Tag Archief van: landscape

David Vann - Klare lucht zwart - Andre van Dijk
Boeken / Fictie

Archeoloog Vann graaft diep

recensie: David Vann - Klare lucht zwart
David Vann - Klare lucht zwart - Andre van Dijk

In de romans van David Vann ligt de tragiek er dik bovenop. Dat zo nu en dan de werkelijkheid geweld wordt aangedaan, neemt hij voor lief. Het zorgt voor een zinderende spanning die op haast dichterlijke wijze in woorden wordt omgezet.

Als liefhebber van de Griekse tragedies en, volgens eigen zeggen, als neoclassicistisch schrijver heeft Vann veel op met het klassieke drama. De intensiteit van de verwikkelingen, de elementaire liefde en trouw, opoffering en overgave; allemaal onderdelen die terug te vinden zijn in zijn tot nu toe verschenen romans. De menselijke zwakheid wordt door Vann tot hoofdbestanddeel van de plot gemaakt, meestal eindigend in een morele uitputtingsslag die tot grootse bewegingen leidt.

In Klare lucht zwart is de schrijver nog dieper in de verhaalde geschiedenis gedoken: hij neemt het uit 431 v. Chr. stammende treurspel Medea van Euripides als basis voor een grondige hervertelling. Vann heeft tijdens een boottocht op een gereconstrueerd schip langs de Griekse eilanden inspiratie opgedaan en besluit de klassieke Medea opnieuw op schrift te stellen. Niet met een eigentijdse wending, niet met een filosofische uitvergroting, maar in de meest oorspronkelijke vorm: vanuit de hoofdpersoon vertellen hoe het allemaal verliep.

Gejaagd proza

Medea is met Jason en de Argonauten onderweg naar Iolkus. Ze hebben het veroverde Gulden Vlies aan boord en worden achtervolgd door koning Aietes, de vader van Medea. De liefde voor Jason heeft Medea zo ver gebracht dat ze haar broer heeft vermoord, aan stukken heeft gesneden en haar vader van zich heeft vervreemd. David Vann beschrijft de reis als een doorlopende zoektocht naar houvast waarin Medea de onzekerheid over haar toekomst probeert te beteugelen. Ze heeft zich verbonden aan Jasons lot: in Iolkus zal hij opvolger van koning Pelias worden en trouwen met Medea. Dat betekent een nieuw begin in een nieuwe hartstocht. Medea: ‘Jij bent van mij, ik zal heersen over je hart, jij bent het land dat ik verover’.

Vann schrijft in een beklemmende vorm. Hij laat in bepalende scènes de persoonsvorm en het lidwoord weg, zodat er een gejaagd proza ontstaat: ‘Haar vader een gouden gelaat in duister. In fakkellicht verschenen boven het water en weer vervaagd. Gelaat van de zon, afstammeling van de zon. Verraad en woede.’ Deze telegramstijl maakt van de zoekende gedachten van Medea een urgente, haast panische beleving. De situatie waarin ze zich heeft gestort is vol dreiging en de overgave aan Jason is haar enige hoop op een goede afloop. Maar terwijl ze met hem in de nacht de liefde bedrijft, lijkt Jason met zijn gedachten al af te dwalen. Alsof haar liefde er minder toe doet dan de zware reis en de strijd die nog geleverd moet worden. Een subtiele invulling van de schrijver, waarmee hij de loop van deze geschiedenis tot menselijke proporties probeert terug te brengen.

Ambachtelijke slagerij

Als Pelias zijn belofte niet nakomt weet Medea, met gebruikmaking van haar duistere krachten, hem door zijn eigen dochters te laten vermoorden. Daar maakt Vann een bloederig schouwspel van: er wordt gehakt, gesneden en gekookt als was het een ambachtelijke slagerij. Vervolgens vluchten Medea, Jason en hun kinderen naar Korinthe waar koning Kreon de scepter zwaait. Jason wordt echter verliefd op de dochter van Kreon en wil zich van Medea laten scheiden. Het eindspel bestaat uit de ultieme wraak van Medea: in haar wanhoop en waanzin vlucht ze in de totale ondergang.

David Vann gaat als een archeoloog te werk: hij graaft in de diverse verschijningsvormen van deze tragedie en weet de taal zodanig te conserveren dat er een nieuw, zij het een ietwat langdradig verhaal ontstaat. Hij gebruikt deze Medea niet om, zoals al veel is gebeurd in theater en op papier, de feministische kaart te trekken. Vanns Medea strijdt niet tegen de mannelijke overheersing in haar wereld, maar worstelt eerder met haar eigen hartstocht die door jaloezie en woede wordt verteerd. Deze Medea is een gevoelige en furieuze vrouw die weigert te accepteren dat haar liefde een verloren zaak is.

 

 

David Vann - Klare lucht zwart - Andre van Dijk
Boeken / Fictie

Archeoloog Vann graaft diep

recensie: David Vann - Klare lucht zwart
David Vann - Klare lucht zwart - Andre van Dijk

In de romans van David Vann ligt de tragiek er dik bovenop. Dat zo nu en dan de werkelijkheid geweld wordt aangedaan, neemt hij voor lief. Het zorgt voor een zinderende spanning die op haast dichterlijke wijze in woorden wordt omgezet.

Als liefhebber van de Griekse tragedies en, volgens eigen zeggen, als neoclassicistisch schrijver heeft Vann veel op met het klassieke drama. De intensiteit van de verwikkelingen, de elementaire liefde en trouw, opoffering en overgave; allemaal onderdelen die terug te vinden zijn in zijn tot nu toe verschenen romans. De menselijke zwakheid wordt door Vann tot hoofdbestanddeel van de plot gemaakt, meestal eindigend in een morele uitputtingsslag die tot grootse bewegingen leidt.

In Klare lucht zwart is de schrijver nog dieper in de verhaalde geschiedenis gedoken: hij neemt het uit 431 v. Chr. stammende treurspel Medea van Euripides als basis voor een grondige hervertelling. Vann heeft tijdens een boottocht op een gereconstrueerd schip langs de Griekse eilanden inspiratie opgedaan en besluit de klassieke Medea opnieuw op schrift te stellen. Niet met een eigentijdse wending, niet met een filosofische uitvergroting, maar in de meest oorspronkelijke vorm: vanuit de hoofdpersoon vertellen hoe het allemaal verliep.

Gejaagd proza

Medea is met Jason en de Argonauten onderweg naar Iolkus. Ze hebben het veroverde Gulden Vlies aan boord en worden achtervolgd door koning Aietes, de vader van Medea. De liefde voor Jason heeft Medea zo ver gebracht dat ze haar broer heeft vermoord, aan stukken heeft gesneden en haar vader van zich heeft vervreemd. David Vann beschrijft de reis als een doorlopende zoektocht naar houvast waarin Medea de onzekerheid over haar toekomst probeert te beteugelen. Ze heeft zich verbonden aan Jasons lot: in Iolkus zal hij opvolger van koning Pelias worden en trouwen met Medea. Dat betekent een nieuw begin in een nieuwe hartstocht. Medea: ‘Jij bent van mij, ik zal heersen over je hart, jij bent het land dat ik verover’.

Vann schrijft in een beklemmende vorm. Hij laat in bepalende scènes de persoonsvorm en het lidwoord weg, zodat er een gejaagd proza ontstaat: ‘Haar vader een gouden gelaat in duister. In fakkellicht verschenen boven het water en weer vervaagd. Gelaat van de zon, afstammeling van de zon. Verraad en woede.’ Deze telegramstijl maakt van de zoekende gedachten van Medea een urgente, haast panische beleving. De situatie waarin ze zich heeft gestort is vol dreiging en de overgave aan Jason is haar enige hoop op een goede afloop. Maar terwijl ze met hem in de nacht de liefde bedrijft, lijkt Jason met zijn gedachten al af te dwalen. Alsof haar liefde er minder toe doet dan de zware reis en de strijd die nog geleverd moet worden. Een subtiele invulling van de schrijver, waarmee hij de loop van deze geschiedenis tot menselijke proporties probeert terug te brengen.

Ambachtelijke slagerij

Als Pelias zijn belofte niet nakomt weet Medea, met gebruikmaking van haar duistere krachten, hem door zijn eigen dochters te laten vermoorden. Daar maakt Vann een bloederig schouwspel van: er wordt gehakt, gesneden en gekookt als was het een ambachtelijke slagerij. Vervolgens vluchten Medea, Jason en hun kinderen naar Korinthe waar koning Kreon de scepter zwaait. Jason wordt echter verliefd op de dochter van Kreon en wil zich van Medea laten scheiden. Het eindspel bestaat uit de ultieme wraak van Medea: in haar wanhoop en waanzin vlucht ze in de totale ondergang.

David Vann gaat als een archeoloog te werk: hij graaft in de diverse verschijningsvormen van deze tragedie en weet de taal zodanig te conserveren dat er een nieuw, zij het een ietwat langdradig verhaal ontstaat. Hij gebruikt deze Medea niet om, zoals al veel is gebeurd in theater en op papier, de feministische kaart te trekken. Vanns Medea strijdt niet tegen de mannelijke overheersing in haar wereld, maar worstelt eerder met haar eigen hartstocht die door jaloezie en woede wordt verteerd. Deze Medea is een gevoelige en furieuze vrouw die weigert te accepteren dat haar liefde een verloren zaak is.

 

 

Theater / Voorstelling

Zinderende tweeslachtigheid

recensie: De Nationale Opera – La Forza del Destino

Verdi’s La Forza del Destino voelt aan als twee opera’s die met elkaar zijn versneden: een persoonlijke familietragedie en een uitbundig groepsspektakel. Dit gegeven lijkt onhandig, maar het geeft regisseur Christoph Loy juist de mogelijkheid om meerdere registers te bespelen.

Dat La Forza voor velen niet de status heeft van andere Verdi-opera’s als La Traviata of Aida, is misschien te wijten aan een wat onbeholpen verhaal, dat in meerdere beschouwingen het mikpunt van spot is. Het neemt niet weg dat Verdi’s muziek ook in dit werk afwisselend beeldschoon en heerlijk opruiend is. Christoph Loy maakt er bij De Nationale Opera een voorstelling met twee gezichten van: enerzijds een Shakespeareaanse en ingetogen tragedie, anderszijds een liederlijke kritiek op roekeloze strijdlust.

Stom toeval en de eeuwige zondebok

De opera vertelt de liefdesgeschiedenis van Leonora (Eva Maria Westbroek) en Don Alvaro (Roberto Aronica). Laatstgenoemde is de zoon van een Inca-prinses en als halfbloedje niet voor Leonora geschikt. Als Alvaro Leonora probeert te schaken, wordt het koppel gesnapt door Leonora’s vader, de markies van Calatreva (James Creswell). Alvaro wil zijn goede bedoelingen tonen door zijn wapen op de grond te gooien, maar het rotding gaat per ongeluk af en doodt de markies. In zijn laatste adem vervloekt hij zijn dochter. Los van elkaar vluchten de geliefden weg, op de hielen gezeten door Leonora’s wraakzuchtige broer Carlos (Franco Vassallo). Wat volgt is een spel van valse identiteiten, toevallige ontmoetingen en noodlottige misverstanden. Vooral Alvaro heeft het zwaar te verduren: ondanks al zijn bedoelingen zal hij altijd ‘de buitenlander’ blijven.

Oorlogsopportunisme

Dit alles tegen de achtergrond van een ophanden zijnde veldslag tegen Duitsland. Waar de lotgevallen van Alvaro en de familie Calatreva overzichtelijk en sober zijn, overheersen chaos en carnavaleske oorlogsretoriek de groepsscènes. Verdi schreef deze strijdliederen wellicht zonder ironie (het werd geschreven op het hoogtepunt van de Risorgimento, de Italiaanse eenmaking), bij Loy heeft deze oproep tot strijd meer weg van een biercantus met soldaten, dames van lichte zeden en de plaatselijke geestelijkheid, allen opgehitst door ronselaarster Preziosilla (Veronica Simeoni). Eerder dan als commentaar op de andere gebeurtenissen voelen deze scènes als een apart werk, een verkenning over wanneer oorlog verandert van jongensachtig haantjesgedrag in bittere ellende.

Verdi in al zijn facetten

De belangrijkste mannenstemmen zijn aan elkaar gewaagd. Vooral Vassallo overtuigt als verwende, met zijn jojo spelende corpsbal die niet per se slecht is, maar doof voor de andere kant van het verhaal. Eva Maria Westbroek speelt haar rol vrij ingetogen, waardoor het onwaarschijnlijke verhaal toch een juiste dramatiek krijgt. De hoogste lof echter verdienen Nederlands Philharmonisch Orkest, onder leiding van Michele Mariotti, en het Koor van de Nederlandse Opera, onder leiding van Ching-Lien Wu. Vanaf de eerste onheilspellende tonen – het noodlot staat voor de deur – speelt het orkest feilloos en uiterst dynamisch. Het koor blinkt uit in de zachte passages waarin ze voorbijtrekkende monniken spelen en een zijdezacht tegenwicht bieden tegen de turbulente partijen van de solisten.

Waar in een mindere regie de tweeslachtigheid van La Forza del Destino de spanningsboog zou dwarsbomen, benadrukt Loy juist de veelzijdigheid van Verdi. De voorstelling zindert vanaf de filmische overture, een montage uit verschillende jeugdscènes, tot aan het verstilde en spirituele slot.

 

Kunst / Expo binnenland

Kunst met een boodschap

recensie: Zhang Dali – Body and Soul

In Museum Beelden aan Zee is een tentoonstelling te zien van de veelzijdige kunstenaar Zhang Dali (Harbin, 1963), onder de naam Body and Soul. Dali is een multidisciplinaire kunstenaar uit China. Hij onderzoekt sociale problemen, menselijke omstandigheden en de verschillende niveaus van de werkelijkheid. Dat doet hij door gebruik te maken van tal van materialen.

Zhang Dali

Visie op China

Aan het begin van de tentoonstelling word je direct geconfronteerd met een bronzen kop van de kunstenaar met een pistool aan zijn slaap. Dali gaf zijn portret de titel Kunstzelfmoord (1999). Na zijn academische opleiding liet hij het passieve leven dat de Staat hem bood voor wat het was en koos zijn eigen weg. Door de staat de rug toe te keren, betekent Kunstzelfmoord voor Dali eigenlijk een hergeboorte: een nieuw leven. Zijn kunstuitingen zijn zeer gevarieerd, maar hebben één ding gemeen: zijn visie op China.

Die komt onder andere tot uiting door als kritiek zijn eigen hoofd en profiel met verf op oude muren te spuiten en soms uit te hakken in gebieden waar het historische China moet wijken voor het moderne. Bovendien laat hij op de oude muren zijn signatuur AK-47 achter. AK-47 is de aanduiding voor een Russische mitrailleur en is een antwoord op de markeringen chai (‘neerhalen’) van de sloopbedrijven. Mensen worden door de overheid uit hun huis gezet, om plaats te maken voor nieuwbouw.

Het Plein van de Hemelse Vrede

Dali was zelf op het Tiananmenplein aanwezig tijdens de bloedige onderdrukking van de studentenopstand in 1989. Vele jonge Chinezen weten niet meer wat er toen is gebeurd, omdat de overheid dat verzwijgt. Het werk dat hier tentoon gesteld wordt refereert voor Dali aan de heiligheid van het plein. Square (2014) bestaat uit een aantal vrijstaande figuren, arbeidsmigranten, in hun alledaagse kleren. Ze zijn gegoten in smetteloos wit glasvezel; een vergankelijk materiaal. De witte duiven die deze personen bedekken, zijn echter een droom van Dali, want die komen daar helemaal niet voor. De duiven gebruikt Dali als een symbool voor het Plein van de Hemelse Vrede. Het Plein zou een plek van vrede moeten zijn, waar iedereen vrij is om te denken en voelen wat hij wil.

ZhangDali: Installation Brownian Motion, 2011-2017

Niet kunnen bewegen

In het midden van de tentoonstelling staat een enorme installatie van steigerpalen, waar naakte mensen in gevangen zitten (Installation Brownian Motion, 2011-2017). Ze kunnen zich niet bewegen, omdat ze door de palen worden doorboord. Voor Dali staat de installatie symbool voor het leed van zijn landgenoten. ‘China wil veel te snel veranderen. Dit zorgt voor chaos, waardoor mensen geen kant meer op kunnen’, zegt hij.

Zhang Dali: Permanence (2015-16)

Eeuwigheidswaarde

Permanence (2015-16) bestaat uit een groep van achttien perfecte marmeren beelden van arbeiders, mannen en vrouwen, jong en oud, in alledaagse houdingen. Hoewel ze in een groep zijn geplaatst, vormen ze dat niet; het zijn allemaal individuen, teruggetrokken in zichzelf. Ze hebben alleen een nummer. Opvallend is dat niemand emotie toont, maar gewoon alleen maar een alledaagse houding aanneemt. De kunstenaar geeft deze mensen op een bepaald moment in hun leven weer, zoals een foto een momentopname maakt. De kunstenaar wil hierbij de anonimiteit en de onderwaardering voor de arbeider in China weergeven, terwijl zonder deze arbeiders China niet kon moderniseren en er geen sprake was van het huidige China. Door het gebruik van marmer (onvergankelijk) wil Dali de oneindigheid van de ziel symboliseren.

Met deze tentoonstelling beoogt Zhang Dali duidelijk te maken dat de Chinese droom van de overheid weinig perspectief biedt voor de mensen uit de laagste klasse, terwijl je van een communistisch/socialistisch systeem toch anders zou verwachten. Door niet direct met een beschuldigende vinger naar de overheid te wijzen, kwam het nooit tot een heftige confrontatie. Dali vindt zelf dat je steeds kritischer kan zijn in China, in tegenstelling tot vroeger.

Een bezoek aan deze expositie is een aanrader. Niet alleen vanwege de manier waarop Dali zijn materialen toepast op het onderwerp, maar omdat de expositie de werkelijke, niet zo florissante, situatie in China laat zien, anders dan de overheid wil doen geloven.

Muziek / Reportage
special: De zondag

Lowlands 2017

De tijd vliegt: voordat we het doorhebben is het zondag, de laatste dag van Lowlands 2017. Ondanks de regen is de 25-jarige editie van het festival zeker niet in het water gevallen. Tot nu toe is Lowlands vooral relaxed met prima namen, af en toe wat keuzestress wat betreft de programmering en vooral heel veel feest. Precies zoals een festival hoort te zijn.

Ook vandaag kun je je dag beginnen met een potje yoga in de India, de ideale manier om je stijve spieren van een weekend kamperen even op te rekken. Een ander goed begin van de festivalzondag is de fijne americana van John Moreland in de Lima. De muzikant uit Texas straalt een ontspannen rust uit wat hij overdraagt in zijn muziek. De mondharmonica bij nummers als ‘Sallisaw Blue’ en de tokkelende gitaar in ‘You Don’t Care Enough For Me To Cry’ in combinatie met zijn rauwe vocals zorgen nu al voor een voorzichtig hoogtepunt van de zondag. En dan die lyrics… een erg goed begin van deze laatste festivaldag.

Van heftige songteksten zijn de heren van The Veils ook zeker niet vies. Hoewel de zon net is gaan schijnen en het wanneer je de wind niet meerekent zelfs zomers aanvoelt stap je in de India de grauwe wereld van frontman Finn Andrews binnen. Is het eindelijk lekker weer dit weekend, kom je nog steeds oog in oog te staan met figuurlijke stormbuien. Opener ‘Here Come The Dead’ zet de toon voor de rest van het uur. Dreigende synths, donkere teksten en een algehele duistere look. Dat klinkt extreem somber, maar dat is helemaal niet zo gezien het ritme van de songs. Logischerwijs speelt de band voornamelijk werk van hun laatste plaat Total Depravity, maar voor de afwisseling was een nummer van The Runaway Found of Nux Vomica zeker welkom geweest. Juist omdat hun eerdere releases toch net iets sterker zijn dan de laatste albums.

In de Alpha is het even later tijd voor popzangeres Halsey. De tent blijft angstvallig leeg, het is dan ook de vraag waarom Ashley Frangipane, de echte naam van de artieste, in de grootste tent van het festival geprogrammeerd is. Neem bijvoorbeeld het indrukwekkende optreden van London Grammar een dag eerder, de band die in een volgestouwde Bravo stond terwijl ze zeker een Alpha plat hadden kunnen spelen. Het is heel jammer, vooral voor Halsey zelf omdat er kwalitatief niets mis is aan de show. Het is de perfecte popshow inclusief vuurwerk, rookkanonnen en grote opblaasbare ballen. Toch raakt het nergens de gevoelige snaar omdat het gewoonweg te sfeerloos is door een te lege tent. Heel zonde.

Niet dat popacts zoals Halsey niet thuishoren op Lowlands (gezien de hoeveelheid tienermeisjes in het voorste vak is er toch vraag naar) maar een band zoals First Aid Kit pakt toch beter uit op dit festival. De twee charmante zussen uit Zweden hebben een prachtige samenzang en dito folkliedjes. Het krachtige ‘You Are The Problem Here’ is (naast hitje ‘My Silver Lining’ natuurlijk) zeker het hoogtepunt van de show: de felheid van het nummer is niet alleen terug te horen in de hardere stemmen van de dames maar ook af te lezen op hun gezichten. In de rest van de set laten Johanna en Klara weinig andere nieuwe nummers horen, maar voor nu geeft dat niet: deze folky sound is perfect om de middag van de zondag mee af te sluiten.

In de Alpha wordt de avond afgetrapt met de Australische producer Flume. De goedlachse jongeman weet binnen no time het publiek om zijn vinger te winden. Hij brengt de nodige hitjes met lekkere drops en de aanwezigen slikken het als zoete koek. Komt het door het enthousiasme van Harley Edward Streten waardoor je wilt blijven kijken en mee wilt blijven deinen? Dat moet haast wel, want de hits klinken prima maar als geheel is het wel erg gemakkelijk. Op de helft van de set is het daardoor zelfs ietwat saai om naar te kijken, maar dat blijkt het publiek niet uit te maken. Zij hebben zin in een feestje, dus ze krijgen een feestje. Een uurtje na Flume is het tijd voor totaal iets anders, namelijk de folk van headliner Mumford and Sons. De banjo heeft op de laatste plaat Wilder Mind plaats moeten maken voor een meer commerciële sound wat niet bij iedereen in goede aarde viel. Deze plaat werd dan ook een stuk minder goed ontvangen dan eerder werk van Sigh No More en Babel. Live is dat ook direct te zien én te horen: oude hits zoals ‘Little Lion Man’ en ‘I Will Wait’ krijgen veel meer respons dan de nieuwere releases. Misschien horen we daarom in de nieuwe tracks zoals ‘If I Say’ in de toegift een voorzichtige banjo? De grootste verrassing van de avond is het duet met First Aid Kit: de dames mogen ‘Awake My Soul’ meezingen en dat is om kippenvel van te krijgen. Evenals de vele aanstekers en telefoonzaklampjes bij ‘Believe’ waardoor er duizenden kleine lampjes in het publiek te zien zijn. Natuurlijk is het een beetje cheesy en strak geregisseerd, maar het werkt wel als een malle. Frontman Marcus knalt als een razende over het podium, rent door en voor het publiek langs en kan niet vaak genoeg zeggen hoe dankbaar hij is. Tel daar de nodige confetti, vuurwerk, enthousiaste en energieke bandleden bij op en je hebt een waardige afsluiter van het festival. Mumford and Sons is terug, en hoe!

Na de show blijven veel mensen in het voorste vak nog even nagenieten van een te gekke show. De vernieuwde Alpha blijkt ook nu weer perfect te zijn: qua akoestiek en ruimte klopt het gewoon. Voor de diehards is er nog een volledig nachtprogramma, waaronder Jeff Solo, Ben Klock en Zer00’s Alternative. Lowlands 2017 zit er weer op: een ontspannen, ietwat frisse, en diverse editie. De organisatie heeft wat betreft headliners voor safe gespeeld: Iggy Pop, Mumford and Sons, Editors, The xx… allemaal hebben ze al eens op het festival gespeeld. Uiteindelijk blijkt dat hét recept te zijn om relaxed een festival te beleven waarbij je kwalitatieve muziek kunt checken op een rustige manier. Dat is ook weleens fijn. Op naar Lowlands 2018!

Muziek / Album

Blues in veel varianten

recensie: Blues Update volume 5

In deze blues-update aandacht voor talent uit België met Big Time Bossmen, oudgediende Doug MacLeod en Portugese blues van Frankie Chavez. Dit levert een fraai pallet op met steeds weer een andere benadering van de blues, een oude muzieksoort die gelukkig nog springlevend is.

Bluesmuziek wordt over de hele wereld gemaakt. Dat bewijst de bloemlezing die in deze vijfde editie van de update aan de orde komt. En iedere band, iedere muzikant weet van dat overbekende ritme van de blues weer helemaal zijn eigen benadering te maken. Gelukkig horen we wel de bekende, soms pompende weldaad van het bluesritme er doorheen, maar het is bij deze drie artiesten niet zo nadrukkelijk.

Akoestische blues

Het nieuwe album van Doug MacLeod wordt uitgebracht als HDCD. Dat betekent dat we in de 24-bit opnames heel veel dynamiek horen. Maar we dienen de versterker wel een paar tandjes harder te zetten om de muziek goed te kunnen beluisteren. Dat is wel even wennen, maar als je de moeite neemt de standaardinstellingen van je audio-installatie aan te passen, dan ontvouwt zich de pracht van deze opnametechniek.

De band met MacLeod bestaat uit zijn zoon Jesse MacLeod, die zijn stembanden naast die van zijn vader inzet, bassist Denny Croy, drummer Jimi Bott en percussionist Oliver Brown.

Jammer genoeg heeft MacLeod ervoor gekozen om midden op het album een ruim drie minuten durend relaas te houden over waarom hij gekozen heeft voor de blues. Dat is de eerste keer nog wel informatief, maar wordt hoe vaker je dit album draait hoe irritanter het wordt. Jammer en schadelijk voor het luisterplezier. De elf liedjes die overblijven zijn werkelijk van een wonderschone signatuur, die we van MacLeod wel mochten verwachten. Break In Chain laat de luisteraar achter met een gemengd gevoel. De herinnering aan de fraaie liedjes zal dan toch overheersen. In de meeste gevallen heb je het gevoel MacLeod alleen te horen met begeleiding van de bas. Alleen bij betere beluistering valt de smaakvolle klein gehouden begeleiding van de overige muzikanten op. Opnieuw is MacLeod erin geslaagd een fijn – vooral akoestisch – album te maken. Alleen even het midden van de cd overslaan voor de beste luisterervaring.

Zuiderburen blues

Wie het openingsnummer van het album Working On A Plan van Big Time Bossmen hoort, kan onmogelijk om een referentie naar Elvis Presley heen uit de tijd van onder andere ‘Hound Dog’. De stem van David Bauwens zit dicht tegen die van Presley aan. Muzikaal tapt de band ook het uit vat van de muziek van Presley. Ze plegen geen plagiaat, maar hebben de sound van destijds vertaald en opgenomen met de technieken van vandaag.

Een van de mooiste liedjes van het album is het gevoelige ‘Wolfman’ met prachtige elementen zoals dwarsfluit in de begeleiding. Maar het venijnige ‘The Last Fuck’, dat daar onmiddellijk op volgt, heeft zeker ook zijn charme. Dit debuutalbum van de band bevat overigens allemaal originele songs, door de band zelf geschreven. Zo ook een song die de naam van de band draagt en misschien dienst moet doen als het visitekaartje van Big Time Bossmen.

Er valt bijzonder veel te genieten op dit album van onze zuiderburen. Ze zitten vaak meer in de roots- en rock-hoek dan de blues. Vandaar dat ze misschien enigszins een vreemde eend in de bijt van deze rubriek vormen. Toch vind ik ze ook hier thuishoren. Ze doen niets vernieuwends, maar het is wel fijn en goed. Het is een album met een mooie hang naar het verleden om toch eigentijds te klinken. We mogen reikhalzend uitzien naar liveoptredens van dit kwartet en naar wat ze in de toekomst nog meer in petto hebben voor ons.

Blues uit zonnige streken

Wie aan bluesmuziek denkt, denkt niet onmiddellijk aan Portugal. Toch komt ook daar deze oeroude muzieksoort voor. Frankie Chavez probeert al een tijdje voet aan de grond te krijgen buiten de landsgrenzen. Met zijn nieuwste album Double Or Nothing zou dat weleens kunnen gaan lukken. Chavez versnijdt de blues met een stevige dosis aan rock, maar soms weet hij ook de gevoelige snaar te raken in een ballad. Mijn eerste kennismaking met de muziek van Chavez dateert uit 2012 met zijn album Family Tree. In de tussentijd heeft deze muzikant niet stil gezeten. Op dit album staan liedjes die verhalen van het leven “on the road” en ze hebben volgens de meegeleverde informatie hun oorsprong in de jaren tussen 2014 en 2016. Vorig jaar startte Chavez met de opnames van dit album. Chavez laat zich soms van de stevige kant horen, zoals bijvoorbeeld in de opener ‘My Religion’, maar is o, zo gevoelig in het akoestische ‘Strong Enough to Pray’, om vervolgens weer stevig uit de hoek te komen met ‘Getaway’. Het is heerlijk afwisselend in tempo en beleving. Het album is reeds in mei van dit jaar uitgekomen, maar zal pas in oktober ten doop worden gehouden in het Teatro da Trindade in Lissabon. Nooit te laat dus om nu kennis te maken met dit nieuwe album van Chavez, dat een zeer volwassen en stevig geluid laat horen.

Muziek / Reportage
special: De zaterdag

Lowlands 2017

De zaterdag wordt ingeluid met een flinke plensbui op de tent: een goede wake up call voor iedereen die het laat gemaakt heeft. Even opwarmen met een sessie yoga in de India of tijdens de ISH Dansworkshop in de Heineken en de dag kan beginnen. Vandaag staan onder andere A Blaze of Feather, Jeangu Macrooy, Palace en Elbow op het programma.

Ronnie Flex opent de Bravo om 13:00 uur, een kwartier voordat A Blaze of Feather in de Heineken voor het eerst op de bühne van Lowlands staat. Net zoals de festivalvrijdag moeten er hier afwegingen worden gemaakt. Ik besluit om gewapend met een smoothie vol fruit en vitaminen naar de Heineken te gaan. De band heeft al een behoorlijke fuzz om zich heen omdat niemand minder dan Ben Howard een van de bandleden is. Hoewel hij ook wordt aangekondigd is het even zoeken waar Howard staat op het podium. Wanneer je goed kijkt zie je helemaal achter op het podium een gehurkte gitarist met een pet op, wat de bekende muzikant blijkt te zijn. Logisch, want de focus ligt op de band en niet op Howard, maar iedereen weet inmiddels dat hij in de band zit. De tent staat goed vol omdat de band rondom frontman Micky Smith al zo bekend is. Wat volgt is een kabbelend begin waarin vooral het instrumentale gedeelte ontzettend sterk is. De vocals van Smith zijn prima, zolang hij zingt en niet praat. Het is grappig om te zien hoe smooth zijn zangstem is en hoe schel zijn praatstem is. Naarmate de set vordert wordt het steeds iets spannender zonder echt bombastisch te zijn, vooral visueel gezien is het een beetje saai. A Blaze of Feather is een rustig en mooi begin van de tweede festivaldag dat je ook goed zittend in het gras naast de tent kunt checken.

De mannen van Palace stralen wat meer energie uit. De India staat goed vol en dat is meer dan verdiend. De indierock van de heren uit Engeland ligt goed in het gehoor en is perfect om de middag mee in te luiden. Niet te moeilijk, niet te excentriek, maar gewoon spelen. Hoogtepuntje is zonder twijfel hitje en laatste nummer ‘Bitter’ waarbij menigeen in het publiek de tekst meezingt. Ook bij Jeangu Macrooy even later in de Lima is het genieten geblazen: de Surinaamse singer-songwriter weet met zijn warme soulstem de aandacht van het publiek vast te houden. Deze editie van Lowlands zijn er weinig acts zoals Jeangu te vinden en misschien daarom komen de verfijnde nummers zoals ‘Gold’ en ‘To Love Is To Hurt’ extra goed binnen. Niets minder dan prachtig te noemen. Voor The Shins is het om 17:00 uur tijd in de Heineken. Het is bijzonder om te zien hoe gevuld de tent is, helemaal wanneer je het vergelijkt met hun show in 2012 in exact dezelfde tent (toen nog Grolsch). De nieuwste release ‘Heartworms’ is weliswaar van dit jaar, maar is (nog) niet erg vernieuwend of denderend te noemen. Toch is het optreden deze middag op Lowlands dat wel. De band onder leiding van frontman James Mercer zet de toon al bij openingsnummer ‘Caring is Creepy’. Muzikaal staat het als een huis, aan de vocals van Mercer is echter wel te horen dat hij al een tijdje meegaat. Dat geeft juist een nieuwe twist aan hun sound wat eigenlijk wel erg lekker klinkt. Toegift ‘Sleeping Lessons’ neemt het publiek even tien jaar mee terug in de tijd, ‘New Slang’ brengt nóg meer herinneringen naar boven en de melodieën van ‘Saint Simon’ vragen naar meer. Die show van vijf jaar geleden is 100% goedgemaakt.

Over band Bastille zijn de meningen verdeeld: na een show op Pinkpop (waar ze wellicht wat meer passend zijn) staan ze tevens op Lowlands en wel in de grootste tent van het festival. De Alpha staat aardig vol, maar barst zeker niet uit zijn voegen. Je kunt zeggen wat je wilt over de makkelijke poprock van Bastille, het is een prima festivalband met dito meezingers en meedeiners. Hitje ‘Pompeii’ is – uiteraard – een van de hoogtepunten van de set en ook ‘Bad Blood’ en ‘Things We Lost In The Fire’ knallen er lekker doorheen. Het is een aangename show voor de fans in het eerste vak, meer niet. De visuals mogen ze de volgende keer overigens wel thuislaten. Een band die beter in de Alpha in plaats van de Bravo had kunnen staan is London Grammar: er is geen plek meer over in de kerkvormige tent. Nadat de band hun vorige shows in 2013 én 2014 op Lowlands had afgezegd in verband met stemproblemen van zangeres Hannah Reid zijn de verwachtingen hooggespannen. Het wachten blijkt het direct meer dan waard geweest zijn: tot ver buiten de tent klinkt haar loepzuivere hoge stem. Het diepere ‘Hey Now’ is prachtig, ‘Wasting My Young Years’ laat mensen met hun ogen dicht genieten en cover ‘Nightcall’ van Kavinsky is vrijwel perfect te noemen. Eén woord? Wauw!

Na London Grammar is het tijd voor de fraaie liedjes van Elbow in de Bravo. De tent leent zich perfect voor de bijzondere lyrics en de hits van de Engelse band. Elbow is een koning wanneer het gaat om het leveren van kwalitatieve albums. Eerder dit jaar bracht de band het album ‘Little Fictions’ uit. De set vanavond bestaat dan ook uit tracks van deze plaat en gouwe ouwe zoals ‘Magnificent’, ‘Mirrorball’ en ‘One Day Like This’, stuk voor stuk om door een ringetje te halen. Met een warm en compleet gevoel loopt een groot deel van het publiek in filevorming naar de Alpha waar de Editors de tent gaan afsluiten. Net voor de show begint breekt de hemel open en komt het met bakken uit de lucht. Hoe groots en stevig de Alpha ook is; de tent is net iets te klein om het hele publiek droog te houden. Omdat de tent ook hoger is dan de oude versie waaien de dikke druppels zo naar binnen. Achterin wordt het geduwd en staat men hutjemutje omdat niemand in de regen naar een show wil kijken. Dit doet gelukkig niets af aan het optreden van de band uit Engeland en laten ze meteen horen én zien waarom zij een waardige afsluiter zijn van de Alpha. Tijdens de eerste drie nummers ‘Cold’, ‘Sugar’ en ‘Racing Rats’ worden er diverse trucs uit de kast getrokken zoals confetti, vuurwerk en vlammenwerpers. Hartstikke leuk voor de show natuurlijk, maar een beetje plat en te veel van het goede is het wel. Het is dat Tom Smith en kornuiten zo’n strakke show weten neer te zetten en binnen no time dé favoriet van de dag worden.

Muziek / Reportage
special: De vrijdag

Lowlands 2017

Een speciale editie van Lowlands dit jaar: het festival viert namelijk haar 25e verjaardag. Reden genoeg om eens flink uit te pakken. Bezoekers werden voorafgaand aan het festival al verrast met een paar sneak peeks van het vernieuwde festivalterrein. Ook de line-up liegt er niet om met namen (en veel oud-bekenden van het festival) als Editors, Mumford & Sons, Elbow, Moderat en Ty Segall. Het programma is misschien niet heel vernieuwend, maar wel gevarieerd.

Het eerste wat opvalt wanneer je het festivalterrein oploopt is dat de welbekende schoorstenen niet meer bij de entree staan. Iets verderop staan rondom de Armadillo, een plek met foodtrucks en barretjes, vijf zwart met oranje palen die direct dat vertrouwde Lowlands-gevoel geven. Meteen rechts van de entree staat de vernieuwde Bravo: een hoekige tent wat hier en daar wat weg heeft van een grote kerk. De grootste verandering is de Alpha, de grootste festivaltent van Lowlands. Hoewel de eerste aanblik niet direct overtuigt, blijkt even later dat dit bouwwerk een beter en steviger fundament is voor de headliners.

De festivalvrijdag wordt afgetrapt met een dansbare show van de Zweedse LÉON. De jonge zangeres weet zonder moeite de eerste aanwezigen in te pakken en binnen no time staat de Heineken tot de rand vol. Haar vocals klinken loepzuiver: ze begint met het prachtige ‘Think About You’, weet te verrassen met een knallende cover van ‘Why’d You Only Call Me When You’re High’ van Arctic Monkeys en geeft een prachtige versie weg van Fleetwood Mac’s ‘Dreams’. Een fijn en vooral kwalitatief begin van de eerste festivaldag.

In de Bravo staat om 15:00 uur de goedlachse Michael Kiwanuka, precies vier jaar na zijn debuut op Lowlands. Na een flinke burn-out daarna heeft hij samen met producer Danger Mouse een te gekke nieuwe plaat geleverd. De show deze middag is precies zoals het album: kalm, fraai en vooral niet te opvallend. Dit is ook meteen het punt wat het lastig maakt voor de singer-songwriter: het tijdstip zou eigenlijk perfect moeten zijn voor zijn muziek, zo vroeg op de middag. Toch is het geheel ietwat saai waardoor men na een aantal nummers al snel afhaakt of even flink met de buurman gaat kletsen. Erg jammer, want liedjes zoals hit ‘Home Again’, ‘Cold Little Heart’ en het sterke ‘Black Man In A White World’ zijn te mooi om alleen als achtergrondmuziek gebruikt te worden.

Wat moet je doen wanneer je als bandformatie besluit even te stoppen? Gewoon solo verdergaan natuurlijk. Een beter besluit had de frontman van het Belgische Balthazar niet kunnen nemen. Jente Deprez heeft met zijn soloproject J. Bernhardt een hele toffe act te pakken. Met een fijne mix van lekkere beats en invloeden uit de soulkant is J. Bernhardt vooral een aangename verrassing in de India. Het plaatje klopt: een dansende Deprez, een gevarieerde setlist en een publiek dat er zin in heeft. Het is eigenlijk jammer dat dit muzikale experiment nog maar tot het najaar duurt, want dit smaakt zeker naar meer.

In de Alpha wordt het publiek inmiddels warm gemaakt voor een van de headliners van deze dag: niemand minder dan Sean Paul. Hoewel het, gezien de vele aanwezigen op de heuvels naast de tent, voor veel mensen wellicht nog wat vroeg is om met de billen te schudden, is Sean Paul op dit tijdstip (16:00 uur) een slimme manier om mensen van de campings te trekken. De verwachtingen zijn niet hooggespannen, maar het optreden valt niet tegen. Sean Paul weet voornamelijk met remixes en hits van andere te scoren, hoewel hij zelf ook flink wat knallers in zijn repertoire heeft zetten. ‘Get Busy’ scoort natuurlijk als een malle en ook op de bewerkte versie van Enrique Iglesias’ ‘Bailando’ is het lastig om stil te blijven staan. Het is geen memorabel optreden en zeker niet een hoogtepunt van Lowlands, maar er is niets mis met een beetje sentiment.

Een bijzondere naam in de Bravo is Mura Masa. Deze jonge producer heeft zich in korte tijd omhoog weten te werken naar de grote volle festivaltent. Waar je het normaal gesproken bij producers en dj’s voornamelijk moet hebben van de algehele sound en beats nam Mura Masa een live-drummer en een MC mee. Hierdoor wordt het niet alleen een genot voor het oor, maar ook zeker voor het oog. Het is niet Sean Paul die de billen voor het eerst écht goed laat schudden, maar deze 21-jarige Engelse producer. Petje af!

De voetjes blijven de komende tijd nog even niet stilstaan: de avond in de Alpha wordt verwelkomd met een kleurrijke zonsondergang (na een dag vol buien en bewolking) en de fijne sound van Moderat. De heren speelden al eerder op Lowlands en stonden twee maanden geleden nog op de planken van het jongere zusje Down The Rabbit Hole. Toch is het een absolute must-go vanavond, gezien het drietal enkele weken terug bekend maakte (tijdelijk) te gaan stoppen als formatie. Dat hoor je direct terug in de dikke set die de muzikanten uit Berlijn neerzetten: gelaagde droomelektronica waarbij die laatste zonnestralen toch wel erg goed van pas komen. De ogen gaan dicht, de armen gaan de lucht in en bij meer power is het flink losgaan. Met tracks als ‘Rusty Nails’, ‘Bad Kingdom’ en ‘A New Error’ geven de heren ons nu al heimwee voor als ze straks gestopt zijn.

In eerste instantie is het wat gek dat The xx de Alpha afsluit in plaats van het opzwepende Moderat met hun dansbare beats. Het drietal uit Engeland brengt een prima mix mee van hun drie releases waarbij er, voornamelijk door het laatste album, aardig wat beweging in de set zit. Het grappige is dat het hoogtepunt van de show juist een wat rustiger nummer is: het nieuwe ‘I Dare You’ is kalm en heeft prachtige lyrics. De stem van zangeres Romy komt tot ver buiten de halfopen Alpha tot haar recht en klinkt een stuk zuiverder dan in de andere nummers, waar ze vaak hees overkomt. Net voor de uitstekende uitvoering van ‘Angels’ zorgt ze voor dat beetje interactie wat het optreden compleet maakt. The xx bewijst hiermee dat ze de Alpha meer dan waardig is, zelfs als afsluiter van een festivaldag.

Hiermee is de eerste festivaldag natuurlijk nog lang niet afgelopen. In de Bravo dans je de hele nacht op de lekkerste beats van Midland en Job Jobse. Dat wordt dan ook met veel plezier gedaan: de Bravo zit urenlang propvol. Het is een fijn en vooral warm welkom gezien de behoorlijk frisse wind buiten. Ook bij Reggaebomb in de Lima is het genieten geblazen. Voor de mensen die al genoeg hebben gedanst de hele dag is er de film ‘Baby Driver’ in de Echo of de muzikale komedie van Maartje & Kine in de Juliet. Kortom: genoeg te doen en te zien voor iedere soort festivalganger. Om 05:00 uur sluiten de poorten van het terrein om slechts een paar uurtjes daarna weer open te kunnen gaan voor de tweede dag van Lowlands.

Elvis & Nixon
Film / Films

Teleurstellende verfilming van historische ontmoeting

recensie: Elvis & Nixon
Elvis & Nixon

Op 16 augustus 1977 overleed Elvis Presley in het Baptist Memorial Hospital, Memphis. Het is tot op de dag van vandaag onduidelijk wat de precieze oorzaak van zijn dood is. Een erfelijke darmverlamming, zoals zijn lijfarts George Nichopoulos schreef in het boek The King And Doctor Nick (2010)? Of was het een overdosis barbituraten? Medici rond de operatietafel van Presley vonden een dodelijke cocktail van veertien verschillende medicijnen in het lichaam van ‘The King’. In Elvis & Nixon niets over deze gebeurtenissen. De film concentreert op de ontmoeting tussen Presley en de president op 21 december 1970.

Kevin Spacey kreeg de laatste jaren veel lof voor zijn rol als president Francis ‘Frank’ Underwood in de serie House Of Cards. Met zichtbaar genoegen speelt hij ditmaal Richard Nixon. Zijn haargrens is over zijn voorhoofd geschoten en hij heeft zich de lompe motoriek van het weinig populaire staatshoofd eigen gemaakt. Michael Shannon speelt Elvis Presley, zonder rock ‘n’ roll in zijn heupen. De brillen, de kleding en de kuif zijn accuraat, maar de muzikaliteit ontbreekt bij de wat stijfjes bewegende Shannon.

“Dear Mr. President”

Na wat optredens loopt Presley in Graceland met de ziel onder de arm. Hij mobiliseert wat vrienden en gaat op weg naar Het Witte Huis. Hij wil een rol spelen in het uitroeien van het drugsgebruik onder de jeugd. Daarnaast moet er meer ‘law and order’ komen in zijn geliefde Amerika. Onderweg schrijft hij een brief aan ‘dear Mr. President’. De mateloos populaire  zanger reist in een wereld met mensen die hem nerveus en met trillende handen willen helpen.

Presley geeft de brief, met zijn gedachten over Amerika en zijn wens om als federaal agent te kunnen optreden, persoonlijk af bij Het Witte Huis. Hij is verwoed verzamelaar van politiepenningen en in zijn collectie ontbreekt de badge van de narcoticabrigade van de FBI. Hij wil daarbij Het Witte Huis graag van binnen zien. De bewaking is met stomheid geslagen, de persoonlijke assistenten weten zich geen raad en Nixon wuift een ontmoeting in de tijd van zijn middagdutje weg.

Gewapend

Het gesprek tussen Nixon en Presley vindt uiteindelijk toch plaats. Presley vergeet al het afgesproken protocol en dat leidt tot amusante scènes. Hij opent het flesje Dr. Pepper van de president en gooit tegen de regels in een handvol M&M’s (“my favorites”) naar binnen. Daarbij loopt hij met een presentje door Het Witte Huis. Hij heeft een pistool voor Nixon gekocht en wil dat graag persoonlijk overhandigen.

In de film Elvis & Nixon wordt met geen woord gesproken over de twijfels van Presley over zijn carrière. De jeugd die zijn platen zou moeten kopen maakt lol in Woodstock. Men gaat massaal uit de kleren en er wordt veel marihuana gerookt. “Getting naked and getting high,” is de samenvatting van Presley. De rol van manager Colonel Parker die Presley financieel uitkleedt, is buiten de film gehouden, net als de ziekelijke achterdocht van Nixon.

Maar ze waren de weg kwijt

Michael Shannon (Mud, Frank & Lola, 99 Homes) speelt Presley als een entertainer die zonder drank, pillen en frequente seksuele uitstapjes door het leven gaat. Presley is iemand die zich niet stoort aan regels en protocollen. Kevin Spacey heeft zichtbaar lol in de rol van president Nixon die uitkijkt naar zijn middagslaapje. Het maakt de film genietbaar en in een aantal scènes amusant. Het feit dat er bij beide mannen niet onder de oppervlakte van de karakters is gekeken, is een gemiste kans. Elvis & Nixon is een film die vooral veel vragen oproept. Het echte verhaal van een van de wonderlijkste ontmoetingen uit de Amerikaanse geschiedenis verdient een film met het volledige verhaal over twee mannen die volledig de weg kwijt waren.

Op 16 augustus 2017 wordt als eerbetoon aan Presley in een aantal bioscopen Elvis & Nixon vertoond. Veertig jaren na het overlijden van ‘The King’ is het de enige film die op woensdag in première gaat.

Muziek / Album

Bijzondere en mooie muziek

recensie: Nederpop Update – Volume 6: Anne Vanschothorst, Marcela Bovio en The Piano Sessions Oskamp

Terwijl er een mooie serie cd’s verschijnt over de Nederpophistorie onder de verzamelnaam The Golden Years of Dutch Pop Music, wordt er in Nederland nog steeds heel mooie muziek gemaakt, die internationale klasse herbergt. In deze Nederpop-update reizen we muzikaal langs wat pareltjes.

In deze update vestigen we de aandacht op niet voor de hand liggende releases, van de afgelopen maanden. We duiken hiermee in allerlei hoeken en gaten van de vaderlandse muziek. Ze hebben allen een hoge mate van kwaliteit in zich: noem het maar gerust “vakmanschap”.

De harp centraal

Het nieuwste album van Anne Vanschothorst wordt in een heel kleine oplage uitgebracht. Wie zo’n drie jaar geleden viel voor Ek is Eik moet er vlug bij zijn om Beautiful World te bemachtigen via de site van Vanschothorst. Eigenlijk verdient deze dame een even groot podium als Lavina Meyer. Toch zullen we Vanschothorst niet op een podium tegen gaan komen om haar muziek voor een publiek uit te voeren. Ze kiest er nadrukkelijk voor om haar muziek op een andere wijze te gelde te maken. Zo schrijft ze veel filmmuziek, die we in een veelheid van producties terug horen. Net als op haar vorige album staat ook hier de harp centraal.

Op dit nieuwe album valt evenwel heel veel te genieten. In de elf harpgedichten, zoals Vanschothorst haar composities noemt, laat ze vooral haar hart spreken. De gedichten vertellen over schoonheid, liefde, troost en muziek, laat de kunstenares weten in het bijgeleverde boekje. Ze speelt de muziek samen met haar band: Rebecca Sier componeerde mee en horen we zingen op een enkele track (‘Oh Let It Have Voice’), Michael Moore componeerde ook mee en laat zich horen op de klarinet. Jan Willem Troost speelt op cello, Thijs de Melker op bas en tekent tevens voor de productie. Tenslotte horen we Arthur Bont op percussie en drum. De hoofdrol voor het grootste deel van de composities en het bespelen van de harp is natuurlijk voor Vanschothorst zelf. Het album Beautiful World ademt vooral een grote rust, maar ook vakmanschap uit. De muziek balanceert tussen klassieke-, film- en popmuziek. Een wonderlijke combinatie, maar horen is in dit geval geloven. Het is daarnaast muziek om te ontleden en om op je te laten inwerken. ‘Inmasseren’ is misschien een beter woord. Muziek van een kunstenares met een grote K.

Bovio van een andere kant

Marcela Bovio speelde vorig jaar november in het Tilburgse Paradox bij wijze van experiment voor het eerst een pianoversie van haar album. Deze uitvoeringen smeekten haast vanzelf om een opname op cd. Samen met Erik van Ittersum op de grand piano zong Bovio de sterren van de hemel en wist ze in deze intiem kleine setting het publiek van haar grote klasse te overtuigen. Ook zonder band bleef deze getalenteerde zangeres meer dan overeind. Het volledige album werd voorzien van fraaie piano-arrangementen. Op de cd worden de composities aangevuld met een viertal bonustracks. We horen een nieuwe compositie van Bovio zelf: ‘Hope is Never Lost’, twee composities van anderen en een Spaanstalige uitvoering van ‘The One’. Het zijn niet alleen de extra’s die het waard maken om Unprecedented – The Piano Sessions aan de verzameling toe te voegen. Het is vooral de totaal andere beleving van de liedjes die Bovio laat horen.

Eigenlijk staat dit album wederom als een huis en is het niet te bestempelen als een tussendoortje. Het album is eerder het tweede deel van haar solodebuut. Inmiddels is Bovio al weer aan het schrijven voor haar tweede album. Ze staat haar eigen mannetje in de brandende belangstelling van haar eigen compositorische en uitvoerende kracht.

Akoestische pop

Het album De nieuwe gezelligheid verscheen in 2015 als eerste Nederlandstalige album van Joost Oskamp. Met Mooierd kleedt Oskamp zijn composities nog kariger aan en houdt daarmee puur de essentie van zijn fraaie liedjes over. Een tokkelalbum noemt hij het. Samen met Ferry van der Groep weet Oskamp met een dozijn fraaie liedjes het mooiste in zichzelf naar boven te halen.

Oskamp zegt zelf zijn liedjes in de geest van artiesten als Kings of Convenience, Simon & Garfunkel en Jim Groce te hebben gemaakt. Niet de minste namen om jezelf mee te vergelijken.

Het album werd in de nazomer van vorig jaar op Texel opgenomen. Analoog met digitale perfectie, zo schrijven ze zelf. De warmte in de liedjes is duidelijk hoorbaar en gaan allen een stuk dieper dan het gemiddelde popliedje. Ze verhalen duidelijk over een bewogen periode in het leven van de liedjesschrijvers.

Als je de sound van Oskamp moet beschrijven, schieten namen als Spinvis en Lucky Fonz III door het hoofd. Niets mis mee natuurlijk. Beide vergelijkingen lopen uiteindelijk mank, maar ze geven wel de richting aan van deze fijne akoestische luisterliedjes met niet alledaagse teksten, die uitnodigen tot goed luisteren.

Op ‘Wordt wel beter’ horen we Oskamp in duet met de vrouwenstem van Nana Adjoa, die eerder zong met Oskamp in de band Joast. Het nummer klinkt als het gevoel van een dauwdruppel in het ochtendgloren. Dit levert een heel fraai moment op het album.

 

Boeken / Fictie

Twee vriendinnen in de greep van het verleden

recensie: Yolanda Entius - Abdoel en Akil

Twee jonge vriendinnen gaan op vakantie naar Frankrijk. Wat hen daar overkomt zal hun verdere leven bepalen. Yolanda Entius’ nieuwste roman Abdoel en Akil galmt na als een kerkklok.

Voor een roman over de vriendinnen Doris en Nola is Abdoel en Akil een mooie titel. Zeventien zijn ze, meisjes nog, op vakantie in Zuid-Frankrijk en op zoek naar een vriendin die met een voor hen onbekende Nederlander verder is gereisd. Het is 1978: geen mobiele telefoons, geen internet. Ze gaan Gaby en André liftend achterna; ‘een afstand van nog geen vijftig kilometer, maar ze waren uren onderweg.’ De meisjes lopen een bar binnen die, zo blijkt, louter door Tunesiërs bezocht wordt. Geen Gaby, geen André, maar wel: twee mannen genaamd Abdoel en Akil, die op Doris en Nola afstappen; na een kort gesprek verlaten ze gevieren het etablissement.

Zwalkende levens

Deze gebeurtenissen beslaan de eerste vijftien pagina’s van Yolanda Entius’ (1961) nieuwe roman Abdoel en Akil. Een ingetogen, kleine roman die soepel naar zijn einde vloeit. Op een heuvel worden Doris en Nola door de mannen aangerand. Ze weten later niet hoe ze erover moeten praten, kunnen geen gemeenschappelijke woorden vinden. Wat wel gebeurt: de mannen worden opgepakt en de gevangenis ingegooid en het contact tussen de vriendinnen verwatert. Hun levens komen nooit helemaal terug op de rails, Abdoel en Akil blijven een moeilijk te bevatten dreiging op de achtergrond.

In het eerste en verreweg het langste deel van de roman volgt Entius Nola, die door het leven zwalkt en niet lang bij dezelfde geliefde weet te blijven. ‘In een discotheek sprak ze iemand aan, een dolende ziel als zijzelf.’ Entius voert haar lezer met een verraderlijk lichte wijze door de jaren, in een taal die Nola’s mentale staat weerspiegelt: losjes, zwevend. Ergens, suggereert Entius, heeft Nola nooit helemaal begrepen wat er is gebeurd op die heuvel, of wat de betekenis ervan was. Nola schrikt van haar eigen woorden, die ‘hol’ klonken, haar zinnen ‘leeg en van iedere emotie ontdaan.’

Geen oplossing

Dan breekt abrupt het tweede deel van Abdoel en Akil aan, waarin Doris centraal staat. In tegenstelling tot haar vroegere vriendin lijkt Doris in eerste instantie heel goed door te hebben wat er is gebeurd in Frankrijk. Zij is daardoor verlamd door angst geworden: wanneer ze op straat ‘donkere’ jongens ziet aankomen, denkt ze, ‘geen mens die in kan grijpen als het moet.’ Juist die vrees staat Doris in de weg goed zicht te krijgen op wat er is gebeurd. Telkens het potentiële gevaar ontlopen is geen oplossing.

Bovendien wordt zij meer dan Nola geplaagd door haar geweten: was de gevangenisstraf voor Abdoel en Akil wel rechtvaardig? Was het niet te zwaar? Een klinkend antwoord op die vraag wordt in deze roman niet gegeven, des te meer raakt de lezer ervan doordrongen dat het in vragen over justitie juist vaak niet om de feiten gaat, maar eerder om interpretatie.

Enkele woordjes

Dat inzicht wordt des te sterker in het derde en laatste deel van Abdoel en Akil, waar Nola en Doris’ levens elkaar weer kruisen. Daar trekt Entius het kleed onder haar personages vandaan, zonder daar gewichtig of moeilijk over te doen – in zekere zin is die metafoor al te theatraal. Het gaat hier niet om grote uitspraken over het leven, maar juist om de invloed die kleine beslissingen, enkele woordjes op een complete levensloop kunnen hebben. Hoe gebeurtenissen van vroeger tot op vandaag doorwerken. En dat is het mooie van deze roman, die zeer wel Entius’ beste tot nu toe zou kunnen zijn. Een kleinood dat nagalmt als de grootste kerkklok.