Tag Archief van: 8WEEKLY

Muziek
special: Muzikaal jaaroverzicht 2020

Alleen genieten van muziek

In vele opzichten is 2020 een bijzonder jaar geworden. Het coronavirus heeft een enorme impact gehad op ons leven. Muzikaal heeft het virus zijn sporen nagelaten in de uitgekomen muziek maar ook zeker hoe we muziek konden beleven. Het delen van muziek kreeg een heel andere dynamiek. Muziekredacteuren Karen, Roelof, Jorien en Joost blikken ieder op een eigen manier terug op hun muzikale ervaringen uit 2020. Karen had een vrij stil muziekjaar, Roelof beschrijft die ene muziekavond in februari, Jorien leerde waarom ze juist graag concerten bijwoont en Joost heeft een top 10 van zijn favoriete albums uit 2020 gemaakt.

Karen: 2020 was een stil jaar

“Heel eerlijk: 2020 was voor mij heel stil. Het was een jaar waarin ik weinig muzikale plannen had, of welke plannen eigenlijk ook. Maar in de tussentijd heb ik toch voort kunnen teren op muziek die ik al door en door kende. Op mijn dagelijkse fietstocht naar het werk, middenin deze bevreemdende periode, hield ik me bijvoorbeeld vast aan de vertrouwde moederstemmen van Israëlisch-Amerikaans multitalent Noa, de Portugese zangeres Sara Tavares en Vlaamse heldin Trixie Whitley. Of aan de stemmen van Becca Stevens en Ane Brun, waar ik ook twee lovende recensies over schreef. Het bracht me troost én energie om hun inspirerende muziek naast me te hebben. Natuurlijk kijk ik er erg naar uit om dat idolenlijstje verder uit te breiden in 2021.

Uiteindelijk probeerde ik vanaf september de stilte weer op te vullen door zélf creatief aan de slag te gaan. Enerzijds startte ik hier als (eind)redacteur bij 8WEEKLY en anderzijds haalde ik mijn songwritingskills weer lekker boven in een naschoolse academie.”

Roelof: februari lijkt een eeuwigheid geleden

“Maandagavond, drie februari 2020: Folk en klassiek komen samen in voorstelling rondom componist Charles Ives, luidt de kop boven een gezamenlijke voorstelling van pop-lector Leo Blokhuis, folk-muzikant Sam Amidon en violiste Diamanda La Berge Dramm. Drie februari 2020 op de zolder van de Tivoli: Club Nine, wat zaten we dicht op elkaar.

Ik herinner me: een beetje knullig lachen met het koppel voor me, op nog geen halve armlengte afstand. Over de hoeveelheid trappen naar Club Nine. Dat we onze workout er al op hadden zitten vandaag. Ik herinner me: Leo Blokhuis, in een correct blauw pak, nerveuzig recht-staand bij de ingang. In de zaal, nog geen veertig zielen. Ik herinner me: hoe ik en mijn drie meegenomen vrienden Blokhuis’ toespraak opnamen als een spons. Hoe gretig ik luisterde. En even later: hoe ik mijn hoofd brak over het muzikale carnaval van Ives. Hoe we onze hoofden braken. En beproefd werden. En lachten, en nadien twee drankjes. 

Het wegstervende, welhaast engelachtige gefluister van de laatste compositie Shining Shore bleek de veel te voorbarige slot-hymne van een verder volledig ontregeld 2020. Wat volgde voelt, achterom kijkend, als een uitgestrekte, grauwe zee. Alle dagen, weken, maanden op één grauwe, ellendige hoop van zeewater en tijd. Vaarwel bleke kust. En afdrijven. Vooral thuiswerken. Zoommeetings. Teamsmeetings. Soms in joggingbroek, soms zonder tandenpoetsen.

Op de vrij recent uitgebrachte plaat van Sam Amidon, het gelijknamige Sam Amidon, staat een vrij traditionele bewerking van het in de  jaren 20 neer-gepende Time has made a change:

Time has made a change in the old home place /

Time has made a change in each smiling face /

And I know my friends can plainly see /

That time has made a change in me.

Ik wist dat ik oud zou worden dit jaar, maar minder oud dan dat ik me nu voel, terugblikkende op 3 februari 2020, een eeuwigheid geleden.”

Jorien: het grote gemis van livemuziek

“2020 moest een geweldig jaar vol langverwachte concerten en musicals worden en gelukkig begon het ook goed. Ik trapte het jaar af met verschillende theaterbezoeken, onder andere aan de musical We Will Rock You met zangeres Anastacia in de hoofdrol, ik ging ook naar Showponies 2 en Anastacia de musical. Ook hoorde ik Floor Jansen (zangeres van Nightwish) de sterren van de hemel zingen in haar soloshow en zag ik de spetterende show van Apocalyptica en Sabaton, voordat alle live evenementen werden stopgezet.  Op de planning stond nog veel meer: allerlei musicals, verschillende festivals en concerten van onder meer Rammstein, Within Temptation en Evanescence, Epica en Nightwish.

Nu kon ik even teren op de liveshows die ik gezien had, maar al snel begon het weer te kriebelen. Gelukkig bedachten veel artiesten creatieve manieren om via livestreams shows op te voeren en werden er allerlei filmopnames van musicals gestreamd op Youtube. Online zag ik allerlei musicals en woonde ik diverse live livestreams  (ja er bestaan ook vooraf opgenomen livestreams) van concerten bij , zoals van Apocalyptica, Corvus Corax, Rapalje, maar toch mist er iets… Het live ervaren van de muziek, zorgt ervoor dat je direct geraakt wordt, de emoties stromen direct binnen en het geeft een fijne energie. Uitleggen waarom je ergens live bij móet zijn, vind ik nog steeds lastig, maar ik heb dit jaar geleerd dat dit echt essentieel is voor mijn muziek- en theaterbeleving.

Gelukkig kwamen er dit jaar wel wat albums en singels uit waarvan ik, en menig metalfan, heb kunnen genieten en die het noemen waard zijn. Apocalyptica bracht het instrumentale Cell-0 uit, een mooi en rustig instrumentaal album waarop ik af en toe wel wat gastvocalen mis. Nightwish betoverde 2020 met Human.:II:Nature, een album dat je laat wegdromen naar wandeltochten door Midden-Aarde en waarop de artistieke input van Floor Jansen duidelijk te horen is. Within Temptation en Evanescence waren ook op dreef met een aantal singles die ze uitbrachten en ze lieten weten dat hun duo-concerten verschoven werden en niet geannuleerd. Tenslotte bracht System of a Down na jaren weer een paar singles uit (om aandacht te vragen voor de situatie in Armenia) waarop hun unieke stijl altijd vertrouwd is.“

Joost: 2020 heeft ook veel moois gebracht

“Op 5 maart van dit jaar kwam er plots een einde aan de echte concertbelevingen. Na de show van Johan Derksen met Malford Milligan, Jack Hustinx, Erwin Jawa en Hilde Vos is er geen groots concert meer mogelijk geweest. Wanneer het weer kan weten we met z’n allen niet! De cultuursector viel zo goed als stil. Velen durfden ook niet naar de kleine concerten met maximaal dertig gasten in de zaal. Veel artiesten zochten hun heil in het geven van onlineconcerten. Maar dit komt geenszins overeen met een echt concert. Het is leuk voor erbij maar je mist heel veel. We genoten die avond van 5 maart met volle teugen nog niet in de wetenschap van wat ons allemaal boven het hoofd hing! Hoe zouden we die avond beleefd hebben als we wisten dat het daarna nog heel lang ging duren?

Muzikaal heeft het jaar 2020 ons veel moois gebracht. Natuurlijk zullen we nooit weten wat er uitgekomen zou zijn als we niet zo’n bijzonder jaar hadden meegemaakt. Of hoe we de muziek zouden ervaren hebben, want we zijn misschien wel heel anders naar muziek gaan luisteren in deze vreemde maanden.

Mijn top-10 van het jaar ziet er als volgt uit, enkele albums hieruit vind je terug in recensies op onze cultuursite:

  1. Dan Penn – Living On Mercy
    Dit album van Dan Penn lijkt de kroon op zijn werk. Luister naar het slotlied ‘One Of These Days’. Dat liedje komt zo stevig binnen als je de tekst tot je laat doordringen. Laten we hopen dat Penn nog meer moois voor ons in petto heeft.
  1. Greg Copeland – The Tango Bar
    Voor mij kwam dit album uit de lucht vallen. Het bleek het derde album van Greg Copeland te zijn. Zijn vorige album was al een miskend meesterwerk. Deze lijkt dat ook weer te worden.
  1. Sevdaliza – Shabrang
    Het Nederlandse talent Sevdaliza blijft zich maar verder ontwikkelen! Maar in ons land krijgt ze nauwelijks voet aan de grond.
  1. Jonathan Hultén – Chants From Another Place
    Dit album is een verborgen schat. Een folkalbum uit Zweden van een voormalig metalbandlid.
  1. Ásgeir – Sátt
    De IJslandse versie van het album van Ásgeir is net als zijn debuut het fraaiste.
  1. Bill Fay – Countless Branches (Deluxe Edition)
    Bill Fay blijft bij het verstrijken van de jaren steeds mooiere albums maken. Vele decennia hoorden we niet van hem en nu horen we juist met relatief hoge regelmaat van hem.
  1. Diana Jones – Song To A Refugee
    De stem van Diana Jones en haar liedjes zijn voor de liefhebber niet te versmaden.
  1. Bruce Springsteen – Letter To You
    Voor het eerst weer een album met de E-Street band. En wat voor één!
  1. Eivør – Segl
    Segl van Eivør stond gepland om met een grote tournee ondersteund te worden. Daar kwam net als bij vele andere artiesten niets van terecht. Maar het album staat als een huis. Met medewerking van reeds genoemde Ásgeir.
  1. The Apartments – In And Out Of The Light
    Het duurde vijf jaar voordat The Apartments weer wat van zich laten horen. Het album verscheen ook nog heel erg onder de radar. Maar het is wederom wonderschoon! Daarom sluit het de TOP10 van 2020 af.”

 

Muziek
special: Muzikaal jaaroverzicht 2020

Alleen genieten van muziek

In vele opzichten is 2020 een bijzonder jaar geworden. Het coronavirus heeft een enorme impact gehad op ons leven. Muzikaal heeft het virus zijn sporen nagelaten in de uitgekomen muziek maar ook zeker hoe we muziek konden beleven. Het delen van muziek kreeg een heel andere dynamiek. Muziekredacteuren Karen, Roelof, Jorien en Joost blikken ieder op een eigen manier terug op hun muzikale ervaringen uit 2020. Karen had een vrij stil muziekjaar, Roelof beschrijft die ene muziekavond in februari, Jorien leerde waarom ze juist graag concerten bijwoont en Joost heeft een top 10 van zijn favoriete albums uit 2020 gemaakt.

Karen: 2020 was een stil jaar

“Heel eerlijk: 2020 was voor mij heel stil. Het was een jaar waarin ik weinig muzikale plannen had, of welke plannen eigenlijk ook. Maar in de tussentijd heb ik toch voort kunnen teren op muziek die ik al door en door kende. Op mijn dagelijkse fietstocht naar het werk, middenin deze bevreemdende periode, hield ik me bijvoorbeeld vast aan de vertrouwde moederstemmen van Israëlisch-Amerikaans multitalent Noa, de Portugese zangeres Sara Tavares en Vlaamse heldin Trixie Whitley. Of aan de stemmen van Becca Stevens en Ane Brun, waar ik ook twee lovende recensies over schreef. Het bracht me troost én energie om hun inspirerende muziek naast me te hebben. Natuurlijk kijk ik er erg naar uit om dat idolenlijstje verder uit te breiden in 2021.

Uiteindelijk probeerde ik vanaf september de stilte weer op te vullen door zélf creatief aan de slag te gaan. Enerzijds startte ik hier als (eind)redacteur bij 8WEEKLY en anderzijds haalde ik mijn songwritingskills weer lekker boven in een naschoolse academie.”

Roelof: februari lijkt een eeuwigheid geleden

“Maandagavond, drie februari 2020: Folk en klassiek komen samen in voorstelling rondom componist Charles Ives, luidt de kop boven een gezamenlijke voorstelling van pop-lector Leo Blokhuis, folk-muzikant Sam Amidon en violiste Diamanda La Berge Dramm. Drie februari 2020 op de zolder van de Tivoli: Club Nine, wat zaten we dicht op elkaar.

Ik herinner me: een beetje knullig lachen met het koppel voor me, op nog geen halve armlengte afstand. Over de hoeveelheid trappen naar Club Nine. Dat we onze workout er al op hadden zitten vandaag. Ik herinner me: Leo Blokhuis, in een correct blauw pak, nerveuzig recht-staand bij de ingang. In de zaal, nog geen veertig zielen. Ik herinner me: hoe ik en mijn drie meegenomen vrienden Blokhuis’ toespraak opnamen als een spons. Hoe gretig ik luisterde. En even later: hoe ik mijn hoofd brak over het muzikale carnaval van Ives. Hoe we onze hoofden braken. En beproefd werden. En lachten, en nadien twee drankjes. 

Het wegstervende, welhaast engelachtige gefluister van de laatste compositie Shining Shore bleek de veel te voorbarige slot-hymne van een verder volledig ontregeld 2020. Wat volgde voelt, achterom kijkend, als een uitgestrekte, grauwe zee. Alle dagen, weken, maanden op één grauwe, ellendige hoop van zeewater en tijd. Vaarwel bleke kust. En afdrijven. Vooral thuiswerken. Zoommeetings. Teamsmeetings. Soms in joggingbroek, soms zonder tandenpoetsen.

Op de vrij recent uitgebrachte plaat van Sam Amidon, het gelijknamige Sam Amidon, staat een vrij traditionele bewerking van het in de  jaren 20 neer-gepende Time has made a change:

Time has made a change in the old home place /

Time has made a change in each smiling face /

And I know my friends can plainly see /

That time has made a change in me.

Ik wist dat ik oud zou worden dit jaar, maar minder oud dan dat ik me nu voel, terugblikkende op 3 februari 2020, een eeuwigheid geleden.”

Jorien: het grote gemis van livemuziek

“2020 moest een geweldig jaar vol langverwachte concerten en musicals worden en gelukkig begon het ook goed. Ik trapte het jaar af met verschillende theaterbezoeken, onder andere aan de musical We Will Rock You met zangeres Anastacia in de hoofdrol, ik ging ook naar Showponies 2 en Anastacia de musical. Ook hoorde ik Floor Jansen (zangeres van Nightwish) de sterren van de hemel zingen in haar soloshow en zag ik de spetterende show van Apocalyptica en Sabaton, voordat alle live evenementen werden stopgezet.  Op de planning stond nog veel meer: allerlei musicals, verschillende festivals en concerten van onder meer Rammstein, Within Temptation en Evanescence, Epica en Nightwish.

Nu kon ik even teren op de liveshows die ik gezien had, maar al snel begon het weer te kriebelen. Gelukkig bedachten veel artiesten creatieve manieren om via livestreams shows op te voeren en werden er allerlei filmopnames van musicals gestreamd op Youtube. Online zag ik allerlei musicals en woonde ik diverse live livestreams  (ja er bestaan ook vooraf opgenomen livestreams) van concerten bij , zoals van Apocalyptica, Corvus Corax, Rapalje, maar toch mist er iets… Het live ervaren van de muziek, zorgt ervoor dat je direct geraakt wordt, de emoties stromen direct binnen en het geeft een fijne energie. Uitleggen waarom je ergens live bij móet zijn, vind ik nog steeds lastig, maar ik heb dit jaar geleerd dat dit echt essentieel is voor mijn muziek- en theaterbeleving.

Gelukkig kwamen er dit jaar wel wat albums en singels uit waarvan ik, en menig metalfan, heb kunnen genieten en die het noemen waard zijn. Apocalyptica bracht het instrumentale Cell-0 uit, een mooi en rustig instrumentaal album waarop ik af en toe wel wat gastvocalen mis. Nightwish betoverde 2020 met Human.:II:Nature, een album dat je laat wegdromen naar wandeltochten door Midden-Aarde en waarop de artistieke input van Floor Jansen duidelijk te horen is. Within Temptation en Evanescence waren ook op dreef met een aantal singles die ze uitbrachten en ze lieten weten dat hun duo-concerten verschoven werden en niet geannuleerd. Tenslotte bracht System of a Down na jaren weer een paar singles uit (om aandacht te vragen voor de situatie in Armenia) waarop hun unieke stijl altijd vertrouwd is.“

Joost: 2020 heeft ook veel moois gebracht

“Op 5 maart van dit jaar kwam er plots een einde aan de echte concertbelevingen. Na de show van Johan Derksen met Malford Milligan, Jack Hustinx, Erwin Jawa en Hilde Vos is er geen groots concert meer mogelijk geweest. Wanneer het weer kan weten we met z’n allen niet! De cultuursector viel zo goed als stil. Velen durfden ook niet naar de kleine concerten met maximaal dertig gasten in de zaal. Veel artiesten zochten hun heil in het geven van onlineconcerten. Maar dit komt geenszins overeen met een echt concert. Het is leuk voor erbij maar je mist heel veel. We genoten die avond van 5 maart met volle teugen nog niet in de wetenschap van wat ons allemaal boven het hoofd hing! Hoe zouden we die avond beleefd hebben als we wisten dat het daarna nog heel lang ging duren?

Muzikaal heeft het jaar 2020 ons veel moois gebracht. Natuurlijk zullen we nooit weten wat er uitgekomen zou zijn als we niet zo’n bijzonder jaar hadden meegemaakt. Of hoe we de muziek zouden ervaren hebben, want we zijn misschien wel heel anders naar muziek gaan luisteren in deze vreemde maanden.

Mijn top-10 van het jaar ziet er als volgt uit, enkele albums hieruit vind je terug in recensies op onze cultuursite:

  1. Dan Penn – Living On Mercy
    Dit album van Dan Penn lijkt de kroon op zijn werk. Luister naar het slotlied ‘One Of These Days’. Dat liedje komt zo stevig binnen als je de tekst tot je laat doordringen. Laten we hopen dat Penn nog meer moois voor ons in petto heeft.
  1. Greg Copeland – The Tango Bar
    Voor mij kwam dit album uit de lucht vallen. Het bleek het derde album van Greg Copeland te zijn. Zijn vorige album was al een miskend meesterwerk. Deze lijkt dat ook weer te worden.
  1. Sevdaliza – Shabrang
    Het Nederlandse talent Sevdaliza blijft zich maar verder ontwikkelen! Maar in ons land krijgt ze nauwelijks voet aan de grond.
  1. Jonathan Hultén – Chants From Another Place
    Dit album is een verborgen schat. Een folkalbum uit Zweden van een voormalig metalbandlid.
  1. Ásgeir – Sátt
    De IJslandse versie van het album van Ásgeir is net als zijn debuut het fraaiste.
  1. Bill Fay – Countless Branches (Deluxe Edition)
    Bill Fay blijft bij het verstrijken van de jaren steeds mooiere albums maken. Vele decennia hoorden we niet van hem en nu horen we juist met relatief hoge regelmaat van hem.
  1. Diana Jones – Song To A Refugee
    De stem van Diana Jones en haar liedjes zijn voor de liefhebber niet te versmaden.
  1. Bruce Springsteen – Letter To You
    Voor het eerst weer een album met de E-Street band. En wat voor één!
  1. Eivør – Segl
    Segl van Eivør stond gepland om met een grote tournee ondersteund te worden. Daar kwam net als bij vele andere artiesten niets van terecht. Maar het album staat als een huis. Met medewerking van reeds genoemde Ásgeir.
  1. The Apartments – In And Out Of The Light
    Het duurde vijf jaar voordat The Apartments weer wat van zich laten horen. Het album verscheen ook nog heel erg onder de radar. Maar het is wederom wonderschoon! Daarom sluit het de TOP10 van 2020 af.”

 

Muziek / Album

Diversiteit troef

recensie: Pop/Rock update volume 2: Eva Auad, Greyhounds en Samantha Martin
Albumhoezen pop/rockalbumhoezen van elke artiest

Deze tweede editie van de pop/rock update is twee jaar na de eerste. In die tijd is er natuurlijk genoeg in het genre uitgekomen. Net als bij muzikanten die na lange tijd nieuw werk uitbrengen, hoopt 8WEEKLY dat jullie reikhalzend hebben uitgekeken naar deze nieuwe editie waarin we drie pop/rockartiesten bespreken. Deze worp is heel divers: van poppy tot retro-soul, rock en een tikje blues.

Een genre met een hek eromheen is niet spannend. En net als bij andere genres is het ook bij pop/rock moeilijk om deze in één hokje te stoppen. De drie besproken acts vallen onder de genoemde groep maar zijn toch allen heel verschillend. We starten bij Eva Auad, die misschien wel de lichtst verteerbare is van dit drieluik. Greyhouds neemt ons vervolgens mee naar Texaanse invloeden, maar schuurt al richting soul met lichte invloeden van reggae. Samantha Martin, die met haar vorige album stevig in de blues zat, gaat nu meer richting de retro-soul, rock en een tikje blues.

Eva Auad

De Nederlandse Eva Auad heeft met Like No Other een album van internationale allure gemaakt. Het album wordt volgens de begeleidende tekst van de platenmaatschappij tot de popmuziek gerekend. Toch weet Auad de luisteraar regelmatig aan de hand te nemen richting de jazzinvloeden om vervolgens ook richting een Broadwaymusical-gevoel te kruipen. Als je denkt bij een liedje dat je Eva Auad wel in één hokje kunt vatten, dan ontglipt die gedachte je bij een volgende song net zo makkelijk weer. Met andere woorden: je kan stellen dat Auad maar één ding goed kan en dat is kwaliteit vasthouden. Want daar ontbreekt het absoluut niet aan in het dozijn liedjes dat we terugvinden op dit derde album van deze dame. De muziek klinkt spannend genoeg om te blijven boeien bij iedere draaibeurt. Hopelijk weet Auad nu wel een groter publiek aan te boren met haar talent van liedjesschrijven en uitvoeren dat ze al sinds haar 12e jaar schijnt te doen.

Op zoek gaan naar pareltjes op het album Like No Other is niet zo moeilijk. Die zijn er in overvloed en in alle kleuren van de muzikale regenboog. Natuurlijk is het titelnummer al snel één van kandidaten met de in het oor-springende intro met een paar seconden stilte. Daarna ontvouwt zich een liedje dat makkelijk onder de hersenpan gaat zitten. Een lekkere drive en zang die je laat zoeken in je muzikale geheugen op wie deze pittige dame wel lijkt. Eén van de eerste namen die opkomt is Madonna uit haar goede tijd van Like a Virgin. Als dat niet als een compliment mag klinken dan kunnen we altijd op zoek gaan naar een linkje in de jazzwereld. Ik nodig de lezer uit om die link zelf te gaan ontdekken.

Greyhounds

Het album Primates van Greyhounds verscheen reeds in de vreemde zomer van dit jaar, toen we al midden in de crisis zaten. Het is een album dat niet de aandacht kreeg die het verdiende, doordat de eraan gekoppelde tournee verschoven is naar 2021. Maar het is nooit te laat om goede muziek in de schijnwerpers te zetten. Het Texaanse duo Andrew Trube en Anthony Farrell huurde niemand minder dan Steve Berlin in voor de productie. Berlin kennen we van Los Lobos en het wat minder bekende Deer Tick.

De referenties die we horen waaieren naar Rare Earth, The Doobie Brothers en de stem van Gregory Porter. Wie op bijvoorbeeld All Music Guide kijkt, ziet zelfs een referentie naar Hall & Oates en ZZ Top. Het album luistert vaak heerlijk loom weg. Sommige liedjes groeien en kruipen onder je huid, zoals de albumafsluiter ‘Omon’i’ waar het duo compositorisch hulp kreeg van Sam Greyhorse uit Austin. Feitelijk is dit liedje een buitenbeentje op het album, maar heeft het een prettige afdronk en nagalm, die je doet verlangen om het album weer opnieuw te spelen. En daar is dan ook helemaal niets mis mee!

Samantha Martin & Delta Sugar

Het collectief Samantha Martin & Delta Sugar komt uit Canada en nomineerde met de voorganger Run To Me zelfs voor een JUNO Award naast een aantal Maple Blues Award nominaties voor hun werk. Met The Reckless One tappen ze echter veel meer uit de retro-soulhoek, wat niet verwonderlijk is als we kijken naar de enorme lijst van gastbijdragen. We horen invloeden van Mavis Staples, Sharon Jones, Booker T en Otis Redding, om er maar een paar te noemen. De Bob Dylancover ‘Meet Me In The Morning’ heeft stevige referenties naar Ike & Tina Turner, maar ook Janis Joplin horen we erin terug. Wie verder luistert naar het dozijn aan liedjes komt vanzelf uit bij ‘Pass Me By’, waar we duidelijk invloeden horen van Bruce Springsteen, maar ook van de vroege Southside Johnny & The Asbury Jukes. Als lezer gaat het waarschijnlijk nu al duizelen van de vele namen.

Bij dit album is zeker het luisteren de ‘proof of the pudding’, want ondanks dat het misschien onwaarschijnlijk lijkt: Samantha Martin maakt van dit alles een kolkende cocktail van jewelste, die swingt van de eerste tot de laatste noot en een enorme puist aan energie ten toon weet te spreiden. Als we in de bijgaande releasesheet lezen dat dit album in de coronatijd tot stand is gekomen, kunnen we alleen maar concluderen dat deze dame alle energie, die ze op de planken gebracht zou  hebben, nu heeft samengebald in dit album. Het maakt The Reckless One tot een album dat je zeker even moet draaien als je er eens helemaal doorheen zit van al dat thuiszitten. Je bouwt dan eenvoudigweg met je paar huisgenoten en een klein handje visite toch even lekker je eigen retro-soulfeestje. Afstand houden is evenwel een lastig dingetje als je opgezweept tot dansen zou komen!

Boeken / Non-fictie

Alexander was altijd op zoek naar meer

recensie: Adrian Goldsworthy - Philippus en Alexander. Wereldveroveraars uit Macedonië.

Alexander de Grote (356-323 v. Chr) is de geschiedenis ingegaan als de veroveraar van Perzië en de verspreider van de hellenistische cultuur. De Britse historicus Adrian Goldsworthy (1969) stelt in zijn nieuwste boek dat Alexander die prestaties nooit had kunnen bereiken zonder de militaire innovaties van zijn vader Philippus II (382-336 v. Chr).

Goldsworthy, bekend van prachtige biografieën van Caesar en Augustus, beschouwt zichzelf op het gebied van de studie van de vierde eeuw als een buitenstaander. Daardoor kijkt hij met een frisse blik naar de opkomst van Philippus en Alexander. Hoewel bij leven genoeg over Philippus en Alexander is geschreven, is niets intact bewaard gebleven. Fijntjes merkt Goldsworthy op dat al het contemporaine of bijna-contemporaine bewijs waarover we beschikken, wordt gevormd door kleine snippers die vaak eeuwen later door historici als Plutarchus (ca. 50-120 n. Chr.) zijn opgeschreven. Een echte biografie schrijven is bijna onmogelijk, omdat we niet weten welke gedachten, emoties en opvattingen Philippus en Alexander hadden.

Desondanks heeft Goldsworthy een bijzonder fraaie biografie geschreven, waarbij hij noodgedwongen veel aandacht besteedt aan de politiek- en de militaire campagnes, simpelweg omdat tijdgenoten die gebeurtenissen de moeite waard vonden om op te schrijven. Nergens komt Goldsworthy in de verleiding om lacunes in het bronnenmateriaal met eigen interpretaties op te vullen. Een valkuil waar veel historici voor hem wèl in zijn gevallen.

Militaire innovaties

In Macedonië leverden de Argeaden van oudsher de koning. Toen Phillipus in 359 na een machtsstrijd kwam bovendrijven, stond het land er door de nederlaag tegen de Illyriërs militair gezien zwak voor. Wel was het land rijk aan vruchtbare grond en schreef de filosoof Theophrastus ‘Het beste hout dat voor het gebruik van de timmerman in Griekenland binnenkomt, is Macedonisch.’

De cavalerie van Macedonië had een goede reputatie, maar de infanterie stond bekend als los zand dat bij de minste tegenstand uiteenviel. Philippus reorganiseerde zijn infanterie tot de gangbare opstelling van de antieke wereld, de falanx. De manschappen kregen voortaan soldij, werden uitgerust met een sarissa, een 4,8-5,5 meter lange lans met een grote ijzeren punt, en een klein schild. De Macedonische falanx was waarschijnlijk acht rijen diep en bedoeld om frontaal aan te vallen. Een Romeinse generaal noemde een Macedonische falanx in de aanval het meest angstaanjagende wat hij ooit zag.

Goldsworthy is op zijn best als hij het verloop van militaire campagnes weergeeft, die door verschillende kaarten goed worden geïllustreerd. Hij beschrijft nauwgezet hoe Philippus eerst buurlanden als Illyrië en Thracië versloeg. Daarna nam hij de Griekse stadsstaten één voor één te grazen. De sluwe Philippus gebruikte diplomatie én het sluiten van huwelijken om zijn doelen te bereiken. Over het algemeen behandelde hij verliezers mild, maar hij schuwde list en bedrog zeker niet als dat zo uitkwam. In 338 versloeg hij de Atheners en Thebanen in de slag bij Chaeronea. Philippus werd hegemoon van de Korinthische Bond. Bij de eerste vergadering stelde hij een oorlog tegen Perzië voor als straf voor de vernietiging van de Griekse heiligdommen in 480-479. Het plan werd aangenomen. Tijdens een festival werd Philippus echter door een voormalige jaloerse minnaar, Pausanias, in 336 vermoord.

Alexander werd aangewezen als de nieuwe koning. Alexander, die bij Aristoteles een liberale Griekse opvoeding had genoten, was permanent op campagne om zijn steeds verder uitdijende leger met nieuwe buit tevreden te stellen. Net als zijn vader vocht hij in de wintermaanden door en was hij alleen bereid om aan te vallen als er kans op snel succes was. Maar Alexander was ook buitengewoon inventief op het gebied van belegeringswerken. Bovendien waren tijdgenoten verbaasd hoe snel het Macedonische leger zich kon verplaatsen.

Halfgod

In 333 versloegen zijn ervaren troepen bij Issus het onervaren Perzische leger van Darius III (381-330 v. Chr). Toen de satraap Batis Gaza niet wilde opgeven, belegerde Alexander de stad, waarbij hij gewond raakte. Na de val van de stad werden de mannen vermoord en de rest als slaaf weggevoerd. Batis werd, net als Achilles met Hektor in de Illias had gedaan, achter een strijdwagen gebonden. Nadat Darius in 331 ook de slag bij Gaugemela verloor, had Alexander Perzië voor het grijpen.

Ondertussen was Alexander in Egypte enthousiast ontvangen. Hij kreeg er de status van halfgod en stichtte er de stad Alexandrië, dat uitgroeide tot een centrum van Griekse cultuur. In de rest van Perzië rezen naar hem vernoemde steden als paddenstoelen uit de grond (ook vernoemde hij een stad naar zijn overleden paard Bucephalas).

Alexander liet steeds vaker de plaatselijke elite zitten. Deze laatste ontwikkeling stuitte de Macedonische metgezellen van de koning tegen de borst, omdat zij daarvóór steeds de belangrijkste posities hadden gekregen. Het Perzische gebruik om zich voor de vorst in het stof te werpen gevolgd door een kus, de proskynese, vonden de aan vrijheid en eer gewende Macedoniërs en Grieken helemaal belachelijk. Maar hoe dichter Alexander bij India kwam, hoe exotischer hij zich gedroeg en kleedde.

Een rivier te ver

Zijn drang om in 327 India te veroveren kwam voort uit de behoefte om iets te presteren wat niemand vóór hem had gedaan. Het leger van Alexander was echter niet gewend aan de moessonregen, die vechten onmogelijk maakte. Zijn manschappen waren na tien jaar van onafgebroken oorlogen schatrijk, hadden heimwee en weigerden bij de rivier de Hyphasis om hem verder te volgen. Alexander trok zich terug in zijn tent, maar ook na drie dagen mokken bleven de troepen bij hun standpunt. De grote veroveraar keerde noodgedwongen huiswaarts.

Op de terugtocht veroverde hij nieuwe steden of versloeg die op meedogenloze wijze. Goldsworthy verklaart de tocht door de Gedrosische woestijn vanuit Alexanders behoefte om iets onmogelijks voor elkaar te krijgen. Het zou de zwaarste beproeving voor Alexander en zijn manschappen blijken. In 323 plande Alexander een aanval op Arabië. Na verschillende drinkgelagen kreeg Alexander eind mei 323 hevige koorts. Op 10 juni 323 stierf de man die verschillende verwondingen en moordcomplotten had overleefd, vrij plotseling. De bloedlijn van de Argeaden werd uitgemoord. Uiteindelijk ontstonden er drie koninkrijken: de Antigoniden in Macedonië, de Ptolemaeën in Egypte en de Seleuciden in het Oosten. Wat bleef was de vermengde Griekse cultuur, die door Alexander in elke stad was geplant: het hellenisme. Door de veroveringen van de Romeinen werd die cultuur als het ware opgehaald en verder ontwikkeld.

Boeken / Non-fictie

Poëzie lezen moet je leren

recensie: Dit gaat niet over grasmaaien – Ellen Deckwitz

Ellen Deckwitz is dichter en docent. Met Dit gaat niet over grasmaaien – Hoe lees je poëzie legt ze uit hoe je gedichten zou kunnen lezen. Maar vooral neemt Deckwitz de lezer mee in het beleven van poëzie. Na het lezen van dit boekje herken je wat een gedicht met je kan doen.

Wie heden ten dage een boekwinkel in loopt moet op zoek gaan naar de kast(en) waar poëziebundels staan. Vaak is die kast haast onvindbaar. Bij navraag bij de boekverkoper wordt al snel duidelijk hoe dat komt: “Poëzie verkoopt momenteel (haast) niet! We kunnen alles voor u bestellen maar de voorraad in huis is heel beperkt.”

Pandemie stuurt naar poëzie

Gedichten zijn van alle decennia, maar het lezen van gedichten lijkt op en af te gaan als we kijken naar de belangstelling die blijkt uit de boekverkoop. Gedichten maken in het leven tevens een golfbeweging mee. Er is volgens de schrijfster haast geen tiener die geen gedichten schrijft, hoe klein ook, in een bepaalde periode onderweg naar het volwassen worden. Maar poëzie neemt daarna een beperkt deel in van de aandacht van het lezende publiek.

Met COVID-19 lijkt de belangstelling voor de dichterlijke teksten weer toe te nemen. Niet alleen om ze te lezen, maar ook – nu de mens meer op zichzelf is aangewezen en meer naar binnen is gekeerd – ontstaan er weer teksten, die aandacht verdienen bij het lezen. Het zijn tekstuele uitingen die de lezer aan het denken zetten. Teksten die de eigen belevingswereld oproept om de inhoud de duiden, te versterken, uit te vergroten en vooral zijn eigen leven te laten leiden. Dit gaat niet over grasmaaien is tot stand gekomen in de periode van de pandemie die dit jaar over de wereld raast.

Gedichten kunnen voor de ene lezer een heel andere lading en uitleg geven dan voor de andere. Wie dit al zo ervaart zal in het boekje van Ellen Deckwitz bevestiging vinden. Voor wie gedichten lezen lastig vindt is het boekje Dit gaat niet over grasmaaien – hoe lees je poëzie een mooie handleiding of inleiding om gedichten meer te laten pakken. Het boek stelt je vragen, maar geeft je ook een inkijk in de wereld van een dichter, maar vooral in de eigen wereld van de lezer.

Lezen is ontdekken

Dat Deckwitz lerares is steekt ze niet onder stoelen of banken. Als lezer word je bij de hand genomen in de lesbanken, waar vaak haar leerlingen zitten. Zo toont ze haar ervaringen in het leren lezen, begrijpen en vooral waarderen van poëzie. Aan de hand van voorbeeldgedichten laat Deckwitz de lezer vooral zien wat een stuk poëzie anders te bieden heeft dan proza. Zo leer je dat poëzie voor de ene lezer wat anders kan betekenen dan voor de ander. Maar ook dat een gedicht de ene keer lezen een andere laag opent voor je dan op een andere dag. Ook kan een gedicht voor jou als lezer wat anders betekenen dan de schrijver bedoeld heeft, dat is allemaal goed! De voorbeelden die worden gebruikt, zijn niet de meest voor de hand liggende stukken uit de grote historie van de dichtkunst. Het leuke van dit handzame boekje is dat de schrijfster voorbeelden uit alle tijden laat zien en spreken.

In eenentwintig hoofdstukjes in de beperkte omvang van het boek krijgt de geïnteresseerde lezer, die zich ook student van Deckwitz zou kunnen noemen, een college in het lezen van poëzie. Wie na het lezen van Dit gaat niet over grasmaaien nog steeds het gevoel heeft dat het lezen van dit soort teksten niet voor hem of haar is weggelegd, zal niet snel nogmaals een poging wagen. Wie het college, al is het niet verplicht, toch heeft gevolgd tot de laatste letter kan haast niet ontsnappen aan het op zoek gaan naar de poëzie die bij hem of haar past.

De taal die de schrijfster gebruikt in combinatie met de stijl van het boekje is een grote uitnodiging aan elke lezer om vooral door te lezen in dit boek en vervolgens zelf gedichten te ontdekken. Papier is de beste keuze, lezen we ook in dit boekje, waar wordt geschreven dat je eigenlijk bij het lezen altijd een pen bij de hand zou moeten hebben! Een pen om je eigen gedachten, verklaringen of markeringen aan te brengen die je uitnodigen tot herlezen.

Muziek / Achtergrond
special: Spotify-playlist van onze muziekredactie

PLAYLIST: 8WEEKLY Aanraders – Kerst 2020

Zin om wat nieuwe muziek te ontdekken? De redactie van 8weekly verzamelt elke maand nummers die je écht even moet luisteren. Nummers van nieuwe albums, van artiesten die in het nieuws zijn of gewoon liedjes die even aandacht verdienen. De playlist kun je volgen op Spotify, de lijst wordt elke maand geüpdatet. Waarom je juist deze nummers moet luisteren, leggen we je graag uit.

In december presenteren we de kersteditie van onze playlist vol aanraders. Er zijn dit jaar behoorlijk wat nieuwe kerstnummers uitgebracht, deze hebben we natuurlijk in de lijst gezet. Daarnaast heeft iedereen zijn eigen favoriete kerstnummers vol herinneringen. Onze redactie had meteen allerlei ideeën over wat je nu écht moet luisteren om in de kerstsferen te komen. Niet omdat het muzikaal goede nummers zijn, maar omdat we mooie herinneringen hebben aan deze nummers.

Nieuwe kerstnummers

Muziekredacteur Joost Festen recenseert in zijn kerstspecial drie gloednieuwe kerstalbums, die wat hem betreft de moeite waard zijn om te luisteren. Het zijn de albums van Tom Mason, Kellly Finnigan en Calexico. Muziekredacteur Karen Vanhulle raadt het nieuwe kerstalbum van Jacob Collier aan, kort samengevat is het: ‘Supergezellig, warm, lieflijk en kleurrijk!’

Daarnaast hebben we wat nieuwe kerstnummers op de lijst gezet die je wellicht al op de radio voorbij hebt horen komen, want de artiesten hebben tijdens de coronacrisis niet stilgezeten. Dolly Parton, Mariah Cary, Jonas Brothers en noem maar op. Sommige nummers zijn mierzoet, maar dat hoort wat ons betreft ook wel een beetje bij kerst!

Kerstnummers vol herinneringen

Muziekredacteur Karen Vanhulle raakt helemaal in kerstsferen als ze het nummer ‘It’s raining men’ hoort, dat inderdaad geen kerstnummer is: ‘Een favoriete klassieker van mijn Britse grootmoeder. Op Kerstfeest gingen we dan met alle zeven kleindochters samen met haar ongegeneerd dansen en meebrullen hierop.’ Ook de kerstklassieker van chef muziek Jorien Hollaar, ‘Mary’s Boychild/ Oh My Lord’ van Boney M, is onlosmakelijk verbonden aan herinneringen aan haar grootouders: ‘Toen wij heel klein waren draaiden mijn opa en oma regelmatig een dvd met de grootste hits van Boney M., alle kleinkinderen gingen hier op los. Bij de grootste hits op de dvd en cd was dit kerstnummer de laatste, weer of geen weer het werd gewoon gedraaid. Inmiddels hebben wij thuis allemaal ergens een ‘greatest hits’-cd én kerstalbum van Boney M. op de kop weten te tikken.’

Chef boeken Dorien Pool kiest voor het Nederlandstalige ‘Onrust en Hoop’ van Clean Pete en Thijs Boontjes: ‘Het is een Nederlandse versie van een van mijn favoriete christmas carols: ‘God Rest You Merry, Gentleman’. In mijn tienerjaren ging ik elk jaar naar een kerstviering in Zwolle waar traditionele ‘carols’ gezongen werden. Ik geniet daar enorm van, vooral als er opeens sneeuw ligt als je weer naar buiten gaat (is een keer gebeurd). Ik zou het echt geweldig vinden als Nederlanders ook langs de deuren zouden gaan om carols te zingen, zoals je altijd in kerstfilms ziet. Maar voor nu doe ik het maar met de fijne kerst-cd van Clean Pete.”

Hoofdredacteur Steffen van Zundert gooit het over een hele andere boeg: ‘In mijn familie wordt met kerst traditiegetrouw de kerstplaat van Ivan Rebroff opgezet door mijn opa. Ivan was een Duitse zanger die zich voordeed als een Rus en had een stembereik van vier en een halve octaaf (volgens Wikipedia). De eerste gang van het kerstmaal is bij ons ook altijd dezelfde groentesoep, die net op is zodra Rebroff in ‘Stillen nacht’ van basgeluid schakelt naar zijn falsetstem.  Voor mij is groentesoep dat nummer, en dat nummer is groentesoep geworden. De plaat knispert inmiddels mee als een haardvuur, maar dat is natuurlijk ook de charme.’

De playlist

‘Under a Mistletoe Sky’ – Tom Mason

‘Heart of Downtown’ – Calexico en Bombino

‘Santa’s Watching You’ – Kelly Finnigan

‘The Christmas Song’ – Jacob Collier

‘Holidays’ – Meghan Trainor ft. Earth, Wind & Fire

‘I need you Christmas’ – Jonas Brothers

‘Cuddle Up, Cozy Down Christmas’- Dolly Parton en Michael Bublé

‘Santa Baby’ – Love Renaissance en Summer Walker

‘Oh Santa!’ – Mariah Carey ft. Ariana Grande & Jennifer Hudson

‘Mary’s Boy Child/ Oh My Lord’ – Boney M.

‘Onrust en Hoop’ – Clean Pete en Thijs Boontjes

‘Heut’ is der Heiland für Euch geboren’ – Ivan Rebroff

‘It’s Raining Men’ – The Weather Girls

Oude aanraders terugluisteren? We hebben speciale archiefplaylist van onze aanraders, zodat je alles wat wij ooit aan hebben geraden kunt terugluisteren:

 

Muziek / Album

Kerstmuziek zonder allergische reacties

recensie: Kerstmuziek 2020

Kerstmuziek bezorgt veel muziekliefhebbers spreekwoordelijke hoofdpijn of allergische reacties. De verzadiging van kerstbelletjes en de herhaling van liedjes die vaak gecoverd zijn, roepen soms al na enige dagen irritaties op. Maar wat is het fijn om kerstmuziek te horen met veel nieuwe composities!

Het trio dat in deze kerstspecial aan bod komt heeft meer liedjes die voor het eerst te horen zijn dan veel kerstalbums van bekende artiesten. Wel zijn ze toegespitst op deze speciale tijd van het jaar. De draaibaarheid is daardoor wel beperkt tot rond deze feestdagen. Vervolgens liggen ze elf maanden te wachten op een nieuwe draaibeurt.

Tom Mason

Het album van americana artiest Tom Mason viel al vroeg op de mat en heeft de eer het eerste kerstalbum van 2020 in de collectie te zijn. Alle tien composities zijn van Mason zelf en herbergen allen een stevige benadering van het idee kerstmuziek, waardoor je even de mierzoete smaak van veel kerstplaatjes stevig kan wegspoelen met een lekker glas bier of wijn. Het verdient een extra vermelding dat er niet één bekend kerstliedje is verbouwd naar een Mason-stijl, het zijn allen originele liedjes.Uiteraard horen we wel veel over ‘Christmas’ en ‘Santa’ terugkomen in de teksten waar ook de mistletoe en de sneeuw niet ontbreken. Maar Mason laat muzikaal kerst heel anders klinken vanuit Nashville. De productie van het album is in handen van Michael Webb die geen onbekende is. Hij werkte onder andere mee aan albums van John Prine en Chris Stapleton.

Het album valt zonder meer in de categorie tandenbescherming voor als je de mierzoete kerstliedjes, die onverbiddelijk de oren zullen bereiken, wilt afwisselen met wat stevigere kost. Bij het beluisteren van Tom Masons album springt zeker het glazuur niet van je tanden.

 

Kenny Finnigan

Het album van Kenny Finnigan A Joyfull Sound dient zich begin november al aan bij de muziekredacties. Finnigan kunnen we direct in de hoek van de alternatieve kerstmuziek scharen en is vooral interessant voor de muziekliefhebbers, die wel eens wat anders willen horen met kerst, maar toch mee willen met het kerstgevoel. Het album valt in de categorie R&B en is vooral soul met een retro-karakter. Er doet dan ook een keur aan moderne soulartiesten mee, zoals leden van Durand Jones & The Indications, The Dap-Kings en nog een hele lijst. Maar de liefhebbers weten direct in welke hoek ze Finnigan moeten plaatsen. Juist! In de hoek waar we vroeger ook Otis Redding, Aretha Franklin en andere grootheden mochten herkennen.

Het album ademt een stevig jarenzestiggevoel gecombineerd met moderne opnametechnieken, zodat we van een breed geluidsspectrum kunnen genieten. De sound van legende Phil Spector klinkt duidelijk door in de productie van dit kerstalbum, dat je bijna ook buiten de feestdagen aan het eind van het jaar zou kunnen draaien. Een vergelijking met Marvin Gaye kunnen we niet onderdrukken, als we de zang van Finnigan in de stijl van de grote soullegende Gaye horen gaan met de van hem bekende “oohs” ineens de herinnering met je aan de haal. Feitelijk swingt het album, mede door de cast aan gastmuzikanten, enorm de pan uit waardoor dit album van een grote houdbaarheid is.

Calexico

De bandnaam Calexico legt de lat van verwachting direct heel hoog! Aan het waarmaken van die verwachting wordt grotendeels voldaan. Het album ademt een grote mate van wereldmuziekgevoel zoals we dat van de band mogen verwachten. Alleen als het John Lennon-nummer ‘Happy Xmas (War Is Over)’ klinkt, bekruipt je een gevoel van schaamte over de slechte cover die de band neerzet. Het kan met geen mogelijkheid in de schaduw staan van het origineel van Lennon. De albumafsluiter is een tweede misser. De kerstwensen bovenop een instrumentaal niemendalletje in allerlei verschillende talen, inclusief het Nederlands, blijf je niet leuk vinden. Het is wel zo gedaan dat het niet direct bij de tweede keer de irritatiegrens al bereikt.

Calexico werkt op dit album samen met Bombino, wat een smakelijke kerstcreatie in Afrikaanse sferen oplevert met ‘Heart of Downtown’. Maar ook gasten als Caby Moreno, Gisela Joao, Nick Urata (uit Devotchka) en Camilo Lara mogen genoemd worden, omdat zij het palet van Calexico dusdanig kleuren, dat we kunnen spreken van een prachtig amalgaan in de sfeerbeleving.

Als we over deze twee tracks heen kunnen stappen, houden we echter een kerstalbum over dat vele draaiuren plezier gaat opleveren tijdens de feestdagen. De diversiteitsgraad van de geboden liedjes is groot. De kerstbelletjes zijn zeer beperkt aanwezig en de verschillende samenwerkingsverbanden leveren een aangename variatie op. Het resulteert in totaal in een kerstalbum dat het gevoel naar de positieve kant weet te laten doorslaan.

 

Kunst / Reportage
special: Corona in de stad
Monique Vermeulen

Monument in deze tijd

Veel musea zijn op de virtuele kar gesprongen. Sommige pakken extra uit, alsof ze al hun opgekropte energie erin kwijt kunnen. Zo’n museum is het Amsterdam Museum met een grote, digitale en gratis te bezoeken tentoonstelling/luisterplatform: ‘Corona in de stad’.

Net als bij een groot museum als de Hermitage in Sint-Petersburg zit je in dit geval voor het openingsscherm en vraag je je af: waar te beginnen? Welke keuze zal ik maken? Het museum helpt je op weg met enkele uitgelichte zalen, maar dat gaan we niet doen. We gaan op zoek naar saillante voorbeelden van elke kunstuiting waar 8WEEKLY voor staat: boeken (literatuur), film, beeldende kunst, muziek en theater. Als een gids leiden we u door enkele zalen die volgens ons de moeite waard zijn. In de wetenschap dat het een museum in wording is, waaraan telkens nog nieuwe items worden toegevoegd. Wellicht tot zo lang de pandemie duurt. En dan ‘staat’ het museum er als monument van een tijd die dan hopelijk achter ons ligt.

‘Poëzie in de stad’

De eerste waarop we stuiten, heet ‘Poëzie in de stad’. Het werk van stadsdichter Gershwin Bonevacia staat hierin centraal, met onder meer een gedicht uit zijn debuut ‘Ik heb een fiets gekocht’, naast niet in bundels gevangen gedichten van amateurdichters. Dat is trouwens een kenmerk van de hele site: uitingen van amateur- en beroepskunstenaars, hoge en lage kunst, ernst en humor staan broederlijk en zusterlijk naast elkaar.
Hoewel: wie zal er één van deze etiketten willen plakken op een prachtig gedicht van Tessel ten Zweege, (nog?) niet bekend als dichteres, maar wel van onder meer het feministische collectief Pisswife? Haar gedicht ‘Pauze’, dat ze zelf voorleest, geeft bijvoorbeeld een mooi inzicht als: ‘Ik kan alleen maar zijn/ nu ik niets hoef te maken/ iets waar ik voorheen nooit tijd voor had’.

Rol van je leven

Eén van de vele digitale zalen is ingericht door de Meervaart in Nieuw-West, een gebouw dat sinds 1 juni met een onderbreking gedurende de gedwongen sluiting kleinschalige programma’s biedt in een setting die corona-proof is, zoals films (het tweede genre) en concerten.

Tijdens de eerste sluitingsperiode werd een online Art Battle georganiseerd, die werd gewonnen door Klaskie met haar flitsende ‘Creepy calm’. Volgens de jury was dit de meest creatieve en visueel prikkelende inzending. De inzender won ‘de rol van haar leven’, zijnde een wc-rol en een geldbedrag van honderd euro. Een heerlijke knipoog naar het hamstergedrag van wc-rollen aan het begin van de eerste coronagolf.

Corona-Archives

Wanneer je voor het openingsscherm zit, en de afbeeldingen langs gaat op zoek naar beeldende kunst, valt je oog ongetwijfeld op de Zaal van Nieuw Dakota, een kunstruimte in Amsterdam-Noord die een waaier aan exposities, projecten en publieksprogramma’s aanbiedt. Zij presenteren een selectie van inzendingen uit hun Corona-Archives, het eerste initiatief in Nederland dat corona vanuit een artistieke invalshoek bekijkt.
Tussen de inzendingen zitten niet de minste namen. En dat zijn lang niet allemaal Amsterdammers. Immers: corona gaat alle grenzen te buiten en te boven. Ook lokale musea als Nieuw Dakota en het Amsterdam Museum zelf opereren, net als alle musea, binnen een (inter)nationale context.

In de Zaal van Nieuw Dakota stuiten we bijvoorbeeld op een zelfportret op papier (gouache en inkt) van de in Maassluis woonachtige kunstenares Hanneke Wessels. Zij heeft – bij gebrek aan modellen – zichzelf afgebeeld in de tijd dat we niet naar de kapper konden en dat ze veranderde in een grijze dame. Het werk geeft de sfeer van de coronatijd raak weer.

Stabat Mater en Stille Stad

Een andere, kenmerkende sfeer in coronatijd is dat het stil kan zijn in de stad. Ook in de onderdoorgang onder het Rijksmuseum. Daar staan of zitten altijd wel een paar mensen die muziek maken, soms van een hoog niveau. De akoestiek onder de bogen is geweldig, je kunt er voorbijgangers mee plezieren. En natuurlijk willen ze een centje bijverdienen.
Op 10 mei jl. trokken de actrices/zangeressen Laura de Vries en Brechtje Kat de stoute schoenen aan, en zongen samen met begeleiding van een ghettoblaster (en een enkele fietsbel) het Stabat Mater van Pergolesi. Hoe mooi is dat!

Volgens sommige mensen is stilte echter de mooiste muziek. Zij kunnen nu hun hart ophalen. De artistiek directeur van het Amsterdam Museum, Margriet Schavemaker, stelde een zaal samen onder de titel De Stille Stad. Hierin zijn prachtige foto’s, video’s en films van een leeg en stil Amsterdam te zien. Beelden die ook de vraag stellen: hoe nu verder?
Iemand die bij uitstek geschikt is om daarover na te denken, is Tracy Metz. Zij is journalist, auteur, moderator en directeur van het John Adams Institute en kreeg in 2016 de Grote Maaskantprijs. Voor deze digitale tentoonstelling nodigde zij denkers en doeners uit om te kijken naar de toekomst van de stad in post-coronatijd.

Dit is overigens ook het thema dat centraal staat op de eerste editie van de tweejaarlijkse tentoonstelling ‘Refresh Amsterdam’ (11 december 2020-28 maart 2021), te zien in zowel het Amsterdam Museum als online en op diverse locaties. Vijfentwintig kunstenaars gaan daar in op hun plek in de stad, onder het overkoepelende thema ‘Sense of place’.

Theater

Het laatste genre waar 8WEEKLY af en toe de schijnwerpers op richt, is theater. In de digitale tentoonstelling valt het oog onder meer op de zaal van theater De Krakeling, dat zichzelf afficheert als ‘hét theater voor jong Amsterdam’. Wat héét: voor iedereen tussen de spreekwoordelijke negen en negentig die zich jong voelt, want opvoeringen die bijvoorbeeld een topgezelschap als De Toneelmakerij daar geeft zijn niet te versmaden.

In de lege zaal van De Krakeling kunnen jong Amsterdammers en andere Nederlanders op deze digitale tentoonstelling leren hoe ze thuis een eigen dansvoorstelling in elkaar kunnen zetten. Theaterdocente Dian geeft tips, over verschillende afleveringen verdeeld. Leuk om te zien én voor kinderen om uit te voeren.

‘Corona in de stad’ is kortom een geweldig, laagdrempelig monument in de tijd, en een uiting van het collectieve geheugen van Amsterdam dat model staat voor elke stad in coronatijd, opererend binnen een (inter)nationale context. Een site om in de gaten te houden op wat er nú weer is bij gekomen. Met door enkele curatoren geselecteerde inzendingen van beroepskunstenaars en amateurs, hoge en lage kunst, voor jong en oud, ernstig en humoristisch. Top!

Muziek / Album

Opnieuw op weg naar een Grammy?

recensie: Gregory Porter – All Rise

De ster van Gregory Porter is sinds zijn debuut, zo’n tien jaar geleden met Water, gestaag gestegen. Zijn zesde studioalbum All Rise zal daar alleen maar goed aan doen. De sfeer van zijn nieuwste album is die van behaaglijkheid waar bij de stem van Porter zijn handelsmerk is. Daarnaast is zijn uiterlijk een uit duizenden herkenbare verschijning met zijn kenmerkende hoofddeksel. Alles bij elkaar is Porter een markante persoonlijkheid!

Het zou mij niets verbazen als All Rise in de prijzen gaat vallen wanneer in de VS de Grammy’s worden uitgereikt. Het album is uitgebracht op het legendarische Blue Note label dat garant staat voor hoogwaardige kwaliteit in de jazz.

Spontane feeststemming

Inmiddels heeft Gregory Porter twee Grammy’s op zak. Met All Rise doet hij een gooi naar een derde. Porter heeft een fijne hand van liedjes schrijven en uitvoeren. Zijn muziek kunnen we categoriseren in de hoek van jazz, soul en gospel. Wie op All Rise naar de teksten luistert kan vooral van het laatste genre veel terug horen. Het geloof van Porter is diep verweven in de teksten op het album. Wie oppervlakkig luistert hoort een bevlogen jazz- en soulzanger excelleren op de toppen van zijn kunnen. Al bij de opener ‘Concorde’ grijpt Porter je bij de spreekwoordelijke muzikale lurven en laat je pas los als hij ‘Thank You’ laat klinken. De muziek straalt een grote mate van behaaglijkheid uit. Een warm vuur, gezelligheid en feeststemming komen spontaan opzetten als Porter zijn stembanden laat klinken. Je verdrinkt in de liedjes die allemaal een opbeurende stemming oproepen.

Het album is uitgebracht in een gewone en een deluxe editie. Wie kiest voor het laatste krijgt vijftien liedjes en een prachtige hardcover uitvoering met een fraai boekje vol foto’s en de songteksten. Feitelijk is dat dé manier om een cd te verpakken en de fysieke muziek levendig te houden. Hulde dat de platenmaatschappij hiervoor heeft gekozen.

All Rise een jazz hoogmis?

Het album opent met ‘Concorde’, dat luistert als de beleving van het vliegen in een supersonisch vliegtuig om vervolgens vanaf grote hoogte met enorme snelheid te mijmeren over de aarde daar beneden. De ik-persoon verhaalt dat hij wel heel erg houdt van wat de aarde allemaal te bieden heeft. In dat geval je zou je de Concorde kunnen zien als een metafoor van God.

Dat Gregory Porter zijn religieuze overtuiging duidelijk laat doorklinken doet geen moment af aan de geweldige jazz-benadering van zijn liedjes: een fijne overrompelende orkestratie, die de zanger Porter in het middelpunt stelt. Je ziet hem als het ware voor een groot orkest met tevens veel blazers staan, terwijl hij het publiek toezingt. Maar je kan hem je ook voorstellen in een grote kerk, waar hij iedereen uitbundig toezingt en oproept tot de verering van de Heer. Daar krijgt ook de titel All Rise zijn plaats.

Voor de jazzliefhebber met minder geloofsovertuiging is het album gewoon een heel fijn album, dat op veel momenten muzikale warmte zal geven. Porter zingt over de liefde op een heel uitbundige manier. Als hij ‘Real Truth’ laat klinken zegt hij tegen de ander dat hij zijn ego buiten mag laten en vooral heel open de relatie in mag komen. Zijn zoals je bent, is het allerbelangrijkste in de liefde voor elkaar, maar ook in de liefde van God. Het laat maar weer eens klinken dat liefde universeel is. In de titel ‘Mister Holland’ vraagt Porter natuurlijk in ons land extra aandacht. Het is een liedje dat handelt over gelijkheid op alle niveaus. Het gaat hier ook over openheid naar elkaar toe, zonder vooroordelen over de ander.

Eigenlijk heeft elk liedje op All Rise wel een dubbele betekenis, als je die erin zou willen ontdekken. Wat blijft is dat het album een heel complete en uitzinnige beleving is van een heel warm jazzgeluid. Het is een album ook na vele draaibeurten niet gaan vervelen en steeds weer als een feest van de herkenning gaat worden als je weer luistert. Wat een kracht gaat er van dit nieuwste album uit!

Muziek / Album

De charmante antiheld

recensie: Matt Berninger - Serpentine Prison

Het iconische geluid van Matt Berninger klinkt vertrouwd op zijn eerste soloalbum Serpentine Prison (2020). De modieuze charmeur uit New York blijft zich ook deze keer het meest comfortabel voelen in de rol van antiheld. Is dat nog geloofwaardig als succesvolle frontman van The National?

Het is de droom van veel bands: kunnen leven van muziek, de wereld rondtoeren en werken met de beste producers. In 2017 zag ik The National in de AFAS Live. Ik was een poppetje in het grote publiek; het zoveelste schaduwgezicht waar ze hun nummers voor speelden. Was dat te horen? Misschien. Het optreden was strak, maar er echt inkomen lukte me niet. Teksten als ‘the day I die, the day I die, where will we be’ kunnen thuis indringend klinken, maar gaan toch een beetje wringen als ze uit duizend kelen klinken. Lekker met z’n allen triest zijn in een Nederlandse wereldstad, dacht ik licht spottend.

Het was dus tijd voor een persoonlijke The National-pauze. Ik luisterde een paar jaar nauwelijks naar hun muziek. Tot in 2019 I Am Easy To Find uitkwam en bleef oppoppen in gesprekken. Ik zette het album op en bleef er weken intensief naar luisteren. In de trein, op de bank, overal. Steeds voerde een ander nummer de boventoon en ik was blij met een nieuwe klassieker in mijn luisterrepertoire. Een beetje opgelucht ook dat ik The National weer toeliet en voldaan als ik het woord ‘fear’ op het juiste moment timede in ‘Oblivions’. Ik mocht weer lekker triest zijn, onder de supervisie van Matt Berninger.

De afstand nabij

Toen Matt Berninger een soloalbum aankondigde was ik dan ook blij verrast, maar bij het horen van de eerste single Serpentine Prison kroop het spottende schaduwpoppetje toch langzaam weer omhoog. Een charmeur uit New York die lichtjes flirt met depressie, zei die zuurpruim, met op zijn neus een hippe zwarte bril. Geloof jij het? Ik snoerde de zuurpruim de mond en wachtte nog steeds nieuwsgierig op de albumrelease. Met iets meer reserves, dat wel.

Het album verscheen en het openingsnummer ‘My Eyes Are T-Shirts’ verleidde me makkelijk. De tekst is een grappige vondst: my eyes are t-shirts / they’re so easy to read / I wear ‘em for you / but they’re all about me. De melodie klinkt als een liefkozend wiegenliedje. Berninger gebruikt de lage registers van zijn stem, in praatachtige Cohen-stijl, en vraagt of zijn ‘baby’ terug kan komen om hem op te vrolijken. Dat opvrolijken is op meer nummers nodig blijkt uit de teksten. Berninger is ‘sinking through the floor’, ‘near the bottom’ en ‘burned out’.

Triest zijn in een wereldstad blijft zo ook op Serpentine Prison een doorsijpelend thema, en dat is best begrijpelijk. Wie is niet op zoek naar gezelschap, troost en betekenis in een wereld die zichzelf nog altijd niet kan desinfecteren van eenzaamheid. ‘Yes, I know’, zingt Berninger in het nummer ‘Take Me Out Of Town’, ‘everyone is in this alone’. Iedereen ervaart uiteindelijk de eeuwige individuele lockdown. We voelen ons ‘as far as I can get from you’, zoals Berninger zingt in ‘Distant Axis’. Berninger kent de menselijke tragiek.

Een soulvolle twist

Een opluchting is het dan om het duet ‘Silver Springs’ met Gail Ann Dorsey te horen. Haar stem is, net als op I Am Easy To Find, een prachtige variatie op die van Berninger. Laag, warm en vrouwelijk. Samen roepen ze op om weg te gaan, ‘far from home’. Zoek het avontuur, lijken ze te zeggen, laat het kleinburgerlijke achterwege, want er is meer. Een klassiek tegengeluid – het vieren van de autonome, vrije geest – waarvan het prettig is om eraan herinnerd te worden. De energie van doorgaan, vooruitkijkend naar iets nieuws.

Diezelfde atmosfeer ademt het nummer ‘Loved So Little’, maar dan vooral door de muziek. Met een catchy intonatie, misschien een beetje giftig, bouwt Berninger de spanning op – ‘and now you lean in the door, in your fired-up skin, with your look of freedom’ – om kalm te ontladen met duivelse drums en een sluwe mondharmonica. Het nummer klinkt lekker. Een paar laag schallende blazers, een snode vioolpartij en alles doorrollend als een bijna live klinkende, zwoele jamsessie.

Dat gevoel dat je dicht bij de muziek bent, is opvallend op Serpentine Prison. In ‘Oh Dearie’ lijkt Berninger in je oor te zingen en hoewel de muzikale arrangementen soms best uitbouwen, zoals in ‘All For Nothing’, blijven ze toch iets huiskamerigs behouden. Dat is de verdienste van producer Booker T. Jones die bekendstaat om zijn soulvolle sound. Hij werkte met talloze artiesten, waaronder Otis Redding, Willie Nelson en Bill Withers. Op Serpentine Prison weet hij ook Berningers authentieke stem op een bluesy manier te vangen.

De antiheld

Serpentine Prison is een mooi, sfeervol album. En toch, als ik er na een tijdje weer naar luister, moet ik opnieuw wennen. Ik zie de big city celebrity met zijn benen over elkaar op de albumhoes, smaakvol geschilderd in blauw- en grijstinten, en voel dat artistieke schoonheid op een vreemde manier ook kan afstoten. Dat de showman misschien te veel domineert om echt kwetsbaar te kunnen zijn op een geloofwaardige manier.

Maar dan laat ik me opnieuw meevoeren door de soms warme en soms rasperige baritonstem van deze charismatische New Yorker, die in zijn teksten intussen altijd de antiheld blijft. Bang dat de ander hem zal verlaten, dat hij te veel zal zijn, dat de diepte hem zal aantrekken. Ik hoor in gedachten het publiek van de AFAS Live meezingen op Berningers sombere teksten en voel, dwars door alle subtiele emoties van zijn stem, toch ook weer die lichte weerzin opkomen.

Muziek / Achtergrond
special: Spotify-playlist van onze muziekredactie

PLAYLIST: 8WEEKLY Aanraders – November 2020

Zin om wat nieuwe muziek te ontdekken? De redactie van 8weekly verzamelt elke maand nummers die je écht even moet luisteren. Nummers van nieuwe albums, van artiesten die in het nieuws zijn of gewoon liedjes die even aandacht verdienen. De playlist kun je volgen op Spotify, de lijst wordt elke maand geüpdatet. Waarom je juist deze nummers moet luisteren, leggen we je graag uit.

De playlist van november, onze eerste playlist ooit (!), staat vol met nieuwe nummers. Nummers van albums die de afgelopen maanden zijn uitgebracht en die we graag nog even onder je aandacht brengen. Zo wordt de playlist afgetrapt door het nummer ‘Serpentine Prison’ van Matt Berninger. De zanger van The National bracht deze maand zijn eerste soloalbum uit. Binnenkort lees je op de site waarom dit album en ook zeker dit nummer de moeite waard zijn.

Een ander nummer dat we graag uitlichten is ‘Summa’ van Reaping form the Conflux. Onze redacteur Roelof Schipper is hierover laaiend enthousiast: ‘Ik heb dit jaar nog niet zo een waanzinnige plaatafsluiter gehoord als ‘Summa’, dat na vijftig minuten muzikaal zoek- en probeerwerk de bodem ineens super gedecideerd, volledig onder mijn voeten wegsloeg. Klinkt wat dramatisch, maar dit is wat mij betreft wel echt buiten-categorie.’

Natuurlijk staan er ook nummer op de lijst van artiesten van wie we de nieuwe albums afgelopen maand recenseerden, zoals Sufjan Stevens en Ellen Shae. We hebben ook nog een bonusnummer: ‘The beauty of everyday things’ van Luka Bloom. Helaas niet te vinden op Spotify, waarom lees je in de recensie van Joost Festen over het nieuwe album Bittersweet Crimson van Bloom.

Playlist november 2020

Serpentine Prison – Matt Berninger

Niet vandaag – Spinvis

Summa – Reaping form the Conflux

Giva a little love – Mina Tindle (feat. Sufjan Stevens)

Caged Bird – Ellen Shae

Zombie Girl – Adrianne Lenker

The Mackenzies – Bill Callahan

Love Cassete – Angel Olsen

Let it come – Eivor

Featherweight – Fleet Foxes

Bonus: The beauty of everyday things – Luka Bloom (staat niet op Spotify)

Oude aanraders terugluisteren? We hebben speciale archiefplaylist van onze aanraders, zodat je alles wat wij ooit aan hebben geraden kunt terugluisteren: