In De kunst van het moorden gaat Parks op weg met de hoofdpersoon die hij in twee eerdere romans al heeft geïntroduceerd. De Engelsman Morris Duckworth, inmiddels een gewaardeerd lid van de aristocratie in Verona, voelt zich nog altijd een buitenstaander in de Italiaanse machismo maatschappij. Hij is getrouwd met een nazaat van steenrijke wijnbouwers en heeft een indrukwekkende kunstcollectie aangelegd.

Moordkunst
Duckworth is ook een pathologische moordenaar. Tim Parks laat voorzichtig doorschemeren dat hij al een reeks slachtoffers heeft gemaakt, allemaal vanwege liefdesperikelen of zakelijk gewin. Door het hele boek heen blijven deze doden – in het hoofd van Morris – in gesprek met hun moordenaar. Dat is een aardige vondst maar zij wordt zo ver doorgevoerd dat het de gang van het verhaal behoorlijk verstoort.

Een verhaal dat verder geheel gedomineerd wordt door de obsessie van Duckworth: een tentoonstelling samenstellen van kunstwerken die allemaal ‘moord’ als thema hebben. Niet het sterven of de dood, maar het moment van toeslaan: als de gruwelijke daad op het punt van uitvoeren staat. Hij kan putten uit zijn eigen kunstverzameling, waar een aantal vervalsingen tussen zitten, maar hij wil ook wereldwijd grote musea om bruiklenen te vragen.

Losse eindjes
Het opvoeren van die tentoonstelling is een prima concept dat Parks tot in de uithoeken van deze roman laat doorwerken. De afzonderlijke schilderijen worden veelvuldig aangehaald en beschreven. Duckworth wil de klassieke werken, waarop men elkaar naar het leven staat, via de officiële museumkanalen van Verona verzamelen. Vanaf dat moment begint de tegenwerking van de museumdirectie en de alomtegenwoordige kerk.

De kunst van het moorden is geschreven als ‘spannende roman’; het predikaat ’thriller’ zou inderdaad teveel eer zijn. Tim Parks strooit kwistig met losse eindjes die op geen enkele wijze tot de grote lijn van het verhaal gaan behoren. Hij is meer geïnteresseerd in de geschiedenis en de afkomst van de ‘moorddadige’ schilderijen dan in het verloop van het mysterie.

Parker of Parkes
Als de museumdirecteur onder compromitterende omstandigheden wordt vermoord en Morris Duckworth als mogelijke dader wordt opgepakt, begint Parks de controle te verliezen. De kardinaal, de huisvriend, de Libische maîtresse, de conservator, de meestervervalser, de zoon en de dochter, ze hebben allen een rol in deze geschiedenis maar nergens wordt duidelijk wat ze werkelijk bijdragen aan de kluwen van geheimzinnigheid die de schrijver opwerpt. Het enige ‘drama’ speelt zich op nogal overdreven wijze af in het hoofd van de opportunistische Morris Duckworth:

‘Er waren momenten waarop de realiteit met zo’n enorme chemische intensiteit borrelde en bruiste, dat er maar twee keuzes leken te bestaan: gaan liggen onder het reeds zoevende blad van de guillotine, of een kalashnikov pakken en iedereen in de buurt neerknallen.’

Als er tenslotte ook nog ‘een Britse schrijver genaamd Parker of Parkes’ op het toneel verschijnt, is het genoeg geweest. De kunst van het moorden is een vreemde eend in de bijt van Tim Parks; hij kan duidelijk niet uit de voeten met het thrillergenre. Te uitvoerig en te ingewikkeld geschreven om in een sterke plot te kunnen transformeren. Parks moet vooral over Italië blijven schrijven, als relatieve buitenstaander weet hij feilloos de eigenaardigheden bloot te leggen, maar zich verre houden van misdaad en spanning.

Roxy is jong getrouwd met de oudere filmproducer Arthur en schreef op haar ‘perfect gestylede zolder, ver van de begane grond’ een autobiografische roman, De Truckersdochter. Die was een succes, maar nu vindt ze die mislukt, waarmee correspondeert dat ook haar huwelijk met Arthur in het begin een succes leek. Na die roman ‘schreef ze aarzelende, angstige verhalen die weinig mensen met plezier lazen’. Arthur verongelukt in zijn auto, naakt omstrengeld met zijn eveneens naakte stagiaire. ‘Zit zijn pik er nog aan?’ vraagt Roxy aan de politie, eerder onthutst dan belangstellend, en zeker niet om lollig uit de hoek te komen. Roxy zelf vertelt de Werdegang die de verse weduwe in kort tijdsbestek doormaakt en die vooral uit gebeurtenissen en dialogen op te maken is. Mondjesmaat komt aan bod wat er in haar innerlijk omgaat.

Vlak en dun     
Door de climax op het eind, die een terugkeer naar een beheersbaar leven extra compliceert, loopt alles behoorlijk uit de hand. De overige gebeurtenissen zijn nogal alledaags, op het banale af, inclusief de avances van mannen waar Roxy als het ware ontketend op ingaat. Vaker worden er ditjes en datjes in het huishouden geregeld en besproken. Ook de eigenzinnige peutertrekken van dochtertje Louise krijgen schattig veel aandacht. Deze context wijst natuurlijk op Roxy’s wat smalle en niet storingsvrije belevingswereld na de dood van Arthur, maar dit maakt het verhaal tegelijk wat vlak.

Dat wordt ook veroorzaakt door de vaak uitwaaierende dialogen. De redacteur heeft Gerritsen voor Roxy aangemoedigd om zich meer op de dialoog te storten. Dat blijkt niet aan dovemansoren gericht. De gesprekken, als die al zo genoemd mogen worden, worden naturel uitgesmeerd, met alle miscommunicatie van dien. We lezen bijna een soap, het scenario van een soap zelfs.  Dat staat ietwat ver af van een roman die binnen het literaire genre valt.

Onbedoeld laconiek   
Door de dialogen wil Gerritsen de lezer allicht ook inpeperen, dat onbesproken blijft wat wél van belang is, namelijk de pijnlijke situatie na de dood van manlief en diens klaarblijkelijke minnares. Roxy reageert eerder onbedoeld laconiek dan serieus. Zodoende staat ze in de weg dat haar oppasstudente, Arthurs assistente en haar ouders, die allemaal komen inwonen, haar echt kunnen helpen. Door de overmaat aan dialoog verdunt dit gegeven nogal. ‘Arthur zei dat je gestoord was, maar ik wist niet dat het zo erg was’, zegt de assistente. Die kern van het verhaal had wel wat meer geconcentreerd en gestileerd mogen zijn.

Dit alles neemt niet weg, dat Gerritsen ons ook trakteert op heel wat treffende formuleringen die dwars op het normale staan. Maar hoewel Roxy’s gedrag, gedachten en uitlatingen geestig lijken, worden ze steeds minder om te lachen en werken ze hoe langer hoe pijnlijker. Indirect krijgt zo een vrouw gestalte die het leven niet meer in de hand heeft. Hoe wraak te nemen voor alles wat haar in haar hele leven is aangedaan? Dat gebeurt zo bizar, dat zelfs haar dochter Louise zich van haar afkeert en te vrezen valt, dat het open einde niet rooskleurig is.