. Het gespeelde portret van Herman Brood werd geschreven door zijn vriend Bart Chabot, die dat verweefde met herinneringen van vrouw Xandra en dochters Lola en Beppie. Chabot wordt – net als vriend Jules Deelder – niet door hemzelf neergezet maar door een bijna niet van echt te onderscheiden speler. Precaire onderwerpen als drank-, drugs-, seksuele-, gezondheids-, aftakelings-, geld- en suïcidale problemen worden niet gemeden. Ze worden benoemd en soms breed uitgemeten. Ook de wens van Brood om ooit Beatrix te ontmoeten en zijn fantasieën daarbij worden smaakvol in beeld gebracht.

Regelmatig op de lachspieren

Natuurlijk kan dit gespeelde eerbetoon niet zonder de muziek van Herman Brood. De band van Jan Rot speelt de sterren van de hemel en Rokebrand zet ook zingend een prima imitatie van zijn persoonlijkheid neer. Naast alle ellende zijn er veel momenten om te lachen. Brood en Chabot zijn net zo’n gouden koppel als het junkie-verbond Brood en Deelder. Ze werken in willekeurige samenstelling regelmatig op de lachspieren. Laten we vooral niet voorbijgaan aan de geweldige rol van moeder Brood, gespeeld door Rosa Reuten, die van begin tot einde van de show telkens om de hoek komt en haar zorgen over het leven van haar zoon deelt. Samen met
Anne Lamsvelt, die Xandra Brood speelt, vormt Reuten ook regelmatig het achtergrondkoortje van de band.

Alles vindt op het toneel plachez 4ats, tot en met kledingwissels aan toe. Hchez 3et verhaal is niet geheel chronologisch, wel in grote lijnen: we zien Brood steeds verder afglijden en toeleven naar het onvermijdelijke moment. De onwerkelijke, openlijke discussie met Chabot over hoe hij zal eindigen zal zonder meer op waarheid berusten, waarbij Chabot een waarschuwing naar Brood uitspreekt “dat het wel bij een geintje moet blijven”. Als afsluiter speelt de hele cast ‘Never Be Clever’ en krijgen ze de verdiende staande ovatie! Wat een wereldvoorstelling, waarbij niet alleen Brood-fans aan hun trekken komen, maar ook de minder grote liefhebbers.

Boeken / Fictie

Tumult in Helsinki

recensie: Philip Teir (vert. Sophie Kuiper) - Familie

De hamster van hun kleinkinderen invriezen is slechts één van de fouten die Max en Katriina maken in de aanloop naar hun scheiding. Zo’n openingsstatement belooft wat en Philip Teir stelt met Familie dan ook niet teleur.

Familie is het debuut van de Zweeds/Finse journalist Teir. Het verhaal centreert zich rond de familie Paul, een gezin uit de gegoede klasse van Helsinki. Max Paul wierp ooit hoge ogen met zijn onderzoek naar het seksleven van Finnen, maar inmiddels is zijn carrière als socioloog op zijn retour en lijkt enkel de jonge journaliste Laura hem te zien staan. Zijn vrouw Katriina doet een verwoede poging om groots uit te pakken met Max’ zestigste verjaardag, maar de spanning is om te snijden in huize Paul. Ondertussen hebben dochters Helen en Eva hun eigen sores, als moeder van drie kinderen en als kunststudente in Londen.

Jonathan Franzen

Op de cover wordt Teir omschreven als ‘het Europese antwoord op Jonathan Franzen’. De gelijkenissen met Franzen – of The Franz, zoals Peter Buwalda hem in zijn columns in de Volkskrant graag noemt – zijn er inderdaad. Ook Teir schrijft vanuit de perspectieven van de verschillende gezinsleden. Het effect is dat je als lezer niet meegaat in de gedachtestroom van één personage, maar meerdere meningen voor de kiezen krijgt. Een ogenschijnlijk sympathiek personage kan gezien door de ogen van een ander juist weer uiterst onsympathiek zijn en andersom.

Franzen is echter niet de minste om mee vergeleken te worden en een Europees antwoord is Teir zeker (nog) niet. Eén van Franzens sterke punten is zijn vermogen om dicht op de huid te zitten. Teir blijft vaak aan de oppervlakte, dringt niet genoeg door tot onderliggende gevoelens en verlangens. Wat maakt Laura zo interessant voor Max? Of eerder nog: wat ziet Laura in Max? Laura is een middel, cruciaal voor het plot, maar de chemie tussen de twee is niet erg geloofwaardig.

Scandinavische touch

Een van de betere verhaallijnen is die van Eva. Terwijl haar zus al op jonge leeftijd moeder werd en zich op het gezinsleven stortte, trekt Eva op haar 29e naar Londen om daar een kunstopleiding te volgen. Teir slaagt erin een geloofwaardig beeld te schetsen van de kunstacademie en de voortdurende strijd die er heerst tussen de gevestigde en niet-gevestigde kunstenaars. Eva’s uitstapjes naar het Occupy-tentenkamp pal voor St. Pauls Cathedral bieden materiaal voor interessante discussies tussen haar studiegenoten.

Het gros van Familie speelt zich af in Helsinki en omstreken. De Scandinavische touch is verfrissend, niet vaak treffen we Helsinki als decor. Familie is desondanks niet vernieuwend. Een uiteenvallend gezin, compleet met overspel en tegengestelde zussen, is een verhaal dat we vaker tegenkomen. De setting kan niet verhullen dat het verhaal al vele malen verteld is. Desalniettemin is Teir een veelbelovend schrijver waar we hopelijk meer van gaan horen.

opening nijntje museum
Kunst / Interview
special:
opening nijntje museum

Spelen en leren in het nijntje museum

6 februari vond de opening plaats van het kersverse en prachtig vormgegeven nijntje museum. De welbekende tekeningen van de bedenker zelf staan uiteraard centraal.

Het voormalig Dick Bruna-huis aan de Agnietenstraat (Utrecht) is grondig verbouwd en heringericht met tien themaruimten waar peuters en kleuters spelenderwijs de wereld van nijntje kunnen ontdekken. “Al met al heeft de verbouwing slechts een half jaar geduurd, maar voor een kind van twee is dat een eeuwigheid,” zegt curator Yolanda van den Berg van het museum.

Uniek

Bij de opening waren ongeveer driehonderd bezoekers aanwezig. Van den Berg hoopt (en verwacht) dat het kindermuseum een groot succes gaat worden: “Nijntje is over de hele wereld natuurlijk erg populair en er is weinig museumaanbod voor deze doelgroep. Het is ook uniek: zo’n museum op deze schaal voor kinderen. Op de sociale media heb ik al gelezen dat mensen er heel blij mee zijn.” Het ‘stukgespeelde’ Dick Bruna-Huis was na acht jaar aan een verbouwing toe, maar er was nog een belangrijke reden om te renoveren. “Veel mensen vonden het huis van nijntje het leukste van het Dick Bruna-Huis, maar in het gastenboek vroegen ze vaak: waar is nijntje zelf?”

Confucius

Meteen na binnenkomst treft de bezoeker het huis van nijntje. Verderop in het gerenoveerde gebouw is er onder andere ruimte voor een bos, een dierentuin en een museum. In een leerrijke omgeving kunnen de kinderen zelf op onderzoek gaan: “Samen met nijntje ontdekken ze hun eigen wereld. Ze doen ervaringen op, zodat ze later, als ze in een vergelijkbare situatie komen, weten hoe ze moeten handelen. Uit herkenning kunnen kinderen ervaren. Confucius zei het al: ‘Als je het me vertelt vergeet ik het, als je me het laat zien onthoud ik het, maar als je het me laat doen begrijp ik het.'”

Imiteren

In het museum is er voor de peuters en kleuters ook de mogelijkheid om te koken, tuinieren, timmeren en is er op de plek waar vroeger het krankzinnigengesticht zat een heuse dokterskamer. “Kinderen kunnen doen wat ze het liefste doen: volwassenen imiteren.” Ook mogen ze aan de slag met taalspelletjes, en is er ruimte om te knutselen en te tekenen. Een zaal staat in het teken van het verkeer: kleuters worden er op speelse wijze wegwijs gemaakt over treinen, verkeersborden en verkeerslichten. In een stilstaande kinderauto zien ze zichzelf op een schermpje rijden over de Oudegracht, maar wel pas nadat ze de riem hebben vastgemaakt.

Enthousiast

De inmiddels 88-jarige Dick Bruna is zelf nog niet in de gelegenheid geweest om het museum te bezichtigen. Wel is er een levensgrote afbeelding te zien van de bedenker van nijntje, werkend aan een nieuw kinderboekje. Van den Berg betwijfelt of Dick Bruna zelf, die enkele jaren geleden stopte met tekenen, het museum nog gaat bezichtigen: “Zijn kinderen en kleinkinderen zijn hier wel al op bezoek geweest, en die gaan hem ongetwijfeld enthousiaste verhalen vertellen.”

 

Hyena Stomp, Frank Stella, Kunstwerk
Muziek / Achtergrond
special: Het ervaren van oneindigheid
Hyena Stomp, Frank Stella, Kunstwerk

Muziek als object

In het artikel Art and Objecthood (1967) bekritiseert Michael Fried het idee dat minimalistische kunst – hij noemt het ‘literalist art’- een echte kunstvorm is. Wat kan dan gedefinieerd worden als ‘literalist art’?

Volgens muziekhistoricus en -criticus Richard Taruskin was minimalistische kunst oorspronkelijk een reactie op de complexe, dichte, onregelmatige en expressieve intensiteit van het naoorlogse expressionisme, dat doordachte interpretatie vereiste. Daarom werden korte, simpele muziekstukken gecomponeerd die vaak repetitieve patronen bevatten van simpele elementen. Minimalistische schilderkunst kenmerkte zich door het veelvuldige gebruik van rechte lijnen en stroken van heldere kleuren (zoals bij werk van Mondriaan, of Frank Stella’s Hyena Stomp, hierboven). Kunst moest begrepen worden als spel tussen vorm en kleuren, niet als een expressie van gevoelens. Wat muziek betreft: Minimalistische componisten kozen ervoor om de hoeveelheid materiaal tot een minimum te beperken, in plaats van de luisteraar te overdonderen met onbekend materiaal en snel veranderende muzikale landschappen. Bovendien werd het tempo van muzikale verandering dramatisch gereduceerd, zodat de luisteraars zich konden focussen op de veranderingen die zich wel voordeden.

Kubus, David Smith, kunstwerk

David Smith, Kubus

Veel critici waarderen minimalistische muziek niet vanwege de herhalingen, herhalingen en herhalingen. De ontwikkeling van variaties door trage veranderingen, kan tot zeeeer laaaange muziekstukken leiden en kan daarmee een gevoel van oneindigheid oproepen. Een kunstwerk, in dit geval een muziekstuk, wordt daarmee onuitputtelijk: het voelt alsof het einde nooit in zicht komt. Het ervaren van oneindigheid is een van de belangrijkste kenmerken van ‘literalist art’, hoewel dit op het eerste gezicht contra-intuïtief lijkt. De duur van een objectervaring is uiteraard tijdelijk, omdat het object bestaat op een bepaalde plaats en in een bepaalde ruimte. Bij het aanschouwen van zo’n object krijgen we het gevoel van oneindigheid en onmeetbaarheid. (Fried noemt in zijn artikel het voorbeeld van de kubusbeelden door David Smith en Anthony Caro, zie afbeeldingen).

Minimalistische muziek

Kunstwerk, Cube, Anthony Caro

Anthony Caro, Cube

Hoe zijn Frieds veronderstellingen specifiek toe te passen op minimalistische muziek? Als voorbeeld kunnen we Terry Riley’s In C (1964) nemen. Elk instrument speelt dezelfde partij, waardoor het muziekstuk unisono begint met een begeleidende piano als metronoom. Het muziekstuk bestaat uit 53 korte frases en elke muzikant mag voor zichzelf kiezen hoe vaak een frase wordt gespeeld. Na tien minuten spelen de muzikanten niet meer synchroon en klinkt alles door elkaar heen, ondanks dat iedereen nog steeds dezelfde frases speelt. Als je goed luistert, hoor je nog steeds kleine veranderingen. Juist deze kleine veranderingen zijn de sleutel in de luisterervaring. Zij maken de ervaring echt en creëren theatraliteit (‘theatricality’).

Er moet hierin wel een onderscheid gemaakt worden tussen geluid als object en een muziekstuk als object. We kunnen Frieds gedachten over driedimensionaliteit en ruimte gebruiken als we over geluid discussiëren, maar als we ons op muziek focussen zijn deze termen nagenoeg niet toepasbaar. Noties over volmaaktheid, leegheid en vorm (in de breedtste zin van het woord) zijn veel beter geschikt. De vorm in het bovenstaande voorbeeld is juist die structuur van langzame, uniforme verandering. Op een zekere manier draagt de voorspelbaarheid van het minimalistische muziekstuk bij aan de volmaaktheid van het kunstwerk. Al luisterend hoeven we niet elk nieuw aspect als nieuwe ontwikkeling te zien, maar juist als een ander perspectief van waaruit we het object kunnen bekijken. De volmaaktheid van het muziekstuk komt voort uit het langzaam één worden van de verschillende onderdelen.

Volgens componist Kyle Gann was de komst van de minimalistische stijl voorspelbaar, omdat de ontwikkeling van het modernisme complexiteit tot een onoverbrugbaar extreem had gedreven, waardoor een verschuiving naar simpelheid onvermijdelijk was. Zoals ik heb laten zien kan de luisterervaring van muziek er een zijn van oneeeeeeindigheid. De muziek klinkt echter niet zo simpel als zij is door het proces van fraseverschuivingen die de ervaring blijven aansturen, net zoals een cirkelredenering werkt, omdat een cirkelredenering zo werkt.

Bronnen:

Taruskin, Richard. “Minimalism and Postminimalism” A History of Western Music, Eight Edition. New York/London: W.W. Norton & Company, 2010. 969-975.

Fried, Michael. “Art and Objecthood,” Art and Objecthood: Essays and Reviews. Chicago: University of Chicago Press, 1998. 148-172.

Gann, Kyle (2003), Making Marx in the Music: A HyperHistory of New Music and Politics. Web. 5 March 2013.

Riley, Terry. In C. 1964.