Film / Films

Bekentenissen over de meester

recensie: En un momento dado

In de zomer van 1973 nam de voetbalclub C.F. Barcelona uit de Spaanse provincie Catalonië voetballer Johan Cruijff voor een recordbedrag over van Ajax. De Catalaanse club had al 14 jaar geen noemenswaardig sportief succes meer behaald en zag in Cruijff de speler die voor betere sportieve tijden moest gaan zorgen. Dat Johan Cruijff voor de club Barcelona en haar fans veel meer betekenis heeft gehad dan alleen zijn prestaties op het voetbalveld, bewijst de documentaire En un momento dado van Ramón Gieling.

~

In de documentaire worden mensen uit verschillende maatschappelijke klassen geïnterviewd. Zij vertellen op een gepassioneerde manier over de wijze waarop zij door Cruijff zijn geïnspireerd in hun dagelijkse leven en welke betekenis hij heeft gehad voor hun zelfbewustzijn. Zo is er de eigenaar van een restaurant die vertelt hoe hij zijn bedrijf op dezelfde wijze leidt als Cruijff zijn voetbalteams organiseerde en liet spelen. Er is de man die vertelt hoe de Catalanen werden onderdrukt door het machtige regeringscentrum in Madrid en welke rol Cruijff heeft gespeeld bij het herwinnen van de trots en het zelfvertrouwen van de Catalanen. Huilend verklaart de man dat de Catalanen zoveel jaren later Cruijff nog steeds niet voldoende hebben bedankt voor de 0-5 overwinning van Barcelona in 1974 op het gehate Real Madrid.

Verliefd

~

Fascinerend is het interview met een dame die verslag doet van haar bewondering voor Cruijff en vertelt altijd verliefd te zijn gebleven op hem. Al haar mannelijke geliefden vergeleek zij met Cruijff, waarna zij tot de slotsom kwam dat er voor haar maar één ware liefde bestaat. Ze heeft Cruijff nooit ontmoet. Dat zou de betovering alleen maar verbreken. Interessant is het gesprek met een oud-speler van Real Madrid die verklaart dat Cruijff zijn idool is. Hij vertelt wat hij als voetballer van Cruijff heeft geleerd. Hoe Cruijff de ruimte in het veld benaderde en wat bijvoorbeeld de functie was van de tempoversnellingen van Cruijff binnen een demarrage. Voor de ingewijde voetballiefhebber zijn dit soort analyses boeiende inkijkjes in de kracht van de voetballer Cruijff, gezien door de blik van een oud-collega.

Oprecht

De bekentenissen van de mensen, gelardeerd met archiefbeelden van Cruijff in actie op het voetbalveld, zijn stuk voor stuk boeiend, en blijven binnen de grenzen van oprechte bewondering. Nergens schieten de getuigenissen door in te groteske heldenverering. De kracht van de film ligt in de originaliteit van deze bekentenissen over Cruijff en het groeiend besef bij de kijker hoeveel betekenis en invloed een voetballer kan hebben op het dagelijkse leven van mensen.

Zwijgen is goud

Aan het begin van de film schiet Cruijff vanaf een berg een bal de lucht in waarna een jongen in een Barcelona-shirt met nummer 14 de bal achterna rent door de straten van Barcelona. Deze scènes vormen de rode draad van de film, maar maken een overbodige indruk. Net als het overigens zeer persoonlijke interview met Cruijff aan het einde van de film. De verhalen over hem spreken voor zich. Hij had in deze film mogen zwijgen.