~

De film heeft, zoals de titel al doet vermoeden, een cyclisch verloop. In elk jaargetijde breekt een stadium in het leven van de jongen aan. Een constant leerproces dat begint in de veilige handen van de meester, die woont in een drijvend huis midden in een onwerkelijk mooie vallei, afgesloten door symbolische deuren. Ook wanneer de jongen zijn hart achterna gaat en de relatieve verschrikkingen van de buitenwereld ervaart, komt hij op den duur toch weer bij zijn meester terecht, waar hij boete doet voor zijn begane zonden, net als toen hij klein was.

Sprookjesachtige vallei

~

Leerschool

De film zit vol met symboliek, met het boeddhisme als grote inspiratiebron. Het is echter helemaal geen ramp om weinig van deze overtuiging te weten. Spring, Summer, Fall, Winter… and Spring laat zich gemakkelijk aanschouwen en is eerder een leerschool dan een test over wie het meest heeft opgestoken bij levensbeschouwing op de middelbare school of daarna. Het is een prachtige, serene film die voor iedereen wel enig houvast zal bieden. Al is het alleen maar om de schitterende beelden die Kim Ki-duk ons voorschotelt. En wat gebruikt hij dat overweldigende land goed om zijn verhaal te vertellen. Een klein stukje natuurlijke werkelijkheid in het aardse leven, dat door de vele tragedies die zich voordoen, steeds onwerkelijker lijkt te worden. Voor de opgroeiende jongen en eigenlijk ook voor ons allemaal.

~

In de documentaire worden mensen uit verschillende maatschappelijke klassen geïnterviewd. Zij vertellen op een gepassioneerde manier over de wijze waarop zij door Cruijff zijn geïnspireerd in hun dagelijkse leven en welke betekenis hij heeft gehad voor hun zelfbewustzijn. Zo is er de eigenaar van een restaurant die vertelt hoe hij zijn bedrijf op dezelfde wijze leidt als Cruijff zijn voetbalteams organiseerde en liet spelen. Er is de man die vertelt hoe de Catalanen werden onderdrukt door het machtige regeringscentrum in Madrid en welke rol Cruijff heeft gespeeld bij het herwinnen van de trots en het zelfvertrouwen van de Catalanen. Huilend verklaart de man dat de Catalanen zoveel jaren later Cruijff nog steeds niet voldoende hebben bedankt voor de 0-5 overwinning van Barcelona in 1974 op het gehate Real Madrid.

Verliefd

~

Oprecht

De bekentenissen van de mensen, gelardeerd met archiefbeelden van Cruijff in actie op het voetbalveld, zijn stuk voor stuk boeiend, en blijven binnen de grenzen van oprechte bewondering. Nergens schieten de getuigenissen door in te groteske heldenverering. De kracht van de film ligt in de originaliteit van deze bekentenissen over Cruijff en het groeiend besef bij de kijker hoeveel betekenis en invloed een voetballer kan hebben op het dagelijkse leven van mensen.

Zwijgen is goud

Aan het begin van de film schiet Cruijff vanaf een berg een bal de lucht in waarna een jongen in een Barcelona-shirt met nummer 14 de bal achterna rent door de straten van Barcelona. Deze scènes vormen de rode draad van de film, maar maken een overbodige indruk. Net als het overigens zeer persoonlijke interview met Cruijff aan het einde van de film. De verhalen over hem spreken voor zich. Hij had in deze film mogen zwijgen.

~

Standaardformule

Hierdoor kom ik echter wel direct bij het grootste pluspunt van het zevende seizoen X-files: je weet nooit wat je te wachten staat. Elke aflevering is een verhaal op zich, dat duidelijk door verschillende mensen geschreven en verfilmd is. Dit zorgt er voor dat je nooit naar een standaardformule aan het kijken bent. Hierdoor is zelfs het zevende seizoen van de serie nog verrassend. Het is niet een serie binnen een vast format, maar bestaat uit een aantal verhalen binnen een ruim concept. Dat maakt de serie intrigerend.

Geen climax

Een gevarieerd geheel dus. Dit maakt het minder erg dat de achterliggende ‘grote’ verhaallijn niet echt boeiend meer is. Vroeger dacht ik dat de hele serie naar een grote climax toe zou gaan leiden, maar die illusie ben ik met het zevende seizoen wel kwijt: we moeten de serie gewoon als losse afleveringen zien. Dat is op zich wel jammer, want nu kun je in principe de afleveringen door elkaar kijken.

Extra’s

~

Verrassing

Zelf was ik blij verrast toen ik de serie bekeek. Ik had absoluut niet verwacht dat de serie me nog zo zou boeien, elf jaar na die ‘goede oude tijd’. Ook ben ik zeker niet iemand die geïnteresseerd is in allerlei paranormale creaties, en daarom moet ik het dus ook volledig van het verhaal hebben. Simpelweg de spanning van de individuele afleveringen wist me tijdens de hele serie geboeid te houden. Chris Carter doet zichzelf met de DVD box van seizoen 7 eer aan. Een gezonde dosis extra’s en een degelijke beeldkwaliteit zorgen dat we geboeid naar de serie blijven kijken. Ook maakt de diversiteit aan verhalen dat de serie, ondanks de hoge leeftijd van het format, interessant blijft. Je wordt als kijker constant geprikkeld omdat de verhalen telkens anders zijn opgebouwd. Ik ben oprecht benieuwd of met het vertrek van David Duchovny als Fox Mulder de serie in het volgende seizoen nog steeds overeind blijft staan, of dat de rek er dan echt uit is.

~

De openingstitels verraden de bedoeling: Highwaymen wordt een film met veel auto’s, half weggegeven plots en ruim voldoende spanning. De kijker komt ogen tekort om alle informatie in de eerste drie minuten te verwerken. Diffuse beelden, snel gemonteerde scènes en personages, die karikaturaal zullen blijken te zijn. In de openingsscène staat Rennie Cray op een balkon en hij kijkt naar zijn vrouw, die inkopen doet bij een marktkraampje aan de overkant van de weg. Aan de horizon verschijnt een auto die het bioscooppubliek tegemoet rijdt. De auto versnelt plotseling en Cray ziet dat zijn vrouw wordt geschept door de auto. Hit and run, moord op de snelweg. Cray rent de trap af, maar is natuurlijk te laat. Zijn vrouw wordt voor zijn ogen aan stukjes gereden.

Rotzooi

~

Verwachte winnaar

Molly Poole raakt betrokken bij een ongeluk, veroorzaakt door Fargo. Ze weet te ontsnappen en ontmoet Cray bij een praatgroep van verkeersslachtoffers. Aanvankelijk gelooft ze de verhalen niet, maar als Fargo terugkomt om haar om te brengen, moet ze Cray gelijk geven. Het gevecht tussen de mens/machine Fargo en het duo Cray/Poole krijgt de verwachte winnaar, maar niet na een verrassende verhaal. Humor relativeert de harde en spannende strijd.

Geen franje

Regisseur Robert Harmon heeft een uitgelezen cast acteurs voor deze film bij elkaar gezocht. De drie belangrijkste personages op een rij: Jim Cazievel (Rennie Cray) speelde eerder in Pay It Forward en The Thin Red Line, Rhona Mitra (Molly Poole) was te zien in The Life Of David Gale en Hollow Man, terwijl Colm Feore (James Fargo) te zien was in Paycheck en Chicago. Harmon geeft de acteurs veel ruimte, maar maakt duidelijk dat Highwaymen een film is over auto’s en de dood. Hij maakt op een meesterlijke manier gebruik van tegenstellingen. De stilte van de natuur versterkt de effecten van de grommende motoren en de goed gefilmde achtervolgingen. Natuurlijk eten de personages niet, ze zien geen bed en nooit een douche. Er wordt aan een verhaal gewerkt en alle franje is uit de film gelaten.

Grap

Highwaymen kan een breed publiek trekken. De spanning blijft tot het laatste moment in de bioscoopzaal hangen en de grap op het einde werkt bevrijdend. Deze grap is te leuk om in een recensie weg te geven. Ga dus Highwaymen zelf bekijken en verlaat de bioscoopzaal na de voorstelling met een glimlach.